BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

-----***----

BÀI TẬP LỚN

HỌC PHẦN KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC-LÊNIN

ĐỀ TÀI: TRÌNH BÀY LÝ LUẬN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC LÊ NIN VỀ

KHỦNG HOẢNG KINH TẾ VÀ LIÊN HỆ VỚI THỰC TIỄN Ở VIỆT NAM.

Họ và tên sinh viên: Tạ Thu Trang

Mã SV: 11226508
Lớp tín chỉ: LLNL1106(222)CLC_26
Số thứ tự: 49

Hà Nội, tháng 4 năm 2023

 MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU....................................................................................................................3
PHẦN 1: LÝ LUẬN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC LÊNIN VỀ KHỦNG HOẢNG KINH
TẾ........................................................................................................................................4
1. Bản chất của khủng hoảng kinh tế trong chủ nghĩa tư bản..........................................4
2. Nguyên nhân của khủng hoảng kinh tế trong chủ nghĩa tư bản...................................4
2.1. Mâu thuẫn giữa tính tổ chức, tính kế hoạch trong từng xí nghiệp rất chặt chẽ và
khoa học với khuynh hướng tự phát vô chính phủ trong toàn xã hội...........................5
2.2. Mâu thuẫn giữa khuynh hướng tích lũy, mở rộng không có giới hạn của tư bản
với sức mua ngày càng eo hẹp của quần chúng............................................................5
2.3. Mâu thuẫn đối kháng giữa giai cấp tư sản và giai cấp vô sản................................5
3. Tính chu kỳ của khủng hoảng kinh tế trong chủ nghĩa tư bản.....................................6
4. Những thay đổi về khủng hoảng kinh tế sau Chiến tranh thế giới thứ hai...................8
PHẦN 2: LIÊN HỆ LÝ LUẬN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC LÊNIN VỀ KHỦNG
HOẢNG KINH TẾ VỚI THỰC TIỄN Ở VIỆT NAM.................................................10
1. Thực trạng..................................................................................................................10
1.1. Khủng hoảng kinh tế năm 2008...........................................................................10
1.2. Khủng hoảng thừa ở Việt Nam............................................................................11
2. Biện pháp....................................................................................................................13
KẾT LUẬN.......................................................................................................................14
TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................................................15

2
 LỜI MỞ ĐẦU
Khủng hoảng kinh tế là một hiện tượng luôn được cả thế giới quan tâm bởi sức i i i i i i i i i i i i i i i i i

ảnh hưởng to lớn của nó tới mọi mặt của cuộc sống một quốc gia, một dân tộc, một cá
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

nhân. Đây là một hiện tượng được diễn ra trong một thời kỳ suy thoái kéo dài và liên tục
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

trong hoạt động kinh tế ở một hoặc nhiều nền kinh tế, được đặc trưng bởi tỷ lệ thất nghiệp
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

cao bất thường, cắt giảm sản xuất hoặc giảm phát giá, khủng hoảng tài chính, sự sụp đổ
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

của thị trường chứng khoán và các ngân hàng lần lượt phá sản.
I i i i i i i i i i i i i

Nhân loại đã trải qua nhiều cuộc khủng hoảng kinh tế trong lịch sử phát triển của i i i i i i i i i i i i i i i i

loài người. Một số cuộc khủng hoảng kinh điển phải kể đến đại suy thoái 1929 – 1939 khi
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

thị trường chứng khoán phố Wall 1929 sụp đổ; khủng hoảng giá dầu OPEC 1973 cấm vận
i i i i i i i i i i i i i i i i i

dầu mỏ, ngừng xuất khẩu dầu cho Mỹ cũng như các nước đồng minh đã gây ra tình hình
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

lạm phát cao; hay gần đây là sự suy thoái toàn cầu do đại dịch Covid – 19 gây nên. Như
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

vậy khi khủng hoảng kinh tế xảy ra ở một quốc gia, nó sẽ không chỉ ảnh hưởng đến chính
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

trị, kinh tế, xã hội,…của riêng quốc gia đó mà còn ảnh hưởng đến nhiều quốc gia khác,
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

đặc biệt trong thời buổi hội nhập ngày nay. Và Việt Nam cũng không thể tránh khỏi
i i i i i i i i i i i i i i i i i

những thiệt hại do khủng hoảng kinh tế toàn cầu gây ra.
i i i i i i i i i i i i i

Là một sinh viên kinh tế với mong muốn nghiên cứu và tìm giải pháp hạn chế những
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

hậu quả trên, em đã chọn đề tài: “Trình bày lý luận của Chủ nghĩa Mác Lênin về khủng
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

hoảng kinh tế và liên hệ với thực tiễn ở Việt Nam”. Bài tiểu luận của em không tránh khỏi
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

những thiếu sót, sai lầm trong cách lập luận và lí giải. Em rất mong sẽ nhận được những lời
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

đánh giá, góp ý khách quan từ các thầy cô để rút kinh nghiệm trong các bài tiểu luận sau. Em
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

xin chân thành cảm ơn!

i i i i

3
 PHẦN 1: LÝ LUẬN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC LÊNIN VỀ KHỦNG
HOẢNG KINH TẾ
1. Bản chất của khủng hoảng kinh tế trong chủ nghĩa tư bản.
Trong lý luận của Các Mác và Ph.Ăngghen khủng hoảng kinh tế được coi là một i i i i i i i i i i i i i i i i

phần của sự suy thoái hệ thống kinh tế tư bản, kéo dài và trầm trọng hơn cả suy thoái
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

trong chu kỳ kinh tế do sự mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất. Khủng
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

hoảng kinh tế có thể diễn ra trong mọi lĩnh vực của nền sản xuất xã hội, gây ảnh hưởng
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

tiêu cực và chi phối đến nhiều mặt của cuộc sống loài người. Đặc biệt, trong thời buổi hội
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

nhập ngày nay, khi các nước đề cao việc hợp tác cùng phát triển thì khủng hoảng kinh tế
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

cũng vì thế mà dần mở rộng, lây lan trên phạm vi toàn cầu.
i i i i i i i i i i i i i

Trong chủ nghĩa tư bản, khi nền sản xuất mang tính xã hội hóa cao thì khủng i i i i i i i i i i i i i i i i i

hoảng kinh tế là điều khó tránh khỏi. Do ảnh hưởng của quy luật cạnh tranh và sản xuất
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

hàng loạt, các mối quan hệ kinh tế giữa các cơ sở sản xuất, các vùng và mọi mặt khác của
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

quá trình tái sản xuất thường bị ngắt quãng bởi các cuộc khủng hoảng kinh tế, và sau mỗi
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

cuộc khủng hoảng kinh tế, chủ nghĩa tư bản lại dần thiết lập lại được trạng thái cân bằng
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

mới. Do đó, sự phát triển của chủ nghĩa tư bản là sự phát triển mang tính chu kỳ, từ cuộc
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

khủng hoảng này đến cuộc khủng hoảng khác.i i i i i i i i

Khủng hoảng kinh tế tư bản chủ nghĩa là khủng hoảng sản xuất "thừa, tuy nhiên
khái niệm này chỉ mang ý nghĩa tương đối. "Thừa" là so với khả năng thanh toán có hạn
của quần chúng lao động, không phải "thừa" so với nhu cầu thực tế của xã hội. Về cơ
bản, khủng hoảng kinh tế là một kết quả của sự mất cân đối trong sản xuất và thị trường,
khi sản lượng vượt quá nhu cầu hoặc khi nguồn cung kém hơn nhu cầu. Vì thế khi khủng i i i i

hoảng nổ ra: hàng hóa ứ đọng, sản xuất thu hẹp, xí nghiệp đóng cửa, thất nghiệp gia tăng,
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

thị trường rối loạn... Từ đầu thế kỷ XIX, sự ra đời của đại công nghiệp cơ khí đã làm cho
i i i i

quá trình sản xuất tư bản chủ nghĩa bị gián đoạn bởi những cuộc khủng hoảng có tính chu
kỳ, mở đầu là cuộc khủng hoảng kinh tế nổ ra ở nước Anh vào năm 1825.

2. Nguyên nhân của khủng hoảng kinh tế trong chủ nghĩa tư bản.
Nguyên nhân của các cuộc khủng hoảng kinh tế vô cùng đa dạng, bao gồm sự gián i i i i i i i i i i i i i i i i i

đoạn trong dây chuyền sản xuất do biến động của thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh,..Tuy
i i i i i i i i i i i i i i i i

nhiên, trong chủ nghĩa tư bản, gốc rễ của các khủng hoảng kinh tế lại nằm ở mâu thuẫn cơ
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

bản của chủ nghĩa tư bản. Đây chính là mâu thuẫn giữa tính xã hội hóa cao của lực lượng
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

sản xuất với chế độ sở hữu tư nhân về tư liệu sản xuất chủ yếu của xã hội. Mâu thuẫn này
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

ngày càng trở nên gay gắt khi nền đại công nghiệp cơ khí xuất hiện và đặc biệt được biểu
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

hiện cụ thể qua những mâu thuẫn sau:

i i i i i i i i

4
 2.1. Mâu thuẫn giữa tính tổ chức, tính kế hoạch trong từng xí nghiệp rất chặt chẽ
và khoa học với khuynh hướng tự phát vô chính phủ trong toàn xã hội.
Mâu thuẫn này xuất hiện do chính phủ chưa can thiệp vào thị trường nên nó chỉ tồn i i i i i i i i i i i i i i i i i

tại trong thời kì chủ nghĩa tư bản tự do cạnh tranh. Các nhà tư bản cầm quyền trong việc
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

chi phối các xí nghiệp, các hoạt động tổ chức kinh doanh với mục đích tối đa hóa lợi
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

nhuận và tối thiểu hóa chi phí sản xuất. Đồng thời, họ chỉ đầu tư vào các ngành mang đến
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

lợi nhuận cao mà không bị kiểm soát bởi chính phủ do chế độ tư hữu tư bản chủ nghĩa về
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

tư liệu sản xuất. Từ đó dẫn đến hệ quả là quan hệ cung cầu bị rối loạn, quan hệ tỷ lệ giữa
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

các ngành sản xuất bị phá hoại nghiêm trọng do các nhà tư bản trên không nắm rõ được
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

nhu cầu của xã hội, tự do hoạt động sản xuất. Và mâu thuẫn này đến một mức độ nào đó
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

đã phát nổ khủng hoảng kinh tế.

i i i i i i

2.2. Mâu thuẫn giữa khuynh hướng tích lũy, mở rộng không có giới hạn của tư
bản với sức mua ngày càng eo hẹp của quần chúng.
Cùng với sự phát triển của loài người là lòng tham của các nhà tư bản luôn tham i i i i i i i i i i i i i i i i i

vọng đạt được lợi ích tối đa. Để làm được điều đó, họ phải ra sức mở rộng sản xuất, cải
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

tiến kỹ thuật tạo ra sự cạnh tranh gay gắt trên thị trường và cuối cùng là một lượng hàng
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

hóa khổng lồ được sản xuất. Điều này cũng đồng nghĩa với việc bần cùng hóa nhân dân
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

lao động làm giảm bớt một cách tương đối sức mua của quần chúng, làm cho sức mua lạc
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

hậu so với sự phát triển của sản xuất. Khi đó nền kinh tế tư bản đối mặt với vấn đề là nhu
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

cầu tiêu dùng không tương xứng với quy mô sản xuất và tổng cầu không tương xứng với
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

tổng cung. Cung và cầu mất cân đối nghiêm trọng, của cải sản xuất ngày càng nhiều trong
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

khi sức mua nói chung của người tiêu dùng thì ngày càng eo hẹp, không theo kịp tốc độ
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

gia tăng sản lượng sản phẩm, dẫn đến khủng hoảng thừa hàng hóa trên thị trường.
i i i i i i i i i i i i i i i i

2.3. Mâu thuẫn đối kháng giữa giai cấp tư sản và giai cấp vô sản.
Ph. Ăngghen viết: “Mâu thuẫn giữa sản xuất xã hội và sự chiếm hữu tư bản chủ
nghĩa biểu hiện ra thành sự đối kháng giữa giai cấp vô sản và giai cấp tư sản”. Bởi chính
sự xuất hiện của chủ nghĩa tư bản đã tách rời tư liệu sản xuất từ tay những người lao động
trực tiếp sản xuất và biến họ thành vô sản, phải đi làm thuê. Mặc dù giai cấp công nhân
(vô sản) là người trực tiếp sản xuất ra của cải vật chất nhưng xã hội lúc bấy giờ đang bị
chi phối bởi chủ nghĩa tư bản nên hầu hết sản phẩm thuộc quyền sở hữu của các nhà tư
bản – những người nắm giữ tư liệu sản xuất. Vì thế trong khi tư liệu sản xuất bị xếp lại,
han rỉ, mục nát thì người lao động không có việc, đó là biểu hiện của sự tách rời tư liệu
sản xuất và sức lao động. Khi 2 điều này không thể kết hợp với nhau do sự thống trị một
cách tuyệt đối của quy luật giá trị thặng dư đã dẫn đến tình trạng guồng máy sản xuất tư
bản chủ nghĩa bị tê liệt và khủng hoảng kinh tế xảy ra.

5
3. Tính chu kỳ của khủng hoảng kinh tế trong chủ nghĩa tư bản.
Trước khi tư bản chủ nghĩa xuất hiện, việc sản xuất bị giảm sút nghiêm trọng i i i i i i i i i i i i i i i

thường là hậu quả của các tai họa thiên nhiên, chiến tranh, dịch bệnh,.. Nhưng từ khi có
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

chủ nghĩa tư bản, các cuộc khủng hoảng thường xuyên được sinh ra nhằm giải quyết các
i i i i i i i i i i i i i i i i

mâu thuẫn gay gắt của tái sản xuất tư bản xã hội trong một thời gian có hạn. Vì thế từ lúc
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

chuyển sang sản xuất máy móc quy mô lớn, khủng hoảng kinh tế xuất hiện làm cho quá
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

trình sản xuất tư bản xã hội mang tính chất chu kỳ. Trong thời đại cạnh tranh tự do của
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

chủ nghĩa tư bản, các nền kinh tế tư bản chủ nghĩa phải trải qua các cuộc khủng hoảng
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

kinh tế cứ sau 8 đến 12 năm.

i i i i i i i i i

Chu kỳ kinh tế của chủ nghĩa tư bản là khoảng thời gian mà nền kinh tế tư bản chủ
nghĩa chuyển tiếp giữa hai cuộc khủng hoảng, từ cuộc khủng hoảng kinh tế này tới cuộc
khủng hoảng kinh tế khác. Chu kỳ kinh tế thường bao gồm bốn giai đoạn: khủng hoảng;
tiêu điều; phục hồi và hưng thịnh.
Các giai đoạn của chu kỳ kinh tế i i i i i i i

(Nguồn: Giáo trình Kinh tế chính trị Mác – Lênin tái bản lần thứ 2) i i i i i i i i i i i i i i

Trong quá trình phát triển của chủ nghĩa tư bản ở các giai đoạn phát triển lịch sử khác
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

nhau, các cuộc khủng hoảng kinh tế mang tính chu kỳ đã cho thấy tính quy luật của các cuộc
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

khủng hoảng đối với chủ nghĩa tư bản có những khác biệt đáng kể về chiều sâu và hình thái
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

tùy thuộc vào tình hình kinh tế cụ thể.

i i i i i i i i i

 Giai đoạn khủng hoảng.

Khủng hoảng là giai đoạn đầu tiên của chu kỳ khủng hoảng kinh tế khi hàng hóa i i i i i i i i i i i i i i i i i

được sản xuất ra không thể bán được, tồn kho, ứ đọng, giá cả giảm mạnh, tư bản đóng cửa
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

sản xuất, công nhân thất nghiệp. Tư bản mất khả năng thanh toán các khoản nợ, người dân
i i i i i i i i i i i i i i i i i

6
thì hoảng loạn đi ồ ạt rút tiền khỏi ngân hàng, liên tục bán các cổ phiếu, trái phiếu làm trị
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

giá của chúng giảm mạnh, thị trường chứng khoán hỗn loạn khiến trình trạng ngày càng
i i i i i i i i i i i i i i i

trở nên nghiêm trọng. Lực lượng sản xuất bị phá hoại, người lao động thất nghiệp tăng
i i i i i i i i i i i i i i i i i

mạnh, đời sống nhân dân bị đảo lộn, mức sống và nền kinh tế rơi vào khó khăn. Đây chính
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

là giai đoạn mà các mâu thuẫn biểu hiện dưới hình thức xung đột dữ dội.
i i i i i i i i i i i i i i i i

 Giai đoạn tiêu điều.

Tiêu điều là giai đoạn tiếp sau khủng hoảng khi sản xuất ở trạng thái đình trệ, cân
bằng được lập lại ở trạng thái thấp, hàng hóa được đem bán hạ giá. Vì thế có rất nhiều
tiền nhàn rỗi do không có nơi đầu tư nên tỷ suất lợi tức giảm xuống. Để thoát khỏi tình
trạng bế tắc này, các nhà tư bản tìm cách tăng cường bóc lột lao động bằng cách cắt giảm
tiền lương, bóc lột thêm lao động để giảm chi phí sản xuất và đổi mới tư bản cố định.
Nhờ đó tăng tỷ suất giá trị thặng dư, xuất hiện những đầu tư mới làm tăng nhu cầu về tư
liệu sản xuất và tư liệu tiêu dùng. Điều này chính là tiền đề tạo điều kiện cho sự phục hồi
chung của nền kinh tế.
 Giai đoạn phục hồi.
Nhờ đổi mới tư bản cố định, nền kinh tế chuyển từ tiêu điều sang phục hồi. Các xí
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

nghiệp hay chuỗi sản xuất dần được khôi phục đưa xã hội trở về trạng thái trước khủng
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

hoảng. Vì thế công nhân lại được thu hút vào làm việc, giá cả hàng hóa tăng lên và lợi
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

nhuận của tư bản cũng do đó tăng lên.

i i i i i i i i i

 Giai đoạn phồn vinh (giai đoạn hưng thịnh).

Khi mọi thứ dần được ổn định, nền kinh tế đi đến trạng thái đỉnh điểm của sự phát
triển (so với chu kỳ trước) trong một chu kỳ kinh tế – giai đoạn phồn vinh. Các xí nghiệp
mở rộng quy mô sản xuất, tăng năng suất lao động, phát triển vượt mức khiến cho nền
kinh tế đi lên. Điều này cũng làm tăng mức sống của người dân nên nhu cầu và khả năng
tiêu thụ hàng hóa tăng, giá cả hàng hóa, số người lao động hay tiền lương cũng do đó mà
cùng tăng lên. Tuy nhiên, điều này không khiến nhu cầu tín dụng giảm đi mà thay vào đó
ngày một tăng lên nên tỷ suất lợi tức cũng tăng theo. Trong khi đó, guồng máy kinh tế
dường như hoạt động hết công suất, năng lực sản xuất vượt quá sức mua của xã hội. Với
những yếu tố, một cuộc khủng hoảng kinh tế mới dần được nổ ra và bắt một vòng tuần
hoàn của chu kỳ kinh tế.
Khủng hoảng kinh tế không chỉ diễn ra trong công nghiệp mà trong cả nông nghiệp
i i i i i i i i i i i i i i i

và thậm chí là kéo dài hơn khủng hoảng công nghiệp. Với lý luận trên, để thoát khỏi
i i i i i i i i i i i i i i i i i

khủng hoảng cần đổi mới tư bản cố định tuy nhiên chế độ độc quyền tư hữu về ruộng đất
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

đã cản trở điều này. Bên cạnh đó, những người tiểu nông với điều kiện sống duy nhất là
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

7
tạo ra nông phẩm hàng hóa trên chính đất canh tác của hộ nên dù trong thời kỳ khủng
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

hoảng, họ vẫn phải duy trì sản xuất. i i i i i i i i

4. Những thay đổi về khủng hoảng kinh tế sau Chiến tranh thế giới thứ hai.
Trong chủ nghĩa tư bản ngày nay, khủng hoảng kinh tế vẫn không thể tránh khỏi, i i i i i i i i i i i i i i i

tuy nhiên nhờ có sự can thiệp của nhà nước tư sản, quá trình kinh tế đã có những chuyển
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

biến tích cực. Sự tác động này dù vẫn không thể xóa bỏ hoàn toàn sự tồn tại của khủng
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

hoảng kinh tế nhưng cũng đã hạn chế những thiệt hại do những cuộc khủng hoảng đấy
i i i i i i i i i i i i i i i i i

gây ra. Khủng hoảng kinh tế nói lên giới hạn lịch sử của chủ nghĩa tư bản. Và từ sau
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i I

Chiến tranh thế giới thứ hai, vai trò điều tiết của nhà nước tư bản độc quyền được tăng
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

cường, chu kỳ khủng hoảng ở các nước tư bản sau chiến tranh đã có những thay đổi sâu
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

sắc ở những biểu hiện sau:

i i i i i i

 Khủng hoảng kinh tế không gay gắt.

Cuộc khủng hoảng kinh tế 1929 – 1933 được coi là đại khủng hoảng bởi nó đã gây i i i i i i i i i i i i i i i i i i

ra những thiệt hại nặng nề cho nền kinh tế thế giới. Thu nhập cá nhân, doanh thu thuế, lợi
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

nhuận và giá cả đều giảm, trong khi thương mại quốc tế giảm hơn 50%. Tỷ lệ thất nghiệp
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

ở Mỹ đã tăng lên 23% và ở một số quốc gia lên tới 33%. Sản lượng công nghiệp giảm
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

45%, xây dựng nhà mở mới giảm 80%, khoảng 5.000 ngân hàng bị phá sản, khoảng 50
i i i i i i i i i i i i i i i i i

triệu người thất nghiệp và phải sống trong cảnh nghèo đói. Trong bối cảnh đó, những xung
i i i i i i i i i i i i i i i i i

đột xã hội bùng nổ gay gắt. Tuy nhiên, kể từ sau chiến tranh thế giới thứ 2, quy mô của sự sụt
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

giảm sản xuất và tác động tàn phá của cuộc khủng hoảng đã được hạn chế, thời gian tồn tại
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

và thời gian suy sụp cũng đã được rút ngắn mặc dù cuộc chiến tranh thế giới cũng có tác
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

động nghiêm trọng đến nền kinh tế. Hàng trăm triệu người dân bị mất nhà cửa. Nền kinh tế ở
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

inhững nơi trở thành chiến trường của cả châu Âu và phần lớn châu Á gần như đã sụp đổ.
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

Phần lớn cơ sở hạ tầng ở các thành phố bị phá huỷ và hoạt động sản xuất hầu như bị đình trệ
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

hoàn toàn. Tuy nhiên, khủng hoảng kinh tế ở các nước không còn gay gắt như trước chiến
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

tranh, sản xuất công nghiệp chỉ giảm ở mức tương đối nhẹ (giảm tối đa 21%, tối thiểu
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

1,4%). i

 Vật giá leo thang trong khủng hoảng.

Trước chiến tranh, khủng hoảng thừa đã khiến vật giá giảm sút nhanh và tỷ suất lợi i i i i i i i i i i i i i i i i i

nhuận cũng do đố giảm xuống. Cuộc khủng hoảng kinh tế này đã khiến vật giá các nước
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

giàu mạnh như Mỹ, Anh, Đức, Nhật cũng phải giảm mạnh lần lượt với những chỉ số sau:
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

23,6%; 15,7%; 23,4%; 26,4%. Sau chiến tranh, những con số trên cũng đã được giảm nhẹ
i i i i i i i i i i i i i i i i

nhưng sang đến thập kỷ 60 của thế kỷ XX, vật giá lại tăng lên và đặc biệt sang thập kỷ 70
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

ngay trong thời kỳ khủng hoảng vật giá leo thang mạnh. Điều này không chỉ xảy ra ở 1
i i i i i i i i i i i i i i i

8
mà nhiều quốc gia, một hiện tượng chưa từng có trong lịch sử phát triển của chủ nghĩa tư
bản thời kỳ trước chiến tranh.
 Sự xuất hiện của những hình thức khủng hoảng mới.
Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, xã hội ngày càng được tái thiết và phát triển,
i i i i i i i i i i i i i i i i i

những vấn đề xã hội mới xuất hiện, những cuộc khủng hoảng mới như khủng hoảng trung
i i i i i i i i i i i i i i i i i

gian, khủng hoảng cơ cấu,khủng hoảng tài chính – tiền tệ, khủng hoảng môi trường,…dần
i i i i i i i i i i i i i i i

xảy ra. Khủng hoảng trung gian là cuộc khủng hoảng nhẹ xảy ra giữa hai cuộc khủng
i i i i i i i i i i i i i i i i i

hoảng lớn. Chẳng hạn ở Mỹ trải qua khủng hoảng trung gian 1953 – 1954 lâm thời giữa 2
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

cuộc khủng hoảng 1948 – 1949 và 1957 – 1958. Khủng hoảng cơ cấu là cuộc khủng
i i i i i i i i i i i i i i i i i

hoảng xảy ra trong từng ngày, từng lĩnh vực riêng biệt như cuộc khủng hoảng dầu mỏ
i i i i i i i i i i i i i i i i i

năm 1973 cũng ảnh hưởng ít nhiều đến nền kinh tế thế giới. Và một số cuộc khủng hoảng
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

tài chính – tiền tệ điển hình là cuộc khủng hoảng giữa năm 1997 ở các nước Đông Nam Á
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

rồi lan sang Hàn Quốc, Nhật Bản. Đây là một điều không thể tránh khỏi như xu hướng thế
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

igiới là toàn cầu hóa, khu vực hóa. Ngoài ra, còn nhiều hình thức khủng hoảng khác mà
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

người dân lẫn nhà nước cần phải để ý và chú trọng để tránh gặp phải những hậu quả
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

không mong muốn. i i i

 Dấu hiệu để nhận biết tiêu điều và phồn vinh không rõ ràng.
Đây là kết quả tất yếu của sự xuất hiện các cuộc khủng hoảng trung gian, khủng
i i i i i i i i i i i i i i i i i

hoảng cơ cấu. Bởi những cuộc khủng hoảng này làm giảm biên độ dao động của chu kỳ
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

tái sản xuất nên đôi khi nền kinh tế có thể rơi vào suy thoái nhẹ và sau đó sẽ nhanh chóng
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

phục hồi để tăng trưởng trở lại. Điều này gây khó khăn cho việc vạch ra ranh giới giữa
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

tiêu điều và phục hồi hay giữa phồn vinh và khủng hoảng.
i i i i i i i i i i i

9
 PHẦN 2: LIÊN HỆ LÝ LUẬN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC LÊNIN VỀ KHỦNG
HOẢNG KINH TẾ VỚI THỰC TIỄN Ở VIỆT NAM
1. Thực trạng.
1.1. Khủng hoảng kinh tế năm 2008.
Bong bóng bất động sản kết hợp với giám sát tài chính không hoàn hảo ở Hoa Kỳ i i i i i i i i i i i i i i i i i

đã dẫn đến cuộc khủng hoảng tài chính ở nước này từ năm 2007 và bùng phát mạnh từ
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

cuối năm 2008. Điều này đã khiến khu vực tài chính, hàng loạt hệ thống ngân hàng, khủng
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

hoảng tín dụng và thị trường chứng khoán sụp đổ, đồng thời khiến tiền tệ ồ ạt mất giá ở
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

Mỹ và nhiều nước châu Âu. Trong khoảng thời gian này, cuộc khủng hoảng lan rộng từ
i i i i i i i i i i i i i i i i i

Hoa Kỳ ra nhiều nước trên thế giới, gây ra tình trạng đổ vỡ tài chính, suy thoái kinh tế,
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

suy giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế ở nhiều nước trên thế giới. Và không thể tránh khỏi,
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

Việt Nam đã bị ảnh hưởng ít nhiều từ “cơn địa chấn” khủng hoảng tài chính toàn cầu này.
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

Nền kinh tế Việt Nam chịu tác động chủ yếu thông qua 2 lĩnh vực: Xuất khẩu giảm cả về
lượng lẫn giá do kinh tế thế giới suy thoái; nhu cầu giảm sút và đầu tư nước ngoài sụt
giảm. GDP quý I/2009 chỉ tăng 3,1% mức tăng chậm nhất so với cùng kỳ năm 2000. Tốc
độ tăng trưởng GDP từ 4,8% đến 5,6% được dự báo cho đến năm 2009.
Các quốc gia bị đảo lộn và bị ảnh hưởng bởi suy thoái kinh tế toàn cầu, đặc biệt hệ
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

thống tài chính, ngân hàng của các nước bị ảnh hưởng. Tuy nhiên thời điểm này hệ thống
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

tài chính ngân hàng Việt Nam mới chỉ ở giai đoạn đầu của hội nhập nên chưa bị ảnh
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

hưởng nặng nề từ cuộc khủng hoảng tài chính Mỹ. Nhưng trong ngắn hạn, cuộc khủng
i i i i i i i i i i i i i i i i

hoảng vẫn có một số tác động trực tiếp nhất định như lợi nhuận nhiều ngân hàng sụt giảm,
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

một số ngân hàng nhỏ thua lỗ và nợ xấu tăng cao. Kể từ đó, các doanh nghiệp vừa và nhỏ
i i i i i i i i i i i i

phải đối mặt với nhiều khó khăn, với tỷ lệ đóng cửa và phá sản tăng 21,8% so với năm
2010 và cũng vì thế tỉ lệ thất nghiệp gia tăng. Doanh thu bán lẻ và tiêu dùng dịch vụ năm
2011 chỉ tăng 4% trong khi hàng tồn kho thì ngày càng nhiều.
Một trong những tác động lớn mà Việt Nam phải gánh chịu từ cuộc khủng hoảng i i i i i i i i i i i i i i i

này phải kể đến hoạt động xuất khẩu hàng hóa. Mỹ là thị trường lớn của Việt Nam, chiếm
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

20% kim ngạch xuất khẩu nên tốc độ tăng trưởng xuất khẩu giảm đáng kể. Điều này là do
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

cầu tiêu dùng tại thị trường Mỹ đang trên đà “trượt dốc”, đẩy Mỹ vào tình thế nguy hiểm
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

nên hạn chế chi tiêu, hạn chế nhập khẩu. Đồng thời hai thị trường quan trọng khác của
i i i i i i i i i i i i i i i i i

Việt Nam là Nhật Bản và EU cũng bị ảnh hưởng bất lợi nên buộc phải cắt giảm chi tiêu.
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

Theo đó nhu cầu nhập khẩu đối với hàng hoá xuất khẩu của Việt Nam sẽ có xu hướng
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

giảm. Quý IV/2008, kim ngạch xuất nhập khẩu vào 2 thị trường này tháng sau đều giảm
i

so với tháng trước. Chính sự khó khăn của thị trường ảnh hưởng đến sản phẩm của Việt
Nam, có thời kỳ xuất khẩu nông sản giảm mạnh so với thời điểm mức giá đỉnh điểm

10
trong năm: gạo giảm 58%, cao su giảm 48%, cà phê giảm 24%,… Cả những tháng đầu
năm 2009 so với 2008, tổng giá trị xuất khẩu nông, lâm, thủy sản nước ta giảm 15%.
Trong bối cảnh khủng hoảng như vậy, chi phí vốn trở nên đắt đỏ hơn, thị trường i i i i i i i i i i i i i i i i i

xuất khẩu có khả năng bị thu hẹp nên dòng vốn chảy vào Việt Nam bị giảm sút là điều
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

không tránh khỏi. Hơn nữa, trong hầu hết các dự án đầu tư nói chung và FDI nói riêng,
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

phần vốn vay thường chiếm phần lớn trong tổng số vốn đầu tư nên nhiều hợp đồng vay
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

vốn sẽ không được ký kết hoặc không thể giải ngân được khi các tổ chức tài chính, các
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

ngân hàng gặp khó khăn. Đối với các dự án FDI đang triển khai, các dự án có thể bị
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

chững lại trong cuộc khủng hoảng này do các nhà đầu tư cần phải cân đối lại nguồn vốn
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

và duy trì sự ổn định tài chính. Các dự án FDI mới được cấp phép sẽ gặp khó khăn nếu
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

nhà đầu tư bị tổn thất nặng nề từ khủng hoảng. Năm 2008 Việt Nam đã thu hút gần 63 tỷ
i i i i i i i i i i

USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (vốn đăng ký) và giải ngân 12 tỷ USD, nhưng đến
năm 2009, nhiều dự án huy động hàng chục tỷ USD vốn đăng ký từ nhà đầu tư nước
ngoài phải xin rút lui khi tình hình thu hút FDI đã trở nên khó khăn hơn. Trong 5 tháng
đầu năm 2009, vốn FDI chỉ đạt 6,3 tỷ USD.
Ngoài ra, một số ảnh hưởng khác của Việt Nam như: Lạm phát gia tăng đẩy lãi
suất lên cao (có thời điểm đã lên đến 20%/năm). Tăng trưởng tín dụng giảm mạnh chỉ
dao động trong khoảng 0,56% - 0,7%. Một số cổ phiếu thuộc nhóm blue-chip cũng sụt
giảm mạnh gồm SSI: -84% và FPT: -78%. Thị trường bất động sản đóng băng và giá của
các bất động sản giảm đến 40%. Quý 1 năm 2008 ghi nhận chỉ số Vn-Index giảm gần
70%. Đây là mức giảm chưa từng có trong lịch sử hoạt động hơn 8 năm, là một trong
những mức giảm mạnh nhất trên thế giới. Hàng chục nghìn tỷ đồng vốn hóa thị
trường “bốc hơi” với mức sụt giảm nghiêm trọng này.
1.2. Khủng hoảng thừa ở Việt Nam.
Chủ nghĩa Mác Lênin cùng với lý luận về khủng hoảng kinh tế trong tư bản chủ i i i i i i i i i i i i i i i i i

nghĩa đã được vận dụng vào thực tiễn nền kinh tế Việt Nam trong thời kỳ cách mạng đấu
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

tranh chống thực dân Pháp và xây dựng nền kinh tế xã hội chủ nghĩa. Theo chủ nghĩa Mác
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

iLênin, khủng hoảng kinh tế không phải là do tính chất không đồng bộ giữa sản xuất và
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

tiêu thụ, mà là do sự mâu thuẫn giữa các yếu tố kinh tế với nhau, bao gồm mâu thuẫn giữa
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

chủ nghĩa tư bản và nền kinh tế xã hội chủ nghĩa.

i i i i i i i i i i i

Trong thời điểm đó, Việt nam dù không phải nước tư bản nhưng vẫn bị ảnh hưởng i i i i i i i i i i i i i i i i i i

nặng nề bởi thực dân tăng cường bóc lột nhân dân, tăng sưu thuế, cướp bóc, chèn ép khiến
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

tài chính của Việt Nam trở nên kiệt quệ. Pháp rút vốn đầu tư từ Đông Dương về chính
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

quốc nên sản xuất ở Việt Nam cũng trở nên đình trệ. Lúa gạo trên thị trường thế giới mất
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

giá cũng khiến cho lúa gạo Việt Nam không thể xuất khẩu, từ đó dẫn đến tình trạng ruộng
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

đất bị bỏ phí. Nông nghiệp và công nghiệp bị suy sụp, xuất nhập khẩu ngưng trệ, hàng
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

11
hóa khan hiếm vì nền kinh tế Việt Nam phụ thuộc hoàn toàn vào Pháp, giá cả tăng vọt.
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

Thất nghiệp nhiều hơn, số người dân có việc làm thì tiền lương bị cắt giảm từ 30% đến
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

50% nên đời sống của người lao động đi đến cùng cực.
i i i i i i i i i i i i

Bên cạnh đó, trong những năm gần đây, không chỉ Việt Nam mà cả toàn cầu cũng
i i i i i i i i i i i i i i i i i

bị tác động bởi dịch Covid-19. Dịch lây lan nhanh, khiến người dân phải sống những
i i i i i i i i i i i i i i i i

ngày giãn cách, cách ly tại nhà nên đã gây gián đoạn chuỗi cung ứng, thương mại, khiến
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

các hoạt động sản xuất - kinh doanh, dịch vụ bị đình trệ. Nó đã tác động trực tiếp đến các
i i i i i i i i i i i i i

ngành xuất nhập khẩu, hàng không, du lịch, dịch vụ lưu trú, ăn uống, y tế, giáo dục, lao
động và việc làm; nhiều doanh nghiệp phá sản, giải thể, tạm dừng hoạt động hoặc thu hẹp
quy mô. GDP quý I/2020 chỉ tăng 3,82%, là mức thấp nhất trong 10 năm gần đây.
Một số tác động tiêu biểu gồm: Tác động đến tăng trưởng kinh tế: GDP 9 tháng đầu
i i i i i i i i i i i i i

năm 2020 đạt 2,12% và cả năm 2020 ước thực hiện đạt 2 - 3%, thấp hơn rất nhiều so với
kế hoạch đạt 6,8% và so với mức tăng của năm 2019 là 7,02%. Trong thời điểm dịch i i i i

Covid-19 bùng phát tại Trung Quốc vào đầu tháng 2, nhóm hàng nông, thủy sản của nước ta
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

chịu ảnh hưởng rất rõ rệt bởi đây là thị trường xuất khẩu nông, thủy sản chủ lực của Việt
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

Nam. Tháng 2/2020, giá trị xuất khẩu hàng thủy sản sang Trung Quốc giảm 57,21% so
với cùng kỳ; hàng rau quả giảm 24,79%; hạt điều giảm 69,26%; cà phê giảm 14,34%; chè
giảm 78,39%...Tác động đến lạm phát: Ảnh hưởng của dịch Covid-19 đã khiến giá cả của i i i i i i i i i i i i i i i

hàng hóa Việt Nam tăng khá mạnh ở hầu hết các nhóm hàng, lạm phát Việt Nam tăng
i i i i i i i i i i i i

1,23% so với tháng 12/2019, mức tăng cao nhất trong các tháng 1 kể từ năm 2014, chủ
yếu là do nhu cầu tiêu dùng tăng cao vào dịp lễ Tết, điển hình là sự tăng giá cao của ba
nhóm hàng ăn - dịch vụ ăn uống, nhà ở - vật liệu xây dựng và giao thông. Tác động đến
xuất, nhập khẩu: Tăng trưởng xuất, nhập khẩu năm 2020 dưới tác động của dịch Covid-19 i i i i i i i i i i i i i

thấp hơn nhiều so với những năm trước đó, ở thời điểm 10 tháng năm 2020 tốc độ tăng
i i i i i i i i

trưởng xuất khẩu đã giảm xuống còn 4,7%, thấp hơn nhiều so với tốc độ tăng của năm
2019 là 8,1% và tốc độ tăng trung bình của cả giai đoạn 2015 - 2019 là 12%; nhập khẩu
tăng trưởng 0,4%, thấp hơn so với tốc độ tăng nhập khẩu 7% của năm 2019 và tốc độ
tăng trưởng trung bình của 5 năm trước là 11,5%. Thời kỳ dịch bệnh với những quy định i i i i i i i i

nghiêm ngặt về việc lưu chuyển nông sản sang tiêu thụ ở các thị trường nước ngoài cũng
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

như trong nước gặp nhiều trở ngại trong khi sản lượng nông sản vẫn tiếp tục tăng, nông dân
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

được mùa nhưng không bán được hoặc chỉ bán nông sản với giá cả rẻ mạt.
i i i i i i i i i i i i i i i

2. Biện pháp.
Theo chủ nghĩa Mác Lênin, để vượt qua khủng hoảng kinh tế, cần phải tập trung i i i i i i i i i i i i i i i i

vào phát triển sản xuất kinh tế và nâng cao năng suất lao động. Cách duy nhất để giải
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

quyết vấn đề này là tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa, tạo ra cơ sở vật chất và con
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

12
người để xây dựng một nền kinh tế mới, không còn chịu sự kiểm soát của chủ nghĩa tư
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

bản. Tại Việt Nam, trong giai đoạn cách mạng đấu tranh chống thực dân Pháp, chủ nghĩa
i i i i i i i i i i i i i i i i

Mác Lênin đã khuyến khích việc phát triển sản xuất nông nghiệp và công nghiệp, đồng
i i i i i i i i i i i i i i i

thời thúc đẩy các hoạt động kinh tế với mục tiêu phục vụ cho cuộc cách mạng. Qua đó,
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

nền kinh tế xã hội chủ nghĩa đã được xây dựng và phát triển, đưa đất nước đi tới một giai
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

đoạn mới trong lịch sử. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, Việt Nam và nhiều quốc gia
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

khác trên thế giới đã đối mặt với những khủng hoảng kinh tế với nhiều hình thái khác
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

nhau. Chính vì thế, chúng ta cần phải có những giải pháp hợp thời để có thể ngăn chặn
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

cũng như hạn chế được những thiệt hại do khủng hoảng kinh tế gây ra. Dưới đây là một số
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

biện pháp mà chính phủ có thể áp dụng:

i i i i i i i i i i

Thứ nhất, để ngăn cản việc giá cả leo thang hay đồng tiền mất giá, nhà nước nên sử i i i i i i i i i i i i i i i i i i

dụng linh hoạt các chính sách tiền tệ theo cơ chế thị trường để chống lạm phát. Song song
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

với việc rà soát tín dụng bất động sản, chứng khoán, cần cải tổ cấu trúc hệ thống tài chính
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

lành mạnh hơn, tránh ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế. Thứ hai, ta cần đẩy mạnh sản
i i i i i i i i i i i i i i i i i

xuất kinh doanh và có những chính sách miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, đặc biệt
i i i i i i i i i i i i i i i i i

đối với những doanh nghiệp vừa và nhỏ khi bị tác động bởi những yếu tố biến động lớn từ
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

bên ngoài như dịch Covid-19. Đồng thời nắm bắt cơ hội để thu hút vốn đầu tư, giám sát
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

chặt chẽ các nguồn vốn đầu tư nước ngoài vào nước ta, đẩy mạnh xúc tiến đầu tư nước
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

ngoài. Thứ ba, để giảm sự phụ thuộc về nguồn cung hay tránh bớt tác động từ việc giảm
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

nhập khẩu từ các nước khác do các cuộc khủng hoảng tài chính, ta cần đa dạng hóa nguồn
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

cung nguyên liệu, tăng cường và đẩy mạnh phát triển thị trường trong nước, nghiên cứu
i i i i i i i i i i i i i i i i

mở rộng thị trường xuất khẩu sang các thị trường mới. Ngoài ra, nhà nước và các doanh
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

nghiệp cũng có thể áp dụng một số biện pháp khác như: kích cầu bù lãi suất; đẩy mạnh
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

giải ngân vốn xây dựng cơ bản; minh bạch và cải cách các thủ tục hành chính; khuyến
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

khích tiêu dùng hợp lý và nâng lương tối thiểu; thường xuyên cập nhật tin tức trong và
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

ngoài nước để kịp thời đánh giá tình hình kinh tế để đưa ra những chính sách đối phó kịp
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

thời;…..

13
 KẾT LUẬN
Khủng hoảng kinh tế là điều mà ở bất kỳ thời đại nào nhân loại cũng không thể i i i i i i i i i i i i i i i i i i

tránh khỏi. Những cuộc khủng hoảng xảy ra đều do những nguyên nhân chủ quan và
i i i i i i i i i i i i i i i i

nguyên nhân khách quan hình thành, nhưng cuối cùng người chịu những hậu quả vẫn là
i i i i i i i i i i i i i i i i

chúng ta, những con người sống trong xã hội văn minh. Lý luận của chủ nghĩa Mác Lênin
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

đã chỉ ra được bản chất khủng hoảng kinh tế trong chủ nghĩa tư bản là khủng hoảng sản
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

xuất “thừa” do những mâu thuẫn trong xã hội và cũng chỉ ra được chu kỳ của khủng
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

hoảng nên ta có thể nhận ra được rằng, hết cuộc khủng hoảng này sẽ đến khủng hoảng
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

khác và vì thế ta luôn phải sẵn sàng trước những nguy cơ và thách thức mà các cuộc
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

khủng hoảng ấy mang lại. i i i i i

Trong suốt chiều dài lịch sử, chúng ta đã phải chứng kiến nhiều cuộc khủng hoảng i i i i i i i i i i i i i i i i

và phải chịu những hậu quả không mong muốn. Ngày nay các công nghệ, kỹ thuật, trí tuệ
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

nhân loại đều phát triển theo cấp số nhân khiến đời sống nhiều phần được cải thiện, đặc
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

biệt khi ta đang trong thời kỳ hội nhập. Tuy nhiên xu thế này sẽ là con dao hai lưỡi, là cơ
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

hội nhưng cũng là thách thức đòi hỏi không chỉ nước ta mà cả thế giới phải nhìn nhận lại
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

và rút kinh nghiệm từ những cuộc khủng hoảng trước hay những cuộc khủng hoảng từ các
i i i i i i i i i i i i i i i i

nước khác và từng bước xây dựng những kế hoạch, chính sách cụ thể để chống chọi với
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

những cuộc khủng hoảng đang xảy ra trong quốc gia của mình. Không chỉ chính phủ mà
i i i i i i i i i i i i i i i i i

các nhà đầu tư, các doanh nghiệp thậm chí là các cá nhân luôn phải trang bị cho mình
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

những kiến thức về xã hội để có thể tự đánh giá tình hình một cách hợp lý và đưa ra được
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

những quyết định đúng đắn. i i i i i

Trong bài viết tiểu luận này của em còn nhiều khiếm khuyết nên em rất mong nhận i i i i i i i i i i i i i i i i i

được sự góp ý từ các thầy cô để em có thể hoàn thiện trong những bài viết sau. Em xin
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

chân thành cảm ơn! i i i

14
 TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo trình “Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác Lênin”.
i i i i i i i i i i i i

2. Giáo trình “Kinh tế chính trị Mác – Lênin” (dùng cho các khối ngành không chuyên Kinh
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

tế - Quản trị kinh doanh trong các trường đại học và cao đẳng)
i i i i i i i i i i i i i

3. Báo cáo của Bộ kế hoạch và đầu tư năm 2020.

iii i iii i iii i iii i iii i iii i iii i iii i iii i iii i iii i iii i

4. Tin tức tài chính từ Bộ tài chính, “Việt Nam trước khủng hoảng và suy thoái kinh tế
i i i i i i i i i i i i i i i i i i i

toàn cầu”, nguồn https://mof.gov.vn/webcenter/portal/tttc/pages_r/l/chi-tiet-tin-tin-tuc-tai-

i i i

chinh?dDocName=BTC340475.
5. Viện chiến lược và chính sách tài chính, “Đánh giá tác động của dịch Covid-19 đến
i i i i i i i i i i i i i i i i i

kinh tế thế
i giới và Việt Nam”,
i nguồn i i i i i i

https://mof.gov.vn/webcenter/portal/vclvcstc/pages_r/l/chi-tiet-tin?
dDocName=MOFUCM227568. i

6. TOPI, “Khủng hoảng kinh tế 2008 và những tác động của nó tới thị trường Việt Nam”,
i i i i i i i i i i i i i i i i i i

nguồn https://topi.vn/khung-hoang-kinh-te-2008.html.
i

15