Filipino

–Nelson Rolihlahla Mandela ay isinilang noong Hulyo 18, 1918 sa Transkei South Africa.

–Naging isang abogado dahil sa kaniyang pagsusumikap. Nagtrabaho bilang isang security guard at
isang real estate agent.

– si Mandela ay naging pangulo ng South Africa noong mga taong 1994–1999 (limang taon)

– lumaban sa pagkakabukod ng mga residente ng South Africa ayon sa kanilang kulay ng balat. Lumaban
sa Apertheid System.

– naging mukha ng demokrasya

– naparangalan si Mandela ng Nobel Prize noong 1993.

– tinaguriang Father of Nation at Uniting force of South Africa.

– nabilanggo ng 17 na taon.

– 2012 namatay si Mandela sa edad na 95.

– APERTHEID – isang sistema ng pag-iiba o diskriminasyon ng mga lahi. Sistema ng pag-iiba o

paghiniwalay ng lahing puti sa lahing itim.

Mitolohiyang LIONGO isinalin sa filipino ni Roderic P Urgelles

– isinilang sa isa sa pitong bayang nasa baybaying-dagat ng kenya.

– pinakamahusay na makata sa kanilang lugar.

– Malakas at mataas gaya ng higante.

– Hindi siya nasusugatan ng ano mang mga armas. Ngunit kung siya ay Tatamaan ng karayom sa
kaniyang pusod ay mamamatay siya. Ang kaniyang inang si Mbwasho lamang at siya ang nakakaalam
nito.

– hari siya ng Ozi at Ungwana sa Tana Delta at Shangha sa Faza o Pate.

– Haring Ahmad (Hemedi) kinilalang kauna-unahang pinuno ng Islam pinsan ni Liongo na unang naging
pinuno ng Pate na sinakop ni Liongo.

– Nang tumakas siya ay nanirahan siya sa Watwa

– nagtagumpay si Liongo sa digmaan laban sa Gala (Wagala).

–nagkaroon ng anak na lalaki na nag traydor at pumatay sa kaniya.

Mullah Nassredin ( anekdota ng Persia (Iran) )– pinakamahusay sa pagkukwento ng katatawanan sa

kanilang bansa.

– dalubhasang tagapayo siya ng mga hari sa kanilang lugar.

– isinilang siya sa bayan ng Eskishehir

– nagsimula ang kaniyang mga kwento sa Persia

Naniniwala ang mga Sufis na ang pagpapatawa ay nagdudulot ng kasiyahan.

Mga tauhan ng Sundiata: Epiko ng Sinaunang Mali

1. Mari Djata / Maghan Sundiata

• Magiging magaling na magdirigma ayon sa hula

• Sa edad na pitong taon, hindi pa nakakalakad

• Leon ang simbolo niya

2. Maghan Kon Fatta

• Hari ng Emperyong Mali

• Ama ni Sundiata

3. Sogolon Kadjou

• Ina ni Maghan Sundiata

• Ikalawang asawa ni Maghan Kon Fatta

• Ayon sa kwento ng mga griot, siya ay kuba at pangit

4. Sassouma Bérété

• Unang asawa ni Maghan Kon Fatta

• Nagpahirap sa ina ni Maghan Sundiata

• Nagpalayas kina Maghan Sundiata sa kanilang kaharian

5. Dankaran Touma

• Anak ni Haring Maghan Kon Fatta kay Sassouma Bérété

• Itinalagang hari sa pagkamatay ng kanyang amang hari

6. Balla Fasséké

• anak ni Gnankouman Doua

• Griot ni Sundiata

• Nagsabi kay Farakouro na gumawa ng isang bakal na tungkod para kay Sundiata

7. Mandang Bory

• Matalik na kaibihan ni Maghan Sundiata

• Anak ni Maghan Kon Fatta sa ikatlong asawa

• Kapatid ni Sundiata

8. Farakourou

• Pinakamagaling na panday sa Emperyong Mali

9. Soumaoro Kanté

• Malupit na hari ng lungsod ng Sosso

• Isa ring manggagaway/salamangkerong hari

• isang mananakop ng ibang kaharian

• tari ng tandang ang kanyang kahinaan

10. Fakoli

• Pamangkin ni Soumaoro

•Tapat kay Sundiata at nag traydor kay Soumaoro

11. Nana Triban

•nagsabi kay sundiata ng lihim na kahinaan ni Soumaoro

12. Sosso Balla

• Ang anak ni Soumaoro

13. Mga Sossong sofas

• Mga mandirigma ng Sosso.

Mitolohiya ng Africa– nakabatay sa halo-halong paniniwala at kultura ng iba't ibang dako na

naninirahan sa kontinente ng africa.

Mitolohiya ng Persia– sumasalamin sa mga kaugalian ng lipunan.

Mullah Nassredin– ay kilala sa tunay na pangalang Nassredin Hodja

• Isang pilosopo noong ika-13 na siglo

• pinaniniwalaan na ang kaniyang sinilangang bayan ay matatagpuan ngayon sa Turkey

Mullah– isang titulo na binibigay sa mga matatalinong muslim

Anekdota– isang kwentong nakawiwili at nakakatuwang pangyayari sa buhay ng tao.

Komiks– isang grapikong midyum na gumagamit ng mga salita at larawan upang ihatid ang
salaysay o kwento

BAHAGI NG KOMIKS

1. Kuwadro– naglalaman ng isang tagpo sa kuwento

2. Kahon ng salaysay– pinagsusulatan ng maikling salaysay

3. Pamagat ng kwento

4. larawang guhit ng mga tauhan sa kwento

5. Lobo ng usapan– pinagsusulatan ng usapan ng mga tauhan

Banghay– tumutukoy sa pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa kwento.

Panimula–sa bahaging ito nailalarawan kung saan at paano nagsimula ang kwento.

Saglit na kasiglahan– tumutukoy sa panandaliang pagtatagpo ng mga tauhan sa kuwento.

Tunggalian– ito ay maaaring tao laban sa tao, tao laban sa sarili, tao laban sa lipunan, o tao laban sa
kalikasan.

Suliranin– ito ay problemang kinakaharap ng tauhan sa kwento.

Kasukdulan– sa bahaging ito nagaganap o nailalahad ang problema sa kwento.

Kakalasan– sa bahaging ito unti-unti ng nasosolusyonan ang problema sa kwento.

Wakas– tumutukoy ito sa kung paano nagwakas o nagtapos ang kwento.

Pagsasalaysay– isang diskurso na naglalatag ng mga karanasang magkakaugnay. Isa sa pinakamatandang

uri ng pagpapahayag.

Gramatikal– ito ang tamang paggamit ng bararila sa pangungusap.

Diskorsal– ito ay ang paggamit ng wikang binibigkas at sinusulat upang makalikha ng makabuluhan at
maayos na pagpapahayag.

Strategic– dito ginagamit ng nagsasalita ang mga uri ng komunikasyon na berbal at hindi berbal.

MGA MAPAGKUKUNAN NG PAKSA:

1. Sariling karanasan– pinakamadali at pinakadetalyadong paraan ng pagsasalaysay ng tao.

2. Narinig o napakinggan sa iba– maaaring usapan ng mga tao tungkol sa pinagtatalunang isyu, mga
balita sa radyo at iba pa.

3. Palabas– mga palabas sa sine, telebisyon, dulaang panteatro at iba pa

4. Likhang-isip– mula sa imahinasyon katotohanan man o ilusyon.

5. Panaginip o pangarap– ang mga panaginip at hangarin ng tao ay maaaring maging batayan din sa
pagbuo ng salaysay

6. Nabasa– mula sa anumang tekstong binasa

MGA URI NG PAGSASALAYSAY:

Maikling kwento– nagdudulot ng kakintalan sa isip ng mambabasa

Tulang Pasalaysay– patulang pasalaysay ng mga pangyayari sa pamamagitan ng mga saknong.

Dulang Pandulaan -binibigyan diin dito ang bawat kilos ng mga tauhan, ang kwentong ito ay
isinusulat upang itanghal

Nobela– nahahati ito sa mga kabanata: punong-puno ng mga pangyayari.

Anekdota– agsalaysay batay sa tunay na mga pangyayari.

Alamat– tungkol sa pinagmulan ng isang bagay a anoman sa paligid.

Talambuhay– tala ng buhay ng isang tao, pangyayaring naganap sa buhay ng isang tao

Kasaysayan– pagsasalaysay ng mahalagang nangyari sa isang tao, pook, o bansa

Tala ng paglalakbay ( travelogue )– pagsasalaysay ng isang pakikipagsapalaran,

pagbabiyahe o paglalakbay sa ibang lugar

Ang republika ng KENYA ay isang bansa sa silangang africa.

Pagpapahayag ng opinyon– bawat isa sa atin ay may kaniya-kaniyang opinyon na

dapat igalang. Sa pagpapahayag ng opinyon ay di maiiwasan ang pagsasalungat o
pagsang-ayon.

Pahayag na pagsang-ayon– ito ay pahayag ng pagpayag, pakikiisa o pakikibagay

sa isang pahayag o ideya

Pahayag na pagsasalungat– ito ay pahayag na pagtanggi, pagtaliwas, pagsalungat

o pagtutol sa pahayag o ideya

Paninindigan– isang pamamaraan ng pagmamatuwid o pangangatuwiran. Layon

nitong mahikayat ang tagapakinig na tanggapin ang kawastohan o ang
katotohanan.