Atom Kwant Wyklad8

Fizyka atomowa i kwantowa
dr Mikołaj Szopa
wykład 23.01.16
Struktura materii

Fizyka jadrowa: podstawy
Fizyka jadrowa zajmuje się badaniem
budowy i przemian jądra atomowego
Jadro atomowe:
- sklad: protony I neutrony
- ladunek elektryczny: Z x ladunek protonu
- rozmiar: kilka femtometrow: 10-15 m
- masa: masa neutronow i protonow – energia wiazania
- oddzialywanie: silne > slabe > elektromagn. > grawitacyjne
- czas zycia: od nanosekund do nieskonczonosci
Poczatki:
1911 (100 lat temu!) Rutherford publikuje artykul o odkryciu jadra atomowego
1932 Chadwick identyfikuje neutron
1935 Yukawa postuluje, ze oddzialywanie neutronow i protonow w jadrze jest
przenoszone za pomoca czastki zwanej mezonem
2011 Nadal nie znamy wszystkich wlasnosci oddzialywania jadrowego I brak jest
teorii jadra atomowego
Fizyka jadrowa: podstawy

Co trzyma w całości atom i
dlaczego nie rozpada się jądro?
p 14 N p
Odpychanie el.stat.
protonów w jądrze
Rodzaje oddziaływań
Oddziaływanie Względna Cząstki Występowanie
wartość przenoszące
oddziaływanie
Jądrowe silne ~1 8 gluonów Jądra
atomów
Elektromagnety ~10-3 Fotony Warstwy
czne atomów, urządz.
elektr.
Jądrowe słabe ~10-5 Bozony Rozpady
radioaktywne
Grawitacyjne ~10-38 Grawitony(?) Ciała niebieskie

Rozmiary jąder –
eksperymenty Rutherforda
Mikroskop
Blok z
ołowiu
Ekran
fluorescencyjny
Próbka
polonu Złota
folia
Do czego przydała się tu mechanika klasyczna (prawo Newtona)?

Masy jąder - spektrograf masowy
Źródło
Czy jądro (atomu) można zważyć?

Stanford Linear Accelerator
Laboratory (SLAC) in California

We wnętrzu akceleratora

Komora pęcherzykowa

Energia wiązania w atomie i w jądrze
Energia Energia
jonizacji rozpadu
1 eV=10-19 J
I.D. pierwiastka (jądra)
Liczba masowa
A
X
(protony + neutrony)
Liczba atomowa
(protony) Z
A jednak się rozpada…
promieniotwórczość naturalna
Tor
Rad
Radon
Polon
Ołów

Przemiany jąder – szeregi promieniotwórcze
Czasy rozpadu
wewnątrz prostokątów
dotyczą wszystkich
możliwych ścieżek
Trwały izotop
Pb
Układ okresowy pierwiastków

Dlaczego (jądro się rozpada) ?
E  mc 2
c  3 10 m/s
2 8

Co „siedzi” w masie jądra?
Energia
E przyciągających
m 2 się nukleonów:
c ujemna!
E   Eo   E p
Masy
składników Energie
oddziaływania
składników

Defekt (niedobór) masy
 
m X  Z  m protonu  ( A  Z )  mneutronu
A
Z
 
Z  
m X  Z m H  (A  Z)m n
A 1
1  
1
0
 
m  Z  m protonu  ( A  Z )  mneutronu  m ZA X

Siła Coulomba „hamulcem” rozpadów !!!
Kulombowska bariera

Reakcje (przemiany) jądrowe można
wymuszać - rozszczepienie uranu 235
powolny
neutron
Jeden z możliwych
podziałów
Jedn. 1 Jednostka to energia zużywana na

rok przez obywatela USA
Energia
z 1 kg
uranu
Prawie to samo, ale inaczej
pokazane…
215 MeV
energii
promienie
gamma
niestabilny
powolny izotop U-236
neutron o (oscylacje)
neutrony mogące
energii ~1eV
zapoczątkować
reakcję łańcuchową

Zysk procentowy % Zysk energii z rozpadu
Stabilny
Produkty
rozpadu U235
Liczba masowa A
Stabilny
Przekrój reaktora

Masa krytyczna
To minimalna masa, w której reakcja
rozszczepienia przebiega w sposób
łańcuchowy, czyli każde jedno
rozszczepienie jądra atomowego
inicjuje dokładnie jedno następne
rozszczepienie.
W masie mniejszej od masy krytycznej
reakcja zainicjowana rozszczepieniem
spontanicznym zaniknie, w masie
większej od masy krytycznej reakcja
będzie przebiegała w sposób
lawinowy, tzn. jedno rozszczepienie
wywoła więcej niż jedno
rozszczepienie.

Bomba atomowa
Energia wydziela się z reakcji
rozszczepienia ciężkich jąder
atomowych (np. uranu lub plutonu)
na lżejsze pod wpływem
bombardowania neutronami.
Rozpadające się jądra emitują

kolejne neutrony, które bombardują
inne jądra, wywołując reakcję
łańcuchową.

Synteza deuter + tryt
Rozpędzone
cząsteczki
Zysk energii
z 1kg paliwa to
676 Jednostek

Porównanie!
Synteza Rozszczepienie
Rozpędzone Powolny
cząsteczki neutron
Zysk energii 176 Jednostek

676 Jednostek
z 1kg paliwa to
676 Jednostek

Przemiany protonów w Słońcu

Rozpad radioaktywny
Rozpad Beta: emisja elektronu lub pozytronu
Rozpad Alfa: emisja jadra helu
Emisja protonu lub neutronu
Emisja innych czastek, np. 2 protonow
(emisja gamma: przejscie jadra do stanu mniej wzbudzonego)

Światło - wydawało się, że to proste…
Pole magnetyczne Pole elektryczne
Kierunek rozchodzenia
się fali
Długość fali
Promieniowani
długość fali [m]
Fale Mikrofale Podczerwień rengenowskie Promieniowanie
Nadfiolet e
radiowe gamma
rentgenowskie
Światło widzialne
7 ·10-7 m 4 · 10-7 m
• „Prawa […] fizyczne mają jedną dziwną cechę – im
bardziej wzrasta ich ogólność, tym stają się
odleglejsze od zdroworozsądkowych przekonań i
intuicyjnie coraz mniej zrozumiałe. […] Musimy
maksymalnie wytężać wyobraźnię, nie po to, żeby
odwrotnie niż w literaturze, wyobrazić sobie rzeczy,
których naprawdę nie ma, ale by zrozumieć to, co
naprawdę istnieje”.
(Richard P. Feynman, Charakter praw fizycznych, tłum. P.

Ansterdamski, Prószyński i S-ka, Warszawa 2000, s. 135–
136)

Kwantowy charakter zjawisk
„W rzeczywistości cała fizyka jest fizyką
kwantową — prawa fizyki kwantowej są
najogólniejszymi znanymi nam prawami
przyrody. […] fizyka klasyczna dotyczy
tych aspektów przyrody, które nie wiążą
się bezpośrednio z zagadnieniem
podstawowych składników materii”
(Eyvind H. Wichmann, Fizyka kwantowa, s. 17).

Kwantowomechaniczna rewolucja
• Lata 1900-1925:
teoria kwantów – przełomowe koncepcje
1900 – hipoteza Maxa Plancka (kwant działania)
1905 – hipoteza Alberta Einsteina (fotony)
1913 – model Nielsa Bohra (atomu wodoru)
1924 – hipoteza Louisa de Broglie (fale materii)
• Lata 1925-1927 – powstanie mechaniki
kwantowej

Promieniowanie ciała doskonale
czarnego
• Niepowodzenie interpretacji widma ciała
doskonale czarnego przy użyciu pojęć i
praw fizyki klasycznej

Dlaczego nie wszystko jest fioletowe?
Klasyczne rozumowanie: promieniowanie o krótszych

długościach fal łatwiej zmieścić w danym obszarze-powinno
go być więcej. ALE NIE JEST!
Ratunek: Światło niesie energię w porcjach - kwantach.
Krótsze fale – większa energia porcji – trudniej wzbudzić

Fotony – kwanty światła
Światło = i fala i strumień cząstek…

Kwanty energii
• Max Planck (1858-1947)
prawo promieniowania ciała doskonale
czarnego
14 grudnia 1900 – narodziny teorii
kwantów
h – elementarny kwant działania
8hc 1
u ( , T )d  d
5 hc
e kT
1

• Energia jest emitowana i absorbowana w sposób dyskretny
• Energia kwantu jest proporcjonalna do częstości
E  h
• „Hipoteza Plancka wprowadzająca kwanty energii nie jest
kontynuacją uprzedniej myśli fizycznej. Oznacza przełom
zupełny. Jego głębię i konieczność wykazały wyraźniej
następne dziesięciolecia. Idea kwantów była kluczem do
zrozumienia niedostępnych nam uprzednio zjawisk
atomowych”
(Max von Laue, Historia fizyki, s. 201-202).

• h = 6,62419 x 10-34 J s
elementarny kwant działania

To co było proste staje się trudne…
klasyczna fala foton

detektor detektor
detektor
detektor
Jedna porcja energii – możemy zmierzyć
foton tylko w jednym detektorze
Zachowanie fotonu nieprzewidywalne!

Interferencja
Interferencja Interferencja
konstruktywna destruktywna
+ +
= =

Eksperyment z dwoma szczelinami

A co jeśli wysyłamy fotony pojedynczo?

Jeśli szedłby górą…

A jeśli dołem…

Jeśli raz tak raz tak, to powinno być…

A tymczasem jest…

Pojedynczy foton interferuje… sam ze sobą
foton przechodzi dwoma

szczelinami naraz..
Zasada superpozycji
Jeśli pewne dopuszczalne stany cząstki to
też jest dopuszczalnym stanem
• cząstka w kilku miejscach jednocześnie

• cząstka poruszająca się naraz z różnymi prędkościami
• atom w kilku stanach energetycznych naraz
•…

Nie tylko fotony…
Luis de Broglie Zasada superpozycji dotyczy wszystkich
cząstek.
Wszystkie cząstki interferują…
(Nobel 1929 )
elektron, atom, …
Rekord (2011): interferencja

molekuł organicznych ~400
atomów
Dlaczego tak trudno zobaczyć efekty
kwantowe…
detektor
Jeśli coś mierzy którędy foton przeszedł…

Dlaczego tak trudno zobaczyć efekty
kwantowe…
detektor
Jeśli coś mierzy którędy foton przeszedł…
Informacja o drodze nie może wyciec do otoczenia! Inaczej następuje dekoherencja

Zjawisko fotoelektryczne
zewnętrzne
Zjawisko wybijania elektronów z powierzchni metalu pod wpływem
padającego światła
1887 Hertz: światło ultrafioletowe, przechodząc między elektrodami
cewki indukcyjnej, której używał w swoich eksperymentach, ułatwia
wyładowanie iskrowe, tak jakby między elektrodami pojawiały się
dodatkowe nośniki elektryczności
1888 Wilhelm Hallwachs: przyczyną wzrostu natężenia wyładowania
iskrowego w doświadczeniu Hertza jest występowanie
naładowanych cząstek, które później zostały zidentyfikowane jako
elektrony; ciała naładowane elektrycznie tracą ładunek pod
wpływem oświetlania.

Empiryczne prawa rządzące zjawiskiem
fotoelektrycznym (1902 Lenard)
1) liczba emitowanych z powierzchni fotokatody elektronów jest
proporcjonalna do natężenia padającego promieniowania
elektromagnetycznego
2) maksymalna energia kinetyczna elektronów jest wprost
proporcjonalna do częstości promieniowania, nie zależy natomiast
od jego natężenia
3) istnieje graniczna częstość, poniżej której efekt nie zachodzi, tzn.
promieniowanie o częstości niższej niż charakterystyczna dla
danego metalu częstość graniczna nie powoduje emisji elektronów
Rezultatów tych nie można wyjaśnić na podstawie elektrodynamiki

klasycznej

Albert Einstein (1879-1955)
teoria zjawiska fotoelektrycznego (1905)
• światło jest strumieniem cząstek (fotonów), których energia
jest proporcjonalna do częstości fali świetlnej:
E = h,
• pęd fotonów p związany jest z długością fali świetlnej λ
wzorem:
p = h/λ = h/c
• c = 3 x 108 m/s – prędkość światła w próżni
• W zjawisku fotoelektrycznym pojedynczy foton absorbowany
jest przez elektron:
h = A + mV2/2
A – praca wyjścia elektronu z metalu

Niels Bohr (1855-1962)
model atomu wodoru (1913)
• planetarny model atomu Rutherforda
+
• niezgodne z fizyką klasyczną postulaty
kwantowe

Postulaty kwantowe Bohra
1. mVr = nh/2
h – stała Plancka
orbity są skwantowane - ich promienie mogą przybierać
jedynie ściśle określone, dyskretne wartości
2. Elektron na dozwolonej, czyli stacjonarnej orbicie nie

promieniuje energii
3. h = En – Em

„Każde z tych założeń — warunek kwantyzacji,
brak promieniowania podczas pobytu na jednej
ze skwantowanych orbit i promieniowanie w
trakcie przeskoku między orbitami, było
sprzeczne ze znaną wówczas klasyczną teorią.
Jednakże rzeczą konieczną było założenie w
jakiś sposób stabilności atomu. Promieniowanie
w trakcie przeskoku wydawało się być zgodne z
tym, co zostało już stwierdzone przez Einsteina i
Plancka. Warunek kwantowania także nie różnił
się zbytnio od pierwotnego warunku Plancka”
(L. N. Cooper, Istota i struktura fizyki, s. 528).

Siła dośrodkowa = siła Coulomba
mV2/r = e2/(40r2)
• z pierwszego postulatu Bohra mVr = nh/(2), prędkość

elektronu na danej orbicie:
V = nh/(2rm)
• Promień n-tej orbity Bohrowskiej, n = 1, 2,…
główna liczba kwantowa; (r0 = 0,5292  10–10 m)
 0 h 2 n2
rn  2
,
me
• Energia na n-tej orbicie:

me4 1
En  
8h2 02 n2
me4 1 1
• Częstość linii widmowych  3 2 2 2
8h  0 n m

Przejście klasycznych cząstek przez układ
dwóch szczelin (brak interferencji)
• N1 – liczba cząstek przechodzących przez szczelinę 1
• N2 – liczba cząstek przechodzących przez szczelinę 2
• N12 – prawdopodobieństwo = średnia liczba cząstek trafiających w
dane miejsce ekranu, gdy otwarte są szczeliny 1 i 2
• N12 = N1 + N2 (brak interferencji)

Przejście klasycznych fal przez układ
dwóch szczelin (interferencja)
• H1 – amplituda fali przechodzącej przez szczelinę 1
• H2 – amplituda fali przechodzącej przez szczelinę 2
• H12 – amplituda fali (obydwie szczeliny otwarte)
• H12 = H1 + H2
• Natężenie fali: I12 = (H12)2 = (H1 + H2)2 (interferencja),
I1 = (H1)2
I2 = (H2)2

Przejście elektronów (lub fotonów)
przez układ dwóch szczelin
• Interferencja elektronów (fotonów)

Przejście elektronów (lub fotonów)
przez układ dwóch szczelin
• Rezultaty eksperymentu:
– Elektrony trafiają w detektor pojedynczo
– Detektor rejestruje zawsze taką samą, dyskretną wartość (cały elektron lub
nic)
– Nigdy dwa detektory nie rejestrują jednego elektronu
• Ale!
• N12 ≠ N1 + N2
• N12 = (a1 + a2)2 – prawdopodobieństwo trafienia elektronu (fotonu) w
dany punkt ekranu (interferencja! – jak w przypadku fal)
• a – amplituda prawdopodobieństwa

• „Podsumowując, można powiedzieć, że elektrony docierają do
detektorów w całości, tak jak pociski, ale prawdopodobieństwo
rejestracji elektronów jest określone takim wzorem jak natężenie fali.
W tym sensie elektron zachowuje się jednocześnie jak cząstka i jak
fala”.
(R. P. Feynman, Charakter…, s. 147)

• Określenie, przez którą szczelinę przechodzi elektron
brak interferencji

• Elektrony rejestrowane są jako niepodzielne cząstki
• Twierdzenie „elektron przechodzi albo przez szczelinę 1 albo przez
szczelinę 2” jest FAŁSZYWE!
• „jest rzeczą niemożliwą tak ustawić światła, aby stwierdzić, przez
którą szczelinę przeleciał elektron, nie zaburzając go na tyle, że
znika obraz interferencyjny” (Feynman, Charakter, s. 151)

Postulaty mechaniki kwantowej
• Podstawy matematyczne
– Liczby zespolone
• Gerolamo Cardano (Ars Magna, 1545), Raphael Bombelli
(L’Algebra, 1572)
– Przestrzeń Hilberta
• „Dla wszystkich, którzy nie wierzyli w ‘praktyczne’
aspekty liczb zespolonych, musiało być ogromnym
zaskoczeniem, kiedy w ostatnich trzech ćwierćwieczach
XX stulecia okazało się, że prawa rządzące
zachowaniem się Wszechświata w sposób
fundamentalny związane są z liczbami zespolonymi”.
Roger Penrose, Droga do rzeczywistości, s. 71

Przestrzeń wektorowa
u1, u2, u3 – wektory bazy
x = a1u1 + a2u2 +a3u3
a1, a2, a3 – współrzędne wektora
n
x   ai ui
i 1
k
x   ai xi
i 1
k
a x
i 1
i i 0 liniowa niezależność wektorów

Iloczyn skalarny wektorów w
przestrzeni trójwymiarowej
x  a1u1  a2u 2  a3u3

y  b1u1  b2u 2 b 3 u3
3
x  y   ai b i
i 1
3
x   ai2
2
i 1
x  xx
3
x  y   ai bi  0
i 1
Uogólnienie dla przestrzeni o
przeliczalnej liczbie wymiarów
x  a1u1  a2u 2  ...
y  b1u1  b2u 2  ...
• iloczyn skalarny x  y   ai b i
i 1
• kwadrat długości x 2   ai*ai

i 1
• unormowanie x  x*  x  1
• ortogonalność x  y   a *i bi  0
i 1

Aksjomaty przestrzeni Hilberta
• x, y – wektory
• ax – mnożenie wektora przez liczbę (zespoloną)
• x + y = y + x – dodawanie wektorów
• (a + b) x = ax + bx
• a(x + y) = ax + ay
• (ab)x = a(bx)
• 1x = x
• (x + y) + z = x + (y + z)
• x + 0 = 0 + x = x wektor zerowy
• x0 + y0 = 0, y0 = - x0 element przeciwny

• (x, y) = (y, x)* - iloczyn skalarny
• (x, ay) = a (x, y)
• (x1 + x2, y) = (x1, y) + (x2, y)
• (x, x) ≥ 0
• Przestrzeń liniowa, w której zdefiniowano
iloczyn skalarny nazywa się przestrzenią
unitarną

• kwadrat długości wektora ( x, x )  ( x, x ) *
• długość wektora (przestrzeń x  ( x, x )
unormowana)
• odległość (przestrzeń x  y  ( x  y, x  y )
metryczna)
• Liniowa przestrzeń wektorowa z określonym iloczynem

skalarnym (przestrzeń unitarna) jest jednocześnie
przestrzenią metryczną i unormowaną

Warunki ciągłości w przestrzeni
unitarnej
• Ciąg xn zbieżny do x lim xn  x  0
n 
• xm – ciąg podstawowy lim xm  xn  0

m , n 
• Jeśli każdy ciąg podstawowy w przestrzeni L jest

zbieżny do pewnego wektora w tej przestrzeni,
to L nazywamy przestrzenią zupełną
• Przestrzeń Hilberta jest to unitarna przestrzeń
zupełna

Reprezentacja stanu układu
• Stan układu kwantowomechanicznego w
danej chwili t reprezentowany jest przez
wektor w przestrzeni Hilberta  (w
notacji Diraca)
• Inne określenia używane na  to: ket,

funkcja falowa, funkcja , amplituda
prawdopodobieństwa, funkcja stanu

• Przestrzeń Hilberta jest abstrakcyjną liniową
przestrzenią wektorową nad ciałem liczb
zespolonych i pełni w mechanice kwantowej
funkcję analogiczną do przestrzeni fazowej
(przestrzeni stanów) w mechanice klasycznej
• W przeciwieństwie do stanów układów

klasycznych, stany obiektów kwantowych nie są
wielkościami obserwowalnymi (mierzalnymi)

• Max Born (1926): Ψ(x, y, z, t)2 dxdydz (kwadrat
amplitudy zespolonej funkcji falowej) jest
proporcjonalny do prawdopodobieństwa tego, że
cząstka znajduje się (resp. w rezultacie
przeprowadzonego pomiaru znajdziemy
cząstkę) w chwili t w elemencie objętości
dxdydz.

Reprezentacja wielkości fizycznych
• Wielkości fizyczne mierzalne, takie jak
położenie, pęd czy energia, czyli obserwable,
reprezentowane są przez liniowe operatory
hermitowskie w przestrzeni Hilberta.
• Wartości własne operatora hermitowskiego są

liczbami rzeczywistymi i reprezentują możliwe
wyniki pomiarów danej obserwabli.

• Operatorem A na przestrzeni wektorowej H nazywa się
odwzorowanie, które każdemu wektorowi tej przestrzeni
przyporządkowuje inny wektor:
A:  → ’.
• Operator A jest liniowy:
A (a1 1 + a2 2) = a1 A 1 + a2 A 2,
• gdzie 1, 2 są wektorami z przestrzeni Hilberta, a1 i

a2 to dowolne liczby zespolone.

• Jeżeli A  = a , to równanie takie nazywa
się równaniem własnym operatora A,
•  — wektorem własnym (resp. funkcją

własną), natomiast a — wartością własną.
• Zbiór wartości własnych operatora nazywa się

widmem operatora — może ono tworzyć zbiór
ciągły lub dyskretny. Wektory własne liniowego
operatora hermitowskiego tworzą zupełny układ
wektorów, to jest taki, że każdy wektor stanu da
się rozwinąć w szereg wektorów własnych tego
operatora.

Czy kot może być jednocześnie żywy i
martwy..
atom promieniotwórczy
układ: atom + kot
kot jednocześnie żywy

i martwy…
ale dekoherencja niszczy
Kot Schroedingera superpozycję i kot albo
żywy albo martwy

Komputery kwantowe
1 klasyczny bit
może mieć wartości
0 albo 1 qubit
Kwantowy bit (qubit)

może być
jednocześnie i 0 i 1
Stan N qubitów
Jednocześnie reprezentuje wiele różnych liczb – przetwarzanie równoległe

Ewolucja układu kwantowego – obliczenie jednocześnie na 2N różnych
danych wejściowych
Jeśli komputer kwantowy powstanie
Kwantowy algorytm Shora – łamie systemy
kryptograficzne bazujące na kluczu publicznym (RSA)
Secure Socket Layer

Bazuje na w wymianie
klucza metodą RSA
https:// - już nie gwarantuje bezpieczeństwa

Era inżynierii kwantowej
„Prawo” Moore’a
• komputery kwantowe ~2050 rok

• praktyczna kryptografia kwantowa wcześniej
• precyzyjne zegary atomowe na pojedynczych jonach - już!

30.01 o 9:15
Egzamin z Fizyki, audytorium 007
Koniec
Dziękuję za uwagę

Atom Kwant Wyklad8

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Atom Kwant Wyklad8

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Fizyka atomowa i kwantowa

Fizyka atomowa i kwantowa

Fizyka atomowa i kwantowa

Grawitacyjne ~10-38 Grawitony(?) Ciała niebieskie

Fizyka atomowa i kwantowa

Do czego przydała się tu mechanika klasyczna (prawo Newtona)?

Fizyka atomowa i kwantowa

Czy jądro (atomu) można zważyć?

Fizyka atomowa i kwantowa

Fizyka atomowa i kwantowa

Fizyka atomowa i kwantowa

Fizyka atomowa i kwantowa

Fizyka atomowa i kwantowa

Układ okresowy pierwiastków

Fizyka atomowa i kwantowa

Fizyka atomowa i kwantowa

Fizyka atomowa i kwantowa

Fizyka atomowa i kwantowa

Fizyka atomowa i kwantowa

Jedn. 1 Jednostka to energia zużywana na

Fizyka atomowa i kwantowa

Fizyka atomowa i kwantowa

Fizyka atomowa i kwantowa

Rozpadające się jądra emitują

Fizyka atomowa i kwantowa

Fizyka atomowa i kwantowa

Zysk energii 176 Jednostek

Fizyka atomowa i kwantowa

Fizyka atomowa i kwantowa

Fizyka atomowa i kwantowa

(Richard P. Feynman, Charakter praw fizycznych, tłum. P.

Fizyka atomowa i kwantowa

Fizyka atomowa i kwantowa

Fizyka atomowa i kwantowa

Fizyka atomowa i kwantowa

Klasyczne rozumowanie: promieniowanie o krótszych

Fizyka atomowa i kwantowa

Światło = i fala i strumień cząstek…

Fizyka atomowa i kwantowa

Fizyka atomowa i kwantowa

(Max von Laue, Historia fizyki, s. 201-202).

Fizyka atomowa i kwantowa

Fizyka atomowa i kwantowa

klasyczna fala foton

Zachowanie fotonu nieprzewidywalne!

Fizyka atomowa i kwantowa

Fizyka atomowa i kwantowa

Fizyka atomowa i kwantowa

Fizyka atomowa i kwantowa

Fizyka atomowa i kwantowa

Fizyka atomowa i kwantowa

Fizyka atomowa i kwantowa

Fizyka atomowa i kwantowa

foton przechodzi dwoma

też jest dopuszczalnym stanem

• cząstka w kilku miejscach jednocześnie

Fizyka atomowa i kwantowa

Rekord (2011): interferencja

Jeśli coś mierzy którędy foton przeszedł…

Fizyka atomowa i kwantowa

Jeśli coś mierzy którędy foton przeszedł…

Informacja o drodze nie może wyciec do otoczenia! Inaczej następuje dekoherencja

Fizyka atomowa i kwantowa