Professional Documents
Culture Documents
1485: start van de Renaissance door einde ‘Wars of the Roses’ tussen de houses of
Lancaster en York. Henry VII van Lancaster kwam aan de troon en zijn vrouw Elizabeth was
van York. The era of the Tudor Dynasty → beide kleuren gecombineerd in coat of arms.
Henry is nooit maatjes geweest met de paus omdat hij is getrouwd met de weduwe van zijn
broer en dat is eigenlijk incest. De paus moest dit goedkeuren (is gebeurd).
Haar halfzus Elizabeth volgde haar op voor 44 jaar, dit was dus een bloei periode
- In 1588 versloeg Engeland de Armada (Spaanse vloot van haar schoonbroer) en er
waren veel bekende mensen tijdens haar tijd.
- Maar de onderklasse was nog steeds onderdrukt, er was strenge censuur en
oneerlijke rechtbank. Ook was er geen godsdienstvrijheid.
- Bijnaam Virgin Queen doordat ze nooit getrouwd is.
- Elizabethan era → Elizabeth I died in 1603 (einde Renaissance)
- Moeder Anne Boleyn (vrouw Henry VIII)
Volgorde heersers: Henri VII, Henry VIII, Edward VI, Lady Jane Grey, Mary I, Elizabeth I
‘Ad fontes’ betekent terug naar de bronnen en was een motto in het Humanisme -
Desiderius Erasmus. Thomas More was een belangrijk figuur in de Engelse renaissance:
- Adviseur van de koning Henry VIII
- Hij was voor gelijkheid man en vrouw → vrouwen moeten dezelfde rechten hebben
- Boek Utopia over de ideale samenleving (manier om indirecte kritiek te leveren op de
huidige samenleving).
Het humanisme: Een optimistische, mensgerichte visie van het leven. Kenmerken:
- Het bestuderen van Bijbelteksten en klassieke literatuur van de Grieken en
Romeinen.
- Individualistisch: de mens kon zichzelf ontplooien
In Engeland heeft de Renaissance vooral betrekking gehad op de literatuur → denk aan de bekende
schrijvers John Milton, William Shakespeare en Edmund Spenser.
- Klassieke genres kwamen terug: klassiek theater en het epische gedicht (heel lang
gedicht waarin de daden van legendarische helden worden opgehemeld).
Het heeft ook geleid tot meer twijfels richting de Katholieke Kerk. Dit heeft geleid tot de
Reformatie. Veel Europese braken met de Katholieke Kerk in Rome, Engeland deed dit
vooral om macht, niet per se religieuze redenen.
What was Elizabeth's nickname? The virgin queen → never married, no children
Who was her main adversary in 1588? The king Philip II with his spanish lady Armani.
What does 'ad fontes' stand for? It means back to the sources, be it the bible or the
ancient Greek or Latin texts, and it stands for intellectual criticism and a curious, optimistic,
human-oriented, forward-looking view of life.
Renaissance meaning? Rebirth → rediscovering the art, literature and philosophy of classical
Greece and Rome.
Which house has which color? House of Lancaster: red / House of York: white
Wat is the rub? De wens om te leven of de wil om dood te gaan? To be or not to be
Hamlet thema = wraak → Hamlet is niet eendimensionaal, maar heeft meerdere emoties. Hij is een
mens, geen god → echt humanisme (geïnteresseerd in de mens en zijn menselijke beperkingen).
Thomas More:
Een man van veel tegenstrijdigheden →
❖ Geboren op 7 februari 1478 als zoon van een advocaat. Hij heeft rechten
gestudeerd, maar is dat beroep niet meteen gaan uitoefenen. Hij twijfelde tussen een
carrière in de kerk of als werknemer van de koning.
❖ Hij kwam in aanraking met de Colt familie en trouwde hun dochter Jane.
❖ Hij ontmoette Erasmus en raakte hier bevriend mee
❖ Hij was adviseur van de Henry VII → hij weigerde hem te helpen met scheiden van zijn eerste
vrouw. Daardoor werd hij opgesloten in The Tower of London en vermoord.
Utopia betekent het land dat niet bestaat. Het is geschreven in het Latijns. Het ging over de
ideale samenleving, heel revolutionair. Omdat het land niet bestond, kon hij voor zijn kritiek
niet gestraft worden. Als hij directe kritiek had gegeven, zou hij vermoord worden → ironisch want
dat is wél gebeurd, ondanks het boek.
- De twee delen zijn geschreven in de vorm van een dialoog tussen Raphael
Hythloday en Thomas More zelf. Het eerste deel gaat over de tekortkomingen van de
Engelse samenleving. Het tweede deel gaat over de ontmoeting tussen de twee
personen. Hythloday maakt een verre reis en komt langs het eiland Utopia.
Vragen Utopia:
1. Voordelen en nadelen van iedereen die in de landbouw moet helpen?
2. Wat vind je ervan dat More zegt dat slaven moeten bestaan?
3. Elke maand 1 dag vrij voor de heilige dag? Komt dat over met communisme? More
was streng religieus en devoted naar het katholicisme. Dus nee
4. Heeft een maatschappij geld nodig? of is ruilen voldoende?
5. Waarom is goud en zilver juist niet waardevol?
6. de meest waardevolle dingen zijn vrij, de waardeloze dingen moet je voor werken?
Hoe heet deze filosofie? Boeit niet
Een sonnet:
Een poëzievorm dat zich ontwikkelde in Italië in de vroege Renaissance. Het gaat bijna altijd
over menselijke emoties.
- Lyrische vorm ipv epische vorm → het vertelt geen verhaal, maar uit gevoelens
- 14 regels: 8 zinnen (het octaaf) + 6 zinnen (het sextet) → de overgang hiervan geeft een
verandering aan → break of thought
Twee vormen:
- Italiaanse sonnet → twee kwatrijnen (4 zinnen) + twee terzetten (3 zinnen) met de rijm abba
abba cde cde. Iambic pentameter: afwisselende syllables (rijmstructuur).
- Engelse sonnet → drie kwatrijnen gevolgd door een rijmend couplet met de rijm abab cdcd
efef gg.
Hoe weet je het verschil? Als de laatste twee zinnen rijmen is het een Engels sonnet.
Edmund Spenser:
❖ Geboren in Londen in 1552 → arme familie maar beurs gekregen voor een goede school.
❖ Op school vertaalde hij gedichten en maakte anti-katholieke propaganda.
❖ Na zijn studie deed hij de administratie voor religieuze groepen en werkte op het hof
van Elizabeth I
❖ Hij mocht van Elizabeth naar Ierland en daar leefde hij tot zijn dood
❖ Door Sir Walter Raleigh begon hij gedichten te publiceren: eerste = The Faerie
Queene collection in 1590. Hij hoopte op de erkenning van Elizabeth zodat hij terug
naar Engeland kon maar mislukte.
❖ Hij is getrouwd met Elizabeth Boyle → hij schreef sonnetten hierover (Amoretti-collection)
Christopher Marlowe:
❖ Werkte voor Queen Elizabeth als een spion
❖ Hij nam deel aan pubgevechten en is gearresteerd voor medeplichtig aan dood
❖ Er waren roddels over dat hij homo en atheïst (gearresteerd voor) was
❖ Hij is op gewelddadige manier doodgegaan over een rekening
❖ Ondanks dat allemaal was hij een getalenteerde toneelschrijver. Zijn bekendste werk
is Doctor Faustus gebaseerd op het Duitse verhaal Faust. John Faustus is een
genie. Hij had een bescheiden afkomst, maar bereikte veel. Hij krijgt een doctoraat
theologie van de Universiteit van Wittenberg. Hij was hier niet tevreden mee. Hij wil
de grenzen van wereldse kennis overschrijden en de rijken van magie verkennen. Hij
verkoopt zijn ziel aan de Duivel in ruil voor 24 jaar kennis en macht. Hij spendeert
zijn leven reizend om nutteloze genoegens met Europese edelen en zijn collega-
wetenschappers te delen. Hij is de hele tijd in gevecht met zijn bewustzijn. Hij vraagt
Mephistopheles om een gunst: hij wil Helen van Troye hebben → een onsterfelijke vrouw uit
de klassieke literatuur. Faustus doet alles om haar te hebben. Aan het einde is hij bang om
dood te gaan. Hij heeft spijt van zijn keuzes maar dat is te laat. Hij gaat de hell in.
Blank verse: elke zin heeft een afwisselende hoeveelheid beklemtoonde lettergrepen, maar
er is geen rijm. Heel populair in theater.
Vragen Helen:
Helen was de dochter van Zeus en Leda. Helen was half god, half mens. Ze is de mooiste
vrouw van Griekenland.Helen trouwde met koning Melenaus maar vluchtte samen met Paris
naar Troye. Menelaus reageerde daarop door een vloot naar Troje te sturen. Daar gaat het
volgende gedicht over.
1. Faustus paste bij het humanisme omdat het karakter van Faustus redenerend is en
zeer bewust is van de morele status van wat hij onderneemt. Zijn openingstoespraak
is gewijd aan logisch uitwerken. Hij is niet alleen intelligent, hij geeft ook blijk van een
brede kennisbasis, een kwaliteit die door humanisten wordt bewonderd.
Hij is een carpe diem persoon → hij doet er alles aan om te vergeten dat hij sterfelijk is.
Hij is een wetenschapper en een ontdekker: hij wil alles weten → past bij Renaissance.
Hij is bekend met de Griekse en Romeinse mythologie en literatuur. In de
Renaissance werden deze bronnen herontdekt, dus past goed.
2. Hij wordt bedrogen want hij zoekt naar geluk en hemelse dingen op de verkeerde
plek, namelijk de duivel.
3. x
4. Blank verse is goed te onthouden voor acteurs (beter dan prosa), want elke lijn heeft
10 syllables en daarom merk je snel als je een woord mist.
5. x
6. Wittenberg is de geboorteplek van de reformatie → 95 stellingen op de deur van Luther
7. Wittenberg moet worden geplunderd, omdat Marlow katholiek was.
William Shakespeare:
❖ Hij was een productieve dichter → heel veel geschreven
❖ Hij is geboren in Stratford-upon-Avon, als zoon van een handschoenmaker.
❖ Op het gymnasium leerde hij de Griekse en Romeinse cultuur en literatuur.
❖ Op zijn 18e trouwde hij met Anna Hathaway (8 jaar ouder)
❖ Ze hebben 3 kinderen gekregen → Susanna en de tweeling Judith en Hamnet (dood op 11-
jarige leeftijd)
❖ Hij vertrok naar Londen om daar te acteren en later toneelstukken te schrijven (heeft
in Hamlet gespeeld). Hij verdiende hier goed geld mee.
❖ In 1602 ging hij voor Koning James I werken en noemde zijn theatergroep daarom
The King’s Men ipv The Chamberlain’s Men.
❖ Zijn laatste toneelstukken schreef hij rond 1613. In 1616 ging hij dood in Stratford.
Patronage: hij schreef lange gedichten voor Henry Wriothesley (Graaf van Southampton) om
hem als beschermheer te winnen. Dat was namelijk erg belangrijk voor een dichter in the
Elizabethan era. Het gaf de dichter namelijk inkomen, bescherming en waardering.
Shakespeare’s komediën :
Een tool in comedies: comic reversal → de karakters worden onder omstandigheden geplaatst
waardoor ze verschillen van sociale rollen (iemand met macht heeft geen macht meer). Na
zo een periode van comic reversal gaat het weer terug naar normaal .
Het meest vooraanstaande thema in Shakespeare is liefde, sex en relaties tussen man en
vrouw. In ‘A Midsummer Night’s Dream' wordt iedereen verliefd en het stuk eindigt met een
bruiloft.
Het stuk gebeurt kort voor het huwelijk van de koning van Athene, Theseus en de koningin
van een Grieks mythisch volk (Amazons), Hippolyta.
Korte samenvatting:
Hermia wil met Lysander trouwen, maar haar vader wil dat ze met Demetrius trouwt.
Demetrius was verliefd op de vriendin van Hermia, Helena. Nu niet meer, maar Helena wel.
De vader van Hermia vraagt aan koning Theseus om Hermia te bevelen met Demetrius te
trouwen. Hermia krijgt de keus: nooit trouwen, met Demetrius trouwen of dood als ze met
Lysander trouwt. Hermia besluit hierop met Lysander weg te rennen en ontmoeten elkaar in
het bos buiten Athene. Helena hoort dit plan en vertelt dit aan Demetrius in de hoop hem
voor zich te winnen. Demetrius volgt Hermia en Lysander, die gevolgd wordt door Helena.
Ze zijn dus met zijn 4 in het bos, samen met acteurs die daar aan het acteren waren voor de
bruiloft van Theseus. Dit bos is van de feeënkoning en koningin Oberon en Titania. Oberon
en Titania hadden onlangs ruzie over een kind, en Oberon wilde wraak. Hij vroeg aan zijn
server Puck om bloemensap in de ogen van Titania te laten vallen als ze slaapt, want als ze
dan wakker wordt, wordt ze verliefd op de eerste die ze ziet. Oberon hoorde Helena en
Demetrius en vroeg aan Puck om ook wat in Demetrius zijn ogen te doen, zodat hij
wederzijds verliefd was op Helena. Puck doet dit per ongeluk in Lysander zijn ogen, die
vervolgens verliefd wordt op Helena. Puck heeft ook nog een van de acteurs een ezelskop
gegeven, en Titania ziet die Ezelskop als eerst als ze wakker wordt en wordt verliefd.
Hermia en Demetrius krijgen ruzie omdat Hermia denkt dat Demetrius de oorzaak is van
Lysander zijn verdwijning. Puck die ziet in dat hij een fout heeft gemaakt en doet wat sap in
Demetrius ogen voor Hermia. Demetrius wordt wakker door de ruzie van Helena en
Lysander (Helena denkt dat Lysander haar irriteert) en wordt ook verliefd op Helena. Beide
mannen vechten nu om Helena en Hermia is daardoor boos op Helena en de mannen. Dan
wordt het donker en raakt iedereen elkaar kwijt. Ze gaan slapen en puck heft de betovering
van Lysander op.
Titania is tussendoor verliefd op die ezelskop waardoor ze haar aanspraak op het kind
opgeeft. Oberon heft de liefdesbetovering op, waardoor de orde weer herstelt. Ze leven
gelukkig samen verder (Oberon en Titania). De mensen worden door Theseus, Hippolyta en
Hermia’s vader gevonden.
Uitkomst: Demetrius en Helena horen bij elkaar en Lysander en Hermia en ze verlaten het
bos. Bottom (die ezelskop) denkt dat het allemaal een droom was en verlaat het bos.
Het stuk eindigt met 3 bruiloften: Theseus en Hippolyta, Hermia en Lysander en Demetrius
en Helena. Op de bruiloften spelen de acteurs de tragedie Pyramus and Thisbe.
Het speelt zich af in Athene, maar alle beschrijvingen passen bij het platteland van
Engeland.
Het stuk begint met het voorstellen van de twee zussen: Katherine heeft de reputatie van
een shrew (an offensive word for a woman who is considered to be unpleasant and easily
annoyed, and who argues a lot) en Bianca is juist een voorbeeldige dame. De vader van de
zussen moet mannen vinden voor de zussen, de oudere moet eerder dan de jongere
trouwen. Dat is een probleem want Bianca heeft veel bewonderaars, Katherine geen.
Bianca’s bewonderaars hebben allemaal een plan haar te winnen:
- Lucentio wisselt van rol met zijn server Tranio: Lucentio doet zich voor als een
mentor om toegang te krijgen tot Bianca en Tranio wordt bediende voor de vader van
Bianca.
- Hortensio doet zich voor als muziekleraar Litio zodat hij Bianca ook les kan geven
- Gremio probeert Bianco te winnen door close te worden met de vader, terwijl hij een
privéleraar inhuurt voor Bianca (dat is Lucentio).
Petruchio wilt met een rijke vrouw trouwen. Hortensio vertelt hem te trouwen met Katherine
in ruil voor betaling. Petruchio doet dit. Hij gaat naar haar vader toe en de vader geeft hem
zijn zegen, mits hij Katherine voor zich kan winnen. Het gaat redelijk tussen de twee totdat
Katherine zo boos wordt dat ze Petruchio slaat. Petruchio zegt: genoeg is genoeg! Nog een
keer en ik sla terug. Katherina zegt tegen haar vader Baptista dat ze een sukkel heeft
gevonden om mee te trouwen. Petruchio zegt Baptista dat ze overeen zijn gekomen dat
Katherine een bitch in het openbaar mag zijn, maar privé gehoorzaam is. Hij zegt ook dat ze
aankomende zondag gaan trouwen.
Terug naar Bianca: de rijkste van de mannen mag met haar trouwen → dat is Tranio. Ondertussen
proberen Lucentio en Hortensio nog steeds Bianco te winnen
De bruiloft van Petruchio en Katherine is: Petruchio ziet er niet uit op de bruiloft en is veel te
laat. Na de bruiloft gaan ze naar huis. Petruchio probeert de vrouw te temmen door haar
geen eten en schone kleren te geven, maar blijft wel de attente echtgenoot. Een tactiek van
hem : Katherina nadoen in haar gedrag. Hierdoor merkt Katherine dat dit onredelijk is en
gaat zichzelf redelijk gedragen.
Tranio laat Hortensio zien dat Lucentio en Bianca zoenen, waardoor Hortensio het opgeeft
Katherine is getemt, gehoorzaamd Petruchio en is zelfs enthousiast om ideeën. Daar gaan
de vragen over:
1. Het verhaal gaat over hoe de feeks getemd is → dus de taming of the shrew → het temmen
van de feeks als in het proces. Niet een feeks die al getemd is.
2. ?
3. De losers zijn Lucentio : hij komt erachter dat Bianca niet is zoals hij haar verwachtte.
Bianco is een winner want ze krijgt alles wat ze wil.
4. ?
5. hoeft niet
6. ?
Korte samenvatting:
Het stuk begint met een ruzie tussen de familie Montague en de Capulet. De ruzie loopt zo
uit de hand dat er wordt besloten dat elke verdere schending van de vrede zal bestraft
worden met de doodstraf. Romeo is ondertussen verliefd op Rosaline, ze is onbereikbaar. In
de andere familie wordt gesproken over een huwelijk tussen Juliet (14) en Paris. De familie
Capulet van Juliet organiseert een gemaskerd bal waar Rosaline en Romeo ook heen
gingen. Ze zijn vijanden dus ze wisten dat ze onwelkom waren, maar door de maskers
hopen ze binnen te sluipen. Romeo was verdrietig om Rosaline, daarom zei zijn vriend
Benvolio dat hij naar andere mooie meiden moest zoeken.
Er volgt een scène dat de moeder van Juliet haar probeert te overtuigen met Paris te
trouwen. Juliet gaat akkoord.
Op het bal ziet Romeo Juliet voor het eerst. Hij vergeet Rosaline meteen en wordt verliefd
op Juliet. Romeo’s stem wordt dan herkend door Tybalt Capulet en Tybalt wil vechten, maar
de vader stopt hem. Later zoenen Romeo en Juliet en dan komen ze erachter dat ze van
vijandige families zijn.
Later op die avond hoort Romeo zijn vrienden hem uitlachen en dan klimt hij over een muur naar
Juliet’s huis. Dan begint de scene: Juliet appears above at a window →
Romeo en Juliet trouwen dan stiekem met hulp van monnik Lawrence en Juliet’s
verpleegster (ze helpen in de hoop dat er een einde aan de ruzies tussen de familie komt).
Tybalt was nog steeds boos op Romeo voor het bal en daagt hem uit voor een duel. Romeo
weigert. Dan krijgt Tybalt ruzie met een vriend van Romeo, Mercutio. Ze gaan vechten en
Mercutio gaat dood. Daar wordt Romeo heel boos om en doodt Tybalt. Hierdoor wordt hij
verbannen door de prins. Juliet stond aan Romeo’s kant. Ze spenderen de avond en Romeo
zou daarna naar Mantua vluchten.
De familie van Juliet denkt dat Juliet verdrietig is om Tybalt en wil haar opvrolijken met een
huwelijk met Paris. Juliet weigert dit en gaat naar monnik Lawrence voor advies. Hij komt
met een plan om een drankje te nemen waardoor ze dood lijkt voor 2 dagen. Dan zou ze
naar haar graftombe gebracht worden, waar Romeo haar kan redden. Juliet zegt tegen haar
ouders dat ze wel met Paris gaat trouwen, maar neemt de nacht voor het huwelijk dat
drankje. Romeo hoort dit nieuws in Mantua en denkt dat ze echt dood is. Hij koopt gif en is
van plan dat op te drinken naast Juliet.
Romeo gaat naar haar graf, maar Paris was ook onderweg met bloemen. Paris vertelt
Romeo dat hij niet naar binnen mag en dan vermoordt Romeo Paris. Dan neemt Romeo
Juliet in zijn handen en gaat ook dood door het gif. Juliet wordt kort daarna wakker met dode
Romeo naast zich. Monnik Lawrence komt dan binnen en probeert Juliet te overtuigen met
hem te vertrekken. Ze stuurt hem weg en pleegt zelfmoord.
Uitkomst: Monnik Lawrence legt alles uit als de families bij het graf aankomen. Ze zijn zo
verdrietig om de dood van hun kinderen dat ze hun ruzies beëindigen.
Vragen:
1. Dat ze prachtige ogen heeft, wordt vergeleken met planeten en dat haar ogen
helderder zijn. In sonnet 130 staat dat zijn liefde haar ogen niet zo mooi zijn als de
zon.
2. O Romeo → ze bedoelt dat een naam niks zegt over een persoon. Zonder de naam ben je nog
steeds dezelfde persoon dus als je je naam verandert, verander je niet. Romeo is niet de
vijand, maar Romeo's familienaam. Als Romeo zijn naam zou opgeven, zou hij Juliet
kunnen hebben.
3.
4. ?
5. X
6. b
Shakespeare’s Tragedieën:
Het gaat over het lot en het fatale karakter van de hoofdpersonen. Het is geliefd omdat
- het een spiegel voor je houdt : dit kan er gebeuren als... een soort moraal.
- Mensen vinden het een ervaring waar je een beter mens van wordt: het medelijden,
het verdriet en de verschrikking als reactie op het lot heeft een emotioneel zuiverend
effect. Shakespeare voegt ook komische opluchting toe door luchtige incidenten te
midden van de grimmige gebeurtenissen te plaatsen. Kortom: de kijker gaat door
veel emoties heen in korte tijd en krijgt hierdoor de kans deze emoties uit hun
systeem te krijgen.
Hamlet (1602):
Thema: wraak. Meest bekende quote: To be or not to be. Hamlet is een typische tragische held →
eermoedig en toch gebrekkig. Zijn gebrek is aarzeling: als het erop aankomt, denkt hij te
lang na en faalt hij op tijd te handelen.
Korte samenvatting:
Het stuk begint met de dood van zijn vader: de koning van Denemarken. Hamlet’s oom werd
de nieuwe opvolger en trouwde met de weduwe (Hamlet’s moeder Gertrude) = incest. Dan
verschijnt de geest van zijn dode vader bij Hamlet en vertelt hem dat hij vermoord is door
Claudius. De geest zegt dat hij wraak moet nemen. Hamlet twijfelt, want misschien spreekt
de geest niet de waarheid. Hij gaat op onderzoek uit naar de waarheid:
- Hij doet alsof hij heel boos is, niemand weet waarom hij zo raar doet
- Hij organiseert een toneelstuk voor de koninklijke familie over het verhaal van de
geest en observeert Claudius zijn reactie. Hij reageert geïrriteerd dus het is waar.
Gertrude wil praten met Hamlet maar Polonius (vader Ophelia) luistert hen af achter een
gordijn. Hamlet vertelde dat Claudius zijn vader heeft vermoord, vervolgens ziet hij het
gordijn bewegen, denkende dat het Claudius is, en steekt erdoorheen → hij vermoordt
Polonius. Dan komt de geest nog een keer naar Hamlet, terwijl zijn moeder erbij is. De geest herinnert
hem aan de wraak. Vervolgens denkt zijn moeder dat hij gek is omdat hij tegen niemand praat.
Claudius vindt Hamlet een bedreiging en stuurt hem naar Engeland. De kapitein van het schip moest
Hamlet vermoorden, hier ontsnapt Hamlet aan. Voordat Hamlet wraak kon nemen heeft hij
eerst wraak genomen op zijn vrienden Rosencrantz and Guildenstern omdat ze
samenwerkten met Claudius. Ophelia wordt dood gevonden (verdronken, zelfmoord).
Polonius’ zoon Laertes wil wraak op Hamlet. Claudius adviseert Laertes Hamlet uit te dagen
voor een gevecht maar een giftig zwaard te gebruiken. Ondertussen is er een grappige
scène bij het graf van Ophelia. Dan wordt Hamlet uitgedaagd: het zwaard is vergiftigd maar
ook de wijn. Die wijn drinkt Gertrude perongeluk. Hamlet krijgt een wond van het zwaard,
dan vallen de zwaarden en pakken ze de verkeerde, waardoor Laertes een fatale wond
krijgt. Gertrudes vertelt hem voordat ze doodgaat dat de wijn vergiftigd was en Laertes
vertelt dat het zwaard vergiftigd was. Dan vermoordt Hamlet Claudius door hem te raken
met het zwaard én hem wijn te laten drinken. Dan vergeven Laertes en Hamlet elkaar
voordat Laertes doodgaat. Dan gaat Hamlet ook dood. Iedereen gaat dus dood :)
Macbeth (1606):
Thema: ambitie → verlangen naar macht wat leidt tot duistere daden.
Macbeth is de kortste tragedie van Shakespeare
Macbeth en Banquo zijn allebei generaals van de Schotse koning Duncan. Ze hebben
zojuist beide een succesvolle overwinning gehad. Ze willen dat beide aan de koning
vertellen maar onderweg ontmoeten ze 3 heksen die voorspellingen doen:
Macbeth's voorspelling → hij krijgt de titel Thane of Cawdor en later wordt hij koning.
Banquo’s voorspelling → hij wordt de vader van koningen, maar nooit zelf koning. Hij start dus de
dynastie van de Schotse koningen.
Als ze aankomen bij de koning wordt Macbeth verwelkomd als Thane of Cawdor, want de
voormalige edelman was vermoord voor landverraad.
Macbeth verteldt dit aan zijn vrouw. Zijn vrouw is ervan overtuigd dat de laatste voorspelling
ook uitkomt, maar wil het niet overlaten aan het lot. Ze wil dat Duncan zijn kasteel niet
levend uitkomt om Macbeth’s kasteel te bezoeken. Haar man wil Duncan niet vermoorden,
Lady Macbeth noemt hem een lafaard. Lady Macbeth weet Macbeth toch over te halen
Duncan in zijn slaap te vermoorden. Hij voerde een innerlijke strijd met zichzelf onderweg
naar Duncan. Hij voert de bewakers dronken en vermoordt Duncan. Zijn zonen vluchten
naar Engeland, hierdoor lijken ze verdacht, maar ze waren gewoon bang voor landverraad.
Hierdoor is de troon vrij voor Macbeth. Macbeth is wel bang voor Banquo’s voorspelling. Hij
laat daarom Banquo en zijn zoon Fleance vermoorden. Fleance weet te vluchten. Hij hoorde
dit op de dag van zijn kroning en was verontwaardigd. Hij is in shock om de geest van
Banquo te zien. Lady Macbeth eindigt het feest als reactie op Macbeth. Een andere
generaal, Macduff, valt de reactie van Macbeth op. Hij vindt hem verdacht. Uit wanhoop
zoekt hij de heksen, die hopelijk iets kunnen zeggen over zijn toekomst. Ze vertellen hem:
kijk uit voor Macduff, geen enkele vrouw zou je kwaad doen en je bent onoverwinnelijk van
het bos Birnam Wood tot aan je kasteel. Macduff vluchtte naar Engeland, daardoor kon
Macbeth hem niet vermoorden. Daarom heeft hij zijn vrouw en kinderen + dienaars laten
vermoorden. Iedereen keert zich daardoor tegen hem. Lady Macbeth heeft zoveel
schuldgevoelens dat ze zelfmoord pleegt.
Vragen Macbeth:
1. Lady Macbeth, Macbeth twijfelt over wat de heksen zeggen, zij heeft Macbeth
moeten overhalen om de dingen te doen die gebeurd zijn.
2. De heksen hebbenn een belangrijke rol gespeeld bij het overbrengen van de
voorspellingen, want ze hebben Macbeth een toekomst voorspeld waar hij nooit over
na had gedacht en doordat de eerste voorspelling uitkwam, zorgde hij ervoor dat de
andere twee ook gebeurden.
3. Anders kan Banquo nog andere kinderen krijgen die Koning zouden worden
4. de diepere betekenis van Banquo is een schuldgevoel geven aan Macbeth
5. Zijn mentale staat is Het leven is zinloos, maar hij heeft er zelf voor gezorgd.
6. De gebeurtenissen proberen terug te draaien zou even vermoeiend zijn als doorgaan
met waar hij mee bezig is (ook al is dat ook kut).
7. Ja, hij neemt beslissingen die een nobele man niet zou nemen. Hij verandert dus
langzamerhand in een crimineel omdat hij mensen vermoordt die hem in de weg
staan.
→ Toneelstukken waren vaak komedies van menselijke dwaasheid (satirisch) Hij bekritiseerde zijn
tijdgenoten en was daarom niet universally geliefd
Hij is getrouwd met Anne Lewis → 3 kinderen (allemaal jong dood gegaan). Epigram XIV was een
gedicht over zijn dode zoon. Dat heeft veel indruk gemaakt in de tijd. Beide gedichten gaan over het
uitdrukken van de verdrietige staat van de vader. De emotie is zo effectief gecommuniceerd dat je in
deze tijd ook geraakt wordt door de toon, woordkeus, de metaforen en de structuur. Mensen van nu
zijn juist sneller geraakt omdat het niet normaal is dat kinderen dood gaan op jonge leeftijd, vroeger
was dat normaler.
An elegy of A lament : een gedicht dat gaat over de het rouwen om de dood van een
geliefde.
In het eerste gedicht (On my first Son) uit Jonson zijn gevoelens naar zijn zoon. Hij bevecht
zijn emoties en probeert deze te onderdrukken. Hij verlicht zijn gevoel van verlies door te
redeneren.