AKADEMIKO AT DI AKADEMIKO
BALANGKAS NG KAISIPAN - Pinipiling
Pranses - ACADEMIE
Latin - ACADEMIA
Griyego – ACADEMEIA
Ang akademiya ay itinuturing na isang
intitusyon na kinikilala at respetadong mga
iskolar, artista, at siyentista.
Layunin- Isulong, paunlarin, palalimin, at
palawakin ang kaalaman at kasanayang
pangkaisipan.
 Ang tao ay denamiko, nagbabago.
1) Mapanuring pag-iisip ay ang paggamit ng
kaalaman, kakayahan,at talino upang epektibong
harapin ang mga sitwasyon at hamon sa buhay
akad emiko at di-akademikong gawain.
2) Malikhaing pag-iisip ay nakakatulong upang
makabuo ng paniniwala at tamang pagdedesisyon
sa buhay ng tao.
AKADEMIKO - Tumutukoy sa edukasyon,
iskolarsyip, institusyon o larangan ng pag-aaral na
binibigyang-tuon sa pagbasa, pagsulat, at pag-
aaral, kaiba sa praktikal o teknikal na gawain.
- OBHETIBO
 Pranses- ACADEMIQUE
 Latin- ACADEMICUS
DI- AKADEMIKO - Tumutukoy sa pagiging
praktikal o teknikal na gawain
-Ginagabayan ng karanasan kasanayan at
common sense.
- SUBHETIBO (ang pananaw)
MAPANURING PAGSUSULAT
2 bahagi ng mapanuring pagsusulat:
 ANALITIKAL – pag-aalisa sa isang
teksto.
 KRITIKAL – naiuugnay sa tunay na
buhay na experience
Katangian ng mapanuring pagsusulat
1. LAYUNIN (purpose)
2. TONO – Impersonal o personal
3. BATAYAN NG DATOS - Pananaliksik at
kaalamang masusing sinuri upang patunayan ang
batayan ng katuwiran. Ohebtibo ang posisyon.
4.
ideya o kaisipan na gustong patunayan ng sumulat
5. PERSPEKTIBA – Nagbibigay ng bagomg
solusyon sa umiiral na problema.
Deduktibo (example to explanation) o
Induktibo (explanation to example)
6. TARGET NA MAMBABASA - Kritikal,
mapanuri, at may kaalaman din sa paksa kaya
naman mga akademiko o propesyonal ang target
nito.
Estruktura at Proseso ng Mapanuring pagsulat
1) INTRODUKSIYON
 Pinakapokus ng pag-aaral.
 Nalilinaw sa bahaging ito ang
gustong patunayan ng paksa.
 Napapakitid ang isang malawak na
paksa.
 Binibigyan ng paunang pananaw
ang paksang tinatalakay.
 Inilalahad ang layunin, rasyonal o
kahalagahan ng paksa,
pamamaraan, at datos na ginamit
bilang overview.
Mahalagang puntos sa pagsulat ng introduk.
 Pagpapatunay bilang pokus ng pag-
aaral.
 Paksang pangungusap
 Atensyon sa simula
2) KATAWAN
- Sa bahaging ito pinapaunlad at nagsusulat ng
mga talata.
-Malinaw at lohikal
- Kaayusan ng talata (kronolohikal o hakbang
hakbang)
- Pagpapaunlad ng talata
Ebidensya, argumento (Magpapaliwanag
kung bakit sumusuporta ang datos sa gustong
patunayan.)
-pagbuo ng pangungusap
-paggamit ng angkop na salita
3) KONGKLUSIYON
- Ito ang huling bahagi ng teksto na isinasagawa
sa pamamagitan ng pagbubuod, pagrebyu ng
mga tinalakay, paghahawig o kaya ay
paghamon , pagmungkahi o resolusyon.
Introduksiyon- 1 talata, 5 pangungusap. 4) Pag-subscribe upang bumili ng artikulo
Katawan- 3 talata, bawat talata may 5 5) Pagpapagawa o pagbayad sa iba upang
pangungusap. ipagawa nag papel, thesis, report at iba pa.
Konklusyon- 1 talata na may 5 pangungusap.
Total of 25 pangungusap.
Ayon kay Paul (1995) dito mabubuo ang tunay na
etika, Malaya at kritikal na pag-iisip at pagsulat.
ETIKA AT PAGPAPAHALAGA SA
PAGSULAT NG AKADEMIYA a) Kababaang-loob
b.Lakas ng loob
Etika- Mula sa salitang Griyego na ethos na may c.Pakikiisa at pag-unawa sa karanasan at kalikasan
kahulugang karakter. ng iba
d.Integridad
Ethos ay mula sa salitang ugat na ethicos, na
e.Pagsisikhay o pagsisikap
nangangahulugang moral.
f.Paniniwala sa katuwiran
Chris Newton ang etika ay tumutugon sa g.Kamalayang mapanuri
mahalagang tanong ng moralidad, konsepto ng h.Pag-aatubili
tama at mali, mabuti at masama. i.Hiya
Pagpapahalaga- Ang pagpapahalaga o values ay
ang mga istandard o batayan, mga ideya at gawi BUOD – siksik at pinaikling bersiyon ito ng
gaya ng simbahan, pamilya, paaralan, at teksto.
pamahalaan na pinagbabatayan natin kung tama o -mapa akademiko o di akademiko.
mali ang ating desisyon.
Pangunahing Katangian ng Pagbubuod
1) Tinutukoy agad ang pangunahing ideya o punto
MGA PAGLABAG SA ETIKA AT kaugnay ng paksa.
PAGPAPAHALAGA SA PAGSULAT SA 2) Hindi inuulit ang mga salita ng may-akda;
AKADEMIYA: bagkus gumagamit ng sariling pananalita.
3) Mga 1/3 ng teksto o mas maikli pa dito ang
buod.
1) Copyright - Nilinaw sa Intellectual Property
Code of the Philippines o ang Republic Act no. Hakbang sa pagbubuod:
8293 ito ay batas para sa karapatan at obligasyon 1) Basahin, panoorin, o pakinggan muna nang
ng may-akda. pahapyaw ang teksto.
2) Tukuyin ang paksang pangungusap o
2) Plagiarism - Ito ang maling paggamit, pinakatema, at ang mga susing salita (key words
“pagnanakaw ng mga ideya, pananaliksik, 3) Pag-ugnay-ugnayin ang mga ideyang ito upang
lengguwahe, at pahayag” ng ibang tao sa layuning mabuo ang pinakapunto o tesis.
angkinin ito o magmukhang sa kaniya. 4) Sulatin ang buod. Tiyakin ang organisasyon
Si Diana Hacker ay naglahad ng tatlong paglabag ng teksto.
na maituturing na plagiarism: 5) Huwag maglalagay ng mga detalye, halimbawa,
1. Hindi pagbanggit sa may-akda ng bahaging at ebidensiya.
sinipi at kinuhanan ng ideya. 6) Makatutulong ang paggamit ng signal word
2. Hindi paglagay ng panipi (“”) sa hiram ba tulad ng gayumpaman, kung gayon, samakatuwid,
direktang salita o pahayag gayundin, at bilang kongklusyon atbp.
3. Hindi ginamitan ng sariling mga pananalita 7) Huwag magsisingit ng mga opinyon.
ang mga akdang ibinuod at hinalaw. 8) Sundin ang pagkakasunod sunod ng dayagram:
- PANGUNAHING IDEYA
3) Paghuwad ng datos - PAKSANG PANGUNGUSAP (3x)
- KONKLUSYON 3) Layunin
4) Metodolohiya
Sa pagbubuod ng mga piksyon, tula, o kanta at 5) Mga datos
iba pa. Maaring gumamit ng Graphic 6) Resulta ng pag--aaral
Organizer. 7) Kritikal na diskusyon

HAWIG - Tinatawag itong paraphrase sa Ingles, URI NG ABSTRAK

mula sa salitang Griyego na paraphrasis na ibig
sabihi’y “dagdag o ibang paraan ng a) Deskriptibong Abstrak
pagpapahayag” - nilalarawan sa mga mambabasa ang
pangunahing ideya ng papel.
*isang partikular o ispesipikong ideya o
impormasyon b) Impormatibong Abstrak
- pinapahayag sa mga mababasa ang
LAGOM o SINOPSIS mahahalangang ideya ng papel.
- Isa itong pagpapaikli ng mga pangunahing - 10% ang haba ng papel at isang talata lamang
punto, kadalasan ng piksyon. - binubuo ng kaligiran, layunin, metodolohiya,
- dalawang pahina resulta, at rekomendasyon.
- jacket blurb

Hakbang sa paggawa ng Sinopsis:

1) Basahin ang bawat kabanata.
2) Isulat ang mga tema at simbolismo sa bawat
kabanata.
3) Gawin ang balangkas ng bawat kabanata.
4) Gumawa ng 1-2 pangungusap na buod,
storyline, o tema.
5) Gawan ng sinopsis ang bawat kabanata.
6) Sundin ang kronolohiya ng istorya.

SINTESIS - Mula sa salitang Griyego na

syntithenai (syn = kasama; magkasama; tithenai
= ilagay; sama-samang ilagay)

ABSTRAK
- Isa itong maikling buod ng pananaliksik,
artikulo, tesis, disertasyon, rebyu, proceedings, at
papel-pananaliksik upang mabilis na matukoy ang
layunin ng teksto.
- Naibibigay na ng abstrak ang kabuuang ideya
ukol sa paksa.

Philip Koopman (1997)

- nagsabi na tinataglay ng mahahalagang element
ang abstrak

Ito’y karaniwang 1-2 pahinga at 100-300 na mga

salita.

1) Pamagat
2) Paksang Pangungusap