Yerinde Dökme Fore Kazık

TÜRK STANDARDI
TURKISH STANDARD
TS 3168 EN 1536
Kasım 2001
ICS 93.020
1. Baskı
ÖZEL JEOTEKNİK UYGULAMALAR DELME (FORE)-

KAZIKLAR- (YERİNDE DÖKME BETONARME KAZIKLAR)
Execution of special geotechnical work- Bored piles
TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
− Bugünkü teknik ve uygulamaya dayanılarak hazırlanmış olan bu standardın, zamanla ortaya
çıkacak gelişme ve değişikliklere uydurulması mümkün olduğundan ilgililerin yayınları izlemelerini
ve standardın uygulanmasında karşılaştıkları aksaklıkları Enstitümüze iletmelerini rica ederiz.
− Bu standardı oluşturan Hazırlık Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde
görüşlerini bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin
değerli katkılarını şükranla anarız.
Kalite Sistem Belgesi

İmalât ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşların sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite
Standardlarına uygun olarak kurmaları durumunda TSE tarafından verilen belgedir.
Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

TSE Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin ilgili Türk Standardına uygun
olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü’nün
garantisi altında olduğunu ifade eder.
TSEK
Kalite Uygunluk Markası (TSEK Markası)
TSEK Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin henüz Türk Standardı
olmadığından ilgili milletlerarası veya diğer ülkelerin standardlarına veya Enstitü tarafından kabul
edilen teknik özelliklere uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında
Türk Standardları Enstitüsü’nün garantisi altında olduğunu ifade eder.
DİKKAT!
TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun
üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir
garanti söz konusu değildir.
Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.
TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

ICS 93.020 TÜRK STANDARDI TS 3168
EN 1536/Kasõm 2001
ÖNSÖZ
− Bu standard, CEN tarafõndan kabul edilen EN 1536: 1999 standardõ esas alõnarak TSE İnşaat
Hazõrlõk Grubunca TS 3168: (1978)’in revizyonu olarak hazõrlanmõş ve TSE Teknik Kurulu’nun 12
Kasõm 2001 tarihli toplantõsõnda Türk Standardõ olarak kabul edilerek yayõmõna karar verilmiştir.
Bu standardõn daha önce yayõmlanmõş bulunan baskõlarõ geçersizdir

EN 1536/Kasõm 2001
İÇİNDEKİLER
1 Kapsam ................................................................................................................ 1
2 Atõf yapõlan standard ve/veya dokümanlar ....................................................... 6
3 Tarifler.................................................................................................................. 8
3.1 Kazõk (pile, pieu, Pfahl) ................................................................................................................ 8
3.2 Delme kazõk (bored pile, pieu fore, Bohrpfahl).......................................................................... 8
3.3 Diyafram duvar elemanõ (barrette, barrette, Schlõtzwandelement) ......................................... 8
3.4 Basõnç kazõğõ ( compressõon pile, pieu en comppression, Druckpafahl)............................... 8
3.5 Sürekli helisel burgulu kazõk (cfa-kazõk) (continious flight auger pile, pieu a la tariere
continue creuse, Schneckenbohrpfahl) .............................................................................................. 8
3.6 Uç kazõk (end bearõng pile, pieu travaillant en pointe, Spitzendruckpfahl)............................ 8
3.7 Pabuç ( enlarged base, base elargie, FuBaufweitung)............................................................. 8
3.8 Sürtünme kazõklarõ (friction pile, pieu flottant, Reibungspfahl) .............................................. 8
3.9 Prepakt kazõk (prepacked pile, põeu ballaste injecte, Prepacked-pfahl)................................. 8
3.10 Kazõk (yuva) çapõ ( shaft diameter, diametre du fut, Pfahldurchmesser) ............................. 8
3.11 Çekme kazõğõ (tension pile, pieu en traction, Zugpfahl)......................................................... 9
3.12 Ön kazõk (preliminary pile, pieu preliminaire, Probepfahl (1)) ............................................... 9
3.13 Deneme kazõğõ (trial pile, pieu de faisabilite, Probepfahl (2) ) ............................................... 9
3.14 Deney kazõğõ ( test pile, pieu d'essai, Probepfahl(3) ) ............................................................ 9
3.15 Çalõşma kazõğõ ( working pile, pieu de foundation, Bauwerkspfahl)..................................... 9
3.16 Statik kazõk deneyi (static pile test, essai de chargement statique de pieu, statische
Probebelastung) .................................................................................................................................... 9
3.17 Kademeli yüklemeli kazõk deneyleri ( ML- test) (maintained load pile test, essai de
chargement par palier, lastgesteuerte Probebelastung)................................................................... 9
3.18 Sabit hõzlõ penetrasyon deneyi (constant rate of penetration test, essai de chargement a
vitesse d'enforcement constante, weggesteuert Probebelastung).................................................. 9
3.19 Dinamik kazõk deneyi ( dynamic pile test, essai de chargement dynamique de pieu,
dynamischer Pfahlversuch) ................................................................................................................. 9
3.20 Bütünlük deneyi (essai d’õntegrite, İntegritatspüfung) .......................................................... 9
3.21 Ses (Sonik) deneyi (sonic test, essai sonique par reflexion, Ultraschallversuch).............. 9
3.22 Ses sondalama (sonic coring, essai sonique par transparence, Ultraschallversuch im
Pfahl) 9
4 Delme kazõklarõn inşasõ için gerekenler........................................................... 10
5 Arazi araştõrmalarõ............................................................................................. 10
5.1 Genel ........................................................................................................................................... 10
5.2 Özel şartlar.................................................................................................................................. 11
6 Malzeme ve ürünler........................................................................................... 12
6.1 Genel ........................................................................................................................................... 12
6.2 Enjeksiyon ve beton malzemeleri............................................................................................. 13
6.3 Yerinde dökülen beton .............................................................................................................. 14
6.4 Enjeksiyon şerbeti ..................................................................................................................... 17
6.5 Kararlõlõk (Stabilizing) sağlayõcõ akõşkanlar ............................................................................. 17
6.6 Çelik............................................................................................................................................. 19
7 Tasarõm .............................................................................................................. 20
7.1 Genel ........................................................................................................................................... 20
7.2 Yapõdaki geometrik sapmalar ................................................................................................... 20
7.3 Kazõk duvarlar............................................................................................................................. 22
7.4 Kazõ (hafriyat) ............................................................................................................................. 22
7.5 Ön yapõmlõ beton elemanlar ...................................................................................................... 22
7.6 Donatõ .......................................................................................................................................... 23
8 Uygulama........................................................................................................... 25
8.1 Kazõ (hafriyat) ............................................................................................................................. 25
8.2 Donatõ .......................................................................................................................................... 30
8.3 Betonlama ................................................................................................................................... 33
8.4 Delme kazõk duvarlar ................................................................................................................. 39
EN 1536/Kasõm 2001
9 Denetleme ve izleme ......................................................................................... 39

9.1 Denetleme ................................................................................................................................... 39
9.2 Kazõk inşasõnõn izlenmesi .......................................................................................................... 39
9.3 Kazõk deneyleri ........................................................................................................................... 47
10 Kayõtlar............................................................................................................. 51
11 Özel şartlar ...................................................................................................... 51
11.3 Aşağõdaki işlemlerde özel dikkat gösterilmelidir. ................................................................. 51
Ek A ......................................................................................................................... 53
(Bilgi İçin) ................................................................................................................ 53
Açõklamalar ............................................................................................................. 53
Ek B ......................................................................................................................... 63
(Bilgi İçin) ................................................................................................................ 63
Örnek kayõtlar.......................................................................................................... 63
Ek C ......................................................................................................................... 73
(Bilgi için) ................................................................................................................ 73
Zorunlu şartlar ........................................................................................................ 73
2 Atõf yapõlan standardlar .................................................................................... 73
3 Tarifler................................................................................................................ 73
4 Delme kazõklarõn inşasõ için gerekenler........................................................... 73
5 Arazi araştõrmalarõ............................................................................................. 73
7 Tasarõm .............................................................................................................. 77
8 Uygulama........................................................................................................... 79
9 Denetleme ve izleme ......................................................................................... 86
10 Kayõtlar............................................................................................................ 87
11 Özel şartlar ...................................................................................................... 87
EN 1536/Kasõm 2001
ÖZEL JEOTEKNİK UYGULAMALAR- DELME (FORE) KAZIKLAR

(YERİNDE DÖKME BETONARME KAZIKLAR)
1 Kapsam
1.1 Bu standard;
− Zeminde kazõ ile oluşturulan ve

− Yükleri aktarmak ve/veya şekil değiştirme sõnõrlarõnõ belirlemek için
taşõyõcõ yapõsal elemanõ ihtiva eden kazõklarõn inşaasõ için genel prensipleri kapsar.
1.2 Bu standard kapsamõndaki kazõklar;

− Dairesel şekilli (Şekil 1) ve
− Kesit tek uygulamada betonlanmõşsa diyafram duvar elemanlõ olarak;
teşkil edilebilir.
L: Diyafram duvar elemanõ uzunluğu

W : Diyafram duvar elemanõ kalõnlõğõ
A : Kazõğõn kesit alanõ
D: Kazõk çapõ
Şekil 1 - Dairesel delme kazõk Şekil 2 - Diyafram duvar elemanlõ

kazõklara örnekler ve boyutlar
1.3 Diyafram duvar elemanlarõ, plânda , dikdörtgen, T veya L şeklinde veya diğer benzer
şekillerde olabilir (Şekil 2).
1.4 Kazõklar;
− Sabit kesitli (Düz gövde),
− Gövde boyutlarõ teleskopik değişen kesitli,
− Gövdesi pabuçlu veya
− Alt ucunda pabuçlu
olarak inşa edilebilir (Şekil 3).
Not - Kazõk tabanõ ve pabuçun şekli kazõ için kullanõlan ekipmana bağlõ olabilir.
1
EN 1536/Kasõm 2001
1.5 Bu standardõn hükümleri aşağõda verilen boyutlardaki kazõklara uygulanõr;

− Kazõk çapõ 0,3 ≤D ≤ 3 m (Şekil 1 ve Şekil 3),
− Yerinde dökme diyafram duvar elemanlarõnõn boyutu W I ≥ 0,4 m(Şekil 2),
− Boyutlar arasõnda oranlar Li /W I ≤ 6
Burada;
L : Yerinde dökme diyafram duvar elemanlarõnõn en büyük boyutu,
Wi : Yerinde dökme diyafram duvar elemanlarõnõn en küçük boyutu (Şekil 2),
dõr.
− Diyafram duvar elemanlarõ ve kazõklarda kullanõlan prefabrik elemanlar için en küçük boyut ≥ 0,3
m,
Dp ≥ 0,3 m ve
W p ≥ 0,3 m.
Dp : Dairesel prefabrik elemanõn çapõ,

Wp : Dikdörtgen prefabrik elemanõn kalõnlõğõ
dõr.
− Genel eğim n ≥ 4 ( Θ ≥ 76°) (Şekil 4),
− Kalõcõ kalõplõ kazõklar için eğim n≥3( Θ ≥72°),
2
− Diyafram duvar elemanlõ kazõklarõn gövde ve pabuçun kesit alanlarõ ≤ 10 m ,
dõr.
Şekil 3 - Düz kazõklar, gövde ve Şekil 4 - Eğim tanõmõ

taban pabuçlarõna örnekler
1.6 Bu standard aşağõda verilen gövde veya taban pabuçlu kazõklarõ kapsar:
− Kohezyonsuz zeminde taban pabuçu
DB /D ≤ 2,
− Kohezyonlu zeminde
DB/D ≤ 3,
− Herhangi zeminde gövde pabuç çapõ

DE ≤ 2,
− Kohezyonsuz zeminde pabuç eğimi

m ≥3 ve
− Kohezyonlu zeminde
2
EN 1536/Kasõm 2001
m ≥ 1,5,
olmalõdõr (Şekil 3),
1.7 Bu standardõn hükümleri aşağõdaki kazõklara uygulanõr:

− Tek kazõklara,
− Kazõk gruplarõna (Şekil 5) ve
− Kazõklardan inşa edilen duvarlara (Şekil 6).
1.8 Bu standardõn kapsamõndaki kazõklar, gerekli olduğu durumlarda kazõ duvarlarõnõn kararlõlõğõ
için destek metotlarõnõ kullanarak sürekli veya süreksiz şekilde inşa edilebilir.
1.9 Bu standard, tasarõmlanmõş kesitlerdeki kazõklarõn sadece inşa metotlarõna uygulanõr.
1.10 Bu hükümler taşõyõcõ yapõ elemanõ olarak;

− Donatõsõz beton,
− Donatõlõ beton,
− Çelik borular, çelik profiller veya çelik lifler gibi özel donatõlõ betonlar,
− Taşõyõcõ eleman/boru ve zemin arasõndaki boşluk beton, çimento veya çimento-bentonit enjeksiyonu ile
doldurulduğunda dökme beton (öngerilmeli beton dahil) elemanlar veya çelik borulardan yapõlmõş
kazõklara uygulanõr (Şekil 7).
1.11 Mini kazõklar, şantiyede dökülen kolonlar, jet enjeksiyonla inşaa edilmiş kolonlar, kazõklar için
zemin õslâhõ ve şantiyede dökülen kazõk pabuçlar ve diyafram duvarlar bu standardõn kapsamõ
dõşõndadõr.
D: Kazõk çapõ
a: Tasarõma göre kazõklar arasõ mesafe
Şekil 5 - Kazõk gruplarõ (örnekler)
3
EN 1536/Kasõm 2001
Kesişen delme kazõk duvar

a< D
p : Birincil kazõk
s : İkincil kazõk
Mütemadi delme kazõk duvar

a≡D
Geniş aralõklõ delme kazõk duvar

a>D
a : Kazõklarõn mesafesi
1 : İksalama
Şekil 6 - Delme kazõk duvarlar (örnekler)
Beton kullanõmõ Çelik donatõlõ beton kullanõmõ Özel donatõ kullanõmõ(Çelik profil veya tüpleri)
4
EN 1536/Kasõm 2001
Esas veya destekleyici yapõsal eleman olarak Esas ve destekleyici yapõsal eleman olarak
Ön yapõmlõ beton elemanõn kullanõmõ çelik tüp kullanõmõ
1: Ön yapõmlõ beton eleman 4: Desteksiz kazõ

2: Enjeksiyon şerbeti 5. Donatõsõz veya betonarma veya çimento
enjeksiyonu
3: Geçiçi muhafaza borusunun çõkarõlmasõ 6. Kazõk çapõ
Şekil 7 - Dairesel delme kazõklar (örnekler)
5
EN 1536/Kasõm 2001
2 Atõf yapõlan standard ve/veya dokümanlar

Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin, diğer standard ve/veya dokümanlara atõf
yapõlmaktadõr. Bu atõflar metin içersinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağõda liste halinde verilmiştir.
Tarih belirtilen atõflarda daha sonra yapõlan tadil veya revizyonlar, atõf yapan bu standardda da tadil
veya revizyon yapõlmasõ şartõ ile uygulanõr. Atõf yapõlan standard ve/veya dokümanõn tarihinin
belirtilmemesi halinde ilgili standardõn en son baskõsõ kullanõlõr.
1)
EN, ISO, IEC vb. Adõ TS No Adõ
No (İngilizce) (Türkçe)
ENV 197-1 Cement Composition, specification TS 19 Çimento-Portlant çimentolarõ
and conformity criteria Part 1:Common TS 20 Çimento yüksek fõrõn curuflu
cements çimentolar
TS 22 Çimento-Harç çimentosu
TS26 Çimento traslõ çimento
TS 640 Çimento-Uçuçu küllü çimento
TS 12139 Çimento-Portlant curuflu
çimento
TS 12140 Çimento-Portland kalkerli
TS 12141 Çimento-Portland silika füme
TS 12142 Çimento-Kompoze
TS 12143 Çimento-Portland kompoze
TS 12144 Çimento-Puzolanik
ENV 206 Concrete-Performance, production, TS 11222 Beton-hazõr beton
placing and compliance criteria
EN 791 Drill rigs-Safety - -
PrEN 1008 Mixing water for concrete-Specification - -

for sampling, testing and assesing the
suitability of water, including wash water
from recyeycling anstallations in the
concrete industry as mixing water for
concrete
EN 1538 Execution of special geotechnical - -
works-Diaphgram walls
ENV 1991-1 Eurocode 1:Basis of design and action

on structure Part 1:Basis of design
ENV 1992-1-1 Eurocode 2:Design of concrete TS 500 Betonarme yapõlarõn tasarõm ve
structure yapõm kurallarõ
Part 1-1:General rules and rules for
buildings Yapõlarõn güvenliğini
TS 1914 gerçekleştirmede genel ilkeler
ENV 1994-1-1 Eurocode 4:Design of composite steel
and concrete structure Part 1-1 General
rules and rules for buildings
ENV 1997-1 Eurocode 7:Geotechnical design Part TS ENV Jeoteknik Tasarõm-

1:General rules 1997-1 Bölüm 1:Genel kurallar
(Eurocode 7)
EN 10025 Structural steel TS 2162 -

EN 10025
6
EN 1536/Kasõm 2001
1) TSE Notu: Atõf yapõlan standardlarõn TS numarasõ ve Türkçe adõ 3. ve 4. kolonda verilmiştir.
7
EN 1536/Kasõm 2001
1)
EN, ISO, IEC vb. Adõ TS No Adõ
No (İngilizce) (Türkçe)
ENV 10080 Steel for reinforcement of - -
concrete,weldable ribbed reîforcing
steel B500;Technical delivery conditions
bars,coils and welded fabric
EN 10210-1 Hot finished structural hollow sections of TS EN -
non-alloy and fine grain structural seels- 10210-1
Part 1: Technical delivery requrements
prEN 12620 Aggregates for concrete including those TS 706 Beton agregalarõ
for use in roads and pavements
3 Tarifler
Not - Aşağõdaki tarifler bu standard kapsamõndaki delme kazõklarõn inşaasõ için kullanõlõr. Kazõklarla
ilgili terimlerin ilâve açõklamalarõ Ek A’da listelenmiştir. Bu standarda aşağõdaki tarifler
geçerlidir.
3.1 Kazõk (pile, pieu, Pfahl)

Etkileri aktarmak için zemine yerleştirilen narin yapõ elemanõ. Bu standardda narinlik oranõna sõnõrlama
getirilmemiştir.
3.2 Delme kazõk (bored pile, pieu fore, Bohrpfahl)

Zeminde kazõ veya sondaj ile açõlan kazõk yuvasõnõn donatõsõz veya donatõlõ betonla doldurulmasõ ile
koruma borulu (kõlõflõ) veya koruma borusuz yapõlmõş kazõk.
3.3 Diyafram duvar elemanõ (barrette, barrette, Schlõtzwandelement)

Düşey ve/veya yatay yüklere destek olmak için kullanõlan diyafram duvarlarõn genellikle kõsa bölmeleri
veya birbirine geçirilmek sureti ile aynõ anda yapõlan küçük bölmeler (L,T veya eğri şeklinde).
3.4 Basõnç kazõğõ ( compressõon pile, pieu en comppression, Druckpafahl)

Basõnç yüklerini taşõyõcõ kazõk.
3.5 Sürekli helisel burgulu kazõk (cfa-kazõk) (continious flight auger pile, pieu
a la tariere continue creuse, Schneckenbohrpfahl)
Boş gövdeli burgu ile açõlan kuyu, burgu çõkarõlõrken çimento veya enjeksiyon şerbeti ile doldurularak
oluşturulan delme kazõk (Şekil A.9).
3.6 Uç kazõk (end bearõng pile, pieu travaillant en pointe, Spitzendruckpfahl)

Genellikle yükleri basõnç vasõtasõyla zemine aktaran kazõk.
3.7 Pabuç ( enlarged base, base elargie, FuBaufweitung)

Kazõk gövdesinden daha büyük olan kazõk tabanõ. Kazõk tabanõnõn uç direncini arttõrmak için özel
kesme ve temizleme cihazlarõ kullanõlõr ( Şekil 3) .
3.8 Sürtünme kazõklarõ (friction pile, pieu flottant, Reibungspfahl)

Yükleri, zemine kazõğõn yanal yüzeyi ile çevresindeki zemin arasõndaki sürtünme ve adezyonla aktaran
kazõk.
3.9 Prepakt kazõk (prepacked pile, põeu ballaste injecte, Prepacked-pfahl)

Tamamlanmõş kazõ yeri, kaba agrega ile doldurulduktan sonra, çimento enjeksiyonu ile aşağõdan
yukarõya doğru yapõlan kazõk.
3.10 Kazõk (yuva) çapõ ( shaft diameter, diametre du fut, Pfahldurchmesser)

Kazõk başlõğõ ve tabanõ arasõndaki kazõğõn çapõ;
a) Muhafaza borusu ile yapõlacak delme kazõklarõn, muhafaza borusunun dõş çapõ,
8
EN 1536/Kasõm 2001
b) Muhafaza borusuz yapõlacak kazõklar için en az sondaj matkapõnõn en büyük çapõna eşittir.
3.11 Çekme kazõğõ (tension pile, pieu en traction, Zugpfahl)

Çekme yüklerini taşõyacak şekilde tasarlanan kazõk.
3.12 Ön kazõk (preliminary pile, pieu preliminaire, Probepfahl (1))

Ana kazõk inşa edilmeden önce, seçilen kazõk türünün uygunluğunu tespit etmek, tasarõmõ onaylamak,
boyutlarõ ve taşõma gücünü belirlemek için yapõlan kazõk.
3.13 Deneme kazõğõ (trial pile, pieu de faisabilite, Probepfahl (2) )

İnşa metodunun uygunluğunu ve pratikliğini değerlendirmek için yapõlan özel uygulama.
3.14 Deney kazõğõ ( test pile, pieu d'essai, Probepfahl(3) )

Kazõğõn ve çevresindeki zeminin şekil değiştirme özelliklerini belirlemek için kuvvet uygulanan kazõk.
3.15 Çalõşma kazõğõ ( working pile, pieu de foundation, Bauwerkspfahl)

Yapõ temel kazõğõ.
3.16 Statik kazõk deneyi (static pile test, essai de chargement statique de pieu,
statische Probebelastung)
Kazõğõn başlõğõna etkileyen eksenel ve/veya yatay yükler kullanarak kazõğõn kapasitesini ölçmek için
yapõlan yükleme deneyi.
3.17 Kademeli yüklemeli kazõk deneyleri ( ML- test) (maintained load pile test,
essai de chargement par palier, lastgesteuerte Probebelastung)
Yüklemenin kademeli olduğu ve her kademede belirli bir süre için sabit kaldõğõ ve kazõk hareketi
hemen hemen duruncaya kadar veya önceden belirlenen bir sõnõra ulaşõncaya kadar deney
kazõğõndaki statik yükleme deneyi.
3.18 Sabit hõzlõ penetrasyon deneyi (constant rate of penetration test, essai de
chargement a vitesse d'enforcement constante, weggesteuert Probebelastung)
Sabit bir hõzla zemin içindeki deney kazõğõna yük uygulandõğõ ve uygulanan yükün ölçüldüğü statik
yükleme deneyi.
3.19 Dinamik kazõk deneyi ( dynamic pile test, essai de chargement dynamique
de pieu, dynamischer Pfahlversuch)
Kazõk kapasite analizi için kazõk başõna dinamik yük uygulandõğõ yükleme deneyi.
3.20 Bütünlük deneyi (essai d’õntegrite, İntegritatspüfung)

Malzemelerin sağlamlõğõnõ ve kazõğõn geometrisini doğrulamak için inşa edilmiş kazõğa uygulanan
deney.
3.21 Ses (Sonik) deneyi (sonic test, essai sonique par reflexion,
Ultraschallversuch)
Bir seri ses dalgasõnõn kazõk betonunda gönderildiği ve diğer tarafõndan alõnan dalganõn özelliklerinin
ölçüldüğü ve kazõk gövdesindeki kesit farklõlõklarõnõ, sürekliliğini belirlemek için kullanõlan bütünlük
deneyi.
3.22 Ses sondalama (sonic coring, essai sonique par transparence,

Ultraschallversuch im Pfahl)
Kazõk betonun ses bütünlük deneyi için gövdesindeki boşluktan önceden yerleştirilen tüp sistemi veya
karotla oluşturulan boşluk.
9
EN 1536/Kasõm 2001
4 Delme kazõklarõn inşasõ için gerekenler

4.1 Şantiyede işin yürütülmesi için gerekli bilgiler;
a) Şartnamelerle birlikte hazõr bulundurulmalõ,
b) Şantiyede işe başlamadan önce hazõr olmalõ,
c) Aşağõdaki hususlar ihtiva etmelidir.
− Jeoteknik bilgiler (Madde 5),
− Şantiye şartlarõ örneğin büyüklük, şantiye sõnõrlarõ, topografya, eğim, ulaşõm ve kõsõtlamalar v b,
− Komşu yapõlarõn (binalar, yollar, altyapõ tesisleri), yeraltõ yapõlarõ ve onlarõn temelleri, arkeolojik
kalõntõlar, yükseklik kõsõtlamalarõ (Enerji hatlarõ) vb mevcudiyeti, yeri ve durumu,
− Çalõşma metodu, çalõşma emniyeti veya şantiyede kazõ malzemesinin boşaltõlmasõnõ etkileyecek
tehlikeler veya yeraltõ kirlenmesi,
− Çevresel kõsõtlamalar. Örneğin; gürültü, titreşim veya kirlilik ve yasal veya hukukî sõnõrlamalar,
− Tasarõm ve işin özellikleri,
− İş plânõnõn tamamlanmasõ ve metodun tanõmlanmasõ için gerekli veya ilgili bütün bilgiler (gerekli
olduğu durumda),
− Komşu şantiyede veya çalõşma alanõnda yeraltõ kazõlarõ veya diğer temeller veya delme kazõklarla
ilgili önceki çalõşmalar,
− İşi etkileyecek aynõ andaki çalõşmalar. Örneğin drenaj, tünelcilik , derin kazõlar vb,
− İşin denetlenmesi, izlenmesi veya deneyler için ilâve şartlar,
− Delme kazõk duvarlarõn derzlerinde su geçirmezlik için teknik şartlar,
− Başlangõç için ana hattõn yeri.
4.2 Çalõşma alanõnõn yakõnõndaki yapõlar, yollar ve alt yapõ tesisleri vb’lerinin durumlarõnõn
değerlendirilmesi için sorumlu kişiler ve çevre ilişkisi tespit edilmelidir. İşe başlamadan önce ölçümler
yapõlmalõ ve hazõr olmalõdõr.
4.3 Delme kazõk çalõşmalarõ, aşağõdaki paragrafta belirtilen kriter ve şartlarõ sağlamak kaydõyla bu
standard ile uyumlu olmalõdõr. Uygun bir kalite kontrol, denetleme ve izleme sistemi hazõrlanmalõdõr.
4.4 Yapõ çalõşmalarõna başlamadan önce bütün ilâve ihtiyaçlar veya bu standarddan sapma
gösteren özellikler tespit edilmeli ve üzerinde anlaşma sağlanmalõdõr. Kalite kontrol sistemi
aşağõdakilere uygun olarak düzenlenmelidir. Örneğin;
− Yapõnõn geometrisinden olan sapmalar,

− Farklõ veya değişken yapõ malzemelerinin kullanõmõ,
− Ön yapõmlõ beton elemanlarõ,
− Kazõklarõn özel ankraj veya saplama ile kayalara bağlanmasõ,
− Özel donatõ. Örneğin çelik boru veya çelik profil veya çelik liflerin kullanõlmasõ,
− Kazõk gövdesi veya pabucunun enjeksiyonu,
− Mekanik aletlerle kazõk başõnõn traşlanmasõ,
− El ile ilâve hafriyat.
5 Arazi araştõrmalarõ
5.1 Genel
Not - ENV 1997-1 Madde 3 ve Madde 7 ve ilgili dokümanlarõ arazi araştõrmalarõ için genel şartlarõ
geçerlidir (İlgili Avrupa standardõ olmadõğõ müddetçe). Bu hükümler ilâve şartlar ve tavsiyeleri
kapsar.
5.1.1 Yapõyõ etkileyen bütün zemin formasyonlarõ ve tabakalarõnõ, zeminin taşõma ve şekil değiştirme
özelliklerini belirleyecek şekilde arazi araştõrmalarõ yeterli derinlikte olmalõdõr.
5.1.2 Arazi araştõrmalarõnõn kapsamõ, ENV 1977-1’in şartlarõna uygun olarak arazinin karakteristik
zemin koşullarõnõ belirleyecek yeterlikte olmalõdõr.
10
EN 1536/Kasõm 2001
5.1.3 ENV 1997-1’de belirdildiği şekilde Jeoteknik kategoriler temele uygulandõğõ zaman , kategori 2
veya 3’ten uygun olanõ kullanõlmalõdõr.
5.1.4 Kazõk kuyusunun duraylõlõğõnõn muhafazasõnda şüphe varsa, uygun boyutta deneme sondajõ
yapõlmalõdõr.
5.1.5 Arazinin yakõnõnda ve/veya aynõ şartlar altõndaki karşõlaştõrõlabilir temel çalõşmalarõnõn
uygulamasõndaki tecrübeler, arazi araştõrmalarõnõn kapsamõnõn tespitinde dikkate alõnmalõdõr.
5.1.6 Penetrasyon deneyleri, pressiometre deneyleri veya diğer deneyler gibi uygun araştõrma
metotlarõ uygulandõğõnda tecrübelerden de istifade edilir.
5.1.7 Arazi araştõrma raporlarõ, kazõk metodu seçimini etkileyen bütün ilgili veriler ile birlikte hazõr
olmalõdõr.
5.1.8 Sondaj delikleri, takip eden kazõk inşaasõnõ ve performansõnõ etkilemeyecek seviyeye kadar
doldurulmalõdõr.
5.2 Özel şartlar
5.2.1 Genel jeolojik tanõmlama ve ENV 1977-1’de liste halinde verilen detaylarõn yanõnda arazi
araştõrma raporlarõ aşağõdaki bilgileri de ihtiva etmelidir:
a) Herhangi noktadaki zemin seviyesinde araştõrma ve deney, kod-koordinat sistemi veya bilinen
sabit bir nokta referans alõnarak yapõlmalõdõr.
b) Gevşek veya yumuşak zeminler veya kazõ esnasõnda yumuşama, gevşeme veya duraysõz hale
gelme eğilimindeki zeminlerin varlõğõ ve özellikleri,
c) Şişme eğilimi gösteren toprak veya kaya formasyonlarõn varlõğõ,
d) Anî su kaçõşõna veya bulunduğu yerde çimentonun anî düşmesine sebep olan boşluklar veya
kanal yapõlara sahip (yüksek geçirimli) zemin ve iri taneli zeminlerin varlõğõ,
e) Kazõ çalõşmalarõnõ zorlaştõran veya penetrasyon veya çõkarma için özel metotlar veya cihazlar
gerektiren iri çakõl ve blok veya diğer yeraltõ engellerinin varlõğõ,
f) Herhangi bir potansiyel taşõma tabakasõnõn kalõnlõğõ,
g) Su sõzmasõna veya kazma aletlerinin (darbe,vurma veya titreşim) sebep olduğu gerilmeye
hassas tabakalarõn varlõğõ,yayõlõmõ ve kalõnlõğõ,
h) Herhangi basõnçlõ yeraltõ suyu seviyesi dahil olmak üzere yeraltõ sularõnõn pieziometrik seviyeleri ve
değişimleri,
i) Yüksek yeraltõ suyu hõzlarõna sahip olan akiferler,
j) Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanõn ve taze veya sertleşmiş betonun duraylõlõğõnõ etkileyecek özellikteki
zararlõ etkili zemin veya yeraltõ suyunun zararlõ etkisi (ENV 206),
k) Çalõşma ile ilgili kaya tabakasõnõn seviyesi ve eğimi,
l) Herhangi bir ayrõşmõş kayacõn kalõnlõğõ ve yayõlõmõ,
m) Kayanõn kalite ve tipi, özellikle;
1) Dayanõmõ
2) Ayrõşma derecesi
3) Boşluklar
4) Çatlaklar: Açõk veya dolgulu
5) Zayõflõk zonlarõ
n) Hafriyat malzemesinin depolanmasõnõ etkileyecek, kirletilmiş zemin veya atõğõn varlõğõ, yayõlõmõ ve
kalõnlõğõ.
o) Şantiye arazisi altõndaki madencilik,
p) Şantiye arazisinde kararlõlõk problemleri.
5.2.2 Uç basõncõnõn olduğu yerde herhangi sağlam zemin tabakasõnõn hemen altõnda zõmpalama
hasarõna müsaade edecek yumuşak bir tabaka olmadõğõ arazi araştõrmasõ ile belirlenmelidir.
11
EN 1536/Kasõm 2001
6 Malzeme ve ürünler
6.1 Genel
6.1.1 Delme kazõklarda kullanõlan bütün malzeme ve ürünler, ilgili EN standardlarõna (veya uygun
olan millî standardlara) ve iş ile ilgili şartnameye uygun olmalõdõr.
12
EN 1536/Kasõm 2001
6.1.2 Temin edilen malzeme kaynağõ belgelendirilmeli ve önceden bildirilmeden değiştirilmemelidir.
6.1.3 Kabul edilmeyen malzemeler şantiyeden derhal uzaklaştõrõlmalõdõr.
6.2 Enjeksiyon ve beton malzemeleri
6.2.1 Çimento
6.2.1.1 Delme kazõk için, ENV 197-1 Madde 5.1’de belirtilen aşağõdaki tipteki çimentolar kullanõlõr:
− Portland çimento CEM I
− Curuflu portland çimento CEM II/A-S ve II B/S
− Silisli portland çimento CEM IIA/D
− Uçucu küllü portland çimento CEM II/A-V,II/B-V,II A-W ve II/B-W veya
− Yüksek fõrõn çimentosu CEM III/A,III/B ve III/C
6.2.1.2 Diğer çimentolar,onaylandõğõnda ve belirli şartlarda performansõ ispatlandõğõnda kullanõlabilir.
6.2.1.3 Kalsiyum alüminalõ çimento kullanõlmamalõdõr.
6.2.1.4 Katkõlõ çimento (Tip II), beton üzerinde

− İşlenebilirliği artõrma,
− Priz õsõsõnõ azaltma,
− Dayanõklõlõğõ artõrma
gibi faydalõ etkiye sahip olduğundan tercih edilmelidir.
6.2.2 Agregalar
6.2.2.1 Agregalar, ENV 206 Madde 4.2'ye ve prEN 12620’e uygun olmalõdõr.
6.2.2.2 İşe başlamadan önce,malzemenin kaynağõ, agregalarõn tane büyüklüğü dağõlõmõ ve onlarõn
mineralojik bileşimi üzerinde anlaşma sağlanmalõdõr.
6.2.2.3 Beton, tremi ile döküldüğünde yuvarlak agregalar tercih edilmelidir.
6.2.2.4 Agreganõn en büyük boyutu,küçük olanõ tercih edilmek şartõyla 32 mm'yi veya boyuna çubuk
açõklõğõnõn 1/4’ nü geçmemelidir.
6.2.3 Su
6.2.3.1 Karõşõm suyu ENV 206 Madde 2.3'e ve prEN1008’e uygun olmalõdõr.
6.2.3.2 Yüksek çevre sõcaklõklarõnda taze betonu soğutmak için, suyun tamamõ soğutulmalõ veya
kütlesinin % 50’sine kadar buz parçalarõ kullanõlabilir.
6.2.4 Kimyasal katkõ ve diğer katkõ maddeleri
6.2.4.1 Kimyasal katkõ ve diğer katkõ maddeleri, ENV 206 Madde 4.4 ve Madde 4.5'e uygun olmalõ,
6.2.4.2 Uygun Avrupa standardõ olmadõğõ sürece ve kimyasal katkõ ve diğer katkõ maddeleri ile ilgili
standardlar ve/veya betonun kullanõldõğõ bölgede geçerli yönetmelikler kullanõlmalõdõr.
6.2.4.3 Kimyasal katkõ ve diğer katkõ maddeleri üretici talimatlarõ ve onaylõ belgelere göre
kullanõlmalõdõr.
6.2.4.4 Betonun özelliklerini korumak ve beton dökümünde gerekli kaliteyi sağlamak için aşağõdaki
kimyasal katkõ maddeleri kullanõlabilir:
13
EN 1536/Kasõm 2001
− Su azaltõcõ ve plâstikleştiriciler,
− Yüksek oranda su azaltõcõ ve yüksek oranda plâstikleştiriciler,
− Priz geciktiriciler.
6.2.4.5 Beton bileşimi, uygulamasõ ve özel katkõ maddeleri birbiriyle uyumlu olmalõdõr.
6.2.4.6 Kimyasal katkõ ve diğer katkõ maddeleri,

− Yüksek oranda plâstisiteli karõşõm sağlamak,
− Yüksek su muhtevasõndan dolayõ terleme, beton içinde boşluklarõn kalmasõ ve ayrõşmadan
sakõnmak,
− Beton dökümü için gerekli olan işlenebilirliğin süresinin uzatõlabilmesi için,
− Beton dökümünde ortaya çõkabilecek kesintiler için tedbir olarak
kullanõlõr.
Not - Zararlara sebebiyet vermemek için, kimyasal katkõ ve diğer katkõ maddelerinin bilinçsiz
kullanõlmasõndan sakõnõlmalõdõr.
6.2.4.7 Karõştõrmaya başlamadan önce karõşõm içerisindeki katkõ maddelerinin miktarlarõ belirtilmelidir.
6.2.4.8 Kazõk soğuk iklimde inşa ediliyor ve betonlamadan sonra kazõğõn üst kõsmõndaki zeminin
kazõlmasõ gerekiyorsa, donma etkisine maruz kaldõğõ yerlerde beton için hava sürükleyici katkõ
maddeleri kullanõlmalõdõr.
6.3 Yerinde dökülen beton
6.3.1 Genel
6.3.1.1 Delme kazõkta kullanõlanõlan betonun karõşõm hesabõ aksi belirtilmedikçe ENV 206-1’e uygun
olmalõdõr.
6.3.1.2 Delme kazõklarõ için belirtilen betonunun tasarõm dayanõm sõnõfõ Aksi belirtilmedikçe C20/25 ve
C 30/37 aralõğõnda olmalõ ve karõşõm oranõ ve akõcõlõğõ Çizelge 1 ve Çizelge 2 ye uygun olmalõdõr.
6.3.1.3 Delme kazõk duvarlarõndan birincil kazõklar için daha küçük dayanõm sõnõflõ beton veya harç
kullanõlabilir (Şekil 6).
6.3.1.4 Tasarõmda gerekiyorsa, zemin şartlarõ ve inşa durumunun uygun olmasõ halinde, daha yüksek
dayanõmlõ beton kullanõlabilir.
6.3.1.5 Kazõklardaki beton;

− Ayrõşmaya karşõ yüksek dayanõma,
− Yüksek plâstisiteye ve uygun kohezyona,
− Uygun akõcõlõğa,
− Kendiliğinden sõkõşabilme özelliğine,
− Herhangi geçici muhafaza borusunun çõkarõlmasõ dahil beton dökümü esnasõnda yeterli işlenebilirliğe
sahip olmalõdõr.
6.3.1.6 Beton karõşõm oranõ ve akõcõlõğõ Çizelge 1’e ve Çizelge 2’ye göre yüksek yoğunluklu bir
karõşõma imkân vermediği durumlarda çimento muhtevasõ ve kõvam aralõğõ ayarlanabilir.
6.3.1.7 Zararlõ zemin ve /veya yeraltõ suyuna karşõ yeterli koruma, beton karõşõm hesabõ veya kalõcõ
muhafaza borusu ile sağlanabilir.
Not a) Özellikle fazla zararlõ yeraltõ suyu veya zemin şartlarõnda sadece beton karõşõm oranõ ile
yeterli koruma sağlanamayabilir.
b) Kirlenmiş zemin ve sularda ilâve riskler mümkündür (Priz geçikmesine veya betonun
gözenekli yapõsõnda değişikliğe neden olabilecek ağõr metaller gibi).
14
EN 1536/Kasõm 2001
6.3.1.8 Taze betonda, hõzlõ yeraltõ suyu akõşõ nedeniyle oluşabilecek yõkanmaya karşõ güvenli koruma,
kalõcõ muhafaza borusu veya kaplama ile sağlanabilir.
15
EN 1536/Kasõm 2001
Çizelge 1 - Karõşõm oranlarõ
Çimento muhtevasõ:
3
- Kuru durumda dökülmüş ≥325 kg/m
3
- Su altõnda dökülmüş ≥375 kg/m
Su/çimento oranõ (W/C) <0,6
İnce tane muhtevasõ d < 0,125 mm (Çimento
dahil)
3
- İri agrega d > 8 mm ≥ 400 kg/m
3
- İri agrega d ≤ 8 mm ≥ 450 kg/m
Çizelge 2 Farklõ şartlarda taze beton için akõcõlõk aralõklarõ
Akõş çapõ aralõğõ Çökme) aralõğõ Kullanõm için tipik şartlar

mm mm (örnekler)
460 ≤ ∅ ≤ 530 130≤ H ≤ 180 - Kuru şartlarda betonlama
- Pompa ile dökülmüş veya
530 ≤ ∅ ≤ 600 H ≥ 160
- Tremi metodu ile su altõnda beton dökümü
570 ≤ ∅ ≤ 630 H ≥ 180 - Kararlõlõk sağlayõcõ ile su altõndaki şartlarda beton dökümü
Not - Ölçülen çökme (H) ve akõş çapõ (φ) en yakõn 10 mm’ye tamamlanabilir.
6.3.2 Karõştõrma
6.3.2.1 Karõşõm için genel şartlar ve harmana giren malzemelerin kütle toleransõ ENV 206 Madde 9’a
uygun olmalõdõr.
6.3.2.2 Hazõr beton veya şantiyede karõştõrõlmõş beton kullanõlabilir.

6.3.2.3 Aksi belirtilmedikce, deneme karõşõmlarõ için üç farklõ beton karõşõmõ hazõrlanmalõdõr.
6.3.2.4 Deneme beton karõşõmõnõn her birinden küp veya silindir şeklinde altõ numune hazõrlanmalõ,
bunlarõn ikişer tanesi sõra ile 7 ile 28 gün sonra deneye tâbi tutulmalõ ve 28 günlük deney sonuçlarõ
belli olup beton kabul edilinceye kadar 2’şer tanesi herhangi bir ilâve deney için saklanmalõdõr.
6.3.2.5 Beton dökümünden hemen önce, kimyasal katkõ ve diğer katkõ maddeleri tam karõştõrõlmadan,
betona su ilâvesi yapõlmamalõdõr. Beton karõşõm hesabõ ile belirlenen su çimento oranõ uygulamada
aynen korunmalõdõr.
6.3.3 Numune alma ve deney
6.3.3.1 Aynõ beton karõşõmõnõn, benzer kullanõmlarda istenen özelliklere uyumlu olduğu
ispatlanmamõssa, betonlamadan önce tercihen şantiye şartlarõnda, ön deneme karõşõmlarõnõn uygunluk
deneyleri yapõlmalõdõr. Bu mümkün değilse, uygunluk deneyleri, kabul edilmiş deney
lâboratuvarlarõnda yaptõrõlmalõdõr. Bu denemeler kazõk inşaasõ için öngörülen agrega ve çimentoyu
temsil eden ve yeterli sayõda numune üzerinde yapõlmalõdõr.
6.3.3.2 Taze betondan numune alma ve deney EN 206’a uygun olmalõdõr. Aşağõdaki ilâve şartlar
uygulanmalõdõr.
6.3.3.3 Bir numune takõmõndaki küp veya silindirik numunelerin en az sayõsõ 4 olmalõdõr.
6.3.3.4 Basõnç dayanõmõ deneyi için betondan numune alma, aşağõdaki şekilde yapõlmalõdõr:
− Şantiyedeki ilk üç kazõğõn her birinden bir numune,
3
− Sonraki her 5 kazõktan bir numune (Tek beton hacmi 4 m veya az ise 15 kazõktan),
− 7 günden daha uzun ara vermelerden sonra iki ilâve numune,
3
− Aynõ günde dökülen her 75 m betondan bir numune ve
− C35/45 ve daha yüksek dayanõmlõ betonlu her kazõk için en az bir numune.
16
EN 1536/Kasõm 2001
6.3.3.5 Beton kalitesi kontrol sistemi belgelenmiş olarak ve sürekli beton üretimi yapan yerler için
şantiye şartlarõndaki betondan numune alma hususunda anlaşmaya varõlabilir.
6.3.3.6 Özel durumlarda, ilâve numune alma ve deney gerekebilir.

Örnekler;
− Kaya üzerindeki uç kazõğõ,
− Tek kazõklar vb.
− Yüksek bükülme gerilmeleri.
6.3.3.7 Akõcõlõk,
− Beton sõcaklõğõ ve
− İşlenebilirlik zamanõ
Çizelge 10’da verilen sõklõklara uygun yapõlmalõdõr.
6.3.3.8 Beton üzerinde yapõlan bütün deneylerin bütün kayõtlarõ muhafaza edilmelidir. Sonuçlar beton
dökme kayõtlarõna not edilmelidir.
6.4 Enjeksiyon şerbeti
6.4.1 Çimento-bentonit enjeksiyon şerbetleri ve diğer şerbetler, ilgili Avrupa standardlarõ yoksa millî
standardlar veya bunlarõn mümkün olmadõğõ durumda uygulanmõyorsa, üzerinde anlaşõlan işlemlere
uygun olarak hazõrlanmalõ, korunmalõ ve kontrol edilmelidir.
6.4.2 Enjeksiyon şerbetinin bileşimi,enjeksiyon teknik ve işlemi, zemin şartlarõ ve uygulama tarzõna
(Prefabrik elemanlar etrafõndaki dõş enjeksiyon, pabuç veya kuyu enjeksiyonu) uygun şekilde
plânlanmalõ ve yapõlmalõdõr.
6.4.3 Zeminle temastaki enjeksiyon şerbeti için çimento tipinin seçiminde, bilinen veya muhtemelen
olabilecek zararlõ maddeler hesaba katõlmalõdõr.
6.4.4 Su/çimento oranlarõ gerçek zemin şartlarõna uygun olmalõdõr.
Not - Gerekirse su/çimento oranõ tipik olarak 0,40 ilâ 0,55 veya daha fazla olabilir.
6.4.5 Katkõ maddeleri, düşük terleme oranlõ pompalanabilir enjeksiyon karõşõmlarõnõn üretimi için
kullanõlabilir.
6.5 Kararlõlõk (Stabilizing) sağlayõcõ akõşkanlar
6.5.1 Genel
6.5.1.1 Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanlar veya sondaj çamurlarõ;

− Bentonit suspansiyonlarõ,
− Polimer suspansiyonlarõ veya
− Diğer suspansiyonlar’dan
meydana gelmelidir.
6.5.1.2 Akõşkanlar, kimyasal katkõ kullanarak veya kullanmayarak uygun tanelerin suda süspansiyonu
olarak hazõrlanõr.
6.5.2 Bentonit süspansiyonlarõ
17
EN 1536/Kasõm 2001
6.5.2.1 Bentonit suspansiyonlarõn hazõrlanmasõ, korunmasõ ve kontrolleri Madde 6.5.2'de aksi

belirtilmedikçe EN 1538'e göre yapõlõr.
6.5.2.2 Bentonit suspansiyonlarõn özellikleri taze iken, kazõ esnasõnda ve beton dökülmeden önce
Çizelge 3’teki değerlere uygun olmalõdõr.
18
EN 1536/Kasõm 2001
Çizelge 3 - Bentonit suspansiyonlarõn özellikleri
Birim Suspansiyon
Taze Yeniden kullanõm için hazõr Betonlamadan önce
3
Yoğunluk g/cm < 1,10 - < 1,15
Marsh değeri sanîye 32-50 32-60 32-50
3
Akõşkan kaybõ cm < 30 < 50 -
pH 7- 11 7-12 -
Kum muhtevasõ %(Kütlece) - - <4
- :Uygulanamaz
6.5.2.3 Bentonit suspansiyonu için deneyler, EN 1538'e uygun olarak yapõlõr.

6.5.2.4 Betonlamadan önceki safhada yoğun çamur veya tuzlu su gibi özel durumlar için 1,20 gr/cm3’e
kadar olan yoğunluk değerine müsaade edilebilir.
6.5.2.5 Betonlamadan önceki safhada, donatõsõz ve sürtünme kazõklarõ gibi özel durumlar için kütlece
%6 'ya kadar kum muhtevasõna müsaade edilir.
6.5.2.6 Bentonit suspansiyonu kazõlan malzemenin taşõnmasõnda da kullanõlõyorsa, kazõ işlemleri

esnasõnda daha yüksek yoğunluklu tekrar kullanõlabilen suspansiyona da müsaade edilir.
6.5.3 Polimerler ve diğer suspansiyonlar

6.5.3.1
− Polimerler,
− Bentonit katkõlõ polimerler veya
− Diğer killer
− ihtiva eden diğer tecrübeye bağlõ olarak kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanlar,
− Önce karşõlaşmõş benzer veya daha kötü jeoteknik şartlarda veya
− Şantiyedeki tam ölçekli deneme kazõlarõna deney dayanõlarak
kullanõlabilir.
6.5.3.2 Suspansiyonlar, ilgili standardlara veya bunlar uygulanamõyorsa imalâtçõ talimatlarõna uygun
olarak hazõrlanmalõ, muhafaza edilmeli ve kontrol edilmelidir.
6.6 Çelik
6.6.1 Delme kazõklarõn donatõsõ için kullanõlan çelik çubuk, hasõr çelik, çelik boru veya profil sõrasõ ile
EN 10080, EN 10210-1 ve EN 10025'e uygun olmalõdõr.
6.6.2 Çeliğin tip seçiminde donatõ kafesinin montajõ ve çeliğin kaynaklanabilme özellikleri dikkate
alõnmalõdõr.
6.6.3 Donatõlõ kazõklarda çelik boru veya çelik profiller kullanõldõğõnda tasarõm ENV 1994-1-1’e uygun
olmalõdõr.
6.6.4 Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanlarla veya deney amaçlõ giriş borularõnda olduğu gibi diğer metal
elemanlarla inşa edilecek delme kazõklar için galvanizlenmiş çelik veya benzer malzemelerin
kullanõlmadõğõ durumlarda özel önlem alõnmassa;
− Elektrostatik etki ile filtre keki oluşumu veya,

− Donatõlarõn elektrokimyasal korozyon problemleri
için risk vardõr.
19
EN 1536/Kasõm 2001
7 Tasarõm
7.1 Genel
7.1.1 Delme kazõklarõn tasarõmõ için esas olan standardlar.
− ENV 1991-1 1993 Eurocode 1: Basis of design and actions on structures Part1: Basis of design
− ENV 1992-1-1 1991 Eurocode 2: Design of concrete structures Part 1.1:General rules and rules
for buidings
− ENV 1994-1-1 1992 Eurocode 4: Design of composite steel and concrete structures.Part
1.1:General rules and rules for buildings.
− ENV 1997 -1-1 1993 Eurocode 7: Geotechnical design Part 1:General rules.
Not - Konu ile ilgili Madde 7, tasarõmõ etkileyen, delme kazõklarõn uygulamasõ ile ilgilidir.
7.1.2 Tasarõm;
− Madde 4'e göre projenin özel şartlarõ,
− Madde 5'e göre zeminin arazi araştõrmalarõ ve/veya,
− Madde 6'ya göre malzeme özellikleri
dikkate alõnarak uygulanmalõdõr.
7.1.3 Tasarõm,Madde 7.2 ve Madde 8' e göre;

− Yapõ inşaasõndaki geometrik sapmalar,
− Uygulama şartlarõnõ
dikkate almalõdõr.
7.1.4 Delme kazõk donatõsõz beton eleman olarak tasarõmlandõğõ zaman;

− Tasarõm etkileri ve/veya
− İnşaatõn neden olduğu etkiler ve/veya,
− Geçilen zeminden kaynaklanan etkiler
kazõkta sadece basõnç gerilmesi oluşturuyorsa,
− kazõk temeller deprem bölgelerinde uygulanmaz.
7.1.5 Şantiyede yapõ çalõşmalarõnõn sonucu olarak meydana gelen beklenmeyen yüklerin
karşõlanmasõ için donatõsõz kazõklarõn kazõk başlarõ donatõlõ olarak önerilir.
7.1.6 Aksi belirtilmedikçe kazõklar,yumuşak ve gevşek zeminlerde, herhangi mesafe için donatõlõ
yapõlmalõdõr.
7.1.7 Eğilmeye göre tasarõmlanan kazõklar, donatõlõ olmalõdõrlar.
7.1.8 Çekme kazõklar, tüm boydan boya donatõlõ olmalõdõrlar.
7.1.9 Tasarõma göre donatõ gerekmiyorsa, bağlayõcõ donatõlar üst yapõyla bağlantõyõ sağlamak için
kullanõlmalõdõr.
Not - Genellikle kazõk pabuçlarõnda gövde de kullanõlandan fazla ilâve donatõya gerek olmaz.
7.1.10 Beton dökümünden sonra donatõ kafesinin kurulduğu yerde, özel ve rijit tasarõm şartlarõ gerekli
olabilir.
7.2 Yapõdaki geometrik sapmalar

7.2.1 Kazõklar aşağõdaki geometrik sapmalar dahilinde inşa edilmelidir.
a) Düşey ve eğik kazõğõn çalõşma seviyesini referans alan yerleşme plânõ .
D ≤ 1,0 m kazõklar çin e ≤ emax = 0,1 m

1,0 m ≤ D ≤ 1,5 kazõklar için e≤ emax = 0,1 D
20
EN 1536/Kasõm 2001
D>1,5 m kazõklar için e≤ emax = 0,15 m
b) Düşey veya n ≥15( Θ ≥86°) eğimli kazõklarõn eğimindeki sapma
i ≤ imax = 0,02 x n ( = 0,02 m/m)
c) 4 ≤ n ≤’15’ (76°≤ Θ≤86°e kadar eğik kazõklarõn eğiminden sapma
i ≤ imax = 0,04 ( = 0,04 m/m)
d) Kazõk eksenine göre pabuçlarõn merkezden sapmasõ.

e≤e max =0,1 D (Şekil 8).
Not - Yapõ sapmalarõnõn kaytõ, boyuna donatõnõn merkezinden veya donatõsõz kazõklardaki en büyük
dairenin merkezinden kazõğõn tepesindeki kesite çizilen doğru ile sapmasõ tayin edilir.
7.2.2
− Yapõsal özellikler,
− Zemin şartlarõ veya,
− Mevcut kazõk ekipmanlarõ veya
− Çok derin tõraşlama seviyesi
dõşõndaki toleranslar karşõlõklõ anlaşma ile işe başlamadan önce belirlenir.
Dik kazõk Eğik kazõk Plandan sapma
E1 : Çalõşma seviyesi L1 : Tasarõmlanmõş kazõk

yeri
E2 : Kazõk üst seviyesi L2 : İnşa edilen kazõk yeri
X1 : Tasarõmlanmõş kazõk ekseni e : Çalõşma seviyesinde
X2 : İnşa edilen kazõk ekseni ölçülen plan sapmasõ
i : Sapma açõsõnõn tanjantõ
(tasarõmlanmõş ve inşa edilen
kazõk eksenleri arasõndaki)
21
EN 1536/Kasõm 2001
n : Yatayla göre tasarõmlanmõş

kazõk ekseninin eğimi
Θ : Yatayla göre tasarõmlanmõş
kazõk ekseninin açõsõ
Şekil 8 - Yapõlarda geometrik sapma tanõmlarõ
7.3 Kazõk duvarlar

7.3.1 Kazõk duvarlar,eksenel ve/veya yatay yükler için (Örneğin; temel takviyesi, zemin veya su
basõnçõ için kullanõlan istinat yapõlarõ) tasarõmlanabilir.
7.3.2 Kazõk duvarlar için geometrik toleransla, özellikle su veya zemine sõzdõrmazlõk gerekli
olduğunda Madde 7.2.1'deki değerlerden daha fazla olabilir.
7.3.3 Duvarlardaki eğim, aralõk, geometrik sapmalar, birbirini kesme ve derzlerde su sõzdõrmazlõğõ
için şartlar belirlenmelidir.
7.3.4 Duvarõn eğimi n ≥8( Θ ≥83°) olmalõdõr (Şekil 4).
7.4 Kazõ (hafriyat)

7.4.1 Kazõklar kayaya veya taşõyõcõ tabakaya yerleştirildiğinde tasarõmda bölgenin zemin özellikleri,
en az penetrasyon derinliği ve şekli belirtilmelidir.
7.4.2 Tasarõmdaki zemin şartlarõ ile ilgili kabullerde farklõlõklar varsa tasarõmcõ haberdar edilmeli ve
kazõğõn ve temelin istenen taşõma gücünü sağlamasõ için gerekli tedbirler alõnmalõdõr.
7.4.3 Basõnç kazõklarõ;

− Yeterli taşõma gücü ispatlanmamõş,
− Kazõk kalõnlõğõnca oturmamõş ve
− Komşu kazõklarda olduğu gibi benzer deformasyon davranõşlarõnõn bulunmamasõ gibi engeller
olmasõ durumunda yerleştirilmelidir.
7.4.4 Kazõklar plânlanan zemin derinliğine erişmeden önce geçilemeyen bir engelle karşõlaşõltõğõnda
, engeller hakkõnda mevcut bilgiler esas alõnarak tasarõm yeniden yapõlmalõdõr.
Not - Bu durumda eşit performanslõ destekleyici veya ilâve kazõklar gerekli olabilir.
7.4.5 Taban veya gövde pabuçlarõ , sadece öngörülen geometrik şekilde kontrollu olarak inşasõnda
ve uygun metodlarla kontrol edildiğinde tasarõmlanmalõdõr.
7.4.6 Taban pabuçlarõ, aşağõdaki gibi duraysõz zeminlerde;

− Gevşek kumlarda,
− Yeraltõ suyu altõndaki uniform kumlarda veya,
− Yumuşak veya hassas killerde
tasarõmlanmamalõdõr.
õ, sadece duraylõ zeminlerdeki düşey kazõklarda uygulanmalõdõr.
7.5 Ön yapõmlõ beton elemanlar
7.5.1 Prefabrik beton elemanlarõn kontrolu, uygulamasõ ve tasarõmõ ENV 1992 -1 ve ENV 1994 -1’e
uygun olmalõdõr.
7.5.2 Tasarõm, taşõma, nakliye ve montaj durumlarõnõ dikkate almalõdõr. Herhangi sõnõrlama beton
elemanlar üzerine işaretlenmelidir.
Beton örtü kalõnlõğõ (pas payõ), ilgili çevre şartlarõ için ihtiyaçlara uyumlu olmalõdõr.
22
EN 1536/Kasõm 2001
7.6 Donatõ
7.6.1 Genel
7.6.1.1 Üst yapõ bağlama donatõlarõ veya saplama çubuklarõ ENV 1992 -1’e uygun olmalõdõr.
7.6.1.2 Kazõklarõn donatõsõnda çelik boru veya profil çeliklerin kullanõldõğõ durumlarda tasarõm ENV
1994-1’e uygun olmalõdõr.
7.6.1.3 Çelik donatõ veya kalõcõ muhafaza borusu bir yapõ elemanõ olarak kullanõldõğõnda yeterli
koruma yoksa veya yüzeyin tamamõ yeterli beton ve/veya çimento enjeksiyonu kaplama veya diğer
koruyucu tedbirlerle korunmamõşsa, tasarõmda korozyon için tolerans öngörülmelidir.
Bütün gerekli ölçüler çalõşma programõnda gösterilmelidir.
7.6.2 Boyuna Donatõ
7.6.2.1 Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkan olarak ;

− Bentonit,
− Kil veya,
− Polimer suspansiyon kullanõldõğõnda
donatõ için sadece nervürlü donatõ kullanõlõr.
7.6.2.2 Donatõ gerekli ise ve tasarõmcõ aksi belirtilmedikce, en az donatõ olarak Çizelge 4’te verilen
değerler kullanõlmalõdõr.
Çizelge 4 - En az boyuna donatõ
Kazõk anma kesit alanõ: Ac Boyuna donatõnõn kesit alanõ:As

2
Ac≤0,5 m As≥%0,5Ac
2 2 2
0,5 m <Ac≤1,0 m As≥0,0025 m
2
Ac>1,0 m As≥% 0,25 Ac
7.6.2.3 En az boyuna donatõ, 12 mm çaplõ 4 çubuktan meydana gelmelidir.
7.6.2.4 Boyuna demir çubuklarõn aralõğõ uygun beton akõmõna izin vermek için mümkün olduğunca
büyük seçilmeli ancak 400 mm’ den büyük olmamalõdõr.
7.6.2.5 Boyuna donatõ veya çubuk demetleri arasõndaki en az aralõk 100’ mm den küçük olmamalõdõr.
7.6.2.6 Boyuna çubuklar veya bir tabakadaki çubuk demetleri arasõ en az açõklõk d ≤ 20 mm agrega
kullanõldõğõnda 80 mm’ye azaltõlabilir.
7.6.2.7 Boyuna donatõ çubuklarõn oluşturduğu aynõ merkezli tabakalar mümkün olduğu kadar birbirine
değmemelidir.
7.6.2.8 Boyuna donatõ çubuklarda aynõ merkezli tabakalar kullanõldõğõnda ;

− Silindirik delme kazõklar için en büyük tabaka sayõsõ 2 olmalõ,
− Tabakalarõn çubuklarõ her biri arka arkaya gelecek şekilde yerleştirilmeli ve
− Donatõ çapõnõn iki katõ veya iri agreganõn 1,5 katõndan hangisi büyükse büyük olan seçilerek
çubuklar arasõndaki en az net mesafe bulunur.
7.6.2.9 Donatõ aralõklarõ, çubuklarõn bindirme boylarõnda azaltõlabilir.
23
EN 1536/Kasõm 2001
7.6.2.10 Boyuna donatõlarõn eşit aralõklõ yerleştirilmediği yerlerde donatõ kafesini yerleştirme
veya beton dökümü esnasõnda doğru pozisyonda tutmak için özel metotlar gerekebilir.
7.6.3 Enine donatõ
7.6.3.1 Enine donatõ, ENV 1992-1-1'e uygun olarak tasarõmlanmalõdõr.
7.6.3.2 Enine donatõnõn çapõ , Çizelge 5’e uygun olmalõdõr.
Çizelge 5 - Enine donatõnõn tavsiye edilen çaplarõ
Bağlantõ, halka veya helezonik donatõ ≥ 6 mm ve

≥ boyuna donatõnõn en büyük çapõnõn 4’de biri.
Kaynaklõ hasõr çelikten enine donatõ ≥ 5 mm
7.6.3.3 Enine donatõlarõn arasõndaki en küçük net açõklõk, Madde 7.6.2'de belirtilen ana donatõlarda
belirtilen mesafelerden az olmamalõdõr.
7.6.3.4 Kazõkta kayma gerilmeleri betonun kayma dayanõmõnõn 0,5 katõnõ geçtiğinde, enine donatõlar
standard hükümlerin göre tasarõmlanmalõdõr.
7.6.3.5 Donatõ kafesinin köşelerine yerleştirilmiş boyuna çubuklar veya boyuna çubuk demetleri ,
enine donatõlarla güçlendirilmelidir.
7.6.3.6 Rijitlik halkalarõ ve donatõ kafesi montajõndaki diğer destek vasõtalarõ enine donatõlarõn boyuna
donatõlarla sadece uygun olarak montajõ yapõldõğõ yerlerde enine donatõnõn bir bölümü olarak kabul
edilirler.
7.6.4 Beton örtü (paspayõ)
7.6.4.1 Yerinde dökme kazõklarda bütün donatõ üzerindeki beton örtü ENV 1992-1-1’e uygun olmalõ ve
başka bir anlaşma mevcut değilse;
− D> 0,6 metrelik kazõklar için 60 mm,
− D≤ 0,6 metrelik kazõklar için 50 mm
den daha küçük olmamalõdõr.
7.6.4.2 Aşağõda belirtilen durumlarda en az beton örtü kalõnlõğõ 75 mm’ye çõkartõlmalõdõr.

− Muhafaza borusuz yumuşak zemine giren kazõklarda;
− ENV 206’ da belirtilen sõnõf 5’teki çevre şartlarõnda,
− En büyük tane büyüklüğü 32 mm’lik agrega kullanõlarak su altõnda yapõlan beton dökümünde,
− Beton dökümünden sonra donatõnõn yerleştirilmesinde veya
− Sondaj duvarõnõn düzgün olmadõğõ durumlarda.
7.6.4.3 Beton örtü, kaplama veya kalõcõ muhafaza borusu kullanõldõğõnda dõş yüzeylerde 40 mm’ye
indirilebilir.
7.6.5 Donatõ borularõ ve profilleri
7.6.5.1 Özel donatõ olarak boru veya profillerin tasarõmõ, ENV 1994 -1-1’e uygun olmalõdõr.
7.6.5.2 Beton ve gömülü profil arasõndaki bağ (aderans) gerilmesinin tasarõm değeri üzerinde,
çalõşmalar başlamadan önce anlaşma sağlanmalõ ve beton örtü veya beton kalõnlõğõ tasarõm
dökümanlarõnda belirtilmelidir.
7.6.5.3 Bu amaç için lâboratuar veya arazi deneyleri gerekli olabilir.
24
EN 1536/Kasõm 2001
7.6.5.4 Yerleştirme işlemi esnasõnda kazõk ekseni boyunca özel donatõnõn uygun konumda olmasõ
sağlanmalõ ve beton örtü kalõnlõğõ uzunluk boyunca istenen şekilde olmalõdõr.
8 Uygulama
8.1 Kazõ (hafriyat)
8.1.1 Genel
8.1.1.1 Delme kazõklarõn inşaasõnda zemin ve /veya suyun kontrolsüz sondaj kuyusuna akõmõnõ
önlemek için tedbir alõnmalõdõr.
Not 1 - Aşağõdaki nedenlerden dolayõ su ve /veya zeminin akõşõ olabilir.

− Komşu zeminler veya taşõyõcõ tabakanõn duraysõzlõğõ veya örselenmesi,
− Komşu temel altõndan zeminin kaldõrõlmasõyla destek kaybõ,
− Kazõğõn dõşõndaki duraysõz boşluklar,
− Kazõk veya kazõklardaki sertleşmemiş betona yeni inşa edilmiş komşu kazõklarõn verdiği
hasarlar,
− Betonlama esnasõndaki gövdedeki boşluklar,
− Çimentonun yõkanmasõ.
Not 2 - Aşağõdaki durumlarda risk artõşõ olur.

− Gevşek taneli zemin,
− Yumuşak kohezyonlu zemin veya
− Değişken özellikli zeminlerde.
8.1.1.2 Sondaj deliğine akmaya eğilimli zeminlerde veya çökme riski olan yerlerde duraylõlõğõ
sağlamak, su ve zeminin kazõk sondaj deliğine kontrolsüz girişini önlenmesi için destekler önerilir.
Örnek olarak;
− Muhafaza borularõ,
− Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanlar,
− Toprakla doldurulmuş sürekli burgular.
8.1.1.3 Kazõklar;
− Belirlenmiş taşõyõcõ tabakaya veya,
− Öngörülen temel derinliğine
erişinceye kadar kazõlõr ve tasarõma uygun olarak yerleştirilir.
8.1.1.4 Aşağõdaki durumlarda tam temas sağlanõncaya kadar kazõ devam ettirilir.
− Taşõyõcõ tabakada uygun olmayan tabakalaşmanõn olmasõ,
− Ana kayaç üzerine temellerin oturtulmasõ veya
− Taşõyõcõ tabakanõn yüzeyinin eğimli olmasõ.
8.1.1.5 Eğimli kayaç yüzeylerinde, kazõ tabanõnõn kazõk pabuçuna sabitlenmesi ve kaymayõ önlemek
için yatay olmalõdõr.
Not 1 - Dik veya uygun olmayan tabakalaşma durumunda, ankastre saplamalõ kazõk pabucu inşa
etmek veya uygun derinliğe kadar kazõ yapmak gerekli olabilir.
Not 2 - Tam temas sağlamak ve kayaya sabitlemek için muhafaza borusunu yerleştirmek gerekli
olabilir.
8.1.1.6 Zemin şartlarõ, tasarõmdaki şartlardan farklõ olduğunda tasarõmcõ ile anlaşarak uygun tedbirler
alõnmalõdõr.
8.1.1.7 Bitirilmiş kazõlar, aşağõdaki durumlarda gerekli olduğu zaman açõlabilir.
25
EN 1536/Kasõm 2001
− Temizleme ve/veya kumsuzlaştõrma,

− Çeşitli kontrollerde ve
− Gerekliyse donatõnõn montajõnda.
8.1.1.8 Zamanla bozulmasõ muhtemel zeminlerde inşa edilmesi ve çalõşma gününün sonuna kadar
kazõk işleminin tamamlanmamasõ ihtimali durumunda kazõklar;
− En az gövde çapõnõn 2 katõ,

− En az 1,5 metreden az olmamak üzere,
takip eden işgünü beton dökümünden hemen önce kazõlmalõdõr.
8.1.1.9 Kazõk deliği tasarõmlanmõş temel derinliğine ulaşmadan önce geçilemeyen bir engelle
karşõlaşõldõğõnda, çalõşmaya devam etmek üzere gerekli tedbirlerin alõnmasõ için tasarõmcõ
bilgilendirilmelidir.
26
EN 1536/Kasõm 2001
8.1.1.10 Komşu kazõk veya yapõlara zarar vermiyorsa,

− Engelleri kaldõrmak veya
− Ana kayaya kazõklarõ yerleştirmek için
patlayõcõ kullanõlmasõna izin verilir.
8.1.1.11 Kazõk yapõ serisi, komşu kazõklardaki hasar olmamasõnõ sağlayacak şekilde seçilmelidir.
8.1.1.12 Kazõk performansõnõ etkileyebilecek bozulmuş zemin, herhangi diğer malzeme veya yamaç
molozu, beton dökümünden önce (tabanõn temizlenmesi) uzaklaştõrõlmalõdõr.
8.1.2 Metotlar ve aletler

Not - Kazõklar kesikli veya sürekli işlemle kazõlabilir,
a) Kesikli kazõlar için cihazlar örneğin vinç, muhafaza borusu, burgu, sondaj kepçesi ve kesiciler (Şekil
A.3’ten ve Şekil A.6’ ya kadar)
b) Sürekli kazõlar için aletler örneğin burgular, sondaj veya burgu ile birlikte kullanõlan darbeli
sondaj aletleri veya yõkama metodu ile zeminin atõlmasõdõr (Şekil A.7'den Şekil A.9'a kadar)
8.1.2.1 Sondaj deliği çeperinin ;
− Geçici veya kalõcõ muhafaza borusuyla ,
− Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanlarla veya,
− Toprakla doldurulmuş sürekli helisel helezon
vasõtasõyla korunmasõ gerekir.
8.1.2.2 Sondaj aletlerinin tipi;

− Zemin veya kayacõn tipi, yer altõ suyu ve diğer çevre şartlarõna uygun olmalõ,
− Temelin altõnda ve kazõk deliğinin etrafõnda gevşek malzeme akõşõnõ önleyecek şekilde şeçilmeli
ve
− Hõzlõ bir kazõ işlemine imkân vermelidir.
8.1.2.3 Şartlarõ sağlamak için, kazõ metodunu veya kullanõlan sondaj aletlerini değiştirmek gerekebilir.
8.1.2.4 Kuyu tabanõnõn temizlenmesi için, kazõ için kullanõlandan farklõ olarak özel alet ve/veya
teknikler kullanõlabilir.
8.1.2.5 Su veya kararlõlõk sağlayõcõ akõşkan olduğu durumlarda, sondaj aletleri kuyu duraylõlõğõnõ
bozmayacak şekilde seçilmelidir.
Not - Kazõk sondajõnõn duraylõlõğõna olumsuz piston etkisi meydana geldiğinde, sondaj aletinin işlem
hõzõ buna uygun olarak düzenlenmelidir.
8.1.3 Muhafaza borulu kazõlar
8.1.3.1 Sondaj deliklerinin duraylõ olmadõğõ durumlarda, aksi belirtilmedikçe, n≤15( Θ ≤86) eğimli eğik
kazõklar boydan boya muhafaza borulu olmalõdõr(Şekil 4).
8.1.3.2 Kazõ esnasõnda muhafaza borularõ;
− Salõnõmla veya,
− Döner çalõşan cihazlarla,
veya kazõdan önce ise ;
− Şahmerdan veya,
− Vibratörler veya diğerleri.
kullanõlarak yerleştirilmelidir.
8.1.3.3 Muhafaza borusunun kalõcõ olmasõ gerekmezse , muhafaza borusunun yerleştirilmesi,emniyetli
tesisi ve betonlama işlemi sõrasõnda geri alõnmasõna müsaade edilmelidir.
8.1.3.4 Bu amaç için;
− Muhafaza borularõ, boyda veya çapda önemli burkulma göstermemeli ve silindirik olmalõ,
27
EN 1536/Kasõm 2001
− Muhafaza borularõ, dõşbasõnç, yerleştirme ve çõkarma kuvvetlerine dayanacak şekilde

tasarõmlanmalõ,
− Geçici muhafaza borularõ, önemli iç çõkõntõ veya beton kabuklaşmasõ olmamalõ,
− Muhafaza borusu ek yerlerinde, önemli derecede oynama olmaksõzõn boyuna kuvvetlerin ve
burulma momentlerin aktarõlmasõna izin vermelidir.
8.1.3.5 Muhafaza borusunun en altõndaki kesici dairesel çõkõntõlar mümkün olduğunca küçük fakat
muhafazanõn emniyetli tesis ve geri çõkarõlmasõ için yeterli olmalõdõr (Şekil A.2 ).
8.1.3.6 Kazõk kazõsõnda;

− Geçirimli zeminde yeraltõsu seviyesi altõnda veya,
− Artezyen şartlarõnda
muhafaza borusu içerisinde su veya başka uygun akõşkan vasõtasõyla fazla bir iç basõnç 1’m den az
olmamak üzere sağlanmalõ ve betonlama boyunca bu basõnç devam ettirilmelidir.
8.1.3.7 Fazla basõnç;

− Yeterli muhafaza borusu ilerlemesi sağlanmõssa,
− Dökme sõrasõnda yeterli beton basõncõ varsa
azaltõlabilir.
8.1.3.8 Duraysõz kazõk deliklerinde, kazõk deliğinin ilerletilmesiyle birlikte muhafaza borularõda
ilerletilmelidir.
8.1.3.9 Kazõya bağlõ ilerleme, zemin ve yer altõ suyu şartlarõna uygun olarak düzenlenmelidir.
Not - Delme işleminden önce muhafaza borusunun yerleştirilmesi, zeminin içe akõşõnõ ve/veya kazõk
tabanõ altõndaki kazõk performansõnõ etkileyebilecek bozulmalarõ önlemek için gereklidir
(Göçme, taban kabarmasõ). Muhafaza borusunun dõşõnda oluşan boşluk, muhafaza borusu
çekilirken beton kazõğõnõn bütünlüğünü tehlikeye sokabilir. Gevşek zonlar yüzeye doğru
hareket edebilir ve çökmeye sebep olabilir.
8.1.3.10 Kazõnõn tabanõnda duraysõzlõk varsa, muhafaza borusunun ilerleme miktarõ veya fazla iç
basõnç arttõrõlmalõdõr.
8.1.3.11 Kazõ öncesi geçici muhafaza borularõ, kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanlarla betonun akõşkan
tarafõndan kirletilmesini önlemek için özel tedbirler alõnmadan yerleştirilmemelidir.
Not - Aksi durumda,sõvõ kapalõ cepler muhafaza borusunun dõşõnda oluşabilir ve beton dökümünde
esnasõnda betonu kirletebilir.
8.1.4 Akõşkanlarla kazõnõn desteklenmesi
8.1.4.1 Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanõn özellikleri Madde 6.5’e uygun olmalõdõr.
8.1.4.2 Akõşkanõn özelliklerinden biri, Çizelge 3'te belirlenmiş sõnõrlar dõşõna çõkarsa, akõşkanõn tamamõ
veya bir kõsmõ değiştirilmelidir.
8.1.4.3 Kazõ çalõşmalarõ veya betonlama esnasõnda geri kazanõlan akõşkan, uygun işlemlerden sonra
yeniden kullanõlabilir.
8.1.4.4 Kazõnõn üst kõsmõ;

− -Sondaj aletlerine kõlavuz olmak için,
− -Üst gevşek zeminlerin çökmelerine karşõ kazõk deliğini korumak için,
− -Çalõşan personelin emniyeti için
kõlavuz tüp veya kõlavuz duvarla korunmalõdõr.
8.1.4.5 Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanõn seviyesi, işlem süresince sondaj deliğinin derinliği boyunca
duvarlarõn duraylõlõğõnõ sağlayõp devam ettirecek şekilde ve sondaj deliğine zemin tanelerinin akõşõnõ
önleyecek yeterli iç basõnç sağlanmalõdõr.
28
EN 1536/Kasõm 2001
8.1.4.6 Sondaj ve betonlama süresince kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanõn seviyesi;

− Kõlavuz tüp veya kõlavuz duvarda ve
− Serbest yer altõ su seviyesinin en az 1,5 m üzerinde
olmalõdõr.
8.1.4.7 Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanõn üst seviyesi, tecrübe veya hesaplamalara göre azaltõlmalõdõr.
8.1.4.8 Yeterli miktarda kararlõlõk sağlayõcõ akõşkan, düzenli tüketim ve zemine olabilecek muhtemel
süspansiyon kaybõnõ karşõlayacak miktarda daima hazõr olmalõdõr.
Not - Kazõdan akõşkanõn anî dõşa akõşõ durumunda, deliğe geri dolgu yapõlmasõ gerekebilir.
8.1.4.9 Cihazõn çalõşma hõzõ, kazõk deliğinin duraylõlõğõnõ etkiliyebileceğinden, piston etkisini önleyecek
şekilde ayarlanmalõ ve kontrol edilmelidir.
8.1.4.10 Donatõ ve betonun yerleştirilmesinde, özel ön tedbirler olmaksõzõn, n≤15( Θ ≤86°)eğimli

kazõklarda kazõlarõn desteklenmesi için kararlõlõk sağlayõcõ akõşkan kullanõlmamalõdõr.
8.1.5 Sürekli helisel burgularla delme
8.1.5.1 Sürekli helisel burgu kullanarak sondaj deliğinin duvarlarõnõn duraylõlõğõ, burgu üzerindeki
malzemelerle deliği destekleyici başka yardõmcõ vasõtalara ihtiyaç duyulmadan sağlanabilir.
8.1.5.2 Sürekli helisel burgu kazõklar, kazõnõn yönü ve donatõnõn tesisini kontrol edecek tedbirler
almaksõzõn n< 10 ( Θ ≤86°) den daha eğimli inşa edilmemelidir
8.1.5.3 Sürekli helisel burgu ile kazõ, mümkün olduğunca hõzlõ ve çevreleyen zeminin etkisini en aza
indirmek için en az sayõda burgu dönmesi ile yapõlmalõdõr.
8.1.5.4 Kazõk çapõndan daha kalõn duraysõz zeminler olduğunda, yapõnõn fizibilitesi, çalõşma
başlamadan önce deneme kazõklarõ veya yerel tecrübelerle ispatlanmalõdõr.
8.1.5.5 Aşağõdaki zeminler duraysõz zemin olarak kabul edilirler.

− Yeraltõ su tablasõ altõnda uniform kohezyonsuz zeminler (d60/d10 < 2),
− Dr < 0,3 relatif yoğunluklu veya buna takabül eden pressiometre basõnçlõ gevşek kohozyonsuz
zeminler,
− Yüksek duyarlõ killer,
− Drenajsõz kayma mukavemeti Cu < 15 kPa olan yumuşak zeminler.
8.1.5.6 Kazõ esnasõnda burgunun dönme ve ilerleme hõzõ;

− Aşõrõ kazõyõ azaltmak,
− Sondaj deliğinin duvarlarõnõn yanal duraylõlõğõnõ sağlayacak sõnõrlõ toprak çõkarõlacak şekilde
zemin şartlarõna uygun olarak ayarlanmalõdõr.
8.1.5.7 Delme cihazõ, yeterli burulma ve çekme kuvvetini sağlamalõdõr.
8.1.5.8 Burgunun boydan boya helisler arasõndaki mesafe (adõm) sabit olmalõdõr.
8.1.5.9 Delme esnasõnda zemin ve su girişini önlemek için, delikli burgu gövdesinde kapanma
sistemi olmalõdõr.
8.1.5.10 Burgu aşağõdaki durumlarda kazõk deliğinden çõkarõlõr:

− Çevreleyen zemin duraylõ kalõrsa veya
− İstenilen gerekli derinliğe ulaşõlmõş ve çevreleyen zemin yükselen betonla duraylõ hale getirilmişse.
29
EN 1536/Kasõm 2001
8.1.5.11 Kazõk bitirilemiyorsa ve burgunun çõkarõlmasõ mecburiyeti varsa, burgu geriye döndürülerek
ve delik kararlõlõk sağlayõcõ akõşkan veya zemin ile doldurularak çekilmelidir.
8.1.6 Desteklenmemiş Kazõ
8.1.6.1 Duraylõ ve çökmeye uygun olmayan zeminlerde, sondaj delik duvarlarõ için destek şartõ
aranmadan kazõ yapõlabilir.
8.1.6.2 Kazõ sõkõ zeminde yapõlmõyorsa ve

− Çap D, 0,6 metreden daha küçükse
kazõnõn üst kõsmõ kõlavuz tüp vasõtasõyla korunmalõdõr.
8.1.6.3 Eğim n< 15 ( Θ ≤86°) veya daha az olan kazõklar, kazõk delikleri sõkõ veya sert kohezyonlu
zeminlerde veya kayadaki gibi duraylõ kalabileceği gösterilemiyorsa desteksiz yapõlmamalõ ve bütün
uzunluk boyunca muhafaza borusu konmalõdõr.
8.1.6.4 Desteksiz kazõlar duraysõz zemin tabakalarõndan geçerse, sondaj deliğinin bu kõsmõ duraylõ
hale getirilmelidir.
8.1.7 Pabuçlar
8.1.7.1 Uygun bir pabuçun yapõlmasõ aşağõdaki hususlarõ gerektirir.

− Duraylõ kazõ ve
− Sağlam beton ile tam dolgu.
8.1.7.2 Yüzeyden çalõşmasõ kontrol edilebilen mekanik aletlerle pabuçlar yapõlmalõdõr.
8.2 Donatõ
8.2.1 Genel
8.2.1.1 Çelik donatõ kirlenmeden korunacak şekilde temiz şartlarda depolanmalõ, montaj ve betonlama
esnasõnda
− Temiz,
− Passõz olmalõ ve,
− Pullanma şeklinde pas tabakasõ olmamalõdõr.
8.2.1.2 Donatõ kafesi betonlama esnasõnda doğru durumda kalacak şekilde veya askõda tutulmalõdõr.
8.2.1.3 Muhafaza borusuz eğik kazõklar inşa edildiğinde, donatõnõn durumu kontrol edilmelidir ve
montaj için uygun destekleme vasõtalarõ kullanõlmalõdõr.
8.2.2 Donatõ ek yerleri
8.2.2.1 Donatõ çubuklarõndaki ek yerleri;

− Her çubuğun tam mukavemeti ek yerleri boyunca etkili olarak sağlanmalõ ve
− Kazõğõn inşaasõ esnasõnda, donatõnõn istenmeyen yer değiştirmesi olmayacak şekilde yapõlmalõdõr.
8.2.2.2 Donatõ kafesinin bölümleri arasõndaki ek yerleri ilâve bağlantõ malzemeleri gerektirebilir
(Örneğin kelepçe veya nokta kaynağõ).
8.2.2.3 Donatõ çubuklarõnõn bükülme noktalarõnda veya yakõnõnda kaynak yapõlmamalõdõr.
8.2.2.4 Kullanõlan çeliğin özelliğine göre, belirli şartlar içerisinde, nokta kaynağõna izin verilebilir.
8.2.3 Donatõnõn bükülmesi
30
EN 1536/Kasõm 2001
8.2.3.1 Kazõk başõnda betondan çõkan donatõ bükülecekse, büküm iç çapõ ENV 1992-1’de
belirtilenlerden daha az olamaz.
8.2.3.2 Hiç bir donatõ önceden onaylanmaksõzõn, 5°C dan daha aşağõ sõcaklõkta bükülmemelidir.
8.2.3.3 Bükmeden önce donatõ 100°C’yu geçmeyen sõcaklõğa kadar õsõtõlabilir.
8.2.4 Donatõ kafeslerinin montajõ
31
EN 1536/Kasõm 2001
8.2.4.1 Kafeslerin montajõ ve demir çubuklarõnõn bağlanmasõ aşağõdaki şekilde yapõlmalõdõr:

− Kafesler, kalõcõ burulma olmaksõzõn kaldõrõlõp yerleştirilebilir,
− -Bütün donatõ çubuklarõ doğru pozisyonda
olmalõdõr.
8.2.4.2 Enine donatõ aşağõdaki şekilde olmalõdõr.

− Ana boyuna donatõya bitişik şekilde sarmalõ ve,
− Etrafõnõ kuşatmalõ veya,
− Başka bir şekilde sabitlenmelidir.
8.2.4.3 Bağlar veya tespitler gerektiği zaman kullanõlmalõdõr:

− Tel,
− Kelepçe veya,
− Kaynakla
8.2.4.4 İlâve destekler aşağõdaki şekilde olmalõdõr.

− Güçlendirici halkalar ve /veya,
− Enine destekler ve/veya,
− Meyilli destek çubuklar.
8.2.5 Aralõk verme takozu (Spacers)
8.2.5.1 Aşağõdaki uygun konumlar başka şekilde sağlanamadõ durumda, aralõk verme takozu
kullanõlmalõdõr:
− Sondaj deliğinde donatõ kafesinin merkezi yerleştirilmesi ve
− Gerekli beton örtü kalõnlõğõ için.
8.2.5.2 Aralõk verme takozlarõ;

− Hem donatõnõn korozyona uğramasõnõ,
− Hem de beton örtünün kabarõp dökülmesini
engelleyecek dayanõklõ malzemeler kullanõlarak tasarõmlanmalõ ve imal edilmelidir.
8.2.5.3 Metal aralõk verme takozuna da müsaade edilir.
8.2.5.4 Desteksiz kazõk deliklerinde, donatõnõn montajõ esnasõnda kuyuya kuyu çeperinden herhangi
bir malzemenin dökülmesine neden olmayacak, uygun şekilde geniş boyutlu aralõk verme takozu
kullanõlabilir.
8.2.5.5 Aralõk verme takozlarõ aşağõdaki şekilde simetrik olarak donatõ kafesi etrafõnda
düzenlenmelidir:
− Her seviyede en az 3 adet,
− Her seviye için 3 metre’den fazla olmõyacak aralõklarla ve,
− Güvenli yerleştirmeyi ve delik duvarlarõndaki zararõ önleyecek şekilde, muhafaza borusunun iç
duvarõna veya kazõk deliğinin duvarõna yeterli tolerans verilecek şekilde yerleştirilmelidir.
8.2.5.6 Aralõk verme takozlarõnõn sayõsõ aşağõdaki durumlarda arttõrõlmalõdõr.

− Çapõ D > 1,2 metre olan kazõklarda,
− Eğik kazõklarda.
8.2.6 Montaj
8.2.6.1 Donatõ kafesi, sondaj kuyusu temizlendikten hemen sonra yerleştirilmelidir.
8.2.6.2 Donatõnõn yerleştirilmesi işlemi esnasõnda, kazõk ekseninin doğru konumda ve donatõ kazõğõn
tüm uzunluğu boyunca uygun beton örtüsü sağlanacak şekilde olmalõdõr.
32
EN 1536/Kasõm 2001
8.2.6.3 Beton dökümü esnasõnda, donatõlarõn belirlenen konumda olmasõ betonlama işlemi bitinceye
kadar sağlanmalõdõr.
8.2.6.4 Betonlamadan sonra, donatõ kafesinin üst seviyesi anma değerinden en fazla ± 0,15 metre
sapma gösterebilir.
8.2.6.5 Sürekli helisel burgu ile inşa edilen kazõklarda, betonlamayõ takiben donatõnõn montajõna, aynõ
zemin şartlarõnda kantlanmõş bir metot olmasõ durumunda izin verilmelidir.
8.2.6.6 Betonlama işleminin tamamlanmasõndan hemen sonra yerleştirme işlemi yapõlmalõdõr.

8.2.6.7 Betonlamadan sonra donatõ kafeslerinin montajõ yapõlacaksa, donatõ pozisyonunun
uygunluğunun sağlayacak destekler gerekebilir. Hafif titreşim ile veya donatõ içine itilerek yapõlabilir.
8.3 Betonlama
8.3.1 Genel
8.3.1.1 Kazõnõn tamamlanmasõ ve betonlamanõn başlamasõ arasõndaki zaman mümkün olduğu kadar
kõsa tutulmalõdõr.
8.3.1.2 Betonlamadan önce sondaj deliğinin temizliği kontrol edilmelidir.

8.3.1.3 Sondaj deliği kararlõlõk sağlayõcõ akõşkan ile desteklenirse betonlamadan önce akõşkanõn
özellikleri kontrol edilmelidir (Madde 6.5).
Not 1 - Sondaj kuyusu deliğindeki suda, betonlamadan önce sondaj deliği tabanõna çöken önemli
miktarda süspansiyon halinde silt veya ince kum bulunabilir. Suyun değiştirilmesi veya
temizlenmesi gerekli olabilir.
Not 2 - Kazõk pabuçu inşa edilirken betonda ayrõşma veya akõşkanõn hapsedilmesi ihtimali artar.
8.3.1.4 Pabuçlarõn temizlenmesinde özel önlemler alõnmalõdõr.
8.3.1.5 Pabuçlar, kesintisiz olarak betonlanmalõdõr.

8.3.1.6 Sondaj deliği, boydan boya istenen keside sahip, sürekli monolitik bir beton kuyu oluşturacak
şekilde kõsmen veya tamamen beton ile doldurulmalõdõr.
8.3.1.7 Betonun performasõnõ olumsuz etkileyebilecek hiçbir toprak, sõvõ veya diğer yabancõ
malzemenin betonu kirletmesine izin verilmemelidir.
8.3.1.8 Bütün betonlama işlemlerinin uygun şekilde yapõlmasõnõ sağlamak için betonun işlenebilirliği
yeterli olmalõdõr.
8.3.1.9 Kesintisiz betonlamayõ sağlayabilmek için, betonlamayõ bitirecek şekilde yeterli beton hazõr
bulundurulmalõdõr.
8.3.1.10 Taze beton, işlenebilirliğini tamamen koruyan betona ilâve edilebilir.

8.3.1.11 Betonun işlenebilirlik süresinin tespitinde, beton temin edilirken muhtemel kesintiler ve
betonlama işlemi esnasõnda zaman için gerekli toleranslar sağlanmalõdõr.
8.3.1.12 Betonu sõkõştõrmak için, dahili vibrasyona müsaade edilmez.
8.3.1.13 Betonun ince taneli kõsõmlarõnõn akan yeraltõ suyu tarafõndan kazõk gövdesi yüzeyinden
yõkanmasõnõ önleyici uygun tedbirler alõnmalõdõr.
33
EN 1536/Kasõm 2001
8.3.1.14 Yumuşak zeminlerde betonlama yapõlõrken (Cu ≤ 15 kN/m2) kazõğõn bir kõsmõnda veya
tamamõnda kalõcõ muhafaza borularõ veya kalõcõ kaplamalarõn tesisi gerekli olabilir.
8.3.1.15 Betonlama esnasõnda sondaj deliğinde beton seviyesinin yüksekliği ve yerleştirilen hacim
kontrol ve kayõt edilmelidir.
8.3.1.16 Kazõğõn uygun boyutlarda ve tipte olduğu, kontrol ve kayõt etme sõklõğõ ve metotlarõ
konusunda inşaata başlamadan önce anlaşma sağlanmalõdõr.
8.3.1.17 Betonlama seviyeleri;

− Her dökümden sonra veya
− Geçici muhafaza borusu yerleştirmeden önce veya sonra
en azõndan bir kere kontrol edilmelidir.
8.3.1.18 0,6 metreden daha küçük çaplõ kazõklar için bir şantiyede ilk 10 kazõğõn betonlanma kaydõ ve
daha sonra kalan kazõklarõn belli bir yüzdesinin kayõt edilmesi yeterli olabilir.
8.3.1.19 Beton dökümü esnasõnda, kirlenmiş beton kazõğõn üst kõsmõna yükselene kadar beton
döküm işlemine devam edilmelidir
8.3.1.20 Kazõk üst seviyesi üzerindeki dökülen betonun yüksekliği aşağõdaki durumlarda
arttõrõlmalõdõr.
− Kazõk üst seviyesi, çalõşma platformunun altõnda kaldõğõnda,
− Su altõnda yapõlan betonlamada,
− Geçici muhafaza borusu kaldõrõldõğõnda.
8.3.1.21 Çevre hava sõcaklõğõnõn 3°C’dan daha az olduğu soğuk havalarda ve havalarõn soğumasõ
esnasõnda yeni dökülen kazõğõn başlõğõ dona karşõ korunmalõdõr.
8.3.1.22 En son döküm seviyesi çalõşma platformunun altõnda olduğunda taze beton, kirlenmelere
karşõ aşağõdaki şekilde korunmalõdõr.
− Kazõk üst seviyesi üzerine kadar betonlama ile,
− Boş sondaj deliğinin uygun malzeme ile doldurulmasõ veya
− Beton prizlenene kadar sondaj deliği içinde kararlõlõk sağlayõcõ akõşkan bulundurularak.
8.3.1.23 Betonlama seviyesi yeraltõ suyu seviyesi altõnda olduğunda prizlenmemiş beton üzerine dõş
basõnca eşit veya ondan daha büyük bir basõnç uygulanmalõdõr.
8.3.1.24 Kazõğõn tõraşlama işlemi;

− Sadece beton yeterince dayanõm kazandõğõnda ,
− Kirletilmiş veya daha düşük kalitedeki bütün beton kazõğõn tepesinden uzaklaştõrõlarak ve
− Bütün en kesit boyunca sağlam beton ortaya çõkõncaya kadar
devam etmelidir.
8.3.1.25 Kazõk başlarõnõn mekanik aletlerle kesilmesi ve tõraşlanmasõ mümkün olduğu kadar en
dikkatli şekilde yapõlmalõdõr.
8.3.1.26 Kesme için kullanõlan mekanik aletlerin sebep olduğu aşõrõ çatlak riski, kullanõlan beton
kõrõcõnõn tipi ve büyüklüğü açõsõndan bir sõnõrlamayõ getirebilir.
8.3.2 Kuru şartlarda betonlama
8.3.2.1 Kazõk sondaj deliğinin tabanõnda su varsa kuru şartlarda betonlama uygulanmaz.
8.3.2.2 Betonlamadan hemen önce kontrol yapõlmalõdõr.
8.3.2.3 Su varsa, su altõndaki şartlarda betonlama işlemi uygulanmalõdõr.
34
EN 1536/Kasõm 2001
8.3.2.4 Betonlama ayrõşmayõ önleyecek şekilde yapõlmalõdõr. Beton, bir huni ve ekli bir boru ile;
− Donatõ veya
− Kazõk sondajõ deliğinin duvarlarõna çarpmayacak şekilde
düşey olarak sondaj deliği merkezine yönlendirilmelidir.
8.3.2.5 Betonlama borusunun iç çapõ, en büyük agrega boyutunun 8 katõndan az olmamalõdõr.
8.3.3 Su altõndaki şartlarda betonlama
8.3.3.1 Su veya kararlõlõk sağlayõcõ akõşkan altõnda betonlama yapõldõğõndan Çizelge 2’ye uygun
yüksek işlenebilir karõşõm seçilmeli ve yerleştirme için oluklu boru (tremi) kullanõlmalõdõr.
Not - Oluklu borunun temel amacõ delik içindeki akõşkan ile betonun kirlenmesi veya yerleştirme
esnasõnda betonunun ayrõşmasõnõ önlemektir.
8.3.3.2 Su altõndaki beton, dahili vibrasyonla sõkõştõrõlmamalõdõr.
Not - Sõkõştõrma, betonunun kendi kütlesi, beton sütünu üzerindeki akõşkanõn ilâve yüküne bağlõdõr.
8.3.3.3 Oluklu boru, ek yerleri ile birlikte su sõzdõrmaz olmalõdõr.
8.3.3.4 Besleme hunisi ayrõşmaya ve kirletilmeye neden olmadan taze betonun saçõlmasõnõ önleyecek
aksi belirtilmedikçe kazõk deliğe serbest düşecek şekilde donatõlmalõdõr.
8.3.3.5 Oluklu boru, harcõn serbest olarak akmasõ için düzgün olmalõ ve büyük olanõ alõnmak kaydõyla
− En az, en büyük agrega tane büyüklüğünün 6 katõ veya
− 150 mm
düzgün dağõlõmlõ iç çapa sahip olmalõdõr.
8.3.3.6 Oluklu borunin dõş biçim ve boyutu, ek yerleri ile birlikte, donatõ kafesi içinde serbest
hareketine izin vermelidir.
8.3.3.7 Ek yerleri ile birlikte oluklu borunun en büyük dõş çapõ ;

− Muhafaza borusunun iç çapõ veya kazõk çapõnõn 0,35 katõ,
− Dairesel kazõklar için donatõ kafesinin iç genişliğinin 0,6 katõ,
− Diyafram duvar elemanlarõ için donatõ kafesinin iç genişliğinin 0,8 katõndan büyük olmamalõdõr.
8.3.3.8 Oluklu boru, kullanõmõndan önce, harç veya kabuklaşan betondan temizlenmelidir.
8.3.3.9 Oluklu boru betonlama başlangõcõnda kazõğõn tabanõna kadar uzatõlmalõdõr.
8.3.3.10 Betonlamaya başlamadan önce, herhangi akõşkan ile betonun oluklu boru içerisinde
karõşmasõnõ önlemek için, uygun malzeme ile yapõlmõş tapa ve tõkaçla donatõlmalõdõr.
8.3.3.11 Oluklu boruyu yağlamak için, ilk harmanda çimento yönünden zengin bir karõşõm veya
çimento harcõ kullanõlabilir.
8.3.1.12 İlk betonun oluklu borudan ayrõlmasõna müsaade etmek için, boru hafifce yukarõ
kaldõrõlmalõdõr. Bu mesafe oluklu borunun iç çapõnõ geçmemelidir. Böylelikle boşaltmanõn
başlangõçõnda gelebilecek ayrõşmalar kontrol altõna alõnarak, kazõğõn bütün tabanõnõ doldurmak için
süratle beton dökümü yapõlmalõdõr.
8.3.3.13 Devam eden betonlamada, kazõk deliğinde beton sütunun yükselmesiyle oluklu boru aşamalõ
olarak çekilmelidir.
8.3.3.14 Her defasõnda önceden dökülmüş beton, pirizlenmeden ve işlenebilir halde iken betonlama
işlemi tamamlanmadan oluklu boru çekilmemelidir.
35
EN 1536/Kasõm 2001
8.3.3.15 Özellikle boru parçalarõnõn ve geçici muhafaza borularõnõn ayrõlmasõ ve çekilmesi esnasõnda
oluklu boru beton içerisine 1,5 metreden az olmamak üzere daldõrõlmõş olmalõdõr.
8.3.3.16 Çapõ D ≥ 1,2 metreden büyük kazõklarda, Özellikle 2 veya daha fazla oluklu borular
kullanõldõğõnda daldõrma en az 2.5 metre ve diyafram duvarlarda en az 3 metre olmalõdõr.
8.3.3.17 Betonlamanõn bitirilmesinden sonra emme neticesinde meydana gelebilecek kazõk

kusurlarõna neden olacağõndan oluklu boru çok hõzlõ çõkarõlmamalõdõr.
8.3.3.18 Beton, kararlõlõk sağlayõcõ akõşkan altõnda yerleştirileceği zaman betonlamaya başlamadan
hemen önce deliğin tabanõndan;
− Akõşkandan numune alõnmalõ ve
− Meydana gelen kalõn filtre keki veya moloz uzaklaştõrõlmalõdõr.
8.3.3.19 Süspansiyonun özellikleri yeterli olmasõ durumunda betonlama yapõlmalõdõr.

Aksi takdirde ilâve devridaim ve akõşkanõn temizlenmesi veya süspansiyonun takviyesi gerekir.
8.3.4 Muhafaza borularõnõn çõkartõlmasõ
8.3.4.1 Beton sütunu muhafaza borusu içerisinde basõnç fazlalõğõ sağlayacak yüksekliğe ulaşmadan
geçici muhafaza borularõ aşağõdaki durumlara yol açmamak üzere çõkarõlmamalõdõr:
− Muhafaza borusunun ucundan zemin veya su girişinin önlenmesi için ve

− Donatõ kafesinin kaldõrõlmasõnõ önlemek üzere.
8.3.4.2 Betonun istenen işlenebilirlik özelliği devam ederken muhafaza borusunun çekme işlemi
yapõlmalõdõr.
8.3.4.3 Muhafaza borusu, çõkarma esnasõnda yeterli miktarda beton basõnçõ ve yüksekliği dõş basõnçta
dengeyi ve çekilen muhafaza borusundan kaynaklanan dairesel boşluklarõn betonla doldurulmasõnõ
sağlamalõdõr.
8.3.4.4 Beton temin ve

− Muhafaza borusu çõkarma hõzõ
muhafaza borusu dõşõndaki bir boşluğun ortaya çõkõşõnda bile beton seviyesinin ani düşmesi
durumunda yeni yerleştirilmiş beton içine su ve toprak akõşõ olmayacak şekilde düzenlenmelidir.
Not - Bu durum, özellikle gevşek veya yumuşak zeminde veya kazõk başõnõn yakõnõnda önemlidir.
8.3.4.5 Genel şartlara ilâveten , oluklu boru ve muhafaza borusunun derinlikleri de kayõt edilmelidir.
8.3.5 Kalõcõ muhafaza borularõ veya kaplamalar
8.3.5.1 Kalõcõ muhafaza borularõ ve kaplamalarõn tesisi, kazõk deliğinde taze betonu tutmak için
gerekli olabilir.
Not - Geçici muhafaza borulu veya borusuz kazõlarda kalõcõ kaplama durumunda veya kalõcõ muhafaza
borularõ ile inşaa edilmiş kazõklarõn kazõk gövdesi dõşõndaki zeminde boşluklar oluşabilir.
8.3.5.2 Zeminde, komşu yapõdaki oturmalara neden olabilecek boşluklarõn varlõğõ biliniyorsa veya
tahmin edildiğinde boşluklar doldurularak tedbir alõnmalõdõr.
8.3.6 Sürekli helisel burgulu kazõklarõn betonlanmasõ
36
EN 1536/Kasõm 2001
8.3.6.1 Sürekli helisel burgular ile inşa edilen kazõklarõn betonlanmasõnda, betonlama başlangõcõna
kadar su ve toprak akmasõna manî olmak için tij kapalõ tutulmalõ ve doğrudan helisel burgu
vasõtasõyla betonlama yapõlmalõdõr.
8.3.6.2 Sondaj nihaî derinliğe ulaştõğõnda helisel burgunun çekilmesi ile oluşan boşluklarõ doldurmak
için tij vasõtasõyla betonlama yapõlõr.
8.3.6.3 Beton akõşõ yönlendirilemiyorsa helisel burgu tam olarak zeminden geri döndürülerek çekilir bu
esnada sondaj deliği boşluk veya oturma meydana gelmeyecek şekilde doldurulur.
8.3.6.4 Kazõk, aynõ yerde en az daha önceki derinlikte bir kere daha delinir.
8.3.6.5 Betonlama ve helisel borunun çekilmesi esnasõnda burgu;

− Döndürülmemeli veya
− Kazõda olduğu gibi sadece düşük hõzda aynõ yönde döndürülmelidir.
8.3.6.6 Betonlama esnasõnda burgunun çekilmesinde oluşacak boşluklarõn hemen ve tamamen

doldurulmasõ için, burgunun ucundaki beton, dõş basõnçtan daha büyük basõnç altõnda bulunmalõdõr
8.3.6.7 Kazõk sürekliliğinin kontrolunda kazõk inşasõnõn izlenmesi;

− Beton temininin kontrolu,
− Betonlama basõncõnõ,
− Çekme hõzõnõ ve
− Burgunun dönmesinin kaydõnõ
kapsar.
8.3.6.8 Kazõk kesiti boşluğunu doldurmak için, burgunun ucuna çalõşma seviyesine ulaşõncaya kadar
kazõk kesitini doldurmak için yeterli beton beslenmesi sağlanmalõdõr.
Not - Genellikle donatõ kafesini yerleştirmek için, betonu çalõşma seviyesine getirmek gereklidir.
8.3.7 Prepakt kazõklar
8.3.7.1 Prepakt kazõklarõn inşasõndan önce;

− -Enjeksiyon şerbetinin bileşimi, akma kabiliyeti ve priz süresi,
− -Sõkõ agregada çimento şerbetinin dağõlõmõ ve,
− -Enjeksiyon borularõnõn dağõlõmõ ve gerekli sayõsõnõ
belirlemek için denemeler yapõlmalõdõr.
8.3.7.2 Tamamlanmõş ve temiz kazõk deliği çimento şerbetinin tam penetrasyonuna müsaade eden
gözenekli ve yeterli boşluk oranlõ 25 mm veya daha büyük boyutlu temiz kaba agrega ile
doldurulmalõdõr.
8.3.7.3 Enjeksiyon, başlangõçta kazõk tabanõna kadar ulaşan enjeksiyon borusu vasõtasõyla
yapõlmalõdõr.
8.3.7.4 Enjeksiyon basõncõ ve hõzõ, çimento şerbeti agreganõn açõk gözeneklerine tamamen nüfuz
edecek şekilde ayarlanmalõdõr.
8.3.7.5 Enjeksiyon borularõ, enjeksiyon ilerlemesi ile aynõ anda çekildiğinde kazõğõn bütün kesiti
boyunca çimento şerbetinin düzgün dağõlõmõ için yeterli daldõrma derinliği sağlanmalõdõr.
8.3.8 Oluklu borunun veya muhafaza borusunun daldõrma derinliğinin kaybõ

8.3.8.1 Aşağõdaki durumlar hariç, betonlama esnasõnda, oluklu borunun betondan istenmiyerek
çekilmesi durumunda betonlamaya;
37
EN 1536/Kasõm 2001
− Taze harç , işlenebilirliğini muhafaza ediyorsa,

− Önceden dökülmüş betonun içine oluklu boru yeterli derinlikte tekrar daldõrõlmõşsa,
− Nihai kesme seviyesi altõnda kalacak beton içine su ve kirletici girmemişse
devam edilebilir.
8.3.8.2 Diğer durumlarda betonlama durdurulmalõ ve oluklu boru çekilmeli ve istenilen sağlam kazõk
oluşturmak için ilâve tedbirler alõnmalõdõr.
8.3.8.3 Muhafaza borusunun daldõrma derinliğinin kaybõnda ve/veya taze dökülmüş beton kazõk
kesitine yabancõ malzeme akõşõ olmasõ ihtimalinde, betonlama durdurulmalõdõr.
8.3.8.4 Donatõ çõkarõlabildiği ve beton delindiği durumda, kazõk ilk konumunda şekillendirilir veya
tamamen yeniden aynõ yerde zaman geçirmeksizin bu mudahaleler yapõlmalõdõr.
8.3.8.5 Yetersiz kalitedeki betonun tamamõ uzaklaştõrõldõktan ve yapõ derzi oluşturulduktan sonra
kazõğõn bütün kesitinde sağlam beton hatasõz bir yüzey oluşturacak şekilde yeniden yapõlarak işleme
devam edilir.
8.3.8.6 Kazõktaki yapõ derzleri hazõrlanmasõ mümkün olmadõğõnda kazõk terkedilmeli ve beton sütunun
üzerindeki boş kazõk deliği uygun malzemelerle doldurulmalõdõr.
8.3.8.7 Oluklu boru tekrar daldõrõldõğõnda veya kazõktaki yapõ derzi oluşturulduğunda, herhangi kazõğõn
kalitesi ile ilgili dökümanõ sağlamak için uygunluk deneyleri yapõlmalõdõr (Madde 9.3).
8.3.9 Donatõ tüplü kalõcõ muhafaza borulu veya ön yapõm beton elemanlõ kazõklar
8.3.9.1 Ön yapõmlõ beton elemanlar veya donatõ borusu simetrik kesit yeterli beton örtü için kazõk
deliğinde merkezlenmelidir.
8.3.9.2 Eleman veya tüp etrafõndaki halkalara kazõ esnasõnda kendi kendine sertleşen destekleyici
akõşkan kullanõlmadõğõnda tabandan itibaren yukarõya doğru çimento enjekte edilmelidir.
8.3.9.3 Donatõlõ tüplerinin, beton veya çimento şerbeti ile doldurulacağõ yerlerde söz konusu işlem tüp
yerleştirildikten sonra yapõlabilir.
8.3.9.4 Tamamen muhafaza borulu kazõlarda ön yapõmlõ elemanlar veya donatõ tüpleri tesis edildiğinde ve
boşluk tamamen çimento şerbeti ile doldurulduğunda, kazõk ENV 1994-1-1’e uygun kompozit yapõ olarak
tasarlanabilir.
8.3.9.5 Dõş enjeksiyon şerbeti ile prefabrike eleman veya tüp arasõndaki aderans gerilmesi
gösterilmelidir.
8.3.10 Yerinde dökme kazõklarõn dõş enjeksiyonu

8.3.10.1 Yerinde dökme delme kazõklarda sadece beton prizlendikten sonra gövde ve/veya pabuç
enjeksiyonlarõ yapõlmalõdõr.
8.3.10.2 Sadece kalõcõ enjeksiyon borularõna müsaade edilmeli ve bunlarõn düzenlenmesi enjekte
edilecek malzemelere ve bölgelere uygun olmalõdõr.
8.3.10.3 Pabuç enjeksiyonu;

− Kazõğõn tüm taban alanõ üzerinde çimento şerbetinin yayõlmasõna müsaade eden donatõ ile tesis
edilmiş esnek kalõplama yapõsõ vasõtasõ ile veya
− Kazõk tabanõnda düzenlenmelerle manşonlu delikli borularla
yapõlõr(Şekil A.10)
8.3.10.4 Gövde enjeksiyonu, donatõ kafesine veya borusuna veya ön yapõmlõ beton elemanõna tespit
edilmiş enjeksiyon borularõ vasõtasõ ile uygulanmalõdõr (Şekil A.11).
38
EN 1536/Kasõm 2001
8.3.10.5 Enjeksiyon;
− Kazõğõn zemin ile girişim yüzeyinde çimento şerbetinin yayõlmasõna izin verecek,
− Çevreleyen zeminlerin su sõzõntõsõndan kaçõnmak için,
uygun basõnçlar ve uygun enjeksiyon hõzlarõ ile yapõlmalõdõr.
8.3.10.6 İlk enjeksiyon priz aldõktan sonra, ikinci safha enjeksiyon yapõlabilir.
8.3.10.7 Gövde ve pabuç enjeksiyonu yapõlacaksa işleme başlamadan önce, aksi yönde anlaşmaya
varõlmadõysa, gövde enjeksiyonu pabuç enjeksiyonundan önce yapõlmalõdõr.
8.4 Delme kazõk duvarlar
8.4.1 Belirlenmiş hassasiyet gereken yerlerde, kazõk posizyonunun konumlandõrõlmasõnda çalõşma

plâtformunda çelik veya betondan mamül kõlavuz çerçeveler vasõtasõyla yapõlmalõdõr.
8.4.2 Kesişen kazõk duvarlarõnõn inşaasõnda, geçici muhafaza borularõ vasõtasõ ile kazõlar
desteklenmelidir.
8.4.3 Normal olarak kesişen kazõk duvarlarõnõn inşaasõnda, sadece alternatif kazõklar betonarme
yapõlmalõdõr.Bu betonarme kazõklar önce tesis edilmiş donatõsõz delme kazõklar yerleştirildikten sonra
inşa edilmelidir.
8.4.4 Bütün kazõklar donatõlõ yapõlacaksa, takip eden sonraki kazõk montajlarõna zarar vermiyecek
şekilde birincil kazõklar inşa edilmelidir.
8.4.5 Kesişen ve bitişik kazõk duvarlarõn yapõm sõrasõ ve kullanõlan beton bileşimi birincil kazõklarõn
betonunun kararlõlõk için yeterli mukavemet sağlayacak şekilde seçilmeli fakat kesişim yüzeyinde çok
yüksek dayanõmlar meydana getirmemelidir.
Not - Aksi halde, duvarda hasarlar oluşabilir ( sapmalar veya sõzõntõlar gibi).
8.4.6 Kesişen kazõk duvarlarõn inşasõnda, birincil kazõklar için beton yerine kendi kendine sertleşen
bentonit şerbeti kullanõlabilir.
9 Denetleme ve izleme
9.1 Denetleme
9.1.1 Uygun nitelikte ve tecrübeli kişiler işin yapõmõnda sorumlu olmalõdõr.
9.1.2 Sorumlu kişi aşağõdaki hususlarõ yerine getirmelidir.

− Bu standard da ve ilave şartnamelere ve üzerinde anlaşmaya varõlan işlemlerin uygunluğundan,
− Kazõk yapõmõnõn izlenmesi ve bütün gerekli kayõtlarõn tutulmasõndan ve
− Uygun olmõyacak herhangi bir neden veya şantiye şartlarõndaki tahmin dõşõ değişim veya sapma
olduğu zaman müşteri temsilcisi ve/veya tasarõmcõ bilgilendirilmelidir.
9.2 Kazõk inşasõnõn izlenmesi
9.2.1 Doğrulama, kontrol ve kabul için çalõşmaya başlamadan önce, özel işlemler belirlenmelidir.
9.2.2 Kazõk inşaasõ işlemleri izlenmeli ve tüm ilgili veriler aşağõda belirtilenler ihtiva edecek şekilde kayõt
edilmelidir.
− Kazõk tipi, boyutlar ve derinlikler,
− Kazõk işlemi, aletler ve ekipman,
− Muhafaza borusunun montajõ,
− Zemin tabakalaşmasõ ve yer altõ suyu seviyesi,
39
EN 1536/Kasõm 2001
− Engeller,
− Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanõn kullanõlmasõ,
− Kazõk sondaj deliğinde kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanõn veya suyun seviyesi,
− Kazõk yuvalarõ yapõlarõ,
− Pabuçlarõn yapõm ve kontrolü,
− Kazõk deliğinin temizlenmesi,
− Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanõn kontrolü,
− Donatõ tipi, boyutlar, montaj ve uzunluklar,
− Donatõ montajõnõn derinliği ve posizyonu,
− Ön yapõmlõ beton elemanlar veya donatõlõ boru veya profillerin montajõ,
− Kuru veya su altõnda betonlama,
− Sürekli helisel burgulu kazõklarõn betonlanmasõ,
− Şantiyede hazõrlanmõş beton veya hazõr beton,
− Betonun dayanõm sõnõfõ, bileşim ve kõvamlõlõğõ,
− Beton yerleştirme, miktar, süre, yükselme ve nihaî yükseklik,
− Geçici muhafaza borularõnõn çõkartõlmasõ,
− Oluklu borunun çõkartõlmasõ,
− Gövde ve/veya pabuç enjeksiyonu; Karõşõmõn bileşim ve özellikleri, uygulama bölgesi, zaman,
yerleştirme hõzõ, basõncõ ve miktarõ.
9.2.3 Yukarõda sõralanan farklõ işlemlerin süresi de kayõt edilmelidir.
9.2.4 Bütün uyumsuzluklar ilgililere bildirilmelidir.
9.2.5 Kazõ sõrasõnda zemin davranõşõ gözlenmeli ve tasarõm için önemli olabilecek önceden
görülemeyen herhangi değişiklik ve özellik, denetçi veya tasarõmcõya bildirilmelidir.
Not - İzleme sõklõğõ ve detaylarõn örneği Çizelge 6’dan Çizelge 15‘e kadar verilmiştir.
9.2.6 Kayõtlar üzerinde anlaşõlmaya varõldõğõ durumda imzalanarak müşteri temsilcisi ve/veya
tasarõmcõya sunulmalõdõr.
Not - Kayõtlar, Madde 10’da belirtilmiştir, Örnek kayõtlar Ek B’de verilmiştir.
9.2.7 Yapõsal kullanõm için kazõklarõn hazõrlanmasõndan sonra,kazõk başlarõ ve temel seviyeleri ile
birlikte kazõklarõn boyutlarõ ve posizyonlarõnõ gösteren son durum projesi yapõlmalõdõr.
9.2.8 Kayõt plânõ,kazõk izleme kayõtlarõ ve herhangi kazõk dökümanlarõ, sözleşme ve/veya yasal
gereklere uygun muhafaza edilmelidir.
Çizelge 6 - Kazõk yapõmõnõn İzlenmesi
Konu Kontrol Amaç Sõklõk Açõklamalar
1 Ana eksen Ölçme Kazõklarõn Çalõşmanõn Yapõm süresinde

yerleştirilmesi başlangõcõnda ana eksenlerin
tesisi
2 Çalõşma Ölçme, gözle kontrol Yükseklik, seviye her yapõm alanõ
platformu düzgünlüğü,
boyut, kararlõlõk
3 -Kazõk konumu Ölçme Geometrik yapõm Her kazõk için
-Kazõk eğimi -Şeritmetre, toleranslarõna -Kazõdan önce
-Çekül , karşõlõk -Kazõdan sonra
-Kabarçõklõ Düzeç sapmalarõn -Tamamlandõktan sonra
kontrolu
40
EN 1536/Kasõm 2001
Çizelge 7 - Kazõnõn izlenmesi

1 Yönlendirici tüp -Çap Muhafaza borusuz Her kazõk D<0,6 olan dairesel
(Kõlavuz duvar) -Genişlik kazõnõn üstünün kazõklar da
-Derinlik duraylõğõ aranmayabilir
-Tasarõma uygunluk
2 Aletler ve -Gözle kontrol Yeterlilik Yerleştirme
muhafaza -Ölçüm öncesi ve
borularõnõn sõrasõnda
boyutlarõ ve (Uygun olana
durumu göre)
3 Aletlerin -Kazõnõn -Denetim Sürekli
Kullanõmõ (Genel) ilerlemesi -Zemin şartlarõnõn
-Randõman (değişimi) tespiti
-Aşõrõ Kazõ -Derinlik
-Zaman
-Alet değişiklikleri
4 Aletlerin kullanõmõ Yukarõdakiler ve Piston etkisinden Sürekli
(Su altõnda) ilâve olarak sakõnmak
çalõşma hõzõ
5 Muhafaza Ölçme Kazõ esnasõnda Sürekli Özellikle muhafaza
borusunun muhafaza borusunun borusunun kazõdan önce
montajõ ilerlemesi ilerletilmesinin gerekli
olduğu durumlarda
önemlidir.
6 Su seviyesi Ölçme Kazõk deliğinin Sürekli
duraylõğõ
7 Kazõ malzemesi Gözle kontrol -Tabakalaşma Sürekli Numuneler gerektiğinde
-Zemin değişiminin muhafaza edilecek
tespiti
8 Kazõk derinliği Ölçme -Belirlenen derinliğe Her kazõk Dogrulama, kalibre
(Kazõnõn -Derinlik, ulaşmak edilen aletlerle
tamamlandõğõ) -Eğim (Eğimli yapõldõğõnda etkili
taşõyõcõ Olur.
tabakanõn
ölçümü)
9 Pabuç Ölçme (Aletin -Boyut Her pabuçta Ölçmeler, tercihan
çalõşma -Duvarlarõn eğimi kalibre edilmiş cihazlarla
kontrolü) -Doğrultu yapõlmalõdõr.
-(Gözle kontrol)
10 Kazõk tabanõnõn -Kavrama -Taşõyõcõ tabakaya net Her kazõk
Temizlenmesi -Sağlamlõk bağlantõ,
-(Gözle -Kazõk performansõ
muayene)
11 Tabandaki biriken -Şeritmetre - Betonun ayrõşma ve Her kazõk
su -Gözle kontrol kirlenmesinin
önlenmesi
41
EN 1536/Kasõm 2001
Çizelge 8 - Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanõn izlenmesi

1 Temin, Kontrol Tüketim ile Sürekli Tedarik/depolama
depolama tedariğin uyumu ani kayõplar için
yeterli olmalõ
2 Kazõk Kontrol Deliğin duraylõlõğõ Sürekli
deliğinde
Seviye
3 Süspansi- -Yoğunluk Madde 6.5.2 veya Her kazõk
yonun -Kõvam (Marsh Madde 6.5.3 ve -Taze akõşkan
özellikleri değeri) Millî standardarla -Betonlamadan önce
-Akõşkan kaybõ uygunluk -Yeniden kullanõmdan
-Kum muhtevasõ önce ve kumu
-Alkalilik uzaklaştõrdõktan sonra
Çizelge 9 - Donatõnõn izlenmesi

1 Malzemenin -Sevk belgesi Uygunluk Her teslimde
teslimi -Boyutlar
2 Boyutlar -Ölçme Uygunluk Gelişigüzel kontrol
3 Donatõ -Boyutlar, Uygunluk Her kafes Kaynaklõ
kafesinin -Boyuna çubuklarõn bağlantõlarda
Üretimi aralõğõ, donatõ çeliği
-Enine çubuklarõn şartnamesine
aralõğõ, uygunluğun kontrolu
-Bağlantõlar,
-Rijitlik
Rijidlik
4 Aralõk veren -Malzeme, -Uygunluk, Her kafes için Muhafaza borularõnõn
takozlar -Boyut, -Montajdan iç çaplarõ göz önüne
-Miktar, sapma alõnmalõdõr(Varsa)
-Dağõlõm.
5 Donatõ -Gözlem, -Montajdan Her kafes için
kafesinin -Ölçme sapma
Montajõ
6 Donatõ -Gözlem, Montajdan Her boru veya
borusu/Çelik -Ölçme sapma profil
Profil
7 Özel donatõ Özel çalõşma Uygunluk Özel çalõşma
metotlarõna uygun metotlarõna uygun
8 -Gömme -Konum, -Uygunluk, Her kafes
-Ses deneyi -Derinlik, -Güvenirlik
için borular, -Kafes ile bağlantõlar
-İzleme -Montaj esnasõnda
aletleri, koruma
-Kafese alma -Betonlama esnasõnda
(Box-Outs) koruma
42
EN 1536/Kasõm 2001
Çizelge 10 - Taze betonun izlenmesi

1 Tedariğin Kontrol Betonlamanõn Betonlamadan
devamlõlõğõ devamlõlõğõ önce
2 Betonun; Teslim dokümanõ Uygunluk Her kamyon
Sõnõfõ,
Bileşimi
3 Kõvam -Çökme veya -Uygunluk Her kamyon için
-Akõş tablasõ -İşlenebilirlik (Kamyon teslimi)
3
değeri veya her 10 m
de
4 Çevre Termometre Yeni dökülmüş Gerektiğinde
sõcaklõğõ kazõklarõn korun
Masõ
5 Beton Termometre -Uygunluk Gerektiğinde Şüphe durumunda
sõcaklõğõ -İşlenebilirlik sõklõk arttõrõlacak
6 İşlenebilirlik Taze betonda İşlenebilirlik Gerektiğinde veya Deney betonlamaya
Zamanõ işlenebilirlik süresinin kontrolu şüphe durumunda parelel olarak yapõlõr
kontrolu
43
EN 1536/Kasõm 2001
Çizelge 11 - Kuru veya su altõndaki şartlarda betonlamanõn izlenmesi

1 Betonlama Gözle kontrol -Temizlik, Montaj öncesi veya
borusu, -Su sõzdõrmazlõk, esnasõnda her
Oluklu boru -İç düzgünlük boru
-şartlar
2 -İç çap, Kontrol/ölçme -Agrega boyutlarõ -Her boru takõmõ
-Dõş boyutlar ile uygunluk, -Her kazõk boyutu
-Donatõ içerisinde
serbest hareket
3 -Bileşim(Kesit Kontrol/Ölçme Borularõn Her boru takõmõ
uzunluklarõ) çõkarõlmasõna
hazõrlõk
4 -Montaj Ölçme Betonlamanõn Her kazõk Oluklu boru
derinliği Başlangõcõnda tabana kadar
Ayrõşmadan ulaşmalõdõr
Kaçõnmak
5 -Oluklu boruda Kontrol Ayrõşmadan Her kazõk Kullanõm örneğin
suyun kaçõnma -Alt kapağõ,
betondan -Bilyalõ veya
ayrõlmasõ -Plastik parçaçõk
6 -Betonlama ve Oluklu borunun -Yeterli daldõrma Sürekli -Aynõ zamanda
geri uzunluğu boyunca derinliğinin oluklu borunin geri
çõkarma beton derinliğinin korunmasõ, çõkarõlma-
sõrasõnda kontrolu -Betonda sõ sõrasõnda yeterli
oluklu borunun ayrõşmadan daldõrma derinliği
daldõrõlmasõ kaçõnmak, gerekir
-Kirlenmeden -Oluklu boruda
kaçõnmak toplanan suyun
izlenmesi
7 -Geri çõkarma Mahafaza -Yeterli daldõrma Sürekli Betondaki ani
esnasõnda borusunun tabanõna derinliğinin düşme veya
muhafaza göre sağlanmasõ, yükselmeyi
borusu betonun derinliğinin -Daralmanõn izleme
daldõrõlmasõ kontrolu önlenmesi
-Ayrõşma ve
betonun
kirlenmesinden
sakõnma
8 -Betonlama Derinlik ölçülmesi Kesme seviyesi Her kazõk için
seviyesi üzerinde yeterli
yükseklik
9 -Boş sondaj Kontrol Şantiye güvenliği Her kazõk için
delik
lerinin
doldurulmasõ
10 Beton miktarõ Teorik kazõ Büyük miktardaki Her kazõk (mümkünse) Muhafaza borusu
hacminin tüketim ile aşõrõ çõkarõlmasõ
mukayesesi kazõ veya esnasõnda
daralmanõn tespiti betonun çökmesi
dahil betonun çok
detaylõ izlenmesi
gerekir.
11 Beton Gözle kontrol Fazla su akõmõnõn Her kazõk Betonun kendi
Dökme tespiti (Mümkünse) kendine sõkõşmasõ
yüksekliği ile bazõ terlemeler
oluşabilir.;
Kuvvetli terleme
gövdedeki bir
hatanõn mümkün
olabileceğinin
44
EN 1536/Kasõm 2001
göstergesi.
Çizelge 12 - Sürekli Helisel Burgulu Kazõklarõn İzlenmesi

1 -Burgu, -Gözle kontrol, Uygunluk Delmeye
-Kesme başlõğõ -Ölçme başlamadan önce
ve
-Kavrama cihazõ
Boyutlar ve
şartlar
2 Kazõ işlemi Penetrasyon ve Aşõrõ kazõnõn Sürekli
dönme hõzõnõn sõnõrlandõrõlmasõ
kontrolu
3 Kazõ derinliği/ Kontrol Uygunluk Her kazõk için Bazõ bilgiler
Temel tabaka -Dönme hõzõnõn, kesin olmayõp
-penetrasyon, relatif (göreceli)
-Burulma (tercihen) olabilir.
-Kazõlan malzeme,
-Derinlik
4 Betonlama baş- Beton akõşõnõn Tõkanõklõk kontrolü Her kazõk için

langõçõ kontrolu
5 Betonlama -Beton basõncõnõn, Deliğin beton ile Her kazõk için
-Beton akõşõnõn, tamamen sürekli olarak
-Beton tüketiminin ve doldurulmasõ
-Helisel burgunun
çõkarõlmasõnõn
kontrol edilmesi
Çizelge 13 - Prepakt kazõklarõn izlenmesi

1 Kazõk deliğinin -Kontrol, -Kazõğõn taşõyõcõ tabakaya Her kazõk için
temizliği -Ölçüm (çeküllü bağlantõsõ
şeritmetre ile)
2 Enjeksiyon -Çap, Amaçlanan enjeksiyon Her kazõk için Arazi deneme-
borularõ -Sayõ, işleminin sağlanmasõ leri,enjeksiyon
-Yerleştirme borularõnõn
derinliği düzeni ve
enjeksiyon
şerbetinin
yayõlõmõ ve
doğrulanmasõ için
tavsiye edilir
3 Agrega -Boyut, Bütün hacmin Her kazõk için
-Miktar doldurulmasõ
4 Enjeksiyon -Bileşim, -İşlenebilirlik Her karõşõm
şerbetinin -Kõvam, -Dayanõm İçin
özellikleri -İşlenebilirlik
süresi (Priz süresi)
-Terleme,
-Kimyasal katkõ
maddeleri
5 Enjeksiyon -Pompaj hõzõ, -Enjeksiyon şerbetinin Her kazõk için
işlemi -Basõnç, homojen dağõlõmõnõn temini, Sürekli
-Tüketim, -Gövdenin bütünlüğünden
-Enjeksiyon boru emin olmak
45
EN 1536/Kasõm 2001
larõnõn çõkarõlmasõ
6 Enjeksiyon Basõnç -Şartnameye uygunluk Her kazõk için
şerbetinin dayanõmõ
dayanõmõ
46
EN 1536/Kasõm 2001
Çizelge 14 - Dõş ve gövde/taban enjeksiyonunun izlenmesi

1 Enjeksiyon -Çap, Özel metodlarõn Her kazõk için
borularõ -Sayõ, uyumluluğunun
-Dağõlõm, ifadesi
-Montaj derinliği,
-Donatõ kafesinin tutturulmasõ,
-Vanalarõn düzenlenmesi
2 (Esnek) Kutu -Alanõ, -Betonlamadan Her kazõk için .
yapõsõ -Kazõ tabanõna temas, sonra boşluklarõn
-Beton sutunundaki sõzdõrmazlõk, bakõmõ
-Kafesin sabitlenmesi, -Montajdan önce
-Enjeksiyon ve hava - cihazlarõn kontrolu
landõrma borularõnõn tespiti ve
fonksiyonu
3 Enjeksiyon Pompaj hõzõ, Enjeksiyon Her kazõk için
işlemi basõnç, şerbetinin homojen sürekli
tüketim, dağõlõmõ
enjeksiyon şerbetinin dağõlõmõ
Çizelge 15 - Kazõk üst seviyesinin izlenmesi

1 Kazõk üst -Beton kalitesi, Üst yapõya kazõğõn Her kazõk için Tasarõm kazõk üst
seviyesinde -Kazõk kesiti bağlanmasõ için seviyesinde beton kalitesi
betonlama -Kazõk üstünün düzlüğü, uygun şartlarõn yetersiz bulunursa,kazõk
-Muhtemel çatlaklar, sağlanmasõ daha aşağõdan kesilmeli ve
-Donatõnõn durumu, yapõ derzi oluşturulduktan
beton örtünün gözle sonra tekrar betonlanmalõdõr
kontrolu
9.3 Kazõk deneyleri
9.3.1 Genel
Not 1 - Yükleme deneyleri için gerekli şartlar ENV 1977-1’de mevcuttur.
Aşağõdaki notlar genel açõklamalarõ ihtiva eder, millî standardlarõn mevcut olmasõ durumunda bu
standarlarla desteklenebilir (İlgili Avrupa standardõnõn olmamasõ durumunda).
Not 2 - Kazõk deneyleri araştõrma veya inceleme aşsğõdakilerin kanõtlanmasõ amaçõ ile kullanõlabilir.
− Belirlenmiş hareketlerin genel aralõğõnda direnç-deformasyon özellikleri,
− Kazõğõn uygun inşaasõ ve sağlamlõğõnõn tespiti için.
Not 3 - Kazõk deneyleri (Madde 3);

− Kademeli yükleme deneyleri,
− Sabit hõzlõ penetrasyon deneyleri,
− Kazõk kapasitesini belirlemek için dinamik kazõk deneyleri,
− Kazõğõn gövdesindeki ses veya titreşim özellikleri gibi mümkün olabilecek düzensizliklerin
mevcudiyetinin tespit edildiği bütünlük deneyleri
dir.
Not 4 - Değişik metotlarõn kullanõmõ aşağõdaki Çizelge 16’da özet olarak gösterilmiştir. Farklõ
deneylerin tanõmõ Madde 3'te açõklanmõştõr.
47
EN 1536/Kasõm 2001
Çizelge 16 - Bazõ deney metotlarõnõn uygulanmasõ
Uygulama
Deney tipi Nihaî kazõk Kullanõlan Deformasyon Yapõ sağlamlõğõ
direncinin ispatõ aralõğõnõn ispatõ (Bütünlük)
1)
Kademeli kazõk yükleme deneyi Evet Evet Bazen mümkün
1)
Penetrasyon deneyi sürekli hõzõ Evet Yeterli yavaşlõkta Hayõr
kohezyonsuz zemin için
gösterge
1) 1)
Dinamik kazõk deneyi Evet Mümkün Evet
1)
Bütünlük deneyi Hayõr Hayõr Evet
1) Yoruma bağlõ
Not 5 - Tek deneyte yeterli yükte ve sabit olarak yeterli uzunluktaki zaman süresi boyunca nihaî
yükleri doğrudan belirleyebilen kademeli yükleme deneyidir. Diğer deneylerin sonuçlarõnõ
değerlendirilmesi için istenir. Benzer olarak dinamik deney metotlarõ yük altõnda
konsolidasyonu veya sünmeyi ölçmeyebilir ve yük oturma eğrisini çizmek için kullanõlan
yaklaşõmlar deney raporunda açõk olarak verilmelidir.
9.3.2 Eksenel yükleme deneyleri
9.3.2.1 Malzeme bileşenlerinin dayanõmõ öyle olmalõdõr ki deney süresinde kazõk yapõsõ hasar
görmemelidir.
9.3.2.2 Bu amaç için ilâve malzeme dayanõm deneyleri gerekebilir.
9.3.2.3 Kademeli yükleme ve sabit hõzlõ penatrasyon deneylerinde yük doğrultusunda kazõk
başlõğõndaki yer değiştirmeler en az 0,1 mm doğrulukla ölçüm yapabilen en az iki ölçüm cihazõyla
tayin edilmelidir.
9.3.2.4 Kazõk başlõğõnõn enine yer değiştirmeleri de ölçülmelidir.
9.3.2.5 Kademeli yükleme deneyinde, yükler 6 aşamada sabit olarak belirlenen süre yaptõrõlmalõdõr.
Aksi belirtilmedikçe yer değiştirme hõzõ her aşama sonunda 0,1 mm/ 20 dakikadan az olmalõdõr.
9.3.2.6 Sürekli hõzlõ penatrasyon deneyinde yer değiştirme hõzõ deney süresi boyunca yaklaşõk olarak
1 mm/dakika da sabit tutulmalõdõr.
9.3.2.7 Deneye başlamadan önce, diğer yer değiştirme hõzlarõ üzerinde anlaşma sağlanabilir.
9.3.2.8 Her deney sõrasõnda yük için en az iki bağõmsõz ölçme cihazõ bulunmalõ ve büyük hatalarõ
önlemek için birbirini kontrol amacõyla kullanõlmalõdõr.
9.3.2.9 Bütün kuvvet ölçüm cihazlarõ yõlda en az bir defa kalibre edilmelidir.Uygun bir Avrupa standartõ
olmadõğõ müddetçe millî şartnameler veya yönetmelikler uygulanmalõdõr.
9.3.2.10 Dinamik yük deneyleri için, kazõk montajdan sonra ve deneyden önce yeterli dayanõmõ
kazanmasõ için kazõğa uygun süre verilmelidir.
9.3.2.11 Dinamik ve bütünlük deneyleri, bu amaç için imal edilmiş veya onaylanmõş ekipman
kullanõlarak yapõlmalõdõr ve mevcut zemin davranõşlarõ hakkõnda tecrübesi olan ve kazõk teknikleri ile
ilgili bilgilere sahip uzman kişiler tarafõndan değerlendirilmelidir.
9.3.2.12 Cihazlar imalâtçõ talimatlarõna uygun olarak kullanõlmalõ ve kazõk, deney için uygun tarzda
hazõrlanmalõdõr.
48
EN 1536/Kasõm 2001
9.3.2.13 Ağõrlõklar veya zemin ankrajõ veya ankrajlõ kazõklar kullanõlarak yükün kazõğa doğrudan
uygulandõğõ deneylerde yükleme ekipmanõ deney süresince duraylõ kalacak ve kazõnõn özelliklerini
önemli ölçüde değiştirecek zemin yer değiştirmelerine sebep olmayacak şekilde düzenlenmelidir.
9.3.2.14 Reaksiyon sisteminin, ankrajlarõ veya destekleri deney kazõğõ ile aşağõdaki en az net
mesafeleri sağlamalõdõr.
a-Destek yükü
a≥3x D
b-Düşey ankrajlarõn bağlantõ (ankastre) boyu
a≥3x D
ve
a≥3,0 m
c-Eğimli ankrajlarõn aderans boyu
a≥5x D
ve
a≥5,0 m
9.3.2.15 Deneyler tamamlandõğõnda, kazõk deneylerinin tüm detaylarõ, yeri ve zemin şartlarõ ile
beraber sonuçlar uygun olduğu durumda grafik veya sayõsal formda işverene rapor olarak gecikmeden
sunulmalõdõr.
9.3.2.16 Hõzlõ yükleme uygulanan yerlerde, benzer zeminlerde kademeli yükleme deneyleri ile tam
korelasyon sağlanmalõdõr.
Çizelge 17 - Şantiye ile ilgili genel bilgi
Konu Gereklilik
Şantiye yeri X
Anlaşmanõn tarifi X
Yapõ X
Ana Müteahhit (X)
Temel(Kazõk)Müteahhiti X
İşveren (X)
Kontrol Mühendisi/Tasarõmcõ (X)
X Gerekli bilgiler
(X) Uygun olan bilgiler
Çizelge 18 - Genel işlem bilgisi

Konu Gereklilik
Kazõk çapõ/Boyutu/Pabucu X
Kazõ metodu X
Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanõn ayrõntõlarõ X
Temizleme metodu X
Donatõ detaylarõ X
Beton şartnamesi X
Betonlama detaylarõ X
X Gerekli bilgiler
49
EN 1536/Kasõm 2001
Çizelge 19 - Nihaî uygulama projesinde bulunacak bilgiler

Konu Muhafaza borulu/ Akõşkanla Sürekli helisel
Borusuz kazõlar desteklenen kazõlar burgulu kazõklar
1 Kazõk referans numaralarõ X X X
2 Kazõ süreleri X X X
3 Kazõ kesintileri X X X
4 Engellerin kaldõrõlmasõ X X -
5 Geçici/Kalõcõ muhafaza borularõ X - -
6 Muhafaza borusu derinliği X - -
7 Kõlavuz duvar - X (X)
8 Kõlavuz duvar derinliği - X (X)
9 Kazõk derinliği X X X
10 Tabakalaşma loglarõ X X (X)
11 Yeraltõ su tablasõ X X (X)
12 Temizleme X X -
13 Kararlõlõk sağlayõcõakõşkan X -
-Özellikleri
14 -Tekrar kullanma - X
15 Donatõ X X X
-Boy
16 -Suspansiyon X X X
17 -Montaj zamanõ X X X
18 Betonlama X X
-Kuru/su altõ şartlarda
19 -Süresi X X X
20 -Kesintiler X X X
21 -Hacim X X X
22 -Basõnç - - X
23 -Arazi deneyleri X X X
24 Muhafaza borusunun çõkarõlmasõ - X (X)
25 Kõlavuz tüpün çõkarõlmasõ X -
26 Boş kuyunun doldurulmasõ X X X
27 Ön yapõmlõ beton elemanlar X X -
-Tip ve detaylarõ
28 -Montaj X X -
29 -Dõş enjeksiyon işlemi X X -
30 -Kendiliğinden sertleşen X X -
çamurun özellikleri
31 -Suspansiyon X X -
32 -Beton örtü X X -
33 Dõş enjeksiyon X X (X)
-Enjeksiyon borusu detaylarõ/kutu
yapõlar
34 -Enjeksiyon özellikleri X X (X)
35 -Enjeksiyon işlemi X X (X)
36 Prepakt kazõklar X - -
-Agreganõn detaylarõ
37 -Enjeksiyon sisteminin detaylarõ X - -
38 -Enjeksiyon özellikleri X - -
39 -Kazõk deliğinde enjeksiyon işlemi X - -
40 Gövde ve pabuç enjeksiyon işlemi X X X
-Enjeksiyon alanõ
41 -Enjeksiyon sistem detayõ X X X
42 -Enjeksiyon özellikleri X X X
43 -Enjeksiyon işlemi
44 Yapõda sapma X X X
-Konum
45 -Eğim X X X
X Gerekli bilgi
(X)Uygulanabilen
- Uygulanamaz
50
EN 1536/Kasõm 2001
10 Kayõtlar
10.1 Arazi kayõtlarõ iki kõsõmdan ibarettir. Birinci kõsõm arazi ve aşağõdakiler ile ilgili genel bilgileri;
− Kazõğõn tipi, boyutlarõ
− İnşaat metodu ve
− Donatõ ve beton özellikleri
ihtiva eder.
İkinci kõsõm yapõm işlemi ile ilgili özel bilgileri ihtiva etmelidir.
10.2 Genel bilgi kõsmõ, farklõ kazõk tipleri ve metotlarõ için benzer olmalõ ve Çizelge 17 ve Çizelge
18'de ayrõntõlõ olarak listelenmiş bilgileri ihtiva etmelidir.
10.3 Özel bilgi kõsmõ, kazõk tipleri ve metotlarõ için özel olmalõ ve Çizelge 19’da ayrõntõlõ olarak
listelenmiş bilgileri ihtiva etmelidir
10.4 Uygun görüldüğünde bilgi;

− Her bir kazõk için ayrõ ayrõ kayõtlar veya
− Aynõ metotla inşaa edilen aynõ tipteki kazõk gruplarõ için özet kayõtlar şeklinde
kayõt edilebilir.
10.5 Kazõk yapma işlemi başlamadan önce, detaylõ kayõtlar ve arazi kayõtlarõnõn şekli anlaşma ile
belirlenmelidir.
Not - Örnek yapõm kayõtlarõ Ek B’de belirtilmiştir.
10.6 Herhangi bir bütünlük deneyleri kayõtlarõ;

− Deney sebebini,
− Deney metodu ve işlemini,
− Deney sonuçlarõnõ ve
− Kazõk bütünlük deneyleri ile çõkarõlan sonuçlarõ
vermelidir.
Not - Statik veya dinamik yükleme deneyi için kayõt şartlarõ ve yük deneyi raporu formatõ ENV 1977-1
'e uygun olmalõdõr.
10.7 Bütün kayõtlar, anlaşmada aksi belirtilmemişse müteahhit temsilcisi ve işveren temsilcisi
tarafõndan imzalanmalõdõr.
11 Özel şartlar
11.1 İlgili Avrupa standardõ yoksa delme kazõk işleri yapõlõrken, aşağõda belirtilenler için millî
standardlar, şartnameler veya yasal gereklere uyulmalõdõr:
− Şantiye güvenliği,
− İş güvenliği,
− Kazõlarõn içinde elle çalõşma ve kontrollerin kabul edilebilirliği,
− Kazõk sondaj ve yardõmcõ ekipman ve aletlerin işletme güvenliği.
11.2 Kazõk delme cihazlarõ EN 791’ e uygun olmalõdõr.
11.3 Aşağõdaki işlemlerde özel dikkat gösterilmelidir.

− Ağõr ekipman ve aletlerle birlikte insan gerektiren işlemlerde,
− Açõk kuyu tehlikelerinde
51
EN 1536/Kasõm 2001
− İşlem ve kontrollerde kazõ içerisinde elle yapõlan işlem ve kontrollerde.
11.4 Elle kazõ mümkün olduğunca en aza indirilmelidir.
11.5 Elle kazõ, zeminin doğal olarak duraylõ veya kazõ duvarlarõnõn desteklerinin sürekli muhafaza
edildiği sadece kuru şartlarla sõnõrlandõrõlmalõdõr.
11.6 Çalõşma için çap en az 0,75 m ise kuyu içinde işci çalõşmasõna müsaade edilir.
11.7 Kazõk işleminden doğan çevreye verilen sõkõntõ ve/veya zarar en aza indirilmelidir.
11.8 Çevreye verilen sõkõntõ ve/veya hasar aşağõdaki husulardan meydana gelebilir.
− Gürültü,
− Zemin titreşimi,
− Zemin kirlenmesi,
− Yüzey suyu kirlenmesi,
− Yeraltõ suyu kirlenmesi ve
− Hava kirlenmesi.
Not - Çevreye verilebilecek muhtemel sõkõntõ ve zararõnõn tür ve etki derecesi aşağõdakilere bağlõlõdõr.
− Yere ,
− Çalõşma metoduna,
− Gerçekleştirilen işlemlere.
11.9 Çevreye verilebilecek sõkõntõlar ve çevre koruma ile ilgili her özel durum için aşağõdaki
durumlar göz önüne alõnmalõdõr.
− Millî şartlar (Avrupa standardõ yoksa),

− Yerel şartlar
52
EN 1536/Kasõm 2001
Ek A
(Bilgi İçin)
Açõklamalar
A.1 Mini (veya mikro) kazõk: Delik çapõ 0,3 m’den küçük olan delme kazõk.Genellikle özel
metotlarla yapõlõr. (Bu standarddõn kapsamõnda değildir).
A.2 Yerinde dökme delme kazõk: Zeminde açõlmõş deliğe veya muhafaza borusu içinde dökülen
dökme kazõk.
A.3 Düz (Basit) delme kazõk: Kazõk deliği duvarõna destek gerektirmeyen ve uygun kararlõlõkta
olan zemine inşaa edilen çakõlan delme kazõk.
A.4 Eğik kazõk:Yataya eğimle olarak yapõlan kazõk.
A.5 Deplasman kazõğõ: Zemindeki malzemeyi çõkarmadan veya kazõsõz zeminde oluşturulan
kazõk(Örneğin Çakma veya Vidalõ kazõğõ, (Bu standarddõn kapsamõnda değildir).
A.6 Çakma kazõk: Şahmerdanla, statik veya titreşimli(dinamik) basõnç ile zemine çakõlan kazõk
(Bu standarddõn kapsamõnda değildir).
A.7 Yerinde dökme çakma kazõk: Kapalõ uçlu sürekli ve geçiçi muhafaza boru ile çakõlan daha
sonra donatõlõ veya donatõsõz beton ile doldurulan kazõk (Bu standarddõn kapsamõnda değildir).
A.8 Ön yapõmlõ kazõk: Önceden betonarme veya öngerilmeli beton olarak hazõrlanan ve çakma ile
yerleştirilen kazõk (Bu standarddõn kapsamõnda değildir).
A.9 Burgulu deplasman (Vidalõ) kazõk: Dönme ve düşey itki etkisi çakõlan ve tabanda sõnõrlõ
sayõda helisleri olan muhafaza borulu veya borusuz deplasman kazõğõ. İçeri ve dõşarõ vidalama
vasõtasõyla zemin yatay olarak yer değiştirir ve hayali olarak toprak kazõlmaz. (Bu standarddõn
kapsamõnda değildir
A.10 Yerinde dökme burgulu deplasman (vidalõ) kazõk: Zeminde burgulu olarak oluşturulan
ve alt ucu kapalõ, kalõcõ veya geçiçi muhafaza borulu tabanõnda burgu şeklinde deplasmanõ olan
boşluğun donatõlõ ve donatõsõz betonla yerinde doldurulmasõ ile oluşturulan kazõk. (Bu standarddõn
kapsamõnda değildir).
A.11 Ön yapõmlõ burgulu deplasman kazõk: Burgu metodu ile şekillendirilen alt ucunda beton
başlõklarõ belirli sayõda bulunan betonarme veya öngerilmeli beton olarak silindirik şekilde önceden
yapõlan kazõk.
A.12 Kazõk başõ: Kazõğõn üst kõsmõ.
A.13 Kazõk tabanõ: (1)Kazõğõn alt alanõ.
A.14 Kazõk tabanõ: (2)Kazõğõn alt kõsmõ.
A.15 Kazõk gövdesi: Kazõk başõ ve tabanõ arasõnda kõsõm.
A 16 Yanal sürtünme: Kazõk yüzeyinin sürtünme ve/veya adezyon direnci.
53
EN 1536/Kasõm 2001
A.17 Negatif yanal yüzey sürtünmesi:Kazõk gövdesine göreceli olarak oturan yükler kazõk
vasõtasõyla aşağõya aktarõlõrken çevreleyen zemin veya dolgunun vasõtasõyla oluşan ve/veya
adezyon kuvvetleri.
A.18 Yuva (Soket): Sert zemine bağlanan(genellikle kaya) kazõğõn alt kõsmõ.
54
EN 1536/Kasõm 2001
A.19 Kazõ: (1) Delik yapõmõ için zemin, kaya veya dolgunun kazõlmasõ,taşõnmasõ ve atõlmasõ,
(2) Delme kazõk için yapõlan delik.
A.20 Engel: Kazõlmasõ için özel ekipman ve metot gerektiren doğal (veya yapay) sert tabaka blok
veya benzer zemin.
A.21 Donatõ kafesi: Uzunlamasõna çubuklarõn bir silindir veya dikdörtgen prizma şeklinde
düzenlendiği bağlarla ve helis şeklinde telle birleştirilen donatõ elemanõ.
A.22 Aralõk verici takoz: Donatõ kafesini tutmak ve beton kaplamaya ulaşmak için çelik donatõya
sabitleştirilen, beton veya plastik veya çelikten yapõlmõş takoz.
A.23 Merkezleyici: Donatõnõn kazõk deliğinin merkezine uygun yerleştirmeye yarayan cihaz.
A.24 Kazõğõn eksenden sapmasõ : Çalõşma seviyesinde tasarõmlanan ve inşa edilen kazõk
eksenleri arasõõndaki yatay mesafe (Kazõk üst seviyesindeki dõş merkezliliğe eşdeğerdir).
A.25 Askõ çubuklarõ: Donatõ kafesinin kazõğõn üst yüzünden alta doğru düşmesini engelleyen çelik
bağlar (Askõlar).
A.26 Bağlama çubuklarõ: Üst yapõ ile bağlantõyõ sağlamak için taze beton halinde kazõğõn başõna
yerleştirilen çelik çubuklar.
A.27 Dökme seviyesi: Kazõğõn, beton dökülen son seviyesi.İşlem uygulamasõna bağlõ olarak bu
seviye kesme seviyesinin üstündedir.
A.28 Boş Delik- Çalõşma seviyesinden kazõk başlõğõna veya dökme seviyesine olan kazõ boyu.
A.29 Kesme Seviyesi (Tõraşlama): Üst yapõ ile birleştirmeden önce kesilerek oluşturulan önceden
belirlenmiş seviye.
A.30 Kesme: (1)Kazõk başõndan düşük standardaki veya kirlenmiş betonun temizlemesi.
(2)Projelenen kazõk başõ seviyesinin üzerindeki betonu tõraşlamak.
A.31 Ön kazõ: Engelleri temizlemek veya üst tabakalarõn nüfuz etmesi için yapõlan ön kazõ.
A.32 Şahmerdan kavramasõ: Kesikli operasyonla toprağõ kazõdan temizleyen iki veya daha fazla
çeneli veya kürekli kazõ aleti.
A.33 Keski: Engelleri kõran veya kazõğõ sert zemine veya kayaya yerleştiren alet.
A.34 Kova: Başlõk (kelly) çubuğunun altõnda, keskili ve dişli ve tabanõ malzemeyi tutmak için
menteşeli silindirik kova şekilli kazõ aleti.
A.35 Burgu: Kesikli ve sürekli işlem için (sürekli helisel burgulu, Şekil A.4) kesici kenarõ veya
kenarlarõ olan helisel burgu ve gövdeden ibaret alet (Başlõk (Kelly) çubuk kullanarak Şekil A.9).
A.36 Başlõk (Kelly) çubuğu: Delme kuvveti ve döndürme güç kaynağõndan delme aletine ileten
delme aleti üzerindeki kayan şaft.
A.37 Muhafaza borusu: Kazõnõn duraylõlõğõnõ sağlayan çelik boru (Duraysõz zeminlerde).
A.38 Kalõcõ muhafaza borusu: Yerinde dökülen kazõklarda kullanõlan delik duvarõna
destek,koruyucu ve yük taşõyõcõ olarak tasarlanan sürekli muhafaza borusu.
55
EN 1536/Kasõm 2001
A.39 Kesme halkasõ: Zemine nüfuz etmeyi sağlamak için muhafaza borusunun genellikle
güçlendirimiş dişli alt kõsmõ.
A.40 Kaplama: Yumuşak zeminlerde kazõk gövdesini koruyan ve negatif sürtünme kuvvetini
azaltan ince çelik plakadan boru.
A.41 Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkan: Duraylõ olmayan zeminlerde kazõ duvarõnõn duraylõlõğõnõ
sağlamak için kullanõlan bentonit,kil ve diğer malzeme karõşõmõ.
A.42 Sondaj sõvõsõ/çamuru: Sondaj deliği duvarõnõn duraylõlõğõnõ sağlamak için ve/veya yõkamak
için kullanõlan çimentolu veya çimentosuz ve katkõlõ veya katkõsõz su ve bentonit ,polimer veya kilden
oluşan karõşõm.
A.43 Bentonit: Doğal olarak oluşan veya üretilen sodyum veya kalsiyum montmorillonit
kili.Islatõldõğõnda ve dinlendirildiğinde jelleşen, çalkalandõğõ zaman akõşkan olan, tiksotropi özelliğinden
dolayõ dinlendiği zaman çökelti haline gelen malzeme.
A.44 Bentonit suspansiyonu: Bentonit ve sudan oluşan kararlõlõk sağlayõcõ akõşkan.
A.45 Çamurun enjeksiyonu: Geçiçi muhafaza borusunun tesisinin sağlamak için burgu ile bentonit
veya kil tozunun su ile taneli zemin içine yerleştirme tekniği.
A.46 Sondaj takõmõ: Bir baş (Sondaj başlõğõ,matkap,burgu ve kova) ve çalõşan takõmdan (sondaj
borularõ, başlõk çubuğu, kararlõlõk sağlayõcõ, Dengeleyici ağõrlõklarõ) oluşan sürekli kazõda kullanõlan
aletler grubu.
A.47 Havalõ pompolama: Kõrõntõlarõ boşaltmak ve sõvõ ile yõkamak , boru içindeki yoğunluğu
azaltmak ve yukarõ doğru akõm sağlamak için borunun altõndan pompalama tekniği.
A.48 Doğrudan sirkülasyonlu kazõ: Kuyuda kõrõntõyõ yukarõ taşõmak için sondaj takõmõndaki
merkez borusu vasõtasõyla akõşkanõn aşagõya doğru hareket ettiği kazõ metotu.
A.49 Ters sirkülasyonlu kazõ: Orta boruda kõrõntõyõ taşõmak için borudan sõvõ pompalanarak
yapõlan kazõ (Örneğin havalõ pompolama).
A.50 Beton dökme borusu: Betonun dökülmesi için oluk veya besleme borusu vasõtasõ ile birbirine
eklenerek uzatõlan metal boru.
A.51 Oluklu boru: Su geçirmez ek yerleri olan su altõnda beton dökmeye yarayan boru. Dökme
sõrasõnda borunun alt ucu beton içinde kalõr.
A.52 Enjeksiyon şerbeti: Döküldükten sonra sertleşen çimento su ve ince agregadan oluşan
karõşõm.
A.53 Kazõk tabanõ enjeksiyonu: Yerleştirilen kazõğõn tabanõna sonradan basõnç altõnda çimento
şerbeti enjekte edilmesi.Tabanda önceden oluşmuş boşluk veya enjeksiyon borusu bu amaç için
monte edilir.
A.54 Kazõk gövdesi enjeksiyonu: Kazõk donatõsõ ile birlikte tesis edilen enjeksiyon borularõ
kullanõlarak yanal sürtünmeyi arttõrmak için kazõk betonu prizinden sonra yapõlan enjeksiyon şerbeti.
56
EN 1536/Kasõm 2001
1. Çalõşma seviyesi 10. Kazõk gövde çapõ 18. Kazõk ekseni

2. Beton dökme seviyesi 11. Kazõk çapõ 19. Donatõ kafesi
3. Kazõk üst seviyesi 12. Pabuç taban çapõ 20. Aralõk verici takoz
57
EN 1536/Kasõm 2001
4. Taban seviyesi 13. Boş delik 21. Betonlama borusu

5. Kõlavuz tüp 14. Boy L
6. Kazõk başlõğõ 15. Kazõ derinliği
7. Kazõk gövdesi 16. Örtü (Üst) tabaka
8. Kazõk tabanõ 17.Taşõyõcõ tabaka
9. Pabuç
Şekil A.1 - Delme kazõk : Gösterimler
1. Ek yeri 1.Başlõk çubuğu (Kelly)

2. (Geçiçi/Kalõcõ ) muhafaza borusu 2.Serbest kaldõraç
3. Kazõk gövde çapõ 3.Kova
4. Kesme halkasõ 4.Taban levha
5.Kesme ucu
Şekil A.2 - Muhafaza borusu Şekil A.3 - Sondaj kovasõ
1. Tij
2. Helezonlu burgu
3. Adõm
4. Kesici uc
5. Kesme ucu
Şekil A.4 - Burgu
1. Askõ
2. Gövde
3. Makaralar,
palangalar
4. Çeneler
1. Keski
2. Uc
58
EN 1536/Kasõm 2001
Şekil A.6 - Dipten kapaklõ kova Şekil A.5 - Kavrayõcõ kova
Şekil A.2 - A.6 - Süreksiz kazõlar için aletler
59
EN 1536/Kasõm 2001
1.Çalõşma seviyesi 5.Sondaj matkapõ

2.Döndürme güç kaynağõ 6.Çamur havuzu
3.Muhafaza borusu/Kõlavuz tüp 7.Kõrõntõlar
4.Tij demeti 8.Çamur pompasõndan
Şekil A.7 - Doğrudan sirkülâsyonlu sondaj sistemi
1.Çalõşma seviyesi 6.Sondaj matkapõ 10.Boşaltma hortumu

2.Döndürme güç kaynağõ 7.Çamur havuzu 11.Hava hortumu
3.Muhafaza borusu/Kõlavuz tüp 8.Kõrõntõlar 12.Hava giriş vanasõ
5.Hava kaldõrmalõ sondaj borusu
60
EN 1536/Kasõm 2001
Şekil A.8 - Ters sirkülâsyonlu sondaj sistemi
a) Sondaj deliği b) Betonlama

1. itki silindiri 7.Boş tij
2. Kol 8.Tapa
3. Çalõşma seviyesi 9.Beton destek
4. Adõm 10. Döküntüler
5. Kõrõntõlar 11. Beton
6. Sürekli helisel burgu
Şekil A.9 - Sürekli helisel burgulu sondaj
61
EN 1536/Kasõm 2001
a) Esnek kutu yapõsõ ile b) Enjeksiyon borusu ile

Şekil A.10 - Kazõk tabanõ enjeksiyonu ((Örnekler)
1.Enjeksiyon 7.Kutu
2.Enjeksiyon kontrol 8.Enjeksiyon şerbeti
3.Beton 9.Taban seviyesi
62
EN 1536/Kasõm 2001
4.Enjeksiyon borusu 10.Dolgu (Çakõl)

5.Donatõ kafesi 11.Vanalar
6.Tõkaç
Şekil A.11 - Gövde enjeksiyon kazõğõ (Örnek)
Ek B
(Bilgi İçin)
Örnek kayõtlar
1 Bu ek, inşaat kayõtlarõna ait bir örneği ihtiva eder
− Muhafaza borulu veya desteksiz kazõlõ delme kazõklar
(Örnek B.1 ve Örnek B.2)
− Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanlarla inşa edilmiş delme kazõklar
− Sürekli helisel burgulu kazõklar
2 B.1-B.6’daki kayõtlar uygun olan aşağõdaki kayõtlara ilâve olarak desteklenmelidir.

− Ölçme kayõtlarõ,
− Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanõn kontrol kayõtlarõ,
− Beton karõşõm kayõtlar (Sadece şantiye karõşõmõ durumunda),
− Beton ve/veya çimento şerbeti için teslim belgeleri,
− Beton ve çimento şerbeti için şantiyede işlenebilirlik, sõcaklõk ve kõvam deneyleri,
− Betonlama kayõtlarõ,
− Enjeksiyon kayõtlarõ,
− Kazõk üst seviyesi kontrol formlarõ.
63
EN 1536/Kasõm 2001
B.1 Muhafaza borulu veya desteklenmemiş kazõlõ delme kazõklarõn inşaasõ : Genel veri
Müteahhit __________________________________ Kazõk tipi ve metodu ________________________

_______________________________________________________________________________________
Şantiye __________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Pafta no ____________________________ Muhafazalõ borulu kazõk
__________________________________________ Desteksiz kazõ _____________________
1. Kazõk verileri
a) Çap __________________________________ m e) Agrega (En büyük tane büyüklüğü) __________
b) Dõş muhafaza borusu çapõ ________________ m __________________________________________
c) Kesme pabucu çapõ _____________________ m f) Su çimento oranõ W/C ______________________
W = Suyun kütlesi C = Çimentonun kütlesi
d) Sondaj matkapõ çapõ _____________________ m g) Beton kimyasal katkõlar ____________________
e) Su altõnda kazõ % olarak çimento kütlesi _____________________
__________________________________________ h) Geçiktirici kimyasal katkõlar
__________________________________________ İşlenebilirlik süresi__________________________
2. Donatõ 4. Betonlama
Pafta no __________________________________ a) Su altõ şartlarõnda
a) Donatõ kafesinin yerleştirilmesi Kuru şartlarda
-Betonlamadan önce b) Betonlama metodu
-Betonlamadan sonra -Oluklu boru ∅ ________ m

b) Aralõk verici takoz -Pompa hortumu ∅ _________m
-Tip______________________________________ -Farklõ betonlama metodu
-Adet/ Boyuna aralõk m -Tarif ________________________________
3. Beton __________________________________________
a) Anma dayanõmõ ______________________ c) Kazõk tabanõnõn temizlenmesi ________________
Kõvam: F/S/superplastisikleştirici __________________________________________
b) Hazõr beton __________________________________________
Şantiyede yapõlmõş beton d) Betonlamaya başlarken sudan betonun ayrõlmasõ

c) Çimento tipi (Tedarikçi adõ) _______________ İçin alõnan önlemler.
__________________________________________
3
d) Çimento miktarõ _____________________ kg/m
5. Yorumlar/Gözlemler ____________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Uygun olanõ işaretle
64
EN 1536/Kasõm 2001
B.2 Muhafaza borulu veya desteksiz kazõlarla Delme kazõk yapõmõ: Özel veriler
Delme kazõk numarasõ _______________________ Basõnç kazõğõ

__________________________________________ Çekme kazõğõ
__________________________________________ Eğik kazõk _________________________________
1. Zemin tabakalarõ 3. Kazõk verileri

M m Sondaj a) Kazõdan sonra derinlik ölçümü
Çalõşma Deniz Zemin Yer altõ aletleri
Seviyesi Seviyesin tanõmõ suyu muhafaza ______________ m çalõşma seviyesi altõnda
den
Altõnda yüksekliği borusu
b) Delme
den…….
çalõşma E kadar ________ m e _______ m çalõşma seviyesi altõ
.…..m
±0 seviyesi
c) Çalõşma seviyesinde aks sapmasõ
Eksen : _________ cm Eksen __________ cm
4. Donatõ
Projeden sapma ______________________
Uzunluk boyunca sapma ___________________
Değişiklikler __________________
_________________________________________
5. Beton
Özel olaylar _____________________________
_______________________________________
6. Betonlama
a) Betonlama başlangõcõnda delik içerisinde su seviyesi,
çalõşma seviyesinin altõnda _______________ m
b) Beton tüketimi
3 3
Teorik _________ m Gerçek _________ m
Ölçek 1:
2. Uygulama süresi 7. Yorumlar / Gözlemler

1 2 3 4 5 Genel verilerden sapma _____________________
İşlem Çevre Zamanlar Tarih _________________________________________
sõcaklõğõ den E kadar _________________________________________
°C _________________________________________
Kazõ _________________________________________
_________________________________________
Delme _________________________________________
8. İmzalar / Tarih
Kesinti Formen / İdareci _________________________
Müteahhit temsilcisi ______________________
Taban Müşteri temsilcisi ________________________
Formasyon
Betonlama Uygun olanõ işaretle
65
EN 1536/Kasõm 2001
B.3 Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanlõ delme kazõk inşaasõ : Genel veri
Müteahhit __________________________________ Kazõk tipi ve metodu ________________________

_______________________________________________________________________________________
Şantiye __________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
Pafta no ____________________________
__________________________________________
1. Kazõk verileri
a) Kazõk ve Diyafram duvar çapõ _____________ m e) Agrega (En büyük tane büyüklüğü) __________
b) Kõlavuz duvar veya tüpün boyutu___________ m __________________________________________
c) Kazõ aleti _____________________ m f) Su çimento oranõ W/C ______________________
d) Dõş boyutlar g) Beton kimyasal katkõlar __________________
- Kazõ aleti _____________________ m % olarak çimento kütlesi ____________________
-Kesme pabucu__________________________ m h) Geciktirici kimyasal katkõlar
_____________________________
__________________________________________ İşlenebilirlik süresi __________________________

b) Aralõk verme takozu -Pompa hortumu ∅ _________m
-Tip ______________________________________ -Farklõ betonlama metodu
- Adet/Boyuna aralõk _______________ m Tarif ________________________________
3. Beton __________________________________________
a) Anma dayanõmõ________________________ c) Kazõk tabanõnõn temizlenmesi ________________
Kõvam: F/S/superplastikleştirici __________________________________________
b) Hazõr beton __________________________________________
Şantiyede yapõlmõş beton d) Betonlamaya başlarken sudan betonun ayrõlmasõ

c) Çimento tipi (Tedarikçi adõ) ___________ için alõnan önlemler
__________________________________________ __________________________________________
3
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
66
EN 1536/Kasõm 2001
67
EN 1536/Kasõm 2001
B.4 Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanlõ delme kazõk inşaasõ : Özel veriler

Delme kazõk numarasõ _____________________ Basõnç kazõğõ
__________________________________________ Çekme kazõğõ
__________________________________________ Eğik kazõk_________________________

M M Sondaj a) Kazõdan sonra derinlik ölçümü
Çalõşma Deniz Zemin Yeraltõ aletleri
Seviyesi Seviyesin danõmõ suyu muhafaza Çalõşma seviyesi altõnda ______________ m
den
Altõ Yükseklik borusu
b) Delme
den …… M den________ m ye _______ çalõşma seviyesi altõ
çalõşma E c) Çalõşma seviyesinde aks sapmasõ
kadar……
m
±0 seviyesi Eksen : _________ cm Eksen __________ cm
4. Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanõn gerçek değerleri

Birim Betonlama Betonlama
öncesi sonrasõ
3
Yoğunluk g/cm
Marsh değeri S
3
Akõşkan kaybõ cm
Kum %
muhtevasõ
Alkalilik pH
Kõlavuz duvar/yönlendirici tüb
temel seviyesinin üstündeki akõşkan seviyesi_________
m
Yeraltõ suyu üstü_________ m

5. Donatõ
Projeden sapan kazõk no __________________
Uzunluk boyunca sapma _________________
Değişiklikler _________________________
6. Beton
Özel olaylar _____________________________
_______________________________________
7. Betonlama
a) Betonlama başlangõcõnda delik içerisindeki su seviyesi
çalõşma seviyesinde altõnda _______________ m
b) Beton tüketimi
3 3
Teorik _________ m Gerçek _________ m
2. Uygulama süresi 8. Yorumlar / Gözlemler

1 2 3 4 5
İşlem Çevre Zamanlar Tarih
sõcaklõğõ den E kadar
°C Genel verilerden sapma _____________________
Kazõ _________________________________________
_________________________________________
Delme _________________________________________
9. İmza / Tarih
Kesinti Formen / Amir ___________________________
Müteahhit temsilcisi ______________________
Taban Müşteri temsilcisi ________________________
formasyon
Betonlama Uygun olanõ işaretle
68
EN 1536/Kasõm 2001
B.5 Sürekli helisel burgularla kazõk inşaasõ : Genel veriler
Müteahhit __________________________________ Kazõk cinsi ve metodu ________________________

_______________________________________________________________________________________
Şantiye_________________________________ Tesis ve Ekipman _____________________________
_______________________________________________________________________________________
Pafta no ________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
1. Kazõk verileri
a) Burgu uzunluğu ________________________ m e) Agrega (En büyük tane büyüklüğü) __________
b) Burgu çapõ (Dõş) Da ________________ m __________________________________________
c) Tij çapõ (Di)_____________________ m f) Su çimento oranõ W/C ______________________
d) Helis adõmõ _____________________ m g) Beton kimyasal katkõlar ____________________
e) Oran Di/Da % olarak çimento kütlesi ____________________
f)Kapalõ taban Açõk taban h) Geciktirici kimyasal katkõlar

__________________________________________ İşlenebilirlik süresi__________________________

b) Aralõk verici takoz -Pompa hortumu ∅ _________m
-Tip ______________________________________ -Farklõ betonlama metodu
Adet/Boyuna aralõk m -Tarif ________________________________
3. Beton __________________________________________
a) Anma dayanõmõ ______________________ c) Kazõk tabanõnõn temizlenmesi ________________
Kõvam: F/S/superplâstikleştirici __________________________________________
b) Hazõr beton __________________________________________
Şantiyede yapõlan beton d) Betonlamaya başlarken sudan betonun ayrõlmasõ

c) Çimento tipi (Tedarikçi adõ) _______ için alõnan önlemler
__________________________________________ __________________________________________
3
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
69
EN 1536/Kasõm 2001
70
EN 1536/Kasõm 2001
B.6 Sürekli Helisel Burgulu Kazõklarõn İnşaasõ : Özel veriler
Delme kazõk numarasõ ____________________ Basõnç kazõğõ

__________________________________________ Çekme kazõğõ
__________________________________________ Eğik kazõk_______________________________

Çalõşma a) Kazõdan sonra derinlik ölçümü
seviyesi m bar
Altõ (m) Eksen : ____:____ cm Eksen : ____:_____ cm
Her devirdeki Beton basõncõ
penetrasyon
4.Sondaj işlem
Derinliğin fonksiyonu olarak her devirdeki penetrasyon
Çalõşma kayõtlarõndan türetilmiş grafik.
seviyesi
±0
5. Donatõ
Projeden sapan kazõk numarasõ _____________
Uzunluk boyunca sapma _________________
Değişiklikler_________________________
6. Beton
Özel olaylar _____________________________
_______________________________________
Grafikten beton basõnçõnõn izlenmesi
7. Betonlama
a) Betonlama başlangõcõnda su seviyesi
_______________ m çalõşma seviyesi altõ
b) Beton tüketimi
Teorik _________ m3 Gerçek _________ m3
8. Yorumlar / Gözlemler
_________________________________________
_________________________________________
_________________________________________
Genel verilerden sapma _____________________

_________________________________________
Ölçek 1: _________________________________________
_________________________________________
2. Uygulama süresi
1 2 3 4 5 9. İmza / Tarih
İşlem Çevre Zamanlar Tarih Formen / İdareci___________________________
Sõcaklõğõ den e Müteahhit temsilcisi _______________________
°C Müşteri temsilcisi _________________________
Kazõ
Beton
Yerleştirme
Donatõmõn
Montajõ
Uygun olanõ işaretle Uygun olanõ işaretle
71
EN 1536/Kasõm 2001
72
ICS 93.020 TÜRK STANDARDI TS
3168
EN
1536
Ek C
(Bilgi için)
Zorunlu şartlar
İlgili zorunluluklara göre şartlarõn işaretlenmesi
− (RQ):Şartlar
− (RC):Öneri
− (PE):İzin
− (PQ):İhtimal ve netice
1 Kapsam
1.1-1.11
Şartlar
2 Atõf yapõlan standardlar

NOT 1
NOT 2
2.1.(RQ)
2.2.Liste
3 Tarifler
NOT
3.1-3.22
4 Delme kazõklarõn inşasõ için gerekenler

4.1.(RC)
4.2.(RQ)
4.3.(RQ
4.4.(RQ)
Örnekler
5 Arazi araştõrmalarõ
5.1 Genel
NOT
5.1.1.(RQ)
5.1.2.(RQ)
5.1.3.(RQ)
5.1.4.(RC)
5.1.5.(RC)
5.1.6.(PE)
5.1.7.(RQ)
5.1.8.(RQ)
5.2 Özel şartlar
73
EN 1536/Kasõm 2001
5.2.1.(RQ)
5.2.2.(RQ)
6 Malzeme ve ürünler
6.1 Genel
6.1.1.(RQ)
6.1.2.(RQ)
6.1.3.(RQ)
6.2 Enjeksiyon ve beton malzemeleri
6.2.1 Çimento
6.2.1.1(RQ)
6.2.1.2.(PE)
6.2.1.3.(RQ)
6.2.1.4.(RC)
6.2.2 Agregalar
6.2.2.1(RQ)
6.2.2.2.(RQ)
6.2.2.3.(RC)
6.2.2.4.(RQ)
6.2.2.5(RQ)
6.2.3 Su
6.2.3.1.(RQ)
6.2.3.2 (RQ)
6.2.4 Kimyasal katkõ ve diğer katkõ maddeleri
6.2.4.1.(RQ)
6.2.4.2.(RQ)
6.2.4.3.(RQ)
6.2.4.4.(PE)
6.2.4.5.(RQ)
6.2.4.6.(PE)
NOT
6.2.4.7.(RQ)
6.2.4.8.(PE)
6.3 Yerinde dökülen beton
6.3.1 Genel
6.3.1.1.(RQ)
6.3.1.2.(RQ)
6.3.1.3.(PE)
6.3.1.4.(PE)
6.3.1.5.(RQ)
6.3.1.6.(PE)
6.3.1.7.(RQ)
NOT
74
3168
EN
1536
6.3.1.8.(PQ)
75
EN 1536/Kasõm 2001
6.3.2 Karõştõrma
6.3.2.1(RQ)
6.3.2.2.(PE)
6.3.2.3.(RQ)
6.3.2.4.(RQ)
6.3.2.5(RQ)
6.3.3 Numune alma ve deney
6.3.3.1.(RQ)
6.3.3.2.(RQ)
6.3.3.3.(RQ)
6.3.3.4.(RQ)
6.3.3.5.(PE)
6.3.3.6.(PO)
Örnekler
6.3.3.7.(RQ)
6.3.3.8.(RQ)
6.4 Enjeksiyon şerbeti
6.4.1.(RQ)
6.4.2.(RQ)
6.4.3.(RQ)
6.4.4.(RC)
NOT
6.4.5.(PE)
6.5 Kararlõlõk sağlayõcõ akõşkanlar
6.5.1 Genel
6.5.1.1.(RQ)
6.5.1.2(RQ)
6.5.2 Bentonit suspansiyonlar
6.5.2.1.(RQ)
6.5.2.2.(RQ)
6.5.2.3.(RQ)
6.5.2.4.(PE)
6.5.2.5.(PE)
6.5.2.6.(PE)
6.5.3 Polimerler ve diğer suspansiyonlar
6.5.3.1.(PE)
6.5.3.2(RQ)
76
3168
EN
1536
6.6 Çelik
6.6.1(RQ)
6.6.2.(RQ)
6.6.3.(RQ)
6.6.4.(RQ)
7 Tasarõm
7.1 Genel
7.1.1.(RQ)
NOT
7.1.2.(PO)
7.1.3.(RQ)
7.1.4.(PE)
7.1.5.(RC)
7.1.6.(RC)
7.1.7.(RQ)
7.1.8.(RQ)
7.1.9.(RC)
NOT
7.1.10.(PO)
7.2 Yapõdaki geometrik sapmalar
7.2.1.(RQ)
NOT
7.2.2.(RQ)
7.3 Kazõk duvarlar
7.3.1.(PO)
7.3.2.(PO)
7.3.3(RQ)
7.3.4.(RQ)
7.4 Kazõ
7.4.1.(RQ)
7.4.2.(RQ)
7.4.3.(RQ))
7.4.4.(RQ)
NOT
7.4.5.(RQ)
7.4.6.(RQ)
7.4.7.(RQ)
7.5 Ön yapõmlõ beton elemanlar
7.5.1.(RQ)
7.5.2.(RQ)
77
EN 1536/Kasõm 2001
7.5.3.(RQ))
78
3168
EN
1536
7.6 Donatõ
7.6.1 Genel
7.6.1.1.(RQ)
7.6.1.2.(RQ)
7.6.1.3.(RQ)
7.6.1.4.(RC)
7.6.2 Boyuna donatõ
7.6..2.1.(RQ)
7.6.2.2.(RQ)
7.6.2.3.(RQ)
7.6..2.4.(RC)
7.6.2.5.(RQ)
7.6.2.6.(PE)
7.6..2.7.(RC)
7.6.2.8.(RQ)
7.6.2.9.(PE)
7.6.2.10.(RQ)
7.6.3 Enine donatõ
7.6..3.1.(RQ)
7.6.3.2.(RC)
7.6.3.3.(RQ)
7.6..3.4.(RC)
7.6.3.5.(RC)
7.6.3.6.(RQ)
7.6.4 Beton örtü
7.6..4.1.(RQ)
7.6.4.2.(RC)
7.6.4.3.(PE)
7.6.5 Donatõ borularõ ve profilleri
7.6..5.1.(RQ)
7.6.5.2.(RQ)
7.6.5.3.(PO)
7.6..5.4.(RQ)
8 Uygulama
8.1 Kazõ
8.1.1 Genel
8.1.1.1.(RQ)
79
EN 1536/Kasõm 2001
NOT 1
NOT 2
8.1.1.2.(RQ)
Örnek
8.1.1.3.(RQ)
8.1.1.4.(RQ)
8.1.1.5.(RC)
NOT 1
NOT 2
8.1.1.6.(RQ)
8.1.1.7.(RQ)
8.1.1.8.(RQ)
8.1.1.9.(RQ)
8.1.1.10.(RQ)
8.1.1.11.(RQ)
8.1.1.12.(RQ)
8.1.2 Metotlar ve aletler
NOT
8.1.2.1.(PO)
8.1.2.2.(RQ)
8.1.2.3.(PO)
8.1.2.4.(PE)
8.1.2.5.(RQ)
NOT
8.1.3 Muhafaza borulu kazõlar
8.1.3.1.(RQ)
8.1.3.2.(PE)
8.1.3.3.(RQ)
8.1.3.4.(RQ)
8.1.3.5.(RC)
8.1.3.6.(RQ)
8.1.3.7.(PE)
8.1.3.8.(RQ)
8.1.3.9.(RQ)
NOT
8.1.3.10.(RQ)
8.1.3.11.(RQ)
NOT
8.1.4 Akõşkanlarla kazõnõn desteklenmesi
8.1.4.1.(RQ)
8.1.4.2.(RQ)
8.1.4.3.(PE)
8.1.4.4.(RQ)
8.1.4.5.(RQ)
8.1.4.6.(RQ)
8.1.4.7.(PE)
8.1.4.8.(RQ)
NOT
80
3168
EN
1536
8.1.4.9.(RQ)
8.1.4.10.(RC)
81
EN 1536/Kasõm 2001
8.1.5 Sürekli helisel burgularla delme
8.1.5.1.(PE)
8.1.5.2.(RQ)
8.1.5.3.(RQ)
8.1.5.4.(RQ)
8.1.5.5.(RQ)
8.1.5.6.(RQ)
8.1.5.7.(RQ)
8.1.5.8.(RQ)
8.1.5.9.(RQ)
8.1.5.10.(RQ)
8.1.5.11.(RQ)
8.1.6 Desteklenmemiş kazõ
8.1.6.1.(PE)
8.1.6.2.(RQ)
8.1.6.3.(RQ)
8.1.6.4.(RQ)
8.1.7 Pabuçlar
8.1.7.1.(RQ)
8.1.7.2.(RC)
8.2 Donatõ
8.2.1 Genel
8.2.1.1.(RQ)
8.2.1.2.(RQ)
8.2.1.3.(RQ)
8.2.2 Donatõ ek yerleri
8.2.2.1.(RQ)
8.2.2.2.(PO)
8.2.2.3.(RQ)
8.2.2.4.(PE)
8.2.3 Donatõnõn bükülmesi
8.2.3.1.(RQ)
8.2.3.2.(RQ)
8.2.3.3.(PE)
8.2.4 Donatõ kafeslerinin montajõ
8.2.4.1.(RQ)
8.2.4.2.(RQ)
8.2.4.3.(RQ)
8.2.4.4.(PO)
82
3168
EN
1536
8.2.5 Aralõk verme takozu
8.2.5.1.(RQ)
8.2.5.2.(RQ)
8.2.5.3.(PE)
8.2.5.4.(RQ)
8.2.5.5.(RQ)
8.2.5.6.(RC)
8.2.6 Montaj
8.2.6.1.(RQ)
8.2.6.2.(RQ)
8.2.6.3.(RQ)
8.2.6.4.(RQ)
8.2.6.5.(PE)
8.2.6.6.(RQ)
8.2.6.8.(RQ)
8.3 Betonlama
8.3.1 Genel
8.3.1.1.(RQ)
8.3.1.2.(RQ)
8.3.1.3.(RQ)
NOT 1
NOT 2
8.3.1.4.(RC)
8.3.1.5.(RQ)
8.3.1.6.(RQ)
8.3.1.7.(RQ)
8.3.1.8.(RQ)
8.3.1.9.(RQ)
8.3.1.10.(RQ)
8.3.1.11.(RC)
8.3.1.12.(RQ)
8.3.1.13.(RQ)
8.3.1.14.(PO)
8.3.1.15.(RQ)
8.3.1.16.(RQ)
8.3.1.17.(RQ)
8.3.1.18.(PO)
8.3.1.19.(RQ)
8.3.1.20.(RC)
83
EN 1536/Kasõm 2001
8.3.1.21.(RQ)
8.3.1.22.(RC)
8.3.1.23.(RQ)
8.3.1.24.(RQ)
8.3.1.25.(RQ)
8.3.1.26.(PO)
8.3.2 Kuru şartlarda betonlama
8.3.2.1.(RQ)
8.3.2.2.(RQ)
8.3.2.3.(RC)
8.3.2.4.(RQ)
8.3.2.5.(RQ)
8.3.3 Su altõndaki şartlarda betonlama
8.3.3.1.(RQ)
NOT
8.3.3.2.(RQ)
NOT
8.3.3.3.(RQ)
8.3.3.4.(RQ)
8.3.3.5.(RQ)
8.3.3.6.(RQ)
8.3.7.7.(RC)
8.3.3.8.(RQ)
8.3.3.9.(RQ)
8.3.1.10.(RQ)
8.3.3.11.(PE)
8.3.3.12.(RQ)
8.3.3.13.(RQ)
8.3.3.14.(RQ)
8.3.3.15.(RC)
8.3.3.16.(RC)
8.3.3.17.(RC)
8.3.3.18.(RQ)
8.3.3.19.(RQ)
8.3.4 Muhafaza borularõnõn çõkartõlmasõ
8.3.4.1.(RQ)
8.3.4.2.(RQ)
8.3.4.3.(RQ)
8.3.4.4.(RQ)
NOT
8.3.4.5.(RQ)
84
3168
EN
1536
8.3.5 Kalõcõ muhafaza borularõ veya kaplamalar
8.3.5.1.(PO)
NOT
8.3.5.2.(RQ)
8.3.6 Sürekli helisel burgulu kazõklarõn betonlanmasõ
8.3.6.1.(PE)
8.3.6.2.(RQ)
8.3.6.3.(RQ)
8.3.6.4.(PE)
8.3.6.5.(RQ)
8.3.6.6.(RQ)
8.3.6.7.(RQ)
8.3.6.8.(RQ)
NOT
8.3.7 Prepakt kazõklar
8.3.7.1.(RQ)
8.3.7.2.(RQ)
8.3.7.3.(RQ)
8.3.7.4.(RQ)
8.3.7.5.(RQ)
8.3.8 Oluklu borunun ve muhafaza borusunun daldõrma derinliğinin kaybõ
8.3.8.1.(PE)
8.3.8.2.(RQ)
8.3.8.3.(RQ)
8.3.8.4.(PE)
8.3.8.5.(PE)
8.3.8.6.(RQ)
8.3.8.7.(RC)
8.3.9 Donatõ tüplü veya muhafaza borulu ön yapõm beton elemanlõ kazõklar
8.3.9.1.(RQ)
8.3.9.2.(RQ)
8.3.9.3.(PE)
8.3.9.4.(PE)
8.3.9.5.(RQ)
85
EN 1536/Kasõm 2001
8.3.10 Yerinde dökme kazõklarõn dõş enjeksiyonu
8.3.10.1.(RQ)
8.3.10.2.(RQ)
8.3.10.3.(PO)
8.3.10.4.(PE)
8.3.10.5.(PE)
8.3.10.6.(PE)
8.3.10.7.(RQ)
8.4 Delme kazõk duvarlar
8.4.1.(RC)
8.4..2.(RC)
8.4.3.(RC)
8.4.4.(RQ)
8.4. 5.(RQ)
NOT
8.4.6.(RQ)
9 Denetleme ve izleme
9.1 Denetleme
9.1.1.(RQ)
9.1.2.(RQ)
9.2 Kazõk inşasõnõn incelenmesi
9.2.1.(RQ)
9.2.2.(RQ)
9.2.3.(RC)
9.2.4.(RQ)
9.2.5.(RQ)
NOT
9.2.6.(RQ)
NOT
9.2.7.(RQ)
9.2.8.(RQ)
9.3 Kazõk deneyleri
9.3.1 Genel
NOT 1
NOT 2
NOT 3
NOT 4
86
3168
EN
1536
NOT 5
9.3.2 Eksenel yük deneyleri
9.3.2.1.(RQ)
9.3.2.2.(RQ)
9.3.2.3.(RQ)
9.3.2.4.(RC)
9.3.2.5.(RC)
9.3.2.6.(RQ)
9.3.2.7.(PE)
9.3.2.8.(RC)
9.3.2.10. (RQ)
9.3.2.11.(RQ)
9.3.6.12.(RQ)
9.3.6.13.(RQ)
9.3.6.14.(RC)
9.2.6.15.(RQ)
9.3.6.16.(RQ)
10 Kayõtlar
10.1.(RQ)
10.2.(RQ)
10.3.(RQ)
10.4.(PE)
10.5.(RQ)
NOT
10.6.(RQ)
NOT
10.7. (RQ)
11 Özel şartlar
11.1.(RQ)
11.2.(RQ)
11.3.(RQ)
11.4.(RC)
11.5.(RQ)
11.6.(RQ)
11.7.(RQ)
11.8.(PQ)
NOT
11.9.(RQ)
87

Yerinde Dökme Fore Kazık

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Yerinde Dökme Fore Kazık

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TÜRK STANDARDI

ÖZEL JEOTEKNİK UYGULAMALAR DELME (FORE)-

Execution of special geotechnical work- Bored piles

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Kalite Sistem Belgesi

Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.

TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

Bu standardõn daha önce yayõmlanmõş bulunan baskõlarõ geçersizdir

9 Denetleme ve izleme ......................................................................................... 39

ÖZEL JEOTEKNİK UYGULAMALAR- DELME (FORE) KAZIKLAR

− Zeminde kazõ ile oluşturulan ve

1.2 Bu standard kapsamõndaki kazõklar;

L: Diyafram duvar elemanõ uzunluğu

Şekil 1 - Dairesel delme kazõk Şekil 2 - Diyafram duvar elemanlõ

1.5 Bu standardõn hükümleri aşağõda verilen boyutlardaki kazõklara uygulanõr;

Dp : Dairesel prefabrik elemanõn çapõ,

Şekil 3 - Düz kazõklar, gövde ve Şekil 4 - Eğim tanõmõ

− Herhangi zeminde gövde pabuç çapõ

− Kohezyonsuz zeminde pabuç eğimi

1.7 Bu standardõn hükümleri aşağõdaki kazõklara uygulanõr:

1.9 Bu standard, tasarõmlanmõş kesitlerdeki kazõklarõn sadece inşa metotlarõna uygulanõr.

1.10 Bu hükümler taşõyõcõ yapõ elemanõ olarak;

Kesişen delme kazõk duvar

Mütemadi delme kazõk duvar

Geniş aralõklõ delme kazõk duvar

Şekil 6 - Delme kazõk duvarlar (örnekler)

Ön yapõmlõ beton elemanõn kullanõmõ çelik tüp kullanõmõ

1: Ön yapõmlõ beton eleman 4: Desteksiz kazõ

Şekil 7 - Dairesel delme kazõklar (örnekler)

2 Atõf yapõlan standard ve/veya dokümanlar

EN 791 Drill rigs-Safety - -

PrEN 1008 Mixing water for concrete-Specification - -

ENV 1991-1 Eurocode 1:Basis of design and action

ENV 1997-1 Eurocode 7:Geotechnical design Part TS ENV Jeoteknik Tasarõm-

EN 10025 Structural steel TS 2162 -

3.1 Kazõk (pile, pieu, Pfahl)

3.2 Delme kazõk (bored pile, pieu fore, Bohrpfahl)

3.3 Diyafram duvar elemanõ (barrette, barrette, Schlõtzwandelement)

3.4 Basõnç kazõğõ ( compressõon pile, pieu en comppression, Druckpafahl)

3.6 Uç kazõk (end bearõng pile, pieu travaillant en pointe, Spitzendruckpfahl)

3.7 Pabuç ( enlarged base, base elargie, FuBaufweitung)

3.8 Sürtünme kazõklarõ (friction pile, pieu flottant, Reibungspfahl)

3.9 Prepakt kazõk (prepacked pile, põeu ballaste injecte, Prepacked-pfahl)

3.10 Kazõk (yuva) çapõ ( shaft diameter, diametre du fut, Pfahldurchmesser)

3.11 Çekme kazõğõ (tension pile, pieu en traction, Zugpfahl)

3.12 Ön kazõk (preliminary pile, pieu preliminaire, Probepfahl (1))

3.13 Deneme kazõğõ (trial pile, pieu de faisabilite, Probepfahl (2) )

3.14 Deney kazõğõ ( test pile, pieu d'essai, Probepfahl(3) )

3.15 Çalõşma kazõğõ ( working pile, pieu de foundation, Bauwerkspfahl)

3.20 Bütünlük deneyi (essai d’õntegrite, İntegritatspüfung)

3.22 Ses sondalama (sonic coring, essai sonique par transparence,

4 Delme kazõklarõn inşasõ için gerekenler

− Yapõnõn geometrisinden olan sapmalar,

5.2 Özel şartlar

6.1.2 Temin edilen malzeme kaynağõ belgelendirilmeli ve önceden bildirilmeden değiştirilmemelidir.

6.1.3 Kabul edilmeyen malzemeler şantiyeden derhal uzaklaştõrõlmalõdõr.

6.2 Enjeksiyon ve beton malzemeleri

6.2.1.2 Diğer çimentolar,onaylandõğõnda ve belirli şartlarda performansõ ispatlandõğõnda kullanõlabilir.

6.2.1.3 Kalsiyum alüminalõ çimento kullanõlmamalõdõr.

6.2.1.4 Katkõlõ çimento (Tip II), beton üzerinde

6.2.2.3 Beton, tremi ile döküldüğünde yuvarlak agregalar tercih edilmelidir.

6.2.4 Kimyasal katkõ ve diğer katkõ maddeleri

6.2.4.6 Kimyasal katkõ ve diğer katkõ maddeleri,