Professional Documents
Culture Documents
2020
System
instytucjonalny
Unii
Europejskiej
Administracja
europejska
Art. 13 TUE
Unia dysponuje ramami instytucjonalnymi, które mają na celu
propagowanie jej wartości, realizację jej celów, służenie jej
interesom, interesom jej obywateli oraz interesom Państw
Członkowskich, jak również zapewnianie spójności, skuteczności i
ciągłości jej polityk oraz działań.
Instytucjami Unii są:
— Parlament Europejski,
— Rada Europejska,
— Rada,
— Komisja Europejska (zwana dalej „Komisją”),
— Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej,
— Europejski Bank Centralny,
— Trybunał Obrachunkowy.
1
06.12.2020
Rada
Europejska
Rada Europejska
• Instytucja polityczna,
• Instytucja niesformalizowana
• Instytucja niekadencyjna
Geneza
Rada Europejska wywodzi się z nieformalnych spotkań szefów
państwa członkowskich Wspólnot Europejskich, które odbywały się
nieregularnie od lat 60 XX wieku.
2
06.12.2020
HISTORIA
Traktat z Lizbony
Na szczycie uznał Radę
europejskim Europejską za
w Paryżu pełnoprawną
w lutym 1974 r. instytucję UE
Rada (art. 13 TUE)
podjęto decyzję,
Europejska jest i zdefiniował jej
że tego typu rolę, która polega
obecnie spotkania szefów
W Jednolitym na nadawaniu Unii
spotkaniem na państw lub impulsów
szczycie szefów Akcie Europejskim niezbędnych do jej
rządów powinny
państw lub (1986 r.) po raz rozwoju i określaniu
w przyszłości W Traktacie
rządów państw pierwszy ogólnych kierunków
odbywać się z Maastricht i priorytetów
członkowskich uwzględniono
regularnie pod politycznych (art. 15
Radę Europejską (1992 r.)
UE. Pierwszy nazwą „Rady TUE). Rada
Europejskiej”,
w treści traktatów sformalizowano jej
z takich wspólnotowych,
Europejska i Rada
umożliwiając rolę w strukturze Unii Europejskiej
szczytów ustalono jej skład
wyznaczanie instytucjonalnej (zwana dalej
europejskich i określono, że jej „Radą”) zgodziły się
ogólnego UE.
odbył się posiedzenia będą współdzielić sekcję II
w Paryżu podejścia do budżetu UE (art. 43
zwoływane dwa
problemów lit. b)
w 1961 r., a od razy do roku. rozporządzenia
integracji
roku 1969 ich europejskiej finansowego),
częstotliwość i zapewniając
w związku z czym
wzrosła. budżet ogólny ma
właściwą nie 11, a jedynie 10
koordynację sekcji, choć Rada
działań EWG Europejska i Rada są
(późniejszej UE) odrębnymi
instytucjami.
3
06.12.2020
Przewodniczący Rady
Europejskiej
• Wybierany przez Radę
Europejska
większością
kwalifikowaną,
• Kadencja 2,5 roku –
mandat jednokrotnie
odnawialny
Charles Michel
DONALD TUSK
Przewodniczący
Rady Europejskiej
w latach 2014-2019
4
06.12.2020
WS2
WS3
Funkcje przewodniczącego
przewodniczy Radzie Europejskiej i prowadzi jej prace
zapewnia przygotowanie i ciągłość prac Rady
wspomaga osiąganie spójności i konsensusu w Radzie Europejskiej
przedstawia Parlamentowi Europejskiemu sprawozdanie
z działalności Rady
zapewnia na swoim poziomie oraz w zakresie swojej właściwości
reprezentację Unii na zewnątrz w sprawach dotyczących Wspólnej
Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, bez uszczerbku dla
uprawnień Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw
Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa
5
Slajd 13
podczas debaty
generalnej
Zgromadzenia Ogólnego
ONZ
w 2018 r.
6
06.12.2020
Rada
Rada
• Instytucja międzyrządowa,
• Instytucja sformalizowana,
• Instytucja niekadencyjna.
7
06.12.2020
Skład Rady
• Przedstawiciele państw członkowskich na szczeblu ministra
upoważnionych do zawierania zobowiązań międzynarodowych,
• Rada ds. Ogólnych,
• Rada ds. Zagranicznych,
• Rada ds. Gospodarczych i Finansowych (ECOFIN)
• Rada ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (JHA)
• Rada ds. Zatrudnienia, Polityki Socjalnej, Zdrowia i Ochrony
Konsumentów
• Rada ds. Konkurencji
• Rada ds. Transportu, Telekomunikacji i Energii
• Rada ds. Rolnictwa i Rybołówstwa
• Rada ds. Środowiska
• Rada ds. Edukacji, Młodzieży i Kultury
Prezydencja
• Prezydencję składów Rady sprawują na
zasadzie równej rotacji przedstawiciele
państw członkowskich w Radzie.
• Decyzję dotyczącą prezydencji składów Rady
przyjmuje większością kwalifikowaną Rada
Europejska
• prezydencję Rady sprawują uprzednio
ustalone grupy trzech państw członkowskich
przez okres 18 miesięcy.
Głosowanie w Radzie
• większość zwykła,
• większość kwalifikowana,
• jednomyślność.
8
06.12.2020
Większość kwalifikowana
• System nicejski- 260 za (na 352) oraz 2/3 państw
członkowskich Fakultatywnie czynnik
demograficznych 62 % ludności UE,
• System mieszany
• System lizboński- Od 1 listopada 2014 r. większość
kwalifikowaną stanowi co najmniej 55% członków
Rady, jednak nie mniej niż piętnastu z nich,
reprezentujących państwa członkowskie, których
łączna liczba ludności stanowi co najmniej 65%
ludności Unii.
kompetencje
• kompetencje prawodawcze,
• kompetencje kreacyjne,
• kompetencje kontrolne,
• kompetencje w ramach realizacji polityki
wspólnotowej
Komisja
Europejska
9
06.12.2020
Komisja Europejska
• Instytucja ponadnarodowa
• Instytucja sformalizowana
• Instytucja kadencyjna
Jean-Claude Juncker
Przewodniczący Komisji 2014 – 2019
10
06.12.2020
11
06.12.2020
Kwalifikacje kandydata
• Gwarancja niezależności,
• Ogólne kwalifikacje,
• Obowiązek uczciwego i roztropnego
przyjmowania określonych funkcji lub
korzyści. Naruszenia tych obowiązków może
skutkować jego dymisją lub utratą prawa do
emerytury lub innych uposażeń, o których to
sankcjach orzeka TS.
• śmierci;
• upływu kadencji;
• dobrowolnej rezygnacji;
• rezygnacji na wezwanie przewodniczącego
Komisji
• dymisji.
12
06.12.2020
13
06.12.2020
Wysoki Przedstawiciel
Unii ds. Zagranicznych i
Polityki Bezpieczeństwa
WPUdsZIPB
Funkcje WPUdsZIPB
• uczestniczy w pracach Rady Europejskiej,
• przewodniczy Radzie do Spraw Zagranicznych
• jest jednym z wiceprzewodniczących Komisji
Europejskiej
14
06.12.2020
kompetencje
• opracowywanie, wykonywanie i realizację WPZiB,
• reprezentuje Unię w zakresie spraw odnoszących się do WPZiB,
• prowadzi w imieniu Unii dialog polityczny ze stronami trzecimi oraz
wyraża stanowisko Unii w organizacjach międzynarodowych;
• regularnie konsultuje się z PE w zakresie głównych aspektów i
podstawowych opcji WPZiB oraz wspólnej polityki bezpieczeństwa i
obrony, oraz informuje PE o rozwoju tych polityk;
• wnioskuje do Rady w sprawie podjęcia decyzji dotyczących
wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony;
• czuwa nad koordynacją cywilnych i wojskowych aspektów misji
pokojowych UE;
• przedstawia Radzie swoje zalecenia co do umów
międzynarodowych dotyczących WPZiB;
• opiniuje wnioski państw członkowskich, które chcą ustanowić
między sobą wzmocnioną współpracę w ramach WPZiB;
• wnioskuje do Rady o powołanie specjalnego przedstawiciela,
któremu powierza się mandat w odniesieniu do poszczególnych
spraw politycznych; specjalny przedstawiciel w sprawowaniu
swojego mandatu podlega Wysokiemu Przedstawicielowi.
Parlament
Europejski
Parlament Europejski
• 751 deputowanych pochodzących z 28 państw
członkowskich (od 1.02.2020 r. 705
deputowanych z 27 państw) - podział miejsc
pomiędzy państwa członkowskie odbywa się
na zasadzie „proporcjonalności degresywnej”,
• Wybory – bezpośrednie i powszechne,
• Kadencja – 5 lat,
• Ordynacje wyborcze państw członkowskich,
15
06.12.2020
1962 162
1979 410
1981 434
1986 518
1994 567
1999 626
2004 737
2009 736
2010 754
Bułgaria 7 5 3 2 17
Czechy 5 6 2 3 4 1 21
Dania 1 3 6 1 2 1 14
Niemcy 29 16 7 11 25 1 5 2 96
Estonia 1 2 3 1 7
Irlandia 4 2 2 4 13
Grecja 8 2 1 6 4 21
Hiszpania 13 21 9 3 4 6 3 59
Francja 8 6 23 23 13 6 79
Chorwacja 4 4 1 1 2 12
Włochy 8 18 1 28 6 15 76
Cypr 2 2 2 6
Łotwa 2 2 1 1 2 8
Litwa 4 2 2 2 1 11
Luksemburg 2 1 2 1 6
Węgry 13 5 2 1 21
Malta 2 4 6
Holandia 6 6 7 1 3 4 1 1 29
Austria 7 5 1 3 3 19
Polska 17 7 1 27 52
Portugalia 7 9 1 4 21
Rumunia 14 10 8 1 33
Słowenia 4 2 2 8
Słowacja 5 3 2 2 2 14
Finlandia 3 2 3 2 3 1 14
Szwecja 6 5 3 3 3 1 21
16
06.12.2020
17
06.12.2020
Przewodniczący PE
David Sassoli
• Lista komisji
• Komisje stałe
• AFETSprawy Zagraniczne (podkomisje: DROIPrawa Człowieka; SEDEBezpieczeństwo i Obrona)
• DEVERozwój
• INTAHandel Międzynarodowy
• BUDGBudżet
• CONTKontrola Budżetowa
• ECONSprawy Gospodarcze i Monetarne (Podkomisja: FISCSprawy Podatkowe)
• EMPLZatrudnienie i Sprawy Socjalne
• ENVIOchrona Środowiska Naturalnego, Zdrowie Publiczne i Bezpieczeństwo Żywności
• ITREPrzemysł, Badania Naukowe i Energia
• IMCORynek Wewnętrzny i Ochrona Konsumentów
• TRANTransport i Turystyka
• REGIRozwój Regionalny
• AGRIRolnictwo i Rozwój Wsi
• PECHRybołówstwo
• CULTKultura i Edukacja
• JURIPrawo
• LIBEWolności Obywatelskie, Sprawiedliwość i Sprawy Wewnętrzne
• AFCOSprawy Konstytucyjne
• FEMMPrawa Kobiet i Równouprawnienie
• PETIPetycje
• Komisje specjalne
• AIDASztuczna Inteligencja w Epoce Cyfrowej
• BECAWalka z Rakiem
• INGEObce Ingerencje we Wszystkie Procesy Demokratyczne w Unii Europejskiej, w tym Dezinformacja
• Komisje śledcze
• ANITOchrona zwierząt podczas transportu
18
06.12.2020
Delegacje – kategorie
• Delegacje do zgromadzeń parlamentarnych
np. Delegacja do Zgromadzenia Parlamentarnego
Śródziemnomorza
• Wspólne komisje parlamentarne
np. Delegacja do wspólnej komisji parlamentarnej UE –
Chorwacja
• Komisje współpracy parlamentarnej
np. Delegacja do komisji współpracy parlamentarnej UE -
Rosja
• Pozostałe delegacje międzyparlamentarne
np. Delegacja do spraw stosunku z Irakiem
https://youtu.be/Vxb1mlW8p84
Kompetencje Parlamentu
Europejskiego
• kompetencje prawodawcze
• kompetencje kontrolne
• kompetencje kreacyjne
• kompetencje w zakresie stosunków
zewnętrznych
19