LESSON 1- PAGLALAHAD
paglalahad ay isang
PAGLALAHAD
● Isa sa pinakamadalas gamitin sa
apat na anyo ng pagpapahayag ang
paglalahad. Isa rin ito sa mga
pangunahing sining ng
komunikasyon na madalas
ginagamit ng isang tao sa pang-
araw-araw na pakikipagtalastasan at
pakikipag-ugnayan sa kanyang
kapwa.
● Naipapahayag niya ang kanyang
mga saloobin sa pamamagitan nito
nasasaklaw ng paglalahad (Rubin
1995) ang malawak na bahagi ng
sinusulat at binabasa ng mga
karaniwang tao.
● Paglalahad ang ginagamit upang
himay-himayin ang estruktura ng
pilosopiya at ng iba’t ibang kaisipan,
teorya, at organisasyon. Madalas
ding gamitin ang paglalahad sa mga
panunuri, artikulo, sa diaryo o
magasin, komposisyon, at programa
sa radio at telebisyon.
● Ayon kay Arrogante (1994) , ang
pagpapaliwanag na obhetibo o
walang pagkampi na may sapat na
detalye pawing pampalawak ng
kaalaman sa paksang binibigyang-
linaw anng lubos upang maunawaan
nang may interes.
● Ayon kay Rubin (1995), sa bias ng
paglalahad naipapaliwanag ang
kahulugan ng isang ideya at ang
katuturan ng isang salita; gayundin,
nakikilala o nakikilatis pa lalo ang
isang bagay, tao, o pangyayari.
Natutugunan ang paglalahad ang
mga tanong tungkol sa isang usapin.
KAHALAGAHAN NG PAGLALAHAD/
EKSPOSITORI
● Nagiging daan sa pagkakaroon ng
bago at/o karagdagang kaalaman ng
tao kaugnay ng mga bagay na
nagaganap sa kanyang kapaligiran.
LAYUNIN NG PAGLALAHAD/
EKSPOSITORI
● Makapagbigay ng impormasyon.
Madagdagan ang kaalaman ng tao
tungkol sa mga bagay na
nagaganap sa kanyang kapaligiran.
PAGBIBIGAY KATUTURAN
● ito ay tumutukoy sa pagbibigay ng
kahulugan sa isang salita, parirala o
kaisipang inilalahad. Ito ay
karaniwang nagagawa sa
pamamagitan ng pagtingin sa
diksyunaryo at ensayklopidya,
nakatutulong rin ang paghahanay
ng. mga bagay na may
 magkakatulad at magkakaibang
katangian.
Halimbawa:
Ang palm pilot ay isang makabagong
kagamitan na pinaghalong cellphone at
kompyuter.Mayroon itong email, internet,
games, calculator, clock at camera. Ito ay
maliit at magaang dalhin. Para itong isang
mini kompyuter. Ito ay nag sisilbing
organizer. Malaki ang naitutulong ng palm
pilot sa pag organisa ng mga gawain at
iskedyul. Halos kumpleto na ito sa
pampersonal na gamit dahil maaari itong
gawing notebook o sa pagsusulat ng note.
Maaari itong dalhin kahit saan.
PAGHAHALIMBAWA
PAGLALAHAD O EKSPOSITORI
● uri ng sulatin na nagbibigay linaw,
paliwanag, at impormasyon sa mga
mambabasa.
PAGHAHALIMBAWA
● Ginagamit ito kung ang paksa ay
hindi kongkreto at may kalabuan.
● Sa paraang ito inilalarawan ang
kahulugan ng salita o paksang
ipinaliliwanag sa paraang nagbibigay
ng mga tiyak na bagay na sangkot o
nasa ilalim ng uring ito.
PAGHAHAMBING
ANO ANG PAGHAHAMBING?
● Isang paraan ng paglalahad na
ginagamit kung ang paksang
tinatalakay ay hindi
kilala o pamilyar. Ito ay
nakakatulong magbigay linaw sa
isang paksa.
● Ang paghahambing ay paglalarawan
ng antas o lebel ng katangian ng
tao, bagay, hayop, ideya at
pangyayari. Paghahambing ng
dalawang magkaibang antas o lebel
ng katangian ng tạo, bagay, ideya,
pangyayari, at iba pa.
HALIMBAWA:
● Mistulang diwata ang kagandahan ni
Gloria
● Ang buhangin ay isip, ang tao ay
mayroon
● Ang buhangin ba’y iniluluwal ng
isang ina gaya ng pagluwal sa isang
sanggol?
PAGTUTULAD
ANO ANG PAGTUTULAD?
● Naghahambing ng dalwang
magkaibang bagay o pangyayari.
gumagamit ng mga pariralang
katulad ng, tulad ng, kapara ng, para
ng, kagaya ng at gaya ng.
● Ayon kay dr. Virgilio s. Almario
(2022) ang pagtutulad ay
nagbibigay-buhay sa teksto sa
pamamagitan ng pagpapalit ng
karanasan o bagay sa isipan ng
mambabasa.
HALIMBAWA:
"Ang pag-ibig ay para ng isang bulaklak,
puno ng kagandahan at pagnanasa."
"Ang buhay ay tulad ng isang pahina ng
aklat, puno ng mga kuwento at pagsubok."
Ang pag-asa ay gaya ng liwanag sa dilim,
nagbibigay-ginhawa at lakas sa mga oras
ng kawalan."
PAG-UULIT
ANO ANG PAG- UULIT
● Ginagamit ang pag-uulit upang
bigyang diin, linaw at bigat ang
naunang kahulugan ng isang
paksang tinatalakay. Mabisang
gamitin ang pag-uulit sa pagkikintal
ng isang kaisipan sa mambabasa.
HALIMBAWA:
Pambihirang amoy ang tatak ng bayan.
Amoy ng itikan na nagpapabaliktad ng
sikmura ng hindi sanay. Amoy ng katas ng
dagat at ilog laot na ang isinisingaw ng isda,
hipon, tulya, suso at water lily. Amoy ng
pinipig at ginatan sa anihan. Amoy ng tae
ng kalabaw sa daan at ng gagala-galang
baboy at manok.
PAGPAPAHINDI
ANO ANG PAGPAPAHINDI?
● Pinabubulaan ng pagpapahindi ang
mga unang katuturang ibinigay sa
isang paksa.
● Binabanggit ang mga bagay o
sangkap na karaniwang
ipinagkakamali sa salita o paksang
tinuturan. Ipinaliliwanag rito ang mga
kamaliang ikinakabit sa paksang
tinatalaay at gayundin ang
pagbibgay ng wasto at malinaw na
kahulugan ukol rito.
HALIMBAWA:
Tulad sa isang kabanata ng katauhan ni G.
Totoy Sison, na puno ng mga butil ng
kaalaman at karunungan tungkol sa
kanyang lupang tinubuan. Hindi siya
naging isang pintor na naglilipat sa kanbas
niya ng mga detalye ng kagandahan ng
paligid na nalelente ng mga mata niya.
Hindi siya naging kompositor na nakikinig
sa mga huni ng ibon, lawiswis ng kawayan
at salpok ng alon sa batuhan upang
makabuo ng awitin at tugtugin.
SANHI AT BUNGA
ANO ANG SANHI AT BUNGA?
● Dito ipinaliliwanag ang
pinanggalingan ng isang bagay o
paksa, bakit nagkagayon, ano ang
mapakikinabangan.
● Sa paggamit ng paraang ito,
mahalaga na isaalang-alang ang
pagbabatay ng mga impormasyon
sa katotohanan sapagkat
pinagmulan o sanhi at bunga ang
ipinaliliwanag.
● Maaaring Sumipi ng mga pag-aaral
na isinagawa ng mga dalubhasa
upang mas maging matibay ang
paglalahad.
Halimbawa:
Ayon sa mga alamat, nakipaglaban si
Constantino sa emperador ng Roma na si
Mayentius noong 312 AD. Humingi siya ng
tulong sa Diyos ng mga Kristiyano. Lumitaw
sa kaitaasan ang nagliliwanag na Krus at
mga salitang “in hoc signo vinci” na
nangangahulugang magtatagumpay siya sa
pamamagitan ng simbolo ng Krus. Dahilan
sa lakas ng pananampalataya niya sa Diyos
na sinisimbolo ng Krus, napagtagumpayan
ni Constantino ang pakikipaglaban kay
Mayentius.
Sanhi: Nakipaglaban si Constantino sa kadakilaan; sistema at pilosopiya ng
emperador ng Roma mga sistema.

Bunga: Humingi siya ng tulong sa Diyos ng

mga Kristiyano
MGA URI NG LANGGAM

Ang pag-uuri ng mga langgam ay batay sa

Sanhi: kanilang paraan ng pamumuhay o
karaniwang kinakain ay ang mga
● Bunsod ng sumusunod:
● Dahil
● Dahil dito 1. Ponerio - ito’y karaniwang
● Dahil sa matutuklasan sa Australia,
● Dahilan sa Tasmania at Caledonia.
● Kasunod ng
● Ngunit 2. Pangkawal - ito’y mababangis at
● Palibhasa kilala sa pagkain ng kahit malalaking
● Sa dahilan ng hayop na tulad ng usa ;
● Sa kadahilanang matatagpuan ito sa Asia, Africa at
● Sa likod ng Timog America.
● Sanhi ng
● Sapagkat 3. Pandahon - nabubuhay ang mga ito
sa pagkain ng mga dahon ;
karaniwan sa Gitna at Timog
America naman namamalagi
Bunga:
4. Mga mamumupol - ito’y nag-iipon
● Bilang resulta at kumakain ng mga binhing
● Kaya kadalasa’y kapupunla pa lamang ng
● Kaya naman mga magsasaka; sa kanlurang
● Kaya’t America naman ito natatagpuan.
● Kung gayon
● Kung kaya 5. Tagapang-alipin - ito’y
● Nang sa gayon matatagpuan sa Canada at America,
● Sa gayon may kakayahan itong humuli ng
● Sa huli ibang langgam upang gawing alipin.
● Sa kalaunan
● Sa wakas 6. Karpintero - ito’y tinatawag na
● Samakatuwid karpintero sapagkat naninirahan sila
sa kahoy at iyon din ang kanilang
kinakain, matatagpuan din ito sa
Canada at America
PAG-UURI NG PAGBUBUKOD

ANO ANG PAG-UURI O PAGBUBUKOD?

LESSON 2: DESKRIPTIBO
● Ito ay isang paraan ng pag-alam ng
mga katangian ng isang tao, bagay,
hayop, halaman, o wika, na inuuri
batay sa klasipikasyon na may DESKRIPTIBO
ANO ANG IBIG SABIHIN NG
DESKRIPTIBO?
● Ang tekstong deskriptibo ay isang
pagpapahayag ng impresyon o
kakintalang likha ng pandama sa
pamamagitan ng pang amoy,
panlasa pandinig at pansalat,
intinala ng sumusulat ang
paglalarawang mga detalye ng
kanyang karanasan.
● Ito ay naglalayong magsaad ng
kabuoang paglalarawan ng isang
bagay, pangyayari, o kaya naman ay
magbigay ng isang konseptong
biswal ng mga bagay-bagay, pook,
tao, o pangyayari.
MGA URI NG PAGLALARAWAN
1.) OBJEKTIB
Ang obhetibong paglalarawan ay direktang
ipinakikita ang katangiang makatotohanan o
tiyak.
Halimbawa:
Kung ilalarawan ang isang kaibigan,
maaaring ibigay ang taas, haba ng buhok,
kulay ng balat, o kursong kinukuha
2.) SUBJEKTIV
Ang subhetibong deskripsyon ay
kinapalooban ng matalinghagang
paglalarawan at may personal na
persepsiyon mula sa nararamdaman ng
manunulat.
Halimbawa:
Hingahan ng sama ng loob, madalas na
nakapagpagaan ng mga suliranin, o kaya ay
bukas na aklat sa lahat dahil sa maingay at
liberal nitong katangian.
3.) TEKNIKAL
Ang proseso ng paglalarawan o paglilinaw
ng isang bagay o konsepto sa pamamagitan
ng mga teknikal na termino o salita.
Ito ay karaniwang ginagamit sa mga
larangan tulad ng agham, teknolohiya, at
iba pa kung saan mahalaga ang eksaktong
pang-unawa ng mga detalye.
Halimbawa:
Ang solar panel ay isang device na nagco-
convert ng solar energy mula sa araw
patungo sa electrical energy gamit ang solar
cells.
Ang photosynthesis ay isang biochemical
process na nangyayari sa mga halaman,
algae, at ilang bacteria.
MGA URI NG PAGLALARAWAN (Umulit
lang)
1. OBJEKTIV
● Tumutukoy ito sa karaniwang anyo
ng paglalarawang naayon sa
nakikita. Impormasyon lamang ukol
sa inilalarawan ang isinasaad, hindi
ito nahahaluan ng anomang
emosyon, saloobin at idea.
HALIMBAWA:
● Ang bulaklak ay mabango at
maganda
● Si Jackie ay matanda na.
● Masaya ang maglaro sa malinis
na dagat.
2. SUBJEKTIV
● Ang mga detalyeng inihahayag dito
ay mga katotohanan din, kaya
lamang nakukulayan na ito ng
imahinasyon, pananaw at opinyong
pansariling tagapagsalaysay.
HALIMBAWA:
● Ang bulaklak, isang obra ng
kagandahan, nag-aalay ng
pambihirang pabango sa hangin, at
nagbibigay buhay sa kapaligiran.
● Si Jackie ay lipas na sa panahon.
● Masayang magtampisaw sa isang
kulay- asul at mala-paraisong dagat.
3. TEKNIKAL
● Ang teknikal na paglalarawan ay
naglalayong magbigay ng mga
detalyadong impormasyon o
paglalarawan tungkol sa isang
bagay, proseso, o konsepto.
Gumagamit ang manunulat ng mga
illustrasyong teknikal na sulatin.
HALIMBAWA:
● Ang bulaklak ay binubuo ng mga
organo tulad ng calyx, corolla,
stamen, at pistil. Ang calyx ay
karaniwang binubuo ng palibot-tinik
na nagbibigay proteksiyon sa
bulaklak habang ito ay naguunlad.
● Ang digital camera na ito ay may 24
megapiksel na sensor, apat na
beses na optical zoom, at may
kakayahan ng video recording sa
resolusyong 4K.
LESSON 3: PAGSASALAYSAY
KAHULUGAN NG PASALAYSAY
● Ang pasalaysay ay isang anyo ng
pagsasalaysay ng mga pangyayari o
kuwento sa Filipino. Ito ay
naglalaman ng mga pangyayari na
isinusulat o isinasalaysay nang may
pagkakasunod-sunod upang
maipahayag ang isang konsepto,
kaisipan, o mensahe.
● Karaniwang ginagamit ito sa
panitikan o sa paglalarawan ng mga
pangyayari, karanasan, o kuwento.
Sa pamamagitan ng pasalaysay,
maaaring maipahayag ang mga
kaalaman, damdamin, at karanasan
ng isang tao o kultura.
SANGKAP NG ISANG SALAYSAY
1. Introduksyon - Ang introduksyon sa
isang salaysay ay bahagi ng kwento
na naglalaman ng impormasyon
upang ipakilala ang mambabasa sa
pangunahing bahagi ng kwento.
2. Pangunahing Bahagi - Dito
nagaganap ang pagbuo ng tunggalian o
problema. Nagkakaroon ng mga
pangyayaring nagpapalala sa sitwasyon o
nagtataglay ng tensiyon.
3. Kasukdulan - Ito ang pinaka
masalimuot na bahagi ng kwento kung saan
nakarating ng tauhan ang pinakamataas na
antas ng tensyon o tagpo ng kanyang
karanasan. Ito ang sentral na bahagi ng
kwento.
4. Wakas - Ito ang bahagi ng kwento
kung saan natuklasan ang resulta ng
pangunahing suliranin o tunggalian.
Maaaring magkaroon ng maligayang wakas,
malungkot na wakas, o nag-iwan ng tanong
sa isipan ng mambabasa.
MGA URI NG PAGSASALAYSAY
1. Maikling Kwento - Nagdudulot ng
isang kakintalan sa isip ng mga
mambabasa sa pamamagitan ng
paglalahad ng mahahalagang
pangyayari sa buhay ng tauhan
2. Tulang pasalaysay - Patulang
pasalaysay ng mga pangyayari sa
pamamagitan ng mga saknong
 3. Dulang Pandulaan - Ito ay
itinatanghal upang maisalaysay.
Binibigyang diin dito ang bawat kilos
ng mga tauhan
4. Nobela - Nahahati sa mga
kabanata, puno ng masalimuot na
pangyayari
5. Anekdota - Pagsasalaysay batay
sa tunay na pangyayari
6. Alamat - Tungkol sa pinagmulan ng
mga bagay
7. Talambuhay - “Tala ng buhay” ng
isang tao
8. Kasaysayan - Mahahalagang
pangyayaring naganap sa isang tao,
pook o bansa
9. Tala ng Paglalakbay -
Pakikipagsapalaran, pagbibiyahe o
paglalakbay sa isang lugar
MGA ELEMENTO NG PAGSASALAYSAY
1.) Tema at Nilalaman - paksa ng
isang sanaysay
2.) Anyo at Istraktura - maayos na
pagkakasunod-sunod ng pangyayari
ay makakatulong sa mambabasa sa
pagkaunawa sa sanaysay
3.) Kaisipan - ideyang nabanggit na
kaugnay sa tema
4.) Wika at Istilo - uri at antas ng wika
at istilo na ginamit. Mabuting
gumamit ng simple.
5.) Larawan ng Buhay - isang
makatotohanang salaysay, masining
na paglalahad
6.) Damdamin - maipapahayag ng
may-akda ang kaniyang damdamin
nang may kaangkupan
7.) Himig - maaring masaya,
malungkot, mapanudyo at iba pa.
GABAY SA PAGSULAT NG ISANG
PAGSASALAYSAY
1.) Masusing pamimili ng mga detalye
2.) Konsistensi sa pananaw
3.) Tamang proporsyon ng mga bahagi
ng salaysay
4.) Malinaw na transisyon
ANYO NG PAGSASALAYSAY
1.) Tulang Pasalaysay - uri ng tula na
nagsasaad ng kwento.
2.) Epiko - nagsasaad ng kabayanihan
ng pangunahing tauhan; mga diyos
at diyosa
AWIT AT KORIDO
● Awit - labindalawang pantig,
andante, tungkol sa bayani,
mandirigma at larawan ng buhay
● Korido - walong pantig, allegro,
tungkol sa pananampalataya,
alamat, kababalaghan, romansa, at
pakikipagsapalaran at nagtataglay
ng kapangyarihan
ANEKDOTA, SANAYSAY AT MAIKLING
KWENTO
● Anekdota - akdang tuluyang
tumatalakay sa pangyayari na
naganap sa buhay ng isang kilalang
tao. Maaring nakakapaalala,
personal, historikal, at nakakatuwa.
● Sanaysay - salaysay ng isang
sanay
MGA URI:
1.) Pormal - mahigpit ang pamantayan
sa paggamit ng salita. Layunin na
magbigay ng impormasyon
2.) Hindi Pormal - mas malaya ang
manunulat sa pagtalakay. Layunin
na makabahagi ng sariling opinyon
● Maikling Kwento - maiksing
salaysay tungkol sa isang
mahalagang pangyayari. Mababasa
sa isang upuan.
SALIK AT BAHAGI NG MAIKLING
KWENTO
● SALIK
1.) Tauhan - nagdadala ng suliranin
 2.) Tagpuan - lugar na pinangyarihan
3.) Banghay - pangyayaring
nagpapaunlad sa suliranin

● BAHAGI
1.) Simula - paglalahad ng tauhan,
tagpuan, at suliranin
2.) Gitna - masisidhing pangyayari
3.) Wakas - unti-unting pagkababa ng
kwento

URI NG MAIKLING KWENTO

1.) Kwento ng Tauhan - nakatuon sa

katangian, kilos, pag-iisip at
pagsasalita ng pangunahing tauhan
2.) Kwento ng Katutubong Kulay -
paglalarawan sa isang tiyak na lugar
o pook
3.) Kwentong Bayan - kumakatawan
sa pag-uugali ng mga mamamayan
4.) Kwento ng Kababalaghan - pinag-
uuspan ang mga pangyayari na
hindi kapani-paniwala
5.) Kwento ng Pag-ibig - patungkol sa
pag-ibig ng dalawang pangunahing
tauhan
6.) Kwento ng Katatakutan - mga
pangyayari na kasindak-sindak
7.) Kwento ng Katatawanan -
nagbibigay-aliw o nagpapasaya sa
mga mambabasa
8.) Kwento ng Talino - nasa
pagkakabuo ng balangkas ang
pang-akit sa mambabasa
9.) Kwento ng Sikolohiko -
ipinadarama ng manunulat sa mga
mambabasa ang nais niyang
damdamin
10.) Kwento ng
Pakikipagsapalaran - nasa mga
pangyayari ng kwento ang interes