INSA

የቅድመ ኘሮግራም ግምገማ

መጠይቅ
Information Security Awareness Survey, LHRIA
በቅድሚያ ስለትብብርዎ ምስጋናችንን እየገለጽን ይህ መጠይቅ አላማው የኢትዮጵያ ገቢዎችና ጉምሩክ ባለስልጣን
የኢንፎርሜሽን ደህንነት ንቃተ ህሊና ያለበትን ደረጃ ለማወቅና ቀጣይ የንቃተ ህሊናና ባህል ግንባታ ኘሮግራሞችን
ዲዛይን ለማድረግ የሚረዳ የቅድመ ግምገማ መጠይቅ ነው፡፡ በመሆኑም ቀጥሉ ያሉትን ጥያቄዎች አንብበው ትክክለኛ
የሚሉትን ምላሽ እንዲሰጡ እየጠየቅን፣ የሚሱጡት ምላሽ ሚስጥራዊነቱ የተጠበቀ እንደሆነ በቅድሚያ ልናረጋግጥ
እንወዳለን፡፡

ክፍል 1፡

የስራ ድርሻ፡- ______________________

ቅርንጫፍ መ/ቤት፡- _________________

ክፍል 2፣

1. ኢንፎርሜሸን ደህንነት ምን ማለት እንደሆነ ያውቃሉ?

አውቃለሁ
አላውቅም
2. የኢንፎርሜሽን ሀብታችንን ከጥቃት የሚጠብቅልን ቴክኒካዊ የኢንፎርሜሽን ደህንነት መጠበቅያ መንገድ የቱ
ነው ?

ፀረ ቫይረስ
ኢንፎርሜሽን ደህንነት ፖሊሲ
ስራን ቀያይሮ ማሰራት (Job rotation)
የስራ/ኃላፊነት ክፍፍል (Separation of duties)
3. ሁለም የስራ መረጃዎች ሚስጥራዊ ናቸው ብለን ብናስብ፣ እነዚህን መረጃዎች ለማን የሚያካፍሉ
ይመስሎታል?

ጓደኛ
ቤተሰብ
ለማንም
4. በአሁኑ ወቅት በኢንተርኔት ላይ መጠነ ሰፊ መረጃዎችን ማግኘት ይቻላል፣ መፍትሄዎችና እርዳታዎችን
ለመስጠት ዝግጁ የሆኑ የመረጃ ድረገፆች አሉ፡፡ እኛም ቢሆን ተቋሙ እነዚህን ድረ -ገፆች እስካልዘጋቸው ድስ
ተጠቃሚ መሆን ተገቢ ነው፡፡
ትክክል
ስህተት
5. በኮምፒዩተርዎ ወይም በኮምፒዩተር አኘልኬሽንዎ ወይም ማንኛውም የሚገለገሉበት የኮምፖውተር ሲስተም
ላይ የደህንነት ችግር ቢያጋጥምዎ ምን እርምጃ ይወስዳሉ?

ይህን ጉደይ ለሚመሩ/ለሚመለከታቸው አካላት አሳውቃለው (security Team)

ለጓደኛዬ እደውልና እነግራለሁ፣
ለስራ ባልደረባዬ እነግራለሁ

ለአለቃዬ ወይም ለበላይ አካላት አሳውቃሁ፣

6. በስራ ቦታዎ ላይ ሌሎች ሰዎች ወይም የስራ ባለደረቦች ኮምፒዩተርዎን እንዲጠቀሙ ይፈቅዳሉ
እፈቅዳለሁ
አልፈቅድም
7. የስራ ቦታ ወይም የድርጅትን መረጃ ለቤተሰብና ጓደኛ ማካፈል ችግር አለው?
አለው
የለውም
8. የኮምፒውተር ኘሮግራሞችንና ጌሞችን ለስራ ባለደረቦች ማጋራት ተጨማሪ ክፍያ
ትክክል
ስህተት
9. የኢንፎርሜሽን ደህንነት ለድርጅትዎ አስፈላጊ የሆነበት ምክንያት ምን ይመስልዎታል?

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

_________________________________________________________________

10. ዳታዎችን መጠባበቅያ (BACKUP) ለምን ይጠቅማል?

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

__________________________________________________________

11. በእርስዎ እይታ በደህንነት ሰንሰለት (ቴክኖሎጂ፣ የህግ ስርዐት እና የሰው ልጅ) ውስጥ ደካማ ቋጠሮ (Weakest
Link) የሚባለው የትኛው ነው?

____________________________________________________________________
12. ሚስጥራዊ መረጃ ለጓደኛዎት ወይም ለስራ ባልደረባዎት ኢንተርኔትን ተጠቅመው ሊልኩ ነው እንደበል፣ ይህን
መረጃ በሌላ ባልተፈቀደለት ሶስተኛ ወን ወይም ሰው ከመነበብ እንዴት ሊከላከሉ ወይም ለጠብቁት ይችላሉ?

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

13. ኢንፎርሜሽን ደህንነት ያሳስብዎታል?

ያሳስበኛል
አያሳስበኝም

መልስዎ ያሳስበኛል ከሆነ እንዴት እንደሆነ ቢያብሩ፣

________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
_____________________________________________

ክፍል 3፣

14. አንድ የይለፍ ቃል (Password) ብቻ ካለዎት ወይም ቢኖርዎት፣ ያንን የይለፍ ቃል ብዙ ሲስተሞች
ለመክፈት ይጠቀሙበታል?

እጠቀምበታለሁ፣
አልጠቀምበትም
15. የኮምፒዩተርዎን ወይም የሞባይልዎን የይለፍ (Password) ቃል መቀየር ያለብዎት/የሚገባዎት መቼ ነው?
በአመት
በየስድስት ወር
በየሁለት ሳምንት
አልቀይርም
ሌላ ካለ ___________________________
16. ጠንካራ የይለፍ ቃል (Password) ለመገንባት የትኛው የበለጠ ይመረጣል?
የቤተሰብ ስም፣ የስፖርት ክለብ ስም እና ቁጥር፣
ሀረግ ወይም ቃላት ከቁጥሮች እና ልዩ ምልክቶች ጋር ቀላቅሎ መጠቀም
ኪቦርድ ላይ በመደዳ የተቀመጡትን ቃለቶችና ቁጥሮች መጠቀም
17. የይለፍ ቃልዎን ሲቀይሩ ከሚከተሉት የትኛው ልምድ አለዎት?
 ረጅም የይለፍ ቃል እጠቀማለሁ (ከስምንት ካራክተር በላይ)

የአፐር እና ሎወር ኪዝ ቀላቅዬ እጠቀማለሁ

ልዩ ካራክተሮችን እጠቀማለሁ (ለምሳሌ *,^,#,*)

ከላይ የተጠቀሱትን ሁሉንም እጠቀማለሁ

18. ደህንነቱ የተጠበቀ ወይም ጠንካራ አንድ የይለፍ ቃሉ ወይም ፖስወርድ ሊጽፉ ይችላሉ?

የፃፉት የይለፍ ቃል ደህንነቱን የጠበቀ ወይም ጠንካራ የሆነበት ምክንያት ምንድነው?

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

______________________________________________________________

ክፍል 4

19. ኮምፒዩተራችን፣ ሞባይላችን ወይም ሌላ ኮምፒዩቲንግ መጠቀምያ መሳሪያዎች ላይ ጉዳት የማድረስ አላማ ይዞ
የሚሰራ የኮምፒዩተር ኘሮግራምን ምን ይባላል?

ኮምፖዩተር ማልዌር

ፀረ ሻይረስ (anti-virus)
20. የሚጠቀሙበት ኮምፒዩተር ወይም ሞባይል ፀረ ቫይረስ ኘሮግራም አለው ወይስ የለውም?
አለው
የለውም
መልስዎ የለውም ከሆነ ለምን?

_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_________________________________________
21. በጥያቄ ቁጥር 12 ላይ መልስዎ አለው ከሆነ ፀረ ሻይረስ ኘሮግራሙ በየግዜው ጥገናና እድሳት ይደረገለታል ?

(አዲስ ዘር/ አይነት ሲመጣ ወይም የሻይረስ ፋይል ዴፍሪሽን ሲጨመር፣ ወዘተ)?
አይታደስም
ይታደሳል
 ክፍል 5

22. በኢንፎርሜሽን ደህንነት አለም ውስጥ የህግና ስርአቶች ዋጋ ወይም አስፈላጊነት እንዴት ያዩታል?
ከፍተኛ
መካከለኛ
ዝቅተኛ
በጣም ዝቅተኛ
23. በሃገራችን ውስጥ ብሄራዊ የኢንፎርሜሽን ደህንነት ፖሊሲ እንዳለ ያውቃሉ?
አውቃለሁ
አላውቅም
አውቃለሁ ካሉ ጥቂት ስለ ፖሊሲው ቢነግሩን፣
_____________________________________________________________________
__________________________________________________
24. ስለ ቴሌኮም ማጭበርበር ምን ያውቃሉ?

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_____________________________________________________

25. የቢሮ ኮምፒዩተርዎ (desktop Computer) በጋን/በር ቁልፍ መቆለፍ ይችላል፡፡

እውነት
ሃሰት

ክፍል 6

26. የማህበራዋ ሚዲያ (ፌስቡክ፣ ትዊተር፣ ወዘተ) ተጠቃሚ ኖት?

አልጠቀምም
መልስዎ እጠቀማለሁ ከሆነ፣ የትኛው አይነትን ይጠቀማሉ _________

27. በጥያቄ ቁጥር 26 ላይ መልስዎ እጠቀማለሁ ከሆነ፣ በግምት በሳምንት ውስጥ ምን ያህል ሰአት የጠቀማሉ?

ከ 1 - 5 ሰዓት

ከ 6 - 1 ዐ ሰዓት
ከ 11 - 15 ሰዓት
 ከ 16 - 15 በላይ
28. በጥያቄ ቁጥር 26 ላይ መልስዎ እጠቀማለሁ ከሆነ፣ ፌስቡክ ኘሮፋይልዎ ላይ ስለ እርስዎ የሚጠቅሱ ምን ምን
መረጃዎች ተቀምጠዋል ምርጫው ላይ ከአንድ በላይ መምረጥ ይችላሉ፣
ሙሉ ስምዎ
የስራዎ፣ የጓደኛዎ፣ የቤተሰብዎ፣ ወዘተ ምስሎች
ስልክ ቁጥርዎ
የትውልድ አመተ ምህረት እና ቦታ
የሚሰሩበት ቦታ ስም
የስራ ምድብ
የቅርብ ቤተሰብዎ ማንነት
ሌሎች ካሉ፡-
_____________________________________________________________________
___________________________________________________
ክፍል 7

29. የሰው ልጅን ሰውን የማመን፣ አነስተኛ የአደጋ አረዳድ አዝማሚያ፣ ግዴለሽነት፣ ወዘተ እንድሁም
የደህንነት ባህሉ ላይ ያለውን ክፍተቶች በመበዝበዝ ለግል አላማ የሚጠቀመው ማነው?

ሀከሮች
ሜልዌር
ሶሻል ኢንጅነር
30. ስለ ማህበራዊ ምህንድስና ወይም ሶሻል ኢንጂነሪንግ ምን ያውቃሉ?

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

______________________________________________________________

31. አንድ ከዚህ በፊት አይተውት የማታውቁት ሰው ለራተኛ ብቻ መግባት በተፈቀደበት ክልል ውስጥ የጽዳት
ሰራተኛ ዩኒሮም ለብሶ ሲንቀሳቀስ ቢያዩ ምን እርምጃ ይወስዳሉ?

_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
__________________________________________