KHÓA KỸ NĂNG LÀM ĐỀ – Cô NGUYỄN THANH MAI

LUYỆN ĐỀ NGHỊ LUẬN XÃ HỘI (tiết 3)

Đề 2: “Trong rừng có nhiều lối đi …” (Robert Frost)

ĐỀ 2: Nhà thơ Mỹ Robert Frost (Rô bớt Phờ rót Hoặc Phót) có viết:
"Trong rừng có nhiều lối đi
Và tôi chọn lối đi không có dấu chân người".
Suy nghĩ của anh (chị) về ý kiến trên?

1. Giải thích câu nói

- Trong rừng: nơi hoang vu rậm rạp.
- Lối đi: Con đường, cách thức dẫn ta tới đích.
- Có nhiều lối đi: Cuộc sống có rất nhiều con đường, cách thức khác nhau để ta lựa chọn. Cách diễn
đạt hình ảnh chỉ sự phong phú, đa dạng của cuộc sống để con người có nhiều sự lựa chọn.
- Lối đi không có dấu chân người: Con đường chưa được khai mở, khám phá, nơi ẩn chứa những điều
mới mẻ nhưng cũng nhiều hiểm họa khôn lường.
- Tôi chọn: Khẳng định bản lĩnh, sự chủ động tích cực của con người trong việc lựa chọn hướng đi
cho chính mình. Chọn con đường khó khăn là thái độ dũng cảm đương đầu với thử thách, là khát vọng
khám phá, sáng tạo.
Ý nghĩa của câu nói: Đề cao bản lĩnh, sự chủ động tích cực của con người trong việc lựa chọn, khám
phá và chinh phục cái mới để tạo ra những giá trị thực sự có ý nghĩa cho cuộc sống.
2. Bàn luận, mở rộng vấn đề
MOON.V N

- Vì sao lại như vậy?

+ Vì cuộc sống luôn vận động, phát triển, nếu lặp lại lối đi mà người khác đã chọn, có thể ta sẽ trở nên
lạc hậu, lỗi thời và không tìm được thành công. (Dẫn chứng minh hoạ)
+ Vì Lối đi không có dấu chân người: thường ẩn chứa những điều mới mẻ, thú vị, hấp dẫn, hứa hẹn
nhiều thành công.
+ Vì mỗi người có một khả năng nhận thức, suy nghĩ, quan niệm, cách nhìn khác nhau về giá trị sống
và giá trị bản thân nên không thích lặp lại những điều đã cũ. Bản chất của con người là ưa tìm tòi,
khám phá.
- Điều đó có ý nghĩa gì?
+ Ý thơ tôn vinh những người dũng cảm, dám đi tiên phong, sáng tạo, có tư duy độc lập không lệ
thuộc. Dám mở đường là dám chinh phục những đỉnh cao, thể hiện sự tồn tại có ý nghĩa của mỗi cá
nhân.
+ Đứng trước cuộc sống, con người có nhiều sự lựa chọn: hoặc là những con đường có sẵn, hoặc là
con đường chưa được khai phá. Việc chọn con đường nào thể hiện tính cách và bản lĩnh mỗi người.
Những người nhút nhát, yếu đuối, ngại va chạm thường chọn con đường đã được vạch sẵn, đi trên con
đường đó có thể họ sẽ không bao giờ thất bại, vấp ngã, cuộc sống sẽ dễ dàng hơn. Ngược lại, những
người cố mở đường thường phải trải qua nhiều chông gai, có khi phải chịu nhiều thiệt thòi, phải trả
giá đắt. Nhưng không vì thế họ nản chí sờn lòng. Họ có được hạnh phúc của sự sáng tạo.
+ Việc chọn con đường sẽ ảnh hưởng tới cuộc đời của mỗi con người trong cuộc sống. Chọn con
đường đã được khai mở thương an toàn, nhưng cuộc đời vô vị, nhàm chán. Chọn con đường chưa ai
khai phá sẽ phải chịu nhiều thiệt thòi, có khi gặp nguy hiểm, đòi hỏi phải hi sinh, nhưng ta sẽ có được
niềm vui, cảm thấy cuộc đời có ý nghĩa. (Bác Hồ tìm đường cứu nước, các nhà khoa học dành cả cuộc
đời nghiên cứu, phát hiện ra những học thuyết, định lí phục vụ cho sự phát triển của cả cộng đồng;
niềm hạnh phúc khi ta có một lời giải hay, tổ chức buổi sinh hoạt Đoàn có ý nghĩa...những người
thanh niên dũng cảm, dám nghĩ, dám làm...)

http://moon.vn - hotline: 04.32.99.98.98

 KHÓA KỸ NĂNG LÀM ĐỀ – Cô NGUYỄN THANH MAI

3. Liên hệ, rút ra bài học nhận thức và hành động cho bản thân
- Bản thân mỗi chúng ta cũng nên có tư duy mở, luôn sẵn sàng tiếp nhận cái mới.
- Cuộc đời luôn có nhiều cơ hội và khả năng lựa chọn. Vì vậy mỗi người muốn tìm ra cho mình một
lối đi riêng dẫn đến thành công thì cần phải có sự hiểu biết về thực tế cuộc sống; chủ động, phát huy
năng lực, sở trường; cần nhạy bén nắm bắt cơ hội, rèn luyện ý chí bản thân để nâng cao giá trị cuộc
sống. Nếu chưa đủ khả năng tạo một con đường mới (thực tế không phải ai cũng tạo được con đường
mới) thì có thể đi những con đường đã có dấu chân người mà vẫn tìm được giá trị tốt đẹp cho cuộc
sống của mình. (Dẫn chứng minh họa) Tránh lối sống cực đoan, “húc đầu vào đá”. Phải biết tự lượng
sức mình.

MOON.V N

http://moon.vn - hotline: 04.32.99.98.98

 KHÓA KỸ NĂNG LÀM ĐỀ – Cô NGUYỄN THANH MAI

TƯ LIỆU

Khi bước vào tầm tuổi đôi mươi, tôi nghĩ trong mỗi người, dù ít hay nhiều cũng đều có cái gọi là sự
trưởng thành. Sở dĩ nói như vậy bởi đó là khi chúng ta bắt đầu phải suy nghĩ, phải lựa chọn một
hướng đi cho cuộc đời mình. Nối gót những bậc tiền bối trên con đường họ đã mở ra hay tự chọn cho
mình một lối đi mới? Ta cũng phải suy nghĩ nhiều lắm để trả lời câu hỏi ấy. Còn với nhà thơ người
Mỹ Robert Frost – một trong những nhà thơ danh tiếng nhất của Hoa Kỳ thì:
Trong rừng có nhiều lối đi
Và tôi chọn lối đi không có dấu chân người
“Lối đi” là con đường, cách thức dẫn ta đến cái đích, cái kết quả mà mình mong muốn. Và thực
tế có rất nhiều lối đi! Lối mòn, ngõ cụt, đường quanh co, có con đường dài, còn có cả đường tắt....
Cuộc đời thực cũng có rất nhiều con đường tựa như “một khu rừng có nhiều lối đi”, ngã rẽ, tựa như
một bó những sợi dây định mệnh ta cầm trên tay mà không biết sợi nào là dành cho mình. Cuộc đời
cũng như một cái mạng nhện khiến ta dễ đi lạc để rồi “mắc bẫy” nếu thiếu sự chủ động và tỉnh táo.
“Tôi chọn” là sự chủ động, tích cực trong việc lựa chọn hướng đi cho chính mình. Và ở đây, nhà thơ
người Mỹ chọn một “lối đi không có dấu chân người”. Đó là con đường mà chưa ai từng men theo, là
một con đường mới, cách thức mới, là kết quả của sự sáng tạo, của những nỗ lực tự khẳng định chính
mình. Có thể thấy, Robert Frost có sự chiêm nghiệm sâu xa về lẽ ở đời của riêng ông, rằng những con
đường đi tới thành công, tới một cuộc sống hạnh phúc cũng giống như sáu tỉ cánh cửa dẫn tới cõi Niết
Bàn, nhiệm vụ của chúng ta là phải tìm ra cánh cửa của riêng mình với một sự chủ động tích cực, để
tạo ra những giá trị thực sự cho cuộc sống.
Có lẽ giờ bạn đang tự hỏi tại sao việc chủ động lựa chọn một lối đi riêng lại cần thiết đến vậy? Có
nhất thiết ta cứ phải đứng ra ngoài đám đông thay vì hòa lẫn nó?
- Vậy thì đầu tiên, hãy nhìn vào chính con người bạn. Mỗi người chúng ta có một khả năng nhận thức,
suy nghĩ, quan niệm và cách nhìn khác nhau về giá trị sống và giá trị bản thân. Bạn khác tôi, chúng ta
khác nhau và cũng khác rất nhiều người. Biết đến bao giờ, khi nào ta mới có thể tìm giữa bảy tỉ dân số
MOON.V N

thế giới kia một con người cùng chí hướng, cùng chung bản chất như ta để cùng đi một con đường, rồi
lại san sẻ nhau cùng một số phận. Có thể một lúc nào đó, ta sẽ tìm được nhưng chẳng lẽ ta lại cứ phải
đợi chờ như vậy sao? Hãy dám tự bước đi. Cuộc sống có nhiều lối đi, thật phong phú biết bao và ở
mỗi lối đi lại chứa đựng cả những cơ hội và thử thách. Nếu bạn chọn học theo ngành Y hay Kinh
doanh, bạn khởi động chuyến đi bằng việc xin đi du học nước ngoài, thì có thể bạn sẽ có cơ hội để học
tập ở môi trường thực tế hơn, năng động hơn nhưng cũng phải đối mặt với những khó khăn như sốc
văn hóa, phải tự kiểm soát cuộc sống chính mình, hay tự quản lí thời gian làm sao cho “ngon lành” ...
- Không chỉ vậy, bạn cần nhận thức một thực tế là cuộc sống luôn vận động, phát triển theo quy luật
tiến hóa của loài người và cộng đồng. Không ai tắm hai lần trên một dòng sông. Bởi vậy, nếu ta lặp lại
một lối đi người khác đã chọn, có thể ta sẽ trở nên lạc hậu, lỗi thời, và không tìm được tới cái đích
thành công. Đời cũng như biển vậy, có lúc nào biển ngừng động đâu, và có khi nào con tàu lại không
khỏi rung lắc trên sóng cả.
- Tuổi mười tám, ta cứ loay hoay như một con rối ở giữa những ngã rẽ cuộc đời vậy. Làm thế nào để
tìm được một lối đi cho riêng bản thân mình? Dù làm điều gì đi chăng nữa, trước hết ta cần nhận thức
về thực tế đời sống và chính bản thân mình. Hiểu đời và hiểu mình là hai lẽ tất yếu để tạo nên thành
công. Khi bạn có sự hiểu biết về điều kiện, môi trường xung quanh, bạn sẽ nắm bắt được những cơ hội
và may mắn. Khi bạn có sự hiểu mình, bạn biết mình cần làm gì, ứng dụng kiến thức gì để đạt được
điều bạn muốn. Bạn lắng nghe bản thân mình, hãy tìm xem mình đâu là sở trường, là điểm mạnh của
mình. Tận dụng thế mạnh cũng có nghĩa là bạn đang tận dụng tối đa năng lực của mình để hoàn thành
công việc một cách tốt đẹp nhất. Cũng như chỉ có những hạt mầm tốt mới có thể gieo trồng nên những
cái cây đầy sức sống nhất. Bạn biết không, trong thế giới của chúng ta có những “ông trùm” - họ rất
thú vị và khôn khéo từ khi còn nhỏ. Như ông trùm xứ Omaha, người giàu thứ ba thế giới Warren
Buffett, từ khi chỉ mới là một đứa trẻ mười một tuổi, thường lân la đến nơi cha làm việc đã tự mình
tìm hiểu về những con số khô khan trên bản niêm yết giá ở Harris Upham. Ông còn có một khả năng
tính toán rất nhanh và chính xác và từ khi lên tám tuổi đã đọc các cuốn sách về thị trường chứng
khoán. Những tư duy đầu đời đó đã khơi nguồn cho ý tưởng mua cổ phiếu và đầu tư, những bước đi

http://moon.vn - hotline: 04.32.99.98.98

 KHÓA KỸ NĂNG LÀM ĐỀ – Cô NGUYỄN THANH MAI

đầu tiên trên chặng đường làm giàu. Ta tự hỏi nếu như những con số kia không lọt vào óc của cậu bé
Warren Buffett, nếu như cậu bé đó không biết tận dụng những đồng tiền nhỏ lẻ của mình để mua cổ
phiếu, nếu như cậu bé không biết tận dụng khả năng tính toán chính xác của mình vào các chiến lược
đầu tư kinh doanh, thì hẳn ta đã không biết đến một nhà đầu tư tài ba bậc nhất Warren Buffett của
ngày hôm nay. Còn ông trùm máy tính Bill Gates thì sau khi đã nạp đầy bộ nhớ của mình những cuốn
tạp chí kinh doanh khi mới mười lăm tuổi, đã cùng một người bạn thân đi kinh doanh huy hiệu trong
cuộc vận động tranh cử tổng thống. Cậu bé này đã bỏ tiền ra mua năm nghìn huy hiệu với giá năm xu
một cái. Sau đó, khi những chiếc huy hiệu này được những người sưu tầm săn lùng, cậu bán lại với
giá hai mươi lăm đô một cái. Câu chuyện này không liên quan đến máy tính, nhưng lại là một bài học
cho tất cả những người theo đuổi giấc mơ kinh doanh.
Không phải ai đi rồi cũng sẽ đến đích theo ý mình. Bởi một con đường mới đem đến cho ta cả cơ hội
và cả những khó khăn thử thách. Để vượt qua những trở ngại đó, ta không chỉ dựa trên năng lực bản
thân mà còn cần tự củng cố cho mình về mặt tinh thần. Giả dụ như bạn hình thành một ý tưởng lớn,
một ý tưởng mới, một ý tưởng có khả năng thay đổi chính bạn một cách tích cực nhất. Có thể đồng
nghiệp yêu quý bạn, nói rằng họ ủng hộ bạn, nhưng thực chất không phải ai cũng mong chờ sự thay
đổi của bạn đâu. Có rất nhiều người mà sâu trong thâm tâm họ muốn mọi thứ cứ nguyên vẹn, để họ
không phải làm quen lại với con người mới sau này của bạn, và thay đổi động lực của họ với bạn. Đó
là bởi ý tưởng mới, con đường mới hoàn toàn có thể thay đổi cán cân quyền lực. Lúc này chỉ còn lại
mình bạn bơ vơ ở chính nơi mình làm việc, và đó cũng là lúc bạn cần tỉnh táo và củng cố niềm tin của
mình hơn bao giờ hết. Bạn cần có một thái độ sống can đảm, dám đương đầu với dư luận, chịu trách
nhiệm về công việc của mình. Ngay trong thực tế, bạn cũng có thể tìm thấy những tấm gương nổi bật.
Đó là Khánh Thy - kiện tướng dancesport, người đã mang bộ môn khiêu vũ thể thao của thế giới đến
với Việt Nam. Có thể nói đây là một điều rất khó khăn bởi đã có thời điểm, người dân ta có cái nhìn
không tích cực lắm về bộ môn nghệ thuật này. Đó còn là LK, Mr.T, ... những cái tên còn rất trẻ nhưng
đã xây dựng và phát triển nền rap Việt, một hình thức nghệ thuật rất mới ở Việt Nam và thậm chí,
những người lớn tuổi còn cho rằng nó rất điên loạn, trở nên phổ biến và được nhiều bạn trẻ đón nhận
và yêu thích. MOON.V N

- Chọn một lối đi cho riêng mình, đôi khi cũng là một cách thử bản lĩnh của chính mình.
Bên cạnh đó, ta cần có sự nhạy bén với những cơ hội. Hãy tự biến mình thành chiếc ra - đa bén nhạy
để có thể bắt “sóng” cơ hội ở mọi thời điểm. Và hơn hết là khả năng hành động, giải quyết yêu cầu
của công việc. Một người bị câm thì không thể trở thành một nhà diễn thuyết nổi tiếng được. Thay vì
cứ mông lung giữa những suy nghĩ không rõ ràng về con đường riêng mà ta chọn, tôi nghĩ chúng ta
nên cầm bút và viết ra những gì ta có thể làm, những gì ta tự tin mình hoàn thành tốt. Như tôi đã nói ở
trên, bạn cần phải nhìn ra điểm mạnh của mình, và đặc biệt là hãy sử dụng nó như những chiếc chìa
khóa mở cánh cửa dẫn tới thành công.
- Tuy vậy, ta cũng cần nhận thức một điều rằng không phải chỉ có tạo ra một con đường riêng, ta mới
có thể thành công. Trong cuộc sống xung quanh ta vẫn có rất nhiều những người, dù không có một
định hướng mới mẻ, khác biệt, họ vẫn tạo nên dấu ấn của riêng mình. Dù bạn đi trên con đường đã
từng có dấu chân người, thì bằng trí óc, tâm hồn mình, bạn vẫn tạo nên hương sắc riêng cho những tạo
vật trên đường.
- Có thể nói hai câu thơ của Robert Frost là một nguồn độc lực thôi thúc con người, đặc biệt là những
người trẻ tuổi trẻ lòng đứng trước ngưỡng cửa cuộc đời có nhiều cơ hội cũng như rủi ro. Và cũng
chính nó đã tạo nên một nguồn cảm hứng sáng tạo để con người tìm ra một con đường mới chủ động
hơn.
- Không chỉ vậy, tác giá của hai câu nói này là một nhà thơ - người hoạt động trong lĩnh vực nghệ
thuật, một lĩnh vực đòi hỏi sự sáng tạo dồi dào. Bởi vậy, tiếng thơ kia còn là một yêu cầu nghiêm khắc
người nghệ sĩ cất lên để nhắc nhở bản thân mình cũng như những ai cầm bút sáng tác, rằng nghệ thuật
phải đi cùng với sự sáng tạo. Sáng tạo làm nên giá trị và ý nghĩa cho cả tác phẩm và người viết, như
Suối nguồn, cuốn tiểu thuyết hay nhất thế kỷ XX của Ayn Rand (ayran) Một thiết kế mạnh mẽ về con
người- Ayn Rand (1905-1982) nói về những lý do cơ bản khiến tác phẩm này liên tục tái bản hằng
năm (đến nay là 60 năm): "Nó tái khẳng định tinh thần của tuổi trẻ, nó tuyên bố về chiến thắng của
con người, nó chỉ ra người ta có thể làm được những gì”. Và Ayn Rand đã đúng. Cuốn tiểu thuyết của

http://moon.vn - hotline: 04.32.99.98.98

 KHÓA KỸ NĂNG LÀM ĐỀ – Cô NGUYỄN THANH MAI

bà có thể làm cho những ai quen bị cuốn đi trong tâm lý bầy đàn phải giật mình, buộc phải tự hỏi về
chính kiến của mình, giá trị riêng có và sự tự tin tối thiểu của mình, hay một Harry Potter kinh điển
của bà góa phụ J. K. Rowling của thế kỷ XXI ...Tuổi hai mươi bạn thấy mình như một con thiêu thân
vậy, luôn khát khao hướng về ánh sáng bất chấp sức nóng của lửa đèn. Đã đến lúc những người trẻ
tuổi trẻ lòng như tôi, như bạn cần tỉnh táo tìm cho mình một lý tưởng, một lối đi. Lối đi đó có thể
riêng, có thể chung nhưng điều quan trọng là hãy để tâm hồn và trí óc bạn lan tỏa tinh hoa cho nhân
loại. Và dù bạn ở đâu, làm gì, cuộc sống có ra sao, bạn cũng cần luôn thôi thúc mình sáng tạo và bản
lĩnh đi tới cùng những ý tưởng, định hướng của mình. Hãy trở nên khác biệt một cách tích cực, cho dù
xung quanh ta, có những con người không thỏa mãn với điều đó của ta. Cái giá của việc làm cừu là
nhàm chán, cái giá của việc làm sói là cô đơn. Vậy bạn chọn làm cừu hay làm sói?

MOON.V N

http://moon.vn - hotline: 04.32.99.98.98