LİSANS ANLAŞMASI NE

DEMEK?

Lisans anlaşması iki taraf arasında gerçekleşen bir

anlaşma ile belirli bir süre ve koşullar dahilinde bir
kişiye, bir markayı, patent hakkını, teknolojiyi veya
ticari bilgiyi kullanma hakkını veren bir
sözleşmedir.

Lisans sözleşmesinin tarafları lisans veren ve lisans

alandır. Bunlar tüzel kişi olabilecekleri gibi, gerçek
kişi de olabilirler. Tarafların birden çok kişi
olmaları da mümkündür.
LISANS ANLAŞMALARI ÖRENĞİ

Bir yazılım alındığında genellikle elektronik olarak

kullanıcıların kabul ettikleri yazılım lisansları veya bir
firmanın fason üreticisine kendi markasını ürünlerinde
kullanması için verdiği marka kullanım hakkı gibi
anlaşmalar lisans anlaşmalarına örnek olarak verilebilir.

Örneğin Bill Blass, Hugo Boss ve diğer küresel tasarımcıları

kotlar, kokular ve saatlerde lisans anlaşmaları yaptıklarında
giysi koleksiyonlarından daha fazla kazanmaktadırlar.

Disney, Caterpillar, Ulusal Basketbol Birliği ve Coca Cola lisans

vermeyi çok kullanmaktadır. Bu işletmelerin hiçbiri
konfeksiyon üreticisi olmasa bile, lisans anlaşmaları marka
adlarını güçlendirmelerini sağlamaktadır.

Ford Otosan, dünyanın en büyük kamyon pazarına sahip Çin’de

motor üretimi için JMC ile teknoloji lisans anlaşması imzaladı.
12 yıllık anlaşma süresince Çin’de de üretilecek Ecotorq
motorlar, JMC markalı araçlarda kullanılacak.
LİSANS ANLAŞMASININ UNSURLARI
NELERDİR?

Lisans Anlaşmasınin unsurları şunlardır:

• Bir haktan veya maddi olmayan bir maldan yararlanmanın

devri,
• Lisans alanın lisans verene ücret-bedel ödeme unsuru.

Lisans veren lisans alana hukuken mutlak olarak korunan gayri

maddi bir mal üzerindeki haktan veya fiilen korunan maddi
olmayan bir maldan yaralanmayı belirli bir süre devretmek
zorundadır. Mutlak korunan hak, fikri veya sınai haktır.

Lisans sözleşmesi, karşılıklı bir sözleşmedir. Bu nedenle, lisans

alanın da lisans verene karşı edim olarak bir ücret ödemesi
gerekir.

Lisans verenin, Marka ile ilgili olarak lisans alanın işyerini

denetleme hakkı ile, Markanın üzerinde kullanıldığı satılmış veya
satılacak üründen numune alma hakkı saklıdır.
 LİSANS ANLAŞMASINDA BELİRTİLMESİ
GEREKEN ÖNEMLİ HUSUSLAR

1. Sözleşmenin İçeriğine Göre

Marka lisansı sözleşmesi ile bir markanın kullanım hakkı lisans alana verilir. Markaya bağlı
bu kullanım hakkı üretim, satım, dağıtım gibi birçok işlemi bün- yesinde barındıran geniş bir
kavram olduğu için, lisans sözleşmesinin tüm bu işlemleri ya da bunlardan biri veya
birkaçını bünyesinde bulunduracak şekilde yapılması mümkündür.

2. Lisans Alanın Niteliğine Göre

Lisans ya bir kişiye ya da işletmeye bağlı olarak verilebilir. Bir kişiye bağlı olarak verilen
kişisel lisansta işletme devredilse bile lisans o kişi üzerinde kalır. İşletmeye verilen lisanslar
genellikle basit lisanstır ve işletmeden kasıt ekonomik birliklerdir.

3. Lisansın Verildiği Coğrafi Alana Göre

Sonuç olarak lisans, bölgesel olarak verilebileceği gibi ülkesel olarak da verilebilir.
Sözleşmede lisansın belli bir bölge için verildiği belirtilmemişse tüm ülkeyi kapsayacak şekilde
verildiği kabul edilmelidir Lisans sözleşmesinin belirli bir bölge ile sınırlı olarak yapılması
halinde, lisansın bu bölge dışında kullanılması lisans hakkının izinsiz genişletilmesi olarak
marka hakkına tecavüz fiilini oluşturacaktır.

4. Lisansın Kapsamına Göre

Taraflar verilen kullanım hakkını tescilli markanın kapsadığı mal ve hizmet- lerin tamamına
ya da bir kısmına teşmil edebilirler

5.Tarafların İradesine Göre

Genel olarak lisans, marka sahibi ile lisans alanın karşılıklı rızalarıyla oluş- muş sözleşme
gereği verilen bir haktır Ancak bazen kanunlarda öngörülen durumların gerçekleşmesi
halinde, hak sahibi aksi yönde iradesi bulunsa bile lisans vermek zorunda kalabilir. Bu
durumda zorunlu lisans söz konusu olur

6. Lisansın Süresine Göre

Kural olarak lisans sözleşmeleri belirli bir süre için geçerli olacak şekilde yapılır. Sözleşmeye
süre itibariyle bir sınırlama getirilmediyse lisansın marka koruması sona erinceye kadar
devam edeceğinin kabul edilmesi gerektiği düşü- nülmektedir.

7. Lisansın Bedeline Göre

 PAZARLAMADA LİSANS ANLAŞMASI NEDİR?

Lisans verme yöntemi ile uluslararası pazarlara girişte belirli bir

ülkedeki bir şirket (lisans veren-licensor) başka bir ülkedeki bir
şirket veya şahıs ile (lisans alan-licensee) bir sözleşme
imzalayarak kendine ait bazı şeylerin kullanım hakkını sağlayan
lisansı (license) verir.
LİSANS ALANIN AVANTAJLARI:
1. Lisans alan, lisans yoluyla pazarlara daha hızlı erişebilecektir.
2. Lisans anlaşmaları, özellikle KOBİ'ler için bir ArGe çalışması
yapmadan inovatif teknolojilere ve uzmanlığa ulaşılması için çok
önemli bir rekabet avantajı sağlar.

LİSANS VERENİN AVANTAGLARI:

1. Yeni bir gelir kalemidir
2. İhlallerin çözümü için bir yoldur
3. Lisans veren, sahibi olduğu teknolojinin kullanımı ile ilgili
olarak yeterli ekipman ve kaynağa sahip değilse bile bu
teknolojiden maddi kazanç sağlayabilir
4. Yeni pazarlara girme imkanı sağlar

LİSANS ALANIN RİSKLERİ:

1. Lisansa konu FM varlığı aşırı rekabetçi/zor bir teknoloji
olabilir ve teknoloji öngörülen süreden daha kısa bir sürede
eskiyebilir
2. Lisans bedeli ödemeleri sıkıntı yaratabilir

LİSANS VERENİN RİSKLERİ:

1. Teknoloji/bilgi üzerindeki kontrol kaybedilebilir
2.Lisans alan, bir rakip haline gelebilir
3. Yetenekleri kısıtlı bir lisans alan, lisans verenin gelirini
olumsuz yönde etkileyebilir. Bu durum özellikle inhisari
lisanslarında oldukça tehlikelidir.
LİSANS ANLAŞMALARI VE FRANCHİSİNG
ARASINDAKİ FARKLILIKLAR

Bir lisans anlaşması ürünler ve hatta bazen sadece

bir ürünle sınırlı iken, franchising bir iş kavramını
içerir.

İkinci farklılık konusu taraflardır.

Lisans anlaşmalarında taraflar yani hem lisans alan
hem de lisans veren taraf franchisinge kıyasla
finansal açıdan daha güçlü, köklü ve önemli bir iş
deneyimine sahip büyük işletmelerdir.

Bir diğer farklılık, anlaşma süresinde yatar. Lisans

anlaşmaları franchise anlaşmalarına kıyasla daha
uzun süreli iken franchise anlaşmaları genellikle 5
ve bazen 10 yıl süreyle kısıtlıdır. Süre bitiminde
franchising sözleşmesinin yenilenmesi gerekir.

Kontrol açısından
lisans anlaşmaları daha fazla serbestliğe sahiptir.
Buna karşılık franchising de franchise alan çok sıkı
bir şekilde seçilir ve anlaşma süresi boyunca
belirlenen performans standartları esas alınarak sürekli
kontrol altında tutulur.
 LISANS TÜRÜ
İnhisari lisans (exclusive): lisansa konu FM
veya teknoloji sadece lisans alan tarafından
kullanılabilir (lisans veren de kullanamaz ve
başkalarına lisans veremez)

İnhisari lisansın bir başka alt türü ise sole

license (tek lisans olarak Türkçeleştirebilir)
olarak bilinir. Burada lisansa konu FM veya
teknoloji, lisans alan ile birlikte lisans veren
tarafından da kullanılabilir ancak lisans
veren, başkalarına lisans veremez(*).

İnhisari olmayan lisans (non-exclusive):

lisansa konu FM veya teknoloji lisans alan
ile birlikte lisans veren tarafından
kullanabilir ve lisans veren arzu ederse
başkalarına da lisans verebilir.