NHƯỢC ĐIỂM THUYẾT VIÊN ĐẠN THÂN KỲ

1. Không nhìn ra sự đa dạng của khán giả

Một trong những nhược điểm chính của Lý thuyết Viên đạn thần kỳ là nó không tính đến sự đa
dạng của khán giả. Nó coi khán giả như những thực thể thụ động, đồng nhất, bỏ qua những khác
biệt cá nhân, các yếu tố xã hội và ảnh hưởng văn hóa hình thành nên cách mọi người diễn giải và
phản hồi các thông điệp truyền thông.
2. Thiếu bằng chứng thực nghiệm
Bất chấp sự phổ biến ban đầu của nó, Lý thuyết Viên đạn Ma thuật vẫn thiếu bằng chứng thực
nghiệm để hỗ trợ cho những tuyên bố của nó một cách thuyết phục. Nghiên cứu hiện đại đã chỉ
ra rằng các hiệu ứng truyền thông phức tạp và nhiều sắc thái hơn nhiều so với lý thuyết cho thấy,
điều này nhấn mạnh sự cần thiết của các mô hình truyền thông phức tạp hơn.

3. Hiểu biết hạn chế về hiệu ứng truyền thông

Giả định của lý thuyết về tác động trực tiếp và tức thời của truyền thông đã đơn giản hóa quá
mức mối quan hệ giữa thông điệp truyền thông và hành vi của khán giả. Nó không xem xét đến
vai trò của trải nghiệm cá nhân, tương tác xã hội và sự tiếp xúc có chọn lọc, những yếu tố ảnh
hưởng chung đến cách tiếp nhận và tiếp thu các thông điệp truyền thông.

4. Xem nhẹ bối cảnh và văn hóa lịch sử

Lý thuyết này bỏ qua tầm quan trọng của bối cảnh văn hóa và lịch sử trong việc định hình hiệu
ứng truyền thông. Các xã hội và khoảng thời gian khác nhau có thể phản ứng khác nhau với các
thông điệp truyền thông do sự khác biệt về niềm tin, giá trị và kinh nghiệm.

5. Giải thích không đầy đủ về sự phản kháng của truyền thông

Lý thuyết Viên đạn ma thuật không giải thích được các trường hợp phản kháng của giới truyền
thông, trong đó khán giả từ chối hoặc diễn giải lại các thông điệp truyền thông trái ngược với tác
dụng dự kiến. Khán giả không phải lúc nào cũng là người tiếp nhận thụ động và lý thuyết này
gặp khó khăn trong việc giải thích các trường hợp hoài nghi hoặc phản kháng.

6. Là công cụ tẩy não dư luận

Nhà lý luận bậc nhất trong lĩnh vực truyền thông Harold Lasswell đã khẳng định các phương tiện
truyền thông đại chúng có sức mạnh vô cùng lớn. Chúng gây ảnh hưởng và thống trị dư luận xã
hội

Ví dụ:
Trong thế chiến thứ II, các hoạt động truyền thông (mang tính chính trị) luôn được sử dụng để
tẩy não đám đông. Thời kỳ chiến tranh, báo chí truyền thông là công cụ đắc lực cho đảng phái
cầm quyền. Họ sử dụng công cụ này để huy động mọi nguồn lực (sức người, sức của, đồng
minh) để tham gia vào các cuộc chiến của đất nước.
Trong thế chiến thứ II, nhà chính trị độc tài Adolf Hitler và trường phái Marxit Frankfrut đã sử
dụng phương tiện truyền thông làm tay sai hòng tuyên truyền cho chính đảng của mình. Những
“viên đạn ma thuật” và “mũi kim dưới da” đã phát huy hết công năng tiêm, trích tin tức vào
đầu công chúng. Hiệu quả đạt được, công chúng thụ động hoàn toàn tin và nghe theo, và hành
động theo các hình thức tuyên truyền của nhà độc tài Hitler. Truyền thông đại chúng đã dẫn
nuôi tạo ra các đối tượng công chúng “nghe lời tuyệt đối”, nếu ai không tuân theo sẽ bị bỏ tù
hoặc sát hại.

Ví dụ điển hình cho việc dẫn dắt dư luận này là kế hoạch tẩy trắng của chính quyền Trung Quốc.
Họ đã tiêm nhiễm vào đầu dân chúng những quan điểm sai lệch, độc tài. Chính quyền đưa ra
yêu sách “đường lưỡi bò” vào sách vở để tẩy não thế hệ trẻ, xóa sổ kí ức thảm sát kinh hoàng
Thiên An Môn, tẩy não dân Tân Cương trong trại cải tạo. Theo thông tài từ các nguồn tài liệu
bị rò rỉ, chi tiết về việc tẩy não có hệ thống của Trung Quốc với hàng trăm ngàn người Hồi giáo
trong mạng lưới các nhà tù an ninh cao đội lốt là trung tâm giáo dục và đào tạo tự nguyện.
Người phát ngôn bộ ngoại giao Anh cho biết:" Anh có những lo ngại nghiêm trọng về tình hình
nhân quyền ở Tân Cương và cuộc đàn áp leo thang của chính phủ Trung Quốc, đặc biệt là việc
giam giữ bất tư pháp ngoài một triệu người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ".