You are on page 1of 58

‫تقویت‌کننده‌های‌‬

‫ترانزیستوری‬
‫علی‌نقوی‬
‫جلوگیری‌از‌رانش‌حرارتی‬

‫• افزایش‌دما‌باعث‌افزایش‌ 𝑂𝐵𝐶𝐼 و‌در‌نتیجه‌منجر‌به‌افزایش‌جریان‌کلکتور‌و‌کاهش‌ولتاژ‌نقطه‌‪ C‬خواهد‌شد‪.‬‬

‫کاهش‌ 𝐶𝐼‬ ‫کاهش‌ 𝐵𝐼‬ ‫• اگر‌ 𝐸𝐵𝑉 را‌ثابت‌فرض‌کنیم‪‌،‬کاهش‌ 𝐶𝑉‬


‫لذا‌پایداری‌الزم‌برای‌جریان‌کلکتور‌تامین‌می‌شود‪‌.‬‬

‫𝐸𝐵𝑉‪𝑉𝐶 −‬‬
‫= 𝐵𝐼‬ ‫• یکی‌دیگر‌از‌راه‌های‌پیشگیری‌از‌رانش‌حرارتی‪‌:‬اضافه‌کردن‌مقاومت‌در‌امیتر‬
‫𝐵𝑅‬

‫‪2‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫مدار‌خودبایاس‬

‫• متداول‌ترین‌شیوه‌برای‌بایاس‌مدار‌امیتر‌مشترک‬

‫از‌نظر‌پایداری‌نقطه‌کار‌نسبتاً‌کامل‌است‪‌:‬‬ ‫•‬
‫ثبات‌حرارتی‌دارد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ناشی‌از‌ 𝐸𝑅‬
‫با‌انتخاب‌مناسب‌ ‪ 𝑅1‬و‌ ‪ 𝑅2‬نسبت‌به‌تغییرات‌‪ β‬پایدار‌است‪‌.‬‬

‫مدار‌خودبایاس‬

‫‪3‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫مدار‌خودبایاس‬

‫• می‌توان‌به‌جای‌ ‪ 𝑅1‬و‌ ‪ 𝑅2‬از‌مدار‌معادل‌تونن‌از‌دید‌بیس‌استفاده‌کرد‪:‬‬

‫‪𝑅2‬‬
‫‪𝑅𝑇 = 𝑅1 ||𝑅2 ,‬‬ ‫= 𝑇𝑉‬ ‫𝑉‬
‫𝐶𝐶 ‪𝑅1 + 𝑅2‬‬

‫‪ KVL‌:‬در‌حلقه‌ورودی‬ ‫𝐵𝐼 ‪𝑉𝑇 − 𝑅𝑇 𝐼𝐵 − 𝑉𝐵𝐸 − 𝑅𝐸 𝐼𝐸 = 0 ⟹ 𝐼𝐸 = 𝛽 + 1‬‬

‫𝐸𝐵𝑉 ‪𝑉𝑇 −‬‬


‫= 𝐸𝐼 ⟹‬
‫𝑅‬
‫𝑇 ‪𝑅𝐸 +‬‬
‫‪𝛽+1‬‬

‫𝑇𝑅‬
‫𝛽 ≫ 𝐸𝑅‬ ‫وابسته‌نباشد‪‌،‬کافی‌است‌داشته‌باشیم‪‌‌:‬‬ ‫برای‌این‌که‌خیلی‌به‌‪β‬‬
‫‪𝑚𝑖𝑛 +1‬‬

‫𝐸𝐵𝑉‪𝑉𝑇 −‬‬ ‫𝐸𝑅 𝑛𝑖𝑚𝛽‬


‫≈ 𝐸𝐼 ≈ 𝐶𝐼 که‌وابسته‌به‌‪ β‬نیست‪.‬‬ ‫لذا‌‬ ‫≈ 𝑇𝑅‬ ‫به‌عنوان‌مثال‪‌،‬می‌توانیم‌فرض‌کنیم‪‌‌:‬‬
‫𝐸𝑅‬ ‫‪10‬‬

‫‪4‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫مثال‬

‫• در‌مدار‌شکل‌روبه‌رو‪ 𝑅𝐶 = 400Ω‌،𝑉𝐶𝐶 = 10 𝑉‌،‬و‌برای‌ترانزیستور‌‪ 40 ≪ 𝛽 ≪ 120‬است‪‌.‬مقادیر‌مقاومت‌های‌ ‪ 𝑅2 ، 𝑅1‬و‌‬


‫𝐸𝑅 را‌طوری‌تعیین‌کنید‌که‌𝐴𝑚 ‪ 𝐼𝐶 = 10‬و‌𝑉 ‪ 𝑉𝐶𝐸 = 5‬باشد‪.‬‬
‫حل‪:‬‬
‫𝐸𝐶𝑉 = 𝐶𝐼 𝐸𝑅 ‪𝑉𝐶𝐶 − 𝑅𝐶 +‬‬ ‫معادله‌خط‌بار‌‪‌: DC‬‬
‫‪⇒ 5 = 10 − 0.4 + 𝑅𝐸 × 10 ⇒ 𝑅𝐸 = 100 Ω‬‬

‫• چون‌‪ β‬در‌محدوده‌وسیعی‌قرار‌دارد‪‌،‬باید‌مدار‌بایاس‌نسبت‌به‌‪ β‬حساس‌نباشد‪.‬‬

‫‪𝛽𝑚𝑖𝑛 𝑅𝐸 40 × 100‬‬ ‫𝑥𝑎𝑚𝛽 ‪𝛽𝑚𝑖𝑛 +‬‬


‫≈ 𝑇𝑅‬ ‫=‬ ‫‪= 400 Ω‬‬ ‫= 𝑣𝑎𝛽‬
‫‪10‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪10‬‬
‫× ‪ KVL: 𝑉𝑇 − 𝑅𝑇 𝐼𝐵 − 𝑉𝐵𝐸 − 𝑅𝐸 𝐼𝐸 = 0 ⇒ 𝑉𝑇 = 0.4‬در‌حلقه‌ورودی‬ ‫𝑉 ‪+ 0.7 + 0.1 × 10 = 1.75‬‬
‫𝑣𝑎𝛽‬

‫‪5‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫مثال‬

‫• در‌مدار‌شکل‌روبه‌رو‪ 𝑅𝐶 = 400Ω‌،𝑉𝐶𝐶 = 10 𝑉‌،‬و‌برای‌ترانزیستور‌‪ 40 ≪ 𝛽 ≪ 120‬است‪‌.‬مقادیر‌مقاومت‌های‌ ‪ 𝑅2 ، 𝑅1‬و‌‬


‫𝐸𝑅 را‌طوری‌تعیین‌کنید‌که‌𝐴𝑚 ‪ 𝐼𝐶 = 10‬و‌𝑉 ‪ 𝑉𝐶𝐸 = 5‬باشد‪.‬‬
‫حل‪:‬‬

‫‪𝑅1 𝑅2‬‬
‫= 𝑇𝑅‬ ‫‪= 0.4 𝑘Ω‬‬ ‫𝑇𝑅‬ ‫‪10 × 0.4‬‬
‫‪𝑅1 + 𝑅2‬‬ ‫= ‪𝑅1‬‬ ‫= 𝑉‬ ‫‪≈ 2.3 𝑘Ω‬‬
‫𝐶𝐶 𝑇𝑉‬ ‫‪1.75‬‬
‫‪𝑅2‬‬ ‫‪𝑅2‬‬ ‫‪𝑅2 = 485 Ω‬‬
‫= 𝑇𝑉‬ ‫‪𝑉𝐶𝐶 = 10‬‬ ‫𝑉 ‪= 1.75‬‬
‫‪𝑅1 + 𝑅2‬‬ ‫‪𝑅1 + 𝑅2‬‬

‫‪6‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫خط‌بار‌‪ac‬‬

‫= 𝐵𝑖‬ ‫‪𝐼ด‬‬
‫𝑄𝐵‬ ‫‪+‬‬ ‫𝑏‪𝑖ณ‬‬
‫تامین شده توسط منبع سیگنال تامین شده توسط مدار بایاس‬

‫𝐶𝑖 ‪𝑖𝐶 = 𝐼𝐶𝑄 +‬‬


‫𝐶𝑖) 𝐸𝑅 ‪𝑣𝐶𝐸 = 𝑉𝐶𝐶 − (𝑅𝐶 +‬‬

‫𝑐𝑖) 𝐸𝑅 ‪𝑣𝐶𝐸 = 𝑉𝐶𝐶 − (𝑅𝐶 + 𝑅𝐸 )𝐼𝐶𝑄 − (𝑅𝐶 +‬‬


‫𝑄𝐸𝐶𝑉‬ ‫𝑒𝑐𝑣‬

‫از‌دید‌سیگنال‪‌،‬بخش‌خروجی‌مدار‌به‌شکل‌روبه‌رو‌است‪:‬‬

‫‪7‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫خط‌بار‌‪ac‬‬

‫• بخش‌‪ DC‬جریان‌و‌ولتاژ‌خروجی‌ترانزیستور‪‌،‬همان‌جریان‌و‌ولتاژ‌نقطه‌کار‌است‪‌.‬بخش‌‪ ac‬تغییراتی‌در‌اطراف‌نقطه‌کار‌به‌وجود‌‬


‫می‌آورد‪.‬‬
‫• خط‌بار‌‪ DC‬و‌خط‌بار‌‪ ac‬هردو‌از‌نقطه‌کار‌می‌گذرند‪.‬‬

‫• اگر‌دامنه‌سیگنال‌خروجی‌در‌مقایسه‌با‌مقدار‌‪ DC‬آن‌قابل‌مالحظه‌باشد‪‌،‬سیگنال‌را‌سیگنال‌بزرگ‌گویند‪‌.‬ولی‌معموالً‌با‌سیگنال‌‬
‫کوچک‌سروکار‌داریم‪‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.‬می‌توان‌سیگنال‌را‌به‌صورت‌تغییرات‌جزئی‌حول‌‪ Q‬درنظر‌گرفت‪.‬‬

‫• برای‌این‌که‌سیگنال‌های‌ورودی‌و‌خروجی‌بتوانند‌نوساناتی‌متقارن‌با‌حداکثر‌دامنه‌داشته‌باشند‪‌،‬باید‌نقطه‌کار‌‪ Q‬حتی‌االمکان‌در‌‬
‫وسط‌خط‌بار‌‪ ac‬قرار‌گیرد‪.‬‬

‫‪8‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫خازن‌کنارگذر‌(‪)Bypass‬‬

‫• وجود‌مقاومت‌امیتر‌در‌مدار‌صفحه‌قبل‌باعث‌پایداری‌نقطه‌کار‌می‌شود‌ولی‌از‌نقطه‌نظر‌سیگنال‪‌،‬باعث‌کاهش‌بهره‌ولتاژ مدار‌‬
‫می‌شود‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫= 𝑏𝑋 ‪:‬راکتانس‌خازن‬ ‫𝑓𝜋‪≪ 𝑅𝐸 , 𝜔 = 2‬‬
‫𝑏𝐶𝜔‬

‫• خازن‌ 𝑏𝐶 از‌دید‌سیگنال‪‌،‬اتصال‌کوتاه‌ولی‌از‌دید‌‪ DC‬مدارباز‌است‪.‬‬

‫𝑐𝑖 𝑐𝑅‪𝑣𝑐𝑒 = −‬‬ ‫• از‌دید‌سیگنال‪‌:‬‬

‫𝑄𝐶𝐼) 𝐸𝑅 ‪𝑉𝐶𝐸𝑄 = −(𝑅𝐶 +‬‬ ‫• از‌دید‌‪: DC‬‬

‫‪9‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫روش‌ترسیمی‬

‫• در‌روش‌ترسیمی‪‌،‬برای‌به‌دست‌آوردن‌شکل‌موج‌و‌میزان‌تغییرات‌خروجی‌به‌ازای‌یک‌سیگنال‌ورودی‌مشخص‪‌،‬باید‌از‌خط‌بار‌‪ac‬‬
‫استفاده‌کنیم‪.‬‬

‫• برای‌این‌که‌دامنه‌نوسان‌متقارن‌سیگنال‌حداکثر‌شود‪‌،‬الزم‌است‌نقطه‌کار‌در‌وسط‌خط‌بار‪ ac‬باشد‪.‬‬

‫‪10‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫روش‌ترسیمی‬

‫• روش‌ترسیمی‌برای‌به‌دست‌آوردن‌نقطه‌کار‌مطلوب‌‪ Q‬در‌وسط‌خط‌بار‌‪: ac‬‬

‫خط‌بار‌‪ DC‬را‌رسم‌می‌کنیم‪.‬‬ ‫‪.1‬‬


‫‪1‬‬
‫رسم‌می‌کنیم‪.‬‬ ‫از‌مبدا‌خطی‌با‌شیب‌‬ ‫‪.2‬‬
‫𝐶𝑅‬
‫نقطه‌تالقی‌دو‌خط‌اخیر‪ Q‌،‬است‪.‬‬ ‫‪.3‬‬

‫‪11‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫مثال‬

‫در‌مدار‌روبه‌رو‌برای‌ترانزیستور‌‪ 100 ≪ 𝛽 ≪ 200‬برای‌این‌که‌دامنه‌نوسان‌متقارن‌جریان‌کلکتور‌حداکثر‌شود‌و‌نقطه‌کار‌پایداری‌‬


‫خوبی‌داشته‌باشد‪‌،‬مقدار‌مقاومت‌های‌ ‪ 𝑅1‬و‌ ‪ 𝑅2‬را‌محاسبه‌کنید‪.‬‬
‫حل‪‌:‬ابتدا‌نقطه‌کار‌مطلوب‌را‌پیدا‌می‌کنیم‪:‬‬
‫‪𝑣𝐶𝐸 − 2.5‬‬ ‫معادله‌خط‌بار‌‪: DC‬‬
‫= 𝐶𝑖‬
‫‪1.5‬‬
‫‪1‬‬
‫𝑐𝑖 = 𝑒𝑐𝑣‬ ‫‪:‬‬ ‫معادله‌خط‌گذرنده‌از‌مبدا‌با‌شیب‌‬
‫𝐶𝑅‬
‫𝑉 ‪𝐼𝐶𝑄 = 10𝑚𝐴 , 𝑉𝐶𝐸𝑄 = 10‬‬ ‫از‌دو‌معادله‌اخیر‌نتیجه‌می‌شود‪‌:‬‬

‫‪𝑅𝐸 𝛽𝑚𝑖𝑛 0.5 × 100‬‬ ‫برای‌حساسیّت‌کم‌به‌‪ β‬باید‌داشته‌باشیم‪‌:‬‬


‫≈ 𝑇𝑅‬ ‫=‬ ‫‪= 5𝑘Ω‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪10‬‬

‫‪12‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫مثال‬

‫در‌مدار‌روبه‌رو‌برای‌ترانزیستور‌‪ 100 ≪ 𝛽 ≪ 200‬برای‌این‌که‌دامنه‌نوسان‌متقارن‌جریان‌کلکتور‌حداکثر‌شود‌و‌نقطه‌کار‌پایداری‌‬


‫خوبی‌داشته‌باشد‪‌،‬مقدار‌مقاومت‌های‌ ‪ 𝑅1‬و‌ ‪ 𝑅2‬را‌محاسبه‌کنید‪.‬‬
‫حل‪‌:‬با‌درنظر‌گرفتن‌معادله‌‪ KVL‬در‌حلقه‌بیس‌داریم‪:‬‬
‫𝑇𝑅‬
‫= 𝑇𝑉‬ ‫𝑉 ‪+ 𝑅𝐸 𝐼𝐶 + 𝑉𝐵𝐸 = 6‬‬
‫𝑣𝑎𝛽‬
‫حال‌که‌ 𝑇𝑉 و‌ 𝑇𝑅 را‌داریم‪ 𝑅1 ‌،‬و‌ ‪ 𝑅2‬به‌سهولت‌‌قابل‌محاسبه‌هستند‪:‬‬

‫‪𝑅1 ≈ 20.8 𝑘Ω ,‬‬ ‫‪𝑅2 ≈ 6.58 𝑘Ω‬‬

‫‪𝑅1 ≈ 22 𝑘Ω ,‬‬ ‫‪𝑅2 ≈ 6.8 𝑘Ω‬‬ ‫نزدیک‌ترین‌اندازه‌های‌استاندارد‌برای‌ ‪ 𝑅1‬و‌ ‪‌: 𝑅2‬‬

‫‪13‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫خازن‌کوپالژ‬

‫در‌طراحی‌تقویت‌کننده‌ها‌معموالً‌الزم‌است‌منبع‌سیگنال‌ورودی‌و‌مقاومت‌بار‌از‌نظر‌‪ DC‬برروی‌مدار‌بایاس‌تقویت‌کننده‌بی‌تاثیر‌‬
‫باشند‪‌.‬برای‌این‌منظور‌از‌خازن‌های‌کوپالژ‌استفاده‌می‌شود‪.‬‬
‫مثال‪‌:‬خازن‌های‌ ‪ 𝐶1‬و ‪𝐶2‬‬

‫کاربرد‌دیگر‌خازن‌های‌کوپالژ‪‌:‬تقویت‌کننده‌های‌چندطبقه‬

‫‪14‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫خازن‌کوپالژ‬

‫مدار‌معادل‌‪ DC‬و‌‪ ac‬مدار‌اسالید‌قبل‪‌،‬به‌صورت‌زیر‌است‪:‬‬

‫مدار‌معادل‌‪DC‬‬ ‫مدار‌معادل‌‪AC‬‬
‫حال‌می‌توان‌نمودار‌خط‌بار‌‪ DC‬و‌‪ ac‬را‌مطابق‌شکل‌زیر‌رسم‌کرد‪.‬‬

‫می‌توان‌برای‌به‌دست‌آوردن‌مختصات‌نقطه‌کار‪‌،‬از‌روش‌ترسیمی‌که‬
‫توضیح‌داده‌شد‌استفاده‌کنیم‪.‬‬

‫‪15‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫بایاس‌مدار‌کلکتور‌مشترک‬

‫• گاهی‌مقاومت‌ 𝐸𝑅 به‌عنوان‌مقاومت‌بار‌مورداستفاده‌قرار‌می‌گیرد‌و‌‬
‫در‌این‌حالت‪ 𝑅𝐿 ‌،‬حذف‌می‌شود‪.‬‬
‫• مدار‌از‌لحاظ‌بایاس‪‌،‬کامالً‌شبیه‌تقویت‌کننده‌امیترمشترک‌است‪.‬‬
‫• معادالت‌خطوط‌بار‌‪ DC‬و‌‪: ac‬‬
‫𝐶𝐼 𝐸𝑅 ‪𝐷𝐶: 𝑉𝐶𝐸 = 𝑉𝐶𝐶 − 𝑅𝐸 𝐼𝐸 ≈ 𝑉𝐶𝐶 −‬‬
‫𝑐𝑖) 𝐿𝑅|| 𝐸𝑅(‪𝑎𝑐: 𝑣𝑐𝑒 = −‬‬
‫تقویت‌کننده‌کلکتور‌مشترک‬
‫𝐸𝑅 𝑛𝑖𝑚𝛽‬
‫≈ ‪𝑅𝑇 = 𝑅1 ||𝑅2‬‬ ‫• برای‌اطمینان‌از‌پایداری‌نسبی‌نقطه‌کار‌نسبت‌به‌تغییر‌‪: β‬‬
‫‪10‬‬

‫• مدار‌کلکتور‌مشترک‌را‌‪ emitter follower‬هم‌می‌نامند؛‌چون‌ولتاژ‌امیتر‪‌،‬ولتاژ‌بیس‌را‌دنبال‌می‌کند‪.‬‬

‫‪16‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫بایاس‌مدار‌بیس‌مشترک‬

‫• در‌تجزیه‌و‌تحلیل‌بایاس‌مدار‌مذکور‪‌،‬از‌مشخصه‌خروجی‌بیس‌مشترک‌استفاده‌می‌شود‪.‬‬

‫• خازن‌های‌ ‪ 𝐶1‬و‌ ‪ 𝐶2‬خازن‌های‌کوپالژ‌و‌خازن‌ ‪ 𝐶3‬یک‌خازن‌بای‌پس‌می‌باشد‪.‬‬

‫‪:‬خط‌بار‌‪ac‬‬ ‫𝑐𝑖) 𝐶𝑅|| 𝐿𝑅(‪𝑣𝑐𝑏 = −‬‬

‫‪:‬خط‌بار‌‪DC‬‬ ‫𝐶𝐼) 𝐸𝑅 ‪𝑉𝐶𝐵 = 𝑉𝐶𝐶 − 𝑉𝐵𝐸 − (𝑅𝐶 +‬‬

‫‪17‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫مثال‌‬

‫در‌مدار‌اسالید‌قبل‪‌،‬فرض‌کنید‌𝑉 ‪𝑉𝐵𝐸(𝑜𝑛) ‌،𝑉𝐵𝐸(𝑠𝑎𝑡) = 0.8 𝑉‌،𝑉𝐶𝐸(𝑠𝑎𝑡) = 0.2 𝑉‌،𝑅𝐿 = 𝑅𝐶 = 1𝑘Ω‌،𝑉𝐶𝐶 = 15‬‬


‫𝑉 ‪ = 0.7‬و‌‪‌. 30 ≪ 𝛽 ≪ 50‬مقاومت‌های‌ 𝐸𝑅‪ 𝑅1 ,𝑅2 ,‬را‌به‌‌گونه‌ای‌بیابید‌که‌شرایط‌زیر‌همزمان‌برقرار‌باشند‪:‬‬
‫الف‪ -‬شکل‌موج‌خروجی‌بتواند‌در‌سیکل‌مثبت‌تا‌‪ 3‬ولت‌و‌در‌سیکل‌منفی‌تا‌‪ 2‬ولت‌نوسان‌بدون‌اعوجاج‌داشته‌باشد‪.‬‬
‫ب‪ -‬نقطه‌کار‌ترانزیستور‌نسبت‌به‌تغییر‌‪ β‬تا‌حد‌ممکن‌پایدار‌باشد‪.‬‬
‫حل‪:‬‬
‫𝐶𝐼) 𝐸𝑅 ‪𝐷𝐶: 𝑉𝐶𝐵 = 14.3 − (1 +‬‬
‫𝑐𝑖‪𝑎𝑐: 𝑣𝑐𝑒 = −0.5‬‬
‫𝑉 ‪𝑉𝐶𝐵(𝑠𝑎𝑡) = 𝑉𝐶𝐸(𝑠𝑎𝑡) − 𝑉𝐵𝐸 𝑠𝑎𝑡 = 0.2 − 0.8 = −0.6‬‬
‫𝑉 ‪⇒ 𝑉𝐶𝐵𝑄 = −0.6 + 2 = 1.4‬‬

‫𝐴𝑚‪𝐼𝐶𝑄 = 2 × 3 = 6‬‬ ‫با‌توجه‌به‌شکل‪:‬‬


‫‪𝑅𝐸 = 1.15 𝑘Ω‬‬ ‫حال‌مقادیر‌به‌دست‌آمده‌برای‌ 𝑄𝐵𝐶𝑉 و‌ 𝑄𝐶𝐼 را‌در‌معادله‌خط‌بار‌‪ DC‬قرار‌می‌دهیم‪:‬‬

‫‪18‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫مثال‌‬

‫حل‪:‬‬
‫شرط‌پایداری‌نسبت‌به‌تغییر‌‪: β‬‬

‫‪𝛽𝑚𝑖𝑛 𝑅𝐸 30 × 1.15‬‬
‫= ‪𝑅𝑇 = 𝑅1 ||𝑅2‬‬ ‫=‬ ‫‪= 3.45 𝑘Ω‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪10‬‬
‫𝑄𝐶𝐼‬ ‫𝑣𝑎𝛽 ‪1 +‬‬
‫𝑇𝑅 = 𝑇𝑉‬ ‫𝐸𝑅 ‪+ 𝑉𝐵𝐸(𝑜𝑛) +‬‬ ‫𝑉 ‪𝐼𝐶𝑄 = 8.29‬‬
‫𝑣𝑎𝛽‬ ‫𝑣𝑎𝛽‬

‫با‌توجه‌به‌معادالت‌باال‪‌،‬داریم‪:‬‬
‫‪𝑅1 = 6.24 𝑘Ω , 𝑅2 = 7.72 𝑘Ω‬‬

‫از‌مقاومت‌های‌استاندارد‌‪ 5.6‬و‌‪ 8.2‬کیلواهمی‌می‌توان‌استفاده‌نمود‪.‬‬

‫‪19‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫جبران‌تغییرات‌حرارتی‌‬

‫در‌ترانزیستور‪‌،‬تغییرات‌پارامترهای‌ 𝑂𝐵𝐶𝐼 و‌ 𝐸𝐵𝑉 با‌تغییر‌دما‌می‌تواند‌باعث‌انحراف‌نقطه‌کار‌شود‪‌.‬البته‌پارامتر‌‪ β‬هم‌در‌اثر‌دما‌تغییر‌‬


‫می‌کند‪‌.‬در‌این‌جا‌به‌جبران‌سازی‌اثر‌تغییر‌ 𝐸𝐵𝑉 در‌نتیجه‌تغییر‌دما‌می‌پردازیم‪:‬‬

‫𝐸𝐵𝑉∆ 𝐷𝑉∆‬
‫=‬ ‫فرض‌کنیم‌داریم‪‌)*(‌:‬‬
‫𝑇∆‬ ‫𝑇∆‬
‫نشان‌می‌دهیم‌که‌در‌این‌حالت‪‌،‬وابستگی‌جریان‌امیتر‌به‌دما‌منتفی‌می‌شود‪.‬‬
‫𝐸𝐼‬ ‫𝐸𝐼‬
‫= 𝐵𝐼‬ ‫‪= 𝐼𝐵𝐵 − 𝐼𝐷 ⇒ 𝐼𝐷 = 𝐼𝐵𝐵 −‬‬
‫‪𝛽+1‬‬ ‫‪𝛽+1‬‬
‫جایگذاری 𝐷𝐼‬ ‫𝐸𝐼‬
‫𝐷𝐼 𝐷𝑅 ‪𝑉𝐵𝐸 + 𝑅𝐸 𝐼𝐸 = 𝑉𝐷 +‬‬ ‫𝛽‪𝑉𝐵𝐸 + 𝑅𝐸 𝐼𝐸 = 𝑉𝐷 + 𝑅𝐷 𝐼𝐵𝐵 − 1+‬‬
‫𝐷‬ ‫𝑅‬
‫𝛽‪⇒ 𝐼𝐸 𝑅𝐸 + 1+‬‬ ‫𝐷𝑅 𝐵𝐵𝐼 ‪= 𝑉𝐷 − 𝑉𝐵𝐸 +‬‬
‫𝐸𝐵𝑉∆ 𝐷𝑉∆‬
‫𝐸𝐼∆‬ ‫𝑇∆ ‪−‬‬
‫=‬ ‫𝑇∆‬
‫𝑇∆‬ ‫𝑅‬ ‫اگر‌شرط‌(*)‌برقرار‌باشد‪‌،‬خواهیم‌داشت‪‌‌:‬‬
‫𝐷 ‪𝑅𝐸 +‬‬
‫𝛽‪1+‬‬
‫𝐸𝐼∆‬
‫‪=0‬‬
‫𝑇∆‬

‫‪20‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫جبران‌تغییرات‌حرارتی‌‬

‫در‌عمل‪‌،‬پیداکردن‌دیودی‌که‌شرط‌(*)‌را‌برآورده‌کند‌ساده‌نیست‪‌.‬معموالً‌به‌جای‌دیود‪‌،‬از‌یک‌ترانزیستور‌که‌پیوند‌‪ CB‬آن‌اتصال‌کوتاه‌‬
‫شده‌است‌استفاده‌می‌کنند‪.‬‬
‫اگر‌پیوند‌درحال‌هدایت‌‪ BE‬ترانزیستور‌‪ Q1‬را‌با‌یک‌منبع‌ولتاژ‌ 𝐷𝑉 جایگزین‌کنیم‌و‌معادل‌تونن‬
‫سمت‌چپ‌’‪ BB‬را‌جایگزین‌کنیم‪‌،‬مدار‌به‌صورت‌زیر‌در‌می‌آید‪:‬‬
‫زیر‌در‌می‬ ‫𝐷𝑉 𝐵𝑅 ‪𝑅𝐷 𝑉𝐵𝐵 +‬‬
‫= 𝑇𝑉‬
‫𝐵𝑅 ‪𝑅𝐷 +‬‬
‫𝐵𝑅|| 𝐷𝑅 = 𝑇𝑅‬

‫با‌فرض‪𝑅𝑇 ≪ (1 + 𝛽)𝑅𝐸 ‌:‬‬

‫𝐷𝑉 𝐵𝑅 ‪𝑅𝐷 𝑉𝐵𝐵 +‬‬


‫𝐸𝐵𝑉 ‪𝑉𝑇 −‬‬ ‫𝐸𝐵𝑉 ‪−‬‬
‫𝐵𝑅 ‪𝑅𝐷 +‬‬
‫‪ KVL:‬در‌حلقه‌بیس‬ ‫= 𝐸𝐼‬ ‫=‬
‫𝐸𝑅‬ ‫𝐸𝑅‬

‫معادل‌تونن‬

‫‪21‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫جبران‌تغییرات‌حرارتی‌‬

‫زیر‌در‌می‬ ‫𝐷𝑉 𝐵𝑅 ‪𝑅𝐷 𝑉𝐵𝐵 +‬‬


‫𝐸𝐵𝑉 ‪𝑉𝑇 −‬‬ ‫𝐸𝐵𝑉 ‪−‬‬
‫𝐵𝑅 ‪𝑅𝐷 +‬‬
‫= 𝐸𝐼‬ ‫=‬
‫𝐸𝑅‬ ‫𝐸𝑅‬
‫𝐸𝐼𝜕‬ ‫‪1‬‬ ‫𝐸𝐵𝑉𝜕 𝐷𝑉𝜕 𝐵𝑅‬
‫=‬ ‫‪−‬‬
‫𝑇𝜕 𝐷𝑅 ‪𝜕𝑇 𝑅𝐸 𝑅𝐵 +‬‬ ‫𝑇𝜕‬

‫برای‌ترانزیستور‌سیلیکونی‪‌:‬‬
‫𝑉𝑚‬ ‫𝐸𝐵𝑉𝜕 𝐷𝑉𝜕‬
‫‪2.5 0 = 𝑘 ,‬‬ ‫≈‬ ‫𝑘‪= −‬‬
‫𝐶‬ ‫𝑇𝜕‬ ‫𝑇𝜕‬
‫𝐸𝐼𝜕‬ ‫𝑘‬ ‫‪1‬‬
‫⇒‬ ‫=‬
‫) 𝐵𝑅 ‪𝜕𝑇 𝑅𝐸 (1 +‬‬
‫𝐷𝑅‬

‫معادل‌تونن‬

‫‪22‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫مدل‌سیگنال‌کوچک‌ترانزیستور‌‬

‫قرارداد‌کوچک‌و‌بزرگ‌نویسی‌حروف‌از‌این‌جا‌عوض‌می‌شود‪.‬‬
‫‪Transconductance:‬‬ ‫𝐶𝐼𝑑‬
‫= 𝑚𝑔‬
‫ترارسانایی‬ ‫𝐸𝐵𝑉𝑑‬
‫𝑑‬ ‫𝐸𝐵𝑉‬ ‫‪1‬‬ ‫𝐸𝐵𝑉‬ ‫𝐶𝐼‬
‫= 𝑚𝑔‬ ‫𝑒𝐼‬ ‫𝑉‬ ‫𝑇‬ ‫𝑒 𝑠𝐼 =‬ ‫𝑉‬ ‫𝑇‬ ‫=‬
‫𝑠 𝐸𝐵𝑉𝑑‬ ‫𝑇𝑉‬ ‫𝑇𝑉‬

‫‪1‬‬ ‫به‌عنوان‌مثال‪‌،‬اگر‌𝐴𝑚‪ 𝐼𝐶 = 1‬باشد‪‌،‬در‌دمای‌‪ 300‬کلوین‌داریم‪:‬‬


‫= 𝑚𝑔‬ ‫‪Ω‬‬
‫‪26‬‬

‫• بیایید‌ 𝐸𝐵𝑉 را‌تغییر‌داده‌و‌ولتاژ‌کلکتور‌را‌ثابت‌نگه‌داریم‪Δ𝐼𝐶 = 𝑔𝑚 Δ𝑉𝐵𝐸 ‌:‬‬


‫در‌نتیجه‌بین‌امیتر‌و‌کلکتور‌یک‌منبع‌جریان‌کنترل‌شده‌با‌ولتاژ‌با‌مقدار‌ 𝐸𝐵𝑉‪ 𝑔𝑚 Δ‬قرار‌می‌گیرد‪‌.‬برای‌سادگی‪ Δ𝑉𝐵𝐸 ‌،‬را‌با‌ 𝜋𝑉 نمایش‌‬
‫می‌دهیم‪.‬‬
‫𝑚𝑔 𝐶𝐼∆‬
‫= 𝐵𝐼∆‬ ‫=‬ ‫𝐸𝐵𝑉∆‬ ‫تغییر‌در‌ 𝐸𝐵𝑉 عالوه‌بر‌تغییر‌در‌ 𝐶𝐼‪‌،‬باعث‌تغییر‌در‌ 𝐵𝐼 می‌شود‪‌.‬‬
‫𝛽‬ ‫𝛽‬

‫‪23‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫مدل‌سیگنال‌کوچک‌ترانزیستور‌‬

‫چون‌جریان‌و‌ولتاژ‌اخیر‌( 𝐸𝐵𝑉∆ و‌ 𝐵𝐼∆ )‌مربوط‌به‌یک‌زوج‌پایانه‌می‌شوند‪‌،‬می‌توان‌آن‌ها‌را‌طبق‌قانون‌اهم‪‌،‬با‌یک‌مقاومت‌مدل‌کرد‪.‬‬

‫𝐸𝐵𝑉∆‬ ‫𝛽‬
‫= 𝜋𝑟‬ ‫=‬
‫𝐵𝐼∆‬ ‫𝑚𝑔‬

‫در‌نتیجه‌مدل‌سیگنال‌کوچک‌ترانزیستور‌به‌صورت‌زیر‌به‌دست‌می‌آید‪:‬‬

‫‪24‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫مدل‌سیگنال‌کوچک‌ترانزیستور‪ -‬اصالح‌شده‌‬

‫𝐸𝐵𝑉‬
‫اگر‌اثر‌ارلی‌را‌هم‌درنظر‌بگیریم‪‌،‬داریم‪‌:‬‬
‫𝐸𝐶𝑉‬
‫𝑠𝐼 = 𝐶𝐼‬ ‫𝑇𝑉 𝑒‬ ‫‪1+‬‬
‫𝐴𝑉‬
‫𝐸𝐵𝑉‬
‫𝐶𝐼𝜕‬ ‫𝑠𝐼‬ ‫𝑇𝑉 𝑒‬ ‫𝐶𝐼‬
‫⇒‬ ‫=‬ ‫≈‬
‫𝐸𝐶𝑉𝜕‬ ‫𝐴𝑉‬ ‫𝐴𝑉‬

‫𝐴𝑉‬ ‫مجدداً‌هردوی‌ 𝐶𝐼 و‌ 𝐸𝐶𝑉 مربوط‌به‌یک‌جفت‌پایانه‌هستند؛‌لذا‌می‌توان‌آن‌ها‌را‌با‌یک‌مقاومت‌مدل‌کرد‪.‬‬


‫= 𝑜𝑟‬
‫𝑐𝐼‬

‫‪25‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫مدل‌سیگنال‌کوچک‌ترانزیستور‪ -‬مثال‬

‫‪𝑟𝑜 = 15𝑘Ω , 𝑟𝜋 = 2.6 𝑘Ω‬‬ ‫برای‌𝐴𝑚‪ 𝛽 = 100‌، 𝐼𝐶 = 1‬و‌𝑉 ‪ 𝑉𝐴 = 15‬داریم‪‌:‬‬

‫محاسبه‌امپدانس‌های‌ورودی‌و‌خروجی‪:‬‬
‫فرض‌کنید‌ترانزیستور‌در‌ناحیه‌فعال‌بایاس‌شده‌است‪‌.‬امپدانس‌ورودی؟‬

‫امپدانس‌دیده‌‬ ‫امپدانس‌دیده‌‬
‫شده‌از‌بیس‌‬ ‫شده‌از‌کلکتور‌‬

‫𝑥𝑉‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬


‫برای‌محاسبه‌امپدانس‌دیده‌شده‌از‌امیتر‌داریم‪:‬‬
‫𝑡𝑢𝑜𝑅‬ ‫= =‬ ‫≈‬ ‫≈‬
‫𝑥𝐼‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫𝑚𝑔 ‪1‬‬
‫𝜋𝑟 ‪𝑟𝜋 + 𝑔𝑚 + 𝑟𝑜 𝑔𝑚 +‬‬

‫‪26‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫مدل‌سیگنال‌کوچک‌ترانزیستور‬

‫از‌مثال‌های‌قبل‪‌،‬سه‌قاعده‌مهم‌استخراج‌می‌کنیم‪:‬‬
‫با‌نگاه‌به‌بیس‪ 𝑟𝜋 ‌،‬را‌می‌بینیم‪.‬‬
‫• اگر‌امیتر‌(‌به‌لحاظ‌‪‌)ac‬زمین‌شده‌باشد‬
‫با‌نگاه‌به‌کلکتور‪ 𝑟𝑜 ‌،‬را‌می‌بینیم‪‌.‬‬

‫اگر‌بیس‌(به‌لحاظ‌‪‌)ac‬زمین‌شده‌باشد‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫را‌می‌بینیم‪.‬‬ ‫با‌نگاه‌به‌امیتر‪‌،‬مقاومت‬ ‫• (هردو‌شرط‌الزم‌هستند)‌‌‬
‫𝑚𝑔‬

‫و‌اگر‌از‌مقاومت‌ 𝑜𝑟 صرف‌نظر‌کنیم‪،‬‬

‫‪27‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫آرایش‌امیتر‌مشترک‌(تحلیل‌سیگنال‌کوچک)‬

‫محاسبه‌بهره‪:‬‬

‫𝑡𝑢𝑜𝑉‬ ‫𝑡𝑢𝑜𝑣‬
‫‪ KCL: −‬در‌گره‌کلکتور‬ ‫= 𝑣𝐴 ⇒ 𝜋𝑣 = 𝑛𝑖𝑣 ‪= 𝑔𝑚 𝑣𝜋 ,‬‬ ‫𝐶𝑅 𝑚𝑔‪= −‬‬
‫𝐶𝑅‬ ‫𝑛𝑖𝑣‬

‫بهره‌ولتاژ‌توسط‌منبع‌تغذیه‌محدود‌می‌شود‌چون‌ولتاژ‌روی‌ 𝐶𝑅 محدود‌به‌ 𝐶𝐶𝑉 است‪‌.‬‬

‫‪28‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫آرایش‌امیتر‌مشترک‌(تحلیل‌سیگنال‌کوچک)‬

‫محاسبه‌امپدانس‌‬
‫ورودی‌و‌خروجی‪:‬‬

‫𝑥𝑣‬
‫= 𝑛𝑖𝑅 ‪:‬امپدانس‌ورودی‬ ‫𝜋𝑟 =‬
‫𝑥𝑖‬
‫‪: 𝑣𝜋 = 0‬امپدانس‌خروجی‬
‫𝐶𝑅 = 𝑡𝑢𝑜𝑅 ⇒‬

‫چند‌‪: Trade-off‬‬

‫‪29‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫آرایش‌امیتر‌مشترک‌(تحلیل‌سیگنال‌کوچک)‬

‫لحاظ‌کردن‌اثر‌ارلی‪:‬‬

‫• در‌عمل‪‌،‬اثر‌ارلی‌بهره‌ولتاژ‌‬
‫𝐸𝐶𝑉 را‌محدود‌می‌کند‪‌،‬‬
‫حتی‌اگر‌∞ ⟶ 𝐶𝑅‬

‫• مقاومت‌ 𝑜𝑟 با‌ 𝐶𝑅‬


‫موازی‌می‌شود‪.‬‬

‫) 𝑜𝑟|| 𝑐𝑅( 𝑚𝑔‪𝐴𝑣 = −‬‬

‫اگر‌ ∞ ⟶ 𝐶𝑅‪ 𝐴𝑣 ⟶ −𝑔𝑚 𝑟𝑜 ‌،‬بهره‌ذاتی‌ترانزیستور‌‌‬

‫𝐴𝑉 𝐴𝑉 𝐶𝐼‬
‫= 𝑜𝑟 𝑚𝑔‬ ‫=‬ ‫‪≫1‬‬
‫𝑇𝑉 𝐶𝐼 𝑇𝑉‬

‫‪30‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫طبقه‌‪ CE‬با‌مقاومت‌امیتر‌(‪)Emitter Degenerated‬‬

‫‪ KCL‬در‌گره‌خروجی‪:‬‬
‫𝑡𝑢𝑜𝑣‬
‫‪𝑔𝑚 𝑣𝜋 = −‬‬
‫𝑐𝑅‬
‫𝑡𝑢𝑜𝑣‬
‫‪⇒ 𝑣𝜋 = −‬‬ ‫)∗(‬
‫𝐶𝑅 𝑚𝑔‬

‫𝜋𝑣‬ ‫‪1‬‬
‫= 𝐸𝑅𝑣 ‪:‬ولتاژ‌روی‌مقاومت‌ 𝐸𝑅‬ ‫𝜋𝑣 𝐸𝑅) 𝑚𝑔 ‪+ 𝑔𝑚 𝑣𝜋 𝑅𝐸 = ( +‬‬
‫𝜋𝑟‬ ‫𝜋𝑟‬

‫‪1‬‬ ‫𝑡𝑢𝑜𝑣‬
‫= 𝐸𝑅𝑣 ‪𝑣𝑖𝑛 = 𝑣𝜋 +‬‬ ‫‪ณ (𝑟𝜋−1 +𝑔𝑚 𝑅𝐸 + 1] −‬‬
‫= 𝜋𝑣 ‪+ 𝑔𝑚 𝑅𝐸 + 1‬‬
‫𝜋𝑟‬ ‫∗‬
‫𝐶𝑅 𝑚𝑔‬

‫‪31‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫طبقه‌‪ CE‬با‌مقاومت‌امیتر‌(‪)Emitter Degenerated‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪−1‬‬
‫𝑡𝑢𝑜𝑣‬ ‫با‌افزایش‌مقاومت‌ 𝐸𝑅‪‌،‬بهره‌ولتاژ‌‬
‫= 𝐸𝑅𝑣 ‪𝑣𝑖𝑛 = 𝑣𝜋 +‬‬ ‫= 𝜋𝑣 ‪+ 𝑔𝑚 𝑅𝐸 + 1‬‬
‫‪ณ (𝑟𝜋 +𝑔𝑚 𝑅𝐸 + 1] −‬‬
‫𝜋𝑟‬ ‫∗‬
‫𝐶𝑅 𝑚𝑔‬ ‫کم‌می‌شود‪.‬‬
‫𝑡𝑢𝑜𝑣‬ ‫𝐶𝑅 𝑚𝑔‪−‬‬
‫= 𝑣𝐴 ⇒‬ ‫=‬
‫𝑛𝑖𝑣‬ ‫‪1‬‬
‫𝐸𝑅) 𝑚𝑔 ‪1 + (𝑟 +‬‬
‫𝜋‬

‫‪32‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫طبقه‌‪ CE‬با‌مقاومت‌امیتر‌(‪)Emitter Degenerated‬‬

‫نتیجه‬
‫‪1‬‬ ‫𝑡𝑢𝑜𝑣‬ ‫𝐶𝑅 𝑚𝑔‪−‬‬ ‫𝐶𝑅‬
‫= 𝑣𝐴 ⇒ 𝑚𝑔 ≪ ⇒ ‪𝛽 ≫ 1‬‬ ‫=‬ ‫‪=−‬‬ ‫بسیار‬
‫𝜋𝑟‬ ‫𝑛𝑖𝑣‬ ‫𝐸𝑅 𝑚𝑔 ‪1 +‬‬ ‫‪1‬‬
‫مهم‬
‫𝐸𝑅 ‪𝑔𝑚 +‬‬

‫‪33‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫طبقه‌‪ CE‬با‌مقاومت‌امیتر‌(‪)Emitter Degenerated‬‬

‫محاسبه‌مقاومت‌ورودی‪:‬‬

‫𝑛𝑖𝑣‬ ‫𝜋𝑣‬
‫= 𝑛𝑖𝑅‬ ‫= 𝑥𝑖 ‪,‬‬
‫𝑥𝑖‬ ‫𝜋𝑟‬
‫𝜋𝑣‬ ‫𝐸𝑅)𝛽 ‪⇒ 𝑅𝑖𝑛 = 𝑟𝜋 + (1 +‬‬
‫𝑛𝑖𝑣‬ ‫𝐸𝑅) 𝜋𝑣 𝑚𝑔 ‪= 𝑣𝜋 + ( +‬‬
‫𝜋𝑟‬

‫نتیجه‪‌:‬امپدانس‌بین‌امیتر‌و‌زمین‪‌،‬هنگام‌دیده‌شدن‌از‌بیس‌با‌ضریب‌(‪)β+1‬بزرگ‌می‌شود‪.‬‬

‫‪34‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫طبقه‌‪ CE‬با‌مقاومت‌امیتر‌(‪)Emitter Degenerated‬‬

‫محاسبه‌امپدانس‌خروجی‪:‬‬

‫𝑥𝑣‬
‫= 𝑡𝑢𝑜𝑅 ⇒ ‪𝑣𝜋 = 0‬‬ ‫𝐶𝑅 =‬
‫𝑥𝑖‬

‫این‌در‌صورتی‌است‌که‌از‌اثر‌ارلی‌صرف‌نظر‌کنیم‪(𝑟𝑜 → ∞) .‬‬

‫‪35‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫طبقه‌‪ CE‬با‌مقاومت‌امیتر‌(‪)Emitter Degenerated‬‬

‫درنظرگرفتن‌مقاومت‌بیس‪:‬‬

‫بهره‌ولتاژ‪:‬‬
‫مدار معادل‬
‫𝑡𝑢𝑜𝑣‬ ‫𝑡𝑢𝑜𝑣‬ ‫𝐴𝑣‬
‫=‬ ‫×‬
‫𝑛𝑖𝑣‬ ‫‪ถ‬‬‫𝐴𝑣‬ ‫𝑛𝑖𝑣‬
‫بهره ولتاژ بدون در نظر گرفتن مقاومت بیس‬

‫𝑡𝑢𝑜𝑣‬ ‫𝐶𝑅‪−‬‬ ‫𝐴𝑣‬ ‫𝐸𝑅)𝛽 ‪𝑟𝜋 + (1 +‬‬ ‫𝑡𝑢𝑜𝑣‬ ‫𝐶𝑅‪−‬‬


‫=‬ ‫‪,‬‬ ‫=‬ ‫⇒‬ ‫≈‬
‫𝐴𝑣‬ ‫‪1‬‬ ‫𝐵𝑅 ‪𝑣𝑖𝑛 𝑟𝜋 + 1 + 𝛽 𝑅𝐸 +‬‬ ‫𝑛𝑖𝑣‬ ‫‪1‬‬ ‫𝐵𝑅‬
‫𝐸𝑅)𝛽 ‪𝑔𝑚 + (1 +‬‬ ‫‪+‬‬ ‫𝑅‬‫𝐸‬ ‫‪+‬‬
‫𝑚𝑔‬ ‫‪𝛽+1‬‬

‫‪36‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫طبقه‌‪ CE‬با‌مقاومت‌امیتر‌(‪)Emitter Degenerated‬‬

‫درنظرگرفتن‌مقاومت‌بیس‪:‬‬

‫امپدانس‌ورودی‪:‬‬
‫مدار معادل‬
‫𝐸𝑅)𝛽 ‪𝑅𝑖𝑛 = 𝑅𝐵 + 𝑟𝜋 + (1 +‬‬

‫امپدانس‌خروجی‪𝑅𝐶 ‌:‬‬

‫‪37‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫طبقه‌‪ CE‬با‌مقاومت‌امیتر‌(‪)Emitter Degenerated‬‬

‫درنظرگرفتن‌مقاومت‌بیس‪:‬‬

‫اثر‌مقاومت‌خروجی‌ترانزیستور‪:‬‬
‫مدار معادل‬ ‫𝑥𝑣‬
‫𝑡𝑢𝑜𝑅‬ ‫=‬
‫𝑥𝑖‬

‫) 𝜋𝑟|| 𝐸𝑅( 𝑥𝑖‪𝑣𝜋 = −‬‬


‫𝐸𝑅 مقاومت‌خروجی‌را‌افزایش‌می‌دهد‪.‬‬
‫) 𝜋𝑟|| 𝐸𝑅( 𝑥𝑖 ‪𝑣𝑥 = 𝑖𝑥 − 𝑔𝑚 𝑣𝜋 𝑟𝑜 +‬‬
‫) 𝜋𝑟|| 𝐸𝑅( ‪= [𝑖𝑥 + 𝑔𝑚 𝑖𝑥 𝑅𝐸 𝑟𝜋 𝑟𝑜 +‬‬
‫𝑥𝑣‬
‫= 𝑡𝑢𝑜𝑅 ⇒‬ ‫) 𝜋𝑟|| 𝐸𝑅( ‪= [1 + 𝑔𝑚 𝑅𝐸 𝑟𝜋 𝑟𝑜 +‬‬ ‫کاربرد‌در‌بهره‌بزرگ‌و‌منبع‌جریان‬
‫𝑥𝑖‬
‫] 𝜋𝑟 | 𝐸𝑅( 𝑚𝑔 ‪= 𝑟𝑜 + (1 + 𝑔𝑚 𝑟𝑜 )(𝑅𝐸 ||𝑟𝜋 ) ≈ 𝑟𝑜 [1 +‬‬

‫‪38‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫آرایش‌بیس‌مشترک‬

‫محاسبه‌بهره‪:‬‬

‫مدار معادل‬
‫𝐶𝑅 𝜋𝑣 𝑚𝑔‪𝑣𝑜𝑢𝑡 = −‬‬
‫𝜋𝑣‪𝑣𝑖𝑛 = −‬‬
‫𝑡𝑢𝑜𝑣‬
‫= 𝑣𝐴 ⇒‬ ‫𝐶𝑅 𝑚𝑔 =‬
‫𝑛𝑖𝑣‬

‫‪39‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫آرایش‌بیس‌مشترک‬

‫امپدانس‌های‌ورودی‪/‬خروجی‪:‬‬

‫امپدانس‌ورودی‌‪ CB‬کوچک‌است‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫= 𝑛𝑖𝑅‬ ‫)∞ = 𝑉(‬ ‫𝐶𝑅|| 𝑜𝑟 = 𝑡𝑢𝑜𝑅‬
‫𝐴 𝑚𝑔‬

‫‪40‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫آرایش‌بیس‌مشترک‬

‫اثر‌مقاومت‌منبع‪:‬‬

‫‪1‬‬
‫𝑚𝑔‬
‫= 𝑥𝑣‬ ‫𝑛𝑖𝑣‬ ‫𝑡𝑢𝑜𝑣‬ ‫𝐶𝑅‬
‫‪1‬‬ ‫⇒‬ ‫=‬
‫𝑠𝑅 ‪𝑔𝑚 +‬‬ ‫𝑛𝑖𝑣‬ ‫‪1‬‬
‫𝑡𝑢𝑜𝑣‬ ‫𝑠𝑅 ‪𝑔𝑚 +‬‬
‫𝐶𝑅 𝑚𝑔 =‬
‫𝑥𝑣‬

‫مشابه‌نتیجه‌ای‌که‌برای‌‪ CE‬محاسبه‌کردیم‪(‌.‬به‌جز‌عالمت‌منفی)‬

‫‪41‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫آرایش‌بیس‌مشترک‬

‫وجود‌مقاومت‌بیس‪:‬‬

‫𝐶𝑅‬ ‫حدس‌ابتدایی‪:‬‬
‫= 𝑣𝐴‬
‫‪1‬‬ ‫𝑅‬
‫𝐵 ‪𝑅𝐸 + 𝑔 +‬‬
‫𝑚‬ ‫‪𝛽+1‬‬

‫حال‌می‌خواهیم‌ببینیم‌حدس‌ابتدایی‌ما‌درست‌بود‌یا‌نه‪‌،‬از‌مدل‌سیگنال‌کوچک‌استفاده‌می‌کنیم‪.‬‬

‫‪42‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫آرایش‌بیس‌مشترک‬

‫)‪𝑣𝑜𝑢𝑡 = −𝑔𝑚 𝑅𝐶 𝑣𝜋 (1‬‬


‫𝜋𝑣‬
‫‪𝑣𝑃 = 𝑅𝐵 + 𝑟𝜋 −‬‬ ‫)‪(2‬‬
‫𝜋𝑟‬

‫‪ KCL:‬در‌نقطه‌‪P‬‬ ‫𝜋𝑣‬ ‫𝑛𝑖𝑣 ‪𝑣𝑃 −‬‬


‫= 𝜋𝑣 𝑚𝑔 ‪+‬‬ ‫)‪(3‬‬
‫𝜋𝑟‬ ‫𝐸𝑅‬
‫از‌رابطه‌‪ 2‬و‌‪: 3‬‬
‫𝜋𝑣‬ ‫𝜋𝑟 ‪𝑅𝐵 +‬‬ ‫𝜋𝑣‬ ‫𝑛𝑖𝑣‬
‫= 𝜋𝑣 𝑚𝑔 ‪+‬‬ ‫‪−‬‬
‫𝜋𝑟‬ ‫𝐸𝑅‪−‬‬ ‫𝜋𝑟‬ ‫𝐸𝑅‬

‫‪1‬‬ ‫𝜋𝑟 ‪𝑅𝐵 +‬‬ ‫‪𝑣𝑖𝑛 1 𝑣𝑜𝑢𝑡 1‬‬ ‫𝜋𝑟 ‪𝑅𝐵 +‬‬
‫𝜋𝑣‬ ‫‪+ 𝑔𝑚 +‬‬ ‫‪=−‬‬ ‫‪ฎ‬‬
‫⇒‬ ‫‪+ 𝑔𝑚 +‬‬ ‫𝑛𝑖𝑣 = 𝐸𝑅‬
‫𝜋𝑟‬ ‫𝜋𝑟 𝐸𝑅‬ ‫𝐸𝑅‬ ‫𝜋𝑟 𝐶𝑅 𝑚𝑔‬ ‫𝜋𝑟 𝐸𝑅‬

‫𝑡𝑢𝑜𝑣‬ ‫𝐶𝑅‬
‫⇒‬ ‫≈‬
‫𝑛𝑖𝑣‬ ‫𝑅‬ ‫‪1‬‬
‫𝑔 ‪𝑅𝐸 + 𝐵 +‬‬
‫‪𝛽+1‬‬ ‫𝑚‬
‫‪43‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫آرایش‌بیس‌مشترک‬

‫مقاومت‌ورودی‌در‌حضور‌مقاومت‌بیس‪‌(‌:‬با‌فرض‌∞ = 𝐴𝑉 )‬

‫𝜋𝑣‬
‫‪𝑖𝑥 = −𝑔𝑚 𝑣𝜋 −‬‬
‫𝜋𝑟‬
‫𝜋𝑣‬
‫‪𝑣𝑥 = −‬‬ ‫𝜋𝑟 ‪𝑅 +‬‬
‫𝐵 𝜋𝑟‬
‫𝑥𝑣‬ ‫𝜋𝑟 ‪𝑅𝐵 +‬‬ ‫‪1‬‬ ‫𝐵𝑅‬
‫= 𝑛𝑖𝑅 ⇒‬ ‫=‬ ‫≈‬ ‫‪+‬‬
‫‪𝑖𝑥 𝑔𝑚 𝑟𝜋 + 1 𝑔𝑚 𝛽 + 1‬‬

‫‪44‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫آرایش‌بیس‌مشترک‬

‫بایاس‪:‬‬
‫می‌توان‌از‌مقاومت‌ 𝐸𝑅 در‌امیتر‌استفاده‌کرد‪.‬‬

‫𝐸𝑅 مسیری‌برای‌جریان‌فراهم‌می‌کند‌ولی‌به‌بهای‌کاهش‌مقاومت‌ورودی!‬

‫‪1‬‬
‫|| 𝐸𝑅 = 𝑛𝑖𝑅‬
‫𝑚𝑔‬

‫‪45‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫آرایش‌بیس‌مشترک‬

‫بایاس‪:‬‬
‫می‌توان‌از‌مقاومت‌ 𝐸𝑅 در‌امیتر‌استفاده‌کرد‪.‬‬
‫اگر‌منبع‌مقاومت‌داخلی‌داشته‌باشد‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫𝑥𝑣‬ ‫𝑛𝑖𝑅‬ ‫𝑔 || 𝐸𝑅‬ ‫𝐸𝑅‬
‫𝑚‬
‫=‬ ‫=‬ ‫=‬
‫𝑅 ‪𝑣𝑖𝑛 𝑅𝑖𝑛 + 𝑅𝑠 (𝑅 || 1 ) +‬‬ ‫𝑠𝑅) 𝐸𝑅 𝑚𝑔 ‪𝑅𝐸 + (1 +‬‬
‫𝑔 𝐸‬ ‫𝑠‬
‫𝑚‬
‫𝐶𝑅 𝑚𝑔 = 𝑡𝑢𝑜𝑣‬

‫𝑡𝑢𝑜𝑣‬ ‫𝐸𝑅 𝐶𝑅 𝑚𝑔‬


‫⇒‬ ‫=‬
‫𝑛𝑖𝑣‬ ‫𝑠𝑅) 𝐸𝑅 𝑚𝑔 ‪𝑅𝐸 + (1 +‬‬

‫‪1‬‬
‫≫ 𝐸𝑅 که‌شرط‌الزم‌برای‌اثر‌کمتر‌ 𝐸𝑅 بر‌امپدانس‌‬ ‫نامطلوب‌است‌و‌باعث‌کاهش‌تقویت‌کنندگی‌می‌شود‪‌.‬لذا‌قرار‌میدهیم‪‌:‬‬ ‫کاهش‌امپدانس‌ورودی‌در‌اثر‌ 𝐸𝑅‬
‫𝑚𝑔‬
‫ورودی‌است‪‌.‬در‌نتیجه‌آن‪‌،‬ولتاژ‌‪ DC‬روی‌مقاومت‌ 𝐸𝑅 باید‌بسیار‌بزرگ‌تر‌از‌ 𝑇𝑉 باشد‪.‬‬

‫‪46‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫آرایش‌بیس‌مشترک‬

‫بایاس‪:‬‬
‫نحوه‌ایجاد‌ولتاژ‌بیس؟‌استفاده‌از‌تقسیم‌ولتاژ‪:‬‬
‫مشابه‌حالت‌‪‌،CE‬در‌این‌مدار‌هم‌برای‌این‌که‌حساسیت‌نسبت‌به‌تغییر‌‪ β‬حداقل‌شود‪،‬‬
‫می‌توانیم‌فرض‌کنیم‌ 𝐵𝐼 ≫ ‪‌. 𝐼1‬لذا‌در‌این‌حالت‪:‬‬

‫‪𝑅2‬‬
‫≈ 𝑏𝑣‬ ‫𝑉‬
‫𝐶𝐶 ‪𝑅1 + 𝑅2‬‬

‫در‌اسالید‌قبل‌دیدیم‌که‌وجود‌مقاومت‌در‌بیس‪‌،‬باعث‌کاهش‌بهره‌ولتاژ‌می‌شود‪‌.‬لذا‌می‌توان‌بیس‌را‌با‌یک‌خازن‪‌،‬زمین‌کرد‪.‬‬

‫‪47‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫آرایش‌بیس‌مشترک‪ -‬مثال‬

‫طراحی‌یک‌مدار‌‪‌،CB‬با‌بهره‌ولتاژ‌‪‌،10‬امپدانس‌ورودی‌‪ 50‬اهم‌و‌فرض‌‪:‬‬
‫‪𝑉𝐶𝐶 = 2.5 𝑉 ,‬‬ ‫‪𝛽 = 100 , 𝑉𝐴 = ∞ ,‬‬ ‫𝐴 ‪𝐼𝑠 = 5 × 10−19‬‬
‫حل‪:‬‬

‫‪1‬‬ ‫مثلا‬ ‫‪1‬‬


‫≫ 𝐸𝑅‬ ‫‪ฎ‬‬
‫≈ 𝑛𝑖𝑅 ⇒ ‪→ 𝑅𝐸 = 500Ω‬‬ ‫𝐴𝑚 ‪= 50 Ω ⇒ 𝐼𝐶 = 0.52‬‬
‫𝑚𝑔‬ ‫𝑚𝑔‬

‫‪𝐴𝑣 = 𝑔𝑚 𝑅𝐶 ⇒ 𝑅𝐶 = 500 Ω‬‬

‫𝑉𝑚‪: 500Ω × 0.52𝑚𝐴 = 260‬افت‌ولتاژ‌روی‌ 𝐸𝑅‬


‫𝐶𝐼‬ ‫𝑉 ‪⇒ 𝑣𝑏 = 𝐼𝐸 𝑅𝐸 + 𝑉𝐵𝐸 = 1.16‬‬
‫) (‪𝑉𝐵𝐸 = 𝑉𝑇 ln‬‬
‫𝑆𝐼‬

‫‪48‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫آرایش‌بیس‌مشترک‪ -‬مثال‬

‫طراحی‌یک‌مدار‌‪‌،CB‬با‌بهره‌ولتاژ‌‪‌،10‬امپدانس‌ورودی‌‪ 50‬اهم‌و‌فرض‌‪:‬‬
‫‪𝑉𝐶𝐶 = 2.5 𝑉 ,‬‬ ‫‪𝛽 = 100 , 𝑉𝐴 = ∞ ,‬‬ ‫𝐴 ‪𝐼𝑠 = 5 × 10−19‬‬
‫حل‪:‬‬

‫𝐶𝐼‬ ‫𝐶𝐶𝑉‬
‫⇒ 𝐴𝜇 ‪𝐼𝐵 = = 5.2 𝜇𝐴 ⇒ 𝐼1 = 10 𝐼𝐵 = 52‬‬ ‫𝐴𝜇 ‪= 52‬‬
‫𝛽‬ ‫‪𝑅1 + 𝑅2‬‬

‫‪𝑅2‬‬ ‫‪𝑅1 = 25.8 𝑘Ω‬‬


‫𝐶𝐶𝑉 ≈ 𝑏𝑉 ‪:‬از‌طرفی‬ ‫⇒ 𝑉 ‪= 1.16‬‬
‫‪𝑅1 + 𝑅2‬‬ ‫‪𝑅2 = 22.3𝑘Ω‬‬

‫محاسبه‌‪ 𝐶1‬و‌ 𝐵𝐶‪‌:‬فرض‌کنید‌این‌مدار‌بخواهد‌در‌یک‌گوشی‌همراه‌‪ 900‬مگاهرتزی‌استفاده‌شود‪‌.‬باید‌امپدانس‌خازن‌ها‌در‌این‌فرکانس‌به‌قدر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‬


‫کافی‌کوچک‌باشد‪.‬‬

‫‪49‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫آرایش‌بیس‌مشترک‪ -‬مثال‬

‫طراحی‌یک‌مدار‌‪‌،CB‬با‌بهره‌ولتاژ‌‪‌،10‬امپدانس‌ورودی‌‪ 50‬اهم‌و‌فرض‌‪:‬‬
‫‪𝑉𝐶𝐶 = 2.5 𝑉 ,‬‬ ‫‪𝛽 = 100 , 𝑉𝐴 = ∞ ,‬‬ ‫𝐴 ‪𝐼𝑠 = 5 × 10−19‬‬
‫حل‪:‬‬
‫‪ 𝐶1‬سری‌با‌امیتر‬ ‫مثلا‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1 1‬‬
‫⇒‬ ‫≪‬ ‫⇒ ‪= 50 Ω‬‬ ‫‪ฎ‬‬ ‫=‬
‫𝑚𝑔 𝜔 ‪𝐶1‬‬ ‫𝑚𝑔 ‪𝐶1 𝜔 20‬‬
‫𝐹𝑝 ‪⇒ 𝐶1 = 71‬‬

‫حال‌می‌خواهیم‌خازن‌ 𝐵𝐶 را‌انتخاب‌کنیم‪‌.‬چون‌ 𝐵𝐶 در‌بیس‌قرار‌دارد‌و‌نقشی‌مانند‌جمله‌‬


‫𝐵𝑅‬
‫بازی‌می‌کند‪‌،‬داریم‪:‬‬
‫‪𝛽+1‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1 1‬‬
‫=‬ ‫𝐹𝑝 ‪⇒ 𝐶𝐵 = 0.7‬‬
‫𝑚𝑔 ‪𝛽 + 1 𝐶𝐵 𝜔 20‬‬

‫‪50‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫آرایش‌کلکتور‌مشترک‬

‫به‌آن‌دنبال‌کننده‌امیتری‌هم‌گفته‌می‌شود‪.‬‬
‫هسته‌دنبال‌کننده‌امیتری‪:‬‬

‫مدل سیگنال‬
‫کوچک‬

‫𝑡𝑢𝑜𝑣‬ ‫𝜋𝑣‬ ‫مالحظه‌می‌کنید‌که‌بهره‌ولتاژ‌مثبت‌و‬


‫‪KCL:‬‬ ‫=‬ ‫𝜋𝑣 𝑚𝑔 ‪+‬‬ ‫𝑡𝑢𝑜𝑣‬ ‫‪1‬‬ ‫𝐸𝑅‬
‫𝐸𝑅‬ ‫𝜋𝑟‬ ‫⇒‬ ‫=‬ ‫≈‬
‫𝑡𝑢𝑜𝑣 ‪KVL: 𝑣𝑖𝑛 = 𝑣𝜋 +‬‬ ‫𝑛𝑖𝑣‬ ‫𝑟‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫کمتر‌از‌یک‌است‪.‬‬
‫𝑅 𝜋 ‪1+‬‬ ‫𝑔 ‪𝑅𝐸 +‬‬
‫𝐸 ‪𝛽+1‬‬ ‫𝑚‬

‫‪51‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫آرایش‌کلکتور‌مشترک‌‪ -‬مثال‬

‫اگر‌مقاومت‌های‌منبع‌ولتاژ‌را‌هم‌درنظر‌بگیریم‪‌،‬بهره‌ولتاژ‌را‌بیابید‪.‬‬

‫𝑡𝑢𝑜𝑣‬ ‫𝐸𝑅‬
‫= 𝑣𝐴‬ ‫=‬
‫𝑛𝑖𝑣‬ ‫‪1‬‬ ‫𝑠𝑅‬
‫‪𝑅𝐸 + 𝑔 +‬‬
‫𝑚‬ ‫𝛽‪1+‬‬

‫‪52‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫آرایش‌کلکتور‌مشترک‬

‫امپدانس‌های‌ورودی‌و‌خروجی‪:‬‬

‫امپدانس‌ورودی‪:‬‬
‫𝜋𝑟 𝑥𝑖 = 𝜋𝑣‬
‫𝜋𝑣‬
‫‪𝑣𝑥 = 𝑣𝜋 + 𝑅𝐸 𝑖𝑥 + 𝑔𝑚 𝑣𝜋 = 𝑖ฐ‬‬
‫𝑥𝑖 𝐸𝑅 ‪𝑥 𝑟𝜋 1 + 𝑔𝑚 𝑅𝐸 +‬‬
‫𝑥𝑣‬
‫= 𝑛𝑖𝑅 ⇒‬ ‫𝜋𝑟 ‪= 𝑅𝐸 1 + 𝛽 +‬‬
‫𝑥𝑖‬ ‫(توضیح‪)𝑔𝑚 𝑟𝜋 = 𝛽‌:‬‬

‫می‌تواند‌به‌عنوان بافر‌استفاده‌شود‪.‬‬

‫‪53‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫مثال‬

‫بهره‌ولتاژ‌یک‌طبقه‌‪ CE‬برابر‌‪ 20‬و‌مقاومت‌خروجی‌آن‌یک‌کیلواهم‌است‪‌.‬بهره‌ولتاژ‌را‌در‌حالت‌های‌زیر‌بیابید‪:‬‬


‫الف)‌تحریک‌مستقیم‌یک‌بلندگوی‌‪ 8‬اهمی‪.‬‬
‫ب)‌قرارداشتن‌یک‌طبقه‌‪ CC‬با‌جریان‌بایاس‌‪ 5‬میلی‌آمپر‌بین‌طبقه‌و‌بلندگو‪.‬‬
‫فرض‌کنید‌‪𝛽 = 100‬و‌∞ = 𝐴𝑉 و‌طبقه‌‪ CC‬با‌یک‌منبع‌جریان‌ایده‌آل‌بایاس‌شده‌است‪.‬‬
‫حل‪:‬‬
‫الف)‌‬

‫‪8‬‬
‫× ‪𝐴𝑣 = 20‬‬ ‫‪≪1‬‬
‫‪8 + 1000‬‬

‫‪54‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫مثال‬

‫بهره‌ولتاژ‌یک‌طبقه‌‪ CE‬برابر‌‪ 20‬و‌مقاومت‌خروجی‌آن‌یک‌کیلواهم‌است‪‌.‬بهره‌ولتاژ‌را‌در‌حالت‌های‌زیر‌بیابید‪:‬‬


‫الف)‌تحریک‌مستقیم‌یک‌بلندگوی‌‪ 8‬اهمی‪.‬‬
‫ب)‌قرارداشتن‌یک‌طبقه‌‪ CC‬با‌جریان‌بایاس‌‪ 5‬میلی‌آمپر‌بین‌طبقه‌و‌بلندگو‪.‬‬
‫فرض‌کنید‌‪𝛽 = 100‬و‌∞ = 𝐴𝑉 و‌طبقه‌‪ CC‬با‌یک‌منبع‌جریان‌ایده‌آل‌بایاس‌شده‌است‪.‬‬
‫حل‪:‬‬
‫ب)‬

‫‪𝑅𝑖𝑛1 = 𝑟𝜋2 + 𝛽 + 1 𝑅𝑠𝑝 = 1328 Ω‬‬


‫𝑝𝑠𝑅‬
‫× ‪⇒ 𝐴𝑣 = 20‬‬ ‫‪≈7‬‬
‫‪1‬‬ ‫𝑐𝑅‬
‫‪𝑅𝑠𝑝 + 𝑔 +‬‬
‫‪𝑚2‬‬ ‫‪𝛽+1‬‬

‫‪55‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫آرایش‌کلکتور‌مشترک‬

‫امپدانس‌های‌ورودی‌و‌خروجی‪:‬‬

‫امپدانس‌خروجی‪:‬‬

‫‪1‬‬ ‫𝑠𝑅‬
‫= 𝑡𝑢𝑜𝑅 ⇒‬ ‫‪+‬‬ ‫𝐸𝑅||‬
‫‪𝑔𝑚 𝛽 + 1‬‬

‫پس‌‪ CC‬به‌صورت‌یک‌بافر‌ولتاژ‌عمل‌می‌کند‌که‌دارای‌امپدانس‌ورودی‌بزرگ‌و‌امپدانس‌خروجی‌کوچک‌است‪.‬‬

‫‪56‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫آرایش‌کلکتور‌مشترک‬

‫اثر‌مقاومت‌خروجی‌ترانزیستور‪:‬‬

‫کافی‌است‌در‌فرمول‌های‌قبل‪‌،‬قرار‌دهیم‪𝑅𝐸 → 𝑅𝐸 ||𝑟𝑜 ‌:‬‬

‫‪57‬‬ ‫علی‌نقوی‬
‫آرایش‌کلکتور‌مشترک‬

‫بایاس‌کردن‌‪:CC‬‬

‫𝐸𝑅𝑉 ≪ 𝐵𝑅 𝐵𝐼‬

‫ولتاژ‌بیس‌را‌می‌توان‌نزدیک‌ 𝐶𝐶𝑉‬
‫درنظر‌گرفت‌و‌به‌اشباع‌نمی‌رود‪.‬‬
‫می‌توان‌به‌جای‌ 𝐸𝑅 منبع‌جریان‌گذاشت‌تا‌بایاس‌به‌منبع‌تغذیه‌وابسته‌نباشد‪.‬‬

‫‪58‬‬ ‫علی‌نقوی‬

You might also like