FILIPINO SECOND SEMESTER | MIDTERMS  Pisika—resulta ng eksperimento, siyentipikong report

ARALIN 1—AKADEMIKO AT DI AKADEMIKONG GAWAIN  Sining—akdang pansining

 Antropolohiya—case study, pag-aaral sa pangkat-etniko
AKADEMIYA  Sikolohiya—eksperimento sa laboratoryo, case study
 Latin—academia  Lingguwistika—analisis ng grammar, diksyonaryo
 Pranses—académié / akademique
 Medieval latin—academicus ESTRUKTURA NG TEKSTONG AKADEMIKO
 Griyego—academeia 1. Deskripsiyon ng Paksa—nandito ang depenisyon,
 Europeo—academic paglilinaw at pagpapaliwanag
 16th siglo 2. Problema at solusyon—layunin, gusting patunayan. Dito
 Institusyon ng kinikilala at respetadong mga komunidad ng umiikot ang pagtatalakay sa buong teksto
mga iskolar. 3. Pagkakasunod-sunod o sekwensiya ng mga ideya—
 Layunin—paunlarin at palawakin ang kaalaman ng kronolohikal (panahon) o hierarkikal (ideya)
pangkaisipan upang mapanatiling ang mataas na 4. Sanhi at bunga—para pagbatayan ang mga ebidensiya at
pamantayan ng larangan katuwiran sa teksto
 Tao o ang sarili ay isang dinamikong pwersa ng buhay na 5. Pagkokompara—pagkakapareho at/o pagkakaiba ng mga
may kakayahang mag-isip nang kritikal datos upang patibayan ang katuwiran
6. Aplikasyon—inuugnay nito ang paksa at mga ideya sa
MALIKHAIN AT MAPANURING PAG-IISIP tunay na buhay
 Paggamit ng kaalaman, kakayahan at talino upang
epektibong harapin ang hamon sa buhay-akademiko at ESTRUKTURA NG TEKSTO DEPENDE SA LAYUNIN
maging sa gawaing di-akademiko TESIS PROBLEMA- FACTUAL REPORT
SOLUSYON
 Hindi kailangan maging henyo o talentado upang maging
malikhain Nangangatwiran at Tumatalakay sa Walang
may problema o isyu at pinapanigang
pinapatunayan posibleng isyu. Ulat.
AKADEMIKO VS. DI-AKADEMIKO
solusyon
AKADEMIKO DI-AKADEMIKO
LAYUNIN:
Ideya at impormasyon Opinion
PARAAN O BATAYAN NG DATOS:
Pananaliksik, obserbasyon Karanasan, komunidad
AUDIENCE:
Akademikong komunidad Publiko
ORGANISASYON NG IDEYA:
Planado, may pagkakasunod- Hindi malinaw ang
sunod, magkakaugnay estruktura, hindi kailangang
magkakaugnay
PANANAW:
Obhetibo, facts, hindi Subhetibo, opinion, tao, MAPANURING PAGBABASA: MGA ESTRATEHIYA
direktang tumutukoy sa tao, damdamin, nasa una or  Maingat dahil kailanhang usisain
pangatlong panauhan ang pangalawang panauhan  Aktibo
pagkakasulat ang pagkakasulat
 Replektibo dahil nabibigyang patunay
GAWAIN:
 Maparaan dahil gumagamit ng ilang estratehiya
• Pagbabasa • Panonood ng movie ❖ Pre-viewing o Pre-reading (Bago Bumasa)—bubusisiin
• Panonood ng documentary • Pagbabasa ng komiks muna ang sinulat at huling bahagi
• Simposyum • Pakikipag-usap tungkol ❖ Skimming—titingnan ang pangunahing bahagi
• Pagsulat ng pananaliksik sa mga di-akademikong ❖ Brainstorming—talakayan ng grupo upang
usapin makapagbigay ng input
TEORYANG PANGKOMUNIKASYON
CALP—Cognitive Academic BICS—Basic Interpersonal METAKOGNITIBONG PAGBASA TUNGO SA MAPANURING
Language Proficiency Communication Skills PAGBASA AT MAMBABASA
1. Tradisyonal na pananaw—matatagpuan na sa teksto ang
MAPANURING PAGBABASA lahat ng impormasyon para sa mambabasa. Bottom-up
 Panitikan—tula, dula, nobela, sanysay, kwento, pelikula (Patrick Gough, 1972)
 Pamamahayag o komunikasyong pang-broadcast— 2. Pananaw na kognitibo—may interaksiyon ang
diyaryo, balita, interbyu, programa, editorial mambabasa sa teksto. Top-down (Goodman, 1990),
 Sikolingguwistikong modelo ng teorya ng iskema  Pagsisikhay, hindi basta sumusuko
(Brumelhart, 2004), Konstruktibong Pag-unawa (Dole,  Paniniwala sa katuwiran
2004).  Pagkamakatarungan
3. Metakognitibong pananaw—pag-iisip kung ano ang  Kamalayang mapanuri
ginagawa habang nagbabasa. Ito ay kaugnay ng  Pag-aatubili
Transactional Reader-Response Theory.  Hiya
PROSESO NG METAKOGNITIBONG PAGBASA
IBA’T IBANG URI NG PAGBUBUOD
1. Estratehiya—tiyakin ang layunin kung bakit mo binabasa
2. Hanapin ang paksang pangungusap
BUOD
3. Linawin ang layunin ng may-akda habang nagbabasa
 Siksik at pinaikling bersyon ng orihinal na teksto
4. Piliin ng mabuti ang mga detalye at ebidensiya
5. Suriin ang paraan ng pagkakasulat  Pinakamahalagang ideya at ang sumusuporta dito
6. Alamin ang ginamit na wika  Mahalaga ang pagbubuod para sa paguunlad ng
7. Gumawa ng prediksyon argumento
8. Gawan ng buod ang binasa  Suporta para sa isang posisyon o tesis
9. Gumawa ng ebalwasyon o kongklusyon
KATANGIAN NG BUOD
ETIKA AT PAGPAPAHALAGA SA AKADEMIYA  Tinutukoy agad ang pangunahing ideya
ETIKA  Hindi inuulit ang salita ng may akda
 Griyego—“ethos”—“moral”  1/3 ng teksto o mas maikli pa
 Konsepto ng tama at mali
 Chris Newton—nagdidikta kung ano ang dapat gawin ng HAKBANG SA PAGBUBUOD
tao bilang kanilang obligasyon, karapatan at halaga. 1. Basahin and teksto
2. Tukuyin ang paksang pangungusap
PAGPAPAHALAGA 3. Pag-ugnay-ugnayin ang mga ideya
4. Sulatin ang buod
 Istandard ng bayan—mga ideyal at gawa at institusyon
5. Huwag maglagay ng ebidensya
gaya ng simbahan, pamilya, paaralan at negosyo
6. Gumamit ng mga signal word; gayunpaman, gayundin..
 Ito ay paniniwala ng isang tao o grupo
7. Huwag magsingitng opinion
 Kultura—batayan ng pagpapahalaga ng mga Pilipino 8. Sundin ang diagram:
Pangunahing ideya
ETIKA AT PAGPAPAHALAGA SA PAGSULAT SA Paksang pangungusap
AKADEMIYA Paksang pangungusap
 Copyright—nilinaw sa Intellectual Property Code of the Paksang pangungusap
Philippines ang mga karapatan ng mga may-akda pati na Konklusyon
ang paggamit sa mga ginawa ng mga ito. Dapat tukuyin
ang may-akda o kung saan nanggaling ang mga
impormasyon. HAWIG
 Plagiarism—pag-aangkin ng gawa ng iba bilang sayo.  Paraphrase
Pagnanakaw ng ideya, pananaliksik at pahayag.  Griyego—“paraphrasis”—“ibang paraan ng pagpapahayag”
o Hindi pagbanggit sa may akda  Katulad ito ng buod ngunit ginagamitan ng sariling
o Hindi paglalagay ng panipi sa hiniram na direktang pangungusap
salita  Inilalahad sa bagong anyo o estilo
o Hindi ginamitan ng hinalaw (paraphrase)  Hawig ay mas detalyado at dinamiko kaysa sa orihinal,
 Paghuhuwad ng datos—pag iimbento, sinadyang ngunit hindi lumilihis sa pinaka-punto ng paksa
paglalagay, pagbabago ng mga datos
 Pagbili ng mga pananaliksik at lagyan ng sariling LAGOM O SINOPSIS
pangalan  Pagpapaikli ng mga pangunahing punto, kadalasan ng
piksyon.
MGA PAGPAPAHALAGANG INTELEKTUWAL AT MORAL  Di-lalampas sa dalawang pahina
SA AKADEMIYA  Ginagamit sa panloob o panlabas ng pabalat ng isang
nobela (jacket blurb)
Inilahad ni Paul (1995):
 Kababaang-loob—huwang angkinin ang hindi sayo HAKBANG SA PAGSULAT NG LAGOM O SINOPSIS:
 Lakas ng loob 1. Basahin
 Pakikiisa 2. Isulat ang tema sa bawat kabanata
 Integridad 3. Gumawa ng balangkas sa bawat kabanata
4. Gumawa ng 1-2 pangungusap na buod o storyline  Kadalasang makikita sa simula
5. Gawan ng synopsis ang bawat kabanata  100-300 na salita
6. Sundin ang kronolohiya sa istorya  Kasama dito ang pangunahing metodolohiya at resulta na
hanggang tatlong pangungusap lamang
PRESI
 Pranses—“presi”—“pinaikli”
 Buod ng buod *more on application daw ang exam.*
 Pinaikling buod na may mahahalagang punto, pahayag,
ideya o impormasyon
 Wala itong elaborasyon

KATANGIAN NG PRESI
 Malinaw ang paglalahad
 Kompleto
 May kaisahan
 Mag pagkakaugnay-ugnay
 Siksik sa dalawa hanggang tatlong pangungusap

SINTESIS
 Galing sa salitang griyego na syntithenai
 syn = kasama; magkasama; tithenai = ilagay; sama-
samang ilagay
 Bahagi ng metodong diyalektikal ni Georg Wilhem Friedrich
 Pagsasama ng mga ideya(mula sa iba’t ibang
pinanggalingan) tungo sa isang pangkalahatang kabuuan.

KAHALAGAHAN NG SINTESIS
 Nanggagaling ang mga ideya sa iba’t ibang batis ng
impormasyon

HAKBANG SA PAGBUO NG SINTESIS

INTRODUKSYON
 Simulan sa isang paksang pangungusap na magbubuod
sa pinakapaksa ng teksto
 Bangitin ang mga sumusunod
o Pangalan ng may-akda
o Pamagat
o Impormasyon tungkol sa may-akda, teksto, paksa

KATAWAN
 Organisahin ang mga ideya (gamit ang Sintesis Grid)
 Suriin ang koneksyon
 Simulan sa pangugusap
 Ibigay ang mga impormasyon galing sa iba’t ibang batis
 Gumamit ng mayoos na transisyon (gayunpaman atbp.)
 Gawing impormatibo
 Huwag maging masalita
 Maging Tapat sa teksto

KONKLUSYON
 Ibuod ang nakitang mga impormasyon. Maari magibay-
komento.

ABSTRAK
 Maikling buod ng pananaliksik