Filipino sa Piling Larang
-Kailangang malinang at mapaunlad ang kritikal na pag-iisip,
Ang AKADEMIYA ay itinuturing na isang institusyon na kiniikilala
at respetadong mga iskolar, artista at siyentista na ang layunin
ay isulong, paunlarin, palalimin, palawakin ang kaalaman at
kasanayang pangkaisipan upang mapanatili ang mataas na
pamantayan ng partikular na larangan. Isa itong komunidad ng
mga iskolar
Sa Akademiya
• Nililinang ang mga kasanayan at natutuhan ng mga
kasanayang kaugnay ng larangang pinagkakadalubhasaan:
(kasanayan sa pagbasa, pakikinig, pagsasalita, panonood at
pagsulat)
• Napapaunlad ang pagsasagawa ng mga gawain sa larangan,
analisis, panunuring kritikal, pananaliksik at
eksperimentasyon ang mga isinasagawa rito.
(Ginagabayan ito ng etika, pagpapahalaga, katotohanan,
ebidensya, at balanseng pagsusuri.)
Ang DI-AKADEMIKONG GAWAIN ay ginagabayan naman ng KARANASAN,
KASANAYAN, at COMMON SENSE
Ang AKADEMIKONG PAGSULAT ay isang pagsulat na
naglalayong linangin ang mga kaalaman ng mga mag-
aaral kaya ito tinatawag din na INTELEKTWAL NA
PAGSULAT.
- Nangangailangan nang higit na mataas na antas ng kasanayan.
pagsusuri, paggawa ng sintesis, at pagtataya.
-Ginagamit sa mas mataas na edukasyon o sa kolehiyo
-Isa sa pinakamahalagang output ng sinumang mag-aaral
-masinop at sistematikong pagsulat ukol sa isang karanasang
panlipunan
MAHALAGANG KONSEPTO NG AKADEMIKONG PAGSULAT AYON KAY
KARENGOCSIK (2004)
1. Ginagawa ng mga iskolar at para sa mga iskolar
2. Nakalaan sa mga paksa at mga tanong na kinagigiliwan ng
akademikong komunidad
3. Dapat maglahad ng importanteng argumento
Ang AKADEMIKONG TEKSTO ay isang sulatin o akda na maayos ang
pagkakabuo upang matulungan ang mga babasa na mas maintindihan
atmakasabay sa mga argumento o ideya ng sumulat.
Katangian:
1.Pormal 5.Sakto
2.Inaral 6.Tuwiran
3.Sinaliksik 7.May kakayanang maka-impluwensiya ng
4. Obhektibo kanyang mambabasa
 Filipino sa Piling Larang
• Ang pagbuo ng akademikong sulatin ay nakadepende sa
kritikal na pagbasa ng isang indibidwal (Arrogante et al.
2007)
ABSTRAK
-mula sa Latin na abstracum (maikling buod ng artikulo o ulat
na inilalagay bago ang introduksiyon.)
-Ito ang siksik na bersiyon ng mismong papel.
- Ipinaaalam nito sa mambabasa ang pa ksa at kung ano ang
aasahan nila sa pagbabasa ng sinulat na artikulo o ulat.
DALAWANG URI NG ABSTRAK
1.Deskriptibo
2.Impormatibo
KALIKASAN AT BAHAGI NG ABSTRAK
Sa kabila ng kaiksian ng abstrak, kailangang makapagbigay pa rin
ito ng sapat na deskripsiyon o impormasyon tungkol sa laman ng
papel. Ang mga sumusunod ay mga karaniwang bahagi na bumubuo
sa deskiptibo at impormatibong abstrak. Karaniwang isang
pangungusap lamang ang bumubuo sa bawat bahagi ngunit may
kalayaan ang manunulat na maging malikhain kung paano aayusin
ang mga ito.
MGA KATANGIAN NG MAHUSAY NA ABSTRAK
1.Binubuo ng 200-250 salita
2. Gumagamit ng mga simpleng pangungusap na nakatayo sa sarili nito
bilang isang yunit ng impormasyon
3. Kompleto ang mga bahagi
4. Walang impormasyong hindi nabanggit sa papel
5. Nauunawaan ng pangkalahatan at ng target na mambabasa
BAHAGI NG ABSTRAK
1. Layunin
2. Pamamaraan
3. Sakop
4. Resulta
Ang AKADEMIKONG SULATIN ay isang intelektwal na pagsulat.
Makatutulong ito sa pagpapataas ng kaalaman sa iba’t ibang
larangan. Ito ay para din sa makabuluhang pagsasalaysay na
. sumasalamin sa kultura, karanasan, reaksyon at opinyon base
sa manunulat. Ginagamit din ito upang makapagpabatid ng mga
impormasyon at saloobin.
 Filipino sa Piling Larang
Ang AKADEMIKONG SULATIN ay maaaring, naglalahad,
nagsasalaysay, naglalarawan at nangangatuwiran. Ang mga sulatin
ay maaaring magkaiba ayon sa anyo, katangian at gamit nito.

AKADEMIKONG SULATIN NA NAGLALAHAD

1. Abstak
2. Sinopsis
3. Buod
4. Bionote

AKADEMIKONG SULATIN NA NANGANGATUWIRAN

1. Panukakang proyekto
2. Posisyong papel
3. Talumpati

AKADEMIKONG SULATIN NA NAGLALARAWAN

1. Lakbay sanaysay
2. Photo essay
3. Replektibong sanaysay
 Filipino sa Piling Larang
BIONOTE
j MGA URI NG TALUMPATI
Ang bionote ay impormatibong talata na nagpapaalam sa mga
mambabasa kung sino ka o ano-ano na ang nagawa mo bilang
propesyonal. Inilalahad din dito ang iba pang impormasyon tungkol sa
iyo na may kaugnayan sa paksang tinalakay sa papel, sa trabahong ibig
pasukan, o sa nilalaman ng iyong blog o website. Iba ang binonote sa
talambuhay at autobiography.
Ang BIONOTE ay maikli at siksik, samantalang mas detalyado at
mas mahaba ang talambuhay at autobiography.
BAKIT NAGSUSULAT NG BIONOTE?
upang ipaalam sa iba hindi lamang ang ating karakter
kundi maging ang ating kredibilidad sa larangang
kinabibilangan. Ito ang paraan upang ipakilala ang sarili sa mga
mambabasa.
-Sa pagsulat ng bionote, mahalagang malinaw ang layunin o
mga layunin sa pagsulat nito. Kailangang ding tukuyin kung sino
ang magbabasa nito at ang ibig mong isipin nila tungkol sa iyo.
KATANGIAN NG MAHUSAY NA BIONOTE
1. Maikli ang nilalaman
2. Gumagamit ng pangatlong panauhang pananaw
3. Kinikilala ang mambabasa
4. Gumagamit ng baligtad ng tatsulok
5. Nakatuon lamang sa mga angkop na kasanayan o katangian
6. Binabanggit ang degree kung kailangan
7. Maging matapat sa pagbabahagi ng impormasyon
TALUMPATI AYON SA LAYUNIN
• Impormatibo- naglalahad ng mga kaalaman sa isang
particular na paksa
• Nanghihikayat- nanghihikayat sa tagapakinig na
magsagawa ng isang kilos o kaya hikayatin na
panigan ang opinion o paniniwala ng tagapagsalita
• Mang-aliw- talumpating nang-aaliw o nagpapatawa
sa tagapakinig.
• Okasyonal- talumpating isinusulat at binibigkas para
sa isang partikular na okasyon katulad ng kasal,
kaarawan at parangal.
TALUMPATI AYON SA KAHANDAAN
• Impromptu- halos walang paghahanda sa pagsulat
at pagbigkas ng talumpati.
• Extemporaneous- pinaghahandaan ito sa
pamamagitan ng pagsulat ng speech plan upang
maging epektibo ang pagbigkas.
PROSESO SA PAGSULAT NG TALUMPATI
• Paghahanda- Mahalaganag mapukaw ang atensyon
ng tagapakinig sa unang pangungusap pa lamang.
Kaya sa pagsulat ng introdukyon, kailangan silang
ihanda at isama sa paglalakbay.
• Pag-unlad- sa bahaging ito kailangang lumikha ng
tensyon, magkuwento o magbigay ng halimbawa at
mga tayutay ang tagapagsalita upang hindi sila
bitawan ng tagapakinig.
• Kasukdulan- ito ang tuktok na bahagi ng talumpati.
Inilalahad dito ang pinakamahalagang mensahe ng
talumpati.
 Filipino sa Piling Larang
• Pagbaba- ito ang pagtatapos na bahagi ng talumpati. • Lagda- lagda ng nagpapadala.
Kadalasang inilalagay ito sa ibabaw
Ang PAGPUPULONG ay pangkaraniwang gawain sa bawat ng kanyang pangalan.
samahan, organisasyon, kompanya, paaralan, institusyon, at iba
pa

Ang mga kilala at malalaking kompanya at mg

TATLONG ELEMENTO NG PAGPUPULONG institusyon ay kalimitang gumagamit ng colored
1. Memorandum o Memo- isang kasulatang nagbibigay stationery para sa kanilang memo.
kabatiran tungkol sa gagawing pulong o paalaala
tungkol sa isang mahalagang impormasyon, gawain,
tungkulin, o utos. PUTI-ginagamit sa mga pangkalahatan
- sa memo nakasaad ang layunin o pakay ng kautusan,direktiba o impormasyon
tawaging miting. ROSAS- ginagamit naman para sa requesto order na
MGA BAHAGI NG MEMORANDUM nanggagaling sa Purchasing department.
• Letterhead- dito makikita ang logo at pangalan
ng kumpanya, institusyon o organisasyon DILAW- nanggagaling sa marketing at accounting
gayundin ang lugar kung saan matatagpuan ito department
at minsan ang bilang numero ng telepono.
TATLONG URI NG MEMORANDUM
• Para sa/ Para kay/ kina- naglalaman ng
AYON SA LAYUNIN (BRAGO 2014)
pangalan ng tao, o kaya naman ay grupong
1. Memorandum para sa kahilingan
pinag-uukulan ng memo.
2. Memorandum para sa kabatiran
• Mula kay- naglalaman ng pangalan ng gumawa
3. Memorandum para sa pagtugon
o nagpadala ng memo.
• Petsa- isulat ang buong pangalan ng buwan.
Iwasan ang paggamit ng numero.
• Paksa- isulat nang payak, malinaw, at tuwiran
upang kaagad maunawaan ang nais ipabatid
• Mensahe- maikli lamang ngunit kung ito ay
detalyado, dapat magtaglay ng mga sumusunod:
1.Sitwasyon 2.Problema
3.Solusyon 4.Paggalang
 Filipino sa Piling Larang
MGA BAHAGI NG ADYENDA
ADYENDA 1. Petsa, Oras, Lugar, at Paksa
- nagtatakda ng mga paksang tatalakayin sa isang pulong 2. Pangalan at katungkulan ng dadalo
- Isa sa mga susi ng ikatatagumpay ng pulong ay ang 3. Paksa o agenda, taong tatalakay at oras
maayos at sistematikong adyenda

KATITIKAN NG PULONG
KAHALAGAHAN NG ADYENDA
- Ito ang opisyal na tala ng isang pulong na kalimitang
1. Nagbibigay ng impormasyon: paksa, taong isinasagawa nang pormal, obhetibo at komprehensibo
magtatalakay sa bawat paksa, oras na - Nagsisilbing PRIMA FACIE EVIDENCE
nakatakda sa bawat paksa.
2. Nagtatakda ng balangkas sa pulong
TATLONG ESTILO AT URI NG KATITIKAN
3. Nagsisilbing talaan o tseklist para makasigurong
natatalakay ang lahat ng paksa NG PULONG
4. Nagbibigay ng kahandaan sa mga kasapi ng pulong
ukol sa paksang tatalakayin. 1. ULAT NG KATITIKAN- lahat ng detalyeng napag-
5. Nakatutulong upang maipokus lamang ang pulong usapan sa pulong ay nakatala
sa mga paksang kailangan 2. SALAYSAY NG KATITIKAN- isinasalaysay
lamang ang mahalagang detalye ng pulong
3. RESOLUSYON NG KATITIKAN- nakasaad lamang
HAKBANG SA PAGSULAT NG ADYENDA ang lahat ng isyung napagkasunduan
1. Magpadala ng memo na maaring nakasulat sa
BAHAGI NG KATITIKAN NG PULONG
papel o nakalaan sa e-mail
1. HEADING- pangalan ng kompanya, Samahan,
2. Ilahad sa memo na kailangan itong lagdaan bilang
organisasyon, o kagawaran. MAkikita rin dito ang
katibayan ng kanilang pagdalo, kung e-mail naman
petsa, lokasyon at maging ang oras ng
kailangan nilang magpadala ng tugon
pagsisimula ng pulong
3. Gumawa ng balangkas ng mga paksang tatalakayin,
2. MGA KALAHOK O DUMALO- Nakalagay ang
mas mainam kung ito ay nakatable format
kabuuang bilang ng mga dumalo, pangalan ng
4. Ipadala ang sipi ng adyenda sa mga taong dadalo,
lahat ng dumalo maging ang mga liban
mga dalawa o isang araw bago gawin ang pulong
5. Sundin at gamitin ang nasabing adyenda sa pulong
 Filipino sa Piling Larang
3. ACTION ITEMS O USAPANG
NAPAGKASUNDUAN- mahahalagang tala hinggil sa
paksang tinalakay, maging ang mga hindi natapos o
nagawang proyekto ng nagdaang pulong

4. PAGTATAPOS- inilalagay sa bahaging ito kung

anong oras nagwakas ang pulong

5. ISKEDYUL NG SUSUNOD NA PULONG-

itinatala sa bahaging ito kung kalian at saan
gaganapin ang susunod na pulong

6. LAGDA- mahalagang ilagay sa bahaging ito

ang pangalan ng taong kumuha ng katitikan ng pulong
at kung kalian ito isinumite

MGA DAPAT GAWIN NG TAONG NAAYASANG

KUMUHA NG KATITIKAN NG PULONG