PAG-BASA -mabilisang pagbasa na ang layunin ay upang alamin ang kahulugan ng

-Ayon kay Anderson et al.(1985), sa aklat na Becoming a Nation na sinipi kabuoang teksto, kung paano inorganisa ang mga ideya o kabuoang diskurso
naman sa aklat ni Sicat et al.(2016), ang pagbasa ay isang proseso ng pagbuo ng teksto at kung ano ang pananaw at layunin ng manunulat.
ng kahulugan mula sa mga nakasulat na teksto. Ito ay isang kompleks na 3. KASWAL
kasanayan na nangangailangan ng koordinasyon ng iba’t ibang magkakaugnay -pansamantalang basa sapagkat pampalipas -oras ang layunin.
na pinagmumulan ng impormasyon.
4. KOMPREHENSIBO
KAHALAGAHAN ng Pag-basa -iniisa-isa ang bawat detalye at inuunawa ang bawat kaisipan.
 Nakapagdaragdag ng butil ng kaalaman at napatataas ang antas ng 5. KRITIKAL
ating pag-unawa; -tinitingnan ang kawastuhan at katotohanan ng tekstong binasa.
 Nakalilibang; 6. PAMULING-BASA
 Gabay sa mga kinakaharap na pagpapasiya; -Hindi nahihinto ang mga aral nito habang paulit-ulit na binabasa.
 Batayan ng mga moral na pangangatwiran at pananaw; 7. BASANG-TALA
 Patnubay sa pagbalik sa kasaysayan; -Pagbabasa kasabay ng pagsusulat. Itinatala ang mga nasumpungang
 Nakatutulong sa pagbubuo ng mga makabagong imbensyon para sa kaisipan o ideya.
higit na kapakinabangan ng tao.
ANTAS ng Pag-Basa
Teorya sa Pag-basa 1. PRIMARYA
1. BOTTOM-UP -Antas ng pagbasa na tumutukoy sa tiyak na datos at ispesipikong
-“ouside in” or “data driven” impormasyon gaya ng petsa, setting o lugar at mga tauhan sa isang teksto.
- Nagmumula sa teksto ang 2. MAPAGSIYASAT
pagpapakahulugan patungo sa pagkatuto ng -Sa antas na ito,nauunawaan ng mambabasa ang kabuoang teksto at
mambabasa sa pamamagitan ng yugto-yugtong nagbibigay ng mga hinuha o impresyon tungkol dito. Nagbibigay ng mabilisan
pagkilala sa mga letra sa salita, sa parirala, sa ngunit makabuluhang paunang rebyu sa isang teksto nang mas malalim.
pangungusap, at sa buong teksto bago pa man 3. ANALITIKAL
ang pagpapakahulugan nito. -Ginagamit ang mapanuri o kritikal na pag-iisip upang malalimang
2. TOP DOWN maunawaan ang kahulugan ng teksto at ang layunin o pananaw ng manunulat.
-”outside – out” o “conceptually driven” Bahagi ng antas na ito ang pagtatasa sa katumpakan, kaangkupan, at kung
- Nagsisimula sa mambabasa ang pag-unawa katotohanan o opinyon ang nilalaman ng teksto.
patungo sa teksto. 4. SINTOPIKAL
-Tumutukoy ito sa pagsusuri na kinapapalooban ng paghahambing sa iba’t
3. INTERACTIVE ibang teksto at akda na kadalasang magkakaugnay. Nakabubuo ng sariling
- Sinusukat dito ang kakayahan ng pag- perspektiba o pananaw sa isang tiyak na paksa
unawa ng mambabasa sa pamamagitan
ng makapukaw-isip na mga tanong (comprehension questions). Inaalam ng Mga Gabay sa Pagbasa at Pagsusuri ng Teksto
guro kung paano nabuo ng mag-aaral ang kanilang mga kasagutan sa mga  Suriin ang teksto sa kabuoan nito: ang may-akda, target na
mambabasa, paksa at mga sanggunian.
tanong, tama man o mali ang mga ito.
 Tukuyin ang pangkalahatang layunin at balangkas ng teksto: ang
4. SCHEMA/ ISKEMA “background knowledge” pangunahing idea, mga ebidensyang ginamit ng may-akda, mga
- Teoryang Iskema (Barlett, 1972 at Rumelhart, 1980) -Ang teksto ay hangganan at limitasyon, at panig ng may-akda.
walang kahulugang taglay sa kanyang sarili. Nagbibigay lamang ito ng  Bigyang-pansin ang estilo ng may-akda sa pagsusulat ng teksto.
direksyon sa mga makikinig o mga mambabasa kung paano nila ito gagamitin  Magkaroon ng pagtataya sa teksto tulad ng kung kumpleto ba ito
o paano bubuo ng pagpapakahulugan mula sa dating kaalaman. Iskemata- gayundin ang kabuluhan nito sa disiplinang kinabibilangan at kung
tawag sa kayariang balangkas ng dating kaalaman. malinaw ba ang paglalatag ng mga ideya.
“Huwag kang magbasa , gaya ng mga bata, upang malibang ang sarili, o gaya
Intensibo at Ekstensibong Pag-basa ng mga matatayog ang pangarap, upang matuto. Magbasa ka upang
-Ayon sa aklat ni Sicat et.al (2016), nahahati sa dalawang pangkalahatang mabuhay.” -Flaubert
kategorya ang mapanuring pagbasa: intensibo at ekstensibo
-Ang intensibong pagbasa ay kinapapalooban ng malalimang pagsusuri sa Mga Gabay sa Mapanuring Pagbasa
pagkakaugnay, estruktura, at uri ng diskurso sa loob ng teksto, pagtukoy sa Ayon sa aklat ng Sicat et al.(2016) ay may iba’t ibang kasanayan na dapat
mahalagang bokabularyong ginamit ng manunulat, at paulit-ulit at maingat na paunlarin sa bawat bahagi ng proseso ng pagbasa:
paghahanap ng kahulugan. 1. BAGO MAGBASA
-Ang ekstensibong pagbasa naman ay may layuning makuha ang “gist” o -Sinisimulan sa pagsisiyasat ang tekstong babasahin upang malaman ang
pinakaesensiya at kahulugan ng binasa na hindi pinagtutuonan ng pansin na tamang estratehiya sa pagbasa batay sa genre ng teksto. Kinakapalooban ito
maunawaan ang pangkalahatang ideya ng teskto at hindi ang mga ng previewing o surveying ng isang teksto sa pamamagitan ng mabilisang
ispesipikong detalye na nakapaloob dito. pagtingin sa mga larawan, pamagat, at pangalawang pamagat sa loob ng aklat.
2. HABANG NAGBABASA
PARAAN NG PAGBASA -Sabay-sabay na pinagagana ng isang mambabasa ang iba’t ibang kasanayan
1. Iskiming upang lubusang maunawaan ang teksto.May mga prediksiyon bago magbasa
2. Iskaning ang pinanghahawakan upang panatilihin ang pokus sa aktibong pang-unawa sa
3. Kaswal binasa.
4. Komprehensibo  Kabilang sa mga pamamaraan upang maging epektibo ang
5. Kritikal pagbabasa ay ang pagtantiya sa bilis ng pagbasa, biswalisasyon ng
6. Pamuling-Basa binasa, pagbuo ng koneksyon, paghihinuha, pagsubaybay sa
7. Basang-Tala komprehensiyon, muling pagbasa, at pagkuha ng kahulugan mula
*Ang scanning at skimming ay madalas na tinatawag na uri ng pagbasa ngunit sa konteksto.
maaari rin itong ikategorya bilang kakayahan sa pagbasa. Ayon kay 3. PAGKATAPOS MAGBASA
Brown(1994) sa aklat ni Sicat et al.(2016), ang dalawang ito ang -Sa kasanayang ito maisasagawa ng isang mambabasa ang pagtatasa ng
pinakamahalagang estratehiya sa ekstensibong pagbasa. komprehensiyon, pagbubuod, pagbuo ng sintesis at ebalwasyon upang
1. ISKANING maipagpatuloy ang malalim na pag-unawa at pag-alala sa teksto.
-mabilisang pagbasa ng isang teksto na ang pokus ay upang hanapin ang Opinyon at Katotohanan
ispesipikong impormasyon na itinakda bago magbasa. Kinapapalooban ito ng Ayon sa aklat ni Sicat et.al(2016),ang pagtukoy sa opinyon o katotohanan ng
bilis at talas ng mata sa paghahanap hanggang sa makita ng mambabasa ang isang pahayag ay mahalagang kasanayan ng isang mambabasa.
tiyak na kinakailangang impormasyon. Ang katotohanan ay mga pahayag na maaaring mapatunayan o mapasubalian
2. ISKIMING sa pamamagitan ng mga emperikal na karanasan, pananaliksik o
pangkalahatang kaalaman o impormasyon.
Halimbawa: Ayon sa kagawaran ng kalusugan labis ang pagtaas ng kaso ng
COVID-19 dahil sa mga nakabinbin o huling pagdating ng resulta nito. TEKSTONG IMPORMATIBO
-tinatawag ding ekspositori
-isang anyo ng pagpapahayag na naglalayong magpaliwanag at magbigay
Ang Opinyon naman ay mga pahayag na nagpapakita ng preperensiya o ideya impormasyon.
batay sa personal na paniniwala at iniisip ng isang tao. Ginagamitan ito ng -sinasagot nito ang mga batayang tanong na ano, saan, kailan, sino at paano.
mga panandang diskurso tulad ng “sa opinyon ko”, “para sa akin”, “gusto ko” -Pangunahing layunin ng impormatibong teksto ang magpaliwanag sa mga
o “sa tingin ko”. mambabasa ng anomang paksa na matatagpuan sa tunay na daigdig.
-Kaiba sa piksyon, naglalahad ito ng mga konseptong nakabatay sa mga
Halimbawa: Sa tingin ko, malalampasan natin ang pandemya kung tunay na pangyayari.
magkakaroon ng pansariling disiplina ang bawat Pilipino. -Ang mga kaalaman ay nakaayos nang sekwensyal at inilahad nang buong
LAYUNIN, PANANAW, AT DAMDAMIN NG TEKSTO linaw at kaisahan.
Binanggit din ng nasabing may-akda na ang damdamin naman ay ang Halimbawa ng Tekstong Impormatibo:
ipinahihiwatig na pakiramdam ng manunulat sa teksto. Maaaring  biyograpiya,
nagpapahayag ito ng kaligayahan, tuwa, galit, tampo, o kaya naman ay  mga impormasyon na matatagpuan sa diksyunaryo,
matibay na paniniwala at paninindigan tungkol sa isang pangyayari o paksa.  encylopedia o almanac,
Gayundin sa damdamin na ipinahahayag ng teksto, hindi naiiwasan na ito ang  papel- pananaliksik,
nagiging pakiramdam ng mambabasa sa pagbasa nito. Sa katapusan ng  mga journal,
pagbasa, maaari ring tasahin ng isang mambabasa kung nagtagumpay ba ang  siyentipikong- ulat
manunulat na iparamdam ang layunin ng teksto.  mga balita sa dyaryo at
PANANAW  iba’t ibang website sa internet
-pagtukoy kung ano ang preperensiya ng manunulat sa teksto. Natutukoy Mga element ng tekstong impormatibo
rito kung ano ang distansya niya sa tiyak na paksang tinatalakay. 1) LAYUNIN NG MAY-AKDA
Aktibiti -Inilalahad dito ang pangunahing ideya sa pamamagitan ng paglalagay ng
pamagat.
2) PANGUNAHING IDEYA
-dito dagling inilalahad ang pangunahing ideya sa tekstong impormatibo.
Ginagamit nito organizational markers upang makita at mabasa agad ng
mambabasa ang pangunahing ideya.
3) PANTULONG NA KAISIPAN
-makatulong na mabuo sa isipan ng mga mambabasa ang pangunahing
ideya nais niyang maitanim o maiwan sa isipan.
4) MGA ESTILO SA PAGSUSULAT, KAGAMITAN, SANGGUNIANG
MAGTATAMPOK SA MGA BAGAY NA BINIBIGYANG-DIIN
a. Paggamit ng mga nakalarawang representasyon
-paggamit ng larawan, diagramo chart.
b. Pagbibigay-diin sa mga mahahalagang salita
-pag-bold ng letra, gawing italic o ang paglalagay ng guhit sa
mga salita. Upang mabigyang-diin ang mahahalagang salita.
c. Pagsusulat ng mga Talasanggunian
-paglalagay ng credits upang mapatunayan ang totoo
(Bibliography)
Iba’t-Ibang Uri Ng Tekstong Impormatibo
1. SANHI AT BUNGA
-Nagpapakita ito ng direktang relasyon sa pagitan ng bakit nangyari ang
pangyayari (sanhi) at kung ano ang naging resulta nito (bunga). Ito ay
nagpapaliwanag sa kung paano nakaapekto ang mga pangyayari sa nakaraan
sa mga kaganapan sa kasalukuyan at maging sa hinaharap.
-Halimbawa:
 SANHI: Hindi pagsunod sa health protocols
 BUNGA: Pagtaas ng kaso ng covid-19
 SANHI: Ang pagkalat ng virus
 BUNGA: pagsara ng mga establisyemento,maraming nawalan ng
hanapbuhay at walang face-face classes
2. PAGHAHAMBING
-ito naman ay nagpapakita ng pagkakaiba o pagkakatulad sa pagitan ng
kahit anong bagay, konsepto, at maging pangyayari.

3. PAGBIBIGAY NG DEPINISYON
-ipinaliliwanag ng manunulat ang kahulugan ng isang salita, terminolohiya,
o konsepto.

4. PAGLILISTA NG KLASIPIKASYON
-sa tekstong ito, ang malawak na paksa ay hinahati sa iba’t ibang kategorya
upang magkaroon ng sistema ang talakayan. Ang manunulat ay nag-uumpisa
sa paglalahad ng kahulugan ng paksa sa pangkalahatan, pagkatapos ay
hahatiin ito batay sa uri o klasipikasyon nito.
Gabay sa Pangangalap ng Datos
1. Mapagkakatiwalaan ang may-akda at tagapaglathala.
2. Makatotohanan ang impormasyon o datos.
3. Napapanahon ang impormasyong inilalahad.
Katangian ng Tekstong Impormatibo
TEKSTONG DESKRIPTIBO
-nagtataglay ng impormasyong may kinalaman sa sa pisikal na katangian ng
isang bagay, lugar at maging ng mga katangiang taglay ng isang tao o pangkat
ng mga tao.
-kalimitang umutugon sa tanong na ‘’ANO.’’
-naghahatid sa mga mambabasa ng larawang diwa at imahen na nais
bigyang-diin o ipahayag.
-lumilikha ang may-akda sa kaniyang mga mambabasa ng isang
madetalyeng imahinasyon na magsisilbing pundasyon niya upang paniwalaan
ang katotohanan ng isang bagay o pangyayari
-pangunahing layunin nito ay ang makabuo ng isang malinaw na biswal,
larawan, at imahen upang mapalutang ang pagkakakilanlan nito.
Halimbawa ng Tekstong Deskriptibo:
 Mga akdang pampanitikan
 Talaarawan
 Talambuhay
 Suring-basa
 Obserbasyon
 Sanaysay
 Rebyu ng Pelikula
Uri ng paglalarawan
1. KARANIWANG PAGLALARAWAN
-Literal at pangkaraniwang gumagamit ng paglalarawan. Obhetibo ang
paglalahad ng kongkretong katangian ng mga impormasyon sapagkat tiyak
ang ginagawang paglalarawan. Payak o simple lamang ang paggamit ng mga
salita at binibigyang-diin kung ano ang nakikita at hindi ang nilalaman ng
damdamin.
-Halimbawa:
• Maganda si Maria.
• Maamo ang kaniyang mukha na lalo pang pinatitingkad ng
mamula-mula niyang mga pisngi.
• Mabango at mahaba ang kaniyang buhok na umaabot hanggang sa
baywang.
• Balingkinitan ang kaniyang katawan na binagayan naman ng
kaniyang taas.
2. MASINING NA PAGLALARAWAN
-Ginagamitan ng matatalinghagang salita o idyomatikong pagpapahayag.
Binibigyang-diin ang makulay na larawang nalilikha ng imahinasyon. Taglay
nito ang kasiningan ng pagpapahayag ng damdamin at pananaw ng sumulat.
-Halimbawa:
• Nabibingi ako sa sobrang hina ng boses mo.
• Siya ay tila anghel sa kabaitan.
• Yumuko ang halaman sa pagdaan niya.
• Nagtago sa likod ng ulap ang buwan ngayong gabi
3. TEKNIKAL NA PAGLALARAWAN
-Pangunahing layunin ng siyensiya ang mailarawan nang akma ang
anomang dapat at kailangang malaman tungkol sa mundo at kalawakan.
Kalimitang gumagamit ang manunulat ng mga ilustrasyong teknikal na sulatin
upang makita ng mambabasa ang larawan o hitsura ng inilalarawan.
“Dapat pakatandaan na ang isang tekstong naglalarawan ay naglalaman ng
mga tiyak na detalye . Ang mga detalyeng ito ay maaaring ilarawan sa
pamamagitan ng paggamit ng sensory details o mga katangian ng tao, bagay,
lugar at pangyayari. Maaari rin gumamit ng figures of speech o
matatalinhagang salita tulad ng metapora at simile. Nakatutulong din ang
paggamit ng factual details tulad ng panggalan, petsa, at lugar.”
Mga Dapat Isaalang-Alang Sa Mabisang Paglalarawan
Pagkuha Ng Datos Sa Mabisang Paglalarawan