PAGGAMIT NG WIKA SA PANAHON NG - naipatupad sa panahon ni Pang.
Ferdinand
KOLONISASYON
• Filipino bilang isang intelektuwal na wika
• matinding mga paglaban ang kinasangkutan upang
manatili ito bilang intelektuwal na aralin sa sistemang
pang-edukasyon
PANAHON NG KASTILA
→ kautusan ni Charles V. noong Hulyo 17,1550 sa
mga misyonero
→ tuturuan ng wikang Espanyol ang mga paaralan na
sinakop ng Espanya
→ naging malalim ang ugat ng diskriminasyon sa mga
mahihirap na Pilipino at sinabing hindi kailanman
man maaring matuto ng wika nila
→ “mananatiling mga unggoy anupaman ang bihis”
PANAHON NG AMERIKANO
→ 1901, tinuruan ang mga Pilipino ng wikang Ingles
ng mga amerikanong lulan ng isang barko na
tinatawag na “Thoma
→ Pamahalaang Komonwelt ni Pang. Quezon at
inisyatiba ang pagkakaron ng Wikang Pambansa
PANAHON NG HAPON
→ sistemang edukasyon ng Hapon
→ wikang Tagalog at Nihonggo bilang wikang opisyal
→ sumigla ang pagsulat ng mga akdang pampanitikan
sa Tagalog
MGA NAITAGUYOD NA BATAS PANGWIKA
• mga tiyak na batas na nagtakda para kilalanin,
mapaunlad, at maitampok ang isang Pambansang Wika
ng Pilipinas
Ilan lamang sa mahahalagang batas na ito ang mga
sumusunod:
→ Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134
→ Artikulo 15, Seksyon 2 at 3 ng 1973 Konstitusyon
ng Pilipinas
→ Executive Order 210 taong 2003
→ House Bill 162 o Multilingual Education and Literacy
Act of 2010
→ Saligang Batas 1987, Artikulo 14, Sek. 6
→ Probisyong Pangwika 1935
→ Probisyong Pangwika 1973
→ Department Order no. 7 s. 1959
1. Saligang Batas 1987, Artikulo 14, Sek 6.
“Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino, samantalang
nalilinang, ito ay dapat na pagyabungin at pagyamanin pa
salig sa mga umiiral na wika sa Pilipinas at iba pang wika.”
- 1936 Pinalawig ni Pang. Manuel Luis Quezon ang
pagpapaunlad ng wika sa buong bansa sa
pamamagitan ng Kautusang Tagapagpaganap Blg.
134 na nagsasabing Tagalog ang gagamiting
wikang pamansa ng Pilipinas
2. Artikulo 15, Seksyon 2 at 3 ng 1973 Konstitusyon ng
Pilipinas
Marcos ang pormal na hakbangin upang
mapaunlad ang wikang Pilipino at maipalaganap sa
buong bansa
- Saligang Batas 1973 ang batasang Pambansa ay
dapat gumawa ng mga hakbang tungo sa paglinang
at pormal na adasyon ng isang panlahat sa wikang
pambansa na tatawaging Filipino
3. Executuve Order 210 taong 2003
- sa ilalim ng batas ni Pangulong Gloria
Macapagal-Arroyo ginamit ang wikang Ingles
bilang wikang panturo sa mga paaralan sa lahat ng
asignatura maliban sa Filipino na hanggang sa
kasalukuyan ay wikang pinahahalagahan ng mga
unibersidad sa bansa higit sa sariling wika
4. House Bill 162 o Multilingual Education and Literacy
Act of 2010
- dapat gamitin ang wikang nakagisnan o bernakular
sa pagtuturo sa paaralan simula sa unang taon
hanggang sa ikatlong taon ng pag-aaral
5. Saligang Batas 1935
- Itinatakda nito na dapat gumawa ang kongreso ng
mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at
pagpapatibay ng isang wikang pambansa na batay
sa isa mga umiiral na katutubong wika
- Hanggang walang ibang itinatadhana na ang batas,
ang Ingles at Kastila ay patuloy na gagamiting mga
wikang opisyal
6. Department Order (D.O) No. 7, s. 1959.
- Nagtadhana na gamitin ang terminong “Pilipino”
bilang pambansang wika ng Pilipinas na ibinatay sa
Tagalog
- Ipinalabas ito ni Jose Romero noong August 13,
1959
7. Batas Republika 7104, Seksiyon 6. Mga
Kapangyarihan at Tungkulin ng Komisyon.
- Ang Komisyon, ayon sa mga pertinenteng tadhana
ng 1987 Konstitusyon at ng Batas Republika Blg.
7104, ay may mga kapangyarihan, gawain, at
tungkuling tulad ng mga sumusunod:
(a) Magbalangkas ng mga patakaran, plano, at programa
upang matiyak ang higit at patuluyang pagpapaunlad,
pagpapayaman, pagpapalaganap, at preserbasyon ng
Filipino at iba pang mga wika ng Pilipinas;
(b) Magtakda ng mga tuntunin, regulasyon, at patnubay
upang isakatuparan ang mga patakaran, mga plano, at mga
programa nito;
(c) Magsagawa at makipagkontrata ukol sa saliksik at iba
pang mga pag-aaral upang isulong ang ebolusyon,
pagpapaunlad, pagpapayaman, at sa dakong huli’y
estandarisasyon ng Filipino at iba pang mga wika ng
Pilipinas. Sasaklawin nitó ang pagsasanib ng mga gawain
para sa posibleng ingkorporasyon tungo sa isang
multilingguwal na diksiyonaryo na mga salita, parirala,
idyoma, sipi, kasabihan, at iba pang mga pahayag, kasáma
ang mga salita at parirala mula sa ibang mga wika na
ginagamit nang malaganap o bahagi ng linggwa frangka;
(d) Magpanukala ng mga patnubay at istandard para sa mga (m) Magpanukala at magsagawa ng iba pang gawaing wala
anyuing lingguwistiko at pagpapahayag sa lahat ng opisyal sa mga binanggit sa unahan ngunit kailangan at nasasaklaw
na komunikasyon, publikasyon, teksbuk, at iba pang ng itinatadhana sa Batas Republika Blg. 7104.
materyales sa pagbasa at pagtuturo;

(e) Hikayatin at palaganapin, sa pamamagitan ng sistema ng

mga insentibo, ang mga grant at gawad, ang pagsusulat at
publikasyon—sa Filipino at ibang mga wika ng Pilipinas—ng
mga akdang orihinal, kabilang ang mga teksbuk at
sangguniang materyales sa iba’t ibang disiplina;

(f) Lumikha at magpanatili sa Komisyon ng isang dibisyon ng

pagsasalin na gaganyak sa pamamagitan ng mga insentibo,
magsasagawa at masigasig na magtataguyod ng pagsasalin
sa Filipino at sa iba pang mga wika ng Pilipinas ng
mahahalagang akdang historikal at tradisyong kultural ng
mga pangkating etnolingguwistiko, mga batas, mga
kapasiyahan, at iba pang mga gawaing lehislatibo, mga atas
ehekutibo, mga pahayag na pampatakaran ng pamahalaan
at mga dokumentong opisyal, mga teksbuk at mga
sangguniang materyales sa iba’t ibang disiplina, at iba pang
mga banyagang materyales na maaari nitóng ipasiyang
kinakailangan sa edukasyon at para sa iba pang mga
makabuluhang layunin;

(g) Tawagan ang alinmang kagawaran, kawanihan, opisina,

ahensiya, o alinmang kasangkapan ng Pamahalaan, o
alinmang pribadong entidad, institusyon, o organisasyon
para sa kooperasyon at tulong sa pagtupad ng mga gawain,
tungkulin, at pananagutan nitó;

(h) Magsagawa sa mga antas na pambansa, rehiyonal, at

lokal ng mga pagdinig pampubliko, kumperensiya, seminar,
at iba pang mga pangkatang talakayan upang umalam at
tumulong sa paglutas ng mga suliranin at mga isyung may
kaugnayan sa pagpapaunlad, pagpapalaganap, at
preserbasyon ng Filipino at iba pang mga wika ng Pilipinas;

(i) Bumuo at magpatibay ng mga patnubay, istandard, at

sistema para sa pagmomonitor at pagrereport ng pagganap
nitó sa mga antas na pambansa, rehiyonal, at lokal; at
magsumite sa Opisina ng Pangulo at sa Kongreso ng mga
taunang ulat ng pagsulong hinggil sa implementasyon ng
mga patakaran, mga plano, at mga programa nitó;

(j) Humirang, sa ilalim ng mga tadhana ng umiiral na mga

batas, ng mga pinunò at kawani nitó at iba pang mga tauhan
na kailangan para sa epektibong pagganap ng mga gawain,
tungkulin, at pananagutan nitó; at magtiwalag sa kanila
alinsunod sa mga kadahilanan at prosesong itinakda ng
Kodigo ng Komisyon sa Serbisyo Sibil;

(k) Mag-organisa at magreorganisa ng estruktura ng

Komisyon, lumikha at bumuwag ng mga posisyon, o
magpalit ng designasyon ng umiiral na mga posisyon upang
matugunan ang nagbabagong mga kondisyon o kailanman
at hinihingi ng pangangailangan: sa pasubali, na ang
naturang mga pagbabago ay hindi makaaapekto sa istatus
ng mga nanunungkulan, makapagpapababà sa kanilang
mga ranggo, makapagbabawas sa kanilang mga suweldo, o
magbubunga ng kanilang pagkatiwalag sa serbisyo;

(l) Gampanan ang iba pang mga aktibidad na kinakailangan

sa epektibong paggamit ng mga binanggit sa unahan na
mga kapangyarihan, mga gawain, mga tungkulin, at mga
pananagutan; at