PAGBASA – Pagbuo ng kahulugan mula sa nakasulat na
kaya ang ginagamit na panghalip ay
teksto. Ito ay isang kompleks na kasanayan na
nangangailangan ng koordinasyon ng iba’t iba at
magkakaugnay na pinagmulan ng impormasyon.
TEKSTO – Iba’t ibang anyo ng sulatin na kinapapalooban
ng iba’t ibang impormasyon.
URI NG TEKSTO
1. PIKSYON – hango lamang sa imahinasyon ng
may akda.
2. DI – PIKSYON – may katotohanan ang bawat
impormasyon.
ARALIN 1: TEKSTONG IMPORMATIBO – Naglalayong
magbigay ng impormasyon o magpaliwanag ng malinaw
at walang pagkiling tungkol sa paksa. Layunin nitong
maglahad ng impormasyon na hindi nababahiran ng
opinyon o pananaw ng may-akda.
Hal. Pahayagan o balita, magasin, textbook, dictionaries
at impormasyong makikita sa internet.
PAGPAPALIWANAG – uri ng tekstong impormatibo
nagbibigay paliwanag kung paano naganap ang isang
bagay o pangyayari
ELEMENTO NG TEKSTONG IMPORMATIBO
A. LAYUNIN NG MAY-AKDA – Layunin ng may-akdang
magpalawak ng kaalaman ng mambabasa ukol sa
isang paksa.
B. PANGUNAHING IDEYA – Daglian o direktang
inihahayag ang pangunahing ideya sa mambabasa.
C. PANTULONG NA KAISIPAN – Nakatutulong ito
upang maitatak sa isipan ng mga mambabasa ang
pangunahing kaisipang nais nating ipabatid.
D. ESTILO SA PAGSULAT, KAGAMITAN, AT
SANGGUNIAN
a. Paggamit ng nakalarawang representasyon
b. Pagbibigay diin sa mahahalaganag salita sa
teksto.
c. Pagsulat ng mga talasanggunian
MGA URI NG TEKSTONG IMPORMATIBO
1. Paglalahad ng Totoong Pangyayari/Kasaysayan
 Uri ng teksto na nilalahad ang mga
totoong pangyayaring naganap sa isang
panahon o pagkakataon.
2. Pag-uulat Pang-impormasyon
 Uri ng teksto nakalahad ang
mahahalagang kaalaman o impormasyon
patungkol sa tao,hayop, iba pang bagay
ba nabubuhay at di nabubuhay, guyundin
sa mga pangyayari sa paligid.
3. Pagpapaliwanag
 Uri ng teksto impormatibo na nagbibigay
paliwanag kung paano o bakit naganap
ang isang bagay o pangyayari.
ARALIN 2: TEKSTONG NARATIBO – Nagsasalaysay ng
mga pangyayari sa isang tao, bagay, lugar at hayop.
IBA’T IBANG PUNTO DE VISTA
1. UNANG PANAUHAN – isa sa mga tauhan ang
nagsasalaysay ng kanyang nararamdaman, naririnig
o nakikita .
AKO.
2. IKALAWANG PANAUHAN – Tila kinakauasap ng
tagapagsalaysay ang tauhan sa kwento kaya ang
ginagamit na panghalip ay KA o IKAW.
Ang panauhang ito ay bibihira lamang
ito gamitin sa pagsasalaysay.
3. IKATLONG PANAUHAN – walang relasyon sa kahit
na sinong tauhan ang nagsasalaysay lahat ng
kanyang nakikita o naririnig lamang ang kanyang
ikinukwento.
TATLONG URI NG IKATLONG PANAUHAN
 MALADIYOS NA PANAUHAN – Tila
kinokontrol ng tagapagsalaysay ang mga
tauhan dahil alam nito ang lahat ng
nararamdaman, nakririnig o gustong sabihin
ng LAHAT NG TAUHAN.
 LIMITADONG PANAUHAN – Katulad ng
maladiyos na panauhan nakokontrol at
nalalaman din niya ang nararamdam, at
gustong sabihin ng ISA O DALAWANG
TAUHAN LAMANG.
 TAGAPAG-OBSERBANG PANAUHAN –
Walang relasyon ang tagapagsalaysay sa
mga tauhan tila nag-oobserba lamang siya
at hindi niya napapasok ang isipan at
damdamin ng tauhan sa kwento.
4. KOMBINASYONG PANANAW O
PANINGIN – hindi lang iisa ang
tagapagsalaysay kaya’t iba’t ibang
pananaw o paningin ang nagagamit sa
pagsasalaysay.
2 PARAAN NG PAGPAPAHAYAG
 DIREKTA O TUWIRANG PAGPAPAHAYAG
Tauhan mismo ang nagsasalita ng diyalogo sa
kwento.
 DI- DIREKTA PAGPAPAHAYAG
Manunulat ang nagsasaad o nagsasalita ng
diyalogo ng tauhan sa kwento
ELEMENTO NG TEKSTONG NARATIBO
1. TAUHAN
Dalawang paraan sa pagpapakilala
ng tauhan:
 EXPOSITORY – kung ang
tagapagsalaysay ang
nagpapakilala o
naglalarawan sa pagkatao
ng tauhan.
 DRAMATIKO – kung kusang
nabubunyag ang karakter
dahil sa kanyang pagkilos o
pagpapahayag.
Karaniwang Tauhan sa Tekstong
Naratibo
1. Pangunahing Tauhan
2. Katunggaling Tauhan
3. Kasamahan Tauhan
4. May Akda
URI NG TAUHAN ( E. M. FORSTER )
a. TAUHAN BILOG (round character) – tauhang
may multidimensyunal o nagbabago ang
personalidad sa pagdaloy ng pangyayari sa
kwento.
 b. TAUHANG LAPAD (flat character)– Hindi
nagbabago ang personalidad o katangian sa
kwento.
2. TAGPUAN AT PANAHON
3. BANGHAY – Pagkakasunod – sunod
ng mga pangyayari sa kwento
a. SIMULA
b. SULIRANIN
c. SAGLIT NA KASIGLAHAN
d. KASUKDULAN
e. RESOLUSYON / KAKALASAN
f. WAKAS
 ANACHRONY – Di maayos ang
pagkakasunod – sunod ng mga pangyayari
sa kwento.
ANALEPSIS – Flashback
PROLEPSIS – Flash-forward
ELLIPSIS – tila may puwang o patlang
ang pangyayari sa kwento.
4. PAKSA O TEMA – Sentral na Ideya
kung saan umiikot ang mga
pangyayari.
ARALIN 3 : TEKSTONG DESKRIPTIBO – nagtataglay ng
impormasyong may kinalaman sa pisikal na katangian
ng isang tao, bagay, lugar at iba pa. (PAGLALARAWAN)
URI NG PAGLALARAWAN
1. Subhetibo – napakalinaw na paglalarawan na
halos madama na ng mambabasa ang
inilalarawan, subalit ang paglalarawan ay
nakabatay lamang sa kanyang mayamang
imahinasyon at hindi nakabatay sa isang
katotohanan sa isang buhay.
2. Obhetibo – Paglalarawang may
pinagbabatayang katotohanan.
GAMIT NG KOHESYONG GRAMATIKAL SA PAGSULAT
NG TEKSTONG DESKRIPTIBO
1. REPERENSIYA – Salitang ginagamit para
matukoy ang paksang pinag-uusapan sa
pangungusap.
 ANAPORA – Nauuna ang PANGNGALAN sa
PANGHALIP.
 KATAPORA – Nauuna ang PANGHALIP sa
PANGNGALAN
-Kailangang bumalik sa teksto upang malaman
kung ano o sino ang tinutukoy.
2. SUBSTITUSYON – Paggamit ng ibang salitang
ipapalit sa halip na muling ulitin ang salita.
Hal. Nawala ko ang aklat mo. Ibibili nalang kita ng
bago.
3. ELLIPSIS – Pagbabawas ng bahagi ng
pangungusap.
-Nakatutulong ang unang pahayag para matukoy ang
nais ipahiwatig ng nawalang salita.
Hal. Si Jose ay kumain ng tatlong turon, kay Juan
namaý dalawa.
4. PANG-UGNAY – Ginagamitan ng AT para pag-
ugnayin ang dalawang sugnay, salita, parirala o
pangungusap.
Hal. Ang mabuting magulang ay nagsasakripisyo
para sa anak at ang anak naman ay dapat magbalik
ng pagmamahal sa kanilang magulang.
5. KOHESYONG LEKSIKAL – mabibisang salitang
ginagamit sa teksto para magkaroon ng
kohesyon.
A. REITERASYON – ang ginagawa at sinasabi ay
nauulit ng ilang beses.
3 URI NG REITERASYON
1. PAG-UULIT O REPETISYON
Hal. Maraming BATA ang hindi nakakapasok sa
paaralan. Ang mga BATANG ito ay nagtatrabaho na sa
murang edad pa lamang.
2. PAG-IISA-ISA
Hal. Nagtanim sila ng gulay sa bakuran. Ang mga gulay
na kanilang itinanim ay talong, sitaw, okra at kalabasa.
3. PAGBIBIGAY KAHULUGAN
Hal. Marami sa mga batang manggagawa ay nagmula
sa mga pamilyang dukkha. Mahirap sila kaya ang pag-
aaral ay naiisantabi kapalit ng ilang baryang naiaakyat
nila para sa hapag-kainan.
B. KOLOKASYON – Mga salitang karaniwang
nagagamit nang magkapareha o may
kaugnayan sa isa’t isa kaya’t kapag
nababanggit ang isa ay naiisip din ang isa.
Maaaring magkapareha o magkasalungat.
Hal. Nanay – Tatay puti – itim
Guro – mag-aaral Malaki - maliit
Hilaga – timog Mayaman - mahirap
ARALIN 4 : TEKSTONG PROSIDYURAL – Isang espesyal
na uri ng tekstong ekspositori na nagbibigay ng mga
hakbang o direksyon/panuto kung paano magagawa
ang isang bagay.
KINAKAILANGAN SA PAGSULAT NG TEKSTONG
PROSIDYURAL
 MALAWAK NA KAALAMAN SA PAKSA
 PAGGAMIT NG MGA SALITANG MADALING
MAUUNAWAAN NG MAMBABASA
 PAGBIBIGAY NG WASTO O TAMANG
PAGKAKSUNOD SUNOD NG BAWAT GAWAIN.
 PAGLALAGAY NG MGA LARAWAN O
ILUSTRASYON KASAMA ANG PALIWANAG
UPANG MAS MADALING MAUNAWAAN NG
MAMBABASA.
ARALIN 4 : TEKSTONG PERSUWEYSIB – layunin nitong
manghikayat o mangumbinsi ng mambabasa.
ARISTOTLE – Griyegong pilosopo na naglarawan ng
tatlong paraan ng panghihikayat
3 PARAAN NG PANGHIHIKAYAT O PANGUNGUMBINSI
ETHOS – Ginagamitan ng kredibilidad ng manunulat
para mas mapaniwala ang mga mambabasa.
PATHOS – Gumagamit ng damdamin o emosyon upang
manghikayat.
LOGOS – Gumagamit ng lohika sa panghihikayat.
 Ad hominem fallacy – kung ang manunulat
ay sumasalungat sa personalidad ng
katunggali at hindi sa pananaw nito.
PROPAGANDA DEVICES
 NAME CALLING – Binibigyan ng hindi
magandang taguri ang katunggaling produkto o
politico.
 GLITTERING GENERALITIES - Magaganda at
nakasisilaw na pahayag lamang ang sinasabi
tungkol sa isang produkto o personalidad.
 TRANSFER – Gumagamit ng sikat na
personalidad upang mailipat sa isang tao o
produkto ang kasikatan.
 TESTIMONIAL – Mismong sikat na personalidad
ang tuwirang nag-eendorso ng isang produkto.
 CARD STACKING – Magagandang katangian
lamang ng isang produkto ang ipinakikita ang
hindi ang masamang naidudulot nito.
 PLAIN FOLKS – karaniwang ginagamit sa mga
komersyal o kampanya na ang mga tanyag at
kilalang personalidad ay pinalalabas na
ordinaryong tao lamang.
 BANDWAGON – Hinihikayat na gumamit ng
isang produkto o sumali sa isang pangkat dahil
lahat ay kasali na.
MGA HAKBANG SA PAGSULAT NG TEKSTONG
ARGUMENTATIBO
1. Pumili ng paksang isusulat na angkop para sa
tekstong argumentatibo.
Hal. Ang pagpapatupad ng K to 12 Kurikulum.
2. Itanong sa sarili kung ano ang panig na nais
mong panindigan at ano ang mga dahilan mo sa
pagpanig dito.
3. Mangalap ng ebidensya. Ito ay ang mga
impormasyon o datos na susuporta sa iyong
posisyon.
4. Gumawa ng burador (draft).
• Unang talata: Panimula
• Ikalawang talata: Kaligiran o ang
kondisyon o sitwasyong nagbibigay daan sa
paksa.
• Ikatlong talata: Ebidensyang susuporta
sa posisyon. Maaaring magdagdag pa ng talata
kung mas maraming ebidensya.
• Ikaapat na talata: Counterargument.
Asahan mong may ibang mambabasang hindi
sasang-ayon sa iyong argumento kaya ilahad
dito ang iyong mga lohikal na dahilan kung bakit
ito ang iyong posisyon.
• Ikalimang talata: Unang konklusyon na
sasagot sa tanong na lalaom sa iyong isinulat.

ARALIN 6 :TEKSTONG ARGUMENTATIBO ay naglalayon • Ikaanim na talata: Ikalawang

ding kumbinsihin ang mambabasa ngunit hindi lamang
ito nakabatay sa opinyon o damdamin ng manunulat,
batay ito sa datos o impormasyong inilatag ng
manunulat. Upang makumbinsi ang mambabasa,
inilalahad ng mayakda ang mga argumento, katwiran at
ebidensya na nagpapatibay ng kanyang posisyon o
punto.
PAGKAKAIBA NG TEKSTONG ARGUMENTATIBO AT
TEKSTONG PERSWEYSIB
 TEKSTONG PERSUWEYSIB
• Nangungumbinsi batay sa opinion
konklusyon na sasagot sa tanong na “E ano
ngayon kung ‘yan ang iyong posisyon?”
• . Isulat na ang draft o borador ng iyong tekstong
argumentatibo.
• 6. Basahing muli ang isinulat upang maiwasto
ang mga pagkakamali sa gamit ng wika at
mekaniks.
• 7. Muling isulat ang iyong teksto taglay ang
anumang pagwawasto. Ito ang magiging pinal
na kopya.

• Nakahihikayat sa pamamagitan ng emosyon ng

mambabasa at papokus sa kredibilidad ng may-
akda.

• Subhetibo

 TEKSTONG ARGUMENTATIBO

• Nangungumbinsi batay sa datos o impormasyon

• Nakahihikayat dahil sa merito ng mga ebidensya

• Obhetibo

Ang pagsulat ng isang tekstong argumentatibo ay

parang pakikipagdebate nang pasulat na bagama’t may
isang panig na pinatutunayan at nais panindigan ay
inilalatag pa rin ang mga katwiran at ebidensya ng
kabilang panig.