LİDYA UYGARLIĞI

Batı Anadolu’da yer alan Küçük Menderes nehri ve Gedis

nehirlerinin suladığı verimli arazileri kapsayan bölgeye verilen
isimdir. Milattan önce 680 yılında Friglerin yıkılması ile Kral
Giges birliğinde Sardes kentini başkent Lidya devletini
kurmuşlardır. Lidyalılar en parlak zamanlarını Kral Kroisos
zamanında yaşamışlardır. Sardes kenti, o dönemin en zengin
ve büyük kentidir. Güçlü bir ordu kuran Giges sınırlarını
doğuda Kızılırmak’a kadar genişletmiştir. Kimmer uygarlığına
karşı yürüttüğü savaşlar esnasında Asurlular ile iş birliği
yaparak Kral yolu’nu Asur’a kadar götürmüştür. Medler ve
Giges milattan önce 585 yılında barış anlaşması yaparak,
Kızılırmak’ın Lidyalılar ve Medler arasında sınır olmasını
sağlamış ve kendi hakimiyeti altına almışlardır ancak
prenslerin saldırılarına karşı engel olamadıkları için milattan
önce 546 yılında yıkılmışlardır. Lidyalılarda Anadolu
tanrılarına ve Yunan tanrılarına taparlar. Lidyalılar ticarete
çok fazla önem veriyorlar bu sayede ticarette zengin olmuşlar.
Efes kentinden başlayıp Mezopotamya’ya kadar ulaşan Kral
yolunu yapmışlardır. Kral yolu üzerinden yapılan ticaret
sayesinde doğu ve batı arasında kültürel etkiletişimi
hızlanmıştır. Lidyalılar ticaretle yoğun bir şekilde uğraşarak
ticareti geliştirmeye çalıştırmışlardır. Deniz yoluyla ülkelerle
ticari ilişkiler kurmuş ve daha sonra zenginleşmişler. Sardes
kentinde dünyada ilk serbest ticareti Lidyalılar getirmiş. Değiş
tokuş sistemide gelişmiş ancak ticareti yeterince
karşılamamasından dolayı milattan önce 700’lü yıllarda Lidya
uygarlığı ilk parayı icat edip kullanmaya başlamıştır. Paranın
bulunmasından sonra alışveriş çok daha kolay hale gelmiştir.
Ticarette paranın kullanmaya başlaması ile beraber takas
tercih edilmemeye başlamıştır. Sermaye birikimi ve finans
sektörünün gelişmesine zemin hazırlanmıştır. Anadolu’da
paralı askerlik uygulamasını getirmişlerdir. Bu askerler içinde
taktik ve dil birliği olmadığından askerlerde vatan millet
sevgisi de bulunmazdı. Sadece para kazanmak için savaşan
paralı askerlerin başarı elde etmesi zordu. Bu durum Lidya
Devleti’nin yıkılmasına neden olmuştur. Lidyalılar bilime
önem verdikleri için ayrıca bilim insanlarına yardımcı
olmuşlardır. Lidyalılar Fenike alfabesini yazı yazarken
kullanıyorlar. Dokumacılık sektöründe ve madencilik
sektöründe de gelişmişlerdir. İlk çağlarda kuyumculuk
alanında en üst seviyeye ulaşmışlardır. Lidya halkı tarımdan
daha çok ticarete önem veriyorlar ve ticaretle daha çok
uğraşıyordu. Milattan önce 560 yıllarında ilk kez Kroisos’un
darp etmiş olduğu altın karışımlı elektron sikkesinde karşı
karşıya duran aslan ile boğa protomu yer alırmış. Lidya
halkının en gelişmiş özelliklerinden biri de KervanSaray
nişancıları olmaları. Kervansaray, hamam ve yedi beygir
ahırlarını örgütleyen Lidya devleti ulaşımı düzenli ve sürekli
hale getirmiştir.