Đại Cương Công Nghệ

4/12/2015
ĐẠI CƯƠNG CÔNG NGHỆ

MỎ DẦU KHÍ
Hà Nội
08-09/12/2015
14 th Floor VPI Tower, 167 Trung Kinh Street, Cau Giay District, Hanoi; 14 Nguyen Thong, District 3, Ho Chi Minh City
Reference book
An Introduction to
THE PETROLEUMINDUSTRY
GOVERNMENT OF
NEWFOUNDLAND AND LABRADOR
Department of Mines and Energy
Trí tuệ Dầu khí Việt Nam Page 2
1
4/12/2015
NỘI DUNG
1 Giới thiệu
2 Các vỉa chứa dầu khí
3 Tính chất chất lưu
4 Tính chất đá chứa
5 Phương trình cân bằng vật chất
6 Các cơ chế năng lượng vỉa
7 Dòng chảy chất lưu trong vỉa chứa
8 Các giải pháp tăng cường thu hồi dầu
1. Giới thiệu
2
4/12/2015
HỆ THỐNG KHAI THÁC DẦU KHÍ
Phạm vi
mỏ
Dầu
Nước
Phạm vi công nghệ mỏ
Công nghệ khai

thác
Vùng cận đáy giếng
Công nghệ mỏ
3
4/12/2015
ĐỐI TƯỢNG KHAI THÁC DẦU KHÍ

 Vỉa chứa dầu khí (Công nghệ mỏ): Cung cấp
dầu khí đến thân giếng
 Giếng dầu khí (Công nghệ giếng): Đưa dầu khí
từ đáy giếng lên miệng giếng
 Hệ thống thiết bị khai thác:
 Hệ thống ống dẫn (flowlines): Đưa dầu khí đến hệ
thống xử lý (đường ống nội bộ)
 Hệ thống xử lý, bình tách: Tách khí, xử lý sản phẩm
dầu khí
 Hệ thống vận chuyển: xuất dầu thương mại
 Hệ thống phù trợ khác: Bơm ép nước, tuần hoàn
khí, khí nén cho gaslift, vận chuyển khí…
Các vấn đề lớn của công nghệ mỏ
1. Có bao nhiêu dầu khí tại chỗ (oil/khí initial

in place OIIP/GIIP)?
2. Lưu lượng giếng bao nhiêu?
3. Thu hồi được bao nhiêu dầu khí
(Reserve)?
4
4/12/2015
Công nghệ mỏ
Định nghĩa: “Công nghệ phát triển và

khai thác dầu khí để đạt được thu hồi
lợi nhuận kinh tế cao”
Công cụ : Địa chất mỏ, toán ứng
dụng, định luật vật lý và hóa học
5
4/12/2015
2. VỈA CHỨA DẦU KHÍ
ĐỊNH NGHĨA DẦU KHÍ
Dầu khí (petroleum) là hỗn hợp HC trạng thái khí, lỏng,

rắn có tính đặc sệt (thick), dễ cháy, màu sắc từ vàng đến
đen, tồn tại tự nhiên trong đất đá bề mặt trái đất và có thể
phân tách thành các phân đoạn bao gồm: khí tự nhiên,
xăng, dầu naphtha, dầu hỏa, dầu nhiên liệu, dầu nhờn,
paraphin rắn, nhựa đường và được sử dụng như nguyên
liệu thô cho nhiều sản phẩm dẫn xuất khác (American
Heritage Dictionary)
6
4/12/2015
Giải thích tên gọi
Từ “petroleum “ xuất phát từ tiếng La tinh

petra, có nghĩa là “đá,” và oleum, có nghĩa là
“dầu”. Theo âm Hán-Việt đọc là “Thạch du” (฀ ฀)
tức “dầu đá” (Dầu từ trong đất đá)
(Xem thêm Báo năng lượng Số 1, tác giả An
Chi)
Theo nguồn gốc dầu khí thuộc loại nhiên liệu
hóa thạch (fosils)
Phân loại Hydrocarbon
(Khí đầm lầy)
(Khí tự nhiên)
Dầu mỏ (Dầu thô)
Dầu nặng/siêu nặng
Bitum Nhựa đường
Than đá
Sét dầu
7
4/12/2015
Tổng trữ lượng các loại dầu
Nhiên liệu hóa thạch
 Dạng nhiên liệu tự nhiên tạo thành từ sự phân hủy yếm

khí của các xác sinh vật bị chôn vùi. Tuổi của các sinh vật
và nhiên liệu hóa thạch thành tạo thường đến hàng triệu
năm (Đôi khi lên đến 650 triệu năm). Nhiên liệu này chứa
hàm lượng lớn carbon và hydrocarbon
 Nhiên liệu hóa thạch có ở dạng khí như methan (CH4),
dạng lỏng như dầu, đến dạng rắn như than đá antracite
 Nhiên liệu hóa thạch là dạng tài nguyên không tái tạo. Mất
hàng trăm triệu năm hình thành để khai thác trong thời
gian ngắn
 Xu hướng chuyển dịch sang dạng năng lượng tái tạo (mặt
trời, gió, thủy điện, địa nhiệt…) liên quan đến vấn đề an
ninh năng lượng và an toàn môi trường
8
4/12/2015
NGUỒN GỐC VẬT CHẤT HỮU CƠ
Trong quá khứ các biển lớn chiếm ưu thế so với lục
địa, tiền đề tạo thành các bể trầm tích
Sự có mặt đa dạng các quần thể sinh vật ven biển
Các xác sinh vật chôn vùi dưới đáy biển cùng các
lớp đất đá trầm tích
Nguồn đất đá trầm tích từ các sông cổ đổ vào
Hoạt động sóng biển thủy triều làm thay đổi đường
biển
BỂ TRẦM TÍCH
9
4/12/2015
Mô hình hình thành đá trầm tích
SƠ ĐỒ HÌNH THÀNH DẦU KHÍ
10
4/12/2015
Mỏ dầu khí
Mỏ gồm nhiều đối tượng vỉa chứa

Mô hình mặt cắt mỏ Bạch Hổ
11
4/12/2015
Đối tượng vỉa chứa các bể Việt Nam
Cát kết Miocen
Cát kết Oligocen Móng nứt nẻ
Thang tuổi địa chất
Đại Kỷ Thế
12
4/12/2015
Địa chất bể Cửu Long
Bản đồ cấu trúc bể Cửu Long
13
4/12/2015
Hóa thạch plankton

Nguồn Viện Dầu khí VN
Magnastriatites howardi Potamogeton Botryococcus Bosedinia
Pediastrum Cribroperidinium Tasmanites

Micrhystridinium
Vỉa chứa dầu khí

 Các dạng vỉa dầu khí truyền thống
• Dầu thô (black oil): dầu thông dụng
• Dầu nhẹ (volatile oil): dầu dễ chuyển pha khí
• Condensate (gas condensate): Có ngưng tụ trong vỉa
• Khí ẩm: Có ngưng tụ lỏng trên mặt
• Khí tự nhiên
 Các dạng dầu khí phi truyền thống
• Dầu nặng/siêu nặng
• Dầu bitum từ cát chứa dầu (tar sand)
• Khí than (CBM)
• Khí hydrate
14
4/12/2015
CÁC YẾU TỐ TRIỂN VỌNG DẦU KHÍ
 Đá mẹ (Source
rock): Nguồn sinh
 Bẫy (Trap)
 Đá chứa
(Reservoir rock):
Rỗng, thấm
 Đá chắn (Cap
rock): Không thấm
 Dịch chuyển vào
bẫy
Mô hình vỉa chứa dầu khí
Uốn nếp
Mỏ muối
Đứt gãy Bất chỉnh hợp
15
4/12/2015
Mô hình vỉa dầu
Đá vôi
Thấu kính
Vỉa dầu đá móng
Sh5
Sh7
Sh10
Shb
Trí tuệ Dầu khí Việt Nam

Fractured basement Page 32
16
4/12/2015
Xác định vỉa chứa (thành hệ)
Đánh giá vỉa

chứa bằng tổ
hợp đo địa
vật lý giếng
khoan
Liên kết các vỉa chứa

Đo địa vật lý giếng khoan: độ dày (h), độ rỗng, độ thấm,
độ bão hòa dầu khí, mức độ liên thông vỉa…
17
4/12/2015
TÌM KiẾM THĂM DÒ
Nguyên lý khảo sát địa chấn
Lập bản đồ
Bản đồ nóc vỉa
18
4/12/2015
Vai trò các đứt gãy
Đứt gãy
Dầu
Nước
BẢN ĐỒ CẤU TẠO
19
4/12/2015
Bản đồ cấu trúc móng Bạch Hổ
Bản đồ nóc móng
Bản đồ đẳng dày vỉa chứa
20
4/12/2015
Đối tượng vỉa chứa
Đá chứa: tạo độ rỗng để chứa chất lưu

 Khoáng vật tạo đá
 Khoáng vật thứ sinh, sét
 Xi măng gắn kết
Chất lưu: bão hòa đá chứa
 Dầu
 Khí
 Nước
Dầu tại chỗ và trữ lượng

 Dầu khí tại chỗ
 Mỏ dầu: Dầu tại chỗ: OIIP=A*h*F*(1-Swi)/Bo
Khí hòa tan trong dầu: GIIP = OIIP*GOR
A : Diện tích vỉa chứa, m2
h : Chiều dày hiệu dụng vỉa chứa, m
F: Độ rỗng đá chứa
Swi: Độ bão hòa nước ban đầu
Bo: hệ số thể tích dầu, m3/m3
GOR: Tỷ suất khí hòa tan Nm3/m3
 Mỏ khí : Khí tại chỗ: GIIP= OIIP=A*h*F*(1-Swi)*Ei
Ei: Gas expansion factor, Ei = 1/Bgi, Bgi: Hệ số thể tích khí ban đầu
 Trữ lượng thu hồi Reserve = HCIIP *RF
RF: Hệ số thu hồi
21
4/12/2015
Phân cấp trữ lượng dầu khí
1P=P1
2P=P1+P2
3P=P1+P2+P3
Trữ lượng xác minh (Proven
reserve): tương ứng xác xuất
90% khai thác được. Trữ lượng
1P (Proven)
P1
Trữ lượng khả năng (Probable
reserve): tương ứng xác xuất
2P (Proven+Probable)
Trữ lượng có thể (Posible
P2
reserve): tương ứng xác xuất 1/2
3P (Proven+Probable+Possible) P3
3. TÍNH CHẤT CHẤT LƯU VỈA CHỨA
22
4/12/2015
Các loại chất lưu vỉa
Hành trạng pha

 Vỉa khí:
 Khí khô
L K  Khí ẩm
 Vỉa khí condensate
 Vỉa dầu:
 Dầu đen
 Dầu dễ bay hơi
L+K
Xác định kiểu chất lưu
Type Black oil Volatile Gas Wet gas Dry gas

oil condensate
Field
•GOR, SCF/STO <2000 2000-3300 3,300-50,000 >50,000 >100,000
•API <45 >40 40-60 40-60
•Oil colore Black Brown Orange White
Laboratory
•Oil FVF, bbl/STO <2.0 >2.0 Dew point
•C7+, % >30 12.5-30 <12.5 Fewer
23
4/12/2015
Thành phần dầu vỉa
 Alkanes, hay paraffins, các HC bão hòa mạch

thẳng hoặc nhánh CnH2n+2
 Cycloalkanes, hay naphthenes, các HC mạch
vòng đơn CnH2n
 Aromatic hay HC thơm hydrocarbons, các HC
chưa bão hòa dạng mạch vòng CnHn.
 Non-HC : N2, O2, S và vết kim loại như Fe, Ni,
Cu, Va…
Tính chất cơ bản của dầu vỉa
Tỷ suất khí hòa tan trong dầu GOR,

Nm3/m3
Hệ số thể tích dầu Bo, m3/m3
Độ nhớt dầu vỉa o, cP
Hệ số nén của dầu, Co, 1/bar
Mật độ dầu vỉa, o, g/cm3
Các tính chất đá chứa và lưu thể được xác
định trong phòng thí nghiệm mẫu lõi và
PVT
24
4/12/2015
Tính chất cơ bản của khí
Định luật khí lý tưởng: pV = nRT

p: Áp suất tuyệt đối
V: Thể tích khí
n: Số mol khí
T: Nhiệt độ tuyệt đối
R: Hằng số khí
Tỷ trọng khí g, so với không khí, g = Mg/29
Độ nhớt của khí, g
Hệ số thể tích khí Bg, m3/m3
Tính chất nước vỉa
Thành phần nước vỉa: các muối hòa tan

-Cation: Ca2+, Mg2+, K+, Na+, Fe3+..
-Anion: Cl-, CO32-, HCO3-, CO32-,SO42-..
Hệ số thể tích
Tỷ suất khí hòa tan, Rsw
Độ nén, cw
Độ nhớt w
25
4/12/2015
4. TÍNH CHẤT ĐÁ CHỨA
Khoan mẫu lõi phân tích
Phần xẻ 1/3 cho mô tả thạch học và chụp ảnh

Đáy Đỉnh
Nhát xẻ đầu
Nhát xẻ tiếp
Định hướng mẫu
Phần xẻ 2/3 cho khoan mẫu lõi (ngang và đứng)
Khoan mẫu lõi
26
4/12/2015
Độ rỗng của đá chứa
Xi măng Độ rỗng: Khả

năng chứa lưu thể
(dầu, khí, nước)
của vỉa chứa
F = Vp/Vb
Vp: thể tích lỗ rỗng
Vb: thể tích tổng
thể
Hạt đá Lỗ rỗng
Độ rỗng lý tưởng
Săp xếp khối vuông Sắp xếp tứ giác đều
27
4/12/2015
Chất lượng đá chứa
Tính chất kiến trúc: kích thước hạt, độ

mài tròn..
Phân bố kích thước rỗng và khoáng vật
Bản chất khoáng vật: khoáng vật tạo
đá, khoáng vật sét..
Độ rỗng ban đầu
Độ rỗng thứ sinh
Khoáng vật sét (SEM)
At nearer view shows the

authigenic mineral aggregates as
Ch
chlorite clay (Ch) and zeolite (Z)
that completely occupied
intergranular pores, resulting in
Z damage the reservoir quality of
the rock
Authigenic chlorite (Ch) is strong Ch

development and completely fills Df
primary pores and replaces
secondary pores within detrital
feldspar grain (Df), damaging
the total porosity of the rock
28
4/12/2015
Sét Kaolinite
Tinh đám kaolinit (Ka)

trong lỗ rỗng của đá cát
kết.Kaolinit (Ka) là những
tinh thể có dạng từ nửa
tự hình đến tự hình phân
bố xếp lớp đối mặt nhau
thành từng tập có
dạngnhư quyển sách
(thường có kích cỡ từ
10µm đến 30µm chiều
dài). Chúng có đặc tính
lấp các lỗ rỗng giữa các
hạt hay thay thế các hạt
felspat. Giữa các tinh thể
kaolinit thường có các vi
lỗ rỗng. (VPILabs)
Sét Montmorililonite/Smectite
 Khoáng vật sét

smectite thứ sinh xuất
hiện dưới dạng tập
hợp mạng nhện hay
các màng xoắn bắc
cầu, nối qua các họng
lỗ rỗng hoặc bao phủ
trên bề mặt hạt vụn.
Hỗn hợp lớp smectite
- chlorite bao gồm sét
smectite và một phần
smectite biến đổi
thành chlorite. Đặc
tính của smectite là
sét trương nở. Để
nhận diện chính xác
smectite cơ bản dựa
trên phân tích X-ray.
29
4/12/2015
Sét Illite
 Tập hợp các vảy Illit-

sericit lấp đầy lỗ rỗng
của trong cát kết.Ảnh
SEM cho thấy Illit (IL)
có hình dạng sợi dây
tóc mảnh, dạng sợi
làn hay dải băng
mỏng. Với đặc tính về
hình thái này, illit
thường bắt/vắt ngang
(bridging) qua lỗ rỗng
giữa các hạt làm giảm
độ thấm của đá
Chlorite Group
 Mô tả clorit trong
ảnh SEM: các tinh
thể clorit thường có
dạng tập hợp những
vảy mỏng, đồng
dạng phủ trên bề
mặt hạt vụn. Sự
xuất hiện của
khoáng vật sét clorit
làm hình dạng các
họng lỗ rỗng trở nên
phức tạp làm cản
trở sự lưu thông
chất lưu dẫn đến
làm giảm độ rỗng
và độ thấm
30
4/12/2015
Phân tích lát mỏng

Nguồn Viện dầu khí VN
A coarse grained, poorly sorted, arkose sandstone is
moderately compacted, in which grain contacts are
mainly long type. The roundness of the detrital grains is
sub-angular and sub-round to round. Detrital grains
mainly consist of quartz (Q), K-feldspar, plagioclase (Pl),
mica (Mi) and rock fragments with mostly granitic and
rare quartzite Quartz is mostly monocrystalline and
minor polycrystalline. Feldspar grains are mostly
plagioclase and k-feldspar less frequently, some of which
have been leached and replaced by zeolite (Z), calcite,
sericite and other clays
The rock is strongly cemented with high levels of zeolite

(Z) and minor calcite, quartz overgrowth, and other clays.
The visible porosity is minor preserved primary porosity
and minor secondary porosity from leached unstable
feldspar grains (Pl). Generally, the visible porosity is
extremely poor or negligible due to the compaction and
especially cement and authigenic minerals
Helium porosimeter
p1v1  p2 v2 p1vRe f  p 2 vRe f  vMatrix  vGrain 
vGrain  vMatrix  vRe f  

p1
.vRe f
p2
31
4/12/2015
Độ thấm của đá chứa
Độ thấm: Khả năng

lưu thể (dầu, khí,
nước) chảy qua môi
trường đá chứa
v = K/ * Grad P
v: Vận tốc thấm chất lưu
K: Độ thấm đá chứa, md
: Độ nhớt chất lưu, cP
Grad P : Gradient áp suất
Hassler đo độ thấm tuyệt đối
32
4/12/2015
Tính chất cơ bản của đá chứa
Độ bão hòa chất

lưu
 Dầu, So
 Khí, Sg
 Nước, Sw
So + Sg + Sw = 1
Trong trường hợp
chỉ có dầu và nước
So = 1- Sw
Áp suất mao dẫn
2Cos
H 
Pc
g rg H Sw irreducible
Pc
pc=po-pw=gh(w-o)
Oil Drainage
Imbibition
Drag hysteris
h
Transition O/W contact
zone Entry Pc
Free water level
Water 0 1.0
Sw, water saturation
Trap hysteris
P
33
4/12/2015
Phân bố chất lưu theo chiều cao vỉa
Sw “dư”
Chiều cao vỉa chứa
Vùng khai thác dầu
Gianh giơi hoàn thiện giếng
Dòng dầu+khí
100% nước
(FWL)
Pc=0 0 1.0
Sw tới hạn
Độ thấm tương đối
Krw @Sor
0
0 Swi
Swi Sor
Điểm cuối: Swi, Sor (Sorg, Sgc), Krw@Sor, Krw

@Swi
Dạng đường cong: “Corey” exponents
34
4/12/2015
5. Phương trình cân bằng vật

chất
Vỉa dầu khí hỗn hợp
After Woody and Moscrip Trans. AIME
35
4/12/2015
Cân bằng thể tích
Tổng đại số các thay đổi thể tích dầu

khí, nước và đá chứa phải bằng không
Thể tích rút ra =Tổng giãn nở
Khí
Dầu
Nước
Phương trình cân bằng vật chất
Finally
 cw S wi  c f
N ( Bt  Bti )  ( Bg  Bgi )  (1  m) NBti    p  We
NmBti
 1  S wi 
 
Bgi
 N p Bt  ( R p  Rsoi ) Bg  BwW p
Giãn nở thân dầu+ Giãn nở mũ khí+ Giãn nở đá chứa, nước dư

+ Nước vỉa xâm nhập= Tổng khai thác dầu, khí, nước
36
4/12/2015
Sử dụng cân bằng vật chất
Xác định trữ lượng dầu khí ban đầu,

HCIIP
Tính toán nước vỉa xâm nhập, We
Dự báo áp suất vỉa, pres
Tính toán trữ lượng tại chỗ
HIIP
37
4/12/2015
Dự báo áp suất vỉa khí
z
1
•Calculate the initial gas G for volumetric reservoir

•Calculate water influx for water drive gas reservoir
•Calculate average residual gas saturation
Dự báo khai thác vỉa khí

condensate
38
4/12/2015
Dự báo khai thác vỉa dầu
6. Dòng chảy chất lưu trong

vỉa chứa
39
4/12/2015
Đinh luật Darcy

 Đơn vị SI v grad ( p  g cos  )
k

 Đơn vị chuyên dụng
k  dp 
v  0.001127   0.433 ' cos  
  ds 
v- tốc độ chảy, bbls/day-ft2
k- độ thấm, md
- độ nhớt, cp
p- áp suất, psia
s- đường chảy, ft
’- tỷ trọng chất lưu
- Góc chảy
Dạng hình học dòng chảy
p1 p2
Ak p
q  0.001127
B L
A
, STB/ day
A: diện tích chảy, ft2

L
 Dòng chảy thẳng (linear flow)
40
4/12/2015
Dạng hình học dòng chảy
kh( pe  p w )
q  0.00708
B ln(re / rw  S )
, STB / day
S: Hệ số Skin (mức độ hư hỏng vỉa)
 Dòng chảy xuyên tâm (radial flow)
Chế độ dòng chảy trong vỉa

 Chảy lan truyền (transient flow): Bắt đầu khai thác, áp suất
lan truyền từ giếng vào vỉa
 Chảy ổn định (steady-state): Áp suất lan truyền đến biên vỉa

và giữ không đổi
 Chảy giả ổn định (pseudo steady-state): Áp suất vỉa suy giảm

với tộc độ không đổi
Đơn vị tính: q- thùng/ngày, p- psi, o-cP, k- mD, h- ft
41
4/12/2015
Khả năng cho dòng của vỉa

 Áp suất vỉa
 Áp suất đáy giếng
 Tính chất vỉa chứa
 Độ thấm của vỉa chứa
 Độ dày vỉa chứa
 Tính chất của chất lưu
 Độ nhớt
 Hệ số thể tích
 Kiểu và khoảng cách tới
biên vỉa
 Kích thước giếng khoan
 Điều kiện cận giếng
Phân bố áp suất trong vỉa
re
pe
pwf rw
42
4/12/2015
Thử vỉa
Mục đích
 Đánh giá khả năng cho dòng vỉa
 Xác định áp suất vỉa ban đầu
 Xác định giới hạn vỉa
 Khai thác thử ở nhiều chế độ côn khác nhau
 Lấy mẫu chất lưu dầu khí
Thời gian
 Ngay sau khi phát hiện dầu khí
 Thử vỉa dài hạn : từ vài ngày đến khai thác thử
Các dạng thử vỉa
Thử vỉa phục hồi áp suất (buildup test):

 Giếng đang khai thác đóng lại
Thử vỉa mở giếng khai thác (drawdown test)
 Giếng đang đóng mở khai thác
Thử giếng đang khai thác
 Đo chỉ số khai thác, bơm ép của giếng
43
4/12/2015
Thử giếng
Chỉ số khai thác

J
q
p
, STB / day / psi
 Steady state
J  0.00708
Bln re / rw   S 
q kh
pe  pwf
, STB / day / psi
 Pseudo steady state
J  0.00708
q kh
p  pwf B(ln( re / rw )  0.75  S )
, STB / day / psi
Chỉ số bơm ép
J
q
pinj  p
, STB / day / psi
Tăng cường dòng chảy vào giếng
Cải thiện dòng chảy

 Giảm mức độ Skin (S)
• Rửa đáy giếng phục hồi thấm, tăng đường kính giếng
• Axít hóa
• Nứt vỡ thủy lực
 Giảm độ nhớt dầu: hóa, nhiệt
Bổ sung năng lượng
 Tăng áp suất vỉa pe (bơm ép)
 Giảm áp suất đáy giếng pwf (gaslift, bơm chìm,
bơm bề mặt)
44
4/12/2015
7. Cơ chế năng lượng vỉa và

chế độ khai thác
CHẾ ĐỘ KHAI THÁC VỈA DẦU KHÍ
•Khai thác sơ cấp: Sử dụng

năng lượng tự nhiên của
vỉa. Thu hồi 5-15%
•Khai thác thứ cấp: Bơm ép
nước đáy, mũ khí duy trì
áp suất vỉa. Gia tăng thu
hồi dầu EOR thông dụng .
Thu hồi 30-50%
•Khai thác tam cấp: Các
biện pháp khai thác vét ứng
dụng sau khai thác thứ cấp.
Gia tăng thu hồi dầu EOR
nâng cao. Gia tăng thêm 5-
15% thu hồi
45
4/12/2015
Chế độ năng lượng tự nhiên
Chế đàn hồi vỉa trên bão hòa (đất đá vỉa + chất lưu)
Chế độ nước đáy

46
4/12/2015
Maintained Pressure
Chế độ nước biên

Chế độ mũ khí
47
4/12/2015
Chế độ khí hòa tan, dưới bão hòa

Chế độ trọng trường
Bơm
ép khí
Khí
Khai
thác dầu
Dầu
Nước
48
4/12/2015
KHAI THÁC THỨ CẤP
 Bơm ép nước
để duy trì áp
suất vỉa
 Tái tuần hoàn
bơm ép khí
tách vào vỉa
duy trì áp suất
 Giải pháp gia
tăng thu hồi
dầu thông
dụng nhất
Phân bố giếng khai thác
Nguyên tắc
 Phân bố đều giếng khai thác/bơm ép theo thể tích
vỉa
 Đảm bảo bao quét trong vỉa để thu hồi dầu tối đa
(drainage area)
Các dạng phân bố giếng khai thác/bơm ép
 Bơm ép vào vùng nước, khí vào mũ khí
 Dãy khai thác bơm ép xen kẽ
 Cấu hình giếng khai thác/ bơm ép theo diện
49
4/12/2015
Phân bố giếng cho vỉa nghiêng lớn
Phân bố giếng theo dãy
Dãy khai Dãy khai

thác thác
Dãy bơm
ép
Dãy bơm
ép
Tỷ lệ 1:1 Tỷ lệ 1:3
50
4/12/2015
Phân bố giếng theo diện
Sơ đồ 5 điểm (1:1) Sơ đồ 7 điểm (1:3)
Phân bố giếng móng Bạch Hổ
51
4/12/2015
KHAI THÁC TAM CẤP

(GIA TĂNG THU HỒI DẦU)
Giải pháp gia tăng thu hồi dầu cao

cấp:
 Giải pháp hóa học: Bơm ép chất hoạt
động bề mặt, polymer, dung dịch
kiềm, vi sinh…
 Giải pháp khí: Bơm ép khí CO2, HC,
N2 đạt trạng thái trộn lẫn/gần trộn lẫn
 Giải pháp nhiệt: Giảm độ nhớt dầu
Tận thu các nguồn tài

nguyên dầu khí
Tận thu khai thác tam cấp, gia tăng thu hồi dầu
Phát triển phối hợp các mỏ, giảm giá thành
Phát triển các mỏ khí nhỏ, cận biên
Phát triển các mỏ khí có chứa CO2, H2S cao
Phát triển các mỏ dầu năng/ siêu nặng, cát dầu…
Tìm kiếm dò khai thác băng cháy,khí than…
52
4/12/2015
GIA TĂNG THU HỒI DẦU
After Schlumberger
 Khoảng 2/3 lượng
dầu còn lại trong
vỉa sau khai thác
thứ cấp (Bơm ép
nước hoặc khí để
duy trì áp suất)
 Nhu cầu tận thu
tài nguyên và sử
dụng hiệu quả hệ
thông thiết bị
 Phụ thuộc vào giá
dầu trên thế giới
8. PHÁT TRIỂN MỎ
53
4/12/2015
Các giai đoạn đời mỏ
Phát hiện
Phát triển sớm

Phân tích bể
Play Tìm kiếm

Thẩm lượng
Triển vọng Quản lý mỏ
Phát triển
Từ bỏ mỏ
Khai thác
tam cấp Khai thác sơ cấp
Khai thác thứ
cấp
Quá trình quản lý mỏ

Thiết lập chiến lược
Báo cáo phát triển Kế hoạch phát triển
Thực hiện
Điều
chỉnh
Báo cáo khai thác Theo dõi
Đánh giá
Kết thúc
54
4/12/2015
Sơ đồ tiến trình phát triển mỏ thông dụng
Phát hiện
Đánh giá trữ lượng sơ bộ
Kế hoạch đại cương
Khoan thẩm lượng
Đánh giá trữ lượng toàn thể
Kế hoạch phát triển mỏ
Thiết kế công trình và triển khai
Khoan khai thác
Kết thúc mỏ
Sơ đồ tiến trình phát triển mỏ sớm
Phát hiện
Đánh giá trữ lượng phát triển sơm
Kế hoạch đại cương
Kế hoạch phát triển sớm

Khoan thẩm lượng
Thiết kế CT phát triển sớm
Khoan khai thác sớm Đánh giá trữ lượng tổng thể
Kế hoạch phát triển tổng thể
Thiết kế CT phát triển tổng thể
Khoan khai thác toàn mỏ
Kết thúc mỏ
55
4/12/2015
THỦ TỤC PHÁT TRIỂN MỎ
Phát hiện DK
CP phê
duyệt CP phê
duyệt
CT Khoan thẩm lượng
thẩm
Đánh giá trữ
lượng Đánh KH Đại lượng
giá cương KH phát
trữ (OP) triển mỏ
lượng TK công
KH (FDP) trình
khai
thác
Khoan
sớm
khai thác
(EPS)
PVN phê
duyệt
Thiết kế Thu
công Số liệu Báo cáo KT Khai dọn
CP phê cho PVN
trình thác
duyệt mỏ
Khoan toàn
khai thác mỏ
Khai thác sớm
Nguyên tắc nội dung OP, FDP
Đánh giá các sự kiện chính sẽ xảy

ra trong đời mỏ
Phân tích các sự kiện, rủi ro, hiệu
quả điều hành trước khi phát triển
mỏ
Tùy theo chỉ tiêu kinh tế để điều
chỉnh chiến lược nhằm can thiệp
vào xác suất xảy ra sự kiện hoặc
giảm hiệu quả xấu của chúng
56
4/12/2015
Thiết kế khai thác mỏ

 Xây dựng mô hình địa chất mỏ
 Mô hình cấu trúc
 Mô hình tướng đá
 Mô hình thạch học
 Phân bổ giếng khoan
 Giếng khai thác
 Giếng bơm ép
 Mô phỏng khai thác vỉa
 Mô hình thủy động lực
 Dự báo sơ đồ sản lượng, thông số KT
 Dự báo thu hồi dầu, hệ số thu hồi
 Tối ưu hóa thông số khai thác
 Số giếng, vị trí giếng
 Tiến độ khai thác…
Nội dung kế hoạch đại cương OP

Xác định đối tượng
Kết quả tìm kiếm thăm dò
Chương trình thẩm lượng
Ý tưởng phát triển
Dự báo sản lượng
Phương án thiết bị
Đánh giá an toàn môi trường
Đánh giá kinh tế

57
4/12/2015
Nội dung báo cáo phát triển mỏ

Chiến lược phát triển
Thu thập và phân tích số liệu
Mô hình địa chất
Mô phỏng khai thác
Dự báo sản lượng
Phương án thiết bị
Đánh giá an toàn môi trường
Tối ưu kinh tế
BẢN ĐỒ CẤU TRÚC VỈA
58
4/12/2015
MÔ HÌNH ĐỊA CHẤT - CẤU TRÚC
Sơ đồ ô lưới
59
4/12/2015
MÔ HÌNH ĐỊA CHẤT - THÔNG SỐ
Phân bố giếng khoan trong móng
60
4/12/2015
PHÂN BỐ GiẾNG KHAI THÁC
MÔ PHỎNG KHAI THÁC MỎ
61
4/12/2015
DỰ BÁO SẢN LƯỢNG KHAI THÁC KHÍ
600
500
Sản lượng khí khai thác (MMscf/d)
400
300
200
100
0
1-Jan-14 1-Jan-16 1-Jan-18 1-Jan-20 1-Jan-22 1-Jan-24 1-Jan-26 1-Jan-28 1-Jan-30 1-Jan-32 1-Jan-34
DỰ BÁO KHAI THÁC DẦU
1400 10000
9000
1200
8000
Lượng Condensate thu hồi (Mbbl)
1000
7000
Sản lượng Condensate (bbl/d)
6000
800
5000
600
4000
3000
400
2000
200
1000
0 0
1-Jan-14 1-Jan-16 1-Jan-18 1-Jan-20 1-Jan-22 1-Jan-24 1-Jan-26 1-Jan-28 1-Jan-30 1-Jan-32 1-Jan-34
62
4/12/2015
Hệ thống khai thác giai đoạn đầu
Hệ thống khai thác toàn mỏ
63
4/12/2015
Một số nét nổi bật khai thác dầu khí

hiện nay
Vỉa chứa phi cấu tạo
64
4/12/2015
Vỉa dầu phi truyền thống
Dầu nặng đến siêu nặng, độ nhớt lớn

Dầu cát (tar sand)
Dầu khí sét phiến
Khí sét than
Khí băng cháy
Công nghệ khoan khai thác
 Thiết bị khoan hiện đại cho nước sâu

 Ứng dụng các công nghệ giếng thông minh
 Giếng thân ngang, độ nghiêng lớn
 Giếng đa thân
 Hệ thống khai thác ngầm dưới biển
 Đầu giếng ngầm dưới đáy biển
 Hệ thống tách nước, xử lý dưới đáy biển
 Hệ điều hành khoan khai thác tức thời
 Các phần mềm mô phỏng hiện đại
65
4/12/2015
KHOAN KHAI THÁC NƯỚC SÂU
Độ sâu nước biển 12000 ft

Khả năng khoan 40000 ft
HỆ THỐNG KHAI THÁC NƯỚC SÂU
ĐỘ SÂU NƯỚC 8000 FT
66
4/12/2015
Gia tăng thu hồi dầu
 Các giải pháp EOR

 Hóa học
 Khí
 Nhiệt
 Giải pháp khí đang
chiếm ưu thế
 Khí CO2
 Khí HC
 Khí N2
Bơm ép khí CO2 (WAG)
After Schlumberger
67
4/12/2015
Bơm ép dung dịch

kiềm/HDBM/polymer, ASP
Thử nghiệm bơm ép CO2 tại mỏ

Rạng Đông
68
4/12/2015
Gia tăng thu hồi dầu nặng
After Schlumberger
BƠM ÉP HƠI NƯƠC
69
4/12/2015
Đốt cháy dầu vỉa
Phát triển mỏ phối hợp ở VN
H1-WHP
F PS O
4 x 10” Multip has e P ipelines
1 x 10” Water Injec tion P ipeline
1 x 8” G as -lift P ipeline
1.8 km
PL E M MWJ S S IV
~ 7 km
G as
(P V G
1 x 16” Multiphas e P ipeline 1 x 8” G as -export

E x p o s c o p e)
1 x 8” Water Injec tion P ipeline P ipeline

1 x 6” G as -lift P ipeline
as
r t P ip
e li n e
H4-WHP C C P at B ac h Ho F ield
70
4/12/2015
Gia tăng thu hồi dầu EOR ở

Việt Nam
Expected Increments by CO2 EOR

CO2 Injection: 1.0 Million Ton /Year
Additional Recovery by CO2 EOR: 8.1%
4.4% by Water
CO2 EOR
Water Injection
Natural Depletion
1998
2000
2002
2004
2006
2008
2010
2012
2014
2016
2018
2020
2022
2024
2026
Bơm ép CO2 cho bể Cửu Long
Field Facility Mod

Total : 1,368 MMUS$ Ruby:
298 MMUS$
1. Equipment : 288 MMUS$
Hai Su Trang: (inc. WI Facility)
2. New P/Fs : 790 MMUS$
173 MMUS$
3. Existing P/F Modifications (inc. WI Facility)
: 39 MMUS$
4. Flowlines : 191 MMUS$
Te Giac Trang :
173 MMUS$ Rang Dong :
(inc. WI Facility) 336 MMUS$
Bach Ho(LM+Oligocene)
+ Rong :
388 MMUS$
Chi phí dự kiến ngoài mỏ

71
4/12/2015
Trung tâm điều khiển tức thời

(Real-time)
VẤN ĐỀ MÔI TRƯỜNG
 Hoạt động dầu khí gây ra ô nhiễm môi trường , nguồn

nước bởi các sản phẩm dầu khí
 Việc đốt các nhiên liệu hóa thach gây hiệu ứng nhà kính
và ô nhiễm không khí. Các sản phẩm ô nhiễm bao gồm
NOx, H2S, CO2 … và các kim loại nặng.
 Là tài nguyên thiên nhiên không tái tạo , sự cạn kiệt dầu
khí là hiển nhiên. Dự báo của BP Statistical Review of
World Energy 2007: Trung Đông sau 80 years, Latin
America - 41 years and North America -12 years.
 Theo lý thuyết Hubbert sau giai đoạn sản lượng đỉnh sẽ
tiếp đến giai đoạn suy kiệt dầu khí
 Theo IBISWorld, biofuels (ethanol, biodiesel) sẽ thay thế
phần nào dầu khí. Tuy nhiên không thể thay thế hoàn
toàn. Ethanol được coi thân thiện môi trường. Hơn 90%
ethanol sử dụng ở Mỹ là trộn lẫn với xăng thành sản phẩm
hỗn hợp nhiên liệu 10% ethanol
72
4/12/2015
Chân thành cảm ơn
TRUNG TÂM ĐÀO TẠO VÀ

THÔNG TIN DẦU KHÍ
Địa chỉ: Tầng 14, Tòa nhà Viện Dầu khí Việt Nam, 173 Trung Kính,
Cầu Giấy, Hà Nội
Cơ sở phía Nam: 4 Nguyễn Thông, Quận 3, tp Hồ Chí Minh
cpti@vpi.pvn.vn
nguyenhongminh@vpi.pvn.vn
73

Đại Cương Công Nghệ

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Đại Cương Công Nghệ

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

4/12/2015

ĐẠI CƯƠNG CÔNG NGHỆ

Trí tuệ Dầu khí Việt Nam Page 2

2 Các vỉa chứa dầu khí

3 Tính chất chất lưu

4 Tính chất đá chứa

5 Phương trình cân bằng vật chất

6 Các cơ chế năng lượng vỉa

7 Dòng chảy chất lưu trong vỉa chứa

8 Các giải pháp tăng cường thu hồi dầu

Trí tuệ Dầu khí Việt Nam Page 3

Trí tuệ Dầu khí Việt Nam Page 4

HỆ THỐNG KHAI THÁC DẦU KHÍ

Trí tuệ Dầu khí Việt Nam Page 5

Phạm vi công nghệ mỏ

Công nghệ khai

Vùng cận đáy giếng

Trí tuệ Dầu khí Việt Nam Page 6

ĐỐI TƯỢNG KHAI THÁC DẦU KHÍ

Các vấn đề lớn của công nghệ mỏ

1. Có bao nhiêu dầu khí tại chỗ (oil/khí initial

Trí tuệ Dầu khí Việt Nam Page 8

Trí tuệ Dầu khí Việt Nam Page 9

Định nghĩa: “Công nghệ phát triển và

Trí tuệ Dầu khí Việt Nam Page 10

2. VỈA CHỨA DẦU KHÍ

Trí tuệ Dầu khí Việt Nam Page 11

ĐỊNH NGHĨA DẦU KHÍ

Dầu khí (petroleum) là hỗn hợp HC trạng thái khí, lỏng,

Trí tuệ Dầu khí Việt Nam Page 12

Giải thích tên gọi

Từ “petroleum “ xuất phát từ tiếng La tinh

Trí tuệ Dầu khí Việt Nam Page 13

Phân loại Hydrocarbon

(Khí đầm lầy)

Dầu mỏ (Dầu thô)

Dầu nặng/siêu nặng

Bitum Nhựa đường

Trí tuệ Dầu khí Việt Nam Page 14

Tổng trữ lượng các loại dầu

Trí tuệ Dầu khí Việt Nam Page 15

Nhiên liệu hóa thạch

 Dạng nhiên liệu tự nhiên tạo thành từ sự phân hủy yếm

Trí tuệ Dầu khí Việt Nam Page 16

NGUỒN GỐC VẬT CHẤT HỮU CƠ

Trí tuệ Dầu khí Việt Nam Page 17

Trí tuệ Dầu khí Việt Nam Page 18

Mô hình hình thành đá trầm tích

Trí tuệ Dầu khí Việt Nam Page 19

SƠ ĐỒ HÌNH THÀNH DẦU KHÍ

Trí tuệ Dầu khí Việt Nam Page 20

Mỏ gồm nhiều đối tượng vỉa chứa

Mô hình mặt cắt mỏ Bạch Hổ

Trí tuệ Dầu khí Việt Nam Page 22

Đối tượng vỉa chứa các bể Việt Nam

Cát kết Miocen

Cát kết Oligocen Móng nứt nẻ

Trí tuệ Dầu khí Việt Nam Page 23

Thang tuổi địa chất

Trí tuệ Dầu khí Việt Nam Page 24

Địa chất bể Cửu Long

Trí tuệ Dầu khí Việt Nam Page 25

Bản đồ cấu trúc bể Cửu Long

Trí tuệ Dầu khí Việt Nam Page 26