Chương 5

1. Phân tích rõ cơ cấu xã hội - giai cấp trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội
và liên hệ ở Việt Nam?
Cơ cấu xã hội - giai cấp trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội là sự phân bố và
sắp xếp của các giai cấp, tầng lớp và nhóm xã hội cơ bản theo vị trí, vai trò và mối quan
hệ của họ trong quá trình sản xuất và phân phối sản phẩm xã hội. Trong thời kỳ này, cơ
cấu xã hội - giai cấp biến đổi theo hướng đa dạng hóa, phức tạp hóa và hội nhập hơn,
phản ánh sự phát triển của cơ cấu kinh tế và sự thay đổi của quan hệ sản xuất. Ở Việt
Nam, cơ cấu xã hội - giai cấp trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội bao gồm các giai
cấp, tầng lớp cơ bản sau: giai cấp công nhân, giai cấp nông dân, tầng lớp tri thức, tầng lớp
doanh nhân, tầng lớp tiểu chủ, tầng lớp thanh niên, phụ nữ.
2. Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội vì sao phải thực hiện liên minh giai
cấp, tầng lớp? Phân tích vị trí, vai trò của các giai cấp, tầng lớp cơ bản trong cơ cấu
xã hội - giai cấp Việt Nam?
Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, việc thực hiện liên minh giai cấp, tầng
lớp là một yêu cầu cấp thiết và quan trọng, vì nó tạo ra sức mạnh đoàn kết, đồng lòng,
đồng thuận và hợp tác giữa các chủ thể xã hội, góp phần thực hiện mục tiêu chung là xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.
Trong cơ cấu xã hội - giai cấp Việt Nam, các giai cấp, tầng lớp cơ bản có vị trí, vai
trò khác nhau như sau:
Giai cấp công nhân là giai cấp lãnh đạo cách mạng, đại diện cho phương thức sản
xuất tiên tiến, giữ vị trí tiên phong trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Giai cấp nông dân là giai cấp đồng minh chân chính và trung thành của giai cấp
công nhân, đóng góp lớn cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp và
nông thôn.
Tầng lớp tri thức là tầng lớp có vai trò quan trọng trong việc nghiên cứu, sáng tạo,
truyền bá và vận dụng khoa học, công nghệ, văn hóa, giáo dục, y tế…
Tầng lớp doanh nhân là tầng lớp có vai trò tích cực trong việc phát triển kinh tế,
tạo ra sản phẩm, dịch vụ, thu nhập, việc làm, thuế…
Tầng lớp tiểu chủ là tầng lớp có vai trò đóng góp cho sự đa dạng hóa và phong phú
hóa của nền kinh tế, tạo ra những sản phẩm, dịch vụ phù hợp với nhu cầu của người dân.
Tầng lớp thanh niên, phụ nữ là những tầng lớp có vai trò quan trọng trong việc
tham gia các hoạt động xã hội, chính trị, văn hóa, thể thao, bảo vệ môi trường.
3. Phân tích nội dung của liên minh giai cấp, tầng lớp trong thời kỳ quá độ lên
chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam và đề xuất phương hướng, giải pháp nhằm tăng cường
khối liên minh giai cấp, tầng lớp ở nước ta hiện nay?
Nội dung của liên minh giai cấp, tầng lớp trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã
hội ở Việt Nam bao gồm các nội dung sau:
 Thống nhất về mục tiêu, lợi ích và đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt
Nam, thực hiện sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước xã hội chủ nghĩa. Tôn trọng và bảo
đảm quyền lợi hợp pháp, chính đáng của các giai cấp, tầng lớp, nhóm xã hội, tôn giáo,
dân tộc. Tăng cường sự hợp tác, hỗ trợ, chia sẻ, giải quyết hòa bình các mâu thuẫn, bất
đồng, xây dựng niềm tin và tình đoàn kết. Tham gia tích cực vào các hoạt động xã hội,
chính trị, kinh tế, văn hóa, quốc phòng, an ninh. Phát huy vai trò của các tổ chức đại diện,
đoàn thể, tổ chức xã hội, cơ sở dân cử.
Để tăng cường khối liên minh giai cấp, tầng lớp ở nước ta hiện nay, tôi đề xuất
một số phương hướng, giải pháp như sau: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, vận
động, thuyết phục, động viên các giai cấp, tầng lớp nhận thức đúng và thực hiện đường
lối, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước. Xây dựng và thực hiện tốt các chính
sách xã hội, kinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế, lao động, bảo hiểm nhằm đáp ứng nhu cầu và
lợi ích của các giai cấp, tầng lớp, nhóm xã hội, tôn giáo, dân tộc. Tạo ra môi trường kinh
doanh thuận lợi, minh bạch, công bằng, khuyến khích và bảo vệ các doanh nghiệp, tiểu
chủ, người lao động phát triển kinh tế, tạo ra giá trị gia tăng, thu nhập, việc làm, thuế.
Tăng cường sự giám sát, kiểm tra, thanh tra, xử lý kịp thời các vi phạm, sai phạm, tham
nhũng, lãng phí, buông lỏng, yếu kém trong công tác quản lý nhà nước, đảm bảo công lý,
trật tự, an ninh xã hội. Phát huy vai trò của các tổ chức đại diện, đoàn thể, tổ chức xã hội,
cơ sở dân cử trong việc tham gia xây dựng và phê bình chính sách.
4. Làm rõ trách nhiệm của thanh niên, sinh viên trong việc góp phần củng cố
khối liên minh giai cấp, tầng lớp và xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân?
Đối với thế hệ trẻ, đổi mới nội dung, phương thức giáo dực chính trị, tư tưởng, lí
tưởng, truyền thống, bồi thường lỹ tưởng cách mạng, lòng yêu nước, xây dựng đạo đức,
lối sống lành mạnh, ý thức tôn trọng và nghiêm chỉnh chấp hành Hiến pháp và pháp luật.
tạo môi trường và điều kiện thuận lợi cho thế hệ trẻ học tập, nghiên cứu, lao động, giải
trí, phát triển trí tuệ, kỹ năng, thể lực. Khuyến khích thanh niên nuôi dưỡng ước mơ, hoài
bão, xung kích, sáng tạo, làm chủ khoa học, công nghệ hiện đại. Phát huy vai trò của thế
hệ trẻ trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Trách nhiệm của thanh niên, sinh viên trong việc góp phần củng cố khối liên minh
giai cấp, tầng lớp và xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân là: Tham gia tích cực vào các
hoạt động của Đoàn Thanh niên, Hội Sinh viên, các tổ chức xã hội khác, đóng góp ý kiến,
sáng kiến, giải pháp cho các vấn đề xã hội, chính trị, kinh tế, văn hóa, quốc phòng, an
ninh. Phát huy tinh thần xung kích, tiên phong, sáng tạo, học tập, nghiên cứu, ứng dụng
khoa học, công nghệ, nâng cao trình độ chuyên môn, ngoại ngữ, tin học. Đồng thời, rèn
luyện đạo đức, lối sống, kỹ năng mềm, giao tiếp, hợp tác, lãnh đạo. Tôn trọng, hợp tác,
hỗ trợ, chia sẻ với các giai cấp, tầng lớp, nhóm xã hội, tôn giáo, dân tộc khác, bảo vệ
quyền lợi, lợi ích chung của nhân dân, của Tổ quốc. Thực hiện tốt nghĩa vụ công dân,
quân sự, an ninh, tuân thủ pháp luật, bảo vệ an ninh trật tự, môi trường, tài nguyên, di sản
văn hóa.

Chương 7
 1. Phân tích vị trí, chức năng của gia đình?
Gia đình là một cộng đồng người đặc biệt, có vai trò quyết định đến sự tồn tại và
phát triển của xã hội.
Vị trí của gia đình: Gia đình có vai trò quyết định đối với sự tồn tại, vận động và
phát triển của xã hội.
Chức năng của gia đình:
 Chức năng tái sản xuất ra con người
 Chức năng nuôi dưỡng, giáo dục
 Chức năng kinh tế và tổ chức tiêu dung
 Chức năng thỏa mãn nhu cầu tâm sinh lý, duy trì tình cảm gia đình
2. Trình bày những cơ sở của gia đình trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội?
Cơ sở kinh tế - xã hội: Cơ sở kinh tế - xã hội để xây dựng gia đình trong thời kỳ
quá độ lên chủ nghĩa xã hội là sự phát triển của lực lượng sản xuất và tương ứng trình độ
của lực lượng sản xuất là quan hệ sản xuất mới, xã hội chủ nghĩa
Cơ sở chính trị - xã hội: Cơ sở chính trị để xây dựng gia đình trong thời kỳ quá độ
lên chủ nghãi xã hội là việc thiết lập chính quyền nhà nước của giai cấp công nhân và
nhân dân lao động, nhà nước xã hội chủ nghãi.
Cơ sở văn hóa: Sự phát triển hệ thống giáo dục, đào tạo, khoa học và công nghệ
góp phần nâng cao trình độ dân trí, kiến thức khoa học và công nghệ của xã hội, đồng
thời cũng cung cấp cho các thành viên trong gia đình kiến thức, nhận thức mới, điều
chỉnh các mối quan hệ gia đình trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Chế độ hôn nhân tiến bộ: Hôn nhân tiến bộ là hôn nhân xuất phát từ tình yêu giữa
nam và nữ. Hôn nhân tiến bộ còn bao hàm cả quyền tự do ly hôn khi tình yêu giữa nam
và nữ không còn nữa.
3. Những biến đổi cơ bản của gia đình Việt Nam trong thời kỳ quá độ lên chủ
nghĩa xã hội?
Trong thời kỳ quá độ lên chủ nghãi xã hội, dưới tác động của nhiều yếu tố khách
quan và chủ quan gia đình Việt Nam đã có sự biến đổi tương đối toàn diện về quy mô, kết
cấu, các chức năng cũng như quan hệ gia đình. Ngược lại, sự biến đổi của gia đình cũng
tạo ra động lực mới thúc đẩy sự phát triển của xã hội.
Gia đình đơn (gia đình hạt nhân) đăng trở nên rất phổ biến ở các đô thị và cả ở
nông thôn – thay thế cho kiểu gia đình truyền thống từng giữ vai trò chủ đạo trước đây.
 Quy mô gia đình ngày nay tồn tại xu hướng thu nhỏ hơn so với trước kia, số thành
viên trong gia đình trở nên ít đi.
Sự bình đẳng nam-nữ được đề cao hơn, cuộc sống riêng tư của con người được tôn
trọng hơn, tránh đucợ những mâu thuẫn trong đời sống của gia đình truyền thống.
4. Trình bày những phương hướng xây dựng và phát triển gia đình ở Việt
Nam trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội?
Thứ nhất, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, nâng cao nhận thức của xã hội về xây
dựng và phát triển gia đình Việt Nam.
Thứ hai, đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống vật chất, kinh tế
hộ gia đình.
Thứ ba, kế thừa những giá trị của gia đình truyền thống, đồng thời tiếp thu những
tiến bộ của nhân loại về gia đình trong xây dựng gia đình Việt Nam hiện nay.
Thứ tư, tiếp tục phát triển và nâng cao chất lượng phong trào xây dựng gia đình
văn hóa.