SES BİLGİSİ

ÜNSÜZLERLE İLGİLİ SES

OLAYLARI
  Ünsüz Düşmesi
(ses yitimi)
 Ünsüz Benzeşmesi
(sertleşme, ünsüz uyumu)
 Ünsüz Yumuşaması
(değişim)
 Ünsüz Türemesi
(ikizleşmesi)
ÜNSÜZ DÜŞMESİ
(Ses Yitimi)
 ufacık
 küçücük
 sıcacık
 minicik
 yumuşacık
 çabucak
 Bunları not et!
 yamuldu  adaş
 üsteğmen  ufaldı
 yükseldi  asteğmen
 küçümseme  alçaldı
Çok artistik
iki örnek
seyrelmiş
kaldırım
 Obaaa!
yeşerdi
sözcüğünde hem ünlü hem ünsüz
düşmesi vardır!
 ÜNSÜZ BENZEŞMESİ

Sözcük mutlaka f,s,t,k,ç,ş,h,p ünsüzleriyle bitecek

c,d,g ile başlayan ek alınca da harfleri ç,t,k’ye
dönüştürecek!
ÜNSÜZ BENZEŞMESİ

 baktı  sınıfça
 koştum  yoktu
 küskü  1944’te
 ankette  çocukça
 güreşçi  gittim
 ÇOK İYİ
BENZEŞME ÖRNEKLERİ
sesteş
taraftar
bitki
askı
atkı
ÜNSÜZ YUMUŞAMASI
yurdu
ahengi
borcumu
damağı
umudum
rengi
bayrağı
NELER OLUYOR!
 harcamış  giden
 ihtiyacı  tadımlık
 ağarsa  acıkmış
 sebebim  gecikti
 gücümü  rengarenk
 adım  hıncahınç
 yudum  sebebi
BAZI TEK HECELİ SÖZCÜKLERDE
OLURKEN BAZILARINDA OLMAZ!

dibi
sütü
çoğu
tacı
maçı
 devleti
hukuku
hürriyeti
milliyeti
hayatı
gurbete

gibi sözcükler sınavda

ÜNSÜZ YUMUŞAMASINA AYKIRILIK olarak sorulabilir.
ÖZEL İSİMLERDE YUMUŞAMA
GÖSTERİLMEZ!

Sinop’a
Mamak’ı
Sadece susuyorum
diyaloğum
psikoloğa
sosyoloğu
 ÜNSÜZ TÜREMESİ
(İKİZLEŞMESİ)

 haddim  şıkkı
 affetti  tıbbi
 zannettiler  hakkım
 rabbi  şerri
 seddi  ceddi
 sırrım  zammı
HER ÇİFT ÜNSÜZÜ TÜREME
SANMA!

 hissiz
 maddi
 cadde
 madde
 akıllı
KAYNAŞTIRMA
y, ş, s, n
 sinemaya
 tiyatroyu
 yedişer
 şurasının
 arasında
 BU EKLERİ GÖRÜNCE
KAYNAŞTIRMAYI HATIRLA!
-şar
-nın
-yı
-sı
 ULAMA
Ünsüzle bitecek ünlüyle başlayacak!

Geldim ama onu bir türlü göremedim.

Marketten, ekmek aldı.
 N-M DEĞİŞİMİ
(n-b çatışması)
(dudak ünsüzlerinin benzeşmesi)
kamber
pembe
çarşamba
saklambaç
 binbaşı
onbaşı
binboğa
sonbahar
Safranbolu
İstanbul

Örneklerinde n-m değişimi yok!

 BÜYÜK ÜNLÜ UYUMU

Bir sözcüğün ilk hecesinde ince ünlü varsa

devamında da ince ünlü olmalı
kalın ünlü varsa devamında da kalın ünlü olmalı

gidiyor
sevmişti
 KÜÇÜK ÜNLÜ UYUMU

a, e, ı, i’den sonra a, e, ı, i
o, ö, u, ü’den sonra a, e, u, ü gelmelidir.

çamur
ılıklaştı
a