‫ث‬ ِ

ُ ‫س الثَال‬
ُ ‫) الد َّْر‬٣(
Üçüncü Ders

(el:) Belirlilik Takısı ِ ْ‫َّع ِري‬

‫ف‬ ْ ‫ف الت‬
ُ ‫ َح ْر‬-‫اَ ْل‬

‫ اَ ْل‬, belirsiz ( ‫ )نَ ِكَرة‬olan bir ismin başına gelince ismin

Belirlilik takısı

sonundaki tenvini düşürür ve ismi belirli ( ‫)م ْع ِرفَة‬ َ yapar. “El” belirlilik
takısı, İngilizce’deki “the” ile aynı anlamdadır.

Bu bir doktordur (belirsiz). ‫َه َذا‬

‫ب‬ َِّ
Doktor oturuyor (belirli).
ُ ‫الطبْي‬
Arap alfabesinde 28 harf vardır. Bu 28 harfin 14’ü Şemsî ( ‫ف‬
ُ ‫اْلُُرْو‬
ْ
‫َّم ِسيَّة‬
ْ ‫)الش‬, 14’ü de Kamerî ( ‫ف الْ َق َم ِريَّة‬
ُ ‫اْلُُرْو‬
ْ) harftir. Şemsî harfler, genel
olarak dilimizin uç kısmıyla telaffuz ettiğimiz harflerdir. Kamerî
harflerde ise dilin ucu kullanılmaz.

(Bkz. Ders 3, shf.19 Medine k.1).

‫ْال‬ takısı Şemsî harfle başlayan bir ismin önüne geldiğinde ‫ْال‬
ifadesindeki ‫ل‬ harfi yazıldığı halde okunmaz. Ayrıca ismin ilk harfi

şeddeli “ّ” ‫س‬

okunur. Örneğin:
ُ ‫َّم‬
ْ ‫اَلش‬ (eşşemsü) diye okunur.
“elşemsü” diye okunmaz.

‫اَ ْل‬ takısı Kamerî harfle başlayan bir ismin önüne geldiğinde ise ‫ْال‬
ifadesindeki ‫ل‬ harfi hem yazılır, hem okunur. Örneğin: ‫اَلْ َق َمُر‬ (el-
kameru).

1
www.tekellum.net
‫( اَ ْل‬el) belirlilik takısındaki َ‫( ا‬e) sesi ‫ص ِل‬
ْ ‫ََهَْزُة الْ َو‬ (kavuşturma hemzesi)

olarak bilinir. Eğer başında başka bir ifade yoksa “ ّ-

َ “ (fetha) ile

okunur. Eğer başında başka bir kelime varsa َ‫ا‬ harfi yine yazılır ama
telaffuzda okunmaz. .

‫س َواقِف‬‫ر‬ِّ ‫د‬
َ ‫م‬ْ
ُ ُ َ َ ُ‫ل‬ ‫ا‬
‫و‬ ‫س‬ِ‫ الَّطَالِب جال‬:‫ِمثال‬
َ
(Öğrenci oturuyor ve öğretmen ayakta duruyor) cümlesinde, Altı çizili
ifade, (“ve elmuderrisu” diye değil, “velmuderrisu” diye okunur.)

İsim Cümlesi

ُ‫اْلُ ْملَةُ ا ِإل ِْْسيَّة‬

ْ

‫اْلَبَ ُر‬
ْ ُ‫الْ ُمْبَت َدأ‬
Haber Mubteda

ُ‫اَ ْْلُ ْملَةُ ا ِإل ِْْسَّية‬ (İsim Cümlesi ) anlamlı bir cümledir )‫( ُُجْلَة ُم ِفْي َدة‬ ve iki

parçadan oluşur: Mubteda ve Haber ( ‫اْلَبَ ر‬

ْ‫و‬ ُ َ ُ‫) اَلْ ُمْبتَ َدأ‬
‫( اَلْ ُمْبَت َدأ‬Mubteda)
(1) ‫اَلْ ُمْبتَ َدأ‬ (Mubteda), “başlangıç” anlamındadır. Temelde cümlenin
başında gelir.
(2) ‫ اَلْمْبتَ َدأ‬cümlede bahsi geçen konuyu içeren ögedir.
ُ
(3) ‫ اَلْمْبتَ َدأ‬, ‫( َمرفُوع‬merfu’)dur. Yani ismin sonuna “Damme” alır.
ُ ْْ

2
www.tekellum.net
(4) ‫ اَلْمْبَت َدأ‬ya ma’rife (
ُ ‫ ) َم ْع ِرفَة‬bir isim ya da bu ma’rife ismin yerini tutan;
zamir, işaret ismi, ilgi zamiri ve benzeri bir sözcük olur.
(5) Genelde ‫ْلَبَ ر‬
ْ َ‫( ا‬haber)‘den önce gelir.
ُ
‫( اَ ْْلَبَ ُر‬Haber)
(1) ‫ْلَبَ ر‬
ْ َ‫ ا‬genelde ‫’اَلْمْبَت َدأ‬dan sonra gelir.
ُ ُ
(2) ‫ْلَبَ ر‬
ُ ْ َ‫( ا‬haber), ‫( اَلْ ُمْبَت َدأ‬mübteda) hakkında bilgi ve hüküm verir (yüklem
işlevi görür).
(3) ‫ْلَبَ ر‬
ُ ْ َ‫ ا‬genelde ‫( نَ ِكَرة‬nekre-belirsiz)’dir.
(4) ‫ْلَبَ ر‬
ُ ْ َ‫ا‬ aynı zamanda ‫( َمرفُوع‬merfu’ ) ‘dur yani sonunda damme ya da
ْْ
dammetân alır.

ُ‫اَ ْْلُ ْملَةُ ا ِإل ِْْسيَّة‬ (isim cümlesi)

Mescid yakındır. ‫اَلْ َم ْس ِج ُد‬

‫اَ ْْلَبَ ُر‬ ‫اَلْ ُمْبتَ َدأ‬

(haber) (mubteda)

Not: Daha önce tenvin’in belirsizlik anlamı verdiğini görmüştük. Kelime

sonuna tenvin geldiğinde kelimeye “bir” anlamını verdiğini de
görmüştük. Ancak sıfatlarda tenvin’in böyle bir anlamı yoktur:

‫بَْيت‬ Bir ev

‫َم ْفتُوح‬ Bir açık

3
www.tekellum.net