ThiÕ t bÞ tiÖ n nghi trª n « t«

Ch-¬ng 2: HÖ thè ng an toµ n

2.1. HÖ thè ng tó i khÝ (SRS).

2.1.1. NhiÖm vô, ph©n lo¹i.
2.1.1.1. NhiÖm vô:
a. TÝnh an toµn cña «t«:
xe «t« ph¶i tho¶ m·n hai yªu cÇu vÒ an toµn. Thø nhÊt lµ an toµn chñ ®éng, tøc
lµ tr¸nh tai n¹n tr-íc khi chóng x¶y ra, hai lµ an toµn bÞ ®éng, tøc lµ b¶o vÖ hµnh kh¸ch
trªn xe khi bÞ tai n¹n. § Ó b¶o vÖ hµnh kh¸ch trªn xe khi cã tai n¹n, cÇn ph¶i gi÷ cho
cabin xe kh«ng bÞ háng còng nh- gi¶m tèi thiÓu sù ph¸t sinh va ®Ëp thø cÊp g©y ra bëi
chuyÓn ®éng cña hµnh kh¸ch bªn trong xe.
§ Ó thùc hiÖn ®iÒu nµy, ng-êi ta thiÕt kÕ th©n xe cã kÕt cÊu hÊp thô va ®Ëp, sö
dông ®ai an toµn vµ tói khÝ SRS.
+ Th©n xe cã kÕt cÊu hÊp thô va ®Ëp
B»ng c¸ch hÊp thô vµ ph©n t¸n lùc va ®Ëp cña tai n¹n th«ng qua sù biÕn d¹ng
cña phÇn phÝa tr-íc vµ sau cña th©n xe, víi mét cabin cã kÕt cÊu cøng v÷ng, lùc va ®Ëp
truyÒn ®Õn hµnh kh¸ch gi¶m ®i ®ång thêi còng gi¶m tèi thiÓu sù biÕn d¹ng cña cabin.

Vïng bÞ ®©m Vïng b¶o vÖ hµnh kh¸ch Vïng cã thÓ bÞ ®©m

+ § ai an toµn
§ ai an toµn lµ biÖn ph¸p chÝnh ®Ó b¶o vÖ hµnh kh¸ch. ViÖc ®eo ®ai an toµn tr¸nh
cho hµnh kh¸ch khái bÞ v¨ng ra khái xe khi cã tai n¹n ®ång thêi còng gi¶m tèi thiÓu sù
ph¸t sinh c¸c va ®Ëp thø cÊp trong cabin.
+ Tói khÝSRS (hÖ thèng hç trî gi¶m va ®Ëp)
C¸c tói khÝ SRS ®-îc thiÕt kÕ ®Ó b¶o vÖ l¸i xe vµ hµnh kh¸ch ngåi phÝa tr-íc
®-îc tèt h¬n ngoµi biÖn ph¸p b¶o vÖ chÝnh b»ng ®ai an toµn.
 ThiÕ t bÞ tiÖ n nghi trª n « t«
Trong tr-êng hîp va ®Ëp m¹nh tõ phÝa tr-íc, tói khÝ SRS lµm viÖc cïng víi ®ai
an toµn ®Ó tr¸nh hay lµm gi¶m sù chÊn th-¬ng b»ng c¸ch phång lªn, nh»m lµm gi¶m
nguy c¬ ®Çu hay mÆt cña l¸i xe vµ hµnh kh¸ch phÝa tr-íc ®Ëp th¼ng vµo vµnh tay l¸i
hay b¶ng t¸pl«.

b. Sù cÇn thiÕt cña ®ai an toµn vµ tói khÝSRS:

§ ai an toµn vµ tói khÝ SRS cã vai trß rÊt quan träng trong viÖc gi¶m thiÓu nguy
c¬ bÞ th-¬ng nÆng khi xe bÞtai n¹n tõ phÝa tr-íc.
Khi mét xe ®©m vµo mét xe kh¸c hay
mét vËt ®øng yªn, nã dõng l¹i rÊt nhanh
nh-ng kh«ng dõng ngay lËp tøc.
VÝ dô, nÕu xe ®Ëp vµo mét vËt cè ®Þnh
víi tèc ®é 50 km/h tõ phÝa tr-íc, nã cÇn
kho¶ng h¬n 1/10 gi©y ®Ó dõng l¹i hoµn toµn.
T¹i thêi ®iÓm va ch¹m, ba-®ê-sèc tr-íc ngõng chuyÓn ®éng nh-ng phÇn
cßn l¹i cña xe vÉn di chuyÓn víi tèc ®é 50km/h. Xe b¾t ®Çu hÊp thô n¨ng l-îng vµ
ch¹y chËm l¹i khi phÇn tr-íc cña xe bÞ ®©m. Trong khi x¶y ra tai n¹n, khoang hµnh
kh¸ch b¾t ®Çu ch¹y chËm l¹i nh-ng hµnh kh¸ch vÉn tiÕp tôc chuyÓn ®éng vÒ phÝa tr-íc
víi tèc ®é ban ®Çu bªn trong khoang hµnh kh¸ch.
NÕu hµnh kh¸ch kh«ng ®eo ®ai an toµn, hä tiÕp tôc chuyÓn ®éng vÒ phÝa tr-íc víi tèc
®é 50 km/h cho ®Õn khi ®Ëp vµo c¸c chi tiÕt bªn trong xe. Trong tr-êng hîp nµy, hµnh
kh¸ch sÏ ®Ëp vµo c¸c chi tiÕt bªn trong xe nhanh nh- khi hä r¬i ra khái cöa sæ tÇng 3
NÕu hµnh kh¸ch ®eo d©y an toµn, hä sÏ gi¶m dÇn ®-îc tèc ®é, do ®ã gi¶m ®-îc
lùc va ch¹m t¸c dông lªn c¬ thÓ hä. Tuy nhiªn khi ®©m m¹nh, hä cã thÓ vÉn ch¹m vµo
 ThiÕ t bÞ tiÖ n nghi trª n « t«
c¸c chi tiÕt bªn trong xe cho dï víi lùc nhá h¬n nhiÒu so víi hµnh kh¸ch kh«ng
®eo ®ai.
Tói khÝ SRS gióp lµm gi¶m h¬n n÷a nguy c¬ mÆt vµ ®Çu ch¹m vµo c¸c chi tiÕt
bªn trong xe vµ hÊp thô mét phÇn lùc gi¶m tèc t¸c dông lªn hµnh kh¸ch.

* Tãm l¹i: NhiÖm vô cña hÖ thèng tói khÝ SRS lµ ®Ó b¶o vÖ l¸i xe vµ hµnh
kh¸ch ngåi phÝa tr-íc ®-îc tèt h¬n ngoµi biÖn ph¸p b¶o vÖ chÝnh b»ng ®ai an toµn.

Trong tr-êng hîp va ®Ëp m¹nh tõ phÝa tr-íc, tói khÝ SRS lµm viÖc cïng víi ®¹i
an toµn ®Ó tr¸nh hay lµm gi¶m sù chÊn th-¬ng b»ng c¸ch phång lªn, nh»m lµm gi¶m
nguy c¬ ®Çu hay mÆt cña l¸i xe hay hµnh kh¸ch phÝa tr-íc ®Ëp th¼ng vµo vµnh tay l¸i
hay b¶ng t¸pl«.
2.1.1.2. Ph©n lo¹i:
a. Theo hÖ thèng kÝch næ bé thæi khÝ.
- Lo¹i ®iÖn tö (lo¹i E)
- Lo¹i c¬ khÝ(lo¹i M)
b. Theo sè l-îng tói khÝ
- Cho l¸i xe (lo¹i E hay M): Lo¹i nµy chØcã mét tói khÝ
- Cho l¸i xe vµ hµnh kh¸ch tr-íc (chØ cã lo¹i E): Lo¹i nµy cã hai tói khÝ
c. Theo sè l-îng c¶m biÕn tói khÝ(chØcã lo¹i E)
- Lo¹i mét c¶m biÕn tói khÝ
- Lo¹i ba c¶m biÕn tói khÝ: gåm 1 c¶m biÕn trung t©m vµ 2 c¶m biÕn tr-íc.
2.1.2. CÊu t¹o chung vµ nguyªn lý ho¹t ®éng.
2.1.2.1. CÊu t¹o chung.
a. HÖ thèng tói khÝSRS lo¹i E:
 ThiÕ t bÞ tiÖ n nghi trª n « t«

Các túi khí SRS có thể bao gồm các thành phần sau đây (tuỳ theo đặc điểm kỹ thuật):
• Bộ túi khí tài xế được đặt ở giữa của vành tay lái, nó bao gồm một màng túi khí
được xếp uốn lại và một bộ phận bơm.
• Một bộ túi khí hành khách được đặt bên phía táp lô phía hành khách bao gồm
một màng túi khí được xếp lại và một bộ phận bơm.
• Một khoá lò xo được đặt sau vành tay lái.
• Các túi khí bên hông được đặt ở đằng trước và đằng sau các ghế tài xế và bên
phía hành khách gồm có các màng túi khí được gấp xếp lại và bộ phận bơm.
• Các túi khí rèm được đặt ở phần phái trên của mái xe của tài xế và bên phải
hành khách.
• Cơ cấu căng đai và cơ cấu khoá rút căng đai.
• Bảng điều khiển túi khí (SRSCM) được đặt ở mặt trước táp lô.
• Một công tắc chống kích hoạt túi khí hành khách hoặc một hệ thông phát hiện
sự có mặt của hành khách được đặt tại ghế hành khách.
• Các cảm biến va chạm phía trước.
• Các cảm biến va chạm bên hông.
b. HÖ thèng tói khÝSRS lo¹i M:
Tói khÝ

Bul«ng nh¶ kho¸

c¶m biÕn

Bé thæi khÝ
CÇn nh¶ kho¸
c¶m biÕn

C¶m biÕn tói khÝ

 ThiÕ t bÞ tiÖ n nghi trª n « t«
Tói khÝSRS lo¹i M lµ mét tói khÝ phÝa l¸i xe lo¹i gän, tÊt c¶ c¶m biÕn tói khÝ, bé
thæi khÝ vµ tói ®-îc ®Æt trong vµnh tay l¸i. Bul«ng hay cÇn nh¶ kho¸ c¶m biÕn n»m ë
bªn tr¸i cña vµnh tay l¸i, cã t¸c dông nh- mét thiÕt bÞ an toµn ®Ó ng¨n kh«ng cho tói
khÝ kÝch ho¹t. Tói khÝ sÏ kh«ng bÞ kÝch ho¹t trong tr-êng hîp bÞ va ®Ëp mµ bul«ng nh¶
khãa c¶m biÕn bÞníi láng hay cÇn bÞkÐo ra.
2.1.2.2. Nguyªn lý ho¹t ®éng.
Qui tr×nh kÝch ho¹t tói khÝSRS ®-îc m« t¶ nh- sau:
a. Lo¹i E
C¶m biÕn tói khÝtrung t©m

Bé thæi khÝ
Nguån
Ngßi

(cho l¸i xe)

Tói khÝ
C¶m biÕn næ
C¶m dù phßng
biÕn tói Chè KhÝni
khÝ t t¹o t¬
trung khÝ
t©m
C¶m biÕn

(cho hµnh kh¸ch)

ECU
Tai n¹n Va ®Ëp tói khÝtr-íc

Tói khÝ*1
*2

*1: ChØ®èi víi xe cã tói khÝtr-íc.

*2: Mét sè xe

b. Lo¹i M Ngßi næ Chèt t¹o khÝ

KhÝ ni t¬

Tai n¹n Va ®Ëp C¶m biÕn Bé thæi khÝ

tói khÝ

Khi cã va ®Ëp m¹nh tõ phÝa tr-íc, hÖ thèng tói khÝ SRS ph¸t hiÖn sù gi¶m tèc vµ
kÝch næ bé thæi tói khÝ. Sau ®ã ph¶n øng ho¸ häc trong bé thæi khÝ ngay lËp tøc ®iÒn
®Çy tói b»ng khÝ Nit¬ kh«ng ®éc ®Ó gi¶m nhÑ chuyÓn ®éng vÒ phÝa tr-íc cña l¸i xe vµ
hµnh kh¸ch. V× vËy ®Çu vµ mÆt cña ng-êi ngåi tr-íc kh«ng bÞ ®Ëp vµo vµnh tay l¸i hay
b¶ng t¸p l«. Khi tói khÝ xÑp xuèng, nã tiÕp tôc hÊp thô n¨ng l-îng. Toµn bé qu¸ tr×nh
c¨ng phång, b¶o vÖ, xÑp xuèng diÔn ra trong vßng mét gi©y.
 ThiÕ t bÞ tiÖ n nghi trª n « t«

Chó ý:
• Tói khÝ SRS ®-îc thiÕt kÕ ®Ó chØ dïng mét lÇn. Tói khÝ cho hµnh kh¸ch ®-îc kÝch
ho¹t ngay c¶ khi kh«ng cã ai ngåi ë nghÕ tr-íc.
• Khi tói khÝ phång lªn, chóng t¹o ra mét tiÕng næ lín vµ x¶ ra mét Ýt khãi cïng víi
khÝ nit¬. Khãi nµy kh«ng ®éc vµ còng kh«ng ph¶i do ch¸y. H·y ®Ó cho nã bay ra cµng
nhanh cµng tèt ®Ó tr¸nh lµm da bÞ dÞøng nhÑ.
• Tói khÝ ph¸t næ trong mét phÇn cña gi©y, nªn nã c¨ng lªn víi mét lùc ®¸ng kÓ.
MÆc dï hÖ thèng ®-îc thiÕt kÕ ®Ó tr¸nh bÞ th-¬ng nÆng, nã cã thÓ g©y lªn báng nhÑ
hay x-íc da vµ phång rép.
• C¸c chi tiÕt ®i liÒn víi tói khÝ (Moay¬ l¾p vµnh tay l¸i, b¶ng t¸p l«) cã thÓ nãng
lªn trong vµi phót nh-ng b¶n th©n tói khÝ kh«ng nãng.
• Mét va ch¹m m¹nh ®ñ ®Ó lµm næ tói khÝ cã thÓ lµm vì kÝnh ch¾n giã còng nh-
lµm xe cong vªnh. § èi víi xe cã tói khÝ cho hµnh kh¸ch, kÝnh ch¾n giã còng cã thÓ bÞ
háng do hÊp thô mét phÇn lùc næ cña tói khÝ.
2.1.2.3 Điều kiện kích hoạt túi khí
a. Những tình huống túi khí phía trước kích hoạt
Tói khÝ SRS ®-îc thiÕt kÕ ®Ó kÝch ho¹t trong tr-êng hîp cã va ch¹m m¹nh tõ
phÝa tr-íc x¶y ra trong vïng g¹ch chÐo gi÷a c¸c mòi tªn nh- h×nh..... Tói khÝ SRS sÏ
ph¸t næ nÕu møc ®é nghiªm träng cña va ®Ëp lín h¬n mét møc ®Þnh tr-íc, t-¬ng øng
 ThiÕ t bÞ tiÖ n nghi trª n « t«
víi mét có ®©m th¼ng vµo mét vËt c¶n cè ®Þnh kh«ng dÞch chuyÓn hay biÕn d¹ng ë tèc
®é 20-23 km/h. NÕu møc ®é nghiªm träng ch-a ®Õn møc ®é nµy, tói khÝ SRS cã thÓ
kh«ng næ.

Tuy nhiªn, tèc ®é giíi h¹n nµy sÏ cao h¬n nhiÒu nÕu xe ®©m vµo mét vËt cã thÓ
chuyÓn ®éng hay biÕn d¹ng d-íi t¸c ®éng cña va ®Ëp nh- xe ®ang ®ç hay cét biÓn b¸o,
hay khi nã bÞ®©m chåm lªn hay chui ®Çu vµo mét vËt kh¸c, nh- sµn xe t¶i.
Cã thÓ víi mét møc ®é nghiªm träng cña tai n¹n gÇn b»ng víi møc ®é ph¸t hiÖn cña
c¶m biÕn tói khÝchØ lµm mét trong hai tói khÝ cña xe ph¸t næ

b. Những tình huống túi khí phía trước không kích hoạt
Tói khÝ phÝa tr-íc ®-îc thiÕt kÕ ®Ó kh«ng thÓ kÝch ho¹t nÕu xe bÞ ®©m tõ phÝa
sau, hay bªn s-ên, khi nã bÞ lËt hoÆc bÞ®©m tõ phÝa tr-íc víi tèc ®é thÊp.
 ThiÕ t bÞ tiÖ n nghi trª n « t«

§ ©m tõ phÝa sau § ©m tõ bªn s-ên

§ ©m tõ phÝa tr-íc víi tèc ®é thÊp

LËt xe

c. Các điều kiện mà túi khí bên hông và túi khí rèm sẽ kích hoạt.
Các túi khí bên hông và túi khí rèm được thiết kế để kích hoạt trong các va chạm
vừa phải và những va chạm mạnh ở bên hông. Chỉ có túi khí bên hông và túi khí rèm ở
phía nhận được va chạm sẽ kích hoạt. Yêu cầu để kích hoạt được xác định bởi tốc độ
và góc va chạm. Các túi khí rèm và túi khí bên hông cũng có thể kích hoạt trong suốt
thời gian xe bị tai nạn làm xe bị lăn vòng nếu hông xe bị đâm với một lực đủ lớn.
Các túi khí bên hông và túi khí rèm sẽ không kích hoạt trong trường hơp xảy ra
các va chạm phía trước hoặc phía sau.
CHÚ Ý
1. Sö dông ghÕ cho trÎ em.

DÞch vÒ phÝa sau

Kh«ng ®-îc ®Æt ghÕ cho trÎ em trªn ghÕ tr-íc quay mÆt vÒ phÝa sau bêi v× lùc
phång rÊt nhanh cña tói khÝ cho hµnh kh¸ch cã thÓ lµm trÎ bÞ th-¬ng nÆng. Khi dïng
 ThiÕ t bÞ tiÖ n nghi trª n « t«
ghÕ cho trÎ em quay vÒ phÝa tr-íc trªn ghÕ tr-íc, ph¶i ®Èy ghÕ vÒ phÝa sau cµng xa
cµng tèt.
2. Tr¸nh ngåi trªn mÐp ghÕ hay ng¶ ng-êi trªn b¶ng t¸p l«.
Kh«ng ®-îc ngåi trªn mÐp ghÕ hay ng¶
ng-êi trªn b¶ng t¸p l« khi xe ®ang ch¹y. Tói
khÝ phång lªn víi mét lùc vµ tèc ®é ®¸ng kÓ,
b¹n cã thÓ bÞ th-¬ng nÆng. H·y ngåi th¼ng vµ
dùa l-ng vµo ghÕ, lu«n dïng ®ai an toµn.
Kh«ng tu©n theo c¸c h-íng dÉn trªn cã thÓ
dÉn ®Õn bÞth-¬ng nÆng.
3. Kh«ng ®Æt bÊt kú vËt g×lªn trªn hay phÝa tr-íc hép chøa tói khÝ
Kh«ng ®Æt bÊt kú vËt g× lªn trªn, phÝa
tr-íc b¶ng t¸pl« hay vµnh tay l¸i cã chøa hÖ
thèng tói khÝ. Chóng cã thÓ c¶n trë tói khÝ
phång lªn hay lµm bÞ th-¬ng ng-êi ngåi do
chóng v¨ng vÒ phÝa sau khi tói khÝ ®-îc kÝch
ho¹t.
Kh«ng ®-îc söa ®æi, th¸o hay më bÊt kú chi tiÕt hay d©y ®iÖn nµo, nh- vµnh tay
l¸i, vá trôc l¸i, n¾p tói khÝ cho hµnh kh¸ch tr-íc, tói khÝ cho hµnh kh¸ch tr-íc, bé c¶m
biÕn tói khÝ. Bëi v× nh- vËy cã thÓ lµm tói khÝ SRS næ bÊt th×nh l×nh hay kh«ng ho¹t
®éng ®-îc, kÕt qu¶ lµ bÞth-¬ng ng-êi.
2.1.3. CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña c¸c bé phËn.
2.1.3.1. HÖ thèng tói khÝlo¹i E.
1. Tói khÝ
a. Cho l¸i xe (trong mÆt vµnh tay l¸i)
Kích cỡ của túi khí cho lái xe thường khoảng 40 – 60 lít. Túi khí tài xế gồm: bé
thæi khÝ vµ tói ®-îc ®Æt trong mÆt vµnh tay l¸i vµ kh«ng thÓ th¸o rêi. Bé thæi khÝ chøa
ngßi næ, chÊt ch¸y måi, chÊt t¹o khÝ vµ thæi c¨ng tói khÝ khi bÞ ®Ëp m¹nh tõ phÝa tr-íc.
Tói khÝ®-îc lµm b»ng lyl«ng cã phñ mét líp chÊt dÎo ë mÆt bªn trong.
 ThiÕ t bÞ tiÖ n nghi trª n « t«

Túi khí

Bộ thổi khí

Ngòi nổ

Tói còng cã 2 lç tho¸t khÝ ë bªn d-íi ®Ó nhanh chãng x¶ khÝ nit¬ ra sau khi tói khÝ
®· bÞnæ.
b. Cho hµnh kh¸ch tr-íc
Các túi khí hành khách thường lớn hơn (120-160L) so với túi khí tài xế, vì hành
khách ngồi xa bảng điều khiển. Túi khí hành khách phía trước gồm: bé thæi khÝ bao
gåm mét ngßi næ, chÊt ch¸y måi vµ chÊt t¹o khÝ. C¸c chi tiÕt nµy ®-îc bäc kÝn hoµn
toµn trong mét hép kÝn kim lo¹i. Tói ®-îc lµm tõ v¶i nyl«ng bÒn vµ sÏ ®-îc thæi phång
lªn b»ng khÝ nit¬ do bé thæi khÝ sinh ra. Bé thæi khÝ vµ tói khÝ ®-îc g¾n bªn trong vá vµ
cöa tói khÝ, råi ®Æt vµo trong b¶ng t¸p l« phÝa hµnh kh¸ch.
ThÓ tÝch cña tói phÝa hµnh kh¸ch lín gÊp ®«i so víi tói khÝcho l¸i xe.

PhÝa tr-íc Tói Cöa tói

khÝ

Vá
Bé thæi
khÝ
 ThiÕ t bÞ tiÖ n nghi trª n « t«

L-íi läc ChÊt måi C¸c lç tho¸t

löa khÝ

Ngßi næ Chèt thæi khÝ

c. Túi khí bên

Nhiều xe mới cũng được trang bị các túi khí bên hông. Chúng được thiết kế để
giảm thiểu nguy cơ tổn thương trong tai nạn vừa phải tới những va chạm nghiêm
trọng. Các túi khí thường nằm ở cạnh bên dưới cánh của ghế sau để bảo vệ thân
phía trên. Kích cỡ của túi khí bên là tương đối nhỏ (10-151), so với túi khí tài xế và
túi khí hành khách. Điều này là để cho thời gian bơm ngắn lại và cải thiện không
gian giữa tài xế, hành khách và cửa xe.

d. Túi khí rèm

Túi khí rèm sử dụng để bảo vệ thân trên. Những loại túi khí này được thiết kế
đặc biệt để giảm thiểu nguy cơ chấn thương đầu và giúp giữ cho đầu và phần trên
của cơ thể bên trong xe. Túi khí rèm được cài đặt bên trong phần đỉnh phía trên của
mái che ỡ phía bên tài xế hoặc hành khách.
 ThiÕ t bÞ tiÖ n nghi trª n « t«

2. Bộ thổi khí
Ho¹t ®éng:
Ho¹t ®éng cña bé thæi khÝ vµ tói khÝ cho l¸i xe vµ hµnh kh¸ch phÝa tr-íc lµ
gièng nhau. C¸c c¶m biÕn tói khÝ bËt do lùc gi¶m tèc t¹o ra khi xe bÞ ®Ëp m¹nh tõ phÝa
tr-íc, dßng ®iÖn ch¹y ®Õn ngßi næ vµ lµm nã nãng lªn. KÕt qu¶ lµ nhiÖt nµy lµm ch¸y
chÊt ch¸y (chøa trong ngßi næ) vµ lµm löa lan truyÒn ngay lËp tøc ®Õn chÊt måi vµ chÊt
t¹o khÝ. ChÊt t¹o khÝ t¹o ra mét l-îng lín khÝ nit¬, khÝ nµy ®i qua mµng läc, ®-îc lµm
m¸t vµ sau ®ã ®i vµo tói. Tói phßng lªn ngay lËp tøc bëi khÝ. Nã xÐ r¸ch mÆt vµnh tay
l¸i hay cöa tói khÝ vµ phång lªn trong khoang hµnh kh¸ch. Tói khÝ xÑp nhanh xuèng
sau khi næ do khÝ tho¸t qua c¸c lç x¶ khÝ. Nã lµm gi¶m lùc va ®Ëp vµo tói khÝ còng nh-
®¶m b¶o tÇm nh×n réng.
+ Bé thæi khÝ cho l¸i xe
Ngßi næ Bé t¹o khÝ
L-íi läc ChÊt måi löa
§ Õn tói khÝ § Õn tói khÝ

: Sù lan truyÒn ngän löa

: Dßng khÝnit¬
KhÝni t¬
b. Bé thæi khÝcho hµnh kh¸ch phÝa tr-íc

: Sù lan truyÒn ngän löa

: Dßng khÝnit¬ Lç tho¸t khÝ

Cöa tói khÝ

 ThiÕ t bÞ tiÖ n nghi trª n « t«

Khi tói khÝ phång lªn, nã t¹o ra tiÕng ån võa ph¶i vµ x¶ ra mét Ýt khãi cïng víi
khÝnit¬. Nã kh«ng ®éc vµ kh«ng ph¶i lµ ch¸y.
PhÇn lín "khãi" mµ b¹n nh×n thÊy lµ bét dïng lµm chÊt b«i tr¬n ®Ó gióp tói khÝ
dÔ phång lªn vµ mét hîp chÊt natri, s¶n phÈm phô cña ph¶n øng ho¸ häc. HÇu hÕt khÝ
bao gồm natri c¸c bonn¸t kh«ng ®éc (Na2CO3). Tuy nhiªn, cã thÓ t¹o ra mét l-îng nhá
khÝ Hy®r«xÝt Natri (NaOH), nªn h·y lµm s¹ch khÝ cßn sãt l¹i cµng nhanh cµng tèt ®Ó
tr¸nh bÞdÞøng nhÑ.
2. Bé c¶m biÕn tói khÝtrung t©m
Bé c¶m biÕn tói khÝ trung t©m ®-îc l¾p trªn sµn xe. Nã bao gåm c¶m biÕn tói
khÝ trung t©m, c¶m biÕn dù phßng, m¹ch chÈn ®o¸n
Nã nhËn c¸c tÝn hiÖu tõ c¸c c¶m biÕn tói khÝ, ®¸nh gi¸ xem cã cÇn kÝch ho¹t tói
khÝ hay kh«ng vµ chÈn ®o¸n h- háng trong hÖ thèng.
C¶m biÕn ®-îc gäi lµ "C¶m biÕn tói khÝ trung t©m" khi trong xe cã l¾p c¶m biÕn
tói khÝ tr-íc. Vµ ®-îc gäi lµ " C¶m biÕn tói khÝ" khi kh«ng cã c¶m biÕn tói khÝ tr-íc.
Bé c¶m biÕn tói khÝtrung t©m

C¸p xo¾n
M¹ch C¶m biÕn
Kho¸ ®iÖn nguån dù phßng
dù phßng Ngßi næ

M¹ch bé M¹ch chÈn

§ Ìn b¸o SRS

Ngßi næ
nhí ®o¸n
RAM
EEPROM
Ngßi næ
Gi¾c kiÓm tra
M¹ch dÉn ®éng vµ
C¶m biÕn
®iÒu khiÓn kÝch næ
tói khÝgi÷a
C¶m biÕn tói khÝ
trung t©m
TDCL C¸c c¶m biÕn
tói khÝtr-íc

*1: Cho tói khÝhµnh kh¸ch tr-íc

*2: Cho c¶m biÕn tói khÝ trung t©m lo¹i c¬ khÝ
*3: Cho bé c¨ng ®ai khÈn cÊp lo¹i ®iÖn tö ( lo¹i E)
*4: Cho mét sè kiÓu xe
• C¶m biÕn dù phßng, ngßi næ vµ c¶m biÕn tói khÝ trung t©m ®-îc m¾c nèi tiÕp.
 ThiÕ t bÞ tiÖ n nghi trª n « t«

• C¶m biÕn tói khÝ tr-íc vµ c¶m biÕn tói khÝ trung t©m ®-îc m¾c song song (ChØ
mét sè xe cã).
• C¸c ngßi næ ®-îc m¾c song song.
a. C¶m biÕn tói khÝ trung t©m:
C¶m biÕn tói khÝ trung t©m cã hai lo¹i: Lo¹i b¸n dÉn dïng mét th-íc th¼ng vµ lo¹i
c¬ khÝ. Trong lo¹i b¸n dÉn, c¶m biÕn nµy ph¸t hiÖn møc ®é gi¶m tèc. Mét m¹ch ®iÒu
khiÓn kÝch næ vµ dÉn ®éng ®¸nh gi¸ xem cã cÇm kÝch ho¹t tói khÝ hay kh«ng vµ kÝch
ho¹t tói khÝ dùa trªn tÝn hiÖu cña c¶m biÕn tói khÝ trung t©m. § èi víi lo¹i c¬ khÝ, c¶m
biÕn nµy kÝch ho¹t tói khÝ b»ng c¸c
ph¸t hiÖn møc ®é gi¶m tèc.
Lùc gi¶m tèc
+ Lo¹i b¸n dÉn
Lùc gi¶m tèc
C¶m biÕn lo¹i b¸n dÉn bao gåm
mét th-íc th¼ng vµ mét m¹ch tÝch PhÝa tr-íc
hîp. C¶m biÕn nµy ®o vµ chuyÓn ®æi
lùc gi¶m tèc thµnh tÝn hiÖu ®iÖn. § iÖn
¸p tÝn hiÖu ph¸t ra thay ®æi tuyÕn tÝnh Th-íc th¼ng

theo møc ®é gi¶m tèc. TÝn hiÖu nµy

sau ®ã ®-îc göi ®Õn m¹ch ®iÒu khiÓn M¹ch tÝch hîp

kÝch næ vµ ®-îc dïng ®¸nh gi¸ xem cã

cÇn kÝch ho¹t tói khÝ hay kh«ng.
C¶ hai tiÕp ®iÓm ®Òu ch¹m
+ Lo¹i c¬ khÝ
C¸c tiÕp ®iÓm cña c¶m biÕn
Lùc gi¶m tèc
tiÕp xóc vµ kÝch ho¹t tói khÝ khi c¶m
biÕn chÞu mét lùc gi¶m tèc lín h¬n
møc x¸c ®Þnh do bÞ ®©m tõ phÝa
tr-íc.
b. C¶m biÕn dù phßng
Cã mét sè lo¹i c¶m biÕn dù
§ Õn ngßi næ
phßng, nh- lo¹i c¬ khÝ cã c¸c tiÕp Nguån ®iÖn

®iÓm ®ãng b»ng vËt nÆng, lo¹i c«ng TiÕp ®iÓm thñy ng©n
bËt
t¾c thuû ng©n lo¹i c¶m biÕn nµy ®-îc
chÕ t¹o sao cho tói khÝ kh«ng bÞ kÝch Gi¶m tèc
 ThiÕ t bÞ tiÖ n nghi trª n « t«

ho¹t nhÇm khi kh«ng cÇn thiÕt. C¶m biÕn nµy bÞ kÝch ho¹t bëi lùc gi¶m tèc nhá h¬n so
víi lùc kÝch ho¹t tói khÝ.
Chó ý: NÕu sö dông mét c¶m biÕn dù phßng lo¹i c«ng t¾c thuû ng©n, bé c¶m
biªn tói khÝ trung t©m kh«ng thÓ sö dông l¹i ®-îc khi tói khÝ ®· bÞ næ. § ã lµ bëi v×
dßng ®iÖn lín ch¹y ®Õn tiÕp ®iÓm khi tói khÝ næ, lµm ¨n mßn bÒ mÆt tiÕp xóc cña tiÕp
®iÓm do vËy t¹o ra mét ®iÖn trë qu¸ lín.
c. M¹ch dÉn ®éng vµ ®iÒu khiÓn kÝch næ (C¶m biÕn tói khÝ trung t©m lo¹i
b¸n dÉn)
M¹ch dÉn ®éng vµ ®iÒu khiÓn kÝch næ tÝnh to¸n tÝn hiÖu tõ c¶m biÕn tói khÝ
trung t©m. NÕu gi¸ trÞ tÝnh to¸n lín h¬n mét gi¸ trÞ nhÊt ®Þnh, nã kÝch ho¹t ngßi næ vµ
lµm næ tói khÝ.
d. Nguån dù phßng
Nguån dù phßng bao gåm mét tô ®iÖn dù
phßng vµ mét bé chuyÓn ®æi DC – DC. Trong
tr-êng hîp hÖ thèng nguån bÞ háng do tai n¹n, tô dù
phßng sÏ phãng ®iÖn vµ cÊp nguån cho hÖ thèng. Bé
chuyÓn ®æi DC - DC lµ mét bé truyÒn t¨ng c-êng
dïng khi ®iÖn ¸p ¾c qui thÊp h¬n møc nhÊt ®Þnh.
C«ng viÖc ph¶i ®-îc b¾t ®Çu 90 gi©y sau khi kho¸ ®iÖn bËt vÒ vÞ trÝ LOCK vµ
c¸p ©m ¾c qui ®-îc th¸o ra.
(HÖ thèng SRS ®-îc trang bÞ mét nguån dù phßng nªn nÕu b¾t ®Çu lµm viÖc
trong vßng 90 gi©y sau khi th¸o c¸p ©m khái ¾c qui, tói khÝcã thÓ næ).
e. M¹ch chÈn ®o¸n
M¹ch nµy liªn tôc theo dâi toµn bé hÖ thèng ®Ó t×m ra h- háng. Khi ph¸t hiÖn
thÊy h- háng, nã bËt s¸ng ®Ìn tói khÝ ®Ó b¸o Bé c¶m biÕn
cho l¸i xe.
Khi hÖ thèng cã h- háng, m¹ch chÈn
®o¸n sÏ ghi nhí m· h- háng vµ l-u vµo bé
nhí. Sau ®ã ta cã thÓ ®äc ®-îc c¸c m· nµy
®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña h- háng nh»m kh¾c
phôc sù cè nhanh chãng.
Tuú theo kiÓu xe, bé nhí cã thÓ bÞ § iÖn trë (®Ó tù chÈn ®o¸n)
xo¸ khi mÊt nguån ®iÖn hoÆc vÉn l-u l¹i c¸c
m· h- háng khi ng¾t nguån ®iÖn.
3. C¶m biÕn tói khÝ tr-íc
 ThiÕ t bÞ tiÖ n nghi trª n « t«

C¶m biÕn tói khÝ tr-íc ®-îc l¾p bªn trong cña hai s-ên tr-íc (tïy theo tõng lo¹i
xe). Bé c¶m biÕn nµy lµ lo¹i c¬ khÝ. Khi c¶m biÕn ph¸t hiÖn lùc gi¶m tèc v-ît qu¸ giíi
h¹n nhÊt ®Þnh do xe bÞ ®©m tõ phÝa tr-íc, c¸c tiÕp ®iÓm trong c¶m biÕn ch¹m vµo nhau,
göi mét tÝn hiÖu ®Õn bé c¶m biÕn tói khÝ trung t©m. C¶m biÕn nµy kh«ng thÓ th¸o rêi ra.
C¶m biÕn tói khÝ tr-íc kh«ng thÓ dïng l¹i ®-îc khi tói khÝ ®· bÞ næ. § ã lµ bëi v× cã
mét dßng ®iÖn lín ch¹y qua tiÕp ®iÓm khi tói khÝ næ, lµm ¨n mßn bÒ mÆt tiÕp xóc cña
tiÕp ®iÓm, kÕt qu¶ lµ cã thÓ t¹o ra ®iÖn trë rÊt lín.
a. CÊu t¹o:
Bé c¶m biÕn nµy bao gåm vá, r«to lÖch t©m, khèi l-îng lÖch t©m, tiÕp ®iÓm cè
®Þnh vµ tiÕp ®iÓm quay. Mét ®iÖn trë ®-îc l¾p bªn ngoµi cña bé c¶m biÕn. Nã ®-îc
dïng ®Ó chuÈn ®o¸n hë m¹ch hay ng¾n m¹ch trong m¹ch c¶m biÕn tói khÝtr-íc.
b. Ho¹t ®éng:
Th«ng th-êng, r«to lÖch t©m ë tr¹ng th¸i nh- h×nh vÏ d-íi (Tr¹ng th¸i b×nh
th-êng) do lùc cña lo xo l¸. Do vËy, tiÕp ®iÓp cè ®Þnh vµ tiÕp ®iÓm quay kh«ng tiÕp xóc
víi nhau. Khi cã tai n¹n vµ nÕu møc ®é gi¶m tèc t¸c dông lªn khèi l-îng lÖch t©m v-ît
qua mét gi¸ trÞ x¸c ®Þnh, khèi l-îng lÖch t©m, r«to lÖch t©m vµ tiÕp ®iÓm quay sÏ quay
sang bªn tr¸i, t¹o lªn tr¹ng th¸i kÝch ho¹t. Nã lµm cho tiÕp ®iÓm quay tiÕp xóc víi tiÕp
®ØÓm cè ®Þnh vµ c¶m biÕn tói khÝtr-íc bËt.

Khèi l-îng lÖch t©m VÊu chÆn Gi¶m tèc

T¶i cña lß xo

TiÕp ®iÓm cè ®Þnh

TiÕp ®iÓm quay
R« to lÖch t©m ON
TiÕp ®iÓm quay
ON
TiÕp ®iÓm cè ®Þnh

Tr¹ng th¸i b×nh th-êng KÝch ho¹t (bËt)

4. C¸p xo¾n
C¸p xo¾n ®-îc dïng ®Ó nèi ®iÖn tõ phÝa th©n xe (phÇn cè ®Þnh) ®Õn vµnh tay l¸i
(phÇn chuyÓn ®éng quay).
CÊu t¹o:
C¸p xo¾n ®-îc cÊu t¹o tõ r«to, vá, c¸p, cam huû Vá ®-îc l¾p trong côm c«ng
t¾c tæng. R«to quay cïng víi vµnh tay l¸i. Mét ®Çu cña c¸p ®-îc g¾n vµo vá, cßn ®Çu
kia ®-îc g¾n vµo r«to. Khi vµnh tay l¸i quay sang ph¶i hay tr¸i, nã cã thÓ quay ®-îc
chØb»ng ®é chïng cña c¸p (2,5 vßng). Vµnh tay l¸i ph¶i ®-îc l¾p chÝnh x¸c vµo trôc l¸i
ë vÞ trÝtrung gian, nÕu kh«ng c¸p cã thÓ tuét vµ x¶y ra c¸c h- háng kh¸c.
 ThiÕ t bÞ tiÖ n nghi trª n « t«

Bé c«ng t¾c
PhÇn quay
Trôc l¸i chÝnh

C¸p

Cam huû

Gi¾c nèi ®iÖn

®Õn ngßi næ
Vá
5. Gi¾c nèi:
TÊt c¶ c¸c gi¾c nèi cña hÖ thèng tói khÝ SRS cã mÇu vµng ®Ó ph©n biÖt chóng
víi c¸c gi¾c nèi kh¸c. C¸c gi¾c nèi cã chøc n¨ng ®Æc biÖt vµ còng ®-îc thiÕt kÕ ®Æc
biÖt ®Ó dïng cho tói khÝ ë c¸c vÞ trÝ nh- d-íi ®©y nh»m ®¶m b¶o ®é tin cËy cao. C¸c
gi¾c nèi cã cùc ®-îc m¹ vµng cã ®é bÒn cao.

C¶m biÕn tói khÝ 2

tr-íc - ph¶i

4
Bé tói khÝhµnh
kh¸ch tr-íc

C¸p xo¾n
5 1 C¶m biÕn tói khÝ
MÆt vµnh tay l¸i
trung t©m
6

No.1 J/B
7
3
C¶m biÕn tói khÝ
tr-íc - tr¸i

Tªn ø ng dông

C¬ cÊu kho¸ cùc kÐp Gi¾c 1 2 3 4 5 6 7

C¬ cÊu chèng kÝch ho¹t tói khÝ Gi¾c 1 4 5 6

C¬ cÊu kiÓm tra nèi ®iÖn Gi¾c 1 2 3

C¬ cÊu kho¸ gi¾c kÐp Gi¾c 4 5 6 7

2.1.3.2. Bé thæi khÝ vµ tói khí loại M

 ThiÕ t bÞ tiÖ n nghi trª n « t«

a. CÊu t¹o: Bé thæi khÝ bao gåm ngßi næ, chÊt ch¸y måi, chÊt t¹o khÝ… ChÊt
t¹o khÝ t¹o ra khÝ nit¬ ®Ó thæi vµo tói khÝ khi xe bÞ ®©m m¹nh tõ phÝa tr-íc. PhÇn bªn
trong bé thæi khÝ ®-îc bao kÝn hoµn toµn. Tói khÝ ®-îc lµm b»ng lyl«ng cã phñ cao su
bªn trong. Nã cã hai lç ë phÝa sau ®Ó x¶ khÝ nit¬ vµo khÝ quyÓn sau khi c¨ng phång lªn.
b. Ho¹t ®éng: C¶m biÕn tói khÝ bÞ kÝch ho¹t bëi sù gi¶m tèc do xe bÞ ®©m tõ
phÝa tr-íc, vµ kÝch ho¹t ngßi næ trong bé thæi khÝ. Ngän löa lan truyÒn ngay tøc kh¾c
®Õn chÊt ch¸y måi vµ chÊt t¹o khÝ, chÊt t¹o khÝ sinh ra mét l-îng lín khÝ nit¬. Khi ®i
qua phÇn lµm m¸t vµ mµng läc, nã ®-îc lµm m¸t vµ läc c¸c h¹t muéi tr-íc khi vµo tói
khÝ. Tói khÝ sÏ ph¸ vì phÇn máng cña mÆt vµnh tay l¸i khi nã phång lªn ë phÝa tr-íc
mÆt l¸i xe ®Ó lµm gi¶m nguy c¬ ®Çu vµ mÆt cña l¸i xe bÞ®Ëp th¼ng vµo vµnh tay l¸i.

§ Õn tói khÝ

PhÇn lµm m¸t Mµng

Tói khÝ

C¶m biÕn
tói khÝ

Ngßi næ

ChÊt ch¸y måi

C¶m biÕn tói khÝ

Bé thæi khÝ

ChÊt t¹o khÝ

Ngän löa lan truyÒn § Õn tói khÝ

Dßng khÝ ni t¬

2.2. Bé c¨ ng d© y ® ai
2.2.1. NhiÖm vô, ph©n lo¹i .
2.2.1.1. NhiÖm vô:
Bé c¨ng ®ai khÈn cÊp lµ nh÷ng thiÕt bÞ dïng ®Ó n©ng cao chøc n¨ng b¶o vÖ hµnh
kh¸ch cña d©y ®ai. § eo d©y ®ai sÏ ng¨n kh«ng cho hµnh kh¸ch v¨ng ra khái ghÕ ngåi
khi cã tai n¹n ®ång thêi lµm gi¶m va ®¹p thø cÊp bªn trong cabin.
 ThiÕ t bÞ tiÖ n nghi trª n « t«

§ ai an toµn kh«ng thÓ gi÷ bÊt ®éng hµnh kh¸ch trªn ghÕ ngåi. VÉn cßn mét
kho¶ng trèng nhá gi÷a ®ai an toµn vµ hµnh kh¸ch. V× vËy, trong tr-êng hîp khi bÞ ®©m
m¹nh, hµnh kh¸ch vÉn cã thÓ ®Ëp vµo c¸c chi tiÕt bªn trong xe mÆc dï víi lùc nhá h¬n
nhiÒu so víi khi kh«ng dïng d©y ®ai an toµn. § Ó ®¶m b¶o an toµn cho ng-êi ngåi trªn
xe, ng-êi ta sö dông bé c¨ng ®ai khÈn cÊp. Bé c¨ng ®ai ho¹t ®éng khi xe bÞ ®©m m¹nh
tõ phÝa tr-íc. Khi ®ã d©y ®ai bÞ cuèn vµo mét chót tr-íc khi hµnh kh¸ch v¨ng ra khái
ghÕ vÒ phÝa tr-íc, do ®ã gi¶m ®-îc chuyÓn ®éng vÒ phÝa tr-íc cña hµnh kh¸ch. ViÖc sö
dông kÕt hîp tói khÝ vµ ®ai an toµn cã bé c¨ng khÈn cÊp sÏ mang l¹i tÝnh an toµn cao
nhÊt cho l¸i xe vµ hµnh kh¸ch. Bé c¨ng ®ai khÈn cÊp ®-îc thiÕt kÕ chØ®Ó dïng mét lÇn.

§ ai an toµn ghÕ tr-íc cã bé c¨ng ®ai khÈn cÊp

Chó ý:
* Khi bé c¨ng ®ai khÈn cÊp ®-îc kÝch ho¹t, cã thÓ nghe thÊy tiÕng ®éng vµ mét
Ýt khãi x¶ ra. KhÝ nµy kh«ng ®éc vµ kh«ng ph¶i do qu¸ tr×nh ch¸y t¹o ra.
* Bé c¨ng ®ai khÈn cÊp vÉn ho¹t ®éng thËm chÝ khi kh«ng cã ng-êi ngåi trªn
ghÕ.
2.2.1.2. Ph©n lo¹i:
Bé c¨ng ®ai khÈn cÊp cã hai lo¹i, mét lµ lo¹i (E) kÕt hîp víi hÖ thèng tói khÝ
SRS vµ kÝch ho¹t b»ng bé c¶m biÕn tói khÝ trung t©m hai lµ lo¹i c¬ khÝ (M) cã c¶m biÕn
riªng.
Bé c¨ng ®ai khÈn cÊp lo¹i c¬ khÝ hoµn toµn ®-îc trang bÞ mét c¶m biÕn bé c¨ng
®ai riªng. V× lý do nµy, tuú theo t×nh tr¹ng cña tai n¹n, bé c¨ng ®ai khÈn cÊp cã thÓ
ho¹t ®éng khi tói khÝ ho¹t ®éng vµ ng-îc l¹i. HiÖn t-îng nh- vËy còng cã thÓ x¶y ra
gi÷a bé c¨ng ®ai tr¸i vµ ph¶i. Ngµy nay bé c¨ng ®ai lo¹i E ®-îc dïng phæ biÕn.
 ThiÕ t bÞ tiÖ n nghi trª n « t«

2.2.2. CÊu t¹o chung vµ nguyªn lý ho¹t ®éng

2.2.2.1 Cấu tạo chung
Bé c¨ng ®ai khÈn cÊp bao gåm c¬ cÊu c¨ng ®ai khÈn cÊp, c¬ cÊu cuèn vµ c¬ cÊu
kho¸ ELR. KÕt cÊu c¬ b¶n cña bé c¨ng ®ai khÈn cÊp lo¹i M vµ lo¹i E gièng nhau, chØ
kh¸c nhau ë c¸ch kÝch ho¹t chÊt t¹o khÝ.
Lo¹i M ®-îc l¾p 1 c¶m biÕn c¨ng ®ai khÈn cÊp, nã kÝch ho¹t bé t¹o khÝ dùa trªn
lùc gi¶m tèc vµ mét thiÕt bÞ an toµn ®Ó kho¸ c¶m biÕn.

C¬ cÊu kho¸ ELR

C¬ cÊu quÊn d©y
®ai

ThiÕt bÞan toµn

(ChØlo¹i M)

C¬ cÊu c¨ng ®ai C¶m biÕn bé c¨ng ®ai (ChØ

khÈn cÊp lo¹i M)

Bé t¹o khÝcã ngßi næ

PhÝa tr-íc

2.3. CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña c¸c phÇn tö.

Bªn ph¶i
2.3.1. C¬ cÊu c¨ng ®ai khÈn cÊp.
MÆc dï kÕt cÊu cña c¬ cÊu c¨ng ®ai kh¸c nhau, tuú theo nhµ s¶n xuÊt, tuy nhiªn
nguyªn t¾c ho¹t ®éng c¬ b¶n gièng nhau. Piston hay r«to ho¹t ®éng nhê mét l-îng lín
khÝ t¹o ra bëi bé t¹o khÝ, nã lµm cho d©y ®ai bÞcuèn vµo mét l-îng nhÊt ®Þnh.
Bé c¨ng ®ai khÈn cÊp ®-îc thiÕt kÕ chØ ®Ó ho¹t ®éng 1 lÇn.
Trong tr-êng hîp lo¹i 1, do trôc bÞ kho¸ bëi trèng vµ c¸p sau khi bé c¨ng ®ai
khÈn cÊp ho¹t ®éng, d©y ®ai kh«ng thÓ kÐo ra hay cuén vµo ®-îc. Tr-¬ng tr-êng hîp
 ThiÕ t bÞ tiÖ n nghi trª n « t«

loai 2 khíp kho¸ cã thÓ t¸ch ra khái b¸nh r¨ng sau khi bé c¨ng ®ai khÈn cÊp ho¹t ®éng.
NÕu chóng t¸ch nhau ra d©y ®ai cã thÓ cuèn vµo hay kÐo ra.
Khi bé c¨ng ®ai ®· ho¹t ®éng kh«ng ®-îc dïng l¹i ®ai an toµn phÝa ngoµi ghÕ
tr-íc cã bé c¨ng ®ai.
§ èi víi lo¹i 2, sau khi tai n¹n x¶y ra ph¶i kiÓm tra xem bé c¨ng ®ai an toµn cã
bÞkÝch ho¹t kh«ng.
NÕu nh·n chó ý cña bé c¨ng ®ai ®· bÞ r¸ch do khÝ tõ lç x¶ bªn d-íi nh·n nh-
h×nh vÏ ph¶i thay ®ai an toµn cña ghÕ tr-íc.
2.2.2.2. Bé t¹o khÝ.
a. Bé t¹o khÝ cho lo¹i E
Lo¹i 1
§ ai an § ai an
Trôc toµn toµn
Trôc
Trèng
cuèn
C¸p Trèng
cuèn

Piston C¸p
Xy lanh Piston

Tói khÝ

B×nh
KÝch ho¹t
Lo¹i th-êng
2 Khíp b¸nh r¨ng

R« to

Kho¸ ChÊt t¹o khÝ KhÝ Cöa tho¸t

B×nh KÝch ho¹t

th-êng Ngßi næ
Bé t¹o khÝ bao gåm mét ngßi næ (d©y tãc
ChÊt t¹o khÝ ChÊt ch¸y måi
vµ chÊt ch¸y måi) vµ chÊt t¹o khÝ ®Æt trong vá
b»ng kim lo¹i. Khi c¶m biÕn tói khÝ bËt, dßng

Vá
 ThiÕ t bÞ tiÖ n nghi trª n « t«

®iÖn ®-îc cÊp tíi sîi d©y tãc, kÝch næ chÊt ch¸y måi.
Ngay lËp tøc löa ®-îc truyÒn ®Õn chÊt t¹o khÝ trong thêi gian cùc ng¾n t¹o ra
khÝ ¸p suÊt cao.
Ngßi næ bÞ kÝch ho¹t thËm chÝ khi cã dßng ®iÖn yÕu. Do nã rÊt nguy hiÓm,
kh«ng bao giê ®o ®iÖn trë ngßi næ b»ng v«n/«m kÕ
b. Bé t¹o khÝ cã c¶m biÕn cho lo¹i M
KÕt cÊu cña c¶m biÕn bé c¨ng ®ai thay ®æi tuú theo kiÓu xe, nh-ng cÊu t¹o c¬
b¶n cña nã bao gåm mét vËt nÆng ®Ó ph¸t hiÖn lùc gi¶m tèc vµ mét kim ho¶ ®Ó kÝch næ
ngßi næ
Lß xo chèt Khèi l-îng qu¸n
tú tÝnh
ChÊt t¹o khÝ

Trôc kim
ho¶

Ngßi næ Kim ho¶ Lß xo kim

ho¶
Kim ho¶ Lß xo kim
ho¶

ChÊt t¹o khÝ

Ngßi næ
Lß xo chèt
tú
CÇn chèt
cµi
Khèi l-îng qu¸n
tÝnh

§ iÒu kiÖn ®Ó kÝch ho¹t bé c¨ng ®ai khÈn cÊp còng gièng nh- hÖ thèng tói khÝ.
Kim ho¶ th-êng xuyªn ¨n khíp víi trôc kim ho¶ hay cÇn kho¸, do ®ã ng¨n
kh«ng cho kim ho¶ phãng ra.
Khi lùc gi¶m tèc sinh ra do xe bÞ ®©m tõ phÝa tr-íc v-ît qua møc x¸c ®Þnh,
chuyÓn ®éng cña vËt nÆng th¾ng lùc lß xo chèt tú. KÕt qu¶ lµ, chèt kim ho¶ nh¶ ra khái
trôc kim ho¶ hay cÇn kho¸. Sau ®ã nã ®-îc phãng ra b»ng lùc cña lß xo kim ho¶ ®Ó
kÝch næ ngßi næ.
2.2.2.3. ThiÕt bÞan toµn.
 ThiÕ t bÞ tiÖ n nghi trª n « t«

§ Ó ng¨n chÆn bé c¨ng ®ai ph¸t næ bÊt ngê khi th¸o ®ai an toµn hay khi vËn
chuyÓn bé c¨ng ®ai khÈn cÊp, nã ®-îc trang bÞ mét thiÕt bÞ an toµn ®Ó ngõng ho¹t ®éng
cña c¶m biÕn.
Ph-¬ng ph¸p kÝch ho¹t hay nh¶ thiÕt bÞ an toµn thay ®æi theo kiÓu xe. Ch¾c ch¾n
ph¶i kÝch ho¹t vµ nh¶ thiÕt bÞ an toµn theo h-íng dÉn trong cÈm nang söa ch÷a hay
nh·n chØdÉn g¾n trªn bé c¨ng ®ai.
VÝ dô: KÝch ho¹t thiÕt bÞan toµn (c¶m biÕn bÞ kho¸)

CÇn nh¶ kho¸

c¶m biÕn

Nót nh¶ kho¸

T« vÝt l-ìi ph¼ng hay dông c¶m biÕn
cô chuyªn dïng

CÇn nh¶ kho¸

c¶m biÕn