‫به نام خدا‬

‫پیش گزارش آزمایش چهارم‬

‫آشنایي با ترانزیستورهاي دوقطبي‬

‫سارااسکندري ‪9817063‬‬

‫مونا جوانبخت ‪9819733‬‬

‫هدف آزمايش ‪:‬بررسي و مشاهده مشخصه هاي ترانزيستور در آرايشهاي بيس مشترک و اميتر مشترک از‬
‫طريق بستن مدار و بدست آوردن پارامترهاي ترانزيستور‬
‫قسمت اول‪:‬‬
‫پايه هاي سه ترانزيستور‪2N2222 ، BC177 ، BC107‬كه در اختيار داريد را بدقت بررسي كنيد‪ .‬جنس هر‬
‫كدام را تشخيص داده و از نظر سالم بودن نيز آنها را بررسي كنيد‪.‬‬
‫ترانزيستورها‪ ،‬در سمت پايه هاي آن ها يک زائده دارند ‪.‬پايه نزديکتر به اين زائده‪ ،‬اميتر و در جهت‬
‫ساعت گرد پايه بعدي بيس و سپس كالکتور قرارگرفته است‪.‬‬

‫الف)‬

‫𝑣‪𝑅𝐸 = 3.3𝑘 𝑉𝐸𝐵 = 0.6‬‬

 𝐼𝐸 =1𝑚𝐴
𝐴) 𝑉𝐸𝐸 = 𝑅𝐸 𝐼𝐸 + 𝑉𝐸𝐵 ⇒ 𝑉𝐸𝐸 = 3.3𝑘 × 1𝑚 + 0.6 = 3.9𝑣

𝐼𝐸 =2𝑚𝐴
𝐵) 𝑉𝐸𝐸 = 𝑅𝐸 𝐼𝐸 + 𝑉𝐸𝐵 ⇒ 𝑉𝐸𝐸 = 3.3𝑘 × 2𝑚 + 0.6 = 7.2𝑣

𝐼𝐸 =3𝑚𝐴
𝐶) 𝑉𝐸𝐸 = 𝑅𝐸 𝐼𝐸 + 𝑉𝐸𝐵 ⇒ 𝑉𝐸𝐸 = 3.3𝑘 × 3𝑚 + 0.6 = 10.8𝑣
 ‫𝐴𝑚‪𝐼𝐸 =4‬‬
‫⇒ 𝐵𝐸𝑉 ‪𝐷) 𝑉𝐸𝐸 = 𝑅𝐸 𝐼𝐸 +‬‬ ‫𝑣‪𝑉𝐸𝐸 = 3.3𝑘 × 4𝑚 + 0.6 = 13.8‬‬

‫𝐴𝑚‪𝐼𝐸 =5‬‬
‫⇒ 𝐵𝐸𝑉 ‪𝐸) 𝑉𝐸𝐸 = 𝑅𝐸 𝐼𝐸 +‬‬ ‫𝑣‪𝑉𝐸𝐸 = 3.3𝑘 × 5𝑚 + 0.6 = 17.1‬‬

‫تمامي شکل موج ها در يک صفحه رسم شده اند‪:‬‬

 ‫ب)‬

‫‪Type equation here.‬‬

‫با توجه به نمودار باال‪:‬‬

‫𝐴𝑚‪𝑉𝐸𝐸 = 7.24𝑣 ⇒ 𝐼𝐶 = 2.0009‬‬ ‫𝑚‪𝐼𝐶 2.0009‬‬

‫=𝛼‬ ‫=‬ ‫‪= 0.9945‬‬
‫‪𝑉𝐸𝐸 − 𝑉𝐸𝐵 7.24 − 0.6‬‬ ‫𝐸𝐼‬ ‫𝑚‪2.012‬‬
‫= 𝐸𝐼‬ ‫=‬ ‫𝐴𝑚‪= 2.012‬‬
‫𝐸𝑅‬ ‫𝑘‪3.3‬‬

‫به دليل ثابت بودن 𝐸𝐼 و 𝐸𝐸𝑉 و 𝐵𝐸𝑉 ⇦ 𝐵𝐶𝑉∆ = 𝐶𝐸𝑉∆)چون در واقع ولتاژ اميتر و بيس اعداد ثابتي‬
‫هستند و تغييرات فقط ناشي از تغييرات ولتاژ كلکتور است)‬

‫𝐵𝐶𝑉∆ 𝐶𝐸𝑉∆‬ ‫‪5−0‬‬

‫= 𝑜𝑟‬ ‫=‬ ‫=‬ ‫‪= 1.315𝑀Ω‬‬
‫𝐶𝐼∆‬ ‫𝐶𝐼∆‬ ‫𝑚‪2.0047𝑚 − 2.0009‬‬

‫ج) علت وجود ديود دراين مدار چيست ودر صورت حذف آن چه تغييري در مدار بايد اعمال شود؟‬

‫‪ )1‬ولتاژ معکوس روي پيوند بيس‪-‬كالکتور نيفتد‪ ،‬يعني هنگامي كه ولتاژ منفي به مدار تحويل داده مي شود‪،‬‬
‫ديود قطع شده و از اين پيوند در برابر ولتاژ معکوس محافظت مي كند و مانع از بروز شکست معکوس‬
‫)خراب شدن ترانزيستور( مي شود ⇦ حفاظت از پيوند از كلکتور بيس ترانزيستور و يکسوسازي جريان‬
‫عبوري از كلکتور بيس و باقي ماندن ترانزيستور در حالت اكتيو‬
‫‪ )2‬به جاي ديود مي توان از منبع ولتاژ ‪ DC‬استفاده كرد‪ ،‬به طوري كه ولتاژ دو سر پيوند بيس‪-‬كالکتور هيچ‬
‫گاه منفي نشود‪.‬‬

‫د‪ -‬علت وجود نقطه نوراني در محل تالقي منحني با محور ‪ x‬ها چيست؟‬
‫باتوجه به اينکه ديود در يک نيم سيکل‪ ،‬قطع است‪ ،‬جريان نمايش داده شده‪ ،‬مقدار صفر خواهد داشت‪ .‬به‬
‫همين علت نقطه پررنگي در محل تالقي منحني با محور‪ x‬ها به وجود مي آيد ‪.‬‬

‫در نيم سيکل بعدي كه ديود وصل است‪ ،‬نمودار رسم (جريان هاي مخالف صفر) مي شود‪.‬نقطه اي است كه‬
‫ديود قطع ميباشد و جريان صفر است‪.‬‬

‫قسمت دوم‪:‬‬

‫الف)‬

‫𝑣‪𝑅𝐵 = 220𝑘 𝑉𝐵𝐸 = 0.7‬‬

‫𝐴𝑢‪𝐼𝐵 =10‬‬
‫⇒ 𝐸𝐵𝑉 ‪𝐴) 𝑉𝐵𝐵 = 𝑅𝐵 𝐼𝐵 +‬‬ ‫‪𝑉𝐵𝐵 = 220𝑘 × 10𝑢 + 0.7 = 2.9‬‬

‫𝐴𝑢‪𝐼𝐵 =20‬‬
‫⇒ 𝐸𝐵𝑉 ‪𝐵) 𝑉𝐵𝐵 = 𝑅𝐵 𝐼𝐵 +‬‬ ‫‪𝑉𝐵𝐵 = 220𝑘 × 20𝑢 + 0.7 = 5.1‬‬
 ‫𝐴𝑢‪𝐼𝐵 =30‬‬
‫⇒ 𝐸𝐵𝑉 ‪𝑐) 𝑉𝐵𝐵 = 𝑅𝐵 𝐼𝐵 +‬‬ ‫‪𝑉𝐵𝐵 = 220𝑘 × 30𝑢 + 0.7 = 7.3‬‬

‫𝐴𝑢‪𝐼𝐵 =40‬‬
‫⇒ 𝐸𝐵𝑉 ‪𝐷) 𝑉𝐵𝐵 = 𝑅𝐵 𝐼𝐵 +‬‬ ‫‪𝑉𝐵𝐵 = 220𝑘 × 40𝑢 + 0.7 = 9.5‬‬
‫𝐴𝑢‪𝐼𝐵 =50‬‬
‫⇒ 𝐸𝐵𝑉 ‪𝐸) 𝑉𝐵𝐵 = 𝑅𝐵 𝐼𝐵 +‬‬ ‫‪𝑉𝐵𝐵 = 220𝑘 × 50𝑢 + 0.7 = 11.7‬‬

‫تمامي شکل موج ها در يک صفحه رسم شده اند‪:‬‬

 ‫ب)‬

‫𝑣‪𝑅𝐵 = 220𝑘 𝑉𝐵𝐸 = 0.7‬‬

‫با توجه به نمودار باال‪:‬‬

‫𝐴𝑚 ‪𝑉𝐵𝐵 = 3.13 𝑣 ⇒ 𝐼𝐶 = 2.0027‬‬

‫‪𝑉𝐵𝐵 − 𝑉𝐵𝐸 3.13 − 0.7‬‬ ‫𝑚‪𝐼𝐶 2.0027‬‬
‫= 𝐵𝐼‬ ‫=‬ ‫𝐴𝑢 ‪= 11.04‬‬ ‫=𝛽‬ ‫=‬ ‫‪= 181.4‬‬
‫𝐵𝑅‬ ‫𝑘‪220‬‬ ‫𝐵𝐼‬ ‫𝑢‪11.04‬‬

‫𝐸𝐶𝑉∆‬ ‫‪5 − 0.2‬‬

‫= 𝑜𝑟‬ ‫=‬ ‫‪= 8.3𝑘Ω‬‬
‫𝐶𝐼∆‬ ‫𝑚‪2.0027𝑚 − 1.4239‬‬

‫ج)‬

‫‪ )1‬ولتاژ معکوس روي پيوند بيس‪-‬كالکتور نيفتد‪ ،‬يعني هنگامي كه ولتاژ منفي به مدار تحويل داده مي شود‪،‬‬
‫ديود قطع شده و از اين پيوند در برابر ولتاژ معکوس محافظت مي كند و مانع از بروز شکست معکوس‬
‫)خراب شدن ترانزيستور( مي شود ⇦ حفاظت از پيوند از كلکتور بيس ترانزيستور و يکسوسازي جريان‬
‫عبوري از كلکتور بيس و باقي ماندن ترانزيستور در حالت اكتيو‬
‫‪ )2‬به جاي ديود مي توان از منبع ولتاژ ‪ DC‬استفاده كرد‪ ،‬به طوري كه ولتاژ دو سر پيوند بيس‪-‬كالکتور هيچ‬
‫گاه منفي نشود‪.‬‬

‫د) با توجه به اينکه مدار مقاومت اميتر نداره پس به تغييرات دما حساس است و 𝐸𝐵𝑉 كاهش ميابد و با توجه‬
‫به رابطه زير در واقع 𝐵𝐼 افزايش ميابد و مشخصه زودتر به مقدار نهاييش ميرسد‬

‫𝐸𝐵𝑉 ‪𝑉𝐵𝐵 −‬‬

‫= 𝐵𝐼‬
‫𝐵𝑅‬