Kasaysayan ng Wikang Pambansa ng Pilipinas

Pre-Kolonyal (Bago dumating ang mga Kastila):

 Iba't ibang mga katutubong wika ang ginagamit sa iba't ibang rehiyon ng Pilipinas.
 Ang mga pangkat etniko ay gumagamit ng kanilang sariling mga wika para sa
komunikasyon at kultura.

Sa panahon ng pre-kolonyal, bago pa dumating ang mga dayuhang mananakop tulad ng

mga Kastila, may iba't ibang mga wika ang ginagamit sa Pilipinas ng mga katutubo o mga
indigenous na pangkat-etniko. Ang mga ito ay tinatawag na katutubong wika o mga lokal na wika.
Ang ilan sa mga kilalang katutubong wika sa Pilipinas ay ang mga sumusunod:

1. Tagalog - Isa sa mga pangunahing wika sa Luzon, partikular sa kalakhang Maynila at

mga karatig lalawigan.
2. Cebuano - Kilala rin bilang Binisaya o Visayan, ito ang pangunahing wika sa Kabisay-
an, partikular sa Cebu at mga karatig-lalawigan.
3. Ilocano - Ang wikang ito ay matatagpuan sa Ilocos Region at ilang bahagi ng
Cordillera Administrative Region.
4. Hiligaynon - Kilala rin bilang Ilonggo, ito ang pangunahing wika sa Western Visayas,
partikular sa Iloilo at Bacolod.
5. Kapampangan - Ito ay isang wika na matatagpuan sa Gitnang Luzon, partikular sa
Pampanga.
6. Waray-Waray - Ito ang pangunahing wika sa Eastern Visayas, partikular sa Samar at
Leyte.
7. Bikolano - Ang wikang ito ay matatagpuan sa Bicol Region, partikular sa Albay,
Sorsogon, at iba pang lalawigan sa rehiyon.

Ito ay ilan lamang sa mga halimbawa ng mga katutubong wika sa Pilipinas. Bawat
pangkat-etniko ay may kani-kanilang wika, may iba't ibang diyalekto, at may sariling kultura. Sa
kasalukuyan, patuloy ang paggamit at pagpapahalaga sa mga katutubong wika bilang bahagi ng
pambansang identidad at kultural na yaman ng bansa.

Baybayin: Bago pa dumating ang mga Kastila noong ika-16 siglo, ang mga katutubong Pilipino
ay may sariling sistema ng pagsusulat na tinatawag na Baybayin. Ito ay isang sistema ng
pagsusulat na binubuo ng mga karakter na parang mga simbolo o kudlit. Ang Baybayin ay
ginagamit para sa mga inskripsyon sa kahoy, kagamitan, at iba pang lugar. Subalit, ito ay hindi
nagamit para sa mga pangmatagalang aklatan o dokumento.

17 titik 3katinig at 14 na patinig

ABAKADANG TAGALOG- Lope K. Santos 20 titik 15 katinig 5 patinig

31 titik

Panahon ng Kolonyalismo:

Panahon ng Kastila (333 years)

1521: Dumating si Ferdinand Magellan at ang mga Kastila sa Pilipinas. Ang wikang Kastila ay
naging dominanteng wika ng mga Kastila at ginamit bilang wikang panturo at opisyal ng mga
gobyerno. Ang mga Pilipino ay pilit na tinuruan ng Kastila bilang bahagi ng proseso ng
kolonisasyon.

Layunin ng pagsakop: God, Glory and Gold (3G’s)

Ang mga salitang hiniram ng mga Pilipino mula sa wikang Kastila ay malawak at
malalim ang impluwensya nito sa wikang Filipino. Narito ang ilan sa mga salitang Kastila na
naging bahagi ng leksikon ng wikang Filipino:
1. Kusina - cocina (kitchen) 4. Lamesa - la mesa (table)
2. Silya - silla (chair) 5. Kutsilyo - cuchillo (knife)
3. Mesa - mesa (table) 6. Kamiseta - camiseta (shirt)
7. Kumot - comot (blanket)
8. Sapatos - zapatos (shoes)
9. Rehas - rejas (bars, grilles)
10. Lababo - lavabo (sink)
11. Salamin - espejo (mirror)
12. Kutsara - cuchara (spoon)
13. Tinidor - tenedor (fork)
14. Kape - café (coffee)
15. Tsokolate - chocolate (chocolate)
16. Baryo - barrio (village)
17. Telebisyon - televisión (television)
18. Pluma - pluma (pen)
19. Libro - libro (book)
20. Kwarto - cuarto (room)

Ito ay ilan lamang sa maraming salitang hiniram mula sa Kastila. Ang pagkakaroon ng
mga salitang ito sa wikang Filipino ay nagpapakita ng malaking impluwensya ng pananakop ng
mga Kastila sa Pilipinas at ang pagtanggap ng mga Pilipino sa mga salitang ito bilang bahagi ng
kanilang pagsasalita at pagsulat.

Sa panahon ng pananakop ng mga Kastila sa Pilipinas, ang wikang Kastila ang naging
dominanteng wika ng mga Kastila at ng mga kolonyal na pamahalaan. Ito ang ginamit bilang
wikang panturo, wikang opisyal, at wikang administratibo ng mga Kastila. Sa pamamagitan ng
paggamit ng wikang Kastila, ipinakilala ng mga Kastila ang kanilang kultura, relihiyon, at
sistema ng pamamahala sa mga Pilipino.

Ang wikang Kastila ay nagdulot ng malalim na impluwensya sa Pilipinas, at naging daan

ito para sa pagbabago sa lipunan, edukasyon, at kultura ng bansa. Dahil sa impluwensya ng
wikang Kastila, maraming mga salitang Kastila ang naging bahagi ng wikang Filipino. Maraming
mga termino sa pamamahala, batas, relihiyon, agham, at iba pang mga larangan ang hiniram mula
sa wikang Kastila.

Abecedario- ng dumating ang mga Kastila, binago nila ang ating sistema ng pagsulat. Sinunog
nila ang lahat halos ng ating katutubong panitikang nasusulat sa Alibata, kasabay ng kanilang
pagsunog sa sinasambang mga anito ng ating mga ninuno. Tinuruan nilang sumulat ang mga
Pilipino sa pamamagitan ng palatitikang Romano upang mabisa nilang mapalaganap ang Doctrina
Christiana. Ang mga titik Romano gaya ng alam na natin, ay iba sa mga simbolong ginagamit sa
pagsulat sa wikang Hapon o sa wikang Intsik.

Pansinin na sa dating 17 katutubong tunog sa matandang Alibata ay naparagdag ang mga

sumusunod upang maging 31 titik lahat.

Mga Patinig: E at O
Mga Katinig: C, F, LL, Q, V, R, Z, CH, J, Ñ, RR, X
Sa loob ng halos apat na dantaong pananakop sa atin ng mga Kastila ay nasanay na ang
ating lahi sa mga hiram na salita na sa kasalukuyan ay hindi na halos napapansin kung ang mga
ito ay katutubo o banyaga.

Ika-19 na Siglo:
 Nagsimula ang kilusang pangwika sa Pilipinas, kung saan inilalagay sa halaga ang mga
katutubong wika.
 Si Jose Rizal, isa sa mga lider ng kilusang pangwika, ay nagtulak ng paggamit ng wikang
Tagalog bilang batayan ng isang pambansang wika.
 Sa panahon ng Propaganda (1872), Tagalog ang wikang ginamit sa mga pahayagan.
Pinagtibay ng Konstitusyon ng Biak-na-Bato noong 1899 ang wikang Tagalog bilang
wikang opisyal.

1898 (Panahon ng mga Amerikano):

 Natapos ang pananakop ng mga Kastila sa Pilipinas matapos ang Himagsikang Pilipino.
 Dumating ang mga Amerikano sa Pilipinas bilang mga bagong mananakop.
"Thomasites" - mga sundalong guro mula sa Amerika na nagturo ng Ingles bilang wikang panturo.

Sa panahon ng mga Amerikano, ipinagpatuloy nila ang paggamit at pagtuturo ng wikang

Ingles bilang pangunahing wika ng edukasyon at administrasyon. Ang mga Amerikano rin ang
nagdala ng mga pampublikong paaralan, mga unibersidad, at mga kagamitang pang-edukasyon.
 Ang impluwensya ng wikang Ingles ay naging malawak at patuloy na namamalagi sa
mga institusyon, midya, at mga larangan ng bansa. Ang wikang Filipino, na binuo sa ilalim ng
panahon ng mga Amerikano, ay patuloy na ginagamit bilang wikang pambansa at patuloy na
nagpapalawak upang bigyang halaga ang iba't ibang wika at diyalekto sa Pilipinas.

1935:
 Itinatag ang Surian ng Wikang Pambansa (Institute of National Language) sa ilalim ng
Batas Komonwelt.
 Ang Tagalog ang ginamit bilang batayan ng wikang pambansa.
 Sa ilalim ng Batas Komonwelt, inilagay ang wikang Ingles at Tagalog bilang mga opisyal
na wika ng Pilipinas.

Ang mga miyembrong naatasan ng Surian upang magsagawa ng pag-aaral ay binubuo

Jaime C. Veyra - tagapangulo, kumakatawan sa Samar
Cecilio Lopez- kalihim, kumakatawan sa rehiyong Tagalog
Santiago A. Fonacier- Ilokano
Felimon Sotto- Cebu
Felix S. Solas Rodriguez- Hiligaynon
Hadju Butu- Muslim
Casimiro F. Perfecto- Bicol

Sa pag-aaral na isinagawa ng mga kagawad ng Surian, kanilang napagkasunduan na

Tagalog ang gawing batayan ng wikang pambansa dahil ang naturang wika ay tumugma,
pumasa at umayon sa pamantayang kanilang binuo.

1937
KAUTUSANG TAGAGANAP BLG. 134
Sa bisa ng saligang batas 1935 pinahayag ni Pangulong Manuel Quezon na ang Wikang
Pambansa ay ibabatay sa wikang Tagalog. Magkakabisa ito pagkatapos ng dalawang taon.

1942-1945 Panahon ng Hapon (3 years)

 Nagkaroon ng mga patakarang pangwika na nagdulot ng pagbabago sa mga katutubong wika.
Pinagbawal o pinagbabawalan ang paggamit ng ilang mga wika at pagturo ng ibang mga
wika maliban sa Hapones. Ipinag-uutos din ang pagsasalita at paggamit ng wikang Hapones
sa mga opisyal na transaksiyon.
 “No English Policy”
 Gintong Panahon ng Panitikan

Ang pananakop ng mga Hapones ay nagdulot ng matinding hirap at pagdurusa sa mga

Pilipino, kasama na ang mga pambobomba, pag-aresto, tortyur, at iba pang mga karahasan.
Gayunpaman, ang panahon ng pananakop ng mga Hapones ay nagpalakas sa pambansang
kamalayan at pagkakaisa ng mga Pilipino.

1959:
 Pormal na tinawag na "Pilipino" ang wikang pambansa.
 Itinatag ang Sentro ng Wikang Filipino (Center for Philippine Language) upang paunlarin
at paigtingin ang paggamit ng wikang pambansa.
 Sa bisa ng Kautusang Pangkagawaran Bilang 7 na ipinalabas ni G. Jose E. Romero,
ang dating kalihim ng Edukasyon.

Higit na binigyang-halaga ang paggamit ng wikang Pilipino sa panahong ito. Naging

popular na wika ito. Lahat ng tanggapan at gusali ng gobyerno ay ipinangalan sa Pilipino;
ang mga dokyumentong panggobyerno tulad ng panunumpa sa trabaho, pasaporte at visa
ay nakasaad sa Pilipino; ag pamuhatan ng mga korespondensya opisyal ay nakasulatsa
Pilipino o di kaya ay katumbas sa Pilipino. Gumamit na rin ng wikang Pilipino sa iba’t
ibang lebel ng edukasyon pati na rin sa mass media tulad ng telebisyon, radio, komiks,
magasin, at dyaryo.
1973:
 Sa ilalim ng Bagong Saligang Batas, itinalaga ang wikang Pilipino bilang opisyal na wika
ng bansa.

1987:
 Sa kasalukuyang Saligang Batas, binago ang pangalan ng wikang pambansa mula Pilipino
patungong Filipino.
 Ang Filipino ay binuo bilang isang wikang saliksik na kinikilala ang iba't ibang diyalekto
at wika sa Pilipinas.

Konstitusyong 1987 Artikulo XIV

Seksyon 6. Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang nililinang, ito
ay dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa mga umiiral na wika sa Pilipinas at sa iba
pang mga wika.
Alinsunod sa mga tadhana ng batas at sang ayon sa nararapat na maaaring ipasya ng
Kongreso, dapat magsagawa ng hakbangin ang pamahalaan upang ibunsod at puspusang
itaguyod ang paggamit ng Filipino bilang midyum ng opisyal na komunikasyon at bilang
wika ng pagtuturo ng sistemang pang edukasyon.

Kasalukuyan:
 Ang wikang Filipino ay opisyal na wika ng Pilipinas at ginagamit sa edukasyon, midya,
pamahalaan, at iba pang larangan.
 Patuloy ang pag-unlad at pagpapalawak ng wikang Filipino, na binubuo ng mga salitang
Tagalog at mga salitang hiram mula sa iba't ibang wika sa Pilipinas.