4 &áƒìi¡àá¹Úº
obT\lE mkEwkB
egiFyskq, al 30, 2022, TAWkM
45 Kbq vog, 64Kbq aKgi
×Òü ìڍ ºàšàl¡ü
áñìïA¡à¤à, ë³ 30, 2022, Òü´£¡àº
46Ç¡¤à W¡Òã, 64Ç¡¤à ³Åãñ
W¡à ëºïìàA¡l¡ü, ÒüW¡à Ç¡³ìK
ÞàA¡àÒü R¡àR¡¤à W塳ìƒ
ëÒïá\A¡ ëA¡ï¤øå W¡ãñÅàñKã Þࢡ³ J¹à 덳¹A¡šKà àñá\ñ W¡ãñÅàñKã
³t¡àñƒà Jàî¤-Jà¹à Åà¤à Úà*¹A¡šƒKã Þà¹ç¡-åñ\å ëàA—¡¹áAá¤à "áÎ
l¡ü¹Kრ"¢¡à*¤à "Òü¤à "³à ‘ëà 뺖ƒÎ "๠뢡à칍, ëà 볍
"๠ëÊög’ ÒàÚ¹´¬à Þࢡ³ƒå ëïìÒïà ãñáÅñºA¡Òü¡ú W塳Îå Wå¡´¶ã¡ú
³ãît¡/í³ît¡Îå ³áošå¹ "áÎ ³ìJàÚ Jv¡û¡Kã፠ÒàÚ¤à ìv¡, ÒàÚáJ¤Îå
íºáy¡ú ãñáÅñ¤à ëàv¡ûö¡¤à ³t¡³ƒKã W¡ãñ³ã-t¡´¶ã "³v¡à *Òü¹A¡Òü¡ú
åñáÅ W¡àà íºá³¹A¡Òü, W¡àì¹ï-ë³ïì¹ï¹A¡Òü¡ú šåÞà¹ãKã ºà³àÚ
A¡ÚàƒÎå W¡ãñ³ãKà-t¡´¶ãKà "³v¡à *Òü ¹´¬ Kã Þà¹ã Åãñ¤å º íºá¹A¡-
íº¹àA¡ à íºá¹¡ú Ò–ƒv¡û¡à ºàÒü Ò¹à*¤Kã ëï¹³ J¹ƒà t¡àTæº Åà¤à
J¹à º³ìҍ-tå¡ìҍ¤à ³ìt¡ï l¡ü€áJ¡ ÒàÚƒåà Þࢡñ¤à Úà*áJø¤ƒå¤å,
³ãît¡-í³ît¡Kã ºàÒü Ò¹à*¤ƒà t¡àTæº åšà "³Kã ÅìAÃ¡à Úà*áJø¤ƒå¤å
W¡ãñ³ãKà t¡´¶ãKà "³v¡à *Òüà íºá³¹A¡Òü ÒàÚ¤Kã ³ìÚA¡ ëÅñº¤à
J僳 *Òüì¹àÒü‰à? ³áÎJA¡ v¡¤à "ît¡Îå ëA¡àA¡ìàñ "³à íºá¹¡ú
ë³àÒü ¹ àñ A¡ñîºì¹àºƒà ‘A¡¤å Ò ü źàñ ³àÒü ¤ à’ Kã ëïƒàñ Úà*ṡú
³á¹ñà Åà¤à ÅR¡¤àÒü à´¶à ÒàR¡ìƒ ÒàÚ¤Kã ¢¡\Jø¤à šàl¡üì¹ï ëÒïá\B¡ã
³ãì¹àºKã áW¡ì–ƒà-íºìt¡à–ƒà šáAá¡ú Òüų-Å´¬ƒà W¡ãñ³ã t¡´¶ã "³v¡à
*Òüà åñáÅ W¡àà íºá³¹A¡áJ¤á ÒàÚ¤áÎ A¡A¡šà Úà‰¤à "Wå¡´¬à
Þࢡ³á¡ú "ƒå¤å "³v¡à *Òü᳏¹A¡áJ¤à W¡ãñ³ã-t¡´¶ãKãÎå ëÒï¹A¡¢¡³áƒ
íºt¡¤à Úàì¹àÒü ëÅàÚƒà íºK፡ú ³¹³áƒ ëA¡ï¤øå Jå–ƒà "Òà¤à, Òàà
A¡ñ¤à A¡ñºà፠ÒàÚƒå  à ëÚºìÒï³ã *Òü á ³¹áAà ¡ ¤à W¡ãñ³ã-t¡´¶ãáÅñ
ëA¡ï¤øåƒà "³Îåñ A¡ñºàƒà ëW¡Uå³ ëÅï¤ìƒïà ëÒv¡û¡à ëÅïK€ºA¡áJ¤áƒ
ìv¡¡ú ³¢¡³ "³ƒKã ºàAáKà íº¹A¡áJ¤á¡ú "ƒå¤å ëÒïá\A¡ ¢¡à*¤ƒà
ëA¡ï¤øå Jå–ƒà "Òà¤à Òàڍà Åãñàá¹¤á¡ú
"³ì¹à³ƒà, ³áošå ¹ ƒà Òàà ºàA¡šà €yKà ëA¡àà ºàA¡šKã
Þࢡ³Kã Þà R¡àA¡Îå v¡à ëÒïá\A¡ W¡ãñ³ã፠€yKà t¡´¶ã፠ÒàÚƒåà
íºá³¹áAá¤à ¢å¡¹ç¡šáÅñ "áÎKã ëÒï¹A¡¢¡³áÅñრëÅàÚƒà íºKƒ¤á
ÒàÚ¤áÎ Úà³Jø ¤ à ¢å ¡ ¹ç ¡ š-A¡àR¡ºè š áÅñáÎ ë³á\A¡ìt¡ïà ¢¡-¢¡
ëW¡àR¡J€ºA¡šà ìv¡¡ú ³áÎ *Òü¹Kრíºá³á¹¤à ¢å¡¹ç¡š-A¡àR¡ºèšáÅñà
³Åà-³ÅàKã ëÒï¹A¡¢¡³ JR¡¤à ³ìï t¡àÒü¡ú ³áÎ JR¡à W¡€Kƒ¤á
Òàڤ፡ú ³áÎ ÒàÚƒåà J«àÒüƒKã ÒüìA¡à ëA¡àà ºàA¡áJ¤à A¡àR¡ºèšA¡ã
³ã*ÒüáÅñà "ìt¡àà ¢å¡¹ç¡šáÅñKã J«àÒüƒKã ³Jà àà íºKƒ¤á ÒàÚ¤à
ìv¡¡ú "ìt¡àà ¢å¡¹ç¡šáÅñƒà "*€šàƒà ëJàÒü ºñƒåà W¡à ëºïìàA¡l¡ü,
ÒüW¡à Ç¡³ìK ÒàÚà ¢¡à*¤à ÒàÚá\ÀAáრÞàA¡àÒü R¡àR¡¤à, ÞàA¡àÒü Ç¡¤á
ÒàÚ¹ìAáàÒüƒ¤Kã ³¹³ íºá¹¤øà ÒàÚ¤Kã Þà፡ú ëï*ñáÎKã "Òà¤à
³¹³à ³ÅàKã ëÒï¹A¡¢¡³ ³ÅA¡ JR¡\ƒ¤à, ³Åà¤åà A¡àìà JR¡\
ƒ¤Kã *Òü K ፡ú "ƒå K à A¡á¹P¡´¬ à JR¡à JR¡à "Wå ¡ ´¬ à -"ìÅñ¤áÅñ
ëºà€áÅÀKà ÒàÚ¤à Úà¹á ÒàÚƒåà ÒàÚ¹A¡šà "³Îåñ R¡àR¡¤à Úà¤á
ÒàÚƒåà R¡àR¡ºA¡šà *Òü¹KრíW¡ Þà€šá ÒàÚ¹A¡šà ³Åàà t¡à¤á¡ú
ÒàƒKã íº¹Aá¤à A¡àR¡¤åà Ú賃àñ¤à íA¡àÒü, ëºï ³šå ëÚàñà t¡àÀìAá
ÒàÚ¹A¡šƒKã ëÒì–ƒà¹v¡û塍à 뢡à칏¹á, ³ãìt¡àšá, º³ºà¤á
ÒàÚ¹A¡šà ëÅàÚ‰¤á¡ú ³ãñìàºáÅñáÎKã ³v¡û¡à Ṣ塸á\፠ÒàÚƒåà
¢¡à*¤à ³ãìUáAà ¡ ¤áÎ፡ú ³¹³ "á΍à ÞàA¡àÒü R¡àR¡ºB¡å ¡ ú Þà
A¡àÚ¹Kà #áÅñ W¡R¡¤á¡ú íºá³¤à ÒàÚ¤áÎრ"³à "³Kã ³ÅA¡
³åà JR¡Kƒ¤á¡ú "ìt¡àà ¢å¡¹ç¡š-A¡àR¡ºèšáÅñÎå W¡€-A¡àR¡ìºà,
ºàÒü á ñ-áºW¡€t¡à "A¡àÚ¤à šãKƒ¤à Þà R¡àR¡ìºàÒü ƒ ¤á, ¤A¡
ët¡ïì¹àÒüƒ¤á¡ú ëJ¤à, ³àƒ¤à ¢å¡¹ç¡š ³Úà³Kã ³¹A¡ át¡ìK ÒàÚ¹¤áƒ
JåàÒüìºàKã ³W¡€ JR¡à R¡àAáKà W¡€Kƒ¤á¡ú Þࢡ³áÎ A¡àR¡ºèš-
¢å¡¹ç¡š "³JB¡ã "šà¤à Þࢡ³ ìv¡¡ú ³áošå¹ƒà íºá³á¹¤à A¡àR¡ºèš
šè³—³B¡ã *Òü¤à Þࢡ³á¡ú ³áÎKãÎå ³v¡û¡à Úåáái¡ Òü ƒàÒü®¡áÎóái¡Îå
*ÒüṤà íº¤àA¡áÎKãÎå A¡´¶å¸ìº Òà¹ì³à፠R¡àA—¡¤à ³šàUº A¡À¤à
ëºàáÅñ íºá¹¡ú ¢å¡¹ç¡š ³ìźKã ³¹v¡û¡à ÒàÒü¹A¡šà ëJàR¡ìW¡š åìƒA—¡¤à
ëºàÎå íºá¹ ÒàÚ¤áÎ A¡àl¡üƒ¤à í¢¡¡ú ³tå¡ñƒà ët¡ï¹B¡å, åñáÅ-W¡àà
íºá³¤à íҍ¤à t¡´¶å¡ú
×Òüìڍ ºàšàl¡ü áºi¡ì¹á¹ A塸Òü\-42
1) A¡àẃàÎA¡ã ‘‘¹Qå¤ñÅ ³ÒàA¡à¤¸’’ ÒàÚ¤áÎ ³ãît¡ íÅì¹ñƒà A¡àà
Òì–ƒàA¡šìK?
2) ‘‘ëÎìUàÒü Îà’’ ÒàÚ¤à ºàÒüá¹A¡ "áÎ A¡àà Òü¤ìà "³áƒ A¡¹´¬à ³JºKã
ºàÒüá¹A¡ìà?
3) šár¡t¡ áñìïìJàñ\³ ëJºW¡™Kã šåᐠ"³Îåñ ³ÒàA—¡à ºã᤹´¬à Þà¹ãáÅñƒà
Úè´£¡³ *Òüƒå à Òü¤à ºàÒüá¹v¡û¡å Kã ³á³ñ A¡á¹ìà "³Îåñ A¡àà ëJà³á\¤ìà?
4) ‘‘åñR¡àÒü¢¡³ JR¡ìƒ-/R¡Kã ÞàJºƒà ³R¡ ³R¡¤ƒà¡ú/åñR¡àÒü¢¡³ ¢¡ñáJìƒ
-/R¡Kã á³ñƒà ál¡ìšàá\€ ÒàñR塤ƒÎå¡ú’’ íÅì¹ñ ³ìt¡A¡ "áÎ ³šàº º³Kã
³áW¡ t塳J€ºáAá¤ã "Òü¤ã "³Kã íÅì¹ñƒKã፡ú "Òü¤ãáÎ A¡àìà? ³ÒàB¡ã A¡á¹
ºàÒüá¹v¡û¡à Úà*¤à A¡á¹ íÅì¹ñƒKã ëºïìà¹A¡šìà?
5) ‘‘ëÒ šà¹ã! šô 'Kã ÒüÒA¡W¡àñìÎ Jà³ô áš í³ƒà #A¡ìºà¡ú ³à캳ô íºì¹àº,
³àšô à ‘Aè¡’ ¤å Åà*¡ú ëA¡àì¹ï ëàñìºàºô ³àšô à ‘Aô¡ Jºô’ ëųìºà¡ú
Aô¡ Jºô ³ìJàR¡áƒ ‘ñáW¡ñ, ³à¹á\ñ, Þàñì¤ø, ëA¡ï¤øå’ ³á¹ "á΍à
*Òü*¡ú...’’ ÞàîÒ šì¹ñ J¹à "áÎ A¡ƒàÒüƒKã ëºïìà¹A¡šìà?
³v¡û¡à šãṤà ÞàÒñáÅñ "áÎKã šàl¡üJå³ ë³ 30, áñìïA¡à¤à åá³€A¡ã
"ÚèA¡ šåñ 11 ¢¡à*¤Kã ³åñƒà šàl¡üìW¡ "áÎKã *ᢡÎt¡à €yKà #-볺
hueiyenliteraryquiz@gmail.com á΃à 볺 *Òüà
à¤ã¹A¡šà ÚàK፡ú šàl¡üJå³ šã᤹A¡šà/à¤ã¹A¡šà ³t¡³ƒà á³ñ, íº¢¡³, ³îÒKã
àA¡ "³Îåñ A¡ì–i¡C ´¬¹ ³ìÚA¡ ëÅñà Òü᤹A¡l¡ü¡ú ÞàÒñ Jåáƒñ³B¡ã šàl¡üJå³ W塳—à
€yKà ³Åãñ Úà³—à W塳—à šã᤹A¡šà ³ã*ÒüáÅñ "ƒåƒKã ë‰à *€W¡¹Kà ºàÒü¤A¡ ¢¡¤à
³ãÅA¡ "³à J\K፡ú ëºàڍà JÀ¤à ³ãÅA¡ "ƒåƒà ³à šã\K፡ú
šàl¡üìW¡ "á΃à 뢡àR¡\Ṥà Þàì¹ñáÅñ "áÎKã ÞàJº, ³ã€ìÚñ "Òü¤à ³Åà ³ÅàKã፡ú šàl¡üìW¡ "áÎKã ÞàJìÀà "³Îåñ ³ã€ìÚñKà ëàÒüìƒàA—¡à ³¹ã íºìƒ¡ú
Monday, May 30, 2022, Imphal
ëºï³ãáÅñKã A¡àJº
ëºïl¡ü-áÅñl¡üKã ÞàÒñ šàl¡üJå³
šàl¡üJå³ šãá¤á¹¤à @
l¡à. &³ ëàÒüìàÒü áÎñÒ
Q. 'ìJàڍà W¡àá¹¤à ³à-³áÅñ "³áƒ "ì¹´¬à 뺳JàA¡áÅñ Waste decomposer
Åãá\¹Kà ³ìt¡ï A¡¹³—à Ò๠ëųK፠"ƒåKà Ò๠"ƒåà ³à ³áÅñáÅñ "³áƒ íÒ-íº "ã³v¡û¡à
Åãá\¤à Úà¤øà? "³åv¡û¡à Ç¡KàÒüà t¡àA¡šã¹A¡l¡ü¡ú
- & á¤yû¡³ áÎñÒ, A¡A¡W¡ãñ
<kakbranch@gmail.com>
F Waste decomposer Åãá\¤áÎ W¡àñ J¹à Þàñà 횤à ëšà€º³áÅñƒà ëҏà
W¡àK፡ú ëÒïáJ¤à ì¤´¬¹Kã t¡àñ 1ƒà º³àÚ "áγv¡û¡ƒà ³\ìJø¡ú Effective micro
organism Åãá\ƒåà ëºïl¡ü-áÅñl¡üKã "ì¹³-"šà 뺳JàA¡áÅñ¤åÎå šxÒ–ƒåà Òà¹
*씂àA¡šKã Þࢡ³Îå ëÒïáJ¤à áñìïA¡à¤à åá³v¡à º³àÚ "áÎƒà ³\ìJø¡ú ëï¹³ "áγA¡Îå W¡àñ
Úà³—à ëà¹A¡šà ëºï¢¡³Kã "ì¹³ "šàKã፡ú W¡àA¡Jå³ "³Îåñ "šãA¡šà ÒüìTàºKã Úà³¢¡à€t¡¤à
ëšà€º³ J¹Kンáv¡û¡ "¢¡¤à ³JºKã át¡ì”‚öàA¡ Åãá\ƒåà ®¡á³óA¡ì´šàÊ *씂àB¡á "³Îåñ
šà´¬ãKã ³ìJàR¡ƒà Òàà ÚàÒü¡ú
ëï¹³áÎKンA¡ ëź W¡R¡à ®¡á³óA¡ì´šàÊA¡ã ëA¡à³ (Pit) ëÅ´Ã剤Îå ³šà–ƒKã šåáÅÀA¡šà
l¡üšåR¡à ÒàšÃáAá¤à ëW¡àUàñ l¡üšå "ÒàR¡¤à "³ƒà W¡àA¡Jå³Kã &f¡àñ ëųáJ¤K㠍åá³€ JåáƒñKã
ëà¹A¡šà "ì¹³ "šà ³ñ-³ñ ÒàãK፠"³Îåñ "ît¡ áºáAá, šÃàáÊA¡ v¡¤à šè³³— A¡ Òàã¹Kà
tå¡á³€ A¡àñ Òü–ƒ¤à ³Jå³ Jå³K፡ú ëàñ³-ëàñ³Kã J¹à J¹à ÒàšáW¡ÀA¡šà K€ºA¡šà
³t¡³ƒà ³Jà à¤áÅñ ³ñ ³ñ šx¹A¡šà ³t¡³ƒà ëàAáA¡šà ³áÒáÅñ A¡àáW¡Kã "ìÒà¤à "³ƒà
áW¡xK፡ú "Úà´¬à Òàà ëÒàKáÀ €yKà ×ìv¡àB¡á¡ú K€ºAá¤à ³t¡³ƒà Èᔂ J¹à (Êàió¡¹
*Òü¤à áA¡ìºà ³á¹ ³R¡à ³åA¡) ³v¡û¡à ÒàšÃ¤à ³tå¡ñƒà át¡ì”‚öàA¡ Esenica foetida €yKà
³à¤à ³šà º³Kã át¡ì”‚öàA¡ W¡à´¶à W¡áJA¡ ÒàšÃ¤à ³tå¡ñƒà ë¤à¹àP¡´¬à "³à (åñáÅ€ ¢¡à*ìƒàA¡
"¢¡¤à 뢡ïáƒà à¤à 뢡ïKã W¡àìàA¡ ëÒáÀ
- &Î Îå³Uº -
뢡ï t¡àÒü¤à áÅ€ìy ÒàÚ¤à Þࢡ³ A¡Úà "³à ³áošå¹Kã ëºï³ã ÒüáW¡ Òüà*áÅñKã ³¢¡³ƒKã t¡àì¹
"ƒå¤å šåìàA¡šáƒ ëºï³ã 'ìJàÚKãრ뺝à Úàìƒ, ëàñ³à ÒàÚ¤ƒå R¡àÒü¤à t¡à¤á¡ú W¡àìàA¡ áñ၍à
šåìàA—¡¤à "¢¡¤à 뢡ïáƒáƒ t¡R¡àÒü¢¡ìƒ¡ú 뢡ïრÒàÚ¹Kრà¤à "¢¡¤à ³¹ê¡á Òàڍà "ƒå³A¡ JR¡¤à
Úà칡ú Òüšà Òüšáå Åñà à¤à ë¢¡ï ³¹ê¡¤å 뢡ïრëA¡ï¹´¶ã¤Kã ÞàÒ씂àA¡ Úà³—à W¡àl¡üà íº¡ú ÒüW¡³ W¡³—à
뢡ï Òàڍà ëA¡ï¹³ìƒ¡ú ³¹³áƒ "¢¡¤à ³¹ê¡à (뢡ïჍà) à¤à ¢¡v¡¤à ³¹ê¡à à¤ƒKã W¡àìàA¡ ëÒáÀ
ÒàÚ¤áÎ ³ìJàڍà JR¡º´¶ã¡ú ëÒïá\B¡ã ³t¡³ƒà ÎムÒàÚ¤áÎKà ëNø ÒàÚ¤áÎKà "ãKã ëJ¤P¡³
ÒüW¡³ W¡³—à 뢡ï ÒàÚ¤áÎKà 뢡ïრÒàÚ¤áÎKã ëJ¤à "áÎKà W¡š ³àú "³à à¤á "ƒåKà "³à
W¡à¤á¡ú
A¡¹³—à W¡àìàA¡ ëÒáÀ¤à ? Òüšà Òüšáå Åñà JR¡ºá´Ã¤à "ƒåKã ÞàÒ씂àA¡ *Òüà ³\¹¤ƒà "¢¡¤à
³¹ê¡/E¡àáºái¡ Îãƒ/ιái¡¢¡àÒüƒ ÎムÒàÚ¹Kრ³ìR¡à–ƒà 뢡ï³àR¡ Òàڤრ³¹ê¡ƒåKà ³àƒ¤à "ìt¡àà
뮡¹àÒüái¡Kã ³¹ê¡ Úà*ì‰, "Îå³à— àáJ¤à 뢡ï³àñ Úà*áJƒ¤à ëºï¢¡³áÅñრW¡àñ W¡š ³àà ëÒï¤à
ëñ¤ãK፡ú ºàڍà t¡ãºàKã ëÒï¹A¡¢¡³ "³v¡à Úà*ƒ¤à ³¹³—à R¡à ºàڍà t¡àáō¤à Ò”‚¹á¡ú
³ìt¡à áñ၍à ëàAáá, ³Åà-³l¡ü ¢¡à ëÒï¹Aá፡ú ³¹³ "ƒåà áñ၍¤å ëÒà€¹¤áƒ ëÅàÚƒà
W¡àìàA¡ íº¹á¡ú "³ì¹à³ƒà W¡à¤à ´¬à ³¹ê¡ "ƒåრ³v¡û¡à šáÀ¤à šà³ƒ¤áÅñ "áÎ ëÅàÚƒà
Úà*¹´Ã፡ú à¹ç¡¤à ³t¡³ƒà ºàڍà-t¡ãºà R¡à t¡àáÅÀAáá, 뢡ï³àñ A¡Úà "³à Úà*¹Aáá, J¹à
R¡à Åà€ìt¡àAáá, J¹à ëñà Åà€ºá, àáš ³¹ê¡ A¡Úà "³à Úà*¹Aáá, àáš A¡à ëҏà ëÒï¹Aáá,
àášKà ëÒï᳏¤à ë¢¡ï šà´¬ã ³Åà ¢¡¤à Þà€ºá, R¡à Åà€šà ³îJ ëA¡–ƒåà ³àR¡Jøá, ëR¡à Åà€šà
³îJ ³t¡³ W¡àà ³åÀì¹àÒü, ëºàAá¤à ³tå¡ñƒà 뢡ïÒà³ *ÒüJáø ¡ú ³¹³áÅñ "á΍à W¡àìàA¡ ëÅàÚƒà
Ò”‚¹á¡ú
A¡¹³—à ë¢¡ï ³àR¡áÅÀáAá¤à? : ë¢¡ï àá¹¤à ³¢¡³áÅñ 뢡ï ëÒïá¹îR¡ ³t¡³ƒà ëA¡àÒüà W¡€t塍à
ëÚñ¤ãÚå, W¡à¤à ³¹ê¡à à¤à ëºï¢¡³ Jåáƒñ³A¡ ³ìW¡ï ³W¡à àÒüà ƒºà Åàƒåà "Þàñ "썳
³àƒà Úàáŏƒåà ëÒï¤à ëñ¤ãK፡ú ëÚñ¤ƒà Úà³—à åñR¡àÒüt¡¤à ¢¡à*¤ãK፡ú "¢¡¤à ³¹ê¡à
àáJ¤à ëºï¢¡³áÅñრW¡àñ W¡š ³àà ëÒï¤à ëñ¤ãK፡ú W¡àñ ³àƒà ëÒïṤƒå A¡á¹ ³¹³Kãìà
ëÚñáΡú "¢¡¤à ³¹ê¡á ÒàÚƒåà àá¹¤à ³¹ê¡ƒåƒà ³àƒ¤à ³¹ê¡ "³v¡ñ Úà*ìJø Òàڍà JÀáΡú ³¹ê¡ƒåà
ëÒï¹¤à ³t¡³ƒà ³W¡à J¹à ëÅàÚƒà ëšàAá፡ú ³W¡à 10 ëšàìAá Òàڍà JÀáΡú³W¡à 10 "ƒåƒà W¡ì¹àñ
10 šàÀá, W¡ì¹àñ "³ƒà ³¹ê¡ 200-200 šàÀ¤áƒ šèà ³¹ê¡ 2000 šàÀ፡ú ³¹ê¡ 2000ƒå
ëºàA¡šà ³t¡³ƒà Úà*áōJø፡ú ³áJø¤à ÚàáōJø¤à 뢡ï "ƒåƒKã ³ñ à¤à ëºïìàA¡šà ³t¡³ƒà
ëÅàÚƒà ³¹ê¡ J¹áƒ Úà*¹Aá፡ú ³¹ê¡ W¡à´¶à Úà*Jø¤áƒ ³ñƒà ëºàA¡šà 2000x100=200000
ÚàáÅÀAá፡ú "Îå³à— W¡Òã J¹Kã ³åñƒáƒ "Îå³à— "Îå³ ÚàáōáJ¤à 'à àṤà 뢡ïƒå¤å A¡¹´¬ìà
ë¤à ³W¡à ëºï¤à
-ÿ- l¡à. ιàñ쁳 ë\γà¹à፠-ÿ-
끤à ëºàڍṤáÎ ³¹ç¡*Òüà ³Åà W¡à¤à, ³tå¡ ëºï¹Kà ᢡì¹àº ³Úà³ "³à Åà¤à, t衤à
"³áƒ ³l¡ü ëºïƒåà ëJàR¡l¡üš "³áƒ ë¤K A¡Úà "³à ëųƒåà A¡à¤à ëºï¤à ÚàÒü¡ú º³ƒ³á΃áƒ
끤à ëºàÚ¤áÎ "Úà´¬à ëÅà/ëƒìA¡àì¹ái¡®¡ ššó\Kã *Òüà ëºàÚú ë¤à ³ÅàáÎ J¹à Jv¡û¡à
W¡àî "ƒå¤å ³àìAó¡i¡t¡à ëÚà¤áƒ l¡üቡú ë¤à ³ÅàáÎ ëšøàái¡ Úà³—à Úà*Òü¡ú ëšøàái¡ ³¹àñ A¡àڍà
¢¡ñƒ¤Kãრ끤Kã ³ÅàáÎÎå W¡à¤ƒà J¹à ³îJრëA¡àA¡šà R¡³K፡ú
끤à ëºàÚ¤ƒà A¡à ëҏà ëź W¡R¡ìƒ¡ú ³ìJàÚრ³à-³áÅñ W¡à¤à ³¤åA¡ áÀ¡ú ³ìJàÚKã
J«àÒüƒKã R¡A¡šà "³à ³ìJàÚà ¢¡àÒü¹A¡šà "³àñ¤áÎ "³åA¡ W¡àáÅáÀ¡ú
ë¤à ³W¡à ëºàÚá‰îR¡ƒà ãñáÅñ¤ãKƒ¤à "³à ³W¡à ëºïKìƒïṤà ë¤à ºà¤à "³áƒ "ì³à³ƒå
³³à-³šà *Òü¤Kã ³P¡o ëW¡¤¹à ÒàÚ¤áƒ, ³W¡à ãñ၍à ëŏ¤à R¡´¬ã, ³W¡à "ìÅàÚ "R¡à³ Úà*ƒà
ëšàA¡šà R¡´¬ã, W¡àì\¤ã ³³àà ³ìJà³ ãñáà šãA¡šà R¡´¬ã "á΍áW¡ñ¤à ³Úà³áÎ *ÒüK፡ú
ë¤à ºà¤à :- ë¤à ºà¤áÎ ‘¤A¡’ Òàڍà JR¡î¡ú ³ìJàÚáÎ ³W¡à ëºï¤à Úà¤Kã ³t¡³áÎ
³ìJàÚà à 8 Ç¡¹A¡šƒà ³šàÅà *Òü¤à Úà칡ú ë¤à ºà¤à ³šàÅà *Òüà Åãá\¤à Úà¤Kã
³t¡³áÎÎå ³ìJàڍà W¡Òã 3 Ç¡¹A¡šà ¢¡à*¤à ÚàÒü¡ú "R¡¤à/ëïá¹¤à ºà¤à *Òü¹Kრ"ì³à³
"³Jv¡û¡ƒà ëàñ³ƒà ³W¡à ëºï¹¤à tå¡ñƒà åá³€ 3-4á íº¹Kà "³åA¡ ëºï¤ãK፡ú "ƒå¤å ³ìJàڍà
à 12 Ç¡¹A¡šƒKãრÒàœà "³ƒà "ì³à³ 4-6 ¢¡à*¤à ³W¡à ëºï¤ã¤à ÚàÒü¡ú ë¤à ºà¤à W¡Òã
6 ëÒÀKრ³Åà W¡à¤à *Òüà ëÚà씂àA¡áJ¤à Úà칡ú ³¹³áƒ ³ìJàÚƒKã ¢¡ñ¤à ³¹ê¡Kã E¡àá–i¡ái¡áÎ
"¢¡¤à *Òü샡ú ³W¡à ëºï¤à á´Ã¤à ë¤à ºà¤ƒà "ìt¡àà ët¡àR¡à¤à "ìҍ¤à ëšøàái¡
ÎášÃì³–i¡ šã\¤ãK፠"³áƒ ᮡi¡à᳍, ᳍칺Îå Úà*¤à šã\¤ãK፡ú ³ìA¡à "³ƒà ºà¤à
"ã Jv¡û¡Kã ëÒà ´¬ãì¹àÒüƒ¤á¡ú ´¬ã¹KრJ€¤à, áW¡A—¡¤à Úà³—à ët¡ïƒåà "ìÅàA¡ "š A¡Úà
"³à ëàA¡Òü¡ú
끤à "ì³à³ :- 끤à "ì³à³áÎ ‘ël¡à’ Òàڍà JR¡î¡ú 끤à ÎàÒü\ J¹à šãA¡šáƒ R¡à ³šèñ
³î¹ ¢¡àÒü¡ú ³ìJàÚáÎ à 3-4 Ç¡¹Kრ³W¡à ëºï¤à Úà칡ú "ƒåKà ë¤à ³Åà J¹à W¡àl¡ü¤á΍à J¹à
ëñà ³šèñ ³î¹ ¢¡àÒü¡ú ³ìJàÚáÎ à 8-9ƒà ³šèñ ³î¹ ¢¡à¹A¡Òü¡ú 끤à "ì³à³áÎ W¡Òã 3 ¢¡à*¤à
³W¡à ëºïƒåà ´¬à ÚàÒü¡ú
³W¡à ëºï¤Kã ³*ñ : 끤à "ì³à³ƒáƒ ‘Òãi¡’ ÎàÒüA¡º íºìt¡¡ú ºà¤Kà íºá³¹¤à ³tå¡ñƒà
³¹ê¡ šåìàv¡ûå¡à ³W¡à ëÅ´ÃA¡Òü¡ú ³¹ê¡áÎ ³W¡à ëºï¹¤à ³tå¡ñ šåñ 9-13 ¢¡à*¤Kã ³åñƒà šåìàA¡Òü¡ú
ºà¤Kà "ì³à³Kà ët¡àR¡à ët¡àR¡à ´¬áà ³W¡à ëºï¤à ³t¡³ƒà "ì³à³à ºà¤Kã ³ìA¡à–ƒà
H U E I Y E N LANPAO
¢¡à*á\Îå ët¡ï¤à) ³v¡û¡à Jå³á\K፡ú
à "ã "׳Kã ³tå¡ñƒà ³A¡ ñ¤à Źç¡v¡û¡à Åãá\Jø¤à W¡à ³à ³à¤à át¡ì”‚öàA¡ ³ááÅñ
(®¡á³óA¡ì´šàÊ) tå¡ t¡š—à át¡ì”‚öàA¡ Úà*Ò–ƒà ëºïìàAáKà šà´¬ãáÅñKã ³ìJàR¡ƒà Òàà Úà칡ú
Q. Úè³Kã ÒüìT຃à R¡àìÚàA¡ šåáJø "³à íºî\¡ú R¡à ³Jº A¡ÚàÎå àƒî\¡ú šåáJø "á΃Kã
¢¡à¤à R¡àáÎ ºáÒñ ³³ Úà³ A¡¤à ³¹³ *Òü¹Kà W¡à¤ƒà "A¡àÚ¤à *Òüҍ¤t¡à v¡à ëÚà¤ƒà
³ãà íºãñƒ¤à *Òü칡ú ³áÎ¤å šåáJø "áÎKã íº¤àA—¡à *ÒüÒáÀ¤øà, ³ìt¡ï A¡¹³ ët¡ï¹Kà ¢¡KƒìK?
- ëàR¡à³ ë¹à쳍 í³ît¡
íA¡¹A¡ ët¡à³àº ³ìJàR¡
F R¡àKã "JR¡ "îÒáÅñKà J¤ƒà - R¡àƒå ëÚà¤à Åãv¡¤à ³îJ ³á¤Kã W¡àñ ëÚï¤à
ÒàÚ¤áÎ J¹à t¡àR¡à ëàìAá¡ú "ƒåìÚïà ³ã¹¤áƒ R¡àÎå áŹKà t¡à*J€º´Ãá, #áÅñÎå Úà³—à
³ã¹´Ãá, ³Wå¡Îå *À´Ã፡ú
"³¤å *Òü¹¤Îå "³¤å *Òü¹¤Îå ëàñ t¡à¹A¡šà ³t¡³ƒà Úè³Kã "ì³à€ "A¡àÒü íº¤à ³¢¡³áÅñƒKã
ëW¡”‚¹A¡šà "ì³à€ "A¡àÒüà ë³à€Ò¤à €yKà "ì³à€ "A¡àÒü ×ì–ƒàA¡¢¡³ ëA¡à³Kà A—¡¤à,
³åñƒà #áÅñ ¢¡à*¤à €yKà åñÅà ¢¡ñƒ¤à, l¡üà Þàà Úà³—à t¡àáō¤à šåáJø €yKà ³¹³ A¡Úà
"³à *Òü¹´¬à ÚàÒü¡ú
Òñ¤ã¹A¡šƒà ³³àR¡îR¡ƒKã ëÒïà ºáÒñ ³³ A¡¤à, ³ã¹A¡šá ÒàÚ¤à Þࢡ³
Úà*ƒ¤à íº¤àA¡ ¢¡v¡¤Kãრ*Òü¹³Kƒ¤à ³àì–ƒ¡ú ³v¡û¡à šgṤáÅñ "áÎ ëÚñ¤ã¹Kà
#áÅñ ³ã¤Kã ³¹³ JR¡ìƒàAáKà ¢¡¤à ëų Åà¤ãÚå¡ú ³¹A¡ ³¹v¡û¡à šåáJøKà W¡à¤à W¡àñƒà
Ç¡åÎå W¡àÒüìàA¡áΡú
ÒàÚ¤ƒå JR¡ºì¹àÒü¡ú "Îå³à— ÎàÒüá–i¡Ê A¡Úàà ³t¡³ W¡R¡à šåìàA¡šã¹á´Ã¤à ¢¡¹¤à 뢡ï 뮡¹àÒüái¡ A¡Úà
³àR¡áÅÀA—¡¤Kã ³¹³Îå *ÒüṤ፡ú Úà³—à ëW¡A¡áōÒgãñÒü¡ú
"¢¡¤à 뢡ïრ¢¡ñ¤à A¡á¹ ëï¹àñ ët¡ïK፠? : ³áošå¹Kã "šè¤à ëºï¢¡³ W¡à*¹àA—¡à šá¹
200000 (ºàJ "ã) "áÎKã ëA¡à¤à "¢¡¤à 뢡ïრíºR¡àA—¡à A¡ƒàÚƒKã šãKá? ³ìJàÚƒà
íºá¹¤à ëºï¢¡³ A¡Úà Úà´¬ìà? Îã & Úå, "àÒü Îã & "à¹, &áNø ლàió¡ì³–i¡ "׳—à šèà ³ÅàKã º³ƒà
àƒåà i¡ 30 ³R¡àÚ šåìàAᤃà¡ú ëºï šá¹ "³Kã 뢡ïრáA¡ìºà 50-50 W¡R¡¤Kã W¡àñƒà šà¤ƒà
뢡ïრáA¡ìºà 20000x500=10000000 Òàڤრi¡ 1000 (áºÅãñ 10) šåìàA¡šà
t¡à¤á¡ú "ƒåრA¡àà "¢¡¤à 뢡ïრšåìàB¡á? ëºï³ã *ÒüṤà 'ìJàÚà šåìàA¡šà t¡à¤á¡ú
"¢¡¤à 뢡ïრšåìàA—¡¤à ³¹v¡û¡à ëï¹³ A¡Úà "³à íºá¹¤ƒå ³JøKà ÒüÅàKã ëºï¢¡³ƒKã "¢¡¤à 뢡ïáƒ
šåìàA—¡¤à ëï¹àñ J¹à JR¡á\¤ƒà A¡àK፠JáÀ, ëÚñáΡú
"¢¡¤à 뢡ïრÒüÅàà ëºàA¡W¡¤à A¡á¹ ëï¹àñ ët¡ïKá? : ÒüÅàà šà³\¤à/W¡à¤à ë¢¡ï ³Jº
"³Kã "¢¡¤à 뢡ïრ"Wå¡´¬à (Îã & Úå, "àÒü Îã & "à¹, &áNø ლàió¡ì³–i¡, ëA¡ ᮡ ëA¡áW¡ñ¤à)
³¢¡³ƒKã ¢¡ñìº Òàڍà JÀáΡú ³ƒå áñ၍à ÒüÅàKã ëºï¢¡³ƒà à칡ú W¡Òã 3-4რÒüÅàà ëºàA¡W¡¤à
뢡ïრ"ƒå "¢¡¤à 뢡ïრ*Òüҍ¤à ÚàÒü¡ú ³áγA¡Îå፠*ÒüҍKƒ¤à¡ú A¡¹³—à *ÒüìàB¡á? "¹àÚ¤à
¤A¡á, ët¡ï¤ãƒ¤Kã Þà፡ú ëÚñáÎ - ÒüÅàKã ëºï¢¡³Kã W¡R¡Kƒ¤à 뢡ïრA¡Úàìà šåìàAááΡú
³áÎრëÅàÚƒà "¢¡¤à *Òüà šåìàA¡šã¤à ëÒà€ìÒïáΡú J¹à ëÒà šåìàA¡šÎå A¡àÚ샡ú
ÒüÅàKã ëºï¢¡³ƒà ³¢¡³ W¡à¤à ëÚñƒåà í¢¡ìƒà³ "³v¡ñრáñ၍à "¢¡¤à 뢡ïრëºàA—¡¤à ëÒà€¤à
t¡à칡ú ³v¡û¡à "¢¡¤à 뢡ïრA¡á¹ìà ÒàÚ¤ƒå JR¡Jø¤áà ºàڹ፠JáÀ¡ú 뢡ï³àñ Úà*ƒ¤à ëÒïṤà
ë¢¡ï ³¹v¡û¡Kã ³àƒ¤à ë¢¡ï ³îJ áW¡ñƒà ³ãåñáÅ Úà*ƒ¤³îJ ¢è¡ìv¡û¡àv¡û¡å à ³àR¡Ò¤à t¡à칡ú šà-
J€šãKå A¡à ëҏà Úà³—à Úà*¹ìAáàÒü¡ú àšã áñ၍à ëšñìàA¡šã¤à t¡à칡ú ëšài¡àÅ Ò๠šãṤà
W¡àñƒKã Já\v¡û¡ñ ëҏà W¡àÒü¤ã¤à t¡à칡ú ºàڍà t¡ãºà t¡àƒ¤à "JR¡ "îÒ t¡àƒåà ëÒà€¤ã¤à
t¡à칡ú "Îå³à— ëÒà€¹¤à ³tå¡ñƒà ³t¡³ W¡àà áñ၍à ët¡àR¡àà ³Åà ëÅñà "ìt¡àà 뮡¹àÒüái¡Kà
ÚàáJƒ¤à ëW¡A¡áō ëï¹àñ Jåáƒñ³A¡ ëÒà€¤ã¤à t¡à칡ú ³á΃à Aè¡š—à A¡á¹ ëï¹³ šàR¡ìàB¡á
ÒàÚà ³\¹ì¹àÒü¡ú ët¡àR¡àà ëºàAá¤à 뢡ï áñ၍à ëÅñìƒàA¡šãƒåà áñ၍à A¡ñÒÀKà ³ÅA¡
JR¡à 뮡¹àÒüái¡Kã ³á³ñ àƒåà ët¡àR¡àà "¢¡¤à 뢡ï³àñ Úà*‰¤à ë¤à¹àƒà Òàœæà ³t¡³ ³t¡³Kã
ëW¡¸A¡ ët¡ï¤à Úà¤à "#ñ¤à ³¢¡³ (ëW¡à€šáƒ v¡¤à) ëÚñƒåà áºá¤ì¹à¡ú ³ñ W¡ÒãKã 'Kã ëA¡à¤ƒKã
"ìҍ¤à "ƒåÎå ³³º t¡àR¡à ëÚà¤à Úà¹K፡ú
³ìt¡ï "Îå³à— íºR¡àA—¡à ¢¡ñÒáÀ¤à "¢¡¤à 뢡ïჃå ÒüÅàà ëW¡A¡áŏà ëÒà€¹¤áƒ ³áošå¹Kã ëºï¢¡³
Jåáƒñ³A¡ "¢¡¤à 뢡ïáƒà àƒåà 뢡ïKã W¡àìàA¡ ëÒà šåìàv¡û¡å à ³ãšà t¡àñƒ¤à W¡àA¡ìÒàñ R¡àìÒàñ¤à
º³ƒ³ "³à *Òüҍ¤à ÚàK፡ú ÒàÚṤà "áÎ "ît¡ šà´¬ã - ÒÞàÒü, ëW¡R¡ÞàÒü, à* ëàA¡šà šà´¬ã,
³à-³áÅñ Jåáƒñ³B¡ã šàR¡ìàA¡šà ÚàK፡ú=
´¬ãK፡ú "ì³à³áÅñáÎ Òãi¡ ÎàÒüA¡º íºyKÎå ³ìJàÚƒà A¡á¹P¡´¬à íºt¡àƒ¤à, ³šà씂àñƒå
R¡àñt¡A—¡à ëšà³J€šà l¡ü¹Kრ³W¡à ëºï¤à Úà¤Kã W¡š W¡à¤à J僳፡ú
³W¡à ëºï¤à ëºàÒü¹Kà "ì³à³ƒå ³ÅàKã ³ìA¡à–ƒà "³åA¡ ´¬ãK፡ú 끤à K®ó¡ šå¤Kã ³t¡³áÎ
åá³€ 30-32áá¡ú ãñáÅñ¤ãKƒ¤à "³à ³W¡à ëºï¤áÎ "Úèv¡û¡à €yKà å᳃àñÞàÒü¹³ƒà
ëºï¤ã¤à ëҏà í¢¡¡ú A¡á¹P¡´¬à "ì³à³ƒåà ³W¡à ëºï¤à Úàƒ¤à *Òü¹Kრåá³€ 3-4 íº¹Kà
"³åA¡ ëºï¤ãK፡ú ³W¡à ëºï¤à ëºàÒü¹¤à tå¡ñƒáƒ "ì³à³ƒå ³ìA¡à–ƒà "³åA¡ ´¬ãK፡ú W¡Òã "³ƒà
ë¤à ³W¡à 5-6 ¢¡à*¤à ëšàA¡šà ÚàÒü¡ú ³áÎ ëšàáAá¤à ³W¡àƒå Òàœà 5ƒà ³ìJà³ JàÒüJø¤à tå¡ñƒà
"³åA¡ åà ³W¡à ëºï¤Kã ³*ñáÎ W¡x¹KრÒàÚṤà W¡Òã "³ƒà ³W¡à 5-6 ºA¡ ¢¡à*¤à ³W¡à
ëšàA¡Ò¤à R¡³ÒáÀ¡ú
K®¡ó šå¤à : K®ó¡ šå¤Kã ³t¡³áÎ åá³€ 24-32 áá¡ú ë¤à ³W¡à ëšàB¡ìƒï¤à Òàœà
"³à Þà€áºîR¡ƒà ³ìA¡à–ƒà ¤àìKàÎ €yKà W¡¢å¡ "ìW¡ï¤à "³à ´¬ãK፡ú ³W¡à ëšàA᳃àÒüƒà
³ìJàÚà ³ÅàKã ³t塃å áW¡ñìàAáKà ³ìA¡à ëÅ´¬Kã Òüái¡S¡áÎ íº¤áà ³ìJàÚƒà ³W¡à ëšàA¡šà
³t¡³ƒà ³tå¡à šå³ìÚà³ ëÚà´ÃKà ³W¡àáÅñƒå ´¶ã¡ú K®¡ó íº¤à ³åñƒáƒ ëҏà "ìҍ¤à ³áW¡gàA¡
šã\¤ãKá, #áÅñ A—¡¤à ³¹àñ A¡àÚà ´¬ãK፠"³áƒ "ìt¡àà åñáÅ€ åñÅà ³¹àñ A¡àÚà ¢¡ñ¤à
³¢¡³ƒà *Òüà ´¬ãK፡ú
K®ó¡ íº-íºìt¡ JR¡ìƒàA¡šà :
- ³W¡à ëºïJø¤à Òàœà 2 íº¹Kà "ì³à³ƒåKã ³¤åv¡û¡à Jè€à šàÚ¹Kà ëÚñ¤ƒà ³W¡àáÅñƒå ëºR¡¤à
ëñK፡ú
- K®ó¡ íº-íºìt¡ JR¡ìƒàA—¡¤à "ì³à³ƒå ë¤à ºà¤Kã ³àv¡û¡à ´¬ã¤à ³t¡³ƒà ³W¡à ëºï¤à
Úàƒ¤Kã ³*ñ l¡ü€ºB¡á¡ú
- 끤à "ì³à³Kã ³ÅàKã "¹ç¡´¬à ëҍK€ºA¡šKã W¡àñáÎ Nøà³ 300-400 ¢¡à*¤à *ÒüK፡ú
³W¡à ëšàA¡šà : ë¤à ³W¡à ëšàA¡šáÎ "R¡¤à "Úèv¡û¡à €yKà å᳃àñÞàÒü¹³ƒà ëšàA¡Òü¡ú ³W¡à
ëšàA¡šKã ³t¡³áÎ á³ái¡ 7-30 ¢¡à*¤à W¡R¡Òü¡ú A¡á¹P¡´¬à ³t¡³ƒà ³W¡à J¹à ëšàAá¤à tå¡ñƒà šåñ
A¡Úà "³Kã ³tå¡ñƒà "ì¹´¬à ³W¡àƒå ëšàA¡šà Úà*ƒ¤Îå ìv¡¡ú
끤Kã ëJà³á\ ³Åãñ 8 šà¤áà ³W¡àÎå ፚຠ¢¡à*¤à ëšàA¡šà Úà*Òü¡ú ëšàA¡šà ³t¡³ƒà
³ìJàÚáÅñáÎ ³tå¡ ëÒï샡ú Òàœà "³à íº¹Kà ³tå¡ ëÒï¤à ëÒï¹A¡Òü¡ú ëšàA¡šƒK㠍åá³€ 10á
íº¹Kà ³á³€ l¡ü¤à ëÒï¹A¡Òü¡ú ë¤à ³W¡àáÅñáÎ Òàœà 6-8 ¢¡à*¤Kã ³åñƒà ³ìJà³ JàÚìƒàA¡šã¤à
Úà칡ú
끤à ëÚñ¤ƒà åñR¡àÒü¤JA¡ ëÚàA¡šà v¡à ëÅ–ƒàº º´¬ã "³à *Òüà ëÚàA¡šáÎÎå 'ìJàÚKã
åñR¡àÒü¤à º´¬ã "³á ÒàÚà ³\ìK¡ú=