1- EKONOMIA-ERAGILEAK

Erabaki-hartzailea Erabakia
Familiak Kontsumitzen dute eta etekinak eduki
Enpresak Ondasunak + zerbitzuak banatu eta eman
Sektore Publikoa Dena antolatu gizartearen ongizaterako

2- EKOIZPEN-BALIABIDEAK EDO FAKTOREAK

→ NATURA-BALIABIDEAK: naturatik lortzen diren baliabideak, hala nola itsasoa

edo lurra ---> manipulatuta egon gabe, produktu naturalak
→ LANA: langileri ordaindu bere jarduera fisikoa edo intelektualagatik
→ KAPITAL-ONDASUNAK: produktuak egiteko beharrezkoa-->
o Dirua
o Elementu fisikoak (makinak) edo ondasun + zerbitzuen ekoizpena eta
banaketa
→ Ekoizpen-faktoreak pertsonenak dira, eta enpresei alokatzen dizkiete errenta
baten truke.
o ERRENTA: ekoizpen-baliabide bat erabiltzearen truke (pertsona bat lan
egiteagatik) ordaintzen den balioa edo prezioa (soldata)
▪ NATURA-BALIABIDEAK --> Alokairuak
▪ LANA --> Soldatak
▪ KAPITALA --> Interesak

3- ENPRESAREN OSAGAIAK

→ Enpresa da oinarrizko produkzio-unitate ekoizpena

o GIZATALDEA: dauden pertsona guztiak --> jabeak, langileak...
o KAPITAL-ONDASUNAK: bizirik ez dauden gauzak
▪ Aktibo ez-korrontea: denbora luzez erabili --> makinak, altzariak..
▪ Aktibo korrontea: urtero berriztutako ondasunak --> lehengaiak,
bulego-materiala, DIRUA...
o ANTOLAKETA: enpresak arlotan banandu hobeto antolatzeko
▪ Hornikuntza: materialak erosi + bildu
▪ Ekoizpena: produktua fabrikatzea
▪ Giza baliabideak: gizataldea antolatu
▪ Marketina: produktua merkaturatzeko jarduerak
▪ Finantzaketa eta inbertsioak: funtsak bildu enpresak behar
dutenean edukitzeko
▪ Zuzendaritza: Arlo guztiak antolatu + koordinatu
o INGURUNEA: enpresa/sektore baten funtzionamenduan eragiten duten
faktoreak
▪ Orokorra: enpresa guztiei eragiten die (lan egiteko adina aldatu)
▪ Espezifikoak: enpresa jakin batean eragiten du (konpetentzia
zure alboan egotea)
 4- KOSTUAK ETA SARRERAK

→ EKOIZPEN-KOSTUA: ondasun/zerbitzu bat ekoizteko erabili diren baliabideen

diru-balioa
o Kostu finkoak (KF): nahiz eta ekoitzitako kopurua aldatu --> = jarraitu
o Kostu aldakorra (KA): ekoizpenarekin (producción) batera aldatu
o Guztizko kostuak (KG): KG= KF + KA
→ Produktuak ekoiztuta --> enpresak saldu diru-sarrerak edukitzeko
o Sarrerak (SG): produktuak saltzean lortutako diru-balioa
▪ SG = P (prezioa) · Q (saldutako produktuaren kopurua)
→ Enpresa-etekinak kalkulatzeko
o Enpresa-etekina (E): produktuen salmentekin eta produktuaren
kostuekin lortutako diru-balioa
▪ E = SG – KG

5- ENPRESA MOTAK

GUTXIENEKO GUTXIENEKO KAPITALAREN

ENPRESA MOTA ERANTZUKIZUNA
BAZKIDEAK KAPITALA ZATIAK
BANAKAKO Enpresaburua
1 Ez dago Mugagabea Ez
ENPRESAK (autonomoa)
Sozietate Akzioa
Anonimoa 1 60.100€ (eskualdatze
(S.A.) librea)
SOZIETATEAK Sozietate Parte-hartzeak
Mugatua:
Mugatua 1 3.000€ (eskualdatze
Inbertitutako
(SM) mugatua)
kapitala
Boto bat
Estatuetan kooperatibistako
Kooperatibak 3
finkatua erabakiak
hartzeko

→ GUTXIENEKO KAPITALA --> enpresa sortzeko behar den dirua/ondasun balioa

→ ERANTZUKIZUNA --> zerekin erantzun beharko duzu arazo ekonomiko
egotekotan
o Mugagabea: enpresan jarritako kapitala + zure ondasun pertsonalak
o Mugatua: bakarrik inbertitutako kapitala
→ KAPITALAREN ZATIAK --> kapital guztia zatitzen da eta, enpresek eta
pertsonek erosten dituzte zatiak
o Kooperatiben kasuan ezin dira saldu --> enpresa uzten baduzu diru hori
enpresan geratu
6- ENPRESEN FINANTZAKETA

→ Baliabideak behar dituzte bere jarduera gauzatzeko eta inbertsioak egiteko

BARNE-BALIABIDEAK EDO AUTOFINANTZAKETA

ERRESERBAK Banatu gabeko irabaziak dira --> Enpresan
geratzen dira inbertsio berriak finantzatzeko/ >12 hila
hazteko
KANPO-BALIABIDEAK
MERKATARITZA- Enpresa hornitzaileei (proveedor) egindako
KREDITUA erosketak ordaindu gabe utzi hurrengo hilabetera
arte --> bitartean dirua bikoiztu produktua askotan
saltzen + kobratzen
FUNTS- Gauzak ordaintzeko dirua (ogasuna, gizarte-
≤12
ESPONTANEOA segurtasuna edo langileen soldata), ez dute
hilabete
ordaintzen (dirurik ez dagoelako) krediturik ez
eskatzeko eta interesik ez ordaintzeko --> ez dute
denbora asko behar izaten dirua itzultzeko, nahikoa
da fakturak bezeroei kobratzearekin
KAPITAL- Bazkide gehiago onartu --> pertsonak baliabideak Itzultzeko
ZABALKUNTZA jarriko dituzte. Enpresa handiek burtsa erabiltzen eperik
dute gabe
MAILEGUA Bankuari eskatzen diozu eta eskatutakoa gehi
>12 hila
interesak bueltatu beharko duzu
KREDITU- Bankuak uzten dizu diru kantitate bat kontu
KONTUA korronte batean erabiltzeko behar duzunean (sartu
eta atera dezakezu dirua nahi duzunean) ≤12 hila
--> Erabiltzen duzunaren interesak ordaintzen
dituzu eta erabiltzen ez duzunaren komisio txiki bat

7- ERRENTAREN FLUXU ZIRKULARRA