Professional Documents
Culture Documents
Đồ án thiết kế mô hình hỗ trợ hàn MIG/MAG tự động
Đồ án thiết kế mô hình hỗ trợ hàn MIG/MAG tự động
Đồ án thiết kế mô hình hỗ trợ hàn MIG/MAG tự động
ĐỒ ÁN CHUYÊN NGÀNH
` Họ và tên MSSV
Kiều Hà Quân 1813697
Trịnh Văn Quân 1914850
i
MỤC LỤC
MỤC LỤC................................................................................................................................i
DANH MỤC HÌNH ẢNH VÀ BẢNG...................................................................................v
Chương 1. TỔNG QUAN.......................................................................................................8
1.1. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU......................................................................................8
1.1.1. Tình hình nghiên cứu trong nước...........................................................................8
1.1.2. Tình hình hình cứu ngoài nước...............................................................................8
1.2. NHẬN XÉT TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU................................................................8
1.3. TÍNH CẤP THIẾT VÀ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI......................................................8
1.4 . MỤC TIÊU ĐỀ TÀI ĐỒ ÁN.......................................................................................9
1.5 . PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU...............................................................................9
1.5.1. Phương pháp tổng hợp tài liệu................................................................................9
1.5.2. Phương pháp phân tích thực nghiệm.....................................................................9
1.5.3. Phương pháp phân tích so sánh..............................................................................9
1.4. Ý NGHĨA KHOA HỌC CỦA ĐỒ ÁN.....................................................................10
1.5. Ý NGHĨA THỰC TIỄN CỦA ĐỒ ÁN.....................................................................10
Chương 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT........................................................................................11
2.1. CÔNG NGHỆ HÀN MIG...........................................................................................11
2.1.1. Khái niệm về hàn MIG..........................................................................................11
2.1.2. Các thiết bị sử dụng trong hệ thống hàn MIG....................................................11
2.1.3. Dịch chuyển kim loại điện cực vào vũng hàn......................................................12
2.1.4. Máy hàn MIG inverter..........................................................................................16
2.1.5. Các phương pháp di chuyển đưởng hàn..............................................................17
2.2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT PHẦN CƠ KHÍ....................................................................18
2.2.2. Bộ truyền vít me đai ốc..........................................................................................20
2.3. CƠ SỞ LÝ THUYẾT PHẦN ĐIỀU KHIỂN...........................................................23
2.3.1. Khái niệm về CNC.................................................................................................23
2.3.2. Lịch sử phát triển máy CNC.................................................................................24
i
2.3.3. Định nghĩa máy và trục máy................................................................................25
2.3.4. Phân loại hệ thống điều khiển trong máy công cụ điều khiển số.......................25
2.3.5. Phần mềm CNC......................................................................................................29
2.4. KẾT LUẬN CHƯƠNG 2............................................................................................31
Chương 3. KẾT CẤU THIẾT BỊ........................................................................................32
3.1. LỰA CHỌN PHƯƠNG ÁN KẾT CẤU....................................................................32
3.1.1. Yêu cầu về hoạt động của thiết bị.........................................................................32
3.1.2. Giải pháp.................................................................................................................32
3.1.3. Lựa chọn kích thước và vật liệu............................................................................33
3.2. MÔ HÌNH HÓA..........................................................................................................33
3.1.1. Nhôm định hình......................................................................................................33
3.1.2. Kích thước và mô hình hóa các trục.....................................................................33
3.3. CHUYỂN ĐỘNG CƠ BẢN CỦA THIẾT BỊ............................................................36
3.2.1. Mô hình...................................................................................................................36
3.2.2. Chuyển động của các trục và bố trí vật cần hàn.................................................36
3.2.3. Cơ chế dao động làm dày mối hàn........................................................................40
Chương 4. THIẾT KẾ HỆ DẪN ĐỘNG............................................................................41
4.1. LỰA CHỌN BỘ TRUYỀN........................................................................................41
4.2. TÍNH TOÁN BỘ TRUYỀN VÍT ME TRỤC Z........................................................41
4.2.1. Chọn vật liệu làm trục vít và đai ốc......................................................................41
4.2.2. Tính toán thiết kế truyền động.............................................................................42
4.2.3. Chọn trục Z.............................................................................................................44
4.3. TÍNH TOÁN BỘ TRUYỀN VÍT ME TRỤC Y........................................................45
4.3.1. Chọn vật liệu làm trục vít và đai ốc......................................................................45
4.3.2. Tính toán truyền động...........................................................................................45
4.3.3. Chọn trục vít...........................................................................................................48
4.4. TÍNH TOÁN BỘ TRUYỀN VÍT ME TRỤC X........................................................48
4.4.1. Chọn vật liệu làm trục vít và đai ốc......................................................................48
4.4.2. Tính toán thiết kế truyền động.............................................................................48
4.4.3. Chọn trục vít...........................................................................................................50
ii
4.5. CHỌN ĐỘNG CƠ.......................................................................................................51
4.5.1. Động cơ trục X.....................................................................................................51
4.5.2. Động cơ trục Y.....................................................................................................54
4.5.3. Động cơ trục Z.......................................................................................................55
4.5.4. Thiết kế và chọn động cơ trục A.........................................................................57
4.6. GÁ ĐỘNG CƠ............................................................................................................59
4.6.1. Gá động cơ trục X.................................................................................................59
4.6.2. Gá động cơ trục Y.................................................................................................60
4.6.3. Gá động cơ trục Z..................................................................................................61
4.6.4. Gá động cơ trục A..................................................................................................62
4.7. TRUYỀN ĐỘNG.........................................................................................................64
4.7.1. Truyền động trục X................................................................................................64
4.7.2. Truyền động trục Y................................................................................................67
4.8. XÍCH NHỰA ĐI DÂY ĐIỆN.....................................................................................68
Chương 5. THIẾT KẾ PHẦN ĐẾ VÀ BẢN VẼ................................................................70
5.1. NHIỆM VỤ PHẦN ĐẾ...............................................................................................70
5.2. CẤU TẠO...................................................................................................................70
5.2.1. Mô hình đế và kích thước...................................................................................70
5.2.2. Phần đặt máy hàn và các thiết bị điều khiển....................................................71
5.2.3. Phần đặt phôi..........................................................................................................72
5.2.4. Phần đỡ thiết bị......................................................................................................72
5.3. LẮP RÁP THIẾT BỊ VỚI PHẦN ĐẾ......................................................................73
5.3.1. Phương án lắp ráp...............................................................................................73
5.3.2. Mô phỏng mô hình lắp ráp....................................................................................74
5.4. BẢN VẼ LẮP MÁY(PHỤ LỤC)..............................................................................74
Chương 6. PHẦN ĐIỀU KHIỂN........................................................................................75
6.1. LỰA CHỌN HỆ THỐNG ĐIỀU KHIỂN.................................................................75
6.1.1. Lựa chọn phần cứng..............................................................................................75
6.1.2. Module Mach3 CNC..............................................................................................76
6.2. CHUẨN BỊ PHẦN CỨNG..........................................................................................76
iii
6.2.1. Nguồn cho hệ thống................................................................................................76
6.1.2. Mạch điều khiển Bob Mach3 CNC v2.4.3............................................................78
6.1.3. Mạch driver TB6600..............................................................................................80
6.1.4. Kết nối mạch điều khiển và mạch driver............................................................81
6.1.5. Kết nối mạch driver với step motor.....................................................................83
6.1.6. Kết nối cảm biến home và công tắc giới hạn hành trình....................................83
6.1.7. Nút emergency........................................................................................................84
6.3. SƠ ĐỒ KẾT NỐI.........................................................................................................85
6.3.1. Nguồn và công công tắc hành trình, nút emergency...........................................85
6.3.2. Kết nối với driver và motor...................................................................................86
6.3.3. Mạch kích cò...........................................................................................................86
6.3.4. Sơ đồ mạch điện.....................................................................................................87
6.4. PHẦN MỀM ĐIỀU KHIỂN......................................................................................87
6.4.1. Tổng quan phần mềm điều khiển.........................................................................87
6.4.2. Thiết lập các cổng vào ra(IO)................................................................................88
6.4.3. Thiết lập đơn vị đo cho motor tuning...................................................................91
6.4.4. Thiết lập motor tuning...........................................................................................92
6.2.5. Chạy thử thiết bị.....................................................................................................94
6.2.6. Chạy thử file G-Code.............................................................................................95
Chương 7. DỰ TÍNH CHI PHÍ, VẤN ĐỀ GẶP PHẢI VÀ HƯỚNG PHÁT TRIỂN ĐỀ
TÀI.........................................................................................................................................96
7.1. DỰ TÍNH CHI PHÍ.....................................................................................................96
7.2. VẤN ĐỀ GẶP PHẢI VÀ HƯỚNG KHẮC PHỤC TRONG QUÁ TRÌNH THIẾT
KẾ 97
7.3. HƯỚNG PHÁT TRIỂN ĐỀ TÀI...............................................................................98
Chương 8. KẾT LUẬN......................................................................................................100
TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................................101
iv
DANH MỤC HÌNH ẢNH VÀ BẢNG
Chương 2
Hình 2.1: Sơ đồ hàn MIG.......................................................................................................11
Hình 2.2: Dịch chuyển ngắn mạch.........................................................................................12
Hình 2.3: Sơ đồ dịch chuyển ngắn mạch................................................................................13
Hình 2.4: Dịch chuyển cầu giọt lớn........................................................................................14
Hình 2.5: Dịch chuyển tia dọc trục.........................................................................................15
Hình 2.6: Sơ đồ khối hệ thống nguồn inverter.......................................................................16
Hình 2.7: Động cơ step trong thực tế(HSTM42)....................................................................19
Hình 2.8: Trục vít me và đai ốc..............................................................................................20
Hình 2.9: Các kiểu ren của vít me..........................................................................................21
Hình 2.10: Hai phương án chuyển động dụng cụ song song với hệ tục tọa độ......................26
Hình 2.11: Phương án chuyển động dụng cụ nghiêng góc 45o...............................................26
Hình 2.12: Phương án chuyển động dụng cụ theo đường thẳng............................................27
Hình 2.13: Sơ đồ khối hệ điều khiển hở dùng động cơ bước.................................................28
Hình 2.14: Sơ đồ khối hệ điều khiển kín................................................................................28
Hình 2.15: Mối liên hệ giữa PMC với cụm CNC và máy......................................................30
Hình 2.16: Cấu trúc Post Processor.......................................................................................31
Chương 3
Hình 3.1: Phác thảo kết cấu thiết bị........................................................................................32
Hình 3.2: Xây dựng trục XY..................................................................................................34
Hình 3.3: Kích thước trục X và Y..........................................................................................34
Hình 3.4: Kích thước hành trình trục Z..................................................................................35
Hình 3.5: Mô hình 3D của thiết bị..........................................................................................36
Hình 3.6: Ray trượt và vít me trục X......................................................................................37
Hình 3.7: Vị trí các trục..........................................................................................................37
Hình 3.8: Trục Z và trục A.....................................................................................................38
Hình 3.9: Vị trí kẹp mỏ hàn....................................................................................................38
Hình 3.10: Kích thước kẹp mỏ hàn........................................................................................39
Hình 3.11: Mô hình thân máy và phần đế..............................................................................39
Chương 4
Hình 4.1: Trục Z CNC mã KUT1205-340.............................................................................45
Hình 4.2: Kích thước trục A..................................................................................................57
Hình 4.3: Gối đỡ trục A.........................................................................................................58
Hình 4.4: Kích thước gá trục X.............................................................................................59
Hình 4.5: Vị trí gá mô tơ trục X............................................................................................60
Hình 4.6: Kích thước gá mô tơ trục Y..................................................................................60
Hình 4.7: Vị trí gá mô tơ trục Y............................................................................................61
Hình 4.8: Kích thước gá mô tơ trục Z....................................................................................61
v
Hình 4.9: Vị trí gá mô tơ trục Z..............................................................................................62
Hình 4.10: Kích thước khung đỡ trục A.................................................................................62
Hình 4.11: Kích thước gá mô tơ trục A..................................................................................63
Hình 4.12: Nối động cơ trục A và trục A...............................................................................63
Hình 4.13: Vị trí gá mô tơ trục A...........................................................................................64
Hình 4.14: Kích thước con trượt trục X.................................................................................65
Hình 4.15: Kích thước tấm đỡ................................................................................................65
Hình 4.16: Bố trí ray trượt trục X...........................................................................................66
Hình 4.17: Kích thước thanh nối X........................................................................................66
Hình 4.18: Kích thước thanh nối Y........................................................................................68
Hình 4.19: Bố trí xích nhựa đi dây điện.................................................................................69
Chương 5
Hình 5.1: Mô hình 3D phần đế thiết bị...................................................................................70
Hình 5.2: Kích thước phần đế................................................................................................71
Hình 5.3: Kích thước phần đặt phôi và phần đặt thiết bị điều khiển/máy hàn.......................72
Hình 5.4: Khung đỡ................................................................................................................73
Hình 5.5: Thanh nối thiết bị và phần đế.................................................................................73
Hình 5.6: Mô hình lắp ráp phần đế với thiết bị......................................................................74
Chương 6
Hình 6.1: Module Mach3 v2.4.3............................................................................................76
Hình 6.2: Nguồn tổ ong 24V/20A..........................................................................................77
Hình 6.3: Nguồn 24V cỡ nhỏ.................................................................................................78
Hình 6.4: Cổng kết nối của module Mach3............................................................................78
Hình 6.5: Sơ đồ các chân kết nối module driver....................................................................81
Hình 6.6: Kết nối 1 trục..........................................................................................................82
Hình 6.7: Cảm biến tiệm cận..................................................................................................83
Hình 6.8: Công tắc hành trình................................................................................................84
Hình 6.9: Nút emergency.......................................................................................................84
Hình 6.10: Sơ đồ kết nối nguồn và các công tắc/cảm biến....................................................85
Hình 6.11: Kết nối với driver và motor..................................................................................86
Hình 6.12: Mạch kích cò........................................................................................................86
Hình 6.13: Chọn trình điều khiển...........................................................................................88
Hình 6.14: Chọn thiết lập các cổng IO...................................................................................88
Hình 6.15: Thiết lập cổng giao tiếp RS232............................................................................88
Hình 6.16: Thiết lập số trục....................................................................................................89
Hình 6.17: Thiết lập tín hiệu vào............................................................................................90
Hình 6.18: Thiết lập tín hiệu ra..............................................................................................91
Hình 6.19: Chọn đơn vị chuẩn................................................................................................92
Hình 6.20: Chọn đơn vị mm’s................................................................................................92
vi
Hình 6.21: Thiết lập từng trục................................................................................................93
DANH MỤC BẢNG
Chương 2
Bảng 2.1: Các loại dao động trong hàn MIG..........................................................................17
Bảng 2.2: So sánh động cơ step và động cơ servo.................................................................18
Bảng 2.3: Phân loại động cơ bước..........................................................................................19
Chương 3
Bảng 3.1: Kích thước trục XY................................................................................................35
Chương 4
Bảng 4.1: So sánh một số bộ truyền.......................................................................................41
Bảng 4.2: Thông số vít me trục Y..........................................................................................46
Bảng 4.3: Thông số kỹ thuật vít me trục Y............................................................................48
Bảng 4.4: Thông số vít me trục X..........................................................................................49
Bảng 4.5: Thông số kỹ thuật vít me trục X............................................................................50
Bảng 4.6: Thông số kỹ thuật động cơ trục X..........................................................................53
Bảng 4.7: Thông số lựa chọn động cơ trục Y.........................................................................54
Bảng 4.8: Thông số kỹ thuật động cơ trục Y..........................................................................55
Bảng 4.9: Thông số lựa chọn động cơ trục Z.........................................................................56
Bảng 4.10: Thông số kỹ thuật động cơ trục Z........................................................................56
Bảng 4.11: Thông số kỹ thuật động cơ trục A........................................................................58
Chương 6
Bảng 6.1: Phân loại module CNC trên thị trường..................................................................75
Bảng 6.2: Các cổng nguồn của module..................................................................................79
Bảng 6.3: Các cổng xuất của module.....................................................................................79
Bảng 6.4: Các cổng nhập của module....................................................................................80
Bảng 6.5: Các cổng kết nối của module driver TB6600........................................................81
Bảng 6.6: Kết nối mạch điều khiển và driver.........................................................................82
Bảng 6.7: Kết nối driver và motor..........................................................................................83
Bảng 6.8: Ưu nhược điểm của phần mềm Mach3..................................................................87
Bảng 6.9: Giải thích thiết lập motor.......................................................................................89
Bảng 6.10: Tính toán thiết lập thông số ứng với bộ truyền vít me.........................................93
Chương 7
Bảng 7.1: Chi phí sơ bộ..........................................................................................................96
Bảng 7.2: Vấn đề và hướng khắc phục...................................................................................98
vii
Chương 1. TỔNG QUAN
1.1. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
1.1.1. Tình hình nghiên cứu trong nước
Hiện nay có một số thiết bị hỗ trợ hàn MIG tự động và bán tự động, đặc biệt là các
robot hàn, thay thế phần lớn các thao tác của con người, cho chất lượng mối hàn đồng đều,
phù hợp với sản xuất, lắp ráp có quy mô vừa đến lớn. Nhược điểm của phương pháp này chủ
yếu đến từ giá thành
Đối với những xưởng nhỏ, hiện nay thao tác hàn mig đa số được thực hiện bán tự động hoặc
tự động một phần nhờ các thiết bị hỗ trợ như các loại rùa hàn. Hoạt động nghiên cứu và chế
tạo thiết bị hỗ trợ hàn mig vẫn còn hạn chế.
Đã có một số sản phẩm hỗ trợ hàn mig tự động dạng 3 trục, nhưng mức độ phổ biến
vẫn còn hạn chế và chưa được tối ưu hóa, giá thành còn cao
Qua tìm hiểu nhóm chúng em được biết có đề tài về thiết bị hỗ trợ hàn MIG tự động sử dụng
adruino và motor servo, nhưng thiết bị này có hạn chế chỉ hàn được kích thước nhỏ, có kết
cấu dạng chữ T, khó ứng dụng vào gia công các sản phẩm thực tế
1.2. NHẬN XÉT TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
Đối với thiết bị hỗ trợ hàn mig hiện nay, có rất ít đề tài nghiên cứu về loại hình thiết bị này
1.3. TÍNH CẤP THIẾT VÀ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Hàn MIG nói riêng và các phương pháp hàn, cắt nói chung đều sử dụng dòng điện có
cường độ cao và điện áp để tạo và duy trì hồ quang hàn làm nóng chảy vật liệu hàn, do đó
không tránh khỏi những tác hại đối với người sử dụng, những tác hại đó bao gồm:
+ Nhiệt độ cao: gây bỏng da
+ Ánh sáng cường độ cao: tiếp xúc với ánh sáng cường độ cao lâu dài sẽ gây hại cho mắt,
gây viêm giác mạc
+ Các bức xạ tử ngoại: trong ánh sáng của hồ quang hàn có chưa tia UV bước sóng 315mm
tác động lên vùng da, mắt của thợ hàn
+ Độc từ khói hàn
+ Ngoài ra còn có nguy cơ an toàn điện, cháy nổ khi thực hiện thao tác hàn.
8
Chương 1|Tổng quan
Do đó điều đầu tiên khi thực hiện hàn MIG cũng như các phương pháp hàn khác, người
thao tác cần trang bị bảo hộ đảm bảo an toàn trước khi sử dụng
Hiện nay khi trình độ khoa học kỹ thuật phát triển, các hệ thống tự động trở nên phổ biến
rộng rãi, xuất phát từ những vấn đề trên nhóm chúng em định hướng phát triển một thiết bị
hỗ trợ hàn MIG, thay thế thao tác của con người trong quá trình gia công các sản phẩm cơ
khí nhằm hạn chế tối đa các nguy cơ xảy ra đối với người thợ thao tác cũng như nâng cao
chất lượng các sản phẩm
1.4 . MỤC TIÊU ĐỀ TÀI ĐỒ ÁN
Mục tiêu của đồ án nhằm:
+ Hệ thống, vận dụng tối đa những kiến thức đã được học về cơ khí, điện-điện tử, tự động
hóa vào thực tế để chế thiết kế và chế tạo một thiết bị cụ thể đáp ứng nhu cầu sử dụng một
cách tốt nhất cũng như nắm được quy trình thiết kế và những khó khăn gặp phải trong quá
trình thiết kế
+ Thiết kế thiết bị hỗ trợ hàn MIG tự động tối ưu hóa chất lượng mối hàn và thời gian thao
tác
+ Trên cơ sở đó có định hướngphát triển, chế tạo thiết bị cải tiến trong tương lai
1.5 . PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1.5.1. Phương pháp tổng hợp tài liệu
- Phương pháp thu thập tài liệu:
+ Thu thập tài liệu có chọn lọc từ các nguồn khác nhau như: internet, giáo trình môn học,
các đề tài nghiên cứu
+ Thu thập tài liệu liên quan từ các sản phẩm thực tế đã được chế tạo thành công
- Phương pháp tổng hợp tài liệu:
+ Chọn lọc những kiến thức liên quan nhất và chi tiết nhất hỗ trợ cho việc thực hiện đề tài
+ Đa dạng hóa kiến thức nhằm có những lựa chọn tối ưu nhất cho việc thiết kế
1.5.2. Phương pháp phân tích thực nghiệm
Dựa trên thao tác thực nghiệm, trực tiếp thao tác với thiết bị để nắm được quy trình và
các bước trong hàn Mig, cũng như các đặc tính và những điểm cần lưu ý khi hàn để tiến
hành thiết kế một máy cơ khí hóa hóa thay thế những thao tác của con người
1.5.3. Phương pháp phân tích so sánh
So sánh với những sản phẩm khác cùng công năng để cải thiện cũng như khắc phục
những nhược điểm gặp phải của sản phẩm
9
Chương 1|Tổng quan
10
Chương 2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT
2.1. CÔNG NGHỆ HÀN MIG
2.1.1. Khái niệm về hàn MIG
Hàn Mig là phương pháp hàn hồ quang nóng chảy trong môi trường khí bảo vệ trong
đó nguồn nhiệt hàn được cấp bởi hồ quang tạo ra giữa điện cực nóng chảy(dây hàn) vật hàn,
hồ quang và kim loại nóng chảy được bảo vệ khỏi tác dụng của oxy và nitơ trong môi trường
xung quanh bởi một loại khí hoặc một hỗn hợp khí.Tên tiếng Anh của phương pháp này gọi
là GMAW (Gas Metal welding).
Khí bảo vệ thường được dùng là khí trơ (Ar, He hoặc hỗn hợp Ar + He ) không tác dụng với
kim loại lỏng trong khi hàn hoặc các loại khí hoạt tính như (C02; C02 + 02; C02 +Ar, …)có
tác dụng chiếm chỗ đẩy không khí ra khỏi vùng hàn hạn chế tác dụng xấu của nó
Khi điện cực hàn hay dây hàn được cung cấp tự động vào vùng hồ quang thông qua cơ cấu
cấp dây, còn sự dịch chuyển hồ quang dọc theo mối hàn được thao tác bằng tay thì được gọi
là hồ quang bán tự động trong môi trường khí bảo vệ. Nếu tất cả chuyển động cơ bản được
cơ khí hoá thì được gọi là hồ quang tự động trong môi trường có khí bảo
2.1.2. Các thiết bị sử dụng trong hệ thống hàn MIG
Trên đây là sơ đồ của một hệ thống hàn MIG cơ bản, bao gồm:
- Nguồn điện hàn: nguồn tuyến tính được chỉnh lưu và ổn áp hoặc nguồn xung một chiều
=> Nguồn điện đóng vai trò cấp dòng điện và điện áp đủ lớn để tạo và duy trì được hồ quang
- Khí bảo vệ: CO2/ Ar/Ar+CO2
11
Chương 2|Cơ sở lý thuyết
12
Chương 2|Cơ sở lý thuyết
A: Dây hàn chạm vào vật hàn, gây ngắn mạch. Không có hồ quang, dòng điện hàn đi từ dây
hàn xuống vật hàn.
B: Điện trở tăng trong dây hàn làm tăng nhiệt, gây nóng chảy dây hàn và dần dần tạo nút
thắt.
C: Nút thắt đứt, dây hàn tách khỏi mối hàn, hồ quang xuất hiện, phần kim loại bị nóng chảy
trên bề mặt vật hàn tạo thành giọt hàn.
D: Chiều dài hồ quang và điện thế hàn cực đại. Nhiệt lượng hồ quang làm cho giọt kim loại
trên bề mặt vật hàn chảy lỏng, phẳng ra và tăng kích thước.
E: Tốc độ dây hàn thắng nhiệt của hồ quang và tiếp tục tiến tới vật hàn.
F:Hồ quang tắt và hiện tượng ngắn mạch lại xuất hiện.
Dịch chuyển ngắn mạch - GMAW-S, là kiểu chuyển dịch của kim loại dây hàn vào vũng
hàn, là quá trình mà dây hàn được nung chảy nhờ hiện tượng ngắn mạch được lặp đi lặp lại.
Kiểu chuyển dịch ngắn mạch là kiểu chuyển dịch ở mức năng lượng thấp. Chuyển dịch kim
loại từ dây hàn vào vũng hàn được thực hiện khi dây hàn ngắn mạch với vật hàn hoặc vũng
hàn (dây hàn tiếp xúc với vật hàn). Ba yếu tố hỗ trợ cho chuyển dịch ngắn mạch là: đường
kính dây hàn, loại khí bảo vệ và quy trình hàn được thực hiện. Kiểu chuyển dịch này thường
hỗ trợ cho việc sử dụng dây hàn có đường kính từ 0.6 - 1.1mm, với khí bảo vệ là 100% CO2
hoặc hỗn hợp khí gồm 75% - 80% Argon cộng với 25% - 20% CO2. Do nhiệt độ cột hồ
quang thấp nên lý tưởng cho hàn vật liệu tấm. Vật hàn khi hàn với chuyển dịch kiểu ngắn
mạch này thường dày từ 0.6 - 5mm.
Ưu điểm:
+ Hàn được ở mọi vị trí, bao gồm cả hàn bằng, hàn ngang, hàn đứng (hàn tuột và hàn leo) và
hàn qua đầu.
13
Chương 2|Cơ sở lý thuyết
+ Thích hợp cho hàn sửa chữa và hàn lớp lót cho hàn ống.
+ Nhiệt lượng truyền vào mối hàn thấp nên giảm được biến dạng do nhiệt.
+ Yêu cầu tay nghề cao và dễ sử dụng.
+ Hiệu suất sử dụng dây hàn cao, lớn hơn 93%.
Giới hạn của chuyển dịch ngắn mạch:
+ Giới hạn về bề dày vật hàn và không hàn được mối ghép hở khi hàn các vật hàn dày và có
tiết diện lớn.
+ Mối hàn không ngấu tốt.
+ Văng tóe nhiều và do đó làm tăng chi phí vệ sinh mối hàn.
+ Nhằm tránh bị thổi khí bảo vệ khi hàn ngoài trời phải có màng chắn gió.
- Chuyển dịch cầu giọt lớn
Kim loại dịch chuyển trong hồ quang dưới dạng các giọt lớn, có kích thước không đều. Các
thông số chế độ hàn của dạng dịch chuyển này lớn hơn so với dịch chuyển ngắn mạch.
Hạn chế:
+ Văng tóe nhiều
+ Mối hàn nhấp nhô
+ Chỉ hàn những mối hàn phẳng và đứng.
- Dịch chuyển dạng tia dọc trục
14
Chương 2|Cơ sở lý thuyết
Chuyển dịch dạng tia dọc trục là chuyển dịch kim loại có mức năng lượng cao, trong đó kim
loại dây hàn nóng chảy ở mức năng lượng cao, kết quả là tạo ra một dòng các giọt kim loại
nóng chảy nhỏ. Các giọt kim loại này bị đẩy dọc theo trục của hồ quang hàn hay kim loại đi
vào vũng hàn thành một dòng các giọt kim loại nóng chảy, nhỏ qua cột hồ quang từ dây hàn.
Dịch chuyển dạng tia dọc trục là dịch chuyển có mức năng lượng cao của hàn hồ quang
trong môi trường khí bảo vệ - GMAW. Để đạt được kiểu chuyển dịch này, hỗn hợp khí bảo
vệ bao gồm Argon + 1-5% Oxygen hoặc Argon + CO2, với hàm lượng thành phần CO2 nhỏ
hơn 18%.
Chuyển dịch dọc trục dạng tia thường được dùng với loại dây hàn đặc hoặc dây hàn lõi
thuốc.
Các thông số chế độ hàn lớn
Để đạt được kiểu chuyển dịch này cần dùng khí bảo vệ giàu Argon (trên 80%).
Ưu điểm
+ Tốc độ chảy lớn
+ Mối hàn nóng chảy và ngấu tốt.
+ Đường hàn đẹp
+ Có thể dùng dây hàn đường kính lớn.
+ Rất ít văng tóe
Hạn chế:
+ Chỉ hàn được vật hàn dày từ 3mm trở lên (hàn bán tự động).
+ Chỉ hàn phẳng và đứng.
15
Chương 2|Cơ sở lý thuyết
+ Chuyển động 1: Mỏ hàn chuyển động dọc trục đường hàn đảm bảo chiều dài mối hàn, tùy
theo kích thước của mối hàn và đặc tính vật liệu mà chuyển động này nhanh hay chậm
16
Chương 2|Cơ sở lý thuyết
+ Chuyển động 2: Mỏ hàn chuyển động dao động ngang, đảm bảo chiều rộng của mối hàn,
nếu không có chuyển động này thì bề mặt của mối hàn bị hẹp, chỉ phù hợp khi mối hàn nhỏ
b. Một số phương pháp chuyển động dao động ngang của mỏ hàn
Chuyển động ngang của mỏ hàn giúp mối hàn có bề rộng lớn hơn, độ ngấu cao hơn và đặc
biệt tùy thuộc vào mục đích và tính chất của vật cần hàn mà ta sử dụng các phương pháp
chuyển động ngang thích hợp. Sau đây là một số phương pháp dao động ngang mối hàn
thường gặp:
Răng cưa Mỏ hàn chuyển động Là phương pháp dễ Dùng để hàn vật
liên tiếp theo hình thao tác, chất lượng dầy, bề rộng mối
răng cưa và hướng mối hàn cao hàn lớn, có thể hàn
về phía trước được tất cả các vị
trí khác nhau trong
không gian
Tam giác Mỏ hàn chuyển động Mỏ hàn chuyển động Dùng cho các mối
theo hình tam giác theo hình tam giác hàn lớn, có chiều
hướng về phía trước hướng về phía trước dày cũng như mặt
cắt ngang lớn,
thường được sử
dụng khi hàn leo
lấp góc hoặc hàn
leo giáp mối nhiều
lớp
Bán nguyệt Dao động theo hình Mỏ hàn chuyển động Dùng nhiều trong
bán nguyệt liên tiếp theo hình sản xuất, có thể hàn
17
Chương 2|Cơ sở lý thuyết
Đối với thiết bị hỗ trợ hàn MIG tự động, việc thực hiện tự động hóa các chuyển động dao
động theo các biên dạng hình thù đặc biệt như: bán nguyệt, tam giác, đường thẳng đi lại là
có thể thực hiện được, nhưng nhìn chung đều có khó khăn nhất định, đặc biệt cần tính toán
chính xác tốc độ chuyển động của mỏ hàn để đảm bảo chất lượng mối hàn cao nhất.
=> Phương pháp dao động theo hình răng cưa và dao động theo hình bán nguyệt có biên
dạng đơn giản, dễ dàng điều chỉnh, chất lượng mối hàn tốt, thích hợp cho việc tự động hóa.
2.2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT PHẦN CƠ KHÍ
2.2.1. Động cơ
a. So sánh động cơ bước và động cơ servo
Hiện nay có hai loại động cơ thông dụng là động cơ servo và động cơ step
Bảng 2.2: So sánh động cơ step và động cơ servo
Động cơ bước Động cơ servo
Ưu điểm Nhược điểm Ưu điểm Nhược điểm
- Giá thành thấp - Điều khiển vòng - Điều khiển vòng - Giá thành cao, phải
- Dễ điều khiển, ít hở, dễ bị trượt bước kín, kiểm soát hoạt đi kèm bộ driver
kết nối. Điều khiển khi có tải nặng động của động cơ chuyên dùng
trực tiếp qua driver => gây ảnh hưởng bằng encoder - Điều khiển phức
bằng tín hiệu digital tới độ chính xác - Tốc độ nhanh tạp, cần bộ chuyển
- Momen xoắn ở - Tốc độ thấp - Momen xoắn lớn đổi trung gian
mức trung bình
=> Với thiết bị hỗ trợ hàn MIG, không yêu cầu quá cao về tải trọng. Nhóm chúng em chọn
động cơ bước cho thiết bị.
b. Khái niệm động cơ bước
Là động cơ đồng bộ dùng để biến đổi các tín hiệu điều khiển dưới dạng các xung điện
rời rạc kế tiếp nhau thành các chuyển động góc quay hoặc các chuyển động của rôto có khả
năng cố định roto vào các vị trí cần thiết
18
Chương 2|Cơ sở lý thuyết
d. Hoạt động
Động cơ bước không quay theo cơ chế thông thường, chúng quay theo từng bước nên
có độ chính xác rất cao về mặt điều khiển. Chúng làm việc nhờ các bộ chuyển mạch điện tử,
đưa các tín hiệu điều khiển vào stator theo thứ tự và một tần số nhất định.
Tổng số góc quay của rotor tương ứng với số lần chuyển mạch, cũng như chiều quay và tốc
độ quay của rotor phụ thuộc vào thứ tự chuyển đổi và tần số chuyển đổi.
19
Chương 2|Cơ sở lý thuyết
- Bộ truyền vít me-đai ốc làm việc theo nguyên lý ăn khớp của cặp ren (giữa ren trong trên
đai ốc với ren ngoài trên vít me) để biến đổi chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến.
Tùy theo tính chất tiếp xúc của cặp ren ta có thể chia ra làm hai loại: ma sát trượt và ma sát
lăn.
Tuy nhiên do ma sát lớn nên ren mòn nhanh, hiệu suất thấp
- Phạm vi sử dụng:
+ Do có tỷ số truyền cao và có khả năng tự hãm nên được ứng dụng trong: máy nâng, máy
ép vít, điều khiển, bàn dao, các máy CNC, …
20
Chương 2|Cơ sở lý thuyết
+ Vít tải: Sử dụng tạo lực dọc trục lớn. Khi tải trọng thay đổi sử dụng ren hình thang, khi tải
trọng tác dụng theo một chiều có giá trị lớn sử dụng ren hình răng cưa
+ Vít dẫn: Sử dụng để truyền chuyển động trong cơ cấu chạy dao. Để giảm ma sát sử dụng
ren nhiều mối. Để khử khe hở do mòn ren đai ốc vít dẫn ta sử dụng đai ốc rời có miêng kim
loại điều chỉnh
+ Vít điều chỉnh: Sử dụng để truyền chuyển động chính xác và điều chỉnh. Sử dụng ren hệ
mét
- Theo số mối ren ta phân làm ren một mối, hai mối, ba mối, …
Các thông số hình học chủ yếu: đường kính ngoài d, đường kính trong d 1, đường kính
trung bình d2, chiều cao biên dạng h và bước ren ps
Góc nâng ren vít được xác định theo công thức:
21
Chương 2|Cơ sở lý thuyết
Với là bước xoắn ốc vít, là số mối ren vít. Nếu thep yêu cầu chọn theo bộ
truyền tự hãm thì ta chọn ren một mối
- Vận tốc góc (rad/s) và số vòng quay n(v/ph) của khâu quay liên quan đến vận tốc
- Tỷ số truyền quy ước u bộ truyền vít me- đai ốc bằng tỷ số giữa vận tốc dài một vòng vô
lăng (hoặc bánh răng) Sv truyền chuyển động cho vít với khoảng dịch chuyển của đai ốc Sd
- Trường hợp biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến, mô men xoắn T trên khâu
dẫn được xác định theo công thức:
Trong đó: Fa-lực dọc trục, trong mối ghép ren là lực xiết V
22
Chương 2|Cơ sở lý thuyết
-góc nâng ren vít, xác định theo công thức 8.1, tài liệu [1]
-góc ma sát tương đương cặp ren vít xác định theo công thức (17.5) tài liệu [1] với f tra
theo bảng 8.1
1-Chọn sơ đồ động và vật liệu bộ truyền. Xác định các giá trị áp suất và ứng suất cho phép
2-Tính toán đường kính trong của vít theo lực dọc trục F a, chiều dài vít kiểm tra theo độ ổn
định
3-Chọn đường kính con lăn dcl=(0,08-0,15)d1. Giá trị dcl làm tròn đến giá trị tiêu chuẩn gần
nhất(tương tự đường kính con lăn của ổ lăn)
4-Xác định bước ren theo công thức ps=dcl+(1…5)mm. Giá trị ps làm tròn đến số nguyên gần
nhất
5-Xác định đường kính trung bình d m=d1+dcl và làm tròn đến số nguyên gần nhất. Sau đó
tính toán lại d1=dm-dcl
6-Xác định góc nâng ren theo đường kính trung bình:
8-Vẽ kết cấu và xác định số con lăn trên vùng làm việc và rãnh thu hồi
9-Kiểm nghiệm khả năng tải cặp vít me-đai ốc bi theo điều kiện
và
23
Chương 2|Cơ sở lý thuyết
24
Chương 2|Cơ sở lý thuyết
Năm 1972 thì Fujitsu tách bộ phận nghiên cứu NC ra khỏi tập đoàn và hãng FANUC danh
tiếng ngày nay ra đời.
Năm 2003 FANUC Việt Nam được thành lập, tính từ cái băng giấy của thợ dệt An nam đến
FANUC Việt nam hay nói đến máy NC của BKmech mới ra đời của Việt nam thì đúng 1 thế
kỷ.
Sự xuất hiện của các máy CNC đã nhanh chóng thay đổi việc sản xuất công nghiệp. Các
đường cong được thực hiện dễ dàng như đường thẳng, các cấu trúc phức tạp 3 chiều cũng dễ
dàng thực hiện, và một lượng lớn các thao tác do con người thực hiện được giảm thiểu.
Việc gia tăng tự động hóa trong quá trình sản xuất với máy CNC tạo nên sự phát triển đáng
kể về chính xác và chất lượng. Kỹ thuật tự động của CNC giảm thiểu các sai sót và giúp
người thao tác có thời gian cho các công việc khác. Ngoài ra còn cho phép linh hoạt trong
thao tác các sản phẩm và thời gian cần thiết cho thay đổi máy móc để sản xuất các linh kiện
khác.
Trong môi trường sản xuất, một loạt các máy CNC kết hợp thành một tổ hợp, gọi là cell, để
có thể làm nhiều thao tác trên một bộ phận. Máy CNC ngày nay được điều khiển trực tiếp từ
các bản vẽ do phần mềm CAM, vì thế một bộ phận hay lắp ráp có thể trực tiếp từ thiết kế
sang sản xuất mà không cần các bản vẽ in của từng chi tiết. Có thể nói CNC là các phân
đoạn của các hệ thống robot công nghiệp, tức là chúng được thiết kế để thực hiện nhiều thao
các sản xuất (trong tầm giới hạn).
2.3.3. Định nghĩa máy và trục máy.
a. Định nghĩa trục
Đoạn thẳng dùng để dịnh hướng một không gian hoặc một đối tượng hình học gọi là
trục.
Trục được xem như là đường chuẩn dùng để xác định đối tượng nào đó trong không gian
theo kích thước dài và kích thước góc.
Ba trục bố trí vuông góc nhau từng đôi một hình thành hệ tọa độ Descastries vuông góc theo
qui tắc bàn tay trái.
b. Định nghĩa trục máy
Trục máy hay trục chuyển động là chuyển động tịnh tiến hoặc quay của dụng cụ cắt
hay của chi tiết so với trục tọa độ trong hệ tọa độ vuông góc gắn với máy. Số lượng trục
trong một máy thể hiện khả năng công nghệ của máy.
2.3.4. Phân loại hệ thống điều khiển trong máy công cụ điều khiển số.
2.3.4.1. Phân loại theo dạng điều khiển
a. Điều khiển theo vị trí
25
Chương 2|Cơ sở lý thuyết
Điều khiển theo vị trí hay còn gọi là hệ điều khiển điểm - điểm. Chức năng chính của
hệ điều khiển này là chuyển động nhanh dụng cụ từ vị trí này đến vị trí khác đã được định
trước với với độ chính xác cao. Hệ điều khiển này thường dùng trong các máy khoan, đục lỗ,
doa…
Để thực hiện dịch chuyển dụng cụ từ điểm này đến điểm khác tiếp theo, ta có thể có các cách
như sau:
- Chuyển động của dụng cụ song song với trục của hệ tọa độ
Hình 2.10: Hai phương án chuyển động dụng cụ song song với hệ tục tọa độ
- Chuyển động của dụng cụ nghiêng góc 45o
26
Chương 2|Cơ sở lý thuyết
Để có thể dịch chuyển dụng cụ theo một đường thẳng bất kỳ ta cần dùng đến thuật toán nội
suy thẳng. Thuật toán nội suy bao gồm nội suy thẳng và nội suy tròn, có rất nhiều phương
pháp để thực hiện thuật toán này như phương pháp hàm đánh giá hay phương pháp tích phân
số… mỗi phương pháp ta có thể thực hiện bằng cả hai cách là phần cứng và phần mềm. Vấn
đề nội suy sẽ được trình bày ở những chương sau.
b. Đường dẫn dụng cụ liên tục
Kiểu dẫn đường dẫn liên tục là kiểu mà quá trình chuyển động dụng cụ từ điểm này
đến điểm tiếp theo đồng thời với quá trình gia công. Hệ điều khiển dụng cụ liên tục còn gọi
là hệ contour.
Với cách điều khiển đường dẫn dụng cụ liên tục, tất cả các trục đồng thời chuyển động
nhưng tốc độ khác nhau.
2.3.4.2. Phân loại theo cấu trúc điều khiển
Theo cấu trúc điều khiển ta có thể chia thành hai hệ: NC và CNC
Hệ NC thực hiện các hàm chức năng cơ bản bằng các mạch điện tử, muốn thay đổi cấu trúc
điều khiển thì phải thiết kế lại mạch khác, do đó hệ điều khiển NC được gọi là hệ điều khiển
kín. Tín hiệu điều khiển trong hệ NC là xung điện áp.
Hệ CNC sử dụng một máy tính để điều khiển máy, các hàm chức năng của máy có thể được
lập trình lại bằng những phần mềm chuyên dụng, khi cần thay đổi cấu trúc điều khiển chỉ
cần thay đổi chương trình, do đó hệ thống CNC mang tính linh hoạt rất cao và nó là một tế
bào không thể thiếu trong hệ thống sản xuất linh hoạt.
2.3.4.3. Phân loại kiểu điều khiển
a. Hệ điều khiển hở
27
Chương 2|Cơ sở lý thuyết
Hệ điều khiển hở là hệ không có mạch phản hồi và kết quả hoạt động của hệ không
được kiểm soát. Ví dụ hệ thống điều khiển hở sử dụng động cơ bước:
28
Chương 2|Cơ sở lý thuyết
29
Chương 2|Cơ sở lý thuyết
Hình 2.15: Mối liên hệ giữa PMC với cụm CNC và máy
2.3.6.3. Post Processor
Post Processor là chương trình máy tính cần thiết trong cấu trúc điều khiển của máy
công cụ điều khiển số. Post Processor làm nhiệm vụ chuyển đổi thông tin trong chương trình
NC thành cấu trúc điều khiển dụng cụ. Thông tin mà Post Processor phải xử lý là thông tin
về đường chuyển động dụng cụ, điều kiện gia công, bắt đầu, kết thúc chương trình, tốc độ
trục chính, lượng chạy dao. Các thông tin này đảm bảo thực hiện chuyển động bàn máy và
các điều kiện khác đặt ra trong quá trình điều khiển.
30
Chương 2|Cơ sở lý thuyết
31
Chương 3. KẾT CẤU THIẾT BỊ
Mô hình máy hỗ trợ hàn MIG được nhóm chúng em thiết kế trên phần mềm solidworks, các
bộ phận, linh kiện được sử dụng là những linh kiện đang có mặt ở trên thị trường, thông qua
việc mô hình hóa 3D ý tưởng giúp dễ dàng hình dung được tổng thể và chi tiết cấu tạo thực
của máy cũng như dễ dàng điều chỉnh, khắc phục những vấn đề gặp phải trong quá trình
nghiên cứu thiết kế
Để thuận tiện cũng như dễ dàng điều chỉnh và thay đổi kết cấu phù hợp, chúng em chia phần
thiết kế làm 2 phần, phần khung thiết bị và phần đế của thiết bị, trong đó:
+ Phần khung thiết bị: bao gồm toàn bộ các thành phần của thiết bị
+ Phần đế: bao gồm bộ khung đỡ thiết bị và gá đặt vật liệu cần hàn cũng như đặt máy hàn và
bố trí hệ thống dây điện
3.1. LỰA CHỌN PHƯƠNG ÁN KẾT CẤU
3.1.1. Yêu cầu về hoạt động của thiết bị
+ Có thể chuyển động tịnh tiến theo 2 trục X, Y
+ Có thể lên xuống theo trục Z
+ Có thể dao động đầu mỏ hàn
3.1.2. Giải pháp
Thiết kế thiết bị có 3 trục máy chính: X, Y, Z và một trục máy phụ A
- Lựa chọn phương án kết cấu:
32
Chương 3|Kết cấu thiết bị
33
Chương 3|Kết cấu thiết bị
Các trục X và Y có thể chuyển động tịnh tiến theo hai chiều trong giới hạn kích thước hành
trình, kích thước các trục được mô tả như hình 3.3
34
Chương 3|Kết cấu thiết bị
35
Chương 3|Kết cấu thiết bị
- Hình trên mô phỏng mô hình 3D của thiết bị, thiết bị có 3 trục chuyển động chính: X, Y, Z.
Trong đó trục Z sẽ là trục thực hiện chuyển động lên xuống
3.2.2. Chuyển động của các trục và bố trí vật cần hàn
- Thiết bị chuyển động tịnh tiến 2 chiều theo trục X, trục X được dẫn động bởi 2 ray trượt và
hai bộ truyền vít me đai ốc như hình 3.5. Sử dụng 2 bộ truyền vít me và hai ray trượt nhằm
đảm bảo độ cân đối khi chuyển động của trục X
36
Chương 3|Kết cấu thiết bị
37
Chương 3|Kết cấu thiết bị
- Tương tự trục Y mang theo trục Z và trục phụ A, trục Y được tải bởi một bộ truyền vít me.
Trục Z mang theo trục A, trục Z có thể chuyển động lên xuống để mồi hồ quang cũng như
hàn các kết cấu dọc theo trục Z
38
Chương 3|Kết cấu thiết bị
Hình trên mô phỏng kết cấu cơ bản của thiết bị, phần đế của thiết bị gồm 5 phần chính:
+ Phần chân
+ Kệ đặt máy hàn và bố trí thiết bị điều khiển
39
Chương 3|Kết cấu thiết bị
40
Chương 4. THIẾT KẾ HỆ DẪN ĐỘNG
4.1. LỰA CHỌN BỘ TRUYỀN
Bảng 4.1: So sánh một số bộ truyền
41
Chương 4|Thiết kế hệ dẫn động
Trục Z chịu tải chủ yếu cho trục A, súng hàn: tính toán sơ bộ bộ khối lượng tải trục Z với vật
liệu nhôm 1060 trên phần mềm solidworks:
=>Vậy lực dọc trục tác dụng lên bộ truyền trục vít của trục X là:
Fa=3.9,81=29,43(N)
Theo tài liệu [1] về điều kiện bền của vít me, ta có: (4.1)
, với là giới hạn chảy của vật liệu làm trục vít, trục vít me được làm bằng thép
C45 do đó giới hạn chảy là 360Mpa
42
Chương 4|Thiết kế hệ dẫn động
mm
Chọn d1=10mm
- Chọn các thông số khác của bộ truyền theo tài liệu [1], ta có:
Chọn db=1,5
Chọn p=5mm
43
Chương 4|Thiết kế hệ dẫn động
+ Góc vít
viên
+ Hiệu suất khi biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến
Nmm
44
Chương 4|Thiết kế hệ dẫn động
Trục Y chịu tải cho trục trục Z, ước lượng sơ bộ khối lượng trục Z bằng phần mềm
solidworks 2018 với vật liệu nhôm 1060(2700kg/m3):
45
Chương 4|Thiết kế hệ dẫn động
- Tính toán:
+ Vậy lực dọc trục tác dụng lên bộ truyền trục vít của trục Y là tổng khối lượng trục Z:
Fa=8,35.9,81=81,91(N)
, với là giới hạn chảy của vật liệu làm trục vít, trục vít me được làm bằng thép
C45 do đó giới hạn chảy là 360Mpa
mm =>chọn d1=12mm
+ Tương tự cách tính của trục Z, ta có các thông số khác của bộ truyền
46
Chương 4|Thiết kế hệ dẫn động
D=14,584
47
Chương 4|Thiết kế hệ dẫn động
Mã trục vít Đường kính Bước vít Loại ren Chiều Đường kính
trục(mm) p(mm) dài(mm) nối
trục(mm)
Trục X chịu tải cho cả trục Y và trục Z, do đó ước lượng sơ bộ khối lượng bằng phần mềm
solidwork:
48
Chương 4|Thiết kế hệ dẫn động
- Tính toán
+ Vậy lực dọc trục tác dụng lên bộ truyền trục vít của trục X là:
Fa=mg=20,43.9,81=200,41(N)
, với là giới hạn chảy của vật liệu làm trục vít, trục vít me được làm bằng thép
C45 do đó giới hạn chảy là 360Mpa
mm
Chọn d1=12mm
+ Chọn các thông số khác của bộ truyền tương tự như trục Z, và trục Y
49
Chương 4|Thiết kế hệ dẫn động
D=14,584
50
Chương 4|Thiết kế hệ dẫn động
Mã trục vít Đường kính Bước vít Loại ren Chiều Đường kính
trục(mm) p(mm) dài(mm) nối
trục(mm)
51
Chương 4|Thiết kế hệ dẫn động
0 0
360 .l 360 x 0.03
θs = = = 2,160
PB 5
Trong đo: θs-độ phân giải cần thiết động cơ bước(o)
Δ l-độ chính xác bàn máy(mm/bước)
PB: Bước vít me
=> Chọn độ phân giải động cơ bước theo tiêu chuẩn là 1,8o
- Số vòng quay cần thiết của động cơ
f = 10000 (Hz)
f . 60.θ s 10000 .60.1 , 8
• Nm = 0 = 0
360 360
= 3000[ vòng/phút]
Trong đó: f-tần số động cơ
Nm: số vòng quay động cơ(v/ph)
- Momen quán tính trục vít
+ Đường kính trục vít me: Db = 15(mm)
+ Khối lượng trục vít me : mb=¿0,84 [kg]
2 2
1 Dp 1 0,015
• J tv = m
. . ( ) = .0,84. ( )
2 b 2 2 2
= 2,3625.10−5 ¿ m2 ¿
Với J tv -momen quán tính trục vít
- Momen quán tính trục X và các chi tiết tác dụng lên trục vít(Jtw)
+ Khối lượng tải : mt = 10,2 (kg)
+ Bước vít : PB = 5(mm) = 0.005(m)
PB 2
Jtw = ( mt + mw ) ( )
2π
0,005 2
= 10,2. (( ) =6,46.10-6 kg.m2
2π
trong đó: mt-khối lượng tải(kg)
mw-khối lượng các chi tiết tác dụng lên trục vít(kg)
- Momen quán tính tổng cộng tác dụng lên trục động cơ
J l = J tv + J tw + J m = 2,36.10−5 +6,46 .10 -6
52
Chương 4|Thiết kế hệ dẫn động
= 0,004 (N.m)
Trong đó: T1-momen xoắn(Nmm)
μgf-hệ số ma sát
m-khối lượng tải(kg)
Fz: Lực dọc tác dụng lên trục vít(N)
- Momen tổng tác dụng lên trục động cơ
Tm = (Ta + Tl ) Sf = (0,166 + 0,004).2 =0,34(N.m)=340Nmm
Trong đó: Sf-hệ số an toàn
Vậy động cơ bước phù hợp có momen xoắn Nm trong khoảng thời gian tăng
tốc t=0,2s
c. Chọn động cơ
Chọn động cơ có mã C-57STM04 có thông số kỹ thuật như sau:
53
Chương 4|Thiết kế hệ dẫn động
54
Chương 4|Thiết kế hệ dẫn động
Vậy động cơ bước phù hợp có momen xoắn Nm trong khoảng thời gian
tăng tốc t=0,2s
c. Chọn động cơ trục Y
Chọn động cơ có mã C-57STM04 có thông số kỹ thuật như sau:
Bảng 4.8: Thông số kỹ thuật động cơ trục Y
Momen xoắn(Nmm) 1,89
Bước góc(độ) 1,8
Lực quán tính(g.cm2) 300
Điện áp(V-DC) 24-80
Đường kính trục(mm) 6,35
Chiều dài(mm) 75
Driver phù hợp TB6600
Chọn nối trục mềm loại 6.35-10 với thông số kỹ thuật sau:
+ Vật liệu: Kim Loại
+ Đường kính thân: 19mm
+ Chiều dài: 25mm
+ Cân nặng: 15g
55
Chương 4|Thiết kế hệ dẫn động
56
Chương 4|Thiết kế hệ dẫn động
Vậy động cơ bước phù hợp có momen xoắn Nm trong khoảng thời gian
tăng tốc t=0,2s
c. Chọn động cơ trục Z
Chọn động cơ có mã C-57STM03 có thông số kỹ thuật như sau:
Bảng 4.10: Thông số kỹ thuật động cơ trục Z
57
Chương 4|Thiết kế hệ dẫn động
Trục A truyền chuyển động xoay từ động cơ thông qua nối trục mềm loại 5-10 đến bộ
phận kẹp súng hàn, trục A được hỗ trợ chuyển động quay thông qua một gối đỡ trục ổ bi
dạng mặt bích có mã UFC201J (MISUMI)
58
Chương 4|Thiết kế hệ dẫn động
59
Chương 4|Thiết kế hệ dẫn động
Gá motor trục X có hai nhiệm vụ: cố định motor trục X và cố định ổ lăn trục vít trục X
vào phần thân máy như hình 4.5
Motor được nối với trục vít bằng khớp nối mềm loại 6,35-10
4.6.2. Gá động cơ trục Y
Kích thước gá motor trục Y
Gá motor trục Y có nhiệm vụ tương tự gá motor trục X, được mô phỏng như hình 4.7
60
Chương 4|Thiết kế hệ dẫn động
Motor được nối với trục vít bằng khớp nối mềm 6,35-10
4.6.3. Gá động cơ trục Z
Kích thước gá motor trục Z
61
Chương 4|Thiết kế hệ dẫn động
62
Chương 4|Thiết kế hệ dẫn động
Động cơ trục được kết nối với trục A thông qua khớp nối mềm 5-10 như hình 4.11
63
Chương 4|Thiết kế hệ dẫn động
64
Chương 4|Thiết kế hệ dẫn động
65
Chương 4|Thiết kế hệ dẫn động
66
Chương 4|Thiết kế hệ dẫn động
67
Chương 4|Thiết kế hệ dẫn động
- Xích nhựa được sử dụng là loại có bề rộng 38mm, kích thước ray: 40mm
68
Chương 5. THIẾT KẾ PHẦN ĐẾ VÀ BẢN VẼ
5.1. NHIỆM VỤ PHẦN ĐẾ
Phần đế thiết bị nhiệm vụ:
- Đỡ thân thiết bị
- Tạo khoảng trống phù hợp làm không gian làm việc và di chuyển của súng hàn
- Bố trí các thác thiết bị điều khiển(tủ điện và máy tính/laptop) và máy hàn
5.2. CẤU TẠO
5.2.1. Mô hình đế và kích thước
a. Mô hình
69
Chương 5|Thiết kế phần đế và bản vẽ
70
Chương 5|Thiết kế phần đế và bản vẽ
Hình 5.3: Kích thước phần đặt phôi và phần đặt thiết bị điều khiển/máy hàn
5.2.3. Phần đặt phôi
- Nhiệm vụ: đặt phôi cần hàn
- Vật liệu:
+ Phần khung: thép hộp 40x40x4
+ Thanh ngang: thép hộp 20x20x20mm
+ Các thanh ngang: thép hộp 20x20x2
5.2.4. Phần đỡ thiết bị
- Nhiệm vụ: đỡ thiết bị
- Vật liệu:
+ Thanh dọc: thép hộp 30x30x3.2mm
+ Thanh ngang: thép hộp 20x20x2.0mm
71
Chương 5|Thiết kế phần đế và bản vẽ
72
Chương 5|Thiết kế phần đế và bản vẽ
- Thanh nối được bắt vào rãnh nhôm của thiết bị, 2 lỗ còn lại bắt vào phần khung đỡ thiết bị(
mỗi thanh dọc được khoan sẵn 2 lỗ đường kính 7mm) bằng bu lông
- Sử dụng 4 thanh nối để nối 4 góc của thiết bị với phần đế
5.3.2. Mô phỏng mô hình lắp ráp
73
Chương 6. PHẦN ĐIỀU KHIỂN
74
Chương 6|Phần điều khiển
Trên thị trường hiện nay cũng có nhiều biến thể của module Mach3(từ 3 trục tới 6 trục), do
thiết bị chỉ có 4 trục nên chúng em lựa chọn loại module có khả năng điều khiển 4 trục đầu
ra.
Module này có các tính năng chính cơ bản sau:
Tính năng chính
4 cổng điều khiển động cơ X, Y, Z, A(có thể mở rộng tới 5 trục)
3 relay on/off biến tần cho spindle
1 cổng analog từ 0~10V cho biến tần
1 cổng PWM 0-5V cho các spindle DC
Tính năng “Charge Pump” đảm bảo an toàn cho máy khi khởi động máy tính
5 tín hiệu đầu vào(Estop, Litmit, Home X, Y, Z) được cách ly
Bổ sung tính năng Laser Mode
Sản phẩm có tính năng chống tĩnh điện ESD, lọc nhiễu EMI
75
Chương 6|Phần điều khiển
Thông số kỹ thuật:
- Điện áp ngõ vào: 110/ 220VAC
- Điện áp ngõ ra: DC24V
- Dòng ngõ ra: 20A
- Nhiệt độ làm việc: 0 - 80 oC
- Khối lượng: 700g
b. Nguồn 24V cho khối điều khiển
Sử dụng 2 bộ nguồn rời 24V loại 2A:
Đối với mạch điều khiển Mach3 CNC nhà sản xuất khuyến khích sử dụng 2 bộ nguồn 24V
riêng biệt cho khối điều khiển và khối công tắc
76
Chương 6|Phần điều khiển
77
Chương 6|Phần điều khiển
a. Cổng nguồn
Bảng 6.2: Các cổng nguồn của module
Chân kết nối Kết nối và chức năng
Cổng LPT Kết nối cổng LPT máy tính(đối với laptop
sử dụng thêm cáp chuyển USB-LPT), cấp
tín hiệu điều khiển cho bo mạch
0V, 5V Cổng xuất 5V
0V, 24V (BOB Power) Nguồn 24V bên ngoài cấp cho khối analog,
tạo ra 10V
0V, 24V (Switch Power) Nguồn 24V bên ngoài cấp cho khối switch,
cảm biến hành trình
b. Các cổng nhập xuất
Bảng 6.3: Các cổng xuất của module
78
Chương 6|Phần điều khiển
0V-SW
6.1.3. Mạch driver TB6600
Mạch driver nhận lệnh từ mạch điều khiển và trực tiếp điều khiển các động cơ(do công suất
ở đầu ra của mạch điều khiển là rất nhỏ, không đủ để điều khiển động cơ.
Thiết bị hỗ trợ hàn mig có 5 động cơ, trong đó: 2 động cơ trục X, 1 động cơ trục Y, 1 động
cơ trục Z, 1 động cơ trục A
do đó thiết bị sử dụng 5 mạch điều driver cho 5 động cơ để đảm bảo công suất đầu ra
79
Chương 6|Phần điều khiển
Tên cổng Mô tả
ENA-(ENA) Cổng cho phép âm
ENA+(+5V) Cổng cho phép dương
DIR-(DIR) Cổng tín hiệu DIR âm
DIR+(+5V) Cổng tín hiệu DIR dương
PUL-(PUL) Cổng tín hiệu PUL âm
PUL+(+5V) Cổng tín hiệu PUL dương
B- Cổng tín hiệu âm cuộn 1
B+ Cổng tín hiệu dương cuộn 1
A- Cổng tín hiệu âm cuộn 2
A+ Cổng tín hiệu dương cuộn 2
GND Cổng GDN
VCC Cổng nguồn VCC(9-40V)
6.1.4. Kết nối mạch điều khiển và mạch driver
80
Chương 6|Phần điều khiển
81
Chương 6|Phần điều khiển
Driver Motor
A+ A+
A- A-
B+ B+
B- B-
Tương tự đối với các trục còn lại.
6.1.6. Kết nối cảm biến home và công tắc giới hạn hành trình
a. Cảm biến home
- Chức năng: Cảm biến home là loại cảm biến tiệm cận NPN vuông, cảm biến này có khả
năng phát hiện vật cản ở khoảng cách 4mm
Cảm biến tiệm cận có 3 dây: GND, VCC và OUT. Trong đó GND-VCC của cảm biến được
cấp nguồn 24V riêng đã đề cập ở phần nguồn, khi trục tiến đến gần chân OUT sẽ phát xung
gửi về mạch điều khiển qua đó mạch điều khiển biết được vị trí của gốc tọa độ
- Kết nối:
Đối với trục X, chân OUT được kết nối với chân Home X(PIN 12) của mạch điều khiển
Tương tự đối với các trục Y, Z, chân OUT 2 cảm biến còn lại kết nối lần lượt với Home
Y(PIN 13) và Home Z(PIN 15)
82
Chương 6|Phần điều khiển
83
Chương 6|Phần điều khiển
84
Chương 6|Phần điều khiển
- Giải thích:
+ Mạch kích cò lấy tín hiệu từ PIN17, là tín hiệu spindle, mục đích của mạch là kích cho
máy hàn hoạt động(thay vì bấm nút)
+ Nguyên lý mạch kích cò: Khi PIN17 có tín hiệu ở mức cao, Q1 mở xuất hiện dòng Ic từ C
qua E kích cuộn dây của relay RL1, relay đóng tiếp điểm=>máy hàn chạy
+ Khi không có điện Q1 ngưng dẫn, relay nhả tiếp điểm =>máy hàn tắt
85
Chương 6|Phần điều khiển
- Biến một máy tính cá nhân PC thành một bộ điều khiển máy CNC 6 trục với đầy đủ các
tính năng.
- Cho phép import trực tiếp các file dxf, bmp, jpg và hpgl thông qua phần mềm LazyCam.
- Hiển thị G-code trực quan.
- Tạo ra G-code thông qua LazyCam hoặc Wizards.
- Giao diện có thể tùy biến hoàn toàn theo ý thích người sử dụng.
- Tùy biến M-code và Macro bằng cách sử dụng VBscript.
- Điều khiển được tốc độ trục chính (Spindle).
- Điều khiển được nhiều rơle đóng-cắt.
- Có khả năng tạo ra xung điều khiển tốc độ động cơ bằng tay.
- Hiển thị video khi máy chạy.
- Có khả năng dùng được với màn hình cảm ứng.
- Giao diện phần mềm có khả năng hiển thị ra toàn màn hình bất kỳ đang sử dụng.
b. Ưu điểm và nhược điểm của phần mềm
Bảng 6.8: Ưu nhược điểm của phần mềm Mach3
86
Chương 6|Phần điều khiển
Chương trình được khởi chạy, chọn mode config->Ports and Pins để thiết lập các IO(tín hiệu
vào ra)
87
Chương 6|Phần điều khiển
Tab Port Setup and Axis Selection: Để lựa chọn cổng điều khiển của máy tính,
trong trường hợp điều khiển bằng cổng DB25 thì sẽ là Port 1. Thiết lập như hình trên sau đó
lựa chọn Apply
Tab Motor Outputs: Để xác lập các chân đầu ra của máy tính ở cổng DB25. Các
chân đầu ra này sẽ là các tín hiệu cấp cho mạch giao tiếp và ra mạch động cơ để điều khiển
các trục động cơ. Xác lập như hình:
Step LowActive Xác định xung cấp cho mạch driver là mức
cao hay mức thấp
88
Chương 6|Phần điều khiển
Sau khi hoàn thành thiết lập, chọn Apply để lưu lại thiết lập.
- Để xác lập các tín hiệu đầu vào cho máy tính, khi máy tính nhận được các tín từ bên ngoài
vào lúc đó phần mềm sẽ phân tích và xử lý xem đó là tín hiệu gì sau đó sẽ xuất tín hiệu để
điểu khiển.
- Thiết bị của hỗ trợ hàn mig có các tín hiệu đầu vào cơ bản sau:
89
Chương 6|Phần điều khiển
Tab Output Signals: Để xác định các tín hiệu điều khiển đầu ra, bao gồm motor và
trigger máy hàn
+ Tín hiệu enable1, enable2, enable3, enable4: cho phép/không cho phép mạch động cơ hoạt
động(tùy chọn)
+ Tín hiệu output#2: điều khiển relay spindle(ta thay spindle bằng tín hiệu mở trigger máy
hàn, thay cho động tác bấm cò tay hàn)
90
Chương 6|Phần điều khiển
91
Chương 6|Phần điều khiển
Ta tiến hành thiết lập cho từng trục, thiết bị hỗ trợ hàn mig sử dụng 4 trục X,Y, Z, A. Bên
phải là mục Axis Selection(lựa chọn thiết lập), bên trái là biểu đồ thông số thiết lập. Hình
trên thể hiện thiết lập đối với trục X, các trục còn lại có thiết lập tương tự như sau:
Bảng 6.10: Tính toán thiết lập thông số ứng với bộ truyền vít me
92
Chương 6|Phần điều khiển
xung
- Đối với trục A: Trục A chỉ quay 1 vòng do
đó ta để thông số này là 1,80
- Để test trước tiên ta kiểm tra trên mạch động cơ và mạch giao tiếp LED vàng hiển thị thì
tín hiệu enable chưa được cấp cho động cơ, động cơ đang ở chế độ nghỉ. Lúc này không có
điện cấp vào động cơ và ta có thể dùng tay quay trục động cơ được. Còn nếu mạch động cơ
đã hoạt động (LED vàng tắt), ta ko thể quay trục được thì phải kiểm tra lại Tab Output
singnal hoặc kiểm tra nút RESET đã nhấp nháy màu xanh chưa
- Trong phần mềm Mach3 có hỗ trợ các phím điều khiển bằng tay. Đó là các phím mũi tên
lên xuống (điều khiển trục X), phím mũi tên sang trái sang phải (điều khiển trục Y), và phím
Page Up, Page Down (điều khiển trục Z)
93
Chương 6|Phần điều khiển
- Trước tiên ta click vào nút Reset sao cho biểu tượng màu phía trên của nó chuyển sang
màu xanh. Sau đó nhấn giữ phìm mũi tên lên trên bàn phím máy tính, lúc đó trên vùng hiển
thị và điều khiển tọa độ ta thấy giá trị của trục X bắt đầu tăng lên. Đồng thời động cơ cũng
quay. Như vậy là trục X đã chạy.
- Tiếp tục dùng phím mũi tên sang trái, phải và Page Up , Page Down để kiểm tra trục Y, Z
*Chú ý: mỗi lần test hay chạy chương trình ta phải click cho nút RESET trở về trạng thái
nhấp nháy biểu tượng để cho động cơ được nghỉ.
- Bước 3: Để xác định đó là vị trí gốc 0 của phôi hàn ta phải đưa tất cả các tọa độ của trục
trên “vùng hiển thị và điều khiển tọa độ” về 0 bằng các Click vào nút Zero X để đưa tọa độ
trục X về 0, Zero Y để đưa tạo độ trục Y về 0, và Zero Z để đưa tọa độ trục Z về 0.
- Bước 4: Nhập file G-Code vào bằng cách Click vào nút Load G-Code trên vùng điều khiển
sau đó chọn file G-Code->Open.
- Bước 5: Click vào nút RESET để biểu tượng màu phía trên chuyển sang màu xanh. Đồng
thời trên mạch điều khiển ta thấy LED màu vàng tắt.
- Bước 6: Tiếp theo Click vào nút CYCLE START để bắt đầu chạy chương trình và kiểm tra
thử đường đi của tay hàn có chính xác không
- Bước 7: Sau khi đã kiểm tra xong bước 6 đạt yêu cầu, ta cấp nguồn cho máy hàn, đảm bảo
kẹp mass của máy hàn đã được kết nối với bàn làm việc của máy. Đưa tay hàn về gốc tọa độ
của phôi và tiến hành thực hiện lại các bước
94
Chương 7. DỰ TÍNH CHI PHÍ, VẤN ĐỀ GẶP PHẢI VÀ HƯỚNG PHÁT TRIỂN ĐỀ
TÀI
7.1. DỰ TÍNH CHI PHÍ
Dưới đây là một số linh kiện tiêu chuẩn, có bán sẵn được nhóm chúng em tham khảo(chưa
tính linh kiện phần đế và một số linh kiện không có sẵn):
Bảng 7.1: Chi phí sơ bộ
95
Chương 7|Hướng phát triển đề tài
- Đơn giá:
18,000/cái
Gối đỡ trục vòng bi - Số lượng: 1 cái
- Đơn giá:
73,000/cái
Ke góc nhôm - Số lượng: 8 cái
- Đơn giá:
24,000/cái
Con chạy rãnh nhôm - Số lượng: 32 cái
định hình - Đơn giá: 2,800
Xích nhựa - Số lượng: 2 cuộn
- Đơn giá: 90,000
7.2. VẤN ĐỀ GẶP PHẢI VÀ HƯỚNG KHẮC PHỤC TRONG QUÁ TRÌNH THIẾT
KẾ
96
Chương 7|Hướng phát triển đề tài
+ Thêm 1 spindle và 1 mâm cặp tự định tâm để hàn các chi tiết dạng ống tròn
+ Gia cố, thay đổi phần đế, tích hợp thêm chức năng cắt plasma khi kết hợp với máy cắt
plasma
97
Chương 7|Hướng phát triển đề tài
98
Chương 8. KẾT LUẬN
Thiết kế một thiết bị mới có nhiều bộ phận cơ khí, điện, điều khiển khác nhau nhìn chung là
một vấn đề không đơn giản. Đòi hỏi cần dành nhiều thời gian nghiên cứu, thử nghiệm và đi
tới sản phẩm cuối cùng. Do đó việc đi vào chế tạo thực tế, lắp ráp, chạy thử là việc làm cần
thiết để hiện thực hóa ý tưởng và nhanh chóng tìm ra những thiếu sót cần khắc phục trong
bản thiết kế
Đối với những sinh viên chưa có nhiều kinh nghiệm, chưa được tiếp xúc nhiều với những
sản phẩm thực tế như chúng em, không tránh khỏi nhiều sai sót trong bản thiết kế, chúng em
mong các bạn và các thầy đóng góp để nhóm chúng em tiếp tục
Một lần nữa nhóm chúng em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của các bạn, các thầy và đặc
biệt chúng em xin gửi lời cảm ơn tới thầy Bùi Duy Khanh đã luôn tận tình chỉ dẫn trong quá
trình chúng em thực hiện đề tài này.
99
TÀI LIỆU THAM KHẢO
TIẾNG VIỆT
[1] Trịnh Chất-Lê Văn Uyển, Tính toán thiết kế hệ dẫn động cơ khí, NXB GDVN, 2010
[2] Nguyễn Phương, Nguyễn Thị Phương Giang, Cơ sở tự động hoá trong ngành cơ khí,
NXB Khoa Học và Kỹ Thuật, 2005.
[3] Nguyễn Hữu Lộc, Cơ sở Thiết kế máy, NXB ĐHQG, Tp. HCM, 2003
[4] Bài giảng truyền động và điều khiển máy CNC, Đường Công Truyền
[5] Nguyễn Ngọc Cẩn, Kỹ Thuật Điều Khiển Tự động 1&2, NXB ĐHQG Tp. HCM, 2002.
TIẾNG ANH
WEB
1. http://us.misumi-ec.com
2. http://www.mcmaster.com
3. http://orientalmotor.com
100