Professional Documents
Culture Documents
Lab 6 - การตรวจสอบกล้องธีโอโดไลท์
Lab 6 - การตรวจสอบกล้องธีโอโดไลท์
การทดสอบกลอง Theodolite
บทนํา
ความคลาดเคลื่อนในงานรังวัดอยางหนึ่ง คือ ความคลาดเคลื่อนเนื่องจากอุปกรณวัดไมถูกตองสมบูรณ
ในสวนของกลอง Theodolite นั้น ความไมถูกตองสมบูรณอาจเกิดจากการผลิตที่ไมสมบูรณ หรืออาจเกิดจาก
การกระทบกระเทื อ นในระหว า งการใช ง าน เราจึ ง จํ า เป3 น ที่ จ ะต อ งศึ ก ษาให เ ข า ใจถึ ง ลั ก ษณะของความ
คลาดเคลื่อน และวิธีการปรับแก เพื่อจะไดขจัดความคลาดเคลื่อนในการรังวัดเนื่องมาจากตัวกลอง
วัตถุประสงค$
เพื่อตรวจสอบกลอง Theodolite ดังนี้
1. คาคงที่ของขีด Stadia ตัวคูณ เทากับ 100 และตัวบวก เทากับ 0 หรือไม
2. แกนดิ่งของกลองตั้งฉากกับแกนหลอดระดับหรือไม
3. แกนราบของกลองตั้งฉากกับแกนดิ่งหรือไม
4. แนวเล็งของกลองตั้งฉากกับแกนราบหรือไม
5. INDEX ERROR ของกลองเทากับ 0 หรือไม
อุปกรณ$
1. กลอง Theodolite
2. Staff
3. แถบวัดระยะ
4. ไมบรรทัด
วิธีการปฏิบัติ
1. การทดสอบว)าแกนดิ่งของกลองตั้งฉากกับแกนหลอดระดับหรือไม)
1.1 ตั้งกลอง และปรับระดับของกลอง ใหฟองอากาศอยูกึ่งกลางหลอดระดับฟองยาว
1.2 หมุ น กล อง 180 องศา ดู ว า ฟองอากาศที่ เ คลื่ อนที่ จ ากตํ า แหน งเดิ มเป3 น ระยะเท าใด
แลวบันทึกในสมุดสนาม
1.3 ทําซ้ําอีก 2 ครั้ง และนําคาที่ไดมาหาคาเฉลี่ย
แสดงการปรับแกใหแกนของหลอดระดับตั้งฉากกับแกนดิ่งของกลอง
2. การทดสอบว)าแกนดิ่งของกลองตั้งฉากกับแกนราบหรือไม)
2.1 ตั้งกลองหางจากผนังประมาณ 30-50 เมตร
2.2 กําหนดเปPา ซึ่งอยูในมุมเงยเหนือผนัง เล็งกลองไปยังเปPานั้นแลวล็อคจานองศาราบไว
2.3 กระดกกลองเล็ง ลงมาใหอยูในแนวระดับ ติดไมบรรทัดเอาไว
2.4 อานคาบนไมบรรทัด แลวบันทึกในสมุดสนาม
2.5 เปลี่ยนหนากลอง แลวเล็งไปยังเปPาที่กําหนดในขอ 2.2 และล็อคจานองศาราบไว
2.6 กระดกกลองเล็งลงมายังไมบรรทัด
2.7 อานคาบนไมบรรทัด แลวบันทึกลงในสมุดสนาม วัดระยะที่เบี่ยงเบนไปจากครั้งแรก
ซึ่งจะมีค่าเป3นสองเทาของคาความคลาดเคลื่อนจริง
3. การทดสอบว)าแนวราบของกลองตั้งฉากกับแนวเล็งหรือไม)
3.1 ตั้งกลองหางจากผนังประมาณ 30-50 เมตร
3.2 กําหนดเปPาในแนวระดั บสายตา และอยูฝั่งตรงขามกับผนัง ทําเครื่องหมายเล็งกลองไป
ยังเป้านั้นด้วยกล้องหน้าซ้าย แลวล็อคจานองศาราบไว
3.3 กระดกกล้องเป็นหน้าขวา เล็งไปยังฝั่งผนัง (ตรงข้ามกับเป้า) ในแนวระดับ ติดไมบรรทัดไว
3.4 อานคาบนไมบรรทัด แลวบันทึกลงในสมุดสนาม
3.5 ใช้กล้องหน้าขวาเล็งไปยังเปPาที่กําหนดในขอ 3.2 และล็อคจานองศาราบไว
3.6 กระดกกล้องเป็นหน้าซ้าย เล็งไปยังไม้บรรทัดที่ติดไว (ฝั่งตรงข้ามกับเป้า)
3.7 อานคาบนไมบรรทัด แลวบันทึกผลลงในสมุดสนาม
3.8 วัดระยะที่เบี่ยงเบนไปจากครั้งแรก ซึ่งมีค่าเป3นสี่เทาของคาความคลาดเคลื่อนจริง
4. ทดสอบว)าค)า INDEX ERROR ของกลองเท)ากับ 0 หรือไม)
4.1 ตั้งกลองและปรับกลองใหไดระดับ
4.2 กําหนดเปPาใดเปPาหนึ่ง และเล็งไปยังเปPานั้นด้วยหน้าซ้าย อานคามุมดิ่งแลวบันทึกผลในสมุดสนาม
4.3 เปลี่ยนหนากลองเป็นหน้าขวา เล็งไปยังเปPาเดิมอีก อานคามุมดิ่งแลวบันทึกผลลงในสมุดสนาม
4.4 นําคามุมดิ่งทั้งสองมารวมกัน ดูวาได 3600 00’ 00” หรือไม ผลตางที่ได มีค่าเป็นสองเทา
ของคา INDEX ERROR
5. การทดสอบว)าค)าคงที่ของขีด Stadia ตัวคูณเท)ากับ 100 และ ตัวบวกเท)ากับ 0 หรือไม)
5.1 กําหนดจุด A และตั้งกลองใหตรงจุด
5.2 ใชแถบวัดระยะลากไปเป3นระยะ 30 เมตร , 40 เมตร และ 50 เมตร ตอกหมุดและ
กําหนดเป3นหมุด X, Y,Z
5.3 ใชไม Staff วางที่หมุด X
5.4 จากกลองหนาซาย ปรับคา V Reading ใหอานคาได 900 00’ 00” + INDEX ERROR ที่ได
จากขอ 4
5.5 เล็งกลองไปยังไม Staff อานคา Stadia U, M และ L แลวบันทึกลงในสมุดสนาม
5.6 เปลี่ยนเป3นกลองหนาขวา ปรับคา V Reading ใหอานคาได 2700 00’ 00” + INDEX ERROR
ที่ไดจากขอ 4
5.7 เล็งกลองไปยังไม Staff อานคา Stadia U, M และ L แลวบันทึกลงในสมุดสนาม
5.8 ตั้ง Staff ที่หมุด Y และ Z ปฏิบัติซ้ําขอ 5.4-5.7
5.9 นําคาระยะที่ไดมาคํานวณในสูตร เพื่อหาวา คาตัวคูณคงที่ (m) เทากับ 100 และตัว
บวกคงที่ (c) เทากับ 0 หรือไม
การคํานวณ
สูตรการทดสอบตัวคูณคงที่และตัวบวกคงที่
30 = m x (U1 – L1) + C _____ (1)
40 = m x (U2 – L2) + C _____ (2)
จากสมการ (1) และ (2) หาคา m, c
นําคา m, c ที่ไดมาคํานวณเปรียบเทียบที่ระยะ 50 เมตร
D = mS + C
เมื่อ D คือ ระยะทางที่ทําการทดสอบ
m คือ ตัวคูณคงที่
S คือ ระยะ Staff = U–L
C คือ ตัวบวกคงที่
การทดสอบกลอง Theodolite
วันที่________________________________________
04/ 07/ 56 เวลา _____________________________________
13.00
2. การทดสอบว)าแกนดิ่งของกลองตั้งฉากกับแกนราบหรือไม)
No Face ค)าที่อ)านไดจากไมบรรทัด Remark
1 L 13.7
2 R 14. 1
ระยะที่เบี่ยงเบน= ____________________________________cm
0.4
คาความคลาดเคลื่อน = ______________-_________________cm
13. T 0.2
3. การทดสอบว)าแนวราบของกลองตั้งฉากกับแนวเล็งหรือไม)
No Face ค)าที่อ)านไดจากไมบรรทัด Remark
1 L &I
2 R 15. 4
ระยะที่เบี่ยงเบน= ____________________________________cm
8.3
คาความคลาดเคลื่อน = ________________________________cm
0.075
ขี
ร้
ขี
ขี
น้
ซ้
ซ้
อุ
วิ
ร์
4. การทดสอบว)าค)า INDEX ERROR ของกลองเท)ากับ 0 หรือไม)
No Face V Reading
1 L ยา 58.8.
0
2 R 2920 0.8 /
ผลรวมของ___________________________________________________________________________________________
3590 58.8.
คาความคลาดเคลื่อน__________________________________________________________________________________
-> 1.2
1
-8. ออ
INDEX ERROR___________________________________________________________________________________________
.......................................................................................................................................................................
ด ยง 4
.......................................................................................................................................................................
วิจารณ$ผลการปฏิบัติการ
การป การ การทดสอบ ก อง โอโดไล พบ า จาก การทดสอบ าแกน ง
.......................................................................................................................................................................
จาก