3

Araling Panlipunan
Ikatlong Markahan – Modyul 7:
Sining Nimo, Hatagi og Bili: Mga
Sining sa Probinsiya
Araling Panlipunan – Ikatlong Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikatlong Markahan – Sining Mo, Pahalagahan Mo: Mga Sining ng Lalawigan
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna
ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay
pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang
pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala
at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito
ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Dimple Mae F. Bada, Alce C. Capait
Editor: Marilyn Madera, Anita S. Tampos, Nina Z. Young
Iris Mae A. Petancio, Giovanna P. Raffiñan, Ismaelita N. Desabille
Tagasuri: Rosemarie T. Realino, Ignacio L. Jubahib Jr., Guillesar P. Villarente
Giovanna P. Raffiñan, Ismaelita N. Desabille
Tagaguhit: Cris A. Aquino, Khristely V. Ang, Aiza Lou A. Bernaldez, Cherie Mae A.
Caduyac, Eduardo Jr. A. Eroy, Jules Bernard G. Guinita, MaRvin
P. Linogao, Edieson John C. Mag-aso, Sharon C. Marimon, Ryan C.
Padillos, Nylie Ernand D. Silayan, Christian G. Yocte, Joshua T. Nudalo
Tagalapat: Alpha Amor G. Manglicmot, Patrick John P. Peresores
Eddie A. Amante, Jr.
Tagapamahala: Evelyn R. Fetalvero Nelson Lopez
Janette G. Veloso Cheerylyn Cometa
Analiza C. Almazan Christopher P. Felipe
Danilo R. Dohinog Leonora Liza D. Dacillo
Ma. Cielo D. Estrada Alicia I. Ayuste
Giovanna P. Raffiñan Ismaelita N. Desabille
Quirico B. Sumampong

Inilimbag sa Pilipinas ng ________________________

Department of Education – Region VII

Office Address: ____________________________________________

____________________________________________
Telefax: ____________________________________________
E-mail Address: ____________________________________________
 3

Araling Panlipunan
Ikatulong Markahan – Modyul 7:
Sining Nimo, Hatagi og Bili: Mga
Sining sa Probinsiya
Paunang Salita
Ang Self-Learning Module o SLM na ito ay maingat na inihanda
para sa ating mag-aaral sa kanilang pag-aaral sa tahanan.
Binubuo ito ng iba’t ibang bahagi na gagabay sa kanila upang
maunawaan ang bawat aralin at malinang ang mga
kasanayang itinakda ng kurikulum.
Ang modyul na ito ay may inilaang Gabay sa
Guro/Tagapagdaloy na naglalaman ng mga paalala, pantulong
o estratehiyang magagamit ng mga magulang o kung sinumang
gagabay at tutulong sa pag-aaral ng mga mag-aaral sa kani-
kanilang tahanan.
Ito ay may kalakip na paunang pagsusulit upang masukat ang
nalalaman ng mag-aaral na may kinalaman sa inihandang
aralin. Ito ang magsasabi kung kailangan niya ng ibayong tulong
mula sa tagapagdaloy o sa guro. Mayroon ding pagsusulit sa
bawat pagtatapos ng aralin upang masukat naman ang
natutuhan. May susi ng pagwawasto upang makita kung tama o
mali ang mga sagot sa bawat gawain at pagsusulit. Inaasahan
namin na magiging matapat ang bawat isa sa paggamit nito.
Pinapaalalahanan din ang mga mag-aaral na ingatan ang SLM
na ito upang magamit pa ng ibang mangangailangan. Huwag
susulatan o mamarkahan ang anumang bahagi ng modyul.
Gumamit lamang ng hiwalay na papel sa pagsagot sa mga
pagsasanay.
Hinihikayat ang mga mag-aaral na makipag-ugnayan agad sa
kanilang guro kung sila ay makararanas ng suliranin sa pag-
unawa sa mga aralin at paggamit ng SLM na ito.
Sa pamamagitan ng modyul na ito at sa tulong ng ating mga
tagapagdaloy, umaasa kami na matututo ang ating mag-aaral
kahit wala sila sa paaralan.

ii
 Sayri

Ang matag probinsya sa rehiyon adunay kaugalingon nga

sining nga angay ikapasigarbo. Kini mao ang sayaw, kanta ug
mga balak nga gihimo og tuyo sa probinsiya ug rehiyon.
Aron molambo pa gayud ug maila usab ang ubang lugar,
angay nga kat-onon ug ipa-ila kini.

Niini nga pagtulon-an, gilaoman ka nga:

*mapakita ang paghatag og bili sa pagkaparehas ug pagkalain-
lain sa mga kultura pinaagi ang mga sining nga nagpaila sa
matag probinsiya ug rehiyon (e.g. balak, kanta, sayaw, ug uban
pa).

Sulayi
Basaha ang matag pahayag. Lingini ang letra sa hustong tubag.
1. Unsa nga sayaw nga ritwal sa pag-ampo nga gihalad alang
sa kapistahan ni Senyor Santo Niño?
A. Buglasan
B. Sandugo
C. Sinulog
D. Solili Binalaye

2. Ang sayaw nga Kuradang, mao kini ang sayaw sa __________

nga namugna sa Bohol?
A. panaghinagalaay
B. pakighalubilo
C. pag-ampo
D. kasal

2
 3. Unsa nga kanta ang kabahin sa paghigugma?
A. Matod Nila
B. Si Felimon
C. Balitaw
D. Lungsod sa Buenavista

4. Unsa ang kanta sa paghalad sa gugma sa usa ka ulitawo

ngadto sa babaye kon diin magtinubagay silang duha?
A. Matud Nila
B. Si Felimon
C. Balitaw
D. Sa Lungsod sa Buenavista

5. Asa sa mga kapahayag ang wala nagpakita og bili sa

kaugalingon nga sining?
A. Magkat-on sa mga sayaw nga hiphop.
B. Magkat-on sa pagsayaw ug pagkanta sa atong
kaugalingon nga sining.
C. Ipasigarbo kini sa tibuok kini sa mga turista.
D. Dili magyaga-yaga sa mga kantang Binisaya.

Aralin
Sining Nimo, Hatagi og Bili:
7 Mga Sining sa Probinsya

Balik-lantaw
Sa mga niaging pagtulon-an, nakat-onan nato ang lain-lain
nga aspeto sa kultura sa atong rehiyon, sama sa mga
kasaulogan, tinuohan, sinultian, tradisyon. Nakat-onan usab nato
ang kabahin sa grupo sa mga tawo ug mga lumad sa
kaugalingon nga probinsya ug rehiyon.

3
 Basaha ug tubaga ang matag pangutana. Isulat ang tubag
sa papel.
1. Unsa ang tawag sa grupo sa mga tawo nga nanimuyo sa
matag probinsya sa atong rehiyon?
2. Unsa ang mga grupong lumad sa atong rehiyon?
3. Unsa ang pinulongan sa mga tawo sa atong rehiyon?

Susiha

Pamilyar ba nimo ang mga

sikat nga mga sining sa
inyong probinsya? Aduna ka
bay nahibaloan nga balak,
sayaw ug kanta nga mugna
sa usa sa mga probinsya sa
atong rehiyon?
Atong basahon ug kantahon
ang usa sa mga kanta nga
mugna ug naila sa atong
rehiyon.

Sa Lungsod sa Buenavista
Sa Lungsod sa Buenavista,
May tulo ka mga dalaga.
Naminyo ang kamanghoran,
Nihilak ang kamagwangan.
Mitubag ang tunga-tunga,
“Ay Manang, ayaw pagsaba”.
Kay dili abutan og bulan,
Maminyo kita nga tanan.

4
 Kat-oni

Ang matag lalawigan adunay lain-lain nga mga sining nga

nagpakita ang katakos sa pag-arte ug talento sa mga tawo sa
matag probinsya sa rehiyon. Ania ang pipila ka sining sa
probinsya sa Rehiyon VII.

Sayaw
Ang Visayan Folkdance usa sa mga sining sa sayaw nga
nagpakita sa kultura o mga paagi sa pagpanginabuhi sa mga
tawo sa rehiyon. Ang kumpas nagbase sa mga hiyas sa
kinaiyahan og mga hayop. Ang ritmo sa sayaw nagpakita sa
pagsunod sa lihok sa kinaiyahan sama sa huyuhoy sa hangin,
paghagpak sa mga balod, paglupad sa langgam, ug uban pa.

Sinulog sa Cebu

Source: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Sinulog_
2009.jpg Last Access: 11/20/2019

Ang Sinulog usa sayaw nga ritwal sa pag-ampo agi og

paghalad sa kapistahan ni Senyor Santo Niño, ang patron sa
Cebu. Kini nga pagsayaw susama sa sulog ang gikuhaan sa
ngalan nga Sinulog. Ang mga mananayaw mosayaw pinaagi sa

5
pagtikang og kaduha paabante og usa ka tikang paatras nga
giduyogan og tambol.

Solili Binalaye sa Siquijor

Photo Credit: Siquijor Tourism Office

Ang Solili Binalaye usa kini ka sayaw nga Siquidnon.

Nagpasundayag kini mahitungod sa istorya sa kaminyoon nga
nagsugod sa pagpangulitawo, pamalaye, ug hangtud sa adlaw
sa kasal. Ang bag-ong kasal ug mga paryente nila musayaw og
Solili ug mosinggit og Solili Binalaye. Ang sayaw sa kasal nga
Kuradang ang gimugna usab sa Bohol. Wa usab nagpaulahi ang
Negros Oriental, aduna silay sayaw nga Gapnod nga paghalad
ni San Antonio de Padua.
Ang uban nga mga sayaw nga mugna sa atong reghiyon
ang mga mosunod:

Klase nga Sayaw Pananglitan

sayaw sa pakighalubilo Surtido Cebuano
sayaw sa pagpangulitawo La Berde
mimetic na sayaw Itik-Itik, Mananagat,
Mananguete at Ohong-
Ohong

6
Kanta (Musika)
Ang mga kantang Binisaya gihagan og bili tungod kay
gipakita niini ang pagkamalipayon, pagpasalamat ug uban pang
mga pagbati sa mga tawo. Mahigugmaon sa musika ang mga
tawo sa atong rehiyon. Daghang sikat nga mag-aawit sa atong
rehiyon sama nila ni Pilita Corales, Vina Morales, Dulce Amor,
Vernie Varga, Manilyn Reynes, Sheryn Regis, Chad Borja, Luke
Mejares, Yoyoy Villame, Dingdong Avanzado, Morissette Amon,
Loboc Children’s Choir ug uban pa.

Klase Pananglitan
kantang pangbata Ako Anak ni Tatay
kantang pangbata Pakitong-kitong
kantang panginabuhi Si Pelimon, Ako kini si Angi
ballad Sa Lungsod sa Buenavista
kanta paghigugma Matud NIla
kanta sa kasal Adiyos Nanay ug Tatay
Kanta sa nag-inomay Dandansoy
Kanta sa pagpangulitawo / Balitaw
pagtubaganay sa lalake ug
babaye

Pinaagi sa pagpalambo sa Sining, mapalig-on ang

pagnaghiusasa sa matag probinsya sa atong rehiyon. Nagkalain-
lain man ang probinsya nga atong gigikanan, responsibildad nato
nga mahalon, ipasigarbo, ug hatagan og bili ang atong
kaugalingon nga Sining sa rehiyon.
Basaha ug tubaga ang matag pangutana. Isulat ang tubag sa
papel.
1. Unsa ang mga sining nga nahisgutan?
________________________________________________________
________________________________________________________

7
 2. Kinahanglan ba nga hatagan nato og bili kini nga mga
sining sa atong kaugalingon nga probinsiya? Ngano man?
__________________________________________________________
__________________________________________________________
3. Isip usa ka tinun-an sa Ikatulo nga Ang-ang, aduna ba kay
mabuhat aron mapalambo kini nga mga sining?
_________________________________________________________
__________________________________________________________

Pagpalambo sa Nakat-onan
Buluhaton A.
Isulat sa Data Retrieval Chart ang mga sining sa atong rehiyon
Isulat ang saktong tubag sa papel.

Klase sa Sining Paghulagway

Kanta
1.
2.
3.
4.
5.
Sayaw
1.
2.
3.
4.
5.

8
Buluhaton B.
Isulat ang T kon husto ang kapahayag ug M kon sayop ang
kapahayag.
_____1. Ang Solili Festival usa ka pasundayag kabahin sa estorya
sa pagpangulitawo ug pagpamalaye hangtud sa adlaw
sa ilang kasal.

_____2. Ang nagkalain-lain nga mga sining nagpaila sa arte

ug talento sa mga tawo sa atong rehiyon.

_____3. Ang sayaw nga Sinulog gibasi sa lihok sa “sulog.”

_____4. Ang sayaw nga Kuradang mao ang sayaw nga gibasi sa
lihok sa itik..

_____5. Ang mga sining sa atong rehiyon atong hatagan og bili.

Hinumdomi

Matag probinsya sa atong rehiyon adunay nagkalain-lain

nga _________ sama sa kanta, balak, ____________ug uban pa.
Ang mga Cebuano adunay sayaw nga ritwal nga gibasi sa sulog
nga nagpakita sa pagkamalamboon nga kultura niini og
gitawag kini nga sayaw og ____________. Aduna usab sayaw sa
kasal nga ____________ ang gimugna sa Bohol. Wa usab
nagpaulahi ang Siquijor, aduna silay sayaw nga ________________.
Samtang nagagikan sa probinsya sa ______________ang sayaw
mga Gapnod.
Pinaagi sa Sining, atong mahatagan og bili ang arte,
katakos ug ____________ sa mga tawo sa atong rehiyon.
Nagkalain-lain man ang probinsya nga atong gigikanan,
responsibildad nato nga mahalon, ipasigarbo, ug hatagan og
__________ ang atong kaugalingon nga Sining sa rehiyon.

9
 Buhata

Basaha ug sabta ang mosunod nga mga sitwasyon. Tubaga

ang mga pangutana pinaagi sa pagsulat og 1-3nga kapahayag
kabahin niini.
1. Giimbitar ka sa imong higala sa lain nga lugar aron manan-
aw og indigay sa pagkanta. Wala kaayo kini nimo masabti
kay lumad ang pinulungan nga gigamit. Unsaon nimo
pagpakita sa imong higala nga gihatagan nimo og bili ang
ilang pasundayag?

2. Nanan-aw kamo og pasundayag sa plasa bahin sa lain-lain

nga sayaw. Nakita nimo ang imong klasmeyt nga gisungog
ug gikataw-an ang usa ka mananayaw. Unsa man ang
imong buhaton?

Pagsusi
Basaha ang mga pahayag. Isulat ang letra sa hustong tubag sa
papel.
1. Asa nga probinsya ang giila ang sayaw sa kasal nga
Kuradang?
A. Bohol
B. Cebu
C. Negros Oriental
D. Siquijor

10
2. Unsa ang kanta sa paghalad sa gugma sa usa ka ulitawo
ngadto sa babaye kon diin magtinubagay silang duha?
A. Matud Nila
B. Si Felimon
C. Balitaw
D. Sa Lungsod sa Buenavista

3. Unsa nga sayaw nga ritwal nga ang mga mananayaw

molakang og kaduha paabante og usa ka lakang paatras
nga giduyogan sa mga tambol?
A. Buglasan
B. Sandugo
C. La Verde
D. Sinulog

4. Unsa nga sayaw nga nagpasundayag kabahin sa estorya

sa pagpangulitawo ug pagpamalaye hangtud sa adlaw
sa ilang kasal?
A. Surtido Cebuano
B. Solili Binalaye
C. Kuradang
D. La Verde

5. Unsaon nga mapakita nimo ang paghatag og bili sa atong

mga sining?
A. Magkat-on ug pasigarbo ang atong kaugalingon nga
sining.
B. Magkat-on sa pagkanta sa KPop.
C. Kantahon pirmi ang mga kanta sa lain nga nasod.
D. Husto ang tanan nga nahisgutan.

11
 Dugang Buluhaton
Basaha ug sabta ang slogan sa ubos. Magbuhat og
parapo nga gilangkuban sa 4-5 kapahayag. Isulat ang tubag sa
papel.

“Paghatag og Bili sa Kaugalingon nga Sining: Dalan sa

Kahiusahan”

12
Mga Tubag

13
Sanggunian

1. Capunitan, Charity A., Galarosa, Walter F., Sampang, Rodel

C., Manalo, Thea Joy G.,(2015) Araling Panlipunan 3,
Kagamitan ng Mag - aaral, pahina 343-353

2. Artiaga, Jennifer O. et.al, Araling Panlipunan 3, Kagamitan

ng Mag – aaral – Rehiyon VII-Gitnang Visayas Unang Edisyon
2019, pahina 360-371

14
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education - Bureau of Learning Resources (DepEd-BLR)

Ground Floor, Bonifacio Bldg., DepEd Complex

Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600

Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985

Email Address: blr.lrqad@deped.gov.ph * blr.lrpd@deped.gov.ph

15