Filipino 9-Ikalawang Markahang Rebisidor
Hinanda ni: Zsaila Agsalog ng Grade 9-Del Mundo
Aralin 1: Ang Tanka at Haiku
Tanka
binubuo ng 31 pantig
limang taludturan, may sukat na 5-7-5-7-7
(maaring maipagpalit ang ayos)
paksa: pag-ibig, pagbabago, pag-iisa
mula sa bansang Hapon
Haiku
mula sa bansang Hapon
tatlong taludturan, may sukat na 5-7-5
paksa: kalikasan
maikli ngunit may malawak na kahulugan, matayog
na kaisipan at malalim na damdamin at di
mapapasubliang kariktan
Ponemang Suprasegmental
pinakamakabuluhang yunit ng tunog na walang
katumbas na letra sa pagsulat
notasyon o simbolo ang ginagamit kung
kinakailangang isulat upang matukoy ang wastong
paraan ng pagbigkas
URI NG PONEMANG SEGMENTAL
1. Diin (stress): lakas, bigat o bahagyang pagtaas ng
tinig sa pagbigkas ng isang pantig sa salitang
binigkas
2. Tono o Intonasyon (pitch): pagbaba o pagtaas
ng tinig sa pagbigkas ng pantig ng isang salita,
parirala, o pangungusap upang higit na maging
mabisa sa pagpapalutang ng kaisipan at
damdaming gustong ipahayag.
3. Hinto o Antala (juncture): saglit na pagtigil ng
pagsasalita upang higit na maging malinaw ang
mensaheng ibig sabihin sa kausap.
tuldok (.) = //
kuwit (,) = /
Aralin 2: Pabula at Pagkiklino
Pabula
uri ng kwentong hayop ang gumaganap bilang
tauhan kung saan sila’y kumikilos katulad ng tao
ang bawat tauhan (o hayop) ay maaring
magkaroon ng kahulugan o simbolo
hal: palaka-taong mayabang, ahas-taong taksil,
pagong-taong makupad
Tauhan
karakter na gumaganap sa kubuoan ng kwento
hayop ang kadalasang karakter sa pabula
maaring mitikal ang mga tauhan, halaman, mga
bagay na walang buhay, o pwersa ng kalikasan
Dayalogo
dito nakikilala ang tauhan sa kanilang pananalita,
ugali, gawi, desisyon, at iba pa.
ang karakterisasyon (kung protagonist o
antagonist) ay makikita sa pamamagitan ng
dayalogo
makikita dito ang natatagong damdamin hinggil sa
pangyayaring naganap sa tauhan
Clining/Tindi ng Kahulugan/Pagkiklino
pag-aayos ng kahulugan ng salita ayon sa tindi ng
kahulugang nais ipahiwatig
POOT
SUKLAM
GALIT
INIS
TAMPO
PIKON
PARAAN NG PAGPAPAHAYAG NG EMOSYON O DAMDAMIN
1. Mga Pangungusap na Padamdam
pangusap na nagpapahiwatig ng matinding
damdamin o emosyon at ginagamitan ng tandang
padamdam (!)
hal: Ay, nandyan na ang mabangis na tigre!
2. Maikling Sambitla
sambitlang iisahin o dalawahing pantig na
nagpapahayag ng matinding damdamin
hal: Naku!
3. Mga Pangungusap na Nagsasaad ng Tiyak na
Damdamin o Emosyon ng Isang Tao
kadalasang pasalaysay kaya’t hindi gaanong
matindi ang damdaming pinapahayag pero maari
rin itong maging pangungusap na padamdam
hal: Galit ako sa pagmamalupit ng tao sa
mahihina.
4. Mga Pangungusap na Nagpapahiwatig ng
Damdamin sa Hindi Tuwirang Paraan
maaring ginagamitan ng simbolismo o imahe
hal: Nakakalungkot isiping ang tauhan ay
sumakabilang buhay na.
Filipino 9-Ikalawang Markahang Rebisidor
Hinanda ni: Zsaila Agsalog ng Grade 9-Del Mundo

DAPAT ISAALANG-ALANG SA PAGTATALUMPATI

Aralin 3: Sanaysay at Talumpati
1. Tinig
Sanaysay (essay) dapat buo ang tinig at galing sa dayapram
kathang naglalahad ng mga kuro-kuro at 2. Pagbigkas
damdamin ng isang tao hinggil sa isang paksa dapat maayos ang pagbibigay diin
3. Tindig
Kontestuwal Klu kailangangang maganda ang balanse ng
nakatutulong upang malaman ang kahulugan ng mananalumpati (maayos ang distribusyon ng
mga salitang hindi lantad ang kahulugan kaniyang bigat sa mga paa)
hal: Pakiramdam ko ay binihisan ako upang 4. Pagkumpas
sumabay sa makabagong panahon. maganda kung may koordinasyon ang paggalaw
Salita: binihisan ako ng kamay at paa
Kontekstuwal Klu: makabagong panahon dapat ito ay natural, sunod-sunod, at hindi
Kahulugan: may pagbabagong naganap matamlay
5. Panuunan ng Paningin
SANGKAP NG SANAYSAY
dapat ay tumitingin sa mga manonood at hindi sa
1. Paksa at Nilalaman baba o sa itaas
anoman ang nilalaman ng isang sanaysay ay 6. Manonood
itinuturing na paksa dahil sa layunin sa kailangang mahikayat ng mananalumpati ang
pagkakasulat nito tagapakinig pakatapos
2. Anyo at Istruktura
kailangang maayos at lohikal ang pagkakasunod-
sunod ng ideya o pangyayari Aralin 4: Argumento at Opinyon
3. Kaisipan
Opinyon
pangunahing ideya na may kauganayan sa paksa o
pananaw o kuro-kuro tungkol sa isang bagay
tema
may mga angkop na pahayag sa pagbibigay ng
4. Wika at Estilo
opinyon
higit na mabuting gumamit ng simple, natural at
matapat na mga pahayag PAGPAPAHAYAG IBA’T-IBANG URI NG OPINYON
5. Larawan ng Buhay
1. Positibong Opinyon
inilalarawan ang buhay sa isang makatotohanan at
hal: Tama ang sinabi mo, Tunay na, Talaga ganyan
masining na paglalahad na gumagamit ng sariling
din ang palagay ko, Iyan ang nararapat, Oo nga,
himig ng may akda
Pareho tayo ng iniisip, Sumasang-ayon ako
LAYUNIN NG SANAYSAY pumapanig
2. Negatibong Opinyon
Magbigay ng kaalaman
hal: Ikinalulungkot ko sapagkat, Hindi ako sang-
Magbigay ng aliw
ayon dahil, Tumututol ako sa sinabi mo,
Manghikayat
Naiintindihan kita pero/ ngunit, Mabuti naman
Mangatwiran
ngunit/pero, Hindi totoo
Magbigay aral sa mambabasa
sumasalungat
3. Matibay na Paninindigan
Talumpati
hal: Hindi karapat-dapat, Maling-mali, Mariing
buod ng kaisipan o opinyon ng isang tao na
kinukundena, Mariing tinututulan, Lubhang
pinababatid sa pamamagitan ng pagsasalita para
katanggap-tanggap, Mahigpit na nananalig
sa mga pangkat ng mga tao.
may pinaglalaban
layunin nitong humikayat, tumugon, mangatwiran,
4. Mungkahi
magbigay ng kaalaman, o impormasyon at
hal: Higit na mainam, Gawin mo, Makabubuti kung,
maglahad ng isang paniniwala
Sikapin mo, Maaari kung
nagbibigay suhestiyon
Filipino 9-Ikalawang Markahang Rebisidor
Hinanda ni: Zsaila Agsalog ng Grade 9-Del Mundo
Argumento
inaasahang makapagbigay ang awtor ng pananaw
at tatalakayin ang positibo at negatibong aspekto
ng bawat isa
hindi dapat biased
paraan ng paggigitgit ng katotohanan at
panghihikayat na mapaniwala ang iyong
tagapakinig o mambabasa na kumilos batay sa
iyong panig
BAHAGI NG ARGUMENTO
1. Simula
kailangang mapukaw ang interes ng mambabasa
nagsisilbing decision point ng mambabasa kung
ipapagpatuloy ba niya ang pagbabasa ng teksto
pukawin ang interes sa paglalagay ng
nakakatawang karanasan, estadistika, balita,
palabas sa telebisyon, o pananaw ng isang
mahalagang taong tumatalakay ng parehong
paksa
2. Katawan
bago isulat, dapat ay pagpasyahan na ang
pananaw kung sang-ayon o hindi
ilagay ang positibo at negatibong impormasyon
tungkol sa paksa
gumamit ng mga pahayag katulad ng Mahalagang
tandaan na… Maliban dito… Tunay na isaisip ang…
Kinakailangang tukuyin ang …. Isa pang
mahalagang dahilan... Ang pinakamahalaga ay...
3. Konklusyon
ibinubuod ang mga opinyon lalo na ang mga
pinakamahalagang puntos na nagpapatibay sa
kaniyang panindigan
KATANGIAN NG ARGUMENTO
1. mahalaga at napapanahon ang paksa
kailangang ang paksa ay nangyayari sa lipunan at
alam ng mga tao upang magkaroon ng diskusyon
2. maikli ngunit malaman at makinaw
dapat ang mga impormasyon ay maipahayag ng
mabuti at hindi paligoy-ligoy
3. malinaw at lohikal na transisyon sa pagitan ng
mga bahagi ng teksto
kailangang maayos ang transisyon dahil ito ang
mabibigay pundasyon sa teksto
4. maayos ang pagkakasunod-sunod ng mga
talatang naglalaman ng mga ebidensya ng
argumento
dapat sa isang talata, may isang ideya lamang
tungkol sa paksa para malinaw at hindi nakakalito
ang teksto
5. matibay na ebidensya para sa argumento
dapat detalyado at ang ebidensya ay galing sa
mapagkakatiwalaang resources
Aralin 5: Maikling Kwento
Maikling Kwento
masining na anyo ng panitikang naglalaman ng
isang maikling salaysay tungkol sa isang
mahalagang pangyayaring kinabibilangan ng isa o
higit pang mga tauhan
nag-iiwan ng kakintalan sa isip ng mambabasa
Matatalinhagang Salita
naipapakita ang kariktan ng isang kwento dahil
dito
hindi naglalaman ng literal na kahulugan at malaya
ang pagpapakahulugan
Magkasingkahulugang Pahayag
hal: walang katiyakan=agam-agam
Magkasalungat na Pahayag
hal: matayog=mababa
Simbolo
katangian ng ilang ideya at katangian ng mga
bagay at konsepto
nagpapahayag ng nakatagong kahulugan ng mga
salita
Imahe
paggamit ng matingkad at naglalarawang wika
upang magdagdag ng lalim sa pagsusulat
IBA’T-IBANG ESTILO NG PAGSISIMULA, PAGPAPADALOY,
AT PAGWAWAKAS NG MAIKLING KWENTO
1. Paglalarawan ng Tauhan
hal: Napakalakas ng putok ni Yoyo dahil hindi siya
naliligo.
2. Pagsasalaysay
hal: Kahapon, namasysal ako sa parke at
nagpakain ng tinapay sa mga ibon.
3. Paglalarawan sa tagpuan
hal: Dinaos ang kaniyang kaarawan sa isang
malaking hotel na kasing tayog ng Burj Khalifa.
4. Usapan o dayalogo
hal: “Alam mo bang nabuntis ni Joseph si Carol?”
5. Mahalagang Kaisipan
hal: Malaki ang paniniwala kong ang tao bago pa
ipanganak ay may kapalaran ng nakalaan.
6. Kagulat-gulat
hal: Sa pagbukas ng pintuan makikita ang isang
matandang babaeng may mahabang buhok na
nakalugay at mabalasik ang tingin.
Filipino 9-Ikalawang Markahang Rebisidor
Hinanda ni: Zsaila Agsalog ng Grade 9-Del Mundo

ELEMENTO NG DULA
Aralin 6: Kultura ng Mga Tsino at Mga
1. Iskrip
Angkop na Pahayag sa Panimula, Gitna, kaluluwa ng dula
at Wakas hindi maitatanghal ang dula kung wala nito
2. Direktor
Pamumuhay ng mga Tsino namamahala at nagpapakahulugan sa iskrip
sila’y mayroong iba’t-ibang estilo ng pamumuhay 3. Gumaganap o Aktor
dahil magkaiba ang kanilang kalagayan sa lipunan nagsasabuhay ng tauhan
ang mga aral at itinurong kagandahang asal ni 4. Tanghalan
Confucius ay malaki ang impluwensiya sa lugar na pagtatanghalan
pamumuhay ng mga Tsino 5. Manonood
sumasaksi sa dula
ANGKOP NA PAHAYAG SA PANIMULA, GITNA, AT WAKAS 6. Dayalogo
1. Simula usapan ng mga tauhan
dapat pumupukaw sa interes ng mambabasa, dito SANGKAP NG DULA
makikita ang aksyong magaganap sa kwento 1. Tagpuan
mga pananda: noong unang, sa simula pa lamang, panahon at lugar na pangyayarihan
una, sa umpisa, unang-una, noong unang panahon 2. Tauhan
2. Gitna kumikilos at nagbibigay buhay sa dula
kailangang mapanatili ang kawing-kawing na 3. Sulyap sa Suliranin
pangyayari at mga paglalarawang nasimulan pambungad na nagpapakita ng tunggalian
mga pananda: kasunod, pagkatapos, walang ano- 4. Saglit na Kasiglahan
ano’y, sumunod, saka nakasaad dito kung paano unti-unting lalabas ang
3. Wakas suliranin at paano ireresolba ng tauhan
kailangang tumatak sa isip ng mambabasa 5. Tunggalian
mga pananda: sa huli, sa wakas, sa dakong huli, sa tao vs tao, tao vs sarili, tao vs kalikasan, tao vs
katapusan lipunan
6. Kasukdulan
pinakamadulang bahagi at dito makikita ang
Aralin 7: Dula kapalaran ng tauhan
7. Kakalasan
Dula unti-unting nabibigyan ng solusyon ang suliranin
paglalarawan ng buhay na ginaganap sa isang 8. Katapusan
tanghalan o entablado makikita ang resolusyon
nakasaad dito ang mga pangyayaring naganap sa
buhay ng isang tao Pang-ugnay
nagbibigay aral, lumilibang, pumupukaw ng anomang salitang nag-uugnay sa mga salita,
damdamin, at humihingi ng pagbabago parirala, sugnay at pangungusap gaya ng pang-
kumikilos ang mga gumaganap angkop, pangatnig at pang-ukol
2 URI NG DULA inuugnay ang 2 yunit ng pangungusap (simuno at
panaguri)
1. Iskrip
URI NG PANG-UGNAY
nakasulat at mababasa at isang uri ng panitikan 1. Pang-angkop
2. Sining Tanghal o Performing Arts katagang nag-uugnay sa panuring at salitang
itinatanghal at napapanood tinuturingan
BAHAGI NG DULA hal: na, ng, g
2. Pangatnig
1. Yugto nag-uugnay sa dalawang salita, parirala o sugnay
katumbas ang kabanata sa isang nobela na pinagsusunod-sunod sa pangungusap
paghahati-hati ng dula sa isa, dalawa, o tatlong hal: at, pati, nang, bago, habang, upang, kaya,
yugto kung gayon
2. Tagpo 3. Pang-ukol
nagpapakita ng panahon at lugar na nag-uugnay sa isang pangngalan at sa iba pang
pinangyarihan ng dula salita sa pangungusap
3. Eksena ni, nina, kay/kina, ayon sa/kay, alinsunod sa/kay,
paglabas-pasok ng mga tauhan para sa/kay, tungkol sa/kay, hinggil sa/kay
Filipino 9-Ikalawang Markahang Rebisidor
Hinanda ni: Zsaila Agsalog ng Grade 9-Del Mundo

Aralin 8: Bisang Pampanitikan

Bisang Pampanitikan
tumutukoy sa kahalagahang pangkatauhan
kailangan para mas maunawaan ng mambabasa
ang kaniyang binabasa
URI NG BISANG PAMPANITIKAN

1. Bisang Pangkaisipan
nagbubunsod ito upang tayo’y mag-isip nang may
kabutihan upang yumabong at yumaman ang ating
kaisipan
kawili-wili at kalugod-lugod ang mabuhay dahil
dito
pagbabago sa isipan matapos mabasa ang teksto
2. Bisang Pangkaasalan
paghuhubog ng pag-uugali
pagkilala ng pagiging responsable ng indibidwal at
pag-angat ng kaniyang kalagayan
3. Bisang Padamdamin
pag-aantig sa damdamin ng tauhan ng akda o
awtor
ginagawa sa 3 paraan: pagpukaw sa damdamin,
pagpukaw sa alalala, tuwirang pagpapahayag ng
damdaming nais ihatid
pagbabago o epekto sa damdamin ng
mambabasa
3 PANGUNAHING HAKBANG SA PAGSULAT

1. Gawain bago sumulat

pagpili sa paksa at pangangalap ng impormasyon
2. Gawain habang sumusulat
pagsulat ng burador
3. Gawain pagkatapos sumulat
pagwawasto o pg-eedit sa burador
ikonsidera ang gramatika, wastong salita at
baybay nito, at pagkakasunod-sunod ng kaisipan

sana pumasa ka