Câu hỏi: So sánh cảm giác và tri giác, nêu ví dụ?

Bạn suy nghĩ gì về nhận định

sau: “Trong việc nấu ăn, tri giác được sử dụng để biết vị trí và tình trạng của thức
ăn trong bếp, còn cảm giác vị giúp bạn cảm nhận hương vị và chất lượng của món
ăn”?
Giải
So sánh cảm giác và tri giác
Giống nhau:
 Đều là quá trình tâm lý của con người, có mở đầu, diễn biến và kết thúc một
cách cụ thể, rõ ràng.
 Kết quả sự phản ánh của cảm giác và tri giác đều là những thuộc tính trực
quan, bên ngoài sự vật.
 Đều phản ánh sự vật, hiện tượng một cách trực tiếp, nghĩa là chúng phản
ánh những cái trong hiện tại, đang tác động vào ta lúc đó.
Khác nhau:
Cảm giác Tri giác
Phản ánh riêng lẻ từng thuộc tính bên Phản ánh trọn vẹn những thuộc tính
ngoài của sự vật, chưa toàn diện, chưa bên ngoài của sự vật, phản ánh một
xác định được sự vật. cách hoàn chỉnh, xác định sự vật.
Mức độ phản ánh của cảm giác thấp hơn so với tri giác, vì không có tính kết cấu.
Tri giác được hình thành và phát triển dựa trên cơ sở những cảm giác nhưng tri
giác không phải tổng hợp các cảm giác.
Phản ánh hiện thực khách quan một Sự phối hợp các giác quan theo một hệ
cách trực tiếp. thống nhất định.
Phát sinh từ sự tác động của các yếu tố Phát sinh từ quá trình tư duy, suy nghĩ
ngoại vi lên các giác quan của chúng ta. và ý thức của con người.
Cảm giác là cơ sở xuất hiện tri giác. Tri giác quy định và cho phép chiều
hướng cảm giác có thành phần, mức
độ.
Thường là trực tiếp, không qua suy Đòi hỏi sự suy nghĩ, phân tích và hiểu
nghĩ và không cần sự hiểu biết sâu về biết sâu về vấn đề.
vấn đề.
Có tính chủ quan, phụ thuộc vào chủ Có tính khách quan, phụ thuộc vào
thể nhận thức thực tế khách quan

Ví dụ
 Cảm giác

1
 o Khi bạn nhìn thấy một bông hoa, bạn sẽ cảm nhận được màu sắc, hình
dạng, kích thước của bông hoa. Đây là cảm giác thị giác.
o Khi bạn nghe thấy tiếng nhạc, bạn sẽ cảm nhận được cao độ, âm
lượng, nhịp điệu của tiếng nhạc. Đây là cảm giác thính giác.
o Khi bạn ngửi thấy mùi thơm của thức ăn, bạn sẽ cảm nhận được mùi
thơm của thức ăn. Đây là cảm giác khứu giác.
o Khi bạn nếm thử một món ăn, bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt, chua,
mặn, đắng của món ăn. Đây là cảm giác vị giác.
o Khi bạn chạm vào một vật, bạn sẽ cảm nhận được độ cứng, mềm, trơn,
nhẵn của vật. Đây là cảm giác xúc giác.
 Tri giác
o Khi bạn nhìn vào một chiếc cốc, bạn sẽ biết được chiếc cốc đó đang ở
trên bàn, đang được đổ đầy nước. Đây là tri giác thị giác.
o Khi bạn nghe thấy tiếng ồn ào ngoài đường, bạn sẽ biết được đó là
tiếng xe cộ đang lưu thông. Đây là tri giác thính giác.
o Khi bạn ngửi thấy mùi thức ăn đang nấu, bạn sẽ biết được đó là mùi
thức ăn gì. Đây là tri giác khứu giác.
o Khi bạn nếm thử một món ăn, bạn sẽ biết được món ăn đó có ngon hay
không. Đây là tri giác vị giác.
o Khi bạn chạm vào một vật, bạn sẽ biết được vật đó là gì, có nóng hay
lạnh, có trơn hay nhám. Đây là tri giác xúc giác.

Nhận định trên là hoàn toàn chính xác.

Trong việc nấu ăn, tri giác được sử dụng để biết vị trí và tình trạng của thức ăn
trong bếp. Ví dụ, khi bạn đang nấu cơm, bạn cần biết nồi cơm đang ở trên bếp, nắp
nồi đã được đậy kín, cơm đã chín hay chưa. Bạn cũng cần biết các nguyên liệu nấu
ăn khác đang ở đâu, trong tình trạng nào. Tri giác giúp bạn thực hiện các thao tác
nấu ăn chính xác, đảm bảo món ăn được nấu ngon.
Cảm giác vị giúp bạn cảm nhận hương vị và chất lượng của món ăn. Ví dụ, khi bạn
nếm thử một món ăn, bạn sẽ biết được món ăn đó có vị ngọt, chua, mặn, đắng hay
không. Bạn cũng sẽ biết được món ăn đó có ngon hay không, có đủ gia vị hay
không. Cảm giác vị giúp bạn đánh giá chất lượng của món ăn, điều chỉnh gia vị cho
phù hợp.

2
Trong khi bạn kiểm soát nồi cơm (tri giác), việc thử nếm cơm và gia vị (cảm giác
vị) là một ví dụ tốt về sự kết hợp giữa hai khía cạnh này. Thông qua cảm giác vị,
bạn có thể điều chỉnh lượng gia vị để đạt được vị ngon nhất và đảm bảo rằng món
ăn đáp ứng đúng yêu cầu hương vị của bạn.
Như vậy, tri giác và cảm giác đều đóng vai trò quan trọng trong việc nấu ăn. Tri
giác giúp bạn thực hiện các thao tác nấu ăn chính xác, đảm bảo món ăn được nấu
ngon. Cảm giác vị giúp bạn cảm nhận hương vị và chất lượng của món ăn, điều
chỉnh gia vị cho phù hợp.