Wykład 1

Wielkości fizyczne podstawowe:

o długość - l, s [metr - m]
o masa - m [kilogram - kg]
o czas - t [sekunda - s]
o natężenie prądu - I [amper - A]
o temperatura - T [kelwin - K] [T = t +273,15K]
o ilość materii - n [mol]
o światłość - i [kandela - cd]

Wielkości fizyczne pochodne - wielkości fizyczne, które można określić za pomocą

wielkości podstawowych. Przykład: objętość V, m3; gęstość - kg/m3; ciśnienie - Pa = N/m2

Wielkości skalarne- posiadają one wartość liczbową wyrażoną w odpowiednich jednostkach

miary. Przykładami wielkości skalarnych są: czas, masa, droga, długość, objętość,
temperatura oraz energia.

Wielkości wektorowe - posiadają one wartość liczbową (długość wektora), wyrażoną w

odpowiednich jednostkach miary, punkt przyłożenia (początek wektora), kierunek i zwrot.
Przykładami wielkości wektorowych są: przemieszczenie, prędkość, siła oraz moment siły.

Funkcje stanu - są wielkościami fizycznymi, których zmiana zależy wyłącznie od stanu

początkowego i końcowego układu. Funkcje stanu są opisywane przez tzn. parametry stanu
czyli: ciśnienie (p), objętość (v), temperaturę (T) oraz liczbę moli układu (n)

Prawa fizyki - przedstawiają matematyczny związek między wielkościami fizycznymi

charakteryzującymi stan układu fizycznego lub przebieg określonego zjawiska. Dzielą się na:

 ogólne (zasady dynamiki, termodynamiki, zachowania, prawo powszechnego

ciążenia)
 szczegółowe (prawo ruchu jednostajnego, jednostajnie przyspieszonego i
opóźnionego).

PRZEDROSTKI DO JEDNOSTEK WIELKOŚCI FIZYCZNYCH

Wykład 2-3

Właściwości sprężyste układów biologicznych

Podział ciał fizycznych:

o Ciała stale (mają określony kształt i określoną objętość)

o Ciecze (przyjmują kształt naczynia, w którym się znajdują, ale ich objętość nie
zmienia się)
o Gazy (podobnie jak ciecze przybieraa kształt naczynia, w którym zostale
umieszczone, lecz w preciwieństwie do cieczy wypełniają całą jego objetość)

Czynnikiem decydującym o stanie skupienia jest wartość oddziaływań pomiędzy

cząsteczkami. Różnice między stanami skupienia wynikają z różnicy w odległości między
cząsteczkami oraz sił ich wzajemnych oddziaływań.

Właściwości ciał fizycznych:

 izotropowe (równokierunkowe) - właściwości elementarnej kostki „wyciętej” z

takiego ciała są jednakowe niezależnie od kierunku, np. metale, szkło
 anizotropowe (różnokierunkowe) - to znaczy takie, których właściwości zależą od
orientacji względem płaszczyzn lub kierunków, np. drewno, materiały kompozytowe,
kości

Siła jest wielkością fizyczną, która jest miarą wzajemnego oddziaływania ciał. Jest
wielkością wektorową, która nadaje ciału przyspieszenie.

Siła sprężystości - siła, która pojawia się w odkształcanym sprężyście ciele i odpowiada ona
za jego powrót do pierwotnego kształtu.

Odkształcenie ciała (deformacja) czyli zmiana wymiarów ciała na skutek działania sił
zewnętrznych. Odkształcenie ciała stałego wywołane działaniem sił zewnętrznych zaburza
równowagę międzyatomową, powodując pojawienie się sił reakcji zwanych siłami
sprężystymi.

Odkształcenia dzielimy na:

1. sprężyste (zanika po usunięciu sił zewnętrznuch, ciało powraca do początkowego

kształtu)
2. plastyczne (takie odkształcenie, gdzie skutki działania sił są trwałe)

Miarą wielkości odkształcenia ciała stałego jest bezwymiarowe odkształcenie względne ε,

wyrażane stosunkiem zmiany określonego rozmiaru ciała Δx (niekoniecznie rozumianego
∆x
jako wymiar liniowy) do jego wielkości początkowej x. ε= [m/m]
x

Naprężenie  definiowane jest jako stosunek działającej siły F do wielkości powierzchni S,

F
na którą działa. Jednostką naprężenia jest paskal Pa (N/m2) σ=
S

Prawo Hooke’a działa dla dostatecznie małych naprężeń, o ile nie zostanie przekroczona
granica sprężystości, w postaci ogólnej odkształcenie ciała (ε) jest wprost proporcjonalne do
naprężenia (σ). σ =M S ε

Naprężenia normalne:

1. ściskanie(sprężanie) (z wszystkich stron). Prawo Hooke’a dla ściskania przyjmuje

postać: ρ=Kε
2. jednoosiowe rozciąganie (ściskanie). Prawo Hooke’a dla rozciągania (ściskania)
przyjmuje postać: σ =Eε

Moduł Younga - wielkość określająca sprężystość materiału. Wyraża ona, charakterystyczną

dla danego materiału, zależność względnego odkształcenia liniowego ε materiału od
N
naprężenia σ, jakie w nim występuje w zakresie odkształceń sprężystych. Jednostka Pa= 2
m

Naprężenia styczne:

 Ścinanie - naprężenia i odkształcenia ścinające dotyczą jedynie ciał stałych (budynki i

∆x
płyty tektoniczne). Prawo Hooke’a dla ścinania przyjmuje postać: τ =Gγ ε=
l0

Wykład 4 Siły rzeczywiste i pozorne

Siły:

o rzeczywiste - siła, która wprawia układ w ruch

o pozorne - najpierw pojawia się ruch układu, który z kolei powoduje działanie sił
bezwładności działających na wszystkie ciała wewnątrz układu. Co więcej, to właśnie
działanie sił pozornych jest wyczuwalne.

Oddziaływania rzeczywiste dzielimy na:

o SILNE (JĄDROWE) - występują na poziomie jądra atomowego i cząstek

elementarnych np.występują między nukleonami w jądrze, mają bardzo mały zasięg
ok. 10-15m,
o SŁABE (JĄDROWE) - odpowiedzialne za rozpad cząstek elementarnych i rozpad β
jąder pierwiastków promieniotwórczych, mają krótki zasięg 10-18m,
o ELEKTROMAGNETYCZNE – siły działające między ładunkami elektrycznymi,
wiążą elektrony w atomach, atomy w cząsteczkach, cząsteczki w ciała
makroskopowe, mają daleki zasięg,
o GRAWITACYJNE - utrzymują Ziemię w całości, wiążą Słońce i planety w układ
słoneczny, a gwiazdy w galaktyki, mają duży zasięg, najmniejszą wartość/natężenie
ze wszystkich oddziaływań.

Prawo Coulomba - każde dwa ładunki punktowe q1 i q2 oddziaływają wzajemnie siłą

elektrostatyczną wprost proporcjonalną do iloczynu tych ładunków, a odwrotnie
proporcjonalną do kwadratu odległości między nimi. Oddziaływanie ładunków zależy od
q 1∗q 2
ośrodka w którym się znajdują. F e =A 2
r

Siła tarcia przeciwdziała ruchowi i zależy od rodzaju podłoża oraz siły nacisku.

1. Jeśli ciała pozostają w spoczynku to działa między nimi tarcie statyczne, którego
wartość jest większa od tarcia kinetycznego.
2. Jeśli dwa ciała pozostające w kontakcie przesuwają się względem siebie, to siła
występująca między nimi nazywana jest tarciem kinetycznym.

Skutki oddziaływań:

o dynamiczne- dotyczą zmian prędkości ciała np. wprawianie ciała w ruch, zatrzymanie
ciała, zmiana prędkości
o statyczne- dotyczą odkształcenia ciała np. złamanie, wygięcie

Siła wypadkowa – to siła która zastępuje działanie kilku innych sił działających na dane
ciało i wywołuje taki sam skutek, jak one. Poszczególne siły nazywamy siłami składowymi.

Wyklad 5 Wprowadzenie do hydrostatyki (siły w cieczach)

Ciecz doskonała

1. jest pozbawiona lepkości – przy jej ruchu niewystępują żadne opory przepływu
wywołane tarciem;
2. jest nieściśliwa – tzn., że nawet przy działaniu największych sił, nie zmienia swojej
objętości;
3. jest pozbawiona rozszerzalności cieplnej –nie zmienia swojej objętości przy
podgrzewaniu i chłodzeniu;
4. ma stały ciężar objętościowy niezależnie od temp i ciśnienia.

Ciecz rzeczywista

1. jest lepka
2. jest ściśliwa
3. rozszerza się
4. zmienia swój ciężar objętościowy w zależności od temperatury i ciśnienia.

Ciśnienie - p definiujemy jako stosunek siły F działającej prostopadle na powierzchnię S do

F
wielkości tej powierzchni. p= Jednostka [Pa]
S

Ciśnienie hydrostatyczne - jest to ciśnienie wywołane ciężarem cieczy. p= ρgh

p= p 0+ ρgh

Prawo Pascala - ciśnienie zewnętrzne wywierane na zamknięty płyn jest przekazywane

niezmienione na każdą część płynu oraz na ścianki naczynia.
Prawo Archimedesa - na każde ciało zanurzone w cieczy działa siła wyporu, skierowana ku
górze i równa co do wartości ciężarowi cieczy wypartej przez to ciało. F w = pgV

Warunek pływania ciał:

o ciało opada na dno, gdy wartość działającej na nie siły wyporu jest mniejsza od
wartości działającej na nie siły ciężkości (Fw<Fg)
o ciało unosi się ku górze, gdy wartość działającej na nie siły wyporu jest większa od
wartości działającej na nie siły ciężkości (Fw>Fg)
o ciało pływa w płynie, gdy wartość działającej na nie siły wyporu jest równa wartości
działającej na nie siły ciężkości(Fw=Fg)

Ciężar pozorny dowolnego ciała zanurzonego w płynie jest różnicą ciężaru ciała (Fg) oraz
działającej na niego siły wyporu (Fw): F g poz .=F g −F w

Prawo Stokes’a – opisuje siłę lepkości działającą na kulkę poruszającą się w cieczy lepkiej.
W przypadku gdy kulka jest w ruchu, tarcie występuje wewnątrz samego płynu, pomiędzy
jego warstwami oraz między kulką i płynem. Kulka pociąga za sobą warstwę przylegającego
płynu, a ten na skutek zjawiska tarcia wewnętrznego wprawia w ruch następne warstwy. Na
kulkę poruszającą się w cieczy z prędkością v działa siła oporu czołowego (lepkości )
skierowana przeciwnie do wektora prędkości v. Siła oporu jaki płyn stawia poruszającej się
kulce, jest proporcjonalna do: promienia kulki r, jej prędkości v, oraz współczynnika lepkości
płynu η. F η=6 πηrv

Napięcie powierzchniowe jest rezultatem oddziaływań międzycząsteczkowych. Każda

cząsteczka znajdująca się wewnątrz fazy ciekłej jest równomiernie otoczona przez inne
cząsteczki i ma wysycone siły wzajemnego
przyciągania.

Kąt zwilżania - jest to kąt, jaki tworzy styczna do

powierzchni kropli osadzonej na powierzchni ciała
stałego, w punkcie styku trzech faz stałej (S), ciekłej (L)
i gazowej (V). Kąt zwilżania określa, jak dobrze (lub
słabo) ciecz rozprowadzi się po powierzchni.

Wykład 6-7 Inercjalne i nieinercjalne układy odniesienia – fizjologiczne skutki działania

przyspieszeń

Układ inercjalny to układ w którym spełnione są prawa mechaniki klasycznej czyli

spełnione są zasady dynamiki Newtona. W układzie inercjalnym przyspieszenie pojawia się
tylko jako rezultat działania (niezrównoważonej) siły.

I zasada dynamiki Newtona głosi że, jeżeli na ciało nie działają siły lub działające siły się
równoważą (Fwyp=0), to ciało pozostaje w spoczynku lub porusza się ruchem jednostajnym i
prostoliniowym, jeżeli wcześniej znajdowało się w ruchu. F wyp =0 , a=0 lub v =const
II zasada dynamiki Newtona określa zależność pomiędzy siła wypadkową działającą na
ciało/układ ciał a przyspieszeniem będącym skutkiem działania tej siły. Przyspieszenie ciała
(a) jest wprost proporcjonalne do działającej siły wypadkowej, ma również ten sam kierunek
co siła, natomiast jest odwrotnie proporcjonalne do masy ciała. Możemy to zapisać w formie
F
równania: F w =m∗a a= w
m

III zasada dynamiki Newtona głosi że, jeżeli ciało A działa na ciało B siłą FAB, to ciało B
oddziałuje na ciało A siłą FBA, taką samą co do wartości i kierunku, lecz o przeciwnym
zwrocie. Jest to zasada akcji i reakcji. F AB=−F AB

Układ nieinercjalny - układy poruszające się ruchem prostoliniowym zmiennym względem

układów inercjalnych, lub ruchem krzywoliniowym (np. obrotowym). Przykładami takich
układów są:
- układy poruszające się ruchem zmiennym prostoliniowym- poziomym (pojazdy włączające
się do ruchu lub zatrzymujące się).
- układy poruszające się ruchem zmiennym prostoliniowym -pionowym (winda).
- układy poruszające się ruchem krzywoliniowym (Ziemia, wirówka).

Na ciała znajdujące się w układach nieinercjalnych działają siły nierzeczywiste (pozorne),

zwane siłami bezwładności. Mają one przeciwny zwrot względem przyspieszenia układu:

a) Siła bezwładności w ruchu prostoliniowym – odpowiada ilorazowi masa ciała i

przyspieszenia układu, jej zwrot jest przeciwny do przyspieszenia układu.
b) Siła bezwładności (odśrodkowa) w ruchu po okręgu:

Wykład 8-9 Dynamika - ruch obrotowy

Pęd (p) ciała jest iloczynem jego masy (m) i prędkości (v) . Pęd jest wektorem o kierunku i
zwrocie zgodnym z wektorem prędkości. Jednostką pędu w układzie Si jest kg*m/s.

Popęd siły (impuls) F*∆t - to iloczyn średniej siły działające na ciało przez czas działania
siły. Popęd siły jest równy zmianie pędu ciała Δp.

Zasada zachowania pędu głosi, że jeżeli na ciało (układ ciał) nie działają siły zewnętrzne
lub działające siły się równoważą, to pęd tego ciała (układu ciał) pozostaje stały. Zasada
zachowania pędu wynika z I i II zasady dynamiki Newtona.

Energia kinetyczna ruchu postępowego jest proporcjonalna do iloczynu masy m i kwadratu

2
mv
prędkości v poruszającego się ciała. Jednostką energii w układzie SI jest dżul (J). E k =
2
Zderzeniem nazywane jest trwające przez skończony czas oddziaływanie poruszających się
względem siebie obiektów, podczas którego działanie sił zewnętrznych jest pomijalnie małe.

Moment siły przyłożonej w punkcie A jest iloczynem wektorowym wektora położenia

punktu materialnego (r) względem wybranego punktu odniesienia „O” i działającej siły F.
Jednostką momentu siły jest niutonoment (Nm). M =r∗F sinα

I zasada dynamiki ruchu obrotowego głosi, że jeżeli na ciało sztywne nie działa moment
siły lub działające momenty sił równoważą się, to ciało pozostaje w spoczynku lub porusza
się ruchem obrotowym jednostajnym.

II zasada dynamiki ruchu obrotowego głosi, że jeżeli wypadkowy moment siły (M)
działający na ciało jest różny od zera, to ciało porusza się z przyspieszeniem kątowym (ε).
Przyspieszenie kątowe bryły jest wprost proporcjonalne do wypadkowego momentu siły i
odwrotnie proporcjonalne do momentu bezwładności (I).

Moment bezwładności (I) jest miarą bezwładności ciała (bryły sztywnej) w ruchu
obrotowym czyli odpowiednikiem masy w ruchu postępowym. Określa on rozmieszczenie
masy względem wybranej osi obrotu. Jednostka momentu bezwładności w układzie SI jest
kg*m2.

Moment pędu jest to iloczyn wektorowy wektora położenia punktu materialnego (r)
względem wybranego punktu odniesienia „O” i pędu cząstki (p). Jednostką momentu pędu w
układzie Si jest kg*m2/s.

Zasada zachowania momentu pędu głosi, że jeżeli wypadkowy moment sił zewnętrznych
działających na układ wynosi zero, to całkowity moment pędu układu jest zachowany.

Wykład 10-11

Podstawowe pojęcia termodynamiczne:

o Temperatura (T) to wielkość proporcjonalna do średniej energii kinetycznej

ruchów cząstek.
o Zerowa zasada termodynamiki mówi o równowadze cieplnej między układami
o jednakowych temperaturach.
o Układy termodynamiczne dzieli się na otwarte, zamknięte i izolowane.
 Ciepło (Q) i jego definicje:
o Ciepło to zmiana energii wewnętrznej układu pod wpływem różnicy
temperatur.
o Ciepło przemiany to ilość ciepła pochłoniętego/uwolnionego podczas zmiany
fazy substancji.
 Ciepło właściwe, pojemność cieplna i sposoby transportu ciepła:
o Ciepło właściwe (cw) to ilość energii potrzebna do ogrzania 1 kg ciała o 1 K.
o Pojemność cieplna (P) to ilość ciepła potrzebna do ogrzania układu o 1 K.
o Sposoby transportu ciepła to przewodnictwo cieplne, konwekcja (unoszenie) i
promieniowanie.
  Przewodnictwo cieplne:
o Przewodnictwo cieplne to proces wymiany ciepła między ciałami stałymi w
bezpośrednim kontakcie.
o Zależy od współczynnika przewodnictwa cieplnego, powierzchni, grubości i
różnicy temperatur.
 Konwekcja:
o Konwekcja to proces wymiany ciepła przez ruch strumienia płynów.
o Dzielona jest na konwekcję wymuszoną (np. wentylatory) i swobodną (np.
unoszenie gorącego powietrza).
 Promieniowanie:
o Promieniowanie to proces wymiany ciepła przez fale elektromagnetyczne.
o Prawo Stefana-Boltzmana opisuje szybkość wymiany ciepła przez
promieniowanie.
 Bilans cieplny i mechanizmy regulacji temperatury:
o Bilans cieplny opisuje równość pobranego i oddanego ciepła w układzie
izolowanym.
o Termoregulacja to zdolność utrzymywania stałej temperatury ciała.
 Wymiana ciepła między organizmem a otoczeniem:
o Wymiana ciepła obejmuje procesy suchego przewodzenia, konwekcji,
promieniowania oraz wydzielanie i odparowanie potu.
 Adaptacje klimatyczne zwierząt:
o Zwierzęta dostosowują się do zmieniających się warunków klimatycznych, np.
przez zmiany w futrze, migracje czy sen zimowy.

Wykład 12-13
Dawka pochłonięta to ilość energii ΔE przekazana przez promieniowanie jonizujące jednostce masy
Δm dowolnej substancji. Jest mierzona w grayach (Gy) i definiowana równaniem:

De =ΔE/ Δm

Skutki oddziaływania promieniowania jonizującego na DNA można podzielić na efekty bezpośrednie

(direct effect) i efekty pośrednie (indirect effect). W efekcie pośrednim, promieniowanie może
spowodować powstanie reaktywnych form tlenu (ROS), które z kolei wpływają na DNA.

Dawka graniczna to maksymalna dawka promieniowania uważana za bezpieczną. Dawka

równoważna (równoważnik dawki) uwzględnia zarówno ilość pochłoniętej energii (Da ) jak i typ
promieniowania jonizującego (Q - współczynnik jakości). Jest mierzona w sievertach (Sv) i obliczana
za pomocą wzoru:

H=Da ⋅Q

Dawka efektywna to dawka uwzględniająca zarówno dawkę efektywną promieniowania (Ht ) jak i
promieniowrażliwość narządu (w). Jest wykorzystywana, gdy napromieniowany jest pojedynczy
organ z zewnątrz.

Dawka efektywna obciążająca to dawka podawana, gdy cały organizm jest narażony na źródło
promieniowania wewnętrznego, np. poprzez izotop długożyciowy. Oblicza się ją w oparciu o średni
równoważnik dawki (Ht (t)) w rozpatrywanym czasie.

Moc dawki ekspozycyjnej (Pe ) oraz moc dawki pochłoniętej (Pa ) odnoszą się odpowiednio do zmian
dawki ekspozycyjnej i dawki pochłoniętej w czasie.

Związek pomiędzy dawką a skutkiem biologicznym może być opisany hipotezą liniową bezprogową
lub hipotezą hormezy radiacyjnej. Hipoteza hormezy radiacyjnej sugeruje, że małe dawki mogą mieć
korzystny wpływ na zdrowie, zwiększając odporność organizmu, jednak skutki negatywne pojawiają
się po przekroczeniu pewnej dawki granicznej.

Podział dawek rocznych określa kategorie osób narażonych zawodowo oraz osób z populacji.
Wprowadza się także pojęcie mocy dawki ekspozycyjnej (Pe) i mocy dawki pochłoniętej (Pe).

Działanie promieniowania na organizm zależy nie tylko od dawki, ale również od czasu ekspozycji.
Moc dawki (P) odnosi się do szybkości pochłaniania dawki w czasie.

Wykład 14

Podsumowanie Materiału o Falach

Ogólne Informacje o Falach
 Definicja Fali: Rozchodzenie się drgań w przestrzeni z przenoszeniem energii, bez
transportu substancji.
  Natężenie Fali: Ilość energii przenoszonej przez jednostkową powierzchnię w
jednostce czasu (W/m2).
 Czoło Fali i Promienie Fali: Czoło fali to punkty, do których fala dochodzi w danej
chwili; promienie fali to proste prostopadłe do czoła, pokazujące kierunek
rozchodzenia się energii.

Podział Fal

 Ze względu na kształt powierzchni falowej:

o a) Płaskie: Zaburzenie rozchodzi się w jednym kierunku, a powierzchnie
falowe są płaszczyznami prostopadłymi do kierunku rozchodzenia się fali.
o b) Kuliste: Zaburzenie rozchodzi się ze źródła we wszystkich kierunkach, a
powierzchnie falowe są sferami.
 Ze względu na kierunek drgań cząstek ośrodka:
o a) Poprzeczna: Kierunek drgań cząstek prostopadły do kierunku rozchodzenia
się fali.
o b) Podłużna: Kierunek drgań cząstek równoległy do kierunku rozchodzenia
się fali.
 Ze względu na rodzaj zaburzenia:
o a) Impuls Falowy: Powstaje, gdy źródłem jest jednorazowe zaburzenie w
ośrodku.
o b) Fala Harmoniczna: Powstaje, gdy źródło wykonuje drgania harmoniczne.
 Ze względu na rodzaj drgań rozchodzących się w przestrzeni:
o a) Mechaniczne: Zaburzenie rozchodzi się w ośrodku substancjonalnym.
o b) Elektromagnetyczne: Pole elektryczne rozchodzi się w przestrzeni.
o c) Materii: Materia, podobnie jak światło, ma dwoistą naturę korpuskularno-
falową.

Fale Mechaniczne
 Rozchodzenie się drgań cząstek materialnych w ośrodku substancjonalnym.
 Prędkość rozchodzenia się zaburzenia jest wielkością stałą w danym ośrodku
jednorodnym.

Równanie Fali Harmonicznej

 x: Położenie ciała drgającego w dowolnej chwili ruchu.
 A: Amplituda drgań (maksymalne wychylenie z położenia równowagi).
 ω: Częstość kołowa.
 T: Okres drgań.
 f: Częstotliwość drgań.
Dźwięk i Fale Dźwiękowe
 Dźwięk to rozchodzące się zaburzenie ośrodka sprężystego (np., powietrze, woda,
metal) - fala mechaniczna.
  Prędkość dźwięku zależy od medium: v - w powietrzu 340 m/s340m/s, w wodzie
1440−1500 m/s1440−1500m/s, w żelazie 5100 m/s5100m/s.
Podział Dźwięków
 Infradźwięki: 0−20 Hz0
 Dźwięki Słyszalne: 20 Hz−20 kHz
 Ultradźwięki: 20 kHz−1 GHz
 Hiperdzwięki: Powyżej 1 GHz.

Echolokacja
 Wykorzystuje ultradźwięki do emisji impulsów i analizy fal odbitych.
 Przykłady zwierząt: nietoperze, delfiny.

Zastosowanie Ultradźwięków
 Medycyna (USG, kawitacja, sonikacja, EKG).
 Sonary.
 Grawerowanie.
 Dalmierze.

Obrazowanie Ultrasonograficzne
 Bazuje na falach ultradźwiękowych.
 Zjawisko echa na granicach struktur dostarcza informacji o kształcie narządów czy
przestrzeni wewnątrz ciała.
Wykład 15

Fale elektromagnetyczne są to fale, które przenoszą energię za pośrednictwem zmiennych pól

elektrycznych i magnetycznych. Te zmienne pola tworzą drgania wektora natężenia pola
elektrycznego (E) i wektora indukcji magnetycznej (B) w przestrzeni.

Ogólne cechy fal elektromagnetycznych:

 Źródło fali: Dowolne zaburzenie elektryczne, które generuje zmienną magnetyczną,

a ta z kolei jest źródłem zmiennej pola elektrycznego. Proces ten się powtarza, co
tworzy falę elektromagnetyczną.
 Charakter fali: Fale elektromagnetyczne są falami poprzecznymi. Oznacza to, że
drgania wektorów natężenia pola elektrycznego i magnetycznego odbywają się
prostopadle do kierunku rozchodzenia się fali.
 Prędkość rozchodzenia się: Prędkość fal elektromagnetycznych zależy od ośrodka,
w jakim się poruszają. W próżni wynosi około 3×108 m/s3×108m/s.
 Polaryzacja: Fale elektromagnetyczne mogą być spolaryzowane. W fali
spolaryzowanej liniowo wszystkie wektory E drgają w jednej płaszczyźnie
prostopadłej do płaszczyzny drgań wektora B.
  Prawo Malusa: Natężenie światła przechodzącego przez polaryzator jest związane z
natężeniem światła padającego na polaryzator za pomocą prawa Malusa.
 Prawo Biota: Kąt skręcenia płaszczyzny polaryzacji jest wprost proporcjonalny do
długości drogi światła w substancji optycznie czynnej i stężenia roztworu.
 Enancjomery: Substancje optycznie czynne, zwane enancjomerami, mają zdolność
skręcania płaszczyzny polaryzacji w przeciwnych kierunkach o ten sam kąt.

Przykłady fal elektromagnetycznych obejmują światło widzialne, mikrofale, fale radiowe,

promieniowanie rentgenowskie i promieniowanie gamma. Każdy z tych rodzajów fal ma
określone właściwości i zastosowania w różnych dziedzinach, od komunikacji radiowej po
diagnostykę medyczną.