Lesson 1 Katangian ng isang mabuting pananaliksik:

PANANALIKSIK ay isang sistematikong ● SISTEMATIK.

pag-aaral o imbestigasyon ng isang ● KONTROLADO.
bagay sa layuning masagot ang mga ● EMPIRIKAL.
katanungan ng isang mananaliksik. ● MAPANURI.
- Parel (1966). ● OBJEKTIV, LOHIKAL AT WALANG
PAGKILING.
Ayon kay Good (1963), ang pananaliksik ay ● GUMAGAMIT NG KWANTITEYTIV
isang maingat, kritikal, disiplinadong O ISTATISTIKAL NA METODO.
inquiry sa pamamagitan ng iba’t ibang ● ISANG ORIHINAL NA AKDA.
teknik at paraan batay sa kalikasan at ● ISANG AKYURET NA
kalagayan ng natukoy na suliranin tungo sa IMBESTIGASYON,
klarifikasyon at/o resolusyon nito. OBSERBASYON AT
DESKRIPSYON.
Layunin:

1. Upang makadiskubre ng mga MGA HAKBANG SA PAGBUO NG

bagong kaalaman hinggil sa mga SULATING PANANALIKSIK
batid nang penomena.
1. Pagpili ng mabuting paksa
2. Upang makakita ng mga sagot sa 2. Pagbuo ng pahayag ng tesis (thesis
mga suliraning hindi pa ganap na Statement)
nalulutas ng mga umiiral na metodo 3. Paghahanda ng Pansamantalang
at impormasyon. Bibliograpiya

3. Mapagbuti ang mga umiiral na teknik 4. Pangangalap ng Tala o Note Taking

at makadevelop ng mga bagong 5. Paghahanda ng wastong Balangkas o
instrumento o produkto. Final Outline
6. Pagsulat ng Burador o Rough Draft
4. Makatuklas ng hindi pa nakikilalang
substances at elements. 7. Pagwawasto at pagrerebisa ng borador
8. Pagsulat ng Pinal na Sulating
5. Makalikha ng mga batayan ng Pananaliksik
pagpapasya sa kalakalan,
industriya, edukasyon, pamahalaan KATAPATAN - Ang pinakapangunahing
at iba pang larangan. pananagutan ng isang mananaliksik. Ito
ay kailangang maipamalas niya sa mga
6. Masatisfay ang kuryosidad ng pagkilala ng kanyang pinagkunan ng datos
mananaliksik. o impormasyon. Nangangahulugan ito na:

7. Mapalawak o maverify ang mga Plagyarismo ay pangongopya ng datos,

umiiral na kaalaman. mga ideya, mga pangungusap, buod at
balangkas ng isang akda, programa, himig,
at iba pa, hindi kinilala ang pinagmulan o
kinopyahan.
Halimbawa: Tagubilin nina Atienza, et al. (1994)

Kung ginamit ang orihinal na termino o mga Walang magtitiwala sa isang

salita, hindi ipinaloob sa panipi (“ ”) o hindi
itinala ang pinagkunan.
Kung hiniram ang ideya o mga
pangungusap at binago ang pagkapahayag,
ngunit hindi kinilala ang pinagmulan.
Kung namulot ng mga ideya o mga
pangungusap mula sa iba’t ibang akda at
pinagtagni-tagni ang mga ito ngunit hindi
kinilala ang mga pinagkunan.
Kung isinalin ang mga termino, ideya,
pahayag, at dahil nasa ibang wika na ay
inangkin na at hindi itinala na isalin ang mga
ito.
magnanakaw at sinungaling. Kung
matuklasan na ang isang mananaliksik ay
nangopya at hindi kumilala sa kanyang
pinagkunan, sapat na ito para mabura ang
lahat ng iba pa niyang pinagpaguran. Hindi
na kapani-paniwala ang kanyang saliksik at
hindi na mapagkakatiwalaan pa ang
kaniyang gawain. Parang sinira niya na rin
ang kaniyang pangalan at kinabukasan.
Alalahanin… kung madali para sa sino
mang estudyante ang mangopya, magiging
madali rin sa kanya ang gumawa ng
korapsiyon kung siya ay nagtatrabaho na.

Kung ninanakaw ang bahagi ng isang

disenyo, balangkas, himig, at hindi kinilala
ang pinagkunan ng “insipirasyon”, at

Kung ginamit ng isang mananaliksik ang

mga datos na pinaghirapan ng iba at
ipinalabas niyang siya ang nagkalap ng
mga datos na ito.

Parusa:

- Pinakamagaang na parusa na para

sa mga estudyante na mabigyan ng
bagsak na marka sa kurso.

- Kung mapatutunayan na matindi ang

pagnanakaw na ginawa, maaaring
patalsikin ang estudyante sa
universidad.

- Kahit nakagradweyt na ang

estudyante at ilang taon na ang
nakalipas, ngunit natuklasan na ang
kanyang pananaliksik ay kinopya,
maaari siyang tanggalan ng digri o

- Maaari ring ihabla ang sinumang

nangongopya batay sa Intellectual
Property Rights Law at maaaring
sentensyahan ng multa o
pagkabilanggo.
Lesson 2
TEKSTONG IMPORMATIBO
▪Isang uri ng babasahing ‘di-piksyon.
▪Nagbibigay o nagpapaliwanag ng
impormasyon nang malinaw at walang
pagkiling tungkol sa iba’t ibang paksa.
▪Ang mga impormasyon o kabatirang
inilalahad ng may-akda ay hindi
nakabase sa kanyang sariling opinyon
kundi sa KATOTOHANAN.
MGA HALIMBAWA
● Pahayagan
● balita,
● Magasin
● Textbook
● Pangkalahatang sanggunian
● Encyclopedia
Elemento ng tekstong impormatibo
● Layunin ng may-akda - Nilalahad
dito ang pangunahing ideya sa
pagitan ng paglalagay ng pamagat
● Pangunahing Ideya- Dito dagling
inilalahad ang pangunahing ideya sa
tekstong impormatibo.
● Pantulong na Kaisipan
Makatulong mabuo sa isipan ng mga
mambabasa ang pangunahing ideya
nais niyang maitanim o maiwan sa
isipan
● Mga Estilo sa Pagsulat
A. Paggamit ng mga nakalarawang
representasyon
-paggamit ng larawan o diagramo
chart.
Mga Estilo sa Pagsulat
B. Pagbibigay diin sa mga
mahahalagang salita
- pagbold, salungguhit o italic sa
mga salita. Upang mabigyan diin
ang mahahalagang salita.
Mga Estilo sa Pagsulat
C. Pagsulat ng mga Talasanggunian
-paglalagay ng credits upang
mapatunayan ang totoo
(Bibliograpiya)
- Pagbibigay-diin sa mahahalagang
salita sa teksto
- Paggamit ng nakalarawang
representasyon
- Pagsulat ng mga talasanggunian
MGA URI NG TEKSTONG
IMPORMATIBO
- Paglalahad ng Totoong
Pangyayari/Kasaysayan
- Pag-uulat Pang-impormasyon
- Pagpapaliwanag
Paglalahad ng Totoong Pangyayari/
Kasaysayan
- Sa uring ito ng teksto inilalahad ang
mga totoong pangyayaring naganap
sa isang panahon o pagkakataon.
Maaaring ang pangyayaring
isasalaysay ay personal na
nasaksihan ng manunulat tulad ng
mga balitang isinusulat ng mga
reporter ng mga pahayagan o
maaari ring hindi direktang
nasaksihan ng manunulat kundi
mula sa katotohanang nasaksihan
at pinatunayan ng iba tulad ng
sulating pangkasaysayan o historical
account.
Pag-uulat Pang-impormasyon
- Sa uring ito nakalahad ang
mahahalagang kaalaman o
impormasyon ay tungkol sa tao,
hayop, iba pang bagay na
nabubuhay at hindi nabubuhay,
gayundin sa mga pangyayari sa
paligid. Ang ilang halimbawa ay
 mga paksang kaugnay ng
teknolohiya, global warming,
cyberbullying, mga hayop na malapit
nang maubos, impormasyong
kaugnay ng mga halaman, at iba pa.

Pagpapaliwanag

- Ito ang uri ng tekstong

impormatibong naglalayong
talakayin kung paano o bakit
naganap ang isang bagay o
pangyayari. Layunin nitong makita
ng mambabasa mula sa mga
impormasyong nakasaad kung
paano humantong ang paksa sa
ganitong kalagayan.

MGA KATANGIAN NG MABUTING

TEKSTONG IMPORMATIBO

- Malinaw
- Tiyak
- May Kohirens/pagkakaugnay-ugnay
- Empasis/diin
- Depinisyon
- Pag-iisa-isa o Enumerasyon
- Pagsusunod-sunod o Order
- Paghahambing at Pagkokontrast
- Problema at Solusyon
- Sanhi at Bunga
Lesson 3
Deskriptibong teksto - ay naglalayong
bumuo ng malinaw na larawan sa isip ng
mga mambabasa.
-Ang mga Pang-uri at Pang-abay ay
karaniwan nang gamitin sa deskriptibong
teksto.
PARAAN NG PAGLALARAWAN
Karaniwan - Ang paglalarawan kung
nagbibigay ng impormasyon ayon sa
pangkalahatang pagtingin.
Masining - Kung ito ay nagpapahayag ng
isang buhay na larawan batay sa damdamin
at nagpamalas ng may-akda. Karaniwang
pili ang mga ginagamit na salita sa
paglalarawan, kabilang na ang ginagamit ng
mga pang-uri, pang-abay, at tayutay.
Mga Pangangailangan sa Epektibong
Deskripsyon
● Pagpili ng Paksa
● Pagbuo ng isang Pangunahing
Larawan
● Pagpili ng Sariling Pananaw o
Perspektibo
● Kaisahan
● Pagpili ng mga Sangkap na Isasam
DALAWANG URI NG DESKRIPSYON
Obhetibo - May pinagbatayang
katotohanan.
Subhetibo - Masasabing subhetibo ang
paglalarawan kung ang manunulat ay
maglalarawan nang napakalinaw at halos
madama na ng mambabasa subalit ang
paglalarawan ay nakabatay lamang sa
kanyang mayamang imahinasyon at hindi
nakabatay sa isang katotohanan sa
totoong buhay.
Cohesive Devices
Reperensiya (Reference) – Ito ang
paggamit ng mga salitang maaaring
tumukoy o maging reperensya ng paksang
pinag uusapan sa pangungusap.
Kalimitang binibigyan ng mga salitang
Panghalip ako, ko, akin, amin, kami, kayo,
atin, inyo, kita, kata, mo, siya, kanila, siya,
kanya, ano, anu-ano, sino, sinu-sino, nino,
alin, alin-alin, lahat, madla, sinuman,
alinman, anuman, pawang
Substitusyon (substitution) – Paggamit
ng ibang salitang ipapalit sa halip na muling
ulitin ang salita
●
Halimbawa: Nawala ko ang aklat mo. Ibibili
na lang kita ng bago.
Ellipsis – May binabawas na bahagi ng
pangungusap subalit inaasahang
maintindihan o magiging malinaw pa rin sa
mambabasa ang pangungusap dahil
makakatulong ang unang pahayag para
matukoy ang nais ipahiwatig ng
nawawalang salita.
Halimbawa: Nawala ang aking telepono…
Pang-uugnay – Nagagamit ang mga
pang-ugnay tulad ng at sa pag-uugnay
pangungusap sa pangungusap.
●
Halimbawa: Ang mabuting magulang ay
nagsasakripisyo para sa mga anak at ang
mga anak naman ay dapat magbalik ng
pagmamahal sa kanilang mga magulang.
Kohesyong Leksikal – Mabibisang salita
na ginagamit sa teksto.
2 Uri:
Reiterasyon – Kung ang ginagawa o
sinasabi ay nauulit nang ilang beses.
Maaari itong mauri sa tatlo: pag-uulit o
repetisyon, pag-iisa-isa at
pagbibigay-kahulugan.
(1.) Pag-uulit o repetisyon – Hal.
Araw-araw tuwing pauwi kami ay nakikipag
siksikan sa mga tao upang makasakay ng
dyip.
(2.)Pag-iisa-isa – Hal. Nagtatanim sila ng
mga gulay sa bakuran. Ang mga gulay na
ito ay talong, sitaw, kalabasa, at ampalaya.
(3.)Pagbibigay-kahulugan – Hal. Marami
sa mga batang manggagawa ay nagmula
sa mga pamilyang dukha. Mahirap sila kaya
ang pag-aaral ay naiisantabi kapalit ng ilang
baryang naiaakyat nila para sa
hapag-kainan
Kolokasyon – Mga salitang karaniwang
nagagamit nang magkapareha o may
kaugnayan sa isa’t isa kaya’t kapag
nabanggit ang isa ay naiisip din ang isa.
Maaaring magkapareha o maaari ding
magkasalungat.
Halimbawa:
nanay – tatay
guro – mag-aaral
hilaga – timog
doktor – pasyente
masayaran ng pagkain ang nanunuyo
niyang mga labi.
Paggamit ng diyalogo o iniisip.
Sa halip na sabihing naiinis siya sa
ginawang pagsingit sa pila ng babae ay
maaari itong gamitan ng sumusunod na
diyalogo: “Ale, sa likod po ang pila. Isang
oras na kaming nakapila rito kaya dapat
lang na sa hulihan kayo pumila!”
Pagsasaad sa ginawa ng tauhan
“Umalis kana!” ang mariing sabi ni Aling
Lena sa asawa habang tiim-bagang na
nakatingin sa malayo upang mapigil ang
luhang kanina pa nagpupumilit
bumalong mula sa kanyang mga mata.
Paggamit ng tayutay o matatalinhagang
pananalita

A. Paglalarawan sa tauhan. Si Berta ay naliligo sa sarili niyang dugo

B. Paglalarawan sa Damdamin o nang siya ay matagpuan sa sala na wala
Emosyon nang buhay.
1. Pagsasaad sa aktwal na nararanasan
ng tauhan
2. Paggamit ng diyalogo o iniisip
3. Pagsasaad sa ginawa ng tauhan
4. Paggamit ng tayutay
C. Paglalarawan sa tagpuan
D. Paglalarawan sa isang Mahalagang
Bagay.

Ilang teksto Deskriptibong bahagi ng iba

pang teksto:

● Paglalarawan sa Tauhan
● Paglalarawan sa damdamin at
emosyon

Pagsasaad sa aktwal na nararanasan ng

tauhan

- Matindi ang pagkirot ng tiyan ni Mang

Tonyo. Nagdidilim na ang kanyang
paningin at nanlalambot na ang mga
tuhod sa matinding gutom na nadarama.
Dalawang araw na pala ang huling