UNANG LINGGO
Pagpapaliwanag – ito ang uri ng tekstong impormatibong nagbibigay paliwanag kung paano o
TEKSTONG IMPORMATIBO
Ang tekstong impormatibo, na kung minsan ay tinatawag ding ekspositori, ay isang anyo ng pagpapahayag
na naglalayong magpaliwanag at magbigay ng impormasyon. Pangunahing layunin ng impormatibong
teksto ang magpaliwanag sa mga mambabasa ng anomang paksa na matatagpuan sa tunay na daigdig.
ELEMENTO NG TEKSTONG IMPORMATIBO
Layunin ng may – akda – Maaaring magkakaiba – iba ang layunin ng may-akda sa pagsulat niya
ng isang tekstong impormatibo. Maaaring layunin niyang magpalawak pa ng kaalaman ukol sa
isang paksa.
Pangunahing Ideya – Di tulad ng tekstong naratibo na hindi agad inihahayag ng manunulat ang
mga mangyayari upang mapaabot ang interes ng mambabasa. Ang tekstong impormatiboay
dagliang inilalahad ang mga pangunahing ideya sa mambabasa. Nagagawa ito sa pamamagitan
ng paglalagay ng pamagat sa bawat bahagi - tinatawag din itong organizational markers na
nakakatulong upang agad na makita at malaman ng mambabasa ang pangunahing ideya ng
babasahin.
Pantulong na Kaisipan – mahalaga ring ang paglalagay ng angkop na mga pantulong na kaisipan o
mga detalye upang makatulong mabuo sa isipan ng mambabasa ang pangunahing ideyang nais
niyang matanim o maiwan sa kanila.
Mga estilo sa pagsulat, kagamitan/sangguniang magtatampok sa mga bagay na bibibigyang-diin –
Makatutulong sa mga mag-aaral na magkaroon ng mas malawak nap ag-unawa sa inabasang
tekstongimpormatibo ang paggamit ng mga estilo o kagamitan/sangguniang magbibigay-diin sa
mahahalagang bahagi tulad ng mga sumusunod:
Paggamit ng mga nakalarawang representasyon- makatutulong ang paggamit ng mga larawan,
guhit,dayagram, tsart, talahanayan, time-line at iba pa.
Pagbibigay-diin sa mahahalagang salita sa teksto – nagagamit dito ang mga estilong tulad ng
pagsulat nang nakadiin, nakahilis, nakasalungguhit, o nalagyan ng panipi upang higit na madaling
makita o mapansin ang mga salitang binibigyang-diin sa babasahin.
Pagsulat ng mga talasanggunian – karaniwang inilalagay ng mga manunulat ng tekstong
impormatibo ang mga aklat, kagamitan, at iba pang sangguniang ginamit upang higit na
mabigyang-diin ang katotohanang nagging basehan sa mga impormasyong taglay nito.
Mga Uri ng Tekstong Impormatibo – ang pangunahing layunin ng tekstong impormatibo ay
maghatid ng impormasyong hindi nababahiran ng personal na pananaw o opinion ng may-akda.
1. Paglalahad ng Totoong Pangyayari/Kasaysayan – sa uring ito ng teksto inilalahad ang
mga totoong pangyayaring naganap sa isang panahon o pagkakataon.
2. Pag-uulat Pang-impormasyon – sa uring ito nakalahad ang mahahalagang kaalaman o
impormasyon patungkol sa tao, hayop, iba pang bagay na nabubuhay at di nabubuhay,
gayundin sa mga pangyayari sa paligid.
3.
bakit naganap ang isang bagay o pangyayari.
PANGALAWANG LINGGO
TEKSTONG DESKRIPTIBO
Ang tekstong deskriptibo ay may layuning maglarawan ng isang bagay, tao, lugar, karanasan,
sitwasyon, at iba pa. Ang uri ng sulating ito ay nagpapaunlad sa kakayahan ng magaaral na bumuo at
maglarawan ng isang partikular na karanasan.
Layunin ng sining ng deskripsyon na magpinta ng matingkad at detalyadong imahen na
makakapukaw sa isip at damdamin ng mga mambabasa.
Ang tekstong deskriptibo ay may isang malinaw at pangunahing impresyong nililikha sa mga
mambabasa. Ito ay mahalagang maging espesipiko at maglaman ng mga konkretong detalye. Ang
tekstong deskriptibo ay maaaring maging obhetibo o subhetibo at maari ding magbigay ng
pagkakataon sa manunulat na gumamit ng iba’t ibang tono at paraan sa paglalarawan.
 Subhetibo- Ang manunulat ay maglalarawan nang napakalinaw at halos madama nang mambabasa
subalit ang paglalarawan ay nakabatay lamang sa kanyang mayaman na imahinasyon.
Halimbawa: “Nagtagpo ang asul na karagatang humahalik sa paanan ng luntiang hagdan-hagdang
palayan ng Banaue”
 Obhetibo- Ang manunulat ay naglalarawan nang may pinagbabatayang katotohanan, hindi siya
maaaring maglagay ng detalyeng hindi taglay ng kaniyang paksa.
Halimbawa: “Ang malinaw na ilog na dumadaloy sa ilang bahagi ng hagdan-hagdang palayang
pinagmumulan din ng patubig sa mga nakatanim na palay.”
LIMANG PANGUNAHING COHESIVE DEVICE O KOHESYONG GRAMATIKAL
1. REPERENSYAL (Reference)
 Anapora- Kung kailangang bumalik sa teksto upang malaman kung ano o sino ang tinutukoy.
Halimbawa: Aso ang gusto kong alagaan. Ito kasi ay maaaring maging mabuting kaibigan.
 Katapora- Kung nauuna ang panghalip at malalaman lang kung sino o ano ang tinitukoy kapag
ipinagpatuloy ang pagbabasa sa teksto.
Halimbawa:
Siya ang nagbibigay sa akin ng inspirasyong bumangon sa umaga at masiglang umuwi sa gabi. Ang
matatamis niyang ngiti at mainit na yakap sa aking pagdating ay sapat para mapawi sa kapaguran
hindi lang ang aking katawan kundi ang aking puso at damdamin. Siya si Bella, ang bunso kong
kapatid na mag-iisang taon pa lamang.
2. SUBSTITUSYUN (Substitution) paggamit ng ibang salitang ipapalit sa halip na muling ulitin ang
salita
3. ELLIPSIS – May binabawas na bahagi ng pangungusap subalit inaasahang maiinitindihan o
magiging malinaw pa rin sa mambabasa ang pangungusap dahil sa makatutulong ang naunang
pahayag para matukoy ang nais ipahiwatig ng nawalang salita.
4. PANG-UGNAY – Nagagamit ang mga pang-ugnay tulad ng at sa pang-ugnay ng sugnay sa sugnay,
parirala sa parirala, at pangungusap sa pangungusap.
5. KOHESYONG LEKSIKAL – Mabibisang salitang ginagamit sa teksto upang magkaroon ito ng kohesyon.
Maaari itong mauri sa dalawa: ang reiterasyon at ang kolokasyon
a. Reiterasyon – kung ang ginagawa o sinasabi ay nauulit nang ilang makabeses.
1. Pag-uulit o repetisyon
2. Pag-iisa-isa
3. Pagbibigay-kahulugan
b. Kolokasyon- mga salitang karaniwang nagagamit nang magkapareho o may kaugnayan sa isa’t
isa kaya’t kapag nabanggit ang isa ay naiisip din ang isa.
IKATLONG LINGGO
TEKSTONG NARATIBO
Ang tekstong naratibo ay pagsasalaysay o pagkukuwento ng mga pangyayari sa isang tao o mga tauhan,
nangyari sa isang lugar at panahon o sa isang tagpuan nang may maayos na pagkakasunod-sunod mula sa
simula hanggang katapusan.
Pangunahing layunin ng ganitong uri ng teksto ang makapagsalaysay ng mga pangyayaring
nakapanlilibang o nakapagbibigay-aliw o saya. Gayundin naman, ang naratibo ay nakapagtuturo ng
kabutihang -asal, mahahalagang aral, at mga pagpapahalagang pangkatauhan tulad ng kahalagahan ng
pagiging Mabuti at tapat, na ang kasamaan ay hindi nagtatagumpay laban sa kabutihan, ang kasipagan at
pagtitiyaga ay nagdudulot ng tagumpay, at iba pa.
May Iba’t Ibang Pananaw o Punto de Vista (Point of View) sa Tekstong Naratibo
Sa pagsasalaysay o pagkukuwento ay may mga matang tumutunghay sa mga pangyayari. Ito ang ginamit
ng manunulat na paningin o pananaw sa pagsasalaysay. Ang pinakakaraniwang ginagamit para sa naratibo
ay ang una at ikatlong panauhan. Bibihirang magamit ang ikalawang panuhan. Sa mas mahahabang
naratibo tulad ng nobela ay maaaring hindi lang iisa kundi nagbabago-bago ang ginagamit na pananaw.
1. Unang Panauhan – Sa pananaw na ito, isa sa mga tauhan ang nagsasalaysay ng mga agay na kanyang
nararanasan, naaalala, o naririnig kaya gumagamit ng panghalip na AKO
2. Ikalawang Panauhan – Dito mistulang kinakausap ng manunulat ang tauhang pinapagalaw niya sa
kuwento kaya’t gumagamit siya ng mga panghalip na KA o IKAW subalit tulad ng unang nasabi, hindi ito
gaanong ginagamit ng mga manunulat sa kanilang pagsasalaysay.
3. Ikatlong Panauhan – Ang mga pangyayari sa pananaw na ito ay isinasalaysay ng isang taong walang
relasyon sa tauhan kaya ang panghalip na ginagamit niya sa pagsasalaysay ay SIYA. Ang tagapagsalaysay ay
tagapag-obserba lang at nasal abas siya ng mga pangyayari. May tatlong uri ang ganitong uri ng pananaw:
 Maladiyos na panauhan – nababatid niya ang galaw at iniisip ng lahat ng tauhan.
 Limitadong panauhan- Nababatid niya ang iniisip at ikinikilos ng isa sa mga tauhan subalit hindi sa
iba pang tauhan.
 Tagapag-obserbang panauhan – Hindi niya napapasok o nababatid ang nilalaman ng isip at
damdamin ng mga tauhan.
May Paraan ng Pagpapahayag ng Diyalogo, Saloobin, o Damdamin sa Tekstong Naratibo
1. Direkta o Tuwirang Pagpapahayag- sa ganitong uri ng pagpapahayag, ang tauhan ay direkta o
tuwirang nagsasaad o nagsasabi ng kanyang diyalogo, saloobin, o damdamin. Ito ay ginagamitan ng
panipi. Sa ganitong paraan ng pagpapahayag ay nagiging natural at lalong lumulutang ang katangiang
taglay ng mga tauhan.
2. Di direkta o Di tuwirang Pagpapahayag – ang tagapagsalaysay ang naglalahad sa sinasabi, iniisip, o
nararamdaman ng tauhan sa ganitong uri ng pagpapahayag. Hindi na ito ginagamitan ng panipi.
MGA ELEMENTO NG TEKSTONG NARATIBO
1. TAUHAN
a. Pangunahing Tauhan
b. Katunggaling Tauhan
c. Kasamang Tauhan
d. Ang May-akda
Ayon kay E.M Forster, isang Ingles na manunulat, may dalawang uri ng tauhan ang maaaring
makita sa isang tekstong naratibo:
a. Tauhang Bilog ( Round Character ) isang tauhang may multidimensiyonal o maraming
saklaw ang personalidad.
b. Tauhang Lapad (Flat Character) ito ang tauhang nagtataglay ng iisa o dadalawang
katangiang madaling matukoy o predictable.
3. Banghay – ito ang tawag sa maayos na daloy o pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa
mga tekstong naratibo upang mabigyang-linaw ang temang taglay ng akda.
 Pagkakaroon ng isang epektibong simula kung saan maipakikilala ang tauhan, tagpuan,
at tema (orientation or introduction)
 Pagpapakilala sa suliraning ihahanap ng kalutasan ng mga tauhan particular ang
pangunahing tauhan (problem)
 Pagkakaroon ng saglit na kasiglahang hahantong sa pagpapakita ng aksiyong gagawin ng
tauhan tungo sa paglutas sa suliranin ( rising action)
 Patuloy sa pagtaas ang pangyayaring humahantong sa isang kasukdulan (climax)
 Pababang pangyayaring humahantong sa isang resolusyon o kakalasan (falling action)
 Pagkakaroon ng isang makabuluhang wakas
(ending)
Anachrony: o mga pagsasalaysay na hindi nakaayos sa tamang pagkakasunod -sunod
a. Analepsis ( Flashback)
b. Prolepsis ( Flash-forward)
c. Ellipsis
3. PAKSA O TEMA – ito ang sentral na ideya kung saan umiikot ang mga pangyayari sa tekstong naratibo. 2. GLITTERING GENERALITIES – Ito ay magaganda at nakakasilaw na pahayag ukol sa isang
Dito rin nahuhugot ang mga pagpapahalaga, mahahalagang aral, at iba pang pagpapahalagang produktong tumutugon sa mga paniniwala at pagpapahalaga ng mambabasa.
pangkatauhang nagagamit sa mabuting pamumuhay at pakikisalamuha sa kapwa 3. TRANFER - ang paggamit ng isang sikat na personalidad upang mailipat sa isang
produkto o tao ang kasikatan.
IKAAPAT NA LINGGO 4. TESTIMONIAL – kapag ang isang sikat na personalidad ay tuwirang nag – endorso ng
isang tao o produkto.
TEKSTONG PROSIDYURAL 5. PLAIN FOLKS – karaniwan itong ginagamit sa kampanya o komersyal kung saan ang mga
Isang espesyal na uri ng tekstong expository ang tekstong prosidyural. Inilahahad nito ang serye o mga kilala o tanyag na tao ay pinalalabas na ordinaryong taong nanghihikayat sa boto,
hakbang sa pagbuo ng isang Gawain upang matamo ang inaasahan. Nagpapaliwanag ito kung paano produkto o serbisyo.
ginagawa ang isang bagay. Layunin nitong maipabatid ang mga wastong hakbang na dapat isagawa. 6. CARD STACKING - ipinakikita nito ang lahat ng magagandang katangian ng produkto
Hindi sapat na marunong tayong umunawa sa mga tekstong prosidyural, dapat ding magkaroon tayo ng ngunit hindi binabanggit ang hindi magandang katangian.
kakayahang sumulat ng isang prosidyural na mauunawaan ng lahat. Sa pagsulat ng tekstong prosidyural, 7. BANDWAGON – panghihikayat kung saan hinihimok ang lahat na gamitn ang isang
kailangang malawak ang kaalaman sa paksang tatalakayin. produkto o sumali sa isang pangkat dahil ang lahat ay sumali na.
Nararapat ding malinaw at tama ang pagkakasunod-sunod ng dapat gawin upang hindi malito o
magkamali ang gagawa nito. Ang isa pang dapat tandan ay ang paggamit ng mga payak ngunit angkop sa Inilarawan ng Griyegong pilosopo na si Aristotle ang tatlong paraan ng panghihikayat o
salitang madaling maunawaan ng sinumang gagawa. pangungumbinsi.
Nakakatulong din ang paglakip ng mga larawano ilustrasyon kasama ng mga paliwanag upang higit na
maging malinawang pagsasagawa sa mga hakbang. ETHOS - Ito ay tumutukoy sa kredibilidad ng isang manunulat.
Dapat pakaisiping layunin ng tekstong prosidyural na maipaliwanag nang Mabuti ang isang Gawain
upang maisagawa ito nang maayos at tumpak, kaya nararapat lamang na maisulat ito sa paraang simple,  May malawak na kaalaman at karanasan tungkol sa kanyang isinusulat
malinaw at mauunawaan ng lahat.  Malinaw at wasto ang teksto upang lumabas na hitik sa kaalaman at mahusay ang
sumusulat
IKALIMANG LINGGO  Ang paraan ng pagsisipi ng sanggunian ay maaaring makatulong sa pagpapatibay
 Ang mga datos at impormasyon ay wasto at napapanahon
TEKSTONG PERSUWEYSIB
PATHOS - Tumutukoy ito sa gamit ng emosyon o damdamin upang mahikayat ang mambabasa.
Ang tekstong persuweysib ay isang uri ng di – piksiyon na pagsulat upang kumbinsihin ang mga mambabasa
na sumang – ayon sa manunulat hinggil sa isang isyu. Ang manunulat ay naglalahad ng iba’t ibang  Karamihan sa mambabasa ay madaling madala ng kanilang emosyon.
impormasyon at katotohanan upang suportahan ang isang opinion gamit ang argumentatibong estilo ng  Ang paggamit sa pagpapahalaga at paniniwala ng mambabasa ay isang epektibong
pagsulat. paraan upang makumbinsi sila.
Sa pagsulat ng tekstong ito, hindi dapat magpahayag ng mga personal at walang batayang opinion ang isang
manunulat. Sa halip ay gumamit ang manunulat ng mga pagpapatunay mula sa siyentipikong pag – aaral at LOGOS - tIo ay tumutukoy sa gamit ng lohika upang makumbinsi ang mambabasa.
pagsusuri. Mas matibay na batayan ito upang maniwala ang mga mambabasa sa talas at katumpakan ng
panghihikayat ng manunulat.  Kailangang mapatunayan ng manunulat sa mambabasa na batay sa mga impormasyon at
datos na kanyang inilatag at ang kanyang pananaw o punto ang siyang dapat
PROPAGANDA DEVICES paniwalaan.

1. NAME CALLING - ito ay pagbibigay ng hindi magandang taguri sa isang produkto o katunggaling
politico upang hindi tangkilikin. Karaniwang ginagamit ito sa mundo ng politika. Halimbawa:
ang pekeng sabon, bagitong kandidato, trapo (traditional politician)
IKAANIM NA LINGGO

TEKSTONG ARGUMENTATIBO

Isang uri ng teksto na nangangailangang ipagtanggol ng manunulat ang posisyon sa isang tiyak na
paksa o usapin gamit ang mga ebidensiya mula sa personal na karanasan, kaugnay na literatura
at resulta ng empirikal na pananaliksik

EMPIRIKAL NA PANANALIKSIK
Tumutukoy sa pangongolekta ng datos sa pamamagitan ng pakikipanayam sarbey at
ekspirementasyon.

Sa pagsusulat ng argumentatibong teksto ,nangangailangan ito ng masusing imbestigasyon

kabilang na ang pangongolekta at ebalwasyon ng mga ebidensiya. Kailangang may malinaw na
tesis at ginagabayan ng lohikal na pangangatuwiran ng tekstong ito.

ELEMENTO NG PANGANGATWIRAN

Proposisyon
Ang pahayag na inilalahad upang pagtalunan o pagusapan.
Ito ay nagsisilbing kasunduan bago ilahad ang katwiran ng dalawang panig

Argumento
Ito ang paglalatag ng mga mabisang dahilan at ebidensiya upang maging makatuwiran ang panig.

Katangian at Nilalaman ng Mahusay na Tekstong Argumentatibo

 Mahalaga at napapanahong paksa.

 Maikli ngunit malaman at malinaw na pagtukoy sa tesis sa unang talata ng teksto.

 Malinaw at lohikal na transisyon sa pagitan ng mga bahagi ng teksto.

 Maayos na pagkakasunod sunod ng talatang naglalaman ng ebidensiya ng argumento.

 Matibay na ebidensiya para sa argumento