Kierując się jeszcze bardziej na wschód od Supraśla napotkacie Kruszyniany.

To jedna z
dwóch pozostałych w granicach Polski wsi tatarskich (druga – Bohoniki – również znajduje
się na Podlasiu). Tatarzy bardzo zasymilowali się tutaj z Polakami i żyją w zgodzie od wielu
lat. Wielokulturowość województwa podlaskiego jest jednym z jego największych
atutów. Wybierając się na wycieczkę do Kruszynian wyruszacie tak naprawdę w podróż
znacznie dalej. Na miejscu poznacie historię Tatarów, ich religię, a także zwyczaje.

Kruszyniany – wieś tatarska

Jedną z największych atrakcji wsi jest najstarszy w Polsce drewniany meczet z XVIII
wieku. Można go zwiedzać wraz z przewodnikiem praktycznie przez cały rok, ale warto,
podobnie jak do Muzeum Sztuki Drukarskiej i Papiernictwa w Supraślu, zgłosić chęć
zwiedzania wcześniej. W okresie od października do maja należy obowiązkowo telefonicznie
umówić się z przewodnikiem-administratorem meczetu na wizytę. Obok świątyni znajduje się
muzułmański cmentarz, który również warto zobaczyć.
Kruszyniany – kuchnia tatarska

Oprócz zwiedzania Kruszynian, warto poświęcić swój czas na eksplorowanie tutejszej,

tatarskiej kuchni. Smakowanie miejsc to to, co lubię najbardziej i dobrze o tym wiecie. Choć
Kruszyniany są dosyć małe, to oferują naprawdę niezwykłą gamę lokalnych smaków. Warto
tu przyjechać na przepyszny pierekaczewnik, czyli ciasto wielowarstwowe z mięsem, serem
lub jabłkami. Te i inne pyszności oferuje Tatarska Jurta, ale nie jest to jedyna restauracja w
okolicy.

Od wieków tradycyjna kuchnia Tatarów, także tych Polskich opierała się na prostych i łatwo
dostępnych produktach. Najważniejszym i ulubionym pokarmem Tatarów od wieków pozostaje
mięso. Tatarzy jako wyznawcy islamu nie jedzą wieprzowiny. Kuchnia obfituje w jagnięcinę,
baraninę, wołowinę, cielęcinę, drób oraz gęsinę. Mięso było i jest tradycyjną potrawą i
wykorzystywano je na różne sposoby - gotowano, pieczono, smażono i suszono. Podstawę diety
Tatarów stanowił również nabiał – mleko, świeże i suszone sery, masło oraz kożuchy z mleka.
Praktykowano przyrządzanie wyrobów mlecznych z mleka krowiego, koziego, owczego i kobylego.
Trzecim ważnym składnikiem diety tatarskiej jest mąka. Potrawy mączne były bardzo różnorodne.
Przygotowywano je na parze, gotowano, smażono. Szeroko rozpowszechnione są pierogi, nadziewane
mięsem, ziemniakami, ryżem, serem. Potrawy mięsne często zawierają także element mączny –
makarony domowe, placki, podpłomyki, naleśniki smażone, bądź gotowane pierogi, czy smażone
ciastka. Rozpowszechniona była także gotowana kasza gryczana, która do Polski trafiła w XIII wieku,
dzięki Tatarom. Stąd też często używanym określeniem jest „Tatarka”. Ponadto w kuchni tatarskiej
wiele jest potraw jednogarnkowych – łatwych w przyrządzeniu, a przy tym niewymagających wielu
naczyń, których brak było na stepach. Ze względu na tryb życia Tatarów dostępność warzyw była
niewielka, przez co w tradycyjnej kuchni wykorzystuje się przede wszystkim: cebulę, ziemniaki,
marchewkę oraz kapustę. Kuchnia tatarska nie obfituje również w przyprawy – wykorzystuje się dwie
podstawowe - pieprz i sól.

Najważniejsze potrawy tradycyjnej kuchni Tatarów Polskich kultywowane w Kruszynianach to :

1. Banash - to pierogi gotowane na parze, których nadzienie składa się z jagnięciny i warzyw.
Potrawa podawana na ważne uroczystości rodzinne.

2. Bielusz - rodzaj dużego pieroga z ciasta drożdżowego. Przygotowywany był przez wszystkich
Tatarów, ale przede wszystkim Tatarów z Kruszynian. Tradycyjny farsz to gęsina i dynia, przez co jest
to potrawa sezonowa, przygotowywana jesienią i wczesną zimą.

3. Manty na słodko - pierogi z farszem z białego sera. Przygotowywane na parze. Podawane z

jogurtem i sosem owocowym. Manty to potrawa wywodząca się z kuchni wielu ludów azjatyckich , w
tym Tatarów.

4. Shavla - tatarska potrawa podobna do gulaszu. Kawałki mięsa cielęcego podawane z warzywami
sezonowymi i kaszą gryczaną "tatarką". Potrawa całoroczna.