MỤC LỤC

MỤC LỤC...............................................................................................................6
LỜI NÓI ĐẦU........................................................................................................8
TÓM TẮC...............................................................................................................9
ABSTRACT.........................................................................................................10
KÝ HIỆU VÀ VIẾT TẮT.....................................................................................11
DANH MỤC HÌNH VẼ........................................................................................12
DANH MỤC BẢNG.............................................................................................13
Chương1: tổng quan về phun xăng điện tử...........................................................14
Tổng quang về hệ thống phun xăng điện tử.........................................................15
1.1 sơ đồ khối........................................................................................................15
1.2 nguyên lý hoạt động của hệ thống phun xăng điện tử....................................16
Chương 2:cấu tạo của một hệ thống phun xăng điện tử cơ bản............................17
2.1 phần tín hiệu....................................................................................................18
2.1.1 cảm biến vị trí cốt máy CPS.........................................................................18
2.1.2cảm biến áp suất khí nạp MAP.....................................................................20
2.1.3cảm biến bướm ga TPS.................................................................................21
2.1.4cảm biến nhiệt độ động cơ ETS....................................................................23
2.1.5 cảm biến Oxy...............................................................................................23
2.1.6 cảm biến nhiệt độ khí nạp IAT.....................................................................24
2.1.7 cảm biến nghiên xe......................................................................................26
2.2 PHẦN ĐIỀU KHIỂN....................................................................................28
2.3 PHẦN HOẠT ĐỘNG....................................................................................29
2.3.1 kim phun......................................................................................................29
2.3.2 bơm nhiên liệu..............................................................................................31
2.3.3van cấp khí lần hai AISV..............................................................................32
2.3.4 van điều khiển tốc độ càm chừng ISC.........................................................33
Chương3; hệ thống phun xăng điện tử trên một số dòng xe lắp
ráp tại Việt Nam................................................................................................34
3.1 SYM................................................................................................................35
3.1.1 giới thiệu xe Atila Elizabeth........................................................................35
3.1.2 vị trí các bộ phận của hệ thống....................................................................35
3.1.3 sơ đồ hệ thống dây.......................................................................................36
3.1.4 nguyên lý hoạt động.....................................................................................39
3.2Yamaha Cuxi....................................................................................................40
 3.2.1 giới thiệu......................................................................................................40
3.2.2 vị trí các bộ phận phun xăng điện tử trên xe Yamaha
Cuxi.......................................................................................................................41
3.2.3 sơ đồ bố trí hệ thống dây..............................................................................42
3.2.4 nguyên lý hoạt động.....................................................................................42
3.3 Honda PCX.....................................................................................................44
3.3.1 Giới thiệu.....................................................................................................44
3.3.2 vị trí các bộ phận hệ thống PGM-FI............................................................45
3.3.3 sơ đồ bố trí hệ thống dây..............................................................................46
3.3.4 nguyên lý hoạt động ....................................................................................47
Chương 4: so sánh hệ thống phun xăng điện tử SYM Atila,
Yamaha Cuxi, Honda PCX..........................................................................49
4.1 Nhận xét chung...............................................................................................50
4.2 khác biệt về hệ thống phun xăng điện tử xe SYM Atila,
Yamaha Cuxi, Honda PCX...................................................................................50
4.2.1 SYM Atila....................................................................................................50
4.2.2 Yamaha Cuxi................................................................................................51
4.2.3 Honda PCX..................................................................................................52
4.3 Đặt tính nổi bật của Honda PCX.....................................................................52
4.3.1 phát hiện điểm chết trên nhờ nam châm máy phát.......................................52
4.3.2 máy phát tích hợp cùng máy khởi động.......................................................53
4.3.3 hệ thống dừng cầm chừng............................................................................60
Chương 5: bài giang hệ thống phun xăng điện tử xe SYM......................60
Bài 1: kiểm tra mạch cấp nguồn............................................................................61
Bài 2: kiểm tra cảm biến ......................................................................................65
Bài 3: kiểm tra hệ thống nhiên liệu.......................................................................71
Bài 4 kiểm tra hệ thống đánh lửa..........................................................................75
Bài 5: độc mả lổi hệ thống phun xăng điện tử SYM Atila....................................77
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ...................................................................................80
Tài liệu tham khảo.................................................................................................81

LỜI NÓI ĐẦU

Phun xăng điện tử EFI (Electronic Fuel Injecsion) làm mộ công việc tiên tiến mà
lâu nay dã được nguyên cưu và ứng dụng rộng rãi trong lĩnh vực ô tô.
 Bằng những tính năng vượt trội: giảm đáng kể lượng khí thải gâp ô nhiễm, tiết
kiệm nhiên liệu, khởi động dễ dàng, vận hành êm ái, công nghệ phun xăng điện tử
đang dần thay thế cho những bộ chế hòa khí truyền thống đã củ kĩ và lỗi thời trên
những dòng xe ô tô hiện nay.
Không những dừng lại ở đó ngày nay công nghệ phun xăng điện tử còn lan sang cả
thị trường mô tô- xe gắn máy. ở nước ta các hang xe máy nổi tiêng như Honda,
Yamaha, SYM đã lần lược đưa những dòng công nghệ này vào những dòng xe mới
của mình.
Trước đây công nghệ phun xăng điện tử chỉ có thể tìm thấy trên những chiết xe
máy đắt tiền như Dyla, Shi, Psi…nhưng ngày nay công nghệ này đã trở nên phổ biến
hơn và dần xuất hiện trên những dòng xe bình dân với giá cả hợp lý, phù hợp với thu
nhập của đa số người dân Việt Nam.
Với sự ưu Việt của mình, chắn chắn rằng công nghệ phun xăng điện tử nói chung
và phun xăng điện tử trên xe máy nói riêng sẽ có nhửng bước phát triển mạnh mẽ và
ngày được ứng dụng rộng rãi hơn trong tương lai.
TÓM TẮT
Đề tài: hệ thống phun xăng điện tư trên xe SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda
PCX, nhằm đến mục tiêu giúp cho các bạn sinh viên am hiểu hơn về công nghệ
phun xăng điện tử trên xe máy. Bên cạnh đó nhóm thực hiện đề tài cũng dược trang
bị them kiếm thức hữu ích về hê thống phun xăng điện tử.
Nội dung đề tài trình bày hê thống phun xăng điện tử trên những sản phẩm rất
mới như Atila Elizabeth của hãng SYM, Cuxi của hãng Yamaha và PCX của hãng
Honda. Nội dung đề tài gồm 5 phần chính.
- Phần 1: tổng quan về hê thống phun xăng điện tử. phần này trình bày một
cách sơ lược một cách dể hiểu về kết cấu và hoạt động cơ bản của hên thống phun
xăng điêbj tử.
- Phần 2: cấu tạo nguyên lý hoạt động các bộ phận của hê thống phun
xăng điện tử. phần này làm rỏ vai trò và nguyên lý hoạt động của hệ thống cảm
biến, bộ điều khiển tung tâm và cơ cấu chấp hành.
- Phần 3: hệ thống phun xăng điện tử trên xe SYM Atila Elzabeth,
Yamaha Cuxi, Honda PCX. Phần này trình bày sơ đồ bố trí hệ thống, sơ đồ hoạt
động, nguyên lý làm việc của các xe trên.
- Phần 4: so sánh hệ thống phun xăng điện tử xe Atila Elizabeth, Cuxi và
PCX. Phần này trình bày những sự giống nhau về hệ thống phun xăng điên tử của
ba hang khác nhau.
- Phần 5: bài giảng hệ thống phun xăng điện tử xe Atila Elizabeth EFI.
Phần này hướng dẩn cho học viên thao tác kiểm tra các bộ phận cần thiêt của hệ
thống phun xăng điện tử trên xe Atila Elizabeth.
 KÝ HIỆU VÀ VIẾT TẮT
 Ký hiệu và viết tắt các linh kiện dung trong hệ thống phun xăng:
- CKP Sensor/ CPS (Crankshaf position sensor): cảm biến vị trí trục khuỷu.
- EUC/ECM (Electronic control unit/ module): bộ điều khiển trung tâm.
- ECT sensor (engine coolant temperature sensor):cảm biến nhiệt nước làm mát.
- ET Sensor (engine temperature sensor):cảm biến nhiệt động cơ.
- IAT Sensor (intake air temperature sensor):cảm biến nhiệt độ khí nạp
- ISCV (idle speed control valve): van điều khiển tốc độ cảm chừng.
- IACV (Intake air control valve): van diều khiển tốc độ cảm chừng.
- MAP sensor (manifold absolut pressure sensor):cảm biến áp suất trên đường
ống nạp.
- TPS (throttle posision sensor):cảm biến vị trí bướm ga.
- AISV (Air injection solenoid valve): van cấp khí vào đường ống xả.
- EOT Sensor (engine oil temperature sensor): cảm biến nhiệt độ đầu động cơ.
- VTA (Voltage throttle angle):tín hiệu điện áp từ cảm biến bướm gagửi tới
ECU.
- DLC( Data link conector):đầu nói dữ liệu.
- MIL (Malfunction indicating lamp): đèn báo sự cố
 Ký hiệu màu dây:
- BL (Black); đen.
- BU : xanh dương.
- Br :nâu.
- Lg :xanh lá cây lợt.
- G :xanh lá cây.
- R :đỏ.
- O : cam.
- P : hồng.
- Y : vàng.

DANH MỤC HÌNH VẼ

Hình 1.1: sơ đồ khối hệ thống phun xăng điện tử xe máy.............................trang15
Hình 1.2; cảm biến CPS................................................................................trang 18
Hình 2.2: sơ đồ nguyên lý làm việc CPS...................................................... trang19
Hình 2.3: cảm biên MAP...............................................................................trang20
Hình 2.4: cấu tạo cảm biến MAP...................................................................trang20
Hình 2.5: sơ đồ mạch điện cảm biến MAP....................................................trang21
Hình 2.6 cảm biến TPS..................................................................................trang21
Hình 2.7 :mạch điện cảm biến TPS...............................................................trang 22
Hình 2.8: cảm biến nhiệt độ động cơ.............................................................trang23
Hình 2.9: cấu tạo cảm biến ôxy.....................................................................trang 24
Hình 1.10: mạch điện cảm biến IAT..............................................................trang25
Hình 1.11: cảm biến nghuyên xe...................................................................trang 26
Hình 1.12: cấu tạo cảm biến nghiên xe.........................................................trang 27
Hình 1.13 mạch điện tử của cảm biên nghiên xe...........................................trang28
Hình 1.14: ECU động....................................................................................trang 28
Hình 1.15; giắc ecu của Atila........................................................................trang 28
Hình 2.16 : kim phun.....................................................................................trang29
Hình 2.17: cấu tạo kim phun..........................................................................trang30
Hình 2.18: bơm nhiên liệu............................................................................trang 31
Hình 2.19; van AISV.....................................................................................trang 32
Hình 2.20;mạch điện van AISV....................................................................trang 32
Hình 2.21van ISC...........................................................................................trang33
Hình 2.22; sơ đồ van ISC...............................................................................trang33
Hình 3.1 xe Atila Elizabeth đỏ......................................................................trang 35
Hình 3.2: vị trí bộ phận của hệ thống phun xăng điện tử...............................trang36
Hình 3.3: bố trí cảm biến của hệ thống EFI...................................................trang37
Hình 3.4: sơ đồ bố trí các bộ phận của hệ thống EFI.....................................trang37
Hình 3.5: sơ đồ mạch điện của SYM Atila...................................................trang 38
Hình 3.6 Yamaha Cuxi trắng ánh kim..........................................................trang 40
Hình 3.7vị trí các bộ phận phun xăng của Yamaha Cuxi...............................trang41
Hình 3.8: sơ đồ mạch điện Yamaha Cuxi......................................................trang42
Hình 3.9: giắc cấm ECU của Yamaha Cuxi...................................................trang42
Hình 3.10:Honda PCX trắng.........................................................................trang 44
Hình 3.11: vị trí bộ phận hệ thống PGM-FI...................................................trang45
Hình 3.12: sơ đồ mạch điện Honda PCX......................................................trang 46

CHƯƠNG I: TỔNG QUAN

VỀ PHUN XĂNG ĐIỆN TỬ
1. Tổng quan về phun xăng điện tử.
1.1 sơ đồ khối
 Hình 1.1 sơ đồ khối hệ thống phun xăng điện tử
1.2
ph?n tín hi?u ph?n di?u khi?n ph?n ho?t d?ng 1.2
1.2
1.2
MAP 1.2
1.2

E
TPS
INJECTOR 1.2
1.2
IAT 1.2
BOBINE 1.2
CPS
C ISC
1.2
1.2
1.2

U
ECT 1.2
PUMP RELAY 1.2
BANK 1.2
CHECK LIGHT 1.2
OXY 1.2
1.2
1.2
1.2
1.2
TEST TOOLS DIAGNOTIS SCANNER 1.2
1.2
nguyên lý hoạt động của hệ thống phun xăng điện tử:
khi bật công tắt máy, chưa khởi động động cơ, ECU điều khiển cho bơm
xăng hoạt động trông vòng 3 giây rồi tắt để đưa nhiên liệu đến kim phun,
chuẩn bị cho quá trình khởi động động cơ.
Khi động cơ hoạt động , cảm biến thuộc phần tín hiệu hoạt động sẽ liên
tục gửi tín hiệu về ECU. Từ việc tính toán các tín hiệu gửi về này, ECU sẽ
quyết định thời điểm phun nhiên liệu và thời điểm đánh lửa để cho động cơ
hoạt động với hiệu suất tối ưu và tiết kiệm nhiên liệu đồng thời giảm ô
nhiễm môi trường nhất
 CHƯƠNG II: CẤU TẠO CỦA HỆ
THỐNG PHUN XĂNG ĐIỆN TỬ
CƠ BẢN
Một số hệ thống phun xăng điện tử gồm có ba phần cơ bản:phần tín hiệu , phần
điều khiển, phần hoạt động.
 phần tín hiệu: các cảm biến tín hiệu đầu vào (vị trí cốt máy, áp suất khí
nạp nhiệt độ động cơ, vị trí bướm ga)
 phần điều khiển: ECU.
 Phần hoạy động; các
bộ phận chấp hành
(kim phun, bô bin
sườn, bơm xăng, đèn
kiểm tra, van ISC,
AISV).
2.1 PHẦN TÍN HIỆU:
Bao gồm các cảm biến làm
nhiệm vụ truyền tín hiệu cho bộ
điều khiển trung tâm ECU để
ECU căn cứ vào đó mà điều
khiển cho hệ thống làm việc:
2.1.1cảm biến vị trí cốt máy
CPS Hình1.2: cảm biến vị trí cốt máy CPS
Công dụng:
CPS gửi tín hiệu dạng điện áp về cho ECU, ECU dựa vào tín hiệu duyệt áp này
để xác định điểm chết trên của pistôn động cơ.
Cấu tạo:
CPS có cấu tạo gồm một cuộn
dây và một nam châm vĩnh cữu lắp
trên một khung tử và một rotor.
( trong tường hợp này rotor chính là
vô lăng lửa)
Nguyên lý làm việc:
Khi vô lăng quay, các chốt cựa
trên vô lăng chuyển động quét qua
cảm biến CPS sẽ tạo cho từ thông đi
qua cuộn dây của cảm biến thay đổi.sự thay đổi từ thông này sẽ tạo ra một suất điện
động dạng xung xoay xhiều trong cuộn dây, tín hiệu này được gửi về ECU, ECU
sẽ nhận biết được điểm chết trên thông qua vị trí chốt cựa dài trên vô lăng để điều
khiển thời điểm dánh lửa hộp lý.
2.1.2 cảm biến áp suất khí nạp- MAP :

Công dụng:
Đo áp suất, lưu lượng không khí trong
đường ống nạp.
Phản hồi tín hiệu về cho ECU để kiểm
sót điều khiển hoạt dộng của động cơ.

Cấu tạo:
Cảm biến gồm màng silicon, một
buồn chân không và một IC. Một mặt của
màng silicon đặt tiếp xúc với độ chân
không trông đường ống nạp, một mặt tiếp
xúc với đường chân không được duy trì
với một áp thấp cố địnhtrước trong cảm
biến
Cảm biến MAP có ba chân là: nguồn
Vc (5V), chân mass cảm biến và chân tín
hiệu PIM.
Nguyên lý hoạt động:
Khi áp suất trong đường ống nạp thay
đổi làm cho silicon biến dạng,điện trở của
nó se thay đổi, vì vậy điện áp mà IC gửi về
ECU sẽ thay đổi theo áp suất trong dương
ống nạp.
Áp suất trong dương ống nạp càng cao
thì điện áp tín hiệu gửi vè ECU càng cao và
ngược lại.
2.1.3 cảm biến bớm ga- TPS
Công dụng:
Cảm biến bướm ga được bố trí ở chân
bướm ga và được điều khiển bởi bướm ga.
Cảm biến chuyền gốc mổ bướm ga thành tín
hiệu điện và gửi tín hiệu này đến ECU, ECU
đưa vào tín hiệu đẻ nhạn biêt tải động cơ,từ đó diều chỉnh lưu lượng phun , thời
điểm dánh lửa và tốc độ càm chừng .
Cấu tạo:
Cảm biến TPS cấu tạo là mọt biến trở con trược. con trược thay đỏi điện trở
được điều khiển bởi bướm ga.
Cảm biến còn có ba cực gồm: nguồn Vc, chân tín hiệu VTA, chân mass cảm
biến E2.

Nguyên lý hoạt động:

khi gốc mở bướm gat hay đổi, trục bướm ga sẽ làm cho vị trí con trược trong
bướm ga sẽ thay đổi theo. Điện trở cảm biến thay đổi làm cho tín hiệu gửi về ECU
cũng thay đổi. ECU dựa vào sự thay đổi của tín hiệu điện áp để xác định vị trí hiện
tại của bướm ga
2.1.4 cảm biến nhiệt độ động cơ –ETS;

Công dụng:
Cảm biến cung cấp tín hiệu nhiệt
độ dưới dạng điện áp về cho ECU để
ECU điều khiển lượng phun nhiên
liệu vào thời điểm dánh lửa của động
cơ
Cấu tạo:
Cảm biến có cấu tạo là một điện
trở âm được gắn vào thành của động
cơ để đo nhiệt độ của động cơ và gửi
về ECU dưới dạng điện ấp. đối với
những xe làm mát động cơ băng dung
dịch thì cảm biết nhiệt độ động cơ là cảm
biến nhiệt độ nước làm mát dược bố trí ở
đường nước ra khổi động cơ.
Cảm biến đưa về ECU hai chân :
một chân tín hiệu và một chân mass cảm
biến.
Nguyên lý hoạt động:
khi tín hiệu độ động cơ thay đổi tì
giá cảm biến điện trở cũng thay đổi theo (
nếu nhiệt độ tăng thì điện trở cảm biến giảm và ngược lai nếu nhiệt độ giảm thì điện
trở cảm biến sẽ tăng lên). Sự thay đổi cảu điẹn trở sẻ làm cho tín hiếu điênnj áp gửi
về a ECU thay đổi. ECU dựa vào sự thay đổi điện áp để nhận biết nhiệt độ của
động cơ,
2.1.5 cảm biến oxy:
Công dụng
Cảm biến oxy được gắn ở cổ bô để nhận biết nồng độ ôxy có trong khí thải.
cảm biến oxy giúp ECU nhạn biết tỷ lệ hòa khí đậm hay nhạt để từ đó có sự điều
chỉnh lượng phun nhiên liệu cho hợp lý.
Cấu tạo
Cảm biến oxy có cấu tạo gồm hợp chất zirconia. Điện cực platin và bộ cảm
biến.
Một mặt cảm biến tiếp xúc với khí thải, một mặt tiếp xúc với khí trời, cảm biến
oxy có bốn chân : một chân nguồn cho bộ xông cảm biến , một chân HT điều khiện
xông cảm biến, một chân mass cảm biến và một chân tín hiệu.
Nguyên lý hoạt động:
Cảm biến oxy hoạt động được ở nhiệt độ tối thiểu là 400 độ C, vì vậy cảm biến
cần có bộ phận xông nóng khi động cơ mới khởi động.
Khi cảm biến oxy hoạt động, nếu lượngb oxy trong khí thải nhiều điện áp tạitại
hai điên cực platin thấp , nếu lượng oxy trong túi khí thải ít, cảm biến oxy sẽ phát ra
tín hiệu điên áp cao, sự chênh lệch giữa oxy trong khí thải và nồng độ oxy trong
không khí càng lớn thì tín hiệu điên áp do cảm biến phát ra càng cao. Từ lượng oxy
trong khí thải mà ECU xác định được nhờ cảm biến oxy để điều chỉnh tỉ lệ hổn hợp
trong buồn đốt phù hợp với chế độ làm việc của động cơ.

2.1.6 cảm biến nhiệt độ khí nạp :IAT

Công dụng:
Cảm biến nhiệt độ khí nạp ECU xác
định được nhiệt độ không khí trong đường
ống nạp
Cấu tạo:
Cảm biến gồm một nhiệt điên trở lắp
trong bộ đo gió hoạt trên đường ống nạp.

Nguyên lý hoạt động:

 Khi có sự thay đổi không khí bên
đường ống nạp, cảm biến sẽ nhân được sự
thay đổi và sẽ gửi về cho ECU. ECU căn cứ
vào tín hiệu gửi về để điều chỉnh lượng phun
nhiên liệu cho phù hợp.
2.1.7 cảm biến nghiêng xe:
Công dụng
Cảm biên nghiêng xe có công dụng giúp
nhận biết gốc nghiêng của xe để giúp ECU
tiến hành ngắt động cơ khi xe nghiêng quá giới
hạng cho phép( 65 độ).
Cấu tạo

Cảm biến nghiêng xe có cấu tạo gồm một

mạch điện và con lắc có gắn phần tử hall.
Mạch điên gắn cố định với than xe, con
lắc có mang phần tử hall thì được treo tự do.
Nguyên lý hoạt động;
Khi xe nghiêng thì con lắc mang phần tử
hall sẽ có gốc nghiêng tương đối với phần điện tử
Mạch điện tử của cảm biến sẽ xác định
gốc lệch so với phần tử hall và gửi tín hiệu
về ECU , ECU căn cứ vào tín hiệu để nhận
biết độ nghiêng của xe.
Nếu xe bị nghiêng một gốc lớn hơn 65
độ thì ECU sẽ điều khiển ngắt động cơ để
đảm bảo sự an to
2.2PHẦN ĐIỀU KHIỂN:
Phần điều khiển hệ thống là bộ sử lí
trung tâm ECU
Công dụng:
ECU có vai trò là bộ phận trung tâm
điều khiển taonf bộ hoạt động của động
cơ ,ECU nhận tín hiệu từ các cảm biến
đưa về để tính toán và nhận biết các số
liệu liên quan đến động cơ tín hiệu của
các cảm biến, từ đó ECU sẽ gửi tín hiệu
điều khiển đến các bộ phận hoạt động để điều
khiển động cơ hoạt độngvới chế độ tối ưu
nhất.
ECU còn cung cấp nguồn 5V cho một số
cảm biến làm việc.
Cấu tao:
ECU là bộ phận có cấu tạo phức tạp nhất
trong hệ thống phun xăng điên tử, nó như là
một máy tính với một bộ vi sử lý gắn trên một hệ
thống vi mạch điện tử rất phức tạp
Một ECU thường có rất nhiều chân, tuy
nhiên số chân của ECU trên mổi hãng xe mổi dòng xe khác nhau thì lại giống
nhau.

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18
19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36
Hình2.15: giắc ECU của xe Atila 36 chân

Nguyên lý hoạt động:

ECU điều khiển mội hoạt động cảu hệ thống phun xăng điện tử khi động cơ
hoạt động.
Khi động cơ làm việc. ECU sẽ cấp nguồn cho cảm biến làm việc và điều khiển
các hoạt động bơm xăng , phun xăng , bobin dánh lửa.
ECU sẽ nhận được tín hiệu do cảm biến gửi để tính toán chế độ lam việc hiện
tại của động cơ và sự điều khiển hợp lí cho các bộ phận hoạt động của động của
động cơ làm việc với hiệu suất tối ưu nhất,
tiết kiệm nhiên liệu và giảm thiểu ô nhiểm
môi trường nhất.
2.3 PHẦN HOẠT ĐỘNG:
Phần hoạt dộnggồm một số bộ phận
chấp hành hoạt động dưới sự điều khiển
của ECU như.
2.3.1 kim phun.
Công dụng:
Kim phun có công dụng phun nhiên
liệu vào buồn đốt của động cơ hoạt phun
vào đường ống nạp để hình thành hổn hợp
khí sẽ được đốt cháy trong xylanh động cơ để tạo công suất cho động cơ hoạt
động.
Cấu tạo:
Kim phun thực chất là van điện khi có dòng điện qua cuộn dây kim phun thì
van kim được nhất lên và nhiên liệu được phun vào buồng nạp. lổ tia kim được thiết
kế đặc biệt để đảm bảo phun sương ở số vòng quay thấp.
Nguyên lý hoạt động:
ở kỳ nạp của động cơ, khi đến thời điẻm phun nhiên liệu thì ECU sẽ điều khiển
nối mass cho cuộn dây của kim phun. Lúc đó sẽ có dòng điện đi qua cuộn dây và
hình thành nên một lực từ nhất kim phun lên và xăng được đưa vào buồn đốt qua
lổ tia của kim phun.
Lượng nhiên liệu phun sẽ được điều khiển thông qua việc điều khiển thời gian
nhất kim của ECU.
2.3.2 bơm nhiên liệu:
Công dụng:
Bơm nhiên liệu có công dụng đưa
nhiên liệu từ bình chứa đến kim phun để
cho kim phun nhiên liệu vào buồn nạp của
dộng cơ khi cần thiết .
Cấu tạo:
Bơm nhiên liệu là bơm cách gạt được
điều khiển bởi một động cơ điện một chiều
do ECU điều khiển,
Nguyên lý hoạt động:
Khi mới bật công tắc máy, chưa khởi động động cơ, ECU sẽ điều chỉnh cho
bơm nhiên liệu hoạt động trong vòng 3 giây để đưa nhiên liệu lên chờ sẵn ở kim
phun chuẩn bị trong quá trình khởi động .
Trong quá trình hoạt đọng của động cơ, bơm nhiên liệu được cấp điện để hoạt
động liên tục và đưa nhiên liệu đến chờ sẵn ở kim phun,
Áp suất làm việc của bơm nhiên liệu
vào khoảng 3 kf/cm2.
2.3.3 Van cấp khí lần hai AISV
(Air Injection Solenoid Valve).

Công dụng :
 Van AISV có công dụng cung cấp không khí vào đường ống thải để đốt khí
xả
Có chứa xăng dư trước khi thải ra môi trường.
Cấu tạo:
Van AISV có cấu tạo là một van điện có tác dụng đóng/mơ đường khí vào
đường ống thải dưới sự điều khiển của EUC.
Nguyên lý hoạt động:
Power relay

Hình 2.19 mạch điện van AISV.

Khi lượng nguyên liệu dư có trong khí thải

Air lnjection vược quá giới hạn cho phép, EUC sẽ cấp
solenoid điện cho van AISV mở đường không khí vào
valve
ống xả. lượng khí xả có chứa xăng dư ở nhiệt
độ cao gập không khí đưa vào sẽ tự bốc cháy
giúp khí xả thải ra môi trường sạch hơn.
2.3.4 Van điều khiển tốc độ cầm
chừng ISC (Idle Speed Control
Valve).

Công dụng:
Van ISC điều khiển lượng không khí
theo đường bypass vào đường ống nạp
bằng cách vận hành van trược theo tín
hiệu đầu vào nhận được từ ECU để duy
trì tốc độ cầm chừng.
Cấu tạo:
Van ISC có cấu tạo gồm : moto bước,
van trược
và mạnh
phụ.
Nguyên lý hoạt động:

Khi động cơ hoạt động ở tốc độ cầm chừng,

ECU căn cứ vào tín hiẹu tải và nhiệt độ động cơ để
cấp điện cho moto bước điều khiển van bước để
them hay giảm lượng không khí đưa vào ống nạp qua đường bypass để điều khiển
tốc độ cầm chừng cho hợp lý.

Chương 3
Hệ Thống Phun Xăng Điện Tử
Trên Một Số Dòng Xe Lắp Ráp
Tại Việt Nam

3.1 SYM Atila Elizabeth.

3.1.1 Giới thiệu về xe Atila
Elizabeth.
SYM Việt Nam đã
làm nên thương hiệu của
mình với các dòng xe sản
phẩm Atila Victoria, Atila
Elizabeth…. Với xu hướng
tiết kiệm nhiên liệu và tiện
nghi cho người sử dụng,
tháng 6/2010 Công ty VMEP đã cho ra đời sản phẩm Atila Elizabeth EFL.
Thông số ky thuật:
Trọng lượng: 113kg.
Dài rộng cao:
1.795x668x1.100mm.
Khoảng cách trục và bánh xe:
1.260 mm.
Mức tiêu hao nhiên liệu:
2.3lít/100km.
 Dung tích xy lanh: 111.1cc.
Dung tích bình xăng: 5 lít.
Động cơ: xăng 4 kỳ , 1xy lanh, cam đơn .
Tỷ số nén: 10.5:1.
Công suất tối đa: 6.25 kw/7500vòng/phút.
Mômen cực đại: 8n.m/6000vòng/phút.
Đường kính và hành trình piston; 52,4mm x 51,5mm.

3.1.2 Vị trí các bộ phận của hệ thống .

Hình3.2: vi trí các bộ

phận của hệ thống EFI

Hình:3.3 bố trí các cảm

biến của hệ thống EFI
trên xe
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

3.1.3 Sơ đồ hệ thống dây.

role chính
(R)

20A
(R/Y)

IGN SW
10A

20A

ROLE
BÌNH ÐI? N B? s?c BOM
(R)
(R/Y)

Bom xang
BATT19 (O/W)
(G/W) 3 CRK-P IGP1
BI/Y FLPR11
9 CRK-M
c?m bi?n c?t máy
CQMR SOL12 Van AISV
Y/BI
BI? N V? 13 VCC
TPS W/Br
TRÍ 5 TH
G/R 24 SG Kim phun
BU? M (BI/G)
INJ16
GA

IG18 (BI/Y)
C? M MAP Bôbin
BI? N BI/R6 PM HEGO
MAP HEGO A/D
SENSOR
17
(R/Y)

C? M HEGO HT7 HEGO

ET R/Gr22 TW HEATER (R/Y)
BI? T
NHI? T
Ð?
C?m bi?n ôxy
C? M K-LINE 10 gi?c
W/G
BI? N ch?n
32 RO doán
NGHIÊNG
XE

P/W
21 MIL TSSM 20
CD
ÐÈN BÁO
B? NG
L? I 35 PG1 TAY
36 PG2 LG 8 G

Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 17
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

Hình:3.5 sơ đồ dây hệ thống EFI trên xe Elizabeth.

3.1.4 Nguyên lý hoạt động.
Không bật công tắt máy, động cơ không hoạt động.
Bật công tắt máy sẽ có dòng điện I đến công tắt IGSW đến, dòng diện
qua cuộn dây rờ le chính về mass làm cho tiếp điển rờ le chính đống lại. khi tiếp
điểm rờ le chính đống lai se cấp nguồn đến nhưng vị trí:
 Cực BATT 19 cấp nguồn cho ECU.
 Cuộn dây rờ le bơm xăng đến chân FLPR 11 của ECU.
 Cực IGP 1 trên ECU.
 Van AISV đến cực SOL 12 trên ECU.
 Kim phun đến INJ 16 trên ECU.
 Bộ bin đến chân IG 18.
 Cuộn dây cảm biến OXY đến cực HEGO HT17 trên ECU.
 Giặc chẩn đoán và giắc chẩn đoán.
Khi các tin hiệu gửi đến ECU không có gi bất ổn , ECU sẽ nối mass cho
rờ le bơm, rờ le bơm sẽ điều chỉnh cho bơm hoat động để cung cấp
nguyên liệu có áp suất đến kim phun.
Khi động cơ làm việc, lúc này các cảm biến như: cảm biến bơm ga, cảm
biến áp suất trên đường ống nạp, cảm biến vị trí trục khuỷu, cảm biến
nhiệt độ khí nạp, cảm biến nhiệt độ động cơ, cảm biến ôxy,… đưa tín
hiệu dươi dạng điên áp về ECU. ECU tiếp nhận các tín hiệu từ các cảm
biến ,sử lý tin hiệu và đưa các tín hiệu điều khiển các cơ cấu chấp hành
bao gồm: bơm xăng, kim phun, bôbin đánh lửa, van điều khiển cầm
chừng,….. cho phù hợp với trình trạng tạm thời của động cơ. quan trọng
nhất la thời điểm phun, lưu lượng phun, thời điểm đánh lửa … theo từng
chế độ hoạt động.
Khi động cơ hoạt động, ECU sẽ điều khiển:
 Kim phun bằng cách đóng/ngắt mass cuộn dây kim phun thong qua
chân INJ 16
 Bộ bin đánh lửa bằng cách đóng/ngắt mass cho cuộn sơ cấp của bộ
bin qua chân IG18.
 Cuộn dây xông cảm biến Oxy qua chân HEGO HT17 .
Trong lúc động cơ đang hoạt động, nếu có hệ thống xãy ra thì ECU sẽ
điều khiển đèn check engine sáng lên để báo cho lái xe biết nếu cần thiết ECU
sẽ ngắt xăng và đánh lửa trong những trường hợp hư hỏng nhất định để đảm bảo
an toàn.
Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 18
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

3.2 yamaha Cuxi:

3.2.1 Gới thiệu:
Tháng 8/2010 công ty TNHH Yamaha motỏ Việt Nam đã chính thức ra
mắt sản phẩm xe số tự động hoàn toàn với Yamaha Cuxi nhằm phục vụ cho đại
đa số khách hang nữ trẻ tuổi.
Yamaha Cuxi cũng là sản phẩm đầu tiên của Yamaha trên thi trường Việt
Nam được trang bị hệ thống phun xăng điện tử giúp tiết kiệm nhiên liệu và dể
dàng điều khiển.

Thông số khỉ thuật ;

 Chiều dài; 1.700mm.
 Chiều rộng: 635mm.
 Chiều cao: 1.055mm.
 Độ cao yên; 740mm.
 Khoảng cách giưa hai trục bánh xe: 1.190mm.
 Khoảng cách gần với mặt đất; 88mm.
 Động cơ: SOHC xy lanh đơn, 2
van 4 thì có dung
tích 102cc, làm mát bằng không khí
 Công suất cực đại :
5.4kw/8.500vòng/phút .
 Trọng lượng: 89kg.
 Dung tích bình xăng: 4lit.

Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 19
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

3.2.2 vị trí bộ phận phun xăng điện tử trên xe Yamaha

cuxi.

công t?c

15A role chính

R
10 BATT VB
c?m bi?n
g?c IJ
nghuyên 33 LA
kim phun
IG
14 VCC
bôbin
16 TP

34 PB BU/B1
d? c?m FP 24 bom xang
bi?n
32 AT W
SP 9
Lg dèn báo l?i
12 SGND
LAN 11 gi?c
c?m bi?n t? 17 ET BU/Y ki?m tra
d?ng co SS 27
c?m bi?n 28 CRK ISC1 4 P van
BR/G 15 O2 ISC2 6 G/Y ISC
c?c máy
ISC3 21
BL/G 18 OH ISC4 23
PGND 3

c?m bi?n ôxy

3.2.3 sơ đồ bố trí hệ thống dây:

3.2.4 nguyên lý hoạt động:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19
20xăng
Phun 21điên
22tử23
SYM24 25Yamaha
Atila, 26 27 28Honda
Cuxi, 29 PCX
30 31 32 33 34Page 20
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

 Không bật công tắc động cơ không hoạt động.

 Bật công tắc, xuất hiện dòng điện I từ (+) ắcquy công tắc máy chia
thành nhiều nhánh đi.
o Cực VB cấp nguồn cho ECU.
o Kim phun  cực IJ của ECU.
o Bộ bin đánh lửa  cực IG của ECU.
o Bơm xăng  cực FP của ECU.
o Đèn báo lổi động cơ  cực SP của ECU.
o Cuộn dây xông cảm biến ôxy cực OH của ECU.
 Khi tín hiệu đưa đến ECU tốt thì ECU sẽ nối mát trực tiếp với bơm hoạt
động cung cấp nhiên liệu có áp suất cao đến kim phun,
 Trong quá trình động cơ hoạt động, ECU sẽ điều khiển:
o Kim phun bằng cách nối(ngắc) mát của cuộn dây sơ cấp thông qua
cự IJ.
o Bộ bin đánh lửa bằng cách nối(ngắc) mát của cuộn dây sơ cấp
thông qua cực IG.
o Nếu có sự cố lien quan đến hệ thống phun xăng thì ECU sẽ phát
hiện và báo cho người lái bằng đèn báo lỗi.
 Khi động cơ mới khởi động, cảm biến ôxy không thể hoạt động ngay lậy
tức, nó phải cần có dòng điện đi qua cuộn dây bên trong cảm biến để đốt
nóng đến một nhiệt độ nhất định. Do vậy ECU sẽ cấp dòng cho cuộn dây
cảm biến thông qua cực OH để làm nhiệm vụ nung nóng.
 Khi công tắc máy bật ON, lúc này các cảm biến như: cảm biến bướm ga,
cảm biến áp suất của đường ống nạp, cảm biến vị trí trục khủy, cảm biến
nhiệt độ khí nạp,cảm biến nhiệt độ động cơ, cảm biến ôxy…..dưa tín hiệu
dưới dạng điện áp về ECU. ECU tiếp nhận các tín hiệu từ các cảm biến,
xử lý tín hiệu và đưa ra các tín hiệu điều khiển các cơ cấu chấp hành bao
gồm:bơm xăng, kim phun, bobbin đánh lửa, van điều khiển cầm
chừng…..cho phù hợp với tình trạng hoạt động của động cơ, quan trọng
nhất là thời điểm phun, lưu lượng phun, và thời điểm đánh lửa.. theo từng
chế độ hoạt động của động cơ.
3.3 Honda PCX:
3.3.1 Giới thiệu:
Tháng 9/2011 honda đã chính thức giới thiệu PCX 125 mẩu xe tay ga thứ
4 của mình tại thị trường Việt Nam. PCX 125 được trang bị nhiều tính năng lần
đầu có mặt trên thị trường.
Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 21
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

Xe sử dụng động cơ 125cc, làm mát bằng dung dịch và hệ thống phun
xăng điện tử PGM-FI. Đặc biệt, xe được trang bị hệ thống ngắt động cơ tạm
thời giúp tiết kiệm nhiên liệu, lần đầu tiên xuất hiện trên các dòng xe máy của
Honda.

Thông số kỹ thuật:
 Trọng lượng bản thân: .......................................................25kg.
 Dài x rộng x cao: 1.920x730x1.090mm.
 Khoảng cách trục bánh xe: 1.305
mm.
 Độ cao yên; 761 mm.
 Khoảng cách gầm so với mặt đất: 135 mm.
 Dung tích bình xăng: 6.2 lit.
 Dung tích nhớt máy: 0.9lit khi rã máy/0.8
lít khi
thay nhớt.
 Loai động cơ: PGM-FI,
xăng, 4kỳ 1xilanh, làm
mát băng
dung dich.
 Dung tích xi lanh: 124.9 cm3.

Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 22
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

 Dường kính và hành trình píttông: 52.4mm

x 57.9 mm.
 Tỷ số nén: 11:1.
 Công suất tối đa/ vòng quay: 8.59kw/8500vg/ph.
 Mômen cực đại: 11.7N.m/6000vg/ph.

3.3.2 Vị trí các bộ phận hệ thống PGM-FI.

3.3.3 Sơ đồ hệ thống dây.

Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 23
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

CÔNG T? C
MÁY

C? U CHÌ CHÍNH
(10A)

ROLE CHÍNH

C? U CHÌ (10A)
BÌNH ÐI? N

ROLE KH? I
C4 N(-) Ð? NG/SAC
S/RELAY B16
A2 PCB
P(+) C5
B15 VDUT
C? M BI? N
CKP BATI B16
B21 P-GND BOM XANG
F-PUMP B5 M
A10 IHU

A16 THV
IGNI B7
A8 THW
CU? N ÐÁNH
L? A

A21 VCC15VI
c?m bi?n MAP A11 PB

IM B14

IACV1A B17 KIM

c?m bi?n TP A4 THR IACV1B B3 PHUN
IACV2A B10
IACV2B B11 LACV

c?m bi?n A12 TA

IAT

Ð? NG H? T? C Ð?
A19 TW

A7 SG ENG CHECK B20

c?m bi?n ECT
WT-IND B13

SB-IND B19

c?m bi?n vs A17 SP-SE

M/L C3
M/L FND C2
A5 02

c?m bi?n CÔNG T? C ÐÈN

o2 PHA C? T
DLC
UPHASE D1
d?u n?i A6 K-LINE
SCS
A20 SCS V-PHASE D2 ÐÈN PHA

A14 LG W-PHASE C3

MÁY PHÁT Ð? NG CO
A3 ID5W
T? I ÐÈN SAU
công t?c d?ng c?m ch? ng

A18 SE-SW
công t?c m? yên xe

A15 SSTAND-5W
công t?c ch?ng nghuyên

(1) MIL
công t?c công tác hàm (2) Ð? NG H? NHI? T Ð? DUNG D?CH LÀM MÁT
kh?i d?ng AI ST-SV
(3) ÐÈN CH? TH? STANDBY H? TH? NG D? NG

A17 SP-SE

Hình3.12 sơ đồ day hệ thống PGM- FI.

3.3.4 Nguyên lý hoạt động:
 Khi công tắc ở vị trí OFF  động cơ không hoạt động.

Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 24
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

 Khi công tắc ở vi trí ON sẽ có dòng điện từ cực dương(+) ắcquy cầu chì
10A công tắc máy  rẽ nhánh và đi đến:
 Cuộn dây rơle chính  mát. Làm cho tiếp điểm rơle chính đóng lại.
 Cuộn dây rơle khởi động/sạc cực S/RELAY của ECM.
 Cực BATT của ECM.
 Bơm xăng  cực F-PUMP của ECM.
 Kim phun  cực INJ của ECM.
 Cấp điện 12v cho cảm biến tốc độ xe (cảm biến VS).
 Khi tiếp điểm rơle chính đóng lại, điện áp 12V sẽ được cung cấp tới tiếp điểm
của rơle khởi động/sạc, đồng thời sẽ có dòng điện đi qua:
 Cầu chì 10A  đồng hồ tóc độ ba cực ENG CHECK, WT-IND, SB-IND của
ECM.
 Cầu chì 10A  công tắc đèn  công tắc pha, cốt đèn dầu  cực H/L của
ECM.
 Cầu chì 10A công tắc phanh  công tắc khởi động  cực ST-SW của ECM.
Honda PCX được trang bị hệ thống khởi động và hệ thống sạc thích hợp. dể làm
đồng thời hai nhiệm vụ khởi động và cung cấp điện cho hệ thống, ECM sẽ điều
khiển rơle khởi động xạc một cách hợp lý thông qua các cực S/RELAY và P(+).
Các cảm biến như: cảm biến bướm ga cảm biến áp suất trên đường ống nạp,
cảm biến vi trí trục khủy, cảm biến nhiệt độ khí nạp, cảm biến nhiệt độ động cơ,
cảm biến ôxy….. đưa tín hiệu duói dạng điện áp về ECU. ECU tiếp nhận các tín
hiệu từ các cảm biến xử lý tín hiệu điều khiển các cơ cấu chấp hành bao gồm:
bơm xăng, kim phun, bobbin đánh lửa, van điều khiển càm chừng…. cho phù
hợp với tình trạng hoạt động của động cơ, quan trọng nhất là thời điểm phun và
lưu lượng phun, thời điểm đánh lửa… theo từng chế độ hoạt động của động cơ.
Ngoài chức năng thông thường như điều khiển bơm xăng, kim phun, bobbin
đánh lửa, van cầm chừng IACV, đèn báo lổi…ECM của Honda PCX còn điều
khiển chế độ hoạt động và sạc của bộ phận tích hợp hai chức năng này một cách
hợp lý, điều khiển đèn dầu thông qua cực H/L, điều khiển cực khởi động thông
qua cực ST-SW..
Ngoài hệ thống phun xăng điện tử PGM-FI, Honda PCX còn nhiều hệ thống
thông minh khác dược kiểm soát bởi ECM như hệ thống dừng cầm chừng, hệ
thống cảnh báo chống trộm..

Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 25
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

Chương 4: So Sánh Hệ
Thống Phun Xăng Điện Tử
SYM Attila, Yamaha Cuxi,
Honda PCX
4.1 Nhận xét chung:
 SYM Attila, Yamaha Cuxi, Honda PCX điều thể hiện được những ưu
điểm của hệ thống phun xăng điện tử:
 Tối ưu hóa lượng xăng bơm vào để tạo hào khí có tỷ lệ tốt nhất.
 Giúp động cơ làm việc ổn định.
 Tăng công suất động cơ.
 Giảm mức tiêu hao nhiên liệu.
 Khí thải sạch, gảm ô nhiểm môi trường,
 Khả năng khởi động, vận hành tốt trong các điều kiện lái xe khác
nhau
 Những sự cố liên quang đến hệ thống được phát hiên bằng máy
chẩn đoán giúp khắc phục sự cố một cách dể dàng nhanh chống.
 Bên cạnh những ưu điểm thì SYW Attila, Yamaha Cuxi, Honda PCX vẩn
tồn tại đôi điều dáng quan tâm:
 Do hệ thống còn quá nhiều thông số để tối ưu hóa quá trình phun
xăng nhiên liệu nên hệ thống này trở nên phức tạp và dể gập sự cố.
 Giá thành cao.
4.2 Khác biệt về hệ thống phun xăng điện tử của xe SYM Attila,
Yamaha Cuxi, Honda PCX:
4.2.1 SYM Attila:
Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 26
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

 So với Yamaha Cuxi, Honda PCX hệ thống phun xăng điện tử của SYM
Attila tương đối đơn giản:
 Không có cảm biến nhiệt độ khí nạp (cảm biến IAT).
 Không có van cầm chừng ISC.
 Trang bị van AISV cấp khí đến từng ống xả, lợi dụng nhiệt độ cao
của khí thải.
 Nhiệt độ môi trường thay đổi làm ảnh hưởng đến chất lượng hòa khí nạp
vào xylanh động cơ. ECU cần nhận biết được điều này để điều khiển
lượng phun nhiên liệu khi nhiệt độ khí nạp thấp hơn 20 độ. Và giảm
lượng nhiên liệu khi nhiêt độ môi trường lón hơn 20 độ. Tuy nhiên lượng
nhiên liệu phan thay đổi theo nhiệt độ khí nạp không lớn lắm, cho nên
không ảnh hưởng lớn đến chất lượng hòa khí.
 Van cầm chừng tự động ISC được điều kiển bởi ECU, với tốc độ cầm
chừng đã được cài đặt sẵn trong bộ nhớ của ECU. Van ISC sẽ giư cho tốc
độ không tải của xe không thay đổi dù cho điều khiện vận hành có khác
nhau.
 Khi thiếu sót cảm biến nhiệt độ khí nạp và van cầm chừng ISC thì hệ
thống phun xăng điện tư SYM Attila chưa thật sự hiệu quả.
4.2.2 yamaha Cuxi:
 Yamaha Cuxi được trang bị đầy đủ các bộ phận của một hệ thống phun
xăng điện tử, so với Sym Attila thi hệ thống phun xăng của Yamaha Cuxi
hoàng thiện hơn.
 Cảm biến nhiệt độ khí nạp
 Van cầm chừng tự độngISC.
 Cảm biến nhiệt độ khí nạp giúp ECU xác định lượng nhiên liệu cần thiết
cho động cơ một cách chính xác và linh hoạt hơn.
 Van cầm chừng ISC kiểm soát không khí đi tắc qua bướm ga một cách tự
động để tốc độ không tải cân bằng với tốc độ đã được cài đặt trong ECU
mổi khi có sai lệch.
 Su khác biệt giữa hệ thống phun xăng điện tử hai xe đã lý giải cho câu
hỏi vì sao xe Yamaha Cuxi( dung tích xy lanh 100cc) có mức tiêu hao
nhiên liệu 50km/lít và xe SYM Attila ( dung tích 100cc) có mức tiêu hao
nhiên liệu là 2.3lít/100km.
4.2.3 Honda PCX:
 Hệ thống PGM-FI thực sự hoàn thiện và hiệu quả.

Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 27
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

 Hệ thống PCM-FI kết hợp với hệ thống cấm chừng được điều khiển bởi
ECM, Honda PCX thực sự tiết kiệm nhiên liệu. với động cơ 125cc mà
Honda PCX chỉ có mức tiêu hao nhiên liệu 51.5 km/lít nhiên liệu.
 Honda PCX nổi bật hơn với một số công nghệ mới thông minh lần đầu
tiên được trang bị trên xe motô thị trường Việt Nam:
 Cảm biến vị trí trục khuỷu phát hiện điểm chết trên nhờ nam châm
máy phát
 Máy khởi động tích hợp cùng với máy phát được điều khiển linh
hoạt bởi ECM
 Giúp cho việc khởi động mạnh mẽ và êm ái hệ thống dừng cầm
chừng giúp tiết kiệm nhiên liệu và than thiện với môi trường
4.3 Đặt tính kỷ thuật nổi bật của Honda PCX:
4.3.1 Phát hiện điểm chết nhờ nam châm máy phát .
 Honda PCX phát hiện vị trí trục cơ nhờcảm biến CKP gắn trong stato và
IC bốn lỗ (W/V/U và P) được đặt hai cực của stato
 Sơ đồ mạnh sống sau đây cho biết thời điểm nam châm stato làm nhiểm
từ các pha W/V/U.
 ECM phát hiện điểm chết trên khi pha P ở vị trí cao và pha V/U ở vị trí
thấp

Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 28
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

4.3.2 máy phát tích hợp cùng máy khởi động

4.3.2.1 giới thiệu
 Honda PCX được trang bị một hệ thống máy phát/khởi động được nối
trực tiếp với trục cơ, hệ thống này tích hợp chức năng của máy phát và
mô tơ khởi động.

4.3.2.2 hoạt động;

 Khi khởi động động cơ:

Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 29
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

Chú ý:
(1) ECM cung cấp dòng điện vào cuôn đây
(2) Vô tăng điện quay
(3) Trục cơ cùng với vô tăng điện quay và động cơ khơi động
 Sơ đồ hệ thống điện;

Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 30
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

c?u chi (10A)

CÔNG T? C
MÁY
CÔNG TÁC CÔNG TÁC
ÐI? N ROLE
AN TOÀN C? U CHÌ CHÍNH
PHANH 1(10A)
TRU? C SAU CHÍNH

ROLE S? C/
KH? I Ð? NG

CÔNG TÁC
KH? I Ð? NG

BI/W G
G/BI

U/G BÌNH DI? N

W/R W/BI BR/BY

W/BU BU/G BU/Y

R/W TRÊN
R/Y R/BU

DU? I

CÔNG T? C
CH? NG
NGHUYEN
MÁY PHÁT KH? I ÐÔNG.
C? M BI? N CKP

Chú thích:
(1) Chân chống được gạt lên, công tắc chống nghiêng bật ON
(2) Khi công tắc máy bật ON, ECM bắt đầu khởi động
(3) Rơle chính bật ON
(4) Bóp phanh sau và nhấn vào công tắc khởi động
(5) ECM cung cấp dòng điện cho cuộn dây rơle khởi động/sạc và công tắc
rơle bật ON
(6) Bình điện cung cấp dòng điện trực tiếp cho máy phát khởi động và
động cơ khởi động.

 Sau khi khởi động máy hay khi sạc:

Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 31
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

Chú thích:
(1) Sau khi khởi động, ECM ngắt dòng điện cung cấp cho cuộn điện
(2) Vô lăng điện cùng quay với trục cơ
(3) Cuộn dây có chức năng giống máy phát điện cung cấp điện áp được ổ
áp nhờ tiết chế, chỉnh lưu gắn trong ECM.
Sơ đồ hệ thống điện:

Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 32
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

c?u chi (10A)

CÔNG T? C
MÁY
CÔNG TÁC CÔNG TÁC
ÐI? N ROLE
AN TOÀN C? U CHÌ CHÍNH
PHANH 1(10A)
TRU? C SAU CHÍNH

ROLE S? C/
KH? I Ð? NG

CÔNG TÁC
KH? I Ð? NG

BI/W G
G/BI

U/G BÌNH DI? N

W/R W/BI BR/BY

W/BU BU/G BU/Y

R/W TRÊN
R/Y R/BU

DU? I

CÔNG T? C
CH? NG
NGHUYEN
MÁY PHÁT KH? I ÐÔNG.
C? M BI? N CKP

Chú thích:
(1) Khi động cơ đang chạy và vô lăng điện quay cùng trục động cơ, hệ
thống máy phát khởi động bắt đầu hoạt động
(2) Điện áp được điều chỉnh bởi tiết chế. Chỉnh lưu trong tích hợp trong
ECM với giá trị không đổi cung cấp mổi bộ phận điện và sữ dụng để
sạc bình.
4.3.3 hệ thống dừng cầm chừng
4.3.3.1 giới thiệu:
 Honda PCX được trang bị hệ thống dung cầm chừng, ngắt động cơ dừng
xe và vạn hành lại động cơ khi vận hành bướm ga
 Hệ thống hoạt động khi công tắc dừng chừng ỏ vị trí “ IDLING STOP”
khi công tắc ỏ vị trí “ IDLING”, hệ thống dừng cầm chừng sẽ bị ngắt và
động cơ đã hoạt động bình thường ngay cả khi xe không chạy.
4.3.3.2các công tắc, cảm biến của hệ thống dừng cầm chừng:
Hệ thống dừng cầm chừng bao gồm:
 Công tắc cầm chừng (điều khiển ON/OFF hệ thống dừng cầm chừng)
 Công tắc mơ yên xe ( phat hiện yên xe được đở bởi người lái )
Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 33
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

 Cảm biến VS (phát hiện tốc độ xe)

 Cảm biến ECT (phát hiện khi nhiệt độ động cơ đủ nóng)
 Cảm biến TP (phát hiện hoạt động của bướm ga)S
 Công tắc chống nghiên( phát hiện vị trí chân chống)
 Đèn chỉ thị stand by (cảnh báo người lái khi hệ thống ON/OF)

4.3.3.3 Hoạt động

-Khởi động máy:
+Bật công tắc máy sang vị trí ON
+Kéo chống nghiêng lên,bóp thắng sau và nhấn vào công tắc khởi động để khởi
động động cơ.
*Lưu ý:khi động cơ mới khởi động nhiệt độ động cơ còn thấp,hệ thống dừng
cầm chừng tắt để tránh làm hỏng động cơ
-Quá trình hâm nóng động cơ:
+Sau khi khởi động động cơ tăng tốc động cơ trên 10km/h.
+Sau khi cảm biến VS phát hiện tốc độ động cơ trên 10km/h và cảm biến ECT
động cơ đã đủ nóng,ECM kích hoạt hệ thống dừng cầm chừng nếu công tắc
dừng cầm chừng ở vị trí “IDLING STOP”.
-Khi xe ngừng chạy

Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 34
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

- Khi công tắc dừng cầm chừng ở vị trí “IDLING STOP”:

+Nếu quá trình hâm nóng động cơ hoàn tất và tốc độ động cơ trên 10km/h ít
nhất 1 lần,ECM được phát hiện tay ga được đóng hoàn toàn xe được giữ bởi
người lái và dừng hoàn toàn.Sau đó 3 giây hệ thống đánh lửa tắt,khoảng thời
gian 3 giây là cần thiết để ngăn cho động cơ dừng khi đang rẽ hoặc phanh gấp.
+ECM nháy đèn Standby để cảnh báo người điều khiển không nhầm lẫn là động
cơ gặp sự cố.
+ECM tắt hệ thống dừng cầm chừng nếu không có tín hiệu từ công tắc yên
khoảng hơn 3 phút.Trong trường hợp này đèn Standby tắt ,người điều khiển
phải khởi động lại động cơ theo cách thông thường.
- Khi công tắc dừng cầm chừng ở vị trí “IDLING”:
+Đóng ga ,bóp thắng và dừng xe sau 3 giây động cơ tiếp tục chạy cầm chừng.
-Khi khởi động lại động cơ
- Khi công tắc dừng cầm chừng ở vị trí “IDLING STOP”.Trong các trường hợp
sau động cơ khởi động lại khi mở ga:
+Gạt chống nghiêng lên
+Xe phải được giữ bởi người lái
- Khi công tắc dừng cầm chừng ở vị trí “IDLING”:do xe vẫn chạy ở chế độ cầm
chừng nên xe bắt đầu tăng tốc khi nhả thắng và mở ga.
CHƯƠNG 5
BÀI GIẢNG HỆ THỐNG PHUN XĂNG
ĐIỆN TỬ XE SYM ATTILA
BÀI :KIỂM TRA MẠCH CẤP NGUỒN
I.Mục tiêu:
Sau khi học xong bài này người học có thể
-Về kiến thức:
+Nắm được nguyên lí hoạt động của mạch cấp nguồn.
+Biết cách kiểm tra nguồn điện đến các bộ phận.
+Đưa ra các kết luận sau khi kiểm tra và các biện pháp khắc phục.
-Về kĩ năng:
+Biết sử dụng VOM đo điện trở,điện áp.
+Xác định đúng các cực đo.
+Thao tác kiểm tra phải đúng kĩ thuật.
-Về thái độ:
+Nghiêm túc thực hiện.
+Bảo vệ an toàn các thiết bị.
+Yêu thích công việc.

Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 35
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

II.An toàn:
-Thực hiện đúng nội quy an toàn lao động.
-Không đấu sai các đầu dương và đầu âm của cực accu.
-Sử dụng đồng hồ đúng thang đo,giá trị đo.
-Kiểm tra lại các mối nối tránh chập mạch,chạm mass.
III,Chuẩn bị:
-Những vật dụng cần thiết để đo điện trở,điện áp.
-Các thiết bị dùng để sữa chữa ,thay thế:dây dẫn,giắc cắm,kềm cắt....
IV.Sơ đồ mạch điện
CÔNG T? C
MÁY

C? U CHÌ CHÍNH
(10A)

ROLE CHÍNH

C? U CHÌ (10A)
BÌNH ÐI? N

ROLE KH? I
C4 N(-) Ð? NG/SAC
S/RELAY B16
A2 PCB
P(+) C5
B15 VDUT
C? M BI? N
CKP BATI B16
B21 P-GND BOM XANG
F-PUMP B5 M
A10 IHU

A16 THV
IGNI B7
A8 THW
CU? N ÐÁNH
L? A
A21 VCC15VI
c?m bi?n MAP A11 PB

IM B14

IACV1A B17 KIM

c?m bi?n TP A4 THR IACV1B B3 PHUN
IACV2A B10
IACV2B B11 LACV

c?m bi?n A12 TA

IAT

Ð? NG H? T? C Ð?
A19 TW

A7 SG ENG CHECK B20

c?m bi?n ECT
WT-IND B13

SB-IND B19

c?m bi?n vs A17 SP-SE

M/L C3
M/L FND C2
A5 02
c?m bi?n CÔNG T? C ÐÈN
o2 PHA C? T
DLC
UPHASE D1
d?u n?i A6 K-LINE
SCS
A20 SCS V-PHASE D2 ÐÈN PHA

A14 LG W-PHASE C3

MÁY PHÁT Ð? NG CO
A3 ID5W
T? I ÐÈN SAU
công t?c d?ng c?m ch? ng

A18 SE-SW
công t?c m? yên xe

A15 SSTAND-5W
công t?c ch?ng nghuyên

(1) MIL
công t?c công tác hàm (2) Ð? NG H? NHI? T Ð? DUNG D?CH LÀM MÁT
kh?i d?ng AI ST-SV
(3) ÐÈN CH? TH? STANDBY H? TH? NG D? NG

A17 SP-SE

Hình 5.1 Sơ đồ dây hệ thống EFI trên xe Elizabeth

Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 36
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

V.Các bước thực hiện

1.Kiểm tra điện áp accu:
-Tháo dây hai cực accu ra.
-Dùng vôn kế đo điện áp giữa hai cực của accu và so sánh với giá trị chuẩn của
nhà chế tạo: nếu dao động trong giá trị chuẩn thì còn tốt ,nếu nhỏ hơn nhiều thì
phải xạc lại accu hoặc thay thế.
2.Kiểm tra hở mạch và sụt áp công tắc máy:
a.Kiểm tra hở mạch:
-Bật công tắc sang vị trí ON,kiểm tra thông mạch giữa hai đầu dây dẫn trước và
sau công tắc máy:nếu thông mạch thì tốt ,nếu không thì kiểm tra sữa chữa hoặc
thay thế.
b.Kiểm tra sụt áp công tắc máy:
-Bật công tắc sang vị trí ON,kiểm tra thông mạch giữa hai đầu dây dẫn sau công
tắc máy và mass:điện áp gần bằng accu thì tốt,nếu nhỏ hơn thì phải kiểm
tra ,thay thế.
3.Kiểm tra nguồn đến công tắc chính
-Bật công tắc sang vị trí ON :không xoay cảm biến nghiêng một góc 65 độ ,đo
điện áp giữa một cực của tiếp điểm hoặc cuộn dây rơle chính đến mass.Nếu điện
áp bằng accu thì tốt.không có hoặc nhỏ hơn thì phải thay thế.
4.Kiểm tra nguồn đến rơle bơm:
-Bật công tắc ON đo điện áp chân 11 ECU và mass.Nếu điện áp bằng accu thì
tốt.không có hoặc nhỏ hơn thì phải thay thế.
5.Kiểm tra nguồn đến bơm nhiên liệu
-Bật công tắc ON đo điện áp chân dương bơm nhiên liệu và mass.Nếu điện áp
bằng accu thì tốt.không có hoặc nhỏ hơn thì phải thay thế.
6.Kiểm tra mạch cấp nguồn đến ECU:
-Bật công tắc ON đo điện áp chân 1 ECU và mass.Nếu điện áp bằng accu thì
tốt.không có hoặc nhỏ hơn thì phải thay thế.
7.Kiểm tra nguồn đến kim phun:
-Bật công tắc ON đo điện áp chân 16 ECU và mass.Nếu điện áp bằng accu thì
tốt.không có hoặc nhỏ hơn thì phải thay thế.
8.Kiểm tra nguồn đến bobine:
-Bật công tắc ON đo điện áp chân 18 ECU và mass.Nếu điện áp bằng accu thì
tốt.không có hoặc nhỏ hơn thì phải thay thế.

BÀI 2:KIỂM TRA CẢM BIẾN

I.Mục tiêu:
Sau khi học xong bài này người học có thể
-Về kiến thức:

Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 37
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

+Nắm được nguyên lí hoạt động của mạch cấp nguồn.

+Biết cách kiểm tra nguồn điện đến các bộ phận.
+Đưa ra các kết luận sau khi kiểm tra và các biện pháp khắc phục.
-Về kĩ năng:
+Biết sử dụng VOM đo điện trở,điện áp.
+Xác định đúng các cực đo.
+Thao tác kiểm tra phải đúng kĩ thuật.
-Về thái độ:
+Nghiêm túc thực hiện.
+Bảo vệ an toàn các thiết bị.
+Yêu thích công việc.
II.An toàn:
-Thực hiện đúng nội quy an toàn lao động.
-Không đấu sai các đầu dương và đầu âm của cực accu.
-Sử dụng đồng hồ đúng thang đo,giá trị đo.
-Kiểm tra lại các mối nối tránh chập mạch,chạm mass.
III.Chuẩn bị:
-Những vật dụng cần thiết để đo điện trở,điện áp.
-Các thiết bị dùng để sữa chữa ,thay thế:dây dẫn,giắc cắm,kềm cắt....
IV.Các bước thực hiện:
1.Kiểm tra cảm biến CPS
a.Kiểm tra tình trạng cảm biến:
-Kiểm tra các chân cảm biến có bị hỏng hóc,có bụi bẩn hoặc ăn mòn hoá học:
+Nếu không có thì tốt
+Nếu có thì phai kiểm tra ,sữa chữa hoặc thay thế.
-Kiểm tra giắc nối cảm biến:
+Nếu tiếp xúc tốt thì tốt
+Nếu có bụi bẩn hay gỉ sét thì phải vệ sinh
hoặc thay thế mới.
b.Kiểm tra khe hở giữa cảm biến và vô
lăng điện:
-Dùng cỡ lá kiểm tra khe hở giữa cảm biến
và vô lăng điện:
+Nếu khe hở trong khoảng giá trị 0,7÷ 1,1 mm thì tốt.
+Nếu nằm ngoài giá trị chuẩn thì phải cân chỉnh lại.
c.Kiểm tra điện trở cuộn dây cảm biến:
-Tháo giắc nối cảm biến ra dùng đồng hồ
VOM đo điện trở giữa hai cực của cảm biến:
+Nếu giá trị điện trở nằm trong khoảng 80÷160
Ω ở 20 độ C thì tốt.
Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 38
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

+Nếu nằm ngoài giá trị chuẩn thì phải thay thế.
2.Kiểm tra cảm biến ET.
a.Kiểm tra tình trạng cảm biến:
-Kiểm tra các chân cảm biến có bị hỏng hóc,có bụi bẩn hoặc ăn mòn hoá học:
+Nếu không có thì tốt
+Nếu có thì phai kiểm tra ,sữa chữa hoặc thay thế. Hình 5.2 Cảm biến nhiệt
độ động cơ
-Kiểm tra giắc nối cảm biến:
+Nếu tiếp xúc tốt thì tốt
+Nếu có bụi bẩn hay gỉ sét thì phải vệ sinh hoặc thay thế mới.
b.Kiểm tra điện trở cảm biến :
-Tháo giắc nối cảm biến ra dùng đồng hồ VOM đo điện trở giữa hai cực của
cảm biến rồi so sánh với giá trị chuẩn của nhà sản xuất.
+Nếu giá trị điện trở gần đúng với giá trị chuẩn thì tốt. hình 5.3 Kiểm tra điện trở
cảm biến nhiệt độ động cơ
+Nếu nằm ngoài giá trị chuẩn thì phải thay thế.
NHIỆT ĐỘ( GIÁ TRỊ ĐIỆN TRỞ(KΩ)
-20 18,8±2.4
40 1,136±0,1
100 0,1553±0,007
Bảng 5.1 Giá trị cảm biến ET theo nhiệt độ
4.Kiểm tra cảm biến MAP :
a.Kiểm tra tình trạng cảm biến:
-Tháo giắc nối cảm biến ra kiểm tra các cực cảm
biến có bị hỏng hóc,có bụi bẩn hoặc ăn mòn hoá
học :
+Nếu không có thì tốt
-Kiểm tra giắc cắm từ cảm biến tới ECU :
+Nếu tiếp xúc tốt thì tốt.
+Nếu có thì phai kiểm tra ,sữa chữa hoặc thay
thế. Hình 5.4 Cảm biến MAP
b.Kiểm tra điện áp :
CỰC MÀU DÂY CHỨC NĂNG
Trái Vàng sọc đen Nguồn 5V
Giữa Đen sọc đỏ Điện áp ra
Phải Xanh lá cây sọc đỏ Mass cảm biến
Bảng 5.2 Chú thích cảm biến MAP
-Dùng đồng hồ VOM đo điện áp giữa dây vàng
sọc đen và dây xanh lá cây sọc đỏ :

Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 39
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

+Nếu điện áp gần bằng 5V thì tốt.

+Nếu thấp hơn 5V thì kiểm tra sụt áp đường dây từ ECU đến cảm biến
-Dùng đồng hồ VOM đo điện áp giữa dây đen sọc đỏ và dây xanh lá cây sọc
đỏ :
+Nếu giá trị điện trở nằm trong khoảng 2.87÷0.03 Ω thì tốt.
+Nếu nằm ngoài giá trị chuẩn thì phải thay thế cảm biến.
5.Kiểm tra cảm biến TPS :
a.Kiểm tra tình trạng cảm biến:
-Tháo giắc nối cảm biến ra kiểm tra các cực cảm
biến có bị hỏng hóc,có bụi bẩn hoặc ăn mòn hoá
học :
+Nếu không có thì tốt
-Kiểm tra giắc cắm từ cảm biến tới ECU :
+Nếu tiếp xúc tốt thì tốt.
+Nếu có thì phai kiểm tra ,sữa chữa hoặc thay
thế. Hình 5.7 Cảm biến TPS
b.Kiểm tra điện áp :

CỰC MÀU DÂY CHỨC NĂNG

Trái Trắng sọc nâu Điện áp ra
Giữa Vàng sọc đen Nguồn 5V
Dưới Xanh lá cây sọc đỏ Mass cảm biến
Bảng 5.2 Chú thích cảm biến TP
-Dùng đồng hồ VOM đo điện áp giữa dây vàng sọc đen và dây xanh lá cây sọc
đỏ :
+Nếu điện áp gần bằng 5V thì tốt.

Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 40
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

+Nếu thấp hơn 5V thì kiểm tra sụt áp đường dây từ ECU đến cảm biến.
+Nếu điện áp 0V thì kiểm tra dây từ ECU đến cảm biến.
-Đóng hết bướm ga,dùng đồng hồ VOM đo điện áp giữa trắng sọc nâu và dây
xanh lá cây sọc đỏ :
+Nếu giá trị điện trở nằm trong khoảng 0.02÷0.6 Ω thì tốt. Hình 5.8 Điện áp ra
cảm biến TPS khi đóng hoàn toàn
+Nếu nằm ngoài giá trị chuẩn thì phải thay thế cảm biến.
-Mở hết bướm ga,dùng đồng hồ VOM đo điện áp giữa trắng sọc nâu và dây
xanh lá cây sọc đỏ :
+Nếu giá trị điện trở nằm trong khoảng 0.1÷3.77 Ω thì tốt.
+Nếu nằm ngoài giá trị chuẩn thì phải thay thế cảm biến.
6.Kiểm tra cảm biến Oxy
a.Kiểm tra tình trạng cảm biến:
-Kiểm tra các chân cảm biến có bị hỏng hóc,có bụi bẩn hoặc ăn mòn hoá học:
+Nếu không có thì tốt
+Nếu có thì phai kiểm tra ,sữa chữa hoặc thay thế.
-Kiểm tra giắc nối cảm biến:
+Nếu tiếp xúc tốt thì tốt
+Nếu có bụi bẩn hay gỉ sét thì phải vệ sinh hoặc thay
thế mới.
b.Kiểm tra điện trở cuộn dây xông cảm biến :
-Tháo giắc nối cảm biến ra dùng đồng hồ VOM đo
điện trở hai dây màu trắng của cảm biến :
+Nếu giá trị điện trở nằm trong khoảng 6.7÷10.5 Ω
thì tốt.
+Nếu nằm ngoài giá trị chuẩn thì phải thay thế cảm biến. Hình 5.12
Kiểm tra điện
trở cảm biến oxy
c.Kiểm tra điện áp nguồn :
-Gắn giắc cảm biến vào bật công tắc máy sang vị trí ON nhưng không khởi
động động cơ :
+Dùng đồng hồ VOM đo điện áp giữa dây đỏ sọc cam và dây đỏ sọc vàng :nếu
điện áp gần bằng accu thì tốt,nếu thấp hơn hoặc bằng 0V thì kiểm tra lại đường
dây’
d.Kiểm tra tín hiệu điện áp :
-Bật công tắc máy sang vị trí ON ,khởi động động cơ đo điện áp giữa dây đen
sọc cam và dây xanh lá cây sọc đỏ :
+Nếu giá trị điện trở nằm trong khoảng 100÷900 mV thì tốt.
+Nếu nằm ngoài khoảng giá trị thì phải thay thế cảm biến.
BÀI 3 :KIỂM TRA HỆ THỐNG NHIÊN LIỆU

Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 41
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

I.Mục tiêu:
Sau khi học xong bài này người học có thể
-Về kiến thức:
+Nắm được nguyên lí hoạt động của mạch cấp nguồn.
+Biết cách kiểm tra nguồn điện đến các bộ phận.
+Đưa ra các kết luận sau khi kiểm tra và các biện pháp khắc phục.
-Về kĩ năng:
+Biết sử dụng VOM đo điện trở,điện áp.
+Xác định đúng các cực đo.
+Thao tác kiểm tra phải đúng kĩ thuật.
-Về thái độ:
+Nghiêm túc thực hiện.
+Bảo vệ an toàn các thiết bị.
+Yêu thích công việc.
II.An toàn:
-Thực hiện đúng nội quy an toàn lao động.
-Không đấu sai các đầu dương và đầu âm của cực accu.
-Sử dụng đồng hồ đúng thang đo,giá trị đo.
-Kiểm tra lại các mối nối tránh chập mạch,chạm mass.
III.Chuẩn bị:
-Accu
-Các dụng cụ tháo lắp để kiểm tra bơm
-Những thiết bị khác để đo điện áp,điện trở
-Các thiết bị dùng để sữa chữa ,thay thế:dây
dẫn,giắc cắm,kềm cắt....
IV.Các bước thực hiện:
1.Kiểm tra bơm nhiên liệu:
a.Kiểm tra tình trạng bơm nhiên liệu:
-Tháo bơm ra khỏi thùng nhiên liệu
-Kiểm tra bơm,lọc nhiên liệu và thùng nhiên liệu có bị hỏng hóc,bụi bẩn hoặc bị
ăn mòn hoá học
+Nếu không có thì tốt
+Nếu có thì phải sữa chữa ,thay thế.
b.Kiểm tra điện trở bơm nhiên liệu: Hình 5.13
Giắc nối bơm và cảm
biến mức nhiên
liệu(giắc đực)
-Tháo giắc nối cảm biến ra dùng đồng hồ VOM đo điện trở hai dây đen sọc đỏ
tía và xanh lá cây của cảm biến:
+Nếu giá trị điện trở nằm trong khoảng 1.5÷0.5 Ω thì tốt.
Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 42
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

+Nếu nằm ngoài giá trị chuẩn thì cho bơm hoạt động rồi kiểm tra áp suất nhiên
liệu có đạt yêu cầu hay không.
c.Kiểm tra cảm biến mức nhiên liệu:
- Dùng đồng hồ VOM đo điện trở hai dây vàng
sọc trắng và dây xanh lá cây của cảm biến :
+Nếu giá trị điện trở nằm trong khoảng
4÷107.5 Ω thì tốt.
+Nếu nằm ngoài giá trị chuẩn thì phải thay thế
cảm biến.
d.Kiểm tra điện áp cung cấp cho bơm: Hình 5.14
Giắc nối bơm và cảm
biến mức nhiên
liệu(giắc cái)

- Dùng đồng hồ VOM đo điện trở hai dây đen sọc tía và mass :
+Nếu điện áp gần bằng accu thì tốt
+Nếu thấp hơn hoặc bằng 0V thì kiểm tra lại cực 11(FLPR) của ECU ,kiểm tra
lại rơle và bơm xăng.
2.Kiểm tra áp suất nhiên liệu:
-Gắn bơm nhiên liệu vào thùng chứa nhiên
liệu
-Gắn giắc cắm bơm nhiên liệu một cách
chắc chắn.
-Gắn thiết bị đo áp suất ở đầu ra của bơm
nhiên liệu.
-Bật công tắc máy ON,khởi động động
cơ.Khi động cơ ổn định đọc áp suất nhiên
liệu:
+Nếu áp suất nhiên liệu nằm trong khoảng 294÷6 Kpa thì tốt.
Hình 5.15 Kiểm tra áp suất nhiên liệu

+Nếu không đạt tiêu chuẩn này thì nên thay thế bơm mới.
3.Kiểm tra kim phun:
a.Kiểm tra tình trạng kim phun nhiên
liệu:
-Tháo kim phn ra khỏi động cơ,kiểm tra kim
phun có bị hỏng hóc,bụi bẩn hay ăn mòn hoá
học:
+Nếu không có thì tốt
+Nếu có thì phải kiểm tra ,sữa chữa hoặc
thay thế.
Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 43
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

b.Kiểm tra điện trở cuộn dây kim phun:

- Dùng đồng hồ VOM đo điện trở hai đầu cuộn dây kim phun :
+Nếu giá trị điện trở nằm trong khoảng 0.6÷11.7 Ω thì tốt. Hình 5.16 Kiểm
tra điện trở cuộn dây
kim phun
+Nếu nằm ngoài giá trị chuẩn thì phải thay thế
kim phun mới.
c.Kiểm tra tia nhiên liệu:
-Gắn giắc cắm vào kim phun
-Dùng tay giữ chặt kim phun và nhấn nút khởi
động động cơ,quan sát tia nhiên liệu từ kim
phun:
+Nếu nhiên liệu phun ra tia nhỏ và đều đặn thì
tốt.
+Nếu không đều hoặc nhỏ giọt thì nên thay kim
phun mới.
BÀI 4:KIỂM TRA HỆ THỐNG ĐÁNH LỬA Hình 5.17 Kiểm tra
tia nhiên liệu
I.Mục tiêu:
Sau khi học xong bài này người học có thể
-Về kiến thức:
+Nắm được nguyên lí hoạt động của mạch cấp nguồn.
+Biết cách kiểm tra nguồn điện đến các bộ phận.
+Đưa ra các kết luận sau khi kiểm tra và các biện pháp khắc phục.
-Về kĩ năng:
+Biết sử dụng VOM đo điện trở,điện áp.
+Xác định đúng các cực đo.
+Thao tác kiểm tra phải đúng kĩ thuật.
-Về thái độ:
+Nghiêm túc thực hiện.
+Bảo vệ an toàn các thiết bị.
+Yêu thích công việc.
II.An toàn:
-Thực hiện đúng nội quy an toàn lao động.
-Không đấu sai các đầu dương và đầu âm của cực accu.
-Sử dụng đồng hồ đúng thang đo,giá trị đo.
-Kiểm tra lại các mối nối tránh chập mạch,chạm mass.
III.Chuẩn bị:
-Những vật dụng cần thiết để đo điện trở,điện áp.
-Các thiết bị dùng để sữa chữa ,thay thế:dây dẫn,giắc cắm,kềm cắt....
Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 44
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

IV.Các bước thực hiện:

1.Kiểm tra Bobine:
a.Kiểm tra tổng quát:
-Kiểm tra tổng quát Bobine và các cực có bị hỏng hóc,bụi bẩn hay ăn mòn hoá
học:
+Nếu không có thì tốt
+Nếu có thì phải kiểm tra ,sữa chữa hoặc thay thế.
b.Kiểm tra điện trở dây sơ cấp
- Dùng đồng hồ VOM đo điện trở hai đầu cuộn sơ cấp Bobine :
+Nếu giá trị điện trở nằm trong khoảng 2.8±15% Ω thì tốt.
+Nếu nằm ngoài giá trị chuẩn thì phải thay thế Bobine.
2.Kiểm tra bugi đánh lửa
-Tháo bugi ra khỏi động cơ kiểm tra xem điện cực bugi có bị mòn hay
không,nếu bị mòn thì nên thay thế bugi mới.
3.Kiểm tra tia lửa bugi:
-Gắn bugi ra khỏi động cơ và bắt mass bugi vào đầu nắp máy
-Bật công tắc sang vị trí ON,nhấn nút Start khởi động động cơ
-Kiểm tra tia lửa bugi:
+Nếu tia lửa có độ sáng và âm thanh rõ thì đạt yêu cầu.
+Nếu tia lửa yếu hoặc không có tia lửa thì phải kiểm tra lại bugi,bobine,ECU và
đường dây hệ thống.
4.Kiểm tra thời điểm đánh lửa:
-Khởi động động cơ
-Dùng đèn cân lửa để kiểm tra góc đánh lửa sớm:
+Nếu góc đánh lửa sớm nằm trong khoảng 12÷14 độ ở tốc độ cầm chừng
1650÷1750 RPM thì tốt.
+Nếu nằm ngoài giátrị trên thì điều chỉnh và cài đặt lại.
BÀI 5:ĐỌC MÃ LỖI HỆ THỐNG PHUN XĂNG ĐIỆN TỬ SYM ATTILA
I.Mục tiêu:
Sau khi học xong bài này người học có thể
-Về kiến thức:
+Nắm được nguyên lí hoạt động của mạch cấp nguồn.
+Biết cách kiểm tra nguồn điện đến các bộ phận.
+Đưa ra các kết luận sau khi kiểm tra và các biện pháp khắc phục.
-Về kĩ năng:
+Biết sử dụng VOM đo điện trở,điện áp.
+Xác định đúng các cực đo.
+Thao tác kiểm tra phải đúng kĩ thuật.
-Về thái độ:

Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 45
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

+Nghiêm túc thực hiện.

+Bảo vệ an toàn các thiết bị.
+Yêu thích công việc.
II.An toàn:
-Thực hiện đúng nội quy an toàn lao động.
-Không đấu sai các đầu dương và đầu âm của cực accu.
-Sử dụng đồng hồ đúng thang đo,giá trị đo.
-Kiểm tra lại các mối nối tránh chập mạch,chạm mass.
III.Chuẩn bị:
-Accu
-Máy chuẩn đoán EFI PROSCAN của hãng SYM.
-Những thiết bị hỗ trợ khác.
IV.Các bước tiến hành:
1.Chức năng tự chuẩn đoán của ECU:
-Bật công tắc máy sang ON
-Quan sát đèn báo lỗi:
+Nếu đèn báo lỗi sáng sau 3 giây rồi tắt thì hệ thống bình thường
+Nếu sau 3 giây đèn báo lỗi vẫn sáng thì hệ thống có huq hỏng.
-Để tìm hư hỏng ta có thể chuẩn đoán bằng tay hoặc bằng máy.
3.Chuẩn đoán bằng máy:
-Mở yên xe và tìm đến giắc chuẩn đoán.
-Tháo nắp chụp giắc chuẩn đoán,kết nối máy chuẩn đoán EFI PROSCAN với
động cơ.
-Bật công tắc máy sang vị trí ON.
-Máy chuẩn đoán hoạt động và hiển thị mã lỗi trên màn hình:
STT Mã lỗi Sự cố Kiểm tra
1 0120 Vị trí bướm ga Cảm biến bướm ga và dây dẫn
2 0105 Áp suất khí nạp CẢm biến MAP và dây dẫn
Vị trí và số vòng quay
3 0335 Cảm biến CPS và dây dẫn
cốt máy
4 0195 Nhiệt độ động cơ Cảm biến ET và dây dẫn
5 1410 Hệ thống đốt lại khí thải Van AISV và dây dẫn
Cảm biến gó nghiêng và dây
6 1630 Mạch cấp nguồn cho HT
dẫn
Nồng độ khí thải và nhiệt Cảm biến Oxy và dây dẫn
7 0130
độ xông cho cảm biến
8 0201 Chế độ phun nhiên liệu Kim phun và dây dẫn
9 0351 Chế độ phóng tia lửa điện Bugi,bobine và dây dẫn

Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 46
 ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

10 0230 Chế độ bơm nhiên liệu Rơle,bơm xăng và dây dẫn

11 0603 Hệ thống xử lí trung tâm ECU
Bảng 5.5 Bảng chú thích mã lỗi máy chuẩn đoán
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
KẾT LUẬN
-Đề tài “hệ thống phun xăng điện tử trên xe SYM Attila,Yamaha Cuxi,Honda
PCX” là một đề tài rất gần gũi và thực tế ,phù hợp với sinh viên ngành cơ khí
động lực
-Đề tài cơ bản hoàn thành đúng nhiệm vụ được giao.Các sản phẩm của đề tài
nghiên cứu còn rất mới mẻ nên đây là tài liệu rất hữu ích cho các bạn SV yêu
thích xe máy.
-Bên cạnh đó ở một chừng mực nhất định do những hạn chế khách quan và chủ
quan nên có một số nội dung chưa đầu tư thoả đáng vì vậy đề tài không thể
tránh những thiếu sót.
ĐỀ NGHỊ:
-“Hệ thống phun xăng điện tử trên xe SYM Attila,Yamaha Cuxi,Honda PCX”
trang bị kiến thức quan trọng về công nghệ phun xăng điện tử trên xe máy.
-Nhóm thực hiện đề tài mong muốn đề tài sẽ trở thành nguồn tài liệu tham khảo
và vận dụng thực hành trong trường Đại Hịc Sư Phạm Kỹ Thuật TP.HCM và
các trường dạy nghề trong phạm vi cả nước.
-Nhóm cũng mong có nhiều đề tài hay sẽ viết về công nghệ phun xăng trên xe
máy,nhất là những sản phẩm mới đnag và sẽ được các hãng xe máy phát triển.

Phun xăng điên tử SYM Atila, Yamaha Cuxi, Honda PCX Page 47