FILIPINO SA PILING LARANGAN
SUMMATIVE TEST 1 REVIEWER
ARALIN 1: AKADEMIKONG PAGSULAT
AKADEMIKONG PAGSULAT
 Ayon kay Karen Gocsik (2004), ang
akademikong pagsulat ay isang uri ng
pagsulat na ginagawa ng mga iskolar para
sa mga iskolar.
 Ito ay isang masinop at sistematikong
pagsulat ukol sa isang karanasang
panlipunan na maaaring maging batayan ng
marami pang pag-aaral na magagamit sa
ikatataguyod ng lipunan.
 Kung ihahambing sa malikhaing pagsulat,
ang akademikong pagsulat ay
nangangailangan ng mas mahigpit na
tuntunin sa pagbuo ng sulatin.
KATANGIAN
 Pormal
 Piling-piling paggamit ng pananalita
 Pagiging obhetibo
 May paninindigan
 May pananagutan
 May kalinawan
LAYUNIN
 Pataasin ang antas ng kaalaman ng mga
target na mambabasa
 Manghikayat
 Mag-analisa
 Magbigay ng impormasyon
MGA PARAAN NG PAGPAPAHAYAG NG IDEYA
SA AKADEMIKONG PAGSULAT
1. PAGLALAHAD (EKSPOSITORI) –
Nagbibigay-linaw o nagpapaliwanag hinggil
sa proseso, isyu, konsepto, o anumang
paksa na nararapat na alisan ng pag-
aalinlangan.
2. PAGLALARAWAN (DESKRIPTIV) –
Bumubuo ng isang imahe sa pamamagitan
ng paglalantad ng mga katangian nito.
3. PAGSASALAYSAY (NARATIV) –
Nagkukwento ng mga magkakaugnay na
pangyayari.
4. PANGANGATWIRAN (ARGUMENTATIV)
– May layuning manghikayat at
magpapaniwala sa pamamagitan ng
pagbibigay ng mga rason at ebidensya.
ARALIN 2: IBA’T IBANG AKADEMIKONG SULATIN
AYON SA LAYUNIN, GAMIT, KATANGIAN, AT ANYO
1. MGA SULATING NANGANGATWIRAN AT
NAGLALAHAD
 Bionote
 Abstrak
 Katitikan ng Pulong
 Panukalang Proyekto
 Talumpati
 Posisyong Papel
2. MGA SULATING NAGSASALAYSAY AT
NAGLALARAWAN
 Pictorial Essay
 Replektibong Sanaysay
 Lakbay Sanaysay
1. MGA SULATING NANGANGATWIRAN AT
NAGLALAHAD
BIONOTE
 Layunin: Magbigay ng impormasyon
 Naglalahad ito ng mga kwalipikasyon ng
isang indibidwal at ng kaniyang kredibilidad
bilang propesyonal.
 Isang talata lamang
 Nasusulat ito gamit ang ikatlong panauhan.
 Nagsisilbing personal profile ng isang tao.
ABSTRAK
 Buod ng papel-pananaliksik na naglalaman
ng kaligiran, layunin, metodolohiya, resulta
at konklusyon ng pag-aaral.
 Layunin: Paikliin ang isang buong papel
pananaliksik upang mabigyan ng
pangkalahatang ideya ang mambabasa
patungkol sa nilalaman nito.
  200-300 na salita
 Simpleng pangungusap ang ginagamit sa
pagsulat.
KATITIKAN NG PULONG
 “Minutes of the Meeting” sa Wikang Ingles
 Mahalaga ang rekord na ito bilang batayan
o referens sa susunod na pagpupulong.
 Nabubuo kapag isinusulat ng kalihim ang
mga nagaganap sa isang pulong.
 Kalimitang isinasagawa nang pormal,
obhetibo, at komprehensibo o nagtataglay
ng lahat ng mahahalagang detalyeng
tinalakay sa pulong.
 Mga bahagi:
1. Heading - naglalaman ng pangalan
ng kompanya, samahan,
organisasyon, o kagawaran.
Makikita rin dito ang petsa, ang
lokasyon, at maging ang oras ng
pagsisimula ng pulong.
2. Mga Kalahok o Dumalo - dito
nakalagay kung sino ang nanguna
sa pagpapadaloy ng pulong
gayundin ang pangalan ng lahat ng
mga dumalo kasama ang mga
panauhin. Maging ang pangalan ng
mga liban o hindi nakadalo ay
nakatala rin.
3. Pagbasa at Pagpapatibay Ng
Nagdaang Katitikan Ng Pulong -
dito makikita kung ang nakalipas na
katitikan ng pulong ay napagtibay o
may mga pagbabagong isinagawa
sa mga ito.
4. Action Items o Usaping
Napagkasunduan - Kasama sa
bahaging ito ang mga hindi pa
natapos o nagawang proyektong
bahagi ng nagdaang pulong. Dito
makikita ang mahahalagang tala
hinggil sa mga paksang tinalakay.
Inilalagay rin sa bahaging ito kung
sino ang taong nanguna sa
pagtalakay ng isyu at maging ang
desisyong nabuo ukol dito.
5. Pabalita o Patalastas - hindi ito
laging makikita sa katitikan ng
pulong ngunit kung mayroon mang
pabalita o patalastas mula sa mga
dumalo tulad halimbawa ng mga
suhestiyong adyenda para sa
susunod na pulong ay maaaring
ilagay sa bahaging ito.
6. Iskedyul Ng Susunod Na Pulong -
itinatala sa bahaging ito kung kalian
at saan gaganapin ang susunod na
pulong.
7. Pagtatapos - inilalagay sa bahaging
ito kung anong oras nagwakas ang
pulong.
8. Lagda - mahalagang ilagay sa
bahaging ito ang pangalan ng taong
kumuha ng katitikan ng pulong at
kung kailan ito isinumite.
PANUKALANG PROYEKTO
 Ang panukalang proyekto ayon kay Dr. Phil
Bartle ng The Community Empowerment
Collective, ay isang proposal na
naglalayong ilatag ang mga plano o
adhikain para sa isang komunidad o
samahan.
 Ayon kay Besim Nebiu, ang panukalang
proyekto ay isang detalyadong deskripsyon
ng mga inihahaing gawaing naglalayong
lumutas ng isang problema o suliranin.
 Tatlong Bahagi: Panimula, Katawan at
Konklusyon
 Naglalaman ng mga sumusunod: pamagat,
proponent ng proyekto, kategorya ng
proyekto, petsa, rasyonal, deskripsyon ng
proyekto, badyet na kakailanganin, at ang
pakinabang ng proyekto.
 Ang paggawa nito ay nangangailangan ng
kaalaman, kasanayan at maging sapat na
pagsasanay.
 Layunin: Makatulong at makalikha ng
positibong pagbabago sa isang komunidad
o samahan.
TALUMPATI
 Binibigkas sa harap ng mga tagapakinig.
 Layunin: Manghikayat, tumugon,
mangatwiran, magbigay ng kaalaman o
kabatiran at maglahad ng isang paniniwala.
 Dalawang uri: Talumpating may
paghahanda at Talumpating walang
paghahanda (impromptu)
POSISYONG PAPEL
 Layunin: Manghikayat sa pamamagitan ng
pangangatwiran.
 Naglalahad ng mga katwiran ukol sa panig
sa isang isyu.
  Naglalaman ito ng malinaw na tindig sa
isyu, mga argumento at pinapatibay ito ng
malalakas na ebidensiya.
 Kinakailangan dito ang komprehensibong
pananaliksik.
2. MGA SULATING NAGSASALAYSAY AT
NAGLALARAWAN
PICTORIAL ESSAY
 Ginagamitan ng may-akda ng mga litrato na
nagbibigay-kulay at kahulugan kaalinsabay
ng teksto sa paglalahad o pagbibigay-
diskusyon sa isang isyu o paksa.
 Nakasentro lamang sa iisang tema.
 Layunin: Magsalaysay at maglarawan ng
pangyayari gamit ang mga litrato.
 Ang mga larawan ang nagsisilbing
pangunahing tagapagkuwento samantalang
ang teksto ay pansuporta lamang.
 Ang mga larawan ay nakaayos sa paraang
kronolohikal.
 Ginagamit ang pictorial essay upang
ipahayag ang mga pangyayari, damdamin,
at mga konsepto sa pinakapayak na
paraan.
REPLEKTIBONG SANAYSAY
 Nagsasalaysay ito ng mga personal na
karanasan at sinusuri ang naging epekto ng
mga karanasang iyon sa manunulat.
 Layunin: Maibahagi sa iba ang naging
karanasan at makapagbigay ng inspirasyon
sa mambabasa.
 Maaaring lamanin nito ang kalakasan ng
manunulat at maging ang kanyang
kahinaan.
 Taglay rin nito ang mga katangian ng lakbay
sanaysay, maliban sa pagkakaroon ng
malinaw na pagsusuri sa mga karanasan sa
buhay.
 Personal, mapanuri o kritikal na sanaysay.
LAKBAY SANAYSAY
 “Travel Essay” o “Travelogue” sa Wikang
Ingles
 Nagsasalaysay at naglalarawan ng mga
karanasan ng may-akda sa pinuntahang
lugar, nakasalamuhang tao at pagkain at
maging ang kanyang mga naisip at
napagtantong ideya.
 Personal at impormal
 Layunin: Makapagbigay ng malalim na
insight at kakaibang anggulo tungkol sa
isang destinasyon.
Sa aklat nina Jeremy Miner at Lynn Miner (2005)
na “A Guide to Proposal Planning and Writing”,
sa pagsasagawa ng panukalang papel, ito ay
kailangang magtaglay ng tatlong mahahalagang
bahagi at ito ay ang sumusunod:
a. Pagsulat ng Panimula ng Panukalang Proyeto
- Bago simulan ang pagsulat ng isang panukalang
proyekto ay kailangan munang tiyakin ang
pangangailangan o ang suliranin ng pag-uukulan
ng proyekto. Sa pamamagitan ng pagmamasid o
obserbasyon maraming suliranin ang maaaring
makita sa paaralan, pamayanan o kompanya.
b. Pagsulat ng Panukalang Proyekto – Sa
pagsulat naman ng katawang bahagi ng
panukalang proyekto ay binubuo ito ng tatlong
bahagi:
1. Layunin
- Makikita ang mga bagay na gustong
makamit o ang pinakaadhikain ng
panukala.
- Ang layunin ay kailangang maging
S.I.M.P.L.E.
 Specific - mga bagay na nais
makamit o mangyare sa
panukalang proyekto.
 Immediate - tiyak na petsa kung
kalian ito matatapos.
 Measurable - basehan o
patunay na naisakatuparan ang
nasabing proyekto.
 Practical - solusyon sa binanggit
na suliranin.
 Logical - paraan kung paano
makakamit ang proyekto.
 Evaluable - kung paano
makatutulong ang proyekto.
2. Plano ng Dapat Gawin
- Mahalagang maiplano itong mabuti ayon
sa tamang pagkakasuno-sunod ng
pagsasagawa nito kasama ang mga
taong kakailanganin sa
pagsasakatuparan ng gawain
3. Badyet - Talaan ng mga gastusin na
kakailanganin sa pagsasakatuparan ng
layunin.
c. Paglalahad ng Benipisyo ng Proyekto at
Makikinabang Nito – Nakasaad dito kung sino ang
matutulungan ng proyekto at kung paano ito
makatutulong sa kanila.

Para mas maging payak ang balangkas ng

panukalang proyekto maaaring gamitin ang
mga sumusunod:

➢ Pamagat ng Panukalang Proyekto – hinango

mismo sa inilahad na pangangangailangan.

➢ Nagpadala – naglalaman ng tirahan ng sumulat

ng panukalang proyekto.

➢ Petsa – o araw kung kailan ipinasa ang

panukalang papel. Isinasama dito ang tinatayang
panahon kung gaano katagal gagawin ang
proyekto.

➢ Pagpapahayag ng Suliranin – dito nakasaad

ang suliranin at kung bakit dapat maisagawa o
maibigay ang pangangailangan.

➢ Layunin – naglalaman ito ng mga dahilan o

kahalagahan kung bakit dapat isagawa ang
panukala.

➢ Plano ng Dapat Gawin – dito makikita ang

talaan ng pagkakasunodsunod ng mga gawaing
isasagawa para maisakatuparan ang proyekto.

➢ Badyet – kalkulasyon ng mga guguling

gagamitin sa pagsasagawa ng proyekto.

➢ Paano Mapapakinabangan ng
Pamayanan/Samahan ang Panukalang Proyekto
– nagsisilbing konklusyon na kung saan nakasaad
ang mga taong makikinabang ng proyekto.