‫‪11/19/2010‬‬

‫ت‪ٙ‬اْ خذا‬
‫دا٘شٍا‪ ٜ‬دریا٘‪ٛ‬ردی ‪ ٚ‬عّ‪ ْٛ‬دریایی چات‪ٟ‬ار‬
‫دا٘شىذ‪ٟٙٔ ٜ‬ذسی دریا‬
‫ٌر‪ٟٙٔ ٜٚ‬ذسی وشتی سازی‬

‫هیدرودینامیک‬

‫سیستم رانش کشتی‬

‫هذرس‪ :‬ابورر ابراهیوی‬

‫سیستن رانش کشتی‪:‬‬

‫• ترای حروت وشتی تایذ ٘یر‪ٚ‬یی ت‪ ٝ‬وشتی ‪ٚ‬ارد ش‪ٛ‬د و‪ ٝ‬تر ٘یر‪ٚ‬ی ٔما‪ٔٚ‬ت وشتی‬
‫غّث‪ ٝ‬و‪ٙ‬ذ‪ .‬ایٗ ٘یر‪ ٚ‬تراست )‪٘ (Thrust‬أیذ‪ٔ ٜ‬ی ش‪ٛ‬د‪٘ .‬یر‪ٚ‬ی تراست ت‪ٛ‬سط‬
‫سیستٓ را٘ش وشتی تأیٗ ٔی ش‪ٛ‬د‪.‬‬

‫• ویژگیهای یک سیستن رانش هناسب‪:‬‬

‫‪ -1‬تازد‪ٞ‬ی تاال ( وٕتریٗ ٔصرف ا٘رشی ‪ ٚ‬ت‪ِٛ‬یذ تیشتریٗ ٘یر‪ٚ‬ی تراست)‬
‫‪ -2‬لاتّیت ساخت‪٘ ،‬صة‪ٍٟ٘ ،‬ذاری ‪ ٚ‬تعٕیرات آساٖ‬
‫‪ٞ -3‬سی‪ ٝٙ‬پاییٗ‬
‫‪ -4‬جإ٘ایی آساٖ در وشتی‬

‫‪1‬‬
 ‫‪11/19/2010‬‬

‫اجسای سیستن رانش کشتی‪:‬‬

‫‪٘ -‬یر‪ٚ‬ی ٔحرو‪ ٝ‬اصّی )‪(prime mover‬‬
‫‪ -‬سیستٓ ا٘تماَ لذرت )‪(Power Transmission System‬‬
‫‪ -‬را٘ش د‪ٙٞ‬ذ‪(Propulsor) ٜ‬‬

‫نیروی هحرکه اصلی‪:‬‬

‫• ٘یر‪ٚ‬ی ٔحرو‪ ٝ‬ترای حروت وشتی ٔی ت‪ٛ‬ا٘ذ از ر‪ٚ‬ش‪ٟ‬ای زیر تأیٗ ش‪ٛ‬د‪:‬‬

‫هوتور دیسل )‪(Diesel Engine‬‬

‫‪2‬‬
 ‫‪11/19/2010‬‬

‫نیروی هحرکه اصلی‪:‬‬

‫توربین بخار )‪(Steam Turbine‬‬

‫توربین گاز )‪(Gas Turbine‬‬

‫هوتور دیسل‪:‬‬
‫• ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ر دیسَ‪ٛٔ ،‬ت‪ٛ‬ری است و‪ ٝ‬تا احتراق س‪ٛ‬خت ت‪ِٛ‬یذ ا٘رشی ٔی ٕ٘ایذ‪.‬‬
‫انواع هوتورهای دیسل دریایی بر حسب دور هوتور‪:‬‬
‫‪ٛٔ -1‬ت‪ٛ‬ر‪ٞ‬ای د‪ٚ‬ر پاییٗ ( وٕتر از ‪ 240‬د‪ٚ‬ر در دلیم‪)ٝ‬‬
‫‪ٛٔ -2‬ت‪ٛ‬ر‪ٞ‬ای د‪ٚ‬ر ٔت‪ٛ‬سط ( تیٗ ‪ 240‬تا ‪ 960‬د‪ٚ‬ر در دلیم‪)ٝ‬‬
‫‪ٛٔ -3‬ت‪ٛ‬ر‪ٞ‬ای د‪ٚ‬ر تاال ( تیشتر از ‪ 960‬د‪ٚ‬ر در دلیم‪)ٝ‬‬

‫انواع هوتورهای دیسل بر حسب سیکل کاری‪:‬‬

‫‪ٛٔ -1‬ت‪ٛ‬ر‪ٞ‬ای د‪ ٚ‬زٔا٘‪(Two Stroke) ٝ‬‬
‫‪ٛٔ -2‬ت‪ٛ‬ر‪ٞ‬ای چ‪ٟ‬ار زٔا٘‪(Four Stroke)ٝ‬‬

‫‪3‬‬
 ‫‪11/19/2010‬‬

‫توربین بخار‪:‬‬
‫• در ایٗ ت‪ٛ‬رتیٗ‪ ،‬تخار آب تا فشار تاال ( و‪ ٝ‬از دیً تخار خارج شذ‪ ٜ‬است) ‪ٚ‬ارد یه‬
‫سری از پر‪ٞ ٜ‬ا ٔی ش‪ٛ‬د ‪ ٚ‬تاعث چرخیذٖ پر‪ٞ ٜ‬ا ‪ ٚ‬شفت ٔتصُ ت‪ ٝ‬آ٘‪ٟ‬ا ٔی ش‪ٛ‬د‪.‬‬
‫ٔح‪ٛ‬ر د‪ٚ‬ر خر‪ٚ‬جی ت‪ٛ‬رتیٗ را ت‪ٌ ٝ‬یرتىس ٔ‪ٙ‬تمُ ورد‪ٌ ٚ ٜ‬یرتىس د‪ٚ‬ر ٔ‪ٛ‬رد ٘یاز‬
‫پر‪ٚ‬ا٘‪ ٝ‬وشتی را ت‪ِٛ‬یذ ٔی و‪ٙ‬ذ‪.‬‬

‫توربین گاز‪:‬‬
‫اتتذا ‪ٛٞ‬ا ‪ٚ‬ارد وٕپرس‪ٛ‬ر ٔی ش‪ٛ‬د ‪ ٚ‬فشار آٖ تاال ٔی ر‪ٚ‬د‪ٛٞ .‬ا تا فشار تاال ‪ٚ‬ارد‬
‫ٔحفظ‪ ٝ‬احتراق شذ‪ ٚ ٜ‬در اثر تسریك ٌاز‪ ،‬احتراق ص‪ٛ‬رت ٔی ٌیرد‪ .‬در اثر احتراق‪،‬‬
‫ٌاز‪ٞ‬ای داغ تا فشار ‪ ٚ‬سرعت تاال ت‪ِٛ‬یذ ‪ٚ ٚ‬ارد ت‪ٛ‬رتیٗ ٔی ش‪ٛ‬د‪ .‬ایٗ وار تاعث‬
‫چرخش ت‪ٛ‬رتیٗ ‪ٔ ٚ‬ح‪ٛ‬ر آٖ ٔی ش‪ٛ‬د‪ .‬ایٗ ٔح‪ٛ‬ر ت‪ٌ ٝ‬یرتىس ٔتصُ است ‪ٚ‬‬
‫ٌیرتىس د‪ٚ‬ر ٔ‪ٛ‬رد ٘یاز پر‪ٚ‬ا٘‪ ٝ‬را ت‪ِٛ‬یذ ٔی و‪ٙ‬ذ‪.‬‬

‫‪4‬‬
 ‫‪11/19/2010‬‬

‫هقایسه توربین گاز با توربین بخار و هوتور دیسل‬

‫هسایا ‪:‬‬
‫٘سثت لذرت ت‪ٚ ٝ‬زٖ تاال‬ ‫•‬
‫سرعت تاالتر‬ ‫•‬
‫ا٘ذاز‪ ٜ‬و‪ٛ‬چىتر‬ ‫•‬
‫اجسا ٔتحرن وٕتر ‪ ٚ‬در٘تیج‪ ٝ‬ارتعاشات وٕتر ‪٘ ٚ‬یاز وٕتر ت‪ ٝ‬ر‪ٚ‬ا٘ىاری‬ ‫•‬

‫هعایب‪:‬‬
‫لیٕت تاال‬
‫را٘ذٔاٖ وٕتر‬
‫زٔاٖ شر‪ٚ‬ع ت‪ ٝ‬وار ط‪ٛ‬ال٘ی ٘سثت ت‪ٛٔ ٝ‬ت‪ٛ‬ر دیسَ‬
‫زٔاٖ پاسخ د‪ٞ‬ی ط‪ٛ‬ال٘ی در زٔاٖ تغییر د‪ٚ‬ر‬

‫سیستن انتقال قذرت‪:‬‬

‫• سیستٓ ا٘تماَ لذرت از شفت ‪ٞ‬ا‪ ،‬جعث‪ ٝ‬د٘ذ‪ٌ( ٜ‬یرتىس) ‪ ٚ‬یاتالا٘‪ٟ‬ایی تشىیُ شذ‪ٜ‬‬
‫است و‪ ٝ‬لذرت را از ٘یر‪ٚ‬ی ٔحرو‪ ٝ‬اصّی ت‪ ٝ‬را٘ش د‪ٙٞ‬ذ‪ ( ٜ‬تع‪ٛٙ‬اٖ ٔثاَ پر‪ٚ‬ا٘‪ )ٝ‬ا٘تماَ‬
‫ٔی د‪ٞ‬ذ‪.‬‬

‫‪5‬‬
 ‫‪11/19/2010‬‬

‫رانش دهنذه ها‪:‬‬

‫ت‪ٛ‬اٖ ٌرفت‪ ٝ‬شذ‪ ٜ‬از ٔحرو‪ ٝ‬اصّی را ت‪٘ ٝ‬یر‪ٚ‬ی تراست وشتی تثذیُ ٔی و‪ٙٙ‬ذ‪.‬‬
‫انواع رانش دهنذه در کشتی ها‪:‬‬
‫پروانه های با گام ثابت‪:‬‬
‫ایٗ پر‪ٚ‬ا٘‪ٞ ٝ‬ا از چ‪ٙ‬ذ پر‪ ٜ‬تشىیُ شذ‪ ٜ‬است و‪ ٝ‬تر ر‪ٚ‬ی یه ت‪ٛ‬پی)‪٘ (Hub‬صة ٔی ش‪٘ٛ‬ذ‪.‬‬
‫ایٗ ٘‪ٛ‬ع پر‪ٚ‬ا٘‪ ٝ‬تیشتریٗ وارترد را در وشتی ‪ٞ‬ا دارد‪.‬‬

‫پر‪ٚ‬ا٘‪ٞ ٝ‬ای ٌاْ ثاتت ٔی ت‪ٛ‬ا٘ذ دارای د‪ ٚ‬تا ‪ٞ‬فت پر‪( ٜ‬تر اساس فروا٘س ارتعاشی‬
‫تذ٘‪ ،ٝ‬ساز‪ٔ ٚ ٜ‬اشیٗ آالت ‪ ٚ‬تعذاد سیّ‪ٙ‬ذر ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ر) تاش‪ٙ‬ذ‪.‬‬
‫دو پره‪ :‬ش‪ٙ‬ا‪ٚ‬ر‪ٞ‬ای تفریحی ‪ ٚ‬لایك ‪ٞ‬ای ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ری و‪ٛ‬چه‬
‫سه پره‪ٛٔ :‬ت‪ٛ‬ر‪ٞ‬ای سرعت تاال ‪ٔ ٚ‬ت‪ٛ‬سط (ٔا‪ٞ‬یٍیری‪ ،‬یذن وش‪ ،‬لایك ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ری)‬
‫چهار پره و باالتر‪ :‬ش‪ٙ‬ا‪ٚ‬ر‪ٞ‬ای تجاری ‪ ٚ‬تا٘ىر‪ٞ‬ای تسري‬

‫پروانه های چپ گرد و راست گرد‪:‬‬

‫اٌر ج‪ٟ‬ت چرخش پر‪ٚ‬ا٘‪ ٝ‬ساعتٍرد تاشذ ‪ :‬راستگرد )‪(Right-handed‬‬
‫اٌر ج‪ٟ‬ت چرخش پر‪ٚ‬ا٘‪ ٝ‬پاد ساعتٍرد تاشذ ‪ :‬چپ گرد )‪(Left-handed‬‬

‫تیش از ‪ 90‬درصذ ش‪ٙ‬ا‪ٚ‬ر‪ٞ‬ای ته پر‪ٚ‬ا٘‪ ٝ‬از‬

‫پر‪ٚ‬ا٘‪ٞ ٝ‬ای راستگرد استفاد‪ٔ ٜ‬ی و‪ٙٙ‬ذ‪.‬‬

‫‪6‬‬
 ‫‪11/19/2010‬‬

‫پروانه با گام هتغیر)‪: (CPP‬‬

‫در ایٗ ٘‪ٛ‬ع پر‪ٚ‬ا٘‪ ٝ‬تر خالف پر‪ٚ‬ا٘‪ ٝ‬تا ٌاْ ثاتت‪ ،‬پر‪ٞ ٜ‬ا تر ر‪ٚ‬ی ت‪ٛ‬پی ثاتت ٘یست‪ٙ‬ذ ‪ٚ‬‬
‫لاتّیت تغییر ج‪ٟ‬ت دار٘ذ‪ .‬ایٗ تغییر ج‪ٟ‬ت تاعث تغییر ٌاْ پر‪ٚ‬ا٘‪ٔ ٝ‬ی ش‪ٛ‬د‪.‬‬

‫هسایای ‪ CPP‬نسبت به پروانه های گام ثابت‪:‬‬

‫‪ -1‬تازد‪ٞ‬ی تیشتر ‪ ٚ‬در ٘تیج‪ ٝ‬وا‪ٞ‬ش ٔصرف س‪ٛ‬خت‬
‫‪-2‬لاتّیت ٔا٘‪ٛ‬ر ت‪ٟ‬تر وشتی ( لاتّیت حروت ت‪ ٝ‬عمة تذ‪٘ ٖٚ‬یاز ت‪ ٝ‬د‪ٚ‬ر ٔعى‪ٛ‬س ٔ‪ٛ‬ت‪ٛ‬ر)‬
‫‪ -3‬عذْ ٘یاز ت‪ٌ ٝ‬یرتىس (تغییر سرعت تا تغییر ٌاْ پر‪ٚ‬ا٘‪)ٝ‬‬

‫هعایب ‪ CPP‬نسبت به پروانه های گام ثابت‪:‬‬

‫‪ -1‬ساختٕاٖ ٘سثتاً پیچیذ‪ٜ‬‬
‫‪ -2‬تاال ت‪ٛ‬دٖ ‪ٞ‬سی‪ ٝٙ‬ساخت‬
‫‪ -3‬تعٕیر ‪ٍٟ٘ ٚ‬ذاری تیشتر‬

‫ا٘ذاز‪ ٜ‬ت‪ٛ‬پی پر‪ٚ‬ا٘‪٘ CPP ٝ‬سثت ت‪ ٝ‬پر‪ٚ‬ا٘‪ٌ ٝ‬اْ ثاتت تسرٌتر است‪:‬‬
‫پروانه گام ثابت ‪Rh  (0.15  0.25) RP :‬‬
‫پروانه گام هتغیر‪Rh  (0.25  0.40) RP :‬‬

‫‪7‬‬
 ‫‪11/19/2010‬‬

‫حالت ‪:Feathering‬‬
‫در ش‪ٙ‬ا‪ٚ‬ر‪ٞ‬ایی و‪ ٝ‬دارای چ‪ٙ‬ذ پر‪ٚ‬ا٘‪ٔ ٝ‬ی تاش‪ٙ‬ذ‪ ،‬تعضی ا‪ٚ‬لات الزْ است یىی از پر‪ٚ‬ا٘‪ٞ ٝ‬ا‬
‫از د‪ٚ‬ر خارج ش‪ٛ‬د‪ .‬در ایٗ حاِت‪ ،‬تیغ‪ٞ ٝ‬ای پر‪ٚ‬ا٘‪ ٝ‬تمریثاً در أتذاد ط‪ َٛ‬وشتی لرار‬
‫ٔی ٌیر٘ذ ‪ ٚ‬در ٘تیج‪ٔ ٝ‬ما‪ٔٚ‬ت ‪ٞ‬یذر‪ٚ‬دی‪ٙ‬أیىی پر‪ٚ‬ا٘‪ ٝ‬ت‪ ٝ‬حذالُ ٔی رسذ‪.‬‬

‫هکانیسم تغییر گام پروانه های ‪:CPP‬‬

‫‪pull–push rod system‬‬

‫‪Hub piston system‬‬

‫‪8‬‬
 ‫‪11/19/2010‬‬

‫پروانه های عکس چرخنذه )‪(CRP‬‬

‫ایٗ سیستٓ شأُ د‪ ٚ‬پر‪ٚ‬ا٘‪ٔ ٝ‬ی تاشذ و‪ ٝ‬پشت سر ‪ ٓٞ‬تر ر‪ٚ‬ی یه شفت ٘صة ٔی ش‪٘ٛ‬ذ‪.‬‬
‫• لطر پر‪ٚ‬ا٘‪ ٝ‬عمثی ( ٘سدیه ت‪ ٝ‬سىاٖ) و‪ٛ‬چىتر از‬
‫پر‪ٚ‬ا٘‪ ٝ‬جّ‪ٛ‬یی ٔی تاشذ‪.‬‬
‫• دارای د‪ ٚ‬شافت ‪ٔ ٓٞ‬ح‪ٛ‬ر ٔی تاش‪ٙ‬ذ و‪ ٝ‬پر‪ٚ‬ا٘‪ ٝ‬جّ‪ٛ‬‬
‫ر‪ٚ‬ی شافت تیر‪٘ٚ‬ی ‪ ٚ‬پر‪ٚ‬ا٘‪ ٝ‬عمة ر‪ٚ‬ی شافت داخّی‬
‫٘صة ٔی ش‪ٛ‬د‪ .‬سرعت د‪ ٚ‬پر‪ٚ‬ا٘‪ٔ ٝ‬ی ت‪ٛ‬ا٘ذ ٔتفا‪ٚ‬ت‬
‫تاشذ‪.‬‬
‫هسایای پروانه ‪: CRP‬‬
‫• استفاد‪ ٜ‬از ا٘رشی جریاٖ پر‪ٚ‬ا٘‪ ٝ‬ا‪( َٚ‬افسایش تازد‪ٞ‬ی)‬
‫• خ‪ٙ‬ثی شذٖ ٌشتا‪ٚ‬ر‪ٞ‬ای ‪ٚ‬ارد تر وشتی(ٔا٘‪ٛ‬ر ت‪ٟ‬تر)‬
‫• وا‪ٞ‬ش تار ر‪ٚ‬ی سطح ‪ٞ‬ر پر‪ ٚ ٜ‬افسایش را٘ذٔاٖ‬
‫هعایب‪:‬‬
‫‪‬شافت پیچیذ‪ ( ٜ‬عذْ وارترد در وشتی ‪ٞ‬ای تسري تا شافت ط‪ٛ‬ال٘ی)‬
‫‪‬خطر وا‪ٚ‬یتاسی‪ ٖٛ‬در پر‪ٚ‬ا٘‪ ٝ‬د‪ْٚ‬‬

‫پروانه های هتذاخل )‪(over lapping‬‬

‫د‪ ٚ‬پر‪ٚ‬ا٘‪ ٝ‬در و‪ٙ‬ار ‪ ٚ ٓٞ‬تا یه فاصّ‪ ٝ‬ط‪ِٛ‬ی ٘صة ٔی ش‪٘ٛ‬ذ‪.‬‬ ‫•‬
‫فاصّ‪ ٝ‬تیٗ د‪ ٚ‬شافت‪0.5D-0.8D :‬‬ ‫•‬
‫هسیت اصلی‪ :‬استفاد‪ ٜ‬از ا٘رشی ٔیذاٖ ‪ٚ‬یه‪ -‬افسایش را٘ذٔاٖ‬ ‫•‬
‫ج‪ٟ‬ت چرخش آ٘‪ٟ‬ا ت‪ ٝ‬سٕت تیر‪ٔ ٖٚ‬ی تاشذ‪ .‬یع‪ٙ‬ی پر‪ٚ‬ا٘‪ ٝ‬سٕت راست‬ ‫•‬
‫ساعتٍرد ‪ ٚ‬پر‪ٚ‬ا٘‪ ٝ‬سٕت چپ پاد ساعتٍرد ٔی چرخذ‪.‬‬

‫‪9‬‬
 ‫‪11/19/2010‬‬

‫واترجت‪Waterjet :‬‬
‫• ٍاتزجت اس سیستوْای هذرى راًش هی باشذ کِ هی تَاًذ در شٌاٍرّای هسافزبزی یا‬
‫شٌاٍرّای تٌذرٍ استفادُ شَد‪.‬‬
‫• اصول کار واترجت‪ :‬ایي سیستن آب دریا را اس هذخل ٍرٍدی )‪ (Inlet‬هکیذُ ٍ‬
‫تَسط پوپ بِ آى سزعت بخشیذُ ٍ اس قسوت خزٍجی بِ بیزٍى پزتاب هی کٌذ‪ .‬در‬
‫ًتیجِ ًیزٍیی بِ سوت جلَ بِ شٌاٍر ٍارد هی شَد‪.‬‬

‫• ًیزٍی هحزکِ هی تَاًذ هَتَر الکتزیکی یا تَربیي گاس باشذ‪.‬‬

‫• در هحل خزٍجی آب یک دّاًِ با قابلیت تغییز ساٍیِ تعبیِ شذُ است کِ هی‬
‫تَاًذ باعث تغییز ساٍیِ آب خزٍجی اس ًاسل شَد کِ در ٍاقع ٍظیفِ سکاى ٍ‬
‫هاًَرپذیزی شٌاٍر را اًجام هی دّذ‪.‬‬
‫• خزٍجی ٍاتزجت هعوَال ًشدیک سطح آب قزار دارد‪.‬‬

‫‪10‬‬
 ‫‪11/19/2010‬‬

‫‪ٍ ‬اتزجت یک سیستن راًش با قذرت هاًَر بسیار باال هی باشذ‪.‬‬

‫سیستم رانش آزیموت‪:‬‬

‫• ایي سیستن شاهل چٌذ پزٍاًِ ) ‪ 4‬یا بیشتز) در سیز بذًِ هی باشذ کِ ایي پزٍاًِ ّا‬
‫هی تَاًٌذ بصَرت ‪ 360‬درجِ بچزخٌذ‪.‬‬
‫• ًیزٍی هحزکِ ایي سیستن هی تَاًذ اس رٍشْای سیز تاهیي شَد‪:‬‬
‫‪ -1‬هَتَر الکتزیکی‬
‫‪-2‬هَتَرّای دیشل یا تَربیي گاس‬

‫‪11‬‬