‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫ات ــم ک ــوچکـترین ج ــزء عنص ــر اس ــت ک ــه‬

‫دارای دو قســمت الکـتــرون بــا بــار منفــی و‬
‫هسـته اســت‪ .‬هسـته نیــز شـامل پروتــون بــا‬
‫بــار مثبــت و نــوترون خنثــی اســت‪ .‬لــذا هــر‬
‫ٓ‬
‫اتم در حال ازاد بصورت خنثی است زیرا‬
‫تعــداد الکـتــرون هــا بــا پروتــون هــا مســاوی‬
‫است‬

‫الکـتـ ــرون هـ ــا درمـ ــدار خـ ــارجی در فل ـ ـزات‬

‫تحــت تــاثیر جاذبــه کمتــری بــا هســته مــی‬
‫باشند لذا براحتی از مدار خارج مـی شـوند‬
‫ٓ‬
‫و همین الکـترون های ازاد شده از جاذبـه‬
‫هس ــته باع ــث ه ــدایت جری ــان الکـتریک ــی‬
‫می شوند‬

‫‪١‬‬
‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫نیمه هادی‬ ‫عایق‬ ‫هادی‬

‫اجســامی کــه تحــت ش ـرایطی از جملــه‬ ‫‪‬‬ ‫• اجس ـ ـ ــامی ک ـ ـ ــه حری ـ ـ ــان ب ـ ـ ــرق را • اجسامی کـه جریـان بـرق را تحـت‬
‫اعم ــال ان ــرژی خ ــارجی مانن ــد گرم ــا‪،‬‬ ‫هــیچ ش ـرایطی از خــود عبــور نمــی‬ ‫براحت ــی از خ ــود عب ــور م ــی دهن ــد‬
‫جری ـ ــان ب ـ ــرق را ب ـ ــه مرات ـ ــب کمت ـ ــر از‬ ‫دهن ــد مانن ــد کاغ ــذ‪ ،‬پالس ــتیک‪،‬‬ ‫مانند فلزاتی از قبیل طال‪ ،‬مس‪،‬‬
‫هـ ــادی هـ ــا از خـ ــود عبـ ــور مـ ــی دهنـ ــد‬ ‫چوب خشک و ‪...‬‬ ‫ٓ‬
‫الومینیوم و ‪...‬‬
‫ملنند سیلیسیم و ژرمانیوم‬

‫نیمه هادی‬ ‫عایق‬ ‫هادی‬

‫ٓ‬
‫مقاوم ـ ـ ـ ــت وی ـ ـ ـ ــژه نیم ـ ـ ـ ــه هادیه ـ ـ ـ ــا در‬ ‫‪‬‬ ‫• مـ ــوادی کـ ــه مقاومـ ــت ویـ ــژه ٓانهـ ــا • مـ ــوادی کـ ــه مقاومـ ــت ویـ ــژه انهـ ــا‬
‫محدوده بین دو مقدار مذکور است‬ ‫بیشـتر از ‪ ۱۰۵‬اهـم بــر سـانتی متــر‬ ‫‪-٢‬‬
‫کمت ــر از ‪ ۱۰‬اه ــم ب ــر س ــانتی مت ــر‬
‫باشند‬ ‫است‬

‫‪٢‬‬
‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫طبقه بندی اجسام از نظر ھدايت الکتريکی‬

‫نیمه هادی‬ ‫عایق‬ ‫هادی‬
‫• مــوادی کــه در الیــه واالنــس خــود‬ ‫• مــوادی کــه در الیــه واالنــس خــود‬ ‫• مــوادی کــه در الیــه واالنــس خــود‬
‫‪ ۴‬اتم دارند ‪.‬‬ ‫بیش از ‪ ۵‬اتم دارند ‪.‬‬ ‫یک یا دو اتم دارند‪.‬‬

‫‪٣‬‬
٠١/٢١/١۴٣٣

۴
‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫در اين روش در اثر فعل و انفعال‬

‫شيميايی جريان برق توليد می شود ‪.‬‬

‫‪۵‬‬
‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫اختالف ارتفاع بين دو سطح‬

‫ﻧﻴﺮوي ﻣﺤﺮﻛﻪ ﻻزم ﺟﻬﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺎرﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ را اﺧﺘﻼف ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﻳﺎ وﻟﺘﺎژ ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫وﻟﺘﺎژ ﺷﺒﻴﻪ ﻓﺸﺎر ﭘﻤﭗ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺎرﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ در داﺧﻞ ﻫﺎدي از ﻳﻜﻄﺮف ﺑﻪ‬
‫ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﻫﺎدي ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫اختالف ارتفاع بين دو سطح‬

‫ﻧﻴﺮوي ﻣﺤﺮﻛﻪ ﻻزم ﺟﻬﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺎرﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ را اﺧﺘﻼف ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﻳﺎ وﻟﺘﺎژ ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬
‫وﻟﺘﺎژ ﺷﺒﻴﻪ ﻓﺸﺎر ﭘﻤﭗ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺎرﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ در داﺧﻞ ﻫﺎدي از ﻳﻜﻄﺮف ﺑﻪ ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﻫﺎدي ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪۶‬‬
‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫وﻟﺖ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از اﺧﺘﻼف ﺳﻄﺤﻲ ﻛﻪ از ﺳﻴﻤﻲ ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻳﻚ اﻫﻢ ﺟﺮﻳـﺎﻧﻲ ﺑﺸـﺪت ﻳـﻚ آﻣﭙـﺮ ﻋﺒـﻮر‬
‫دﻫﺪ‬

‫ٓ‬ ‫ٓ‬
‫اگر انرژی کمی به یک هادی اعمال شود‪ ،‬الکـترون های ازاد هادی به حرکت در می ایند که حرکت این الکـترونها را جریان‬
‫الکـتریکی می نامند‪.‬‬

‫ٓ‬
‫امپرمتر‬
‫وسیله اندازه گیری شرت جریان‬

‫ﺷﺪت ﺟﺮﻳﺎن ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻣﻘﺪار ﺑﺎر اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﻋﺒﻮري ﻣﻌﻴﻦ از ﻳﻚ ﻫﺎدي در ﻳﻚ ﺛﺎﻧﻴﻪ‬

‫‪٧‬‬
‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫محدوديت‬ ‫مقاومت‬

‫به هر قطعه ای که در مسیر عبور الکـترون ها قرار گیرد و باعث گردد که الکـترون های کمتری از مدار عبور کند مقاومت نامیده می شود‪.‬‬

‫اهم متر‬
‫وسیله اندازه گیری اهم‬

‫مقاومت نسبت مستقیم با طول )‪ (L‬و ساختمان داخلی مواد )‪ (ρ‬و نسبت معکوس با سطح مقطع )‪ (S‬دارد‬

‫‪P‬‬
‫‪V‬‬

‫‪٨‬‬
٠١/٢١/١۴٣٣

• Series

R = R1 + R2 + R3

• Parallel
1 1 1 1
  
R R1 R 2 R3

1/R = 1/R1 + 1/R2

R = R1*R2 ÷ (R1+R2) = 44*110/(44+110)
=31.4
U = R*I=31.4*7=220
I1 = V÷R1 = 220÷110 = 2 A
I2 = V÷R2 = 220÷44 = 5 A

٩
‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫‪1/R = 1/R1 + 1/R2‬‬

‫‪R = R1*R2 / (R1+R2) = 1*2/(1+2) = 2/3‬‬
‫‪U = R*I‬‬
‫‪I = 12/(2/3) = 18 A‬‬
‫‪I1 = V/R1 = 12/1 = 12 A‬‬
‫‪I2 = V/R2 = 12/2 = 6 A‬‬

‫‪R=R1+R2=8+4=12‬‬

‫‪1=1 + 1 = 2‬‬
‫‪R R1 R2‬‬

‫• مولتی متر ) ) ‪Multimeter‬يک وسيله اندازه گيری است که‬

‫توانايی اندازه گيری کميت ھای الکتريکی ولتاژ ‪ ،‬جريان و مقدار‬
‫اھمی مقاومت را داراست ‪ .‬بعضی از مولتی مترھا می توانند‬
‫فرکانس سيگنال متناوب و ظرفيت خازن را نيز اندازه بگيرند و‬
‫ھمچنين به وسيله آنھا می توان پايه ھای ديودھا و ترانزيستورھا‬
‫را تشخيص داده و به سالم و يا معيوب بودن آنھا پی برد ‪ .‬ھمچنين‬
‫به وسيله مولتی متر می توان اتصال ھای مدار را تست کرد ‪ .‬به‬
‫مولتی متر ‪ ،‬آوومتر ‪ AVOmeter‬نيز می گويند که ‪AVO‬از‬
‫حروف اول کلمات ‪Amper ،Volt‬و ‪Ohm‬گرفته شده است زيرا‬
‫آوومترھا ) مولتی مترھا ( اين سه کميت را می توانند اندازه‬
‫بگيرند‬

‫‪١٠‬‬
٠١/٢١/١۴٣٣

١١
٠١/٢١/١۴٣٣

١٢
٠١/٢١/١۴٣٣

١٣
‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫‪ ‬قطعه ای است که در مسیر عبور الکـترون ها قرار می گیرد و باعث می شود که الکـترون های‬
‫کمتری از مدار عبور کند‬
‫کاربرد ‪:‬‬
‫‪ .١‬محدودکننده جریان‬
‫‪ .٢‬تقسیم کننده ولتاژ‬
‫واحد اندازه گیری ‪ :‬اهم ‪Ω‬‬
‫انواع مقاومت ‪:‬‬
‫‪ .١‬مقاومت ثابت‬
‫‪ .٢‬مقاومت متغیر‬

‫‪١‬‬
‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫‪ ‬مقاومت کربنی )رنگی(‬

‫ٓ‬
‫‪ .١‬جنس ان ترکیبی از کربن و سرامیک‬
‫است‪.‬‬
‫‪ .٢‬مقدار مقاومت توسط نوارهای رنگی روی‬
‫ٓ‬
‫ان مشخص می شود‪.‬‬
‫‪ .٣‬بدلیل کوچکی و ارزانی‪ ،‬پرکاربرد ترین‬
‫نوع مقاومت است‪.‬‬

‫• اولین و دومین نوار رنگی نشانگر دو رقم اول از مقدار‬

‫مقاومت است‬
‫• نوار سوم توان عدد ‪ ۱۰‬است‬
‫• نوار چهارم درصد خطا )تلورانس( مقاومت را نشان می‬
‫دهد‬
‫بی‬ ‫نقره ای ‪%۱۰‬‬ ‫طالیــی ‪%۵‬‬ ‫‪‬‬
‫رنگ ‪%۲۰‬‬

‫آبی بنشان خانه سنبل به نکو‬ ‫ساقی قدحی قرار نه زير سبو‬

‫‪٢‬‬
‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫• مثال ‪ (١‬مقدار اھم و تلرانس مقاومت نشان داده شده در شکل چقدر است ؟‬

‫• ‪R=56×1000Ω±%10=56000Ω±%10=56KΩ±%10‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻘﺪار اﻫﻢ اﻳﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ‪ KΩ56‬و ﺗﻠﺮاﻧﺲ آن ‪ %10‬اﺳﺖ ‪.‬‬

‫• مثال ‪ (٢‬مقدار اھم و تلرانس مقاومت نشان داده شده در شکل چقدر است ؟‬

‫•‬
‫‪R=15×0.01Ω±%5=0.15Ω±%5‬‬
‫بنابراين مقدار اھم اين مقاومت ‪ Ω٠٫١٥‬و تلرانس آن ‪ %٥‬است ‪.‬‬

‫‪٣‬‬
‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫‪ ‬مقاومت الیه ای‬

‫اين نوع مقاومت ھا از رسوب دادن يك اليه نازك كربن ‪،‬فلز يا اكسيد فلز بر روي ميله اي از‬
‫جنس سراميك ساخته شده است كه برحسب جنس اليه به ‪ ٣‬دسته اليه كربني ‪،‬اليه فلزي و اليه‬
‫اكسيد فلز تقسيم مي شود ‪.‬‬

‫‪ ‬مقاومت سیمی یا گچی‬

‫از پيچاندن سيم ھای مقاومت دار طويل به دور يک ھسته ‪ ،‬مقاومت سيمی يا سيم‬
‫پيچی شده ساخته می شود ‪ .‬معموال يک روپوش سراميکی يا پالستيکی بر روی‬
‫سيم ھای پيچيده شده بر روی ھسته می کشند تا سيم ھا آسيب نبينند ‪.‬‬

‫‪۴‬‬
‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫‪ ‬پتانسیومتر‬
‫ﺑﺼﻮرت دﺳﺘﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻣﻘﺪار اﻫﻢ را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮد ﻣﺜﻞ ﺗﻌﻴﻴﻦ وﻟﻮم ﺻﺪا در رادﻳﻮﻫﺎ‪ .‬ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻮﻣﺘﺮ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻘﺴﻴﻢ وﻟﺘﺎژ در ﻣﺪارات ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪.‬‬

‫• رﺋﻮﺳﺘﺎ ‪ :‬رﺋﻮﺳﺘﺎ ﻫﻤﺎن ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻮﻣﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺗﻔﺎوت ﻛﻮﭼﻚ و آن اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در رﺋﻮﺳﺘﺎ‬
‫ﻳﻜﻲ از ﺗﺮﻣﻴﻨﺎل ﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ و آزاد ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ رﺋﻮﺳﺘﺎ از‬
‫ﻳﻚ اﻟﻤﺎن ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ ‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﻨﺘﺎﻛﺖ ﻣﺘﺤﺮك و ﻳﻚ ﻛﻨﺘﺎﻛﺖ ﺛﺎﺑﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬رﺋﻮﺳﺘﺎ در‬
‫ﻣﺪارات ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ رود ‪ .‬در ﺷﻜﻞ )‪ (15‬ﻧﺤﻮه ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ رﺋﻮﺳﺘﺎ‬
‫در ﻣﺪار ﻧﻤﺎﻳﺶ داده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪۵‬‬
‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫‪ ‬مقاومت ھای تابع ولتاژ‬

‫مقدار اھم اين نوع از مقاومت ھا با ولتاژ رابطه معکوس دارد ‪ .‬يعنی با افزايش ولتاژ ‪،‬‬
‫ٓ‬
‫مقدار اھم آن ھا کاھش می يابد‪ .‬کاربرد ان جهت ثابت نگه داشتن ولتاژ )برای ولتاژ باالی ‪(100V‬‬
‫در نقطه ای از مدار است )همانند دیود زنر(‬

‫‪‬مقاومت نوری‬
‫ٓ‬ ‫ٓ‬
‫حساس به انرژی نور بوده و در اثر افزایش نوری که به ان می تابد مقدار مقاومت ان کم و در اثر‬
‫ٓ‬
‫کاهش نور مقاومت ان زیاد می گردد‪.‬‬

‫‪۶‬‬
‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫ٓ‬
‫‪ ‬مقاومت حرارتی ‪:‬مقدار اهم ان با تغییر دما تغییر می کند که خود در دو نوع است ‪:‬‬
‫با ضریب حرارت مثبت ‪ :PTC‬کاربرد چندانی ندارد‬

‫ٓ‬
‫‪ ‬مقاومت حرارتی ‪:‬مقدار اهم ان با تغییر دما تغییر می کند که خود در دو نوع است ‪:‬‬
‫ٓ‬
‫با ضریب حرارت منفی ‪ :NTC‬با افزایش دما مقدار مقاومت ان کم می شود‪) .‬سنسور دما(‬

‫‪٧‬‬
٠١/٢١/١۴٣٣

Using various colors

The bigger is the cross section is of a wire,

the smaller becomes the resistance of it.
Makes current flow easier

٨
‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫‪ -١‬ضخامت سيم ھا‬

‫‪٩‬‬
‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫‪-٢‬رنگ و کد رنگ سيمھا‬

‫كار كالسي ‪ :‬سيم ھاي زير را نامگذاري‬

‫كنيد‪.‬‬

‫‪١٠‬‬
٠١/٢١/١۴٣٣

Blade Size Blade Group Dimensions L x W x H Common Ratings

Low‐Profile Mini APS 10.9 x 3.81 x 8.73 mm ٣٠ ,٢۵ ,٢٠ ,١۵ ,١٠ ,٧٫۵ ,۵ ,٢

Mini APM, ATM 10.9 x 3.6 x 16.3 mm ٣٠ ,٢۵ ,٢٠ ,١۵ ,١٠ ,٧٫۵ ,۵ ,۴ ,٣ ,٢

APR, ATC, ,٢۵ ,٢٠ ,١۵ ,١٠ ,٧٫۵ ,۵ ,۴ ,٣ ,٢ ,١

Regular 19.1 x 5.1 x 18.5 mm
ATO ۴٠ ,٣۵ ,٣٠

,٧٠ ,۶٠ ,۵٠ ,۴٠ ,٣۵ ,٣٠ ,٢۵ ,٢٠

Maxi APX 29.2 x 8.5 x 34.3 mm
١٢٠ ,١٠٠ ,٨٠

١١
٠١/٢١/١۴٣٣

‫رنگ‬ ‫آمپر‬ ‫ضعيف‬ ‫کوچک‬ ‫معمولی‬ ‫بزرگ‬

DarkBlue ٠٫۵ . . . .
Black ١ . . X .
Gray ٢ X X X .
Violet ٣ . X X .
Pink ۴ . X X .
Tan ۵ X X X .
Brown ٧٫۵ X X X .
Red ١٠ X X X .
Blue ١۵ X X X .
Yellow ٢٠ X X X X
Clear ٢۵ X X X Gray
Green ٣٠ X X X X
BlueGreen ٣۵ . . X Brown
Orange ۴٠ . . X X
Red ۵٠ . . . X
Blue ۶٠ . . . X
Amber/Tan ٧٠ . . . X

١٢
‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫نيمه هادي نوع ‪: N‬‬

‫از تركيب نيمه هادي با‬
‫عناصر ‪ ۵‬ظرفيتي تشكيل‬
‫مي شود كه داراي الكـترون‬
‫ٓ‬
‫هاي ازاد نسبتا زيادي است‬

‫نيمه هادي نوع ‪: P‬‬

‫از تركيب نيمه هادي با عناصر ‪۳‬‬
‫ظرفيتي تشكيل مي شود كه با‬
‫فقدان الكـترون مواجه است‬

‫ٓ‬
‫هرگاه دو نيمه هادي ‪ N‬و ‪ P‬را دركنار هم قرار داده و با روش و تكنيك خاص به يكديگر پيوند دهند ديود بجود مي ايد ‪.‬‬
‫بنابراين اتصال دو نيمه هادي ‪N‬و‪ P‬را ديود مي نامند‪.‬‬

‫ٓ‬
‫ديود داراي دو قطب اند )مثبت( و كاتد )منفي( است‬

‫‪١٣‬‬
‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫•دﻳﻮد ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ‬

‫دﻳﻮد زﻧﺮ‬

‫‪) LED‬دﻳﻮد ﻧﻮراﻧﻲ(‬

‫•دﻳﻮد ﺧﺎزﻧﻲ‬

‫• ﻓﺘﻮ دﻳﻮد‬

‫دﻳﻮد اﺗﺼﺎل ﻧﻘﻄﻪ‬

‫•دﻳﻮد ﺗﻮﻧﻠﻲ‬

‫‪١۴‬‬
‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫ٓ‬
‫چنانچه اند به قطب مثبت منبع تغذيه وصل‬
‫گردد ديود جريان الكـتريكي را از خود عبور مي‬
‫دهد‪ .‬به اين عمل باياس مستقيم مي‬
‫گويند‪.‬‬

‫اگر قطب منفي ديود )كاتد( به‬

‫قطب مثبت منبع تغذيه وصل‬
‫گردد‪ ،‬ديود جريان را از خود‬
‫ھدايت نمي نمايد‪ .‬به اين عمل‬
‫باياس معكوس مي گويند‪.‬‬

‫نماد ديود در مدار‬

‫باياس موافق )مستقيم(‬ ‫باياس مخالف )معكوس(‬

‫‪١۵‬‬
‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫وﻟﺘﺎژ ﻣﻌﻜﻮس‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ وﻟﺘﺎژ ﻣﻌﻜﻮس ﺑﻪ دﻳﻮد ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ )‪ +‬ﺑﻪ ﻛﺎﺗﺪ و ‪ -‬ﺑﻪ آﻧﺪ( ﺟﺮﻳﺎﻧﻲ از‬
‫دﻳﻮد ﻋﺒﻮر ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎن ﻧﺸﺘﻲ ﻳﺎ ‪ Leakage‬ﻣﻌﺮف‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺣﺪود ﭼﻨﺪ ‪ µA‬ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻌﻤﻮﻵ در اﻏﻠﺐ‬
‫ﻣﺪارﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺻﺮﻓﻨﻈﺮ ﻛﺮدن ﺑﻮده و ﺗﺄﺛﻴﺮ در رﻓﺘﺎر ﺳﺎﻳﺮ اﻟﻤﺎﻧﻬﺎي ﻣﺪار‬
‫ﻧﻤﻲﮔﺬارد‪ .‬اﻣﺎ ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ آﻧﻜﻪ ﺗﻤﺎم دﻳﻮدﻫﺎ ﻳﻚ آﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﺮاي ﺣﺪاﻛﺜﺮ وﻟﺘﺎژ ﻣﻌﻜﻮس دارﻧﺪ‬
‫ﻛﻪ اﮔﺮ وﻟﺘﺎژ ﻣﻌﻜﻮس ﺑﻴﺶ از آن ﺷﻮد دﻳﻮد ﻣﻲﺳﻮزد و ﺟﺮﻳﺎن را در ﺟﻬﺖ ﻣﻌﻜﻮس ﻫﻢ‬
‫ﻋﺒﻮر ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ وﻟﺘﺎژ آﺳﺘﺎﻧﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﻳﺎ ‪ Breakdown‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‬

‫‪١۶‬‬
‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫و با افزايش ولتاژ از مقدار هك‬ ‫ديود زنر در مدار بصورت‬

‫شده روي ديود ولتاژ در مدار‬ ‫معكوس باياس مي گردد‪ .‬در اين‬
‫ثابت و برابر ولتاژ نوشته شده‬ ‫صورت اگر ولتاژ ورودي از‬
‫روي ديود زنر است‪ .‬لذا از ديود‬ ‫ولتاژي كه روي ديود نوشته شده‬
‫ٓ‬
‫زنر بعنوان تثبيت كننده ولتاژ در‬ ‫كمتر باشد جريان از ان عبور نمي‬
‫مدار استفاده مي گردد‬ ‫كند‬

‫باياس موافق )مستقيم(‬ ‫باياس معكوس‬ ‫باياس معكوس‬

‫ولتاژ كمتر از ولتاژ ديود‬ ‫ولتاژ مساوي يا بيشتر از ولتاژ ديود‬

‫جهت يكسوسازي تمام موج )تبديل جريان متناوب به جريان مستقيم( در مدار از چهار ديود معمولي‬
‫مطابق شكل زير استفاده مي گردد كه پل ديود ناميده مي شود‬

‫‪١٧‬‬
‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫تشخيص آند و کاتد و سالم بودن ديود با استفاده از اھم متر آنالوگ ‪ :‬اگر اھم متر آنالوگ ) عقربه ای ( را به دو‬
‫سر ديود وصل کرده و اھم آن را اندازه بگيريد سپس اتصال ديود را برعکس کرده ‪ ،‬مجدداً اھم آن را اندازه‬
‫بگيريد در صورتی که در يک حالت اھم متر ‪ ،‬اھم کم و در حالت ديگر اھم زياد را اندازه بگيرد ديود سالم است‬
‫‪ .‬واضح است که در حالت اھم کم ‪ ،‬ديود به وسيله باتری داخلی اھم متر در باياس مستقيم قرار گرفته است و در‬
‫حالتی که اھم متر ‪ ،‬اھم زياد را نشان می دھد ديود در باياس معکوس قرار گرفته است که اصطالحا ً گفته می‬
‫شود ديود از يک طرف راه می دھد و از طرف ديگر راه نمی دھد ‪.‬‬

‫يک ديود در صورتی معيوب‬

‫می باشد که قطع و يا اتصال‬
‫کوتاه شده باشد ‪.‬‬

‫ﺗﺸﺨﻴﺺ آﻧﺪ و ﻛﺎﺗﺪ وﺳﺎﻟﻢ ﺑﻮدن دﻳﻮد ﺑﺎ‬

‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻮﻟﺘﻲ ﻣﺘﺮ دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ ‪ :‬اﻏﻠﺐ ﻣﻮﻟﺘﻲ‬
‫ﻣﺘﺮﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ داراي وﺿﻌﻴﺖ ﺗﺴﺖ دﻳﻮد‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﻫﺮﮔﺎه ﻛﻠﻴﺪ ﺳﻠﻜﺘﻮر ﻣﻮﻟﺘﻲ ﻣﺘﺮ‬
‫دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ را در وﺿﻌﻴﺖ ﺗﺴﺖ دﻳﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ‬
‫ﻋﻼﻣﺖ اﺧﺘﺼﺎري دﻳﻮد ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ ﻗﺮار دﻫﻴﺪ و دﻳﻮد ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﻮﻟﺘﻲ ﻣﺘﺮ در‬
‫ﺑﺎﻳﺎس ﻣﻮاﻓﻖ ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد ﻣﻮﻟﺘﻲ ﻣﺘﺮ دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ‬
‫وﻟﺘﺎژ ﺑﺎﻳﺎس دﻳﻮد را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ وﻟﺘﺎژ‬
‫ﺑﺮاي دﻳﻮدﻫﺎي ﺳﻴﻠﻴﺴﻴﻮﻣﻲ ﺑﻴﻦ ‪ 0.5‬ﺗﺎ ‪ 0.7‬وﻟﺖ‬
‫و ﺑﺮاي دﻳﻮدﻫﺎي ژرﻣﺎﻧﻴﻮﻣﻲ ﺣﺪود ‪ 0.2‬وﻟﺖ‬
‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﻮﻟﺘﻲ ﻣﺘﺮ وﻟﺘﺎژ ﺑﺎﻳﺎس‬
‫ﻣﻮاﻓﻖ دﻳﻮد را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ‪ ،‬ﺳﻴﻢ ﻣﻨﻔﻲ )‬
‫‪ (com‬ﺑﻪ ﻛﺎﺗﺪ و ﺳﻴﻢ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻪ آﻧﺪ ﻣﺘﺼﻞ اﺳﺖ‬
‫و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻲ ﺗﻮان آﻧﺪ و ﻛﺎﺗﺪ دﻳﻮد را‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮد ‪.‬‬

‫‪١٨‬‬
‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫• ﺗﺮاﻧﺰﻳﺴﺘﻮر ﻳﻜﻲ از ﭘﺮﻛﺎرﺑﺮدﺗﺮﻳﻦ ﻗﻄﻌﺎت در ﺻﻨﻌﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺧﺘﺮاع آن در ﺳﺎل ‪1947‬‬
‫ﻣﻴﻼدي ﺗﺤﻮﻟﻲ ﻋﻈﻴﻢ در ﺻﻨﻌﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘﻴﻮﺳﺖ ‪ .‬ﺗﺮاﻧﺰﻳﺴﺘﻮر ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ‪ ،‬ﻳﻚ اﻟﻤﺎن ﺳﻪ‬
‫ﻗﻄﺒﻲ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺳﻪ ﻋﺪد ﻧﻴﻤﻪ ﻫﺎدي ﻧﻮع ‪N‬و ‪P‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ اﻳﻦ ﻧﻴﻤﻪ ﻫﺎدي ﻫﺎ ﺑﻪ دو‬
‫ﺷﻜﻞ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ ‪.‬‬

‫اﻟﻒ ( دو ﻧﻴﻤﻪ ﻫﺎدي ﻧﻮع ‪N‬در دو ﻃﺮف و‬

‫ﻳﻚ ﻧﻴﻤﻪ ﻫﺎدي ﻧﻮع ‪P‬در وﺳﻂ ﻗﺮار ﻣﻲ‬
‫ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﺮاﻧﺰﻳﺴﺘﻮر را ‪NPN‬‬
‫ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ ‪.‬‬

‫ب ( دو ﻧﻴﻤﻪ ﻫﺎدي ﻧﻮع ‪P‬در دو ﻃﺮف و‬

‫ﻳﻚ ﻧﻴﻤﻪ ﻫﺎدي ﻧﻮع ‪N‬در وﺳﻂ ﻗﺮار ﻣﻲ‬
‫ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﺮاﻧﺰﻳﺴﺘﻮر را‬
‫‪PNP‬ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ ‪.‬‬

‫پايه ھای ترانزيستور را‬

‫اميتر ‪،Emitter‬‬
‫بيس ‪Base‬‬
‫کلکتور‪Collector‬‬
‫می نامند که اميتر را با حرف ‪،E‬‬
‫بيس را با حرف ‪B‬‬
‫و کلکتور را با حرف ‪ C‬نمايش‬
‫می دھند ‪.‬‬

‫‪١٩‬‬
‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫• ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻓﻌﺎل ﻛﺮدن ﺗﺮاﻧﺰﻳﺴﺘﻮر در ﻣﺪار ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺮاﻧﺰﻳﺴﺘﻮر را از ﻧﻈﺮ وﻟﺘﺎژ‬
‫‪DC‬ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻛﺮد ‪ .‬ﻋﻤﻞ ﺗﻐﺬﻳﻪ وﻟﺘﺎژ ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎي ﺗﺮاﻧﺰﻳﺴﺘﻮر را ﺑﺎﻳﺎﺳﻴﻨﮓ ﺗﺮاﻧﺰﻳﺴﺘﻮر‬
‫ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺗﺮاﻧﺰﻳﺴﺘﻮر ﻋﻤﻞ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺟﺮﻳﺎن و ﻳﺎ ﺗﻘﻮﻳﺖ وﻟﺘﺎژ را ﺑﻪ‬
‫درﺳﺘﻲ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ ﺑﺎﻳﺪ اﺗﺼﺎل ﺑﻴﺲ – اﻣﻴﺘﺮ در ﺑﺎﻳﺎس ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و اﺗﺼﺎل ﺑﻴﺲ –‬
‫ﻛﻠﻜﺘﻮر در ﺑﺎﻳﺎس ﻣﻌﻜﻮس ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در ﺷﻜﻞ اﻳﻦ ﻧﻮع ﺑﺎﻳﺎﺳﻴﻨﮓ ﺑﺮاي ﻳﻚ‬
‫ﺗﺮاﻧﺰﻳﺴﺘﻮر ‪NPN‬ﻧﻤﺎﻳﺶ داده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪PNP‬‬

‫‪NPN‬‬

‫‪٢٠‬‬
٠١/٢١/١۴٣٣

٢١
‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫• دو صفحه فلزيکه بين يک جسم‬

‫عايق بنام دی الکتريک قرار دارد‪.‬‬
‫• واحد ظرفيت ‪ :‬فاراد ‪F‬‬
‫• خازن ) )‪Capacitor‬المانی است که‬
‫انرژی الکتريکی را توسط يک‬
‫ميدان الکترواستاتيک در خود‬
‫ذخيره می کند و تحت شرايطی اين‬
‫انرژی الکتريکی را آزاد می کند ‪.‬‬

‫‪٢٢‬‬
‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫‪ -١‬خازنھای ثابت‬
‫خازنھای ثابت ‪ :‬اين خازنھا دارای ظرفيت ثابتی ھستند و‬ ‫•‬
‫بر اساس نوع ماده دی الکتريک به کار رفته در آنھا تقسيم‬
‫بندی و نامگذاری می شوند و از آنھا در مصارف مختلف‬
‫استفاده می شود ‪ .‬مھمترين خازنھای ثابت عبارتند از ‪:‬‬
‫‪ -١‬خازن سراميکی‬ ‫•‬
‫‪ -٢‬خازن ميکا‬ ‫•‬
‫‪ -٣‬خازن ورقه ای‬ ‫•‬
‫‪ -۴‬خازن الکتروليتی‬ ‫•‬

‫‪ -٢‬خازنھای متغير‬
‫با تغيير سه عامل زير می توان ظرفيت‬
‫خازنھا را تغيير داد‪:‬‬
‫‪ - ١‬فاصله صفحات خازن‬
‫‪-٢‬سطح موثر بين صفحات خازن‬
‫‪ -٣‬نوع دی الکتريک‬
‫• خازن متغيری که عمل تغيير ظرفيت در‬
‫آن به وسيله يک ولوم انجام می شود را‬
‫خازن واريابل ‪ Variable‬و نوع ديگر را‬
‫که در آن عمل تغيير ظرفيت بايد به‬
‫کمک پيچ گوشتی انجام گيرد خازن‬
‫تريمر ‪ Trimmer‬گويند ‪.‬‬

‫‪٢٣‬‬
‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫تعريف‪ :‬در حقيقت يك كليد الكـتريكي‬

‫است كه از جريان كوچك براي كنترل‬
‫جريان بزرگ استفاده مي كند‪.‬‬
‫ساختمان‪:‬‬
‫سيم پيچي پيچيده شده به دور يك‬ ‫از يك ٓ‬
‫هسته اهني تشكيل شده است‪ .‬وقتي‬
‫جريان از داخل سيم پيچ عبور مي كند‬
‫هسته را مغناطيسي مي كند و سبب‬
‫جذب يك صفحه فوالدي مي شود كه‬
‫قسمتي از كليد را تشكيل مي دهد و‬
‫كليد به كار مي افتد‪ .‬كليد توسط يك فنر‬
‫كشيده شده در حالت باز نگه داشته مي‬
‫شود و به محض اينكه سيم پيچ رله‬
‫جريان دار شود‪ ،‬بسته خواهد شد‪.‬‬

‫‪٢۴‬‬
٠١/٢١/١۴٣٣

٢۵
٠١/٢١/١۴٣٣

٢۶
‫‪٠١/٢١/١۴٣٣‬‬

‫ً‬
‫معموال در كنترل هاي دو وضعيتي بكار برده مي شوند‪.‬‬ ‫سلونوئيدها‬
‫عبور جريان الكـتريكي از سيم پيچ موجب ايجاد ميدان مغناطيسي مي شود و اين ميدان بر هسته مغناطيسي نيروئي اعمال مي‬
‫نمايد‪ .‬اين نيرو متناسب با مجذور جريان الكـتريكي است و موجب حركت هسته به سمت داخل سلونوئيد مي گردد‪ .‬محور‬
‫ٓ‬
‫هسته را مي توان به ساقه شير متصل نمود و از طريق ان شير را باز و بسته كرد‪ .‬حركت هسته به سمت داخــل سيم پيچ‬
‫موجب فشرده شدن فنـر مي گردد و در حالت تعادل نيروي مغناطيسي برابر با نيروي فنر خواهد بود‪ .‬در صورت قطع جريان‬
‫الكـتريكي نيروي فنر موجب برگشت هسته و در نتيجه برگشت شير به وضعيت اوليه مي شود‪.‬‬
‫ً‬
‫معموال به همراه شير‬ ‫محرك هاي سلونوئيدي‬
‫مربوطه بطور يكـجا عرضه مي گردند و به نام‬
‫شيرهاي سلونوئيدي معروف مي باشند‪.‬‬

‫‪٢٧‬‬
‫دسامبر ‪١١ ،١۵‬‬

‫‪١‬‬ ‫باتری‬

‫باتری‪:‬‬
‫به منظور ذخیره ونگهداری برق از باتری استفاده می شود که با توجه به تعداد‬
‫ٓ‬
‫صفحات ‪ ،‬ماده الکـترولیت و فعل و انفعاالتی که در داخل ان اتفاق می افتد برق مورد‬
‫ٔ‬
‫نیاز را تامین می کند ‪.‬‬

‫ٓ‬
‫باتري ماشين االت عمراني از نوع ‪ ١٢‬ولت بوده كه به صورت سري به ‪ ٢٤‬ولت تبديل‬
‫مي گردد‪.‬‬

‫‪٢‬‬ ‫باتری‬

‫ساختمان باتری‬

‫‪٣‬‬ ‫باتری‬

‫‪١‬‬
‫دسامبر ‪١١ ،١۵‬‬

‫● ﺑﺎﺗﺮﻳﻬﺎ را ﺑﻪ روﺷﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ‪:‬‬

‫● از ﻧﻈﺮ ﺣﺎﻟﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻟﻴﺖ ‪:‬‬
‫‪ ‬ﺑﺎﺗﺮي ﺧﺸﻚ)‪ (dry‬اﻟﻜﺘﺮوﻟﻴﺖ اﻳﻦ ﻧﻮع ﺑﺎﺗﺮي ﻫﺎ ﺟﺎﻣﺪ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎﺗﺮﻳﻬﺎي‬
‫ﻗﻠﻤﻲ‪،‬‬
‫‪ ‬ﺑﺎﺗﺮي ﺗﺮ)‪ (wet‬داراي اﻟﻜﺘﺮوﻟﻴﺖ ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ ﻣﺜﻞ ﺑﺎﺗﺮﻳﻬﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در‬
‫ﺧﻮدرو ﻫﺎ‬
‫● از ﻧﻈﺮ ﺟﻨﺲ اﻟﻜﺘﺮوﻟﻴﺖ و ﺻﻔﺤﺎت ‪:‬‬
‫‪ ‬ﺑﺎﺗﺮي ﺳﺮﺑﻲ‪ -‬اﺳﻴﺪي ) ‪، (lead acid‬‬
‫‪ ‬ﺑﺎﺗﺮي ﻧﻴﻜﻞ‪ -‬ﻛﺎدﻣﻴﻮم )‪،(Nickel-cadmium‬‬
‫‪ ‬ﺑﺎﺗﺮي ﻫﻮا‪ -‬روي ) ‪، (zinc-air‬‬
‫‪ ‬ﺑﺎﺗﺮي آﻟﻜﺎﻻﻳﻦ )‪....(alkaline‬‬
‫‪۴‬‬ ‫باتری‬

‫● ﻣﺘﺪاول ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻮع ﺑﺎﺗﺮي ﺑﺮاي ﺧﻮدروﻫﺎ ‪ ،‬ﺑﺎﺗﺮي ﺳﺮﺑﻲ اﺳﻴﺪي ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺻﻔﺤﻪ ﻣﺜﺒﺖ‬
‫از ﺟﻨﺲ دي اﻛﺴﻴﺪ ﺳﺮب ) ﺑﻪ آن ﭘﺮ اﻛﺴﻴﺪ ﺳﺮب ﻧﻴﺰ ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ( )‪ (2PbO‬و ﺻﻔﺤﻪ‬
‫ﻣﻨﻔﻲ از ﺟﻨﺲ ﺳﺮب )‪ (Pb‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ‪ .‬اﻟﻜﺘﺮوﻟﻴﺖ آن اﺳﻴﺪ ﺳﻮﻟﻔﻮرﻳﻚ رﻗﻴﻖ ﺷﺪه ﺑﺎ آب‬
‫)‪ (O2H+4SO2H‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫نوع سربی‪ -‬نيکل‪ -‬نيکل‪ -‬سريم‪-‬‬

‫باتری اسيدی کارميم آھن گوگرد‬

‫ولتاژ‬
‫ھر‬
‫‪2v‬‬ ‫‪1.2v 1.2v‬‬ ‫‪2v‬‬
‫خانه‬
‫باتری‬

‫‪۵‬‬ ‫باتری‬

‫ﺗﺠﺰﻳﻪ ‪:‬‬ ‫●‬

‫ترکيب ‪:‬‬
‫‪ 2O‬از ‪ 2PbO‬ﺟﺪا ﻣﻴﺸﻮد‬ ‫●‬
‫‪ ٢O‬با ‪ ٢H٢‬ترکيب ميشود و در نھايت ‪ O٢H٢‬ميدھد ‪.‬‬
‫‪ 2H‬از ‪ 4SO2H‬ﺟﺪا ﻣﻴﮕﺮدد‬ ‫●‬
‫‪ Pb‬صفحه مثبت با ‪ ٤SO‬ترکيب شده و ‪٤PbSO‬‬
‫ميدھد‪.‬‬
‫‪ Pb‬صفحه منفی با ‪ ٤SO‬ترکيب شده و ‪ ٤PbSO‬ميدھد‬

‫‪۶‬‬ ‫باتری‬

‫‪٢‬‬
‫دسامبر ‪١١ ،١۵‬‬

‫‪٧‬‬ ‫باتری‬

‫‪Battery function‬‬

‫‪Discharge‬‬ ‫‪Charge‬‬

‫‪٨‬‬ ‫باتری‬

‫ٓ‬
‫روش حجمي‪ ٢٨:‬درصد اسيد سولفوريك‪ ٧٢،‬درصد اب مقطر‬
‫ٓ‬
‫روش وزني‪٢٦٠:‬گرم اسيد سولفوريك ‪٦٤٠ ،‬گرم اب مقطر‬
‫ٓ‬
‫روش نسبی‪ :‬اسید به اب مقطر ‪۱‬به ‪۳‬‬

‫‪٩‬‬ ‫باتری‬

‫‪٣‬‬
‫دسامبر ‪١١ ،١۵‬‬

‫مقدار ظرفيت ذخيره شده‪RC‬‬ ‫شارژ آرام‬ ‫شارژ سريع‬

‫‪80‬دقيقه يا كمتر‬ ‫‪15‬ساعت با ‪ ٣‬آمپر‬ ‫‪2/5‬ساعت با ‪ ٢٠‬آمپر‬
‫‪80‬تا ‪ ١٢۵‬دقيقه‬ ‫‪21‬ساعت با ‪ ۴‬آمپر‬ ‫‪3/75‬ساعت با ‪ ٢٠‬آمپر‬
‫‪125‬تا ‪ ١٧٠‬دقيقه‬ ‫‪22‬ساعت با ‪ ۵‬آمپر‬ ‫‪5‬ساعت با ‪ ٢٠‬آمپر‬
‫‪170‬تا ‪ ٢۵٠‬دقيقه‬ ‫‪23‬ساعت با ‪ ۶‬آمپر‬ ‫‪7/5‬ساعت با ‪ ٢٠‬آمپر‬
‫باالتر از ‪ ٢۵٠‬دقيقه‬ ‫‪24‬ساعت با ‪ ١٠‬آمپر‬ ‫‪6‬ساعت با ‪ ۴٠‬آمپر‬
‫‪١٠‬‬ ‫باتری‬

‫●قطب ها و اتصال بدنه باتري كـثيف يا شل باشد ‪.‬‬

‫●در مدار چراغها اتصالي وجود داشته باشد ‪.‬‬
‫●دينام ‪ ،‬شارژ نكند‪.‬‬
‫ٓ‬
‫●افتامات خراب شده باشد ‪.‬‬
‫●باتري از داخل فرسوده و خراب شده باشد ‪.‬‬

‫‪١١‬‬ ‫باتری‬

‫●درجه گرما ‪ :‬هر چه هوا گرم تر باشد ميزان تخليه خود به خود بيشتر و در هواي‬
‫سرد كمتر است ‪.‬‬
‫●عدم استفاده از باتري ‪ :‬بعلـت فعـل و انفعـاالت شـيميايــي كـه بـين صـفحات و‬
‫الكـتروليت باتري انجام مي گيرد يك اليه رسـوب روي سـطح صـفحات تشـكيل مـي‬
‫شــود ‪ .‬اگــر مــدتي از بــاتري اســتفاده نشــود ايــن اليــه ســخت و ضــخيم شــده و باعــث‬
‫خرابي باتري مي گردد بنـابر ايـن توصـيه مـي شـود بـاتري هميشـه در حالـت شـارژ و‬
‫دشارژ )مورد استفاده( قرار گيرد‪.‬‬

‫●نو و كهنگي باتري ‪ :‬باتري نو بعلت فعال بودن صفحات زودتر خالي مي شـود‬
‫‪.‬باال بودن غلظت اسيد باتري تخليه خود به خود را افزايش مي دهد ‪.‬‬
‫‪١٢‬‬ ‫باتری‬

‫‪۴‬‬
‫دسامبر ‪١١ ،١۵‬‬

‫عالمت ‪ +‬قطب مثبت و – قطب منفي را نشان مي دهد‪.‬‬

‫قطب مثبت قطور تر از قطب منفي است ‪.‬‬
‫نوار قرمز رنگ قطب مثبت و سياه رنگ قطب منفي را نشان مي‬
‫دهد‪.‬‬
‫دو سيم به قطبين باتري متصل نموده و انتهاي ديگرشان را در‬
‫ٓ‬ ‫ٓ‬
‫محلول اب اسيد يا اب نمك قرار مي دهيم ‪ .‬از اطراف هر سيمي كه‬
‫حباب بيشتري خارج شد قطب منفي است ‪.‬‬
‫‪١٣‬‬ ‫باتری‬

‫احتياط ھاي كار با باتري‬

‫‪ -١‬اگر سطح الكتروليت باتري پايين تراز حداقل سطح‬

‫باشد ازباتري استفاده نكنيد يا آنرا شارژ نكنيد‪.‬‬

‫‪ -٢‬درموقع كار با باتري از عينك ودستگش ايمني‬

‫استفاده كنيد‪.‬‬

‫‪ -٣‬ھرگز نزديك باتري سيگار نكشيد واز مواد قابل‬

‫اشتعال استفاده نكنيد‪.‬‬

‫‪١۴‬‬ ‫باتری‬

‫‪ -۴‬اگر اسيد روي لباس يا پوستتان پاشيد فورا ٌ آن ناحيه را با مقدار زيادي‬
‫آب بشوييد‪.‬‬
‫‪ -۵‬اگر اسيد به چشمنتان پاشيد فورا ٌ چشمھايتان را با مقدار زيادي آب‬
‫بشوييد‪.‬وبه پزشك مراجعه كنيد‪.‬‬
‫‪ -۶‬اجازه ندھيد كه ابزار يا اشياء فلزي بين ترمينال ھا ي باتري ارتباط‬
‫برقرار كند‪.‬‬

‫‪١۵‬‬ ‫باتری‬

‫‪۵‬‬
‫دسامبر ‪١١ ،١۵‬‬

‫‪ -۷‬هميشه موقع برداشتن باتري ابتدا قطب منفي يا اتصال زمين )‪ (-‬راباز مي كنيم ‪،‬وبعد قطب‬
‫مثبت)‪. (+‬وهنگام وصل كردن برعكس عمل مي كنيم‪.‬‬

‫‪١۶‬‬ ‫باتری‬

‫روشن كردن ماشين با استفاده از باتري كمكي‬

‫‪ -١‬ھنگام روشن كردن موتور بوسيله كابلھاي كمكي عمليات استارت زدن را با استفاده از دو نفر انجام‬
‫دھيد‪.‬‬
‫‪ -٢‬ھنگام روشن كردن موتور بوسيله ماشين كمكي از اتصال بدنه دوماشين جلوگيري كنيد‪.‬‬
‫‪ -٣‬ھنگام اتصال كابلھاي كمكي سوئيچ ھر دوماشين خاموش باشد‪.‬‬
‫‪ -۴‬ھنگام اتصال كابل كمكي ابتدا كابل مثبت را وصل نموده وھنگام جدا كردن برعكس عمل مي كنيم ابتدا كابل‬
‫منفي يا اتصال بدنه جدا مي كنيم‪.‬‬
‫‪ -۵‬ھنگام برداشتن كابلھاي كمكي دقت نموده واز اتصال گيره ھاي كابلھا به ھمديگر يا اتصال آنھا به بدنه‬
‫ماشين جلوگيري كنيد‪.‬‬
‫‪ -۶‬ھنگام استفاده از كابلھاي كمكي از عينك ايمني ودستكش الستيكي استفاده كنيد‪.‬‬
‫‪ -٧‬ھنگام اتصال باتري ازيك ماشين سالم به ماشيني كه داراي اشكال است ھميشه ازماشيني استفاده كنيد كه‬
‫ولتاژ باتري آن با باتري ماشين داراي ولتاژ يكسان باشد‪.‬‬
‫‪ -٨‬ھنگام روشن كردن موتور با استفاده از باتري ماشين ديگر ‪،‬باتري ھا را بصورت موازي به ھمديگر‬
‫وصل كنيد‪.‬‬
‫‪١٧‬‬ ‫باتری‬

‫‪١٨‬‬ ‫باتری‬

‫‪۶‬‬
‫دسامبر ‪١١ ،١۵‬‬

‫‪١٩‬‬ ‫باتری‬

‫‪٢٠‬‬ ‫باتری‬

‫باتری‬
‫ٓ‬
‫_ بازدید روزانه اب باتری‬
‫_ بازدید روزانه بست های باتری‬
‫_ بازدید روزانه درب باتری‬
‫_ در صورتی که برای مدتی از ماشین استفاده نمی شود ‪ ،‬باید باتری‬
‫ٓ‬ ‫ٓ‬
‫را پس از تخلیه اب و شستشو و گریس کاری بست های ان در‬
‫انبار نگهداری نمود ‪.‬‬
‫‪٢١‬‬ ‫باتری‬

‫‪٧‬‬
‫دسامبر ‪١١ ،١۵‬‬

‫ٓ‬
‫● اب باتري بايد‬
‫‪ 15mm‬باالي‬
‫پليت ها باشد‬

‫● هنگام اضافه‬
‫ٓ‬
‫كردن اب از قيف‬
‫فلزي استفاده‬
‫نكنيد‪.‬‬

‫‪٢٢‬‬ ‫باتری‬

‫‪٢٣‬‬ ‫باتری‬

‫● بست نگهدارنده باتري را ببنديد‪.‬ابتدا قطب مثبت و سپس قطب منفي را توسط‬
‫كابل محكم ببنديد‪.‬‬
‫● توجه‪:‬‬
‫● در هنگام روشن بودن موتور باتري ها را باز نكنيد‪.‬‬
‫● هنگام شارژ باتري بر روي خودرو ابتدا كابل هاي منفي و مثبت باتري را جدا‬
‫كرده و سپس نسبت به شارژ باتري توسط دستگاه اقدام كنيد ‪.‬‬
‫● از بكار بردن وسايل الكـتريكي قبل از روشن كردن خودرو خودداري نماييد ‪.‬‬
‫● مراقب باشيد تا اشياع فلزي موجب اتصال دو قطب به باتري نگردند‪.‬‬

‫‪٢۴‬‬ ‫باتری‬

‫‪٨‬‬
‫دسامبر ‪١١ ،١۵‬‬

‫باتري را به دو نوع مي توان انبار نمود ‪.‬‬

‫الف‪ -‬بصورت خشك‬
‫ب‪ -‬بصورت شارژ شده‬
‫ٓ‬
‫الف‪ -‬باتري خشك را بايد در محلي كه درجه حرارات ان بين منفي ‪ ٥‬تا ‪ ٣٠‬درجه سانتي گراد مي‬
‫باشد‪،‬نگهداريم ‪ .‬بايد توجه داشت كه درپوش خانه هاي باتري بسته باشد ‪ ،‬قطب هاي‬
‫باتري توسط گريس چرب شده باشد و همچنين در مقابل نور قرار نگرفته باشد ‪.‬‬
‫ب‪ -‬انبار نمودن باتري شارژ شده نيز مانند باتري خشك بوده ليكن باتري نبايد بدون الكـتروليت‬
‫باشد ‪ ،‬در ضمن از انبار كردن باتري هاي نيمه شارژ بايد خودداري نمود همچنين بين قطب‬
‫هاي باتري نبايد اتصال برقرار شود و هر ماهي يكبار باتري را شارژ نموده و هز شش ماه‬
‫ٓ‬
‫بازديد كلي انجام گيرد ‪ .‬در زمستان بايد باتري ها بخوبي شارژ شوند تا خطر يخ زدگي اب و‬
‫اسيد از بين برود ‪.‬‬
‫‪٢۵‬‬ ‫باتری‬

‫‪٩‬‬
‫‪٠١/٢۴/١۴٣٣‬‬

‫ﺟﺮﻳﺎن ﻋﺒﻮري از ﻳﻚ ﺳﻴﻢ ﭘﻴﭻ ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﻓﻠﻮي ﻣﻌﻨﺎﻃﻴﺴﻲ و ﻣﻴﺪان ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد‬

‫‪١‬‬
‫‪٠١/٢۴/١۴٣٣‬‬

‫قسمتي از زمان تناوب جريان و يا ولتاژ متناوب از نقطه صفر تا نقطه مورد نظر را فاز گويند‬

‫دو موج همفاز با دامنه هاي متفاوت‬

‫اختالف فاز ‪:‬‬
‫اندازه زمان تناوب جريان زياد ولتاژ متناوب كه‬
‫از نقطه شروع تا نقطه صفر فاصله داشته باشد‬
‫اختالف فاز نامند‬

‫در ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺘﻨﺎوب ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺟﺮﻳﺎن و وﻟﺘﺎژ از ﺻﻔﺮ‬

‫ﺗﺎ ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ و از ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ ﺑﻪ ﺻﻔﺮ و از ﺻﻔﺮ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻴﻨﻴﻤﻢ و از ﻣﻴﻨﻴﻤﻢ ﺑﻪ ﺻﻔﺮ را ﻳﻚ ﺳﻴﻜﻞ ﻧﺎﻣﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻌﺪاد ﺳﻴﻜﻞ ﻫﺎ در ﻳﻚ ﺛﺎﻧﻴﻪ را ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﻫﺮ ﻗﺪر ﺗﻌﺪاد ﺳﻴﻜﻠﻬﺎ در ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ‬
‫ﻣﻮج ﻣﺘﻨﺎوب ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫واﺣﺪ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲ ﻫﺮﺗﺰ )‪ (Hz‬ﻳﺎ ﻫﻤﺎن ﺳﻴﻜﻞ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﻴﻪ‬
‫اﺳﺖ‬

‫ﻃﻮل ﻣﻮج ﻣﺴﺎﻓﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺮﻳﺎن در ﻣﺪﺗﻲ‬

‫ﻛﻪ وﻟﺘﺎژ ﻳﻚ ﺳﻴﻜﻞ ﻛﺎﻣﻞ ﻃﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲ‬
‫ﭘﻴﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫‪٢‬‬
‫‪٠١/٢۴/١۴٣٣‬‬

‫ﻗﺎﻧﻮن دﺳﺖ راﺳﺖ‬

‫اﮔﺮ اﻧﮕﺸـﺖ ﺷﺴـﺖ دﺳـﺖ راﺳـﺖ در ﻣﺴـﻴﺮ ﺟﻬـﺖ ﺟﺮﻳـﺎن ﺑﺎﺷـﺪ ﭼﻬـﺎر‬ ‫‪‬‬
‫اﻧﮕﺸﺖ ﺧﻢ ﺷﺪه دﺳﺖ راﺳﺖ ﻣﻴﺪان ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‬

‫‪Engine room‬‬

‫در دﻳﻨﺎم ﺣﻮزه ي ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻢ ﭘﻴﭻ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه و ﺗﻮﺳﻂ آرﻣﻴﭽﺮ‬ ‫•‬
‫درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد اﻣﺎ در آﻟﺘﺮﻧﺎﺗﻮر ﺣﻮزه ﺗﻮﺳﻂ روﺗﻮر در ﻣﺮﻛﺰ اﻳﺠﺎد ﺷﺪه و‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻴﻢ ﭘﻴﭻ ﻫﺎي اﺳﺘﺎﺗﻮر درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫آﻟﺘﺮﻧﺎﺗﻮر وزن ﻛﻤﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﻳﻨﺎم دارد‬ ‫•‬
‫آﻟﺘﺮﻧﺎﺗﻮر ﺣﺠﻢ ﻛﻤﺘﺮي را اﺷﻐﺎل ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‬ ‫•‬
‫ﻧﮕﻬﺪاري آﻟﺘﺮﻧﺎﺗﻮر ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺳﺎده ﺗﺮ از دﻳﻨﺎم ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫•‬
‫آﻓﺘﺎﻣﺎﺗﻬﺎي ﻣﺼﺮﻓﻲ در آﻟﺘﺮﻧﺎﺗﻮر ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺳﺎده ﺗﺮ و ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺳﺮوﻳﺲ ﻛﻤﺘﺮي‬ ‫•‬
‫دارد‬
‫دﻳﻨﺎم ﻓﻘﻂ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺷﺎرژ ﺑﺎﺗﺮي در دورﻫﺎي ﺑﺎﻻ رادارد ﻳﻌﻨﻲ دﻳﻨﺎم در دورﻫﺎي‬ ‫•‬
‫ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻃﺮي را ﺷﺎرژ ﻛﻨﺪ اﻣﺎ آﻟﺘﺮﻧﺎﺗﻮر در ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻲ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻃﺮي را ﺷﺎرژ ﻛﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺗﻤﺎم ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﺑﺮﻗﻲ را ﻧﻴﺰ‬
‫ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﺣﺘﻲ در دور ارام‬

‫‪٣‬‬
‫‪٠١/٢۴/١۴٣٣‬‬

‫الف – روتور ‪:‬‬

‫روتور مجموعه ای است که وظيفه توليد حوزه مغناطيسی را در الترناتور‬
‫به عھده دارد‬
‫ب‪ -‬استاتور ‪:‬‬
‫استاتور مجموعه سيم پيچی می باشد که در اثر برخورد حوزه با ان‬
‫جريان الکتريسته توليد ميکند‪.‬‬

‫ج – دﻳﻮد ﻫﺎ ‪:‬‬
‫ﭼﻮن ﺟﺮﻳﺎن ﺧﺮوﺟﻲ اﻟﺘﺮﻧﺎﺗﻮر ﻣﺘﻨﺎوب اﺳﺖ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻤﻴﺘﻮان‬
‫ﺑﺎﻃﺮي را ﺷﺎرژ ﻛﺮد ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ‬
‫در ﺳﺮ راه ﺧﺮوﺟﻲ اﻟﺘﺮﻧﺎﺗﻮر از دﻳﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫الف – روتور ‪:‬‬

‫روتور مجموعه ای است که وظيفه توليد حوزه مغناطيسی را در الترناتور‬
‫به عھده دارد‬

‫‪۴‬‬
‫‪٠١/٢۴/١۴٣٣‬‬

‫ب‪ -‬استاتور ‪:‬‬

‫استاتور مجموعه سيم پيچی می باشد که در اثر برخورد حوزه با ان جريان‬
‫الکتريسته توليد ميکند‪.‬‬

‫ج – دﻳﻮد ﻫﺎ ‪:‬‬
‫ﭼﻮن ﺟﺮﻳﺎن ﺧﺮوﺟﻲ اﻟﺘﺮﻧﺎﺗﻮر ﻣﺘﻨﺎوب اﺳﺖ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻤﻴﺘﻮان‬
‫ﺑﺎﻃﺮي را ﺷﺎرژ ﻛﺮد ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ‬
‫در ﺳﺮ راه ﺧﺮوﺟﻲ اﻟﺘﺮﻧﺎﺗﻮر از دﻳﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪۵‬‬
٠١/٢۴/١۴٣٣

۶
‫‪٠١/٢۴/١۴٣٣‬‬

‫د‪ -‬پوسته ‪:‬‬

‫الترناتور از دو پوسته جدا از ھم تشکيل شده است که معموال از جنس‬
‫الومينيوم می باشند بدنه فلزی استاتور مابين اين دو پوسته قرار می‬
‫گيرد ‪.‬‬

‫و‪ -‬پولی و پنکه ‪:‬‬

‫قسمتی از محور روتور از پوسته جلوئی الترناتور بيرون است روی اين‬
‫قسمت يک پولی و پنکه قرار دارد که ھر دو انھا توسط يک خار به محور‬
‫روتورمتصل می شوند جلوی انھا يک مھره بسته می شود و تسمه روی‬
‫اين پولی قرار گرفته که با گردش تسمه پولی گردش کرده و باعث‬
‫حرکت روتور می شود ھمراه پولی پنکه ھم گردش کردھو ھوا را‬
‫از جلو وارد الترناتور و از عقب ان خارج می کند تا باعث‬
‫خنک شدن قطعات الترناتور گردد‪.‬‬

‫ه – ﺟﺎزﻏﺎﻟﻲ و زﻏﺎﻟﻬﺎ ‪:‬‬

‫در اﻟﺘﺮﻧﺎﺗﻮر ﺟﺮﻳﺎن زﻳﺎدي از زﻏﺎﻟﻬﺎ ﻧﻤﻲ ﮔﺬرد و ﺑﻪ‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ زﻏﺎﻟﻬﺎ زﻳﺎد ﺑﺰرگ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ اﻳﻦ زﻏﺎﻟﻬﺎ در ﻳﻚ ﺟﺎ زﻏﺎﻟﻲ‬
‫ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ زﻏﺎﻟﻬﺎ روي ﻛﻠﻜﺘﻮر اﻧﺘﻬﺎي روﺗﻮر ﻗﺮار ﻣﻲ‬
‫ﮔﻴﺮﻧﺪ ﭘﺸﺖ اﻳﻦ زﻏﺎﻟﻬﺎ ﻳﻚ ﻓﻨﺮ ﻛﻮﭼﻚ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ زﻏﺎﻟﻬﺎ را‬
‫ﺑﺮ روي ﻛﻠﻜﺘﻮر ﻣﻲ ﻓﺸﺎرد در ﺑﻌﻀﻲ از اﻟﺘﺮﻧﺎﺗﻮرﻫﺎ ﻛﻪ اﻓﺘﺎﻣﺎت اﻧﻬﺎ‬
‫ﺗﺮاﻧﺰﻳﺴﺘﻮري ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﻓﺘﺎﻣﺎت و ﺟﺎ زﻏﺎﻟﻲ روي ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻧﺼﺐ‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‬
‫ز‪ -‬اﻓﺘﺎﻣﺎت اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ‪:‬وﻇﻴﻔﻪ اﻓﺘﺎﻣﺎت ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻧﻤﻮدن ﺑﺮق‬
‫ورودي ﻛﻪ از ﻻﻣﭗ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻧﻤﻮده و ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ‬
‫زﻏﺎل ﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻴﻢ ﭘﻴﭽﻲ روﺗﻮر ﻣﻲ ﺑﺮد ‪.‬‬

‫‪٧‬‬
٠١/٢۴/١۴٣٣

٨
٠١/٢۴/١۴٣٣

٩
‫‪٠١/٢۴/١۴٣٣‬‬

‫اگ ر ي ک ع دد س يم عم ود ب ه ي ک‬
‫ميدان مغناطيسی قرار دھيم )مط ابق‬
‫شکل(‪ ،‬ھنگاميکه جريان عبوری از‬
‫سيم صفر است به سيم ھ يچ نيروي ی‬
‫از طرف ميدان وارد نمی شود ول ی‬
‫ب ه مح ض برق راری جري ان‪ ،‬ي ک‬
‫مي دان مغناطيس ی ني ز در اط راف‬
‫س يم بوج ود م ی آي د ک ه باع ث دف ع‬
‫سيم در جھت عمود بر ميدان ‪ B‬م ی‬
‫شود‬

‫‪١٠‬‬
٠١/٢۴/١۴٣٣

١١
٠١/٢۴/١۴٣٣

١٢
٠١/٢۴/١۴٣٣

١٣
٠١/٢١/١۴٣٣

1
2

3
4

6
5

1
2

3
4

6
5

١
٠١/٢١/١۴٣٣

٢
٠١/٢١/١۴٣٣

٣
 ‫‪PARTS‬‬ ‫ﻗﻄﻌﺎت‬
‫‪ELECTRICAL SYMBOLS‬‬
‫‪IN DRAWING‬‬ ‫‪METHOD‬‬ ‫روش‬
‫‪FACTORY‬‬ ‫‪MATERIAL‬‬ ‫ﻣﻮاد‬
‫‪STANDARDS‬‬ ‫ﻧﻤﺎدﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ در ﻧﻘﺸﻪ‬
‫‪H.S:11W15‬‬ ‫ﺷﻤﺎره اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪:‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ‪:‬‬ ‫وﯾﺮاﯾﺶ ‪:‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪:‬‬ ‫ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪه ‪ :‬ﮔﺮوه ﯾﮑﺴﺎن ﺳﺎزی‬ ‫ﺗﺄﯾﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ‪:‬‬
‫‪80/4/30‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1/17‬‬

‫‪1-DIN‬‬ ‫‪40713‬‬ ‫ﻣﺄﺧﺬ ‪:‬‬

‫‪2-DIN‬‬ ‫‪40717‬‬
‫‪3-ISO‬‬ ‫‪40900‬‬
‫‪4-BS‬‬ ‫‪EN60617‬‬
‫‪ -1‬داﻣﻨﻪ ﮐﺎرﺑﺮد ‪:‬‬
‫اﯾــﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻋﻼﺋﻢ و ﻧﻤﺎدﻫﺎی ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻫﭙﮑﻮ اﺧﺘﺼﺎص ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪ .‬ﭘﯿﺮوی از ﻣﻔﺎد اﯾﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻪ‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻬﯿﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪ -2‬ﻣﺸﺨﺼﺎت اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ‪:‬‬

‫‪ 2-1‬ﻋﻼﺋﻢ و ﻧﻤﺎدﻫﺎی ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺪه در اﯾﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮوه ﺑﻨﺪی ﺷﺪه در ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ 1‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬

‫)ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪( 1‬‬

‫ردﯾﻒ‬ ‫ﻋﻼﻣﺖ‬ ‫ﺷﺮح‬
‫وﻟﺘﺎژ ‪ ،‬ﺟﺮﯾﺎن‬

‫‪1‬‬ ‫ﺟﺮﯾﺎن ﻣﺘﻨﺎوب‬

‫‪2‬‬ ‫ﺟﺮﯾﺎن ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬

‫‪3‬‬ ‫ﻗﻄﺐ ﻣﺜﺒﺖ‬

‫‪4‬‬ ‫ﻗﻄﺐ ﻣﻨﻔﯽ‬

‫‪5‬‬ ‫ﺑﺎﻃﺮی ‪ ،‬آﮐﻮﻣﻮﻻﺗﻮر ) ﺧﻂ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ ﻋﻼﻣﺖ ﻗﻄﺐ ﻣﺜﺒﺖ ‪ ،‬ﺧﻂ ﮐﻮﺗﺎﻫﺘﺮ ﻋﻼﻣﺖ‬
‫ﻗﻄﺐ ﻣﻨﻔﯽ (‬

‫ﺣﺮوف ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻣﺎﺷﯿﻨﻬﺎ و دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ‬

‫‪1‬‬ ‫وﻟﺘﺎژ‬

‫‪2‬‬ ‫ﺷﺪت ﺟﺮﯾﺎن‬

‫‪3‬‬ ‫ﮐﻠﯿﺪ ‪ ،‬ﮐﻠﯿﺪ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ‬

‫‪4‬‬ ‫ﻣﻮﺗﻮر‬

‫‪5‬‬ ‫ژﻧﺮاﺗﻮر‬

‫_______________________________________________________________________________________‬
‫ﮐﺪ ﻓﺮم ‪4063101‬‬
 ‫‪PARTS‬‬ ‫ﻗﻄﻌﺎت‬
‫‪ELECTRICAL SYMBOLS‬‬
‫‪IN DRAWING‬‬ ‫‪METHOD‬‬ ‫روش‬
‫‪FACTORY‬‬ ‫‪MATERIAL‬‬ ‫ﻣﻮاد‬
‫‪STANDARDS‬‬ ‫ﻧﻤﺎدﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ در ﻧﻘﺸﻪ‬
‫‪H.S:11W15‬‬ ‫ﺷﻤﺎره اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪:‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ‪:‬‬ ‫وﯾﺮاﯾﺶ ‪:‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪:‬‬ ‫ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪه ‪ :‬ﮔﺮوه ﯾﮑﺴﺎن ﺳﺎزی‬ ‫ﺗﺄﯾﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ‪:‬‬
‫‪80/4/30‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2/17‬‬

‫ردﯾﻒ‬ ‫ﻋﻼﻣﺖ‬ ‫ﺷﺮح‬

‫ﺳﻮﺋﯿﭻ‬
‫‪6‬‬
‫ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ‬
‫‪7‬‬
‫ﺧﺎزن‬
‫‪8‬‬
‫ﮐﺎﺑﻞ‬
‫‪9‬‬
‫ﺳﻠﻒ‬
‫‪10‬‬
‫ﺳﯿﻢ زﻣﯿﻦ‬
‫‪11‬‬
‫ﻧﻮل‬
‫‪12‬‬
‫ﮐﻨﺘﺎﮐﺘﻮر ‪ ،‬رﻟﻪ‬
‫‪13‬‬
‫دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ ‪ ،‬ﻣﺎﺷﯿﻨﻬﺎ ) ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻋﻤﻮﻣﯽ(‬

‫‪1‬‬ ‫دﺳﺘﮕﺎه اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی ‪ ،‬ﻣﺎﺷﯿﻦ‬

‫‪2‬‬ ‫وﺳﯿﻠﻪ ای ﮐﻪ وﻇﯿﻔﻪ ﺧﺎﺻﯽ را ﺑﻌﻬﺪه دارد‬

‫ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮر ﻣﺎﺗﻮر‬
‫‪3‬‬
‫‪4‬‬ ‫ﺷﻤﺎرﻧﺪه ‪ ،‬ﮐﻨﺘﻮر‬

‫‪5‬‬ ‫آﻣﭙﺮﻣﺘﺮ‬

‫وﻟﺘﻤﺘﺮ‬
‫‪6‬‬
‫ﻣﻮﺗﻮر ﺟﺮﯾﺎن ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬
‫‪7‬‬

‫‪8‬‬ ‫ﻣﻮﺗﻮر ﺳﻪ ﻓﺎزه ـ ﺗﮏ ﻓﺎز‬

‫‪9‬‬ ‫ژﻧﺮاﺗﻮر ‪ ،‬ﻣﻮﻟﺪ‬

‫_______________________________________________________________________________________‬
‫ﮐﺪ ﻓﺮم ‪4063101‬‬
 ‫‪PARTS‬‬ ‫ﻗﻄﻌﺎت‬
‫‪ELECTRICAL SYMBOLS‬‬
‫‪IN DRAWING‬‬ ‫‪METHOD‬‬ ‫روش‬
‫‪FACTORY‬‬ ‫‪MATERIAL‬‬ ‫ﻣﻮاد‬
‫‪STANDARDS‬‬ ‫ﻧﻤﺎدﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ در ﻧﻘﺸﻪ‬
‫‪H.S:11W15‬‬ ‫ﺷﻤﺎره اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪:‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ‪:‬‬ ‫وﯾﺮاﯾﺶ ‪:‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪:‬‬ ‫ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪه ‪ :‬ﮔﺮوه ﯾﮑﺴﺎن ﺳﺎزی‬ ‫ﺗﺄﯾﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ‪:‬‬
‫‪80/4/30‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3/17‬‬

‫ردﯾﻒ‬ ‫ﻋﻼﻣﺖ‬ ‫ﺷﺮح‬

‫ﺳﺎﻋﺖ ﺷﻤﺎر‬
‫‪10‬‬
‫ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺳﻄﺢ ﻣﺎﯾﻊ‬
‫‪11‬‬

‫دورﺳﻨﺞ‬
‫‪12‬‬
‫ﻓﺸﺎر ﺳﻨﺞ‬
‫‪13‬‬

‫دﻣﺎﺳﻨﺞ‬
‫‪14‬‬
‫ﮐﻠﯿﺪﻫﺎی ﭘﻠﻪ ای‬

‫‪1‬‬ ‫ﮐﻠﯿﺪ ﻧﺮﻣﺎل ﺑﺎز‬

‫‪2‬‬ ‫ﮐﻠﯿﺪ ﻧﺮﻣﺎل ﺑﺴﺘﻪ‬

‫‪3‬‬ ‫ﮐﻠﯿﺪ دو وﺿﻌﯿﺘﯽ ﻣﺒﺪل‬

‫‪4‬‬ ‫ﮐﻠﯿﺪ ﺳﻪ وﺿﻌﯿﺘﯽ‬

‫‪5‬‬ ‫وﺻﻞ ﮐﻨﻨﺪه دوﻗﻄﺒﯽ )ﮐﻠﯿﺪ ‪ 1‬زودﺗﺮ از ﮐﻠﯿﺪ ‪ 2‬ﻣﯽ ﺑﻨﺪد(‬

‫‪6‬‬ ‫ﻗﻄﻊ ﮐﻨﻨﺪه دوﻗﻄﺒﯽ )ﮐﻠﯿﺪ ‪ 1‬زودﺗﺮ از ﮐﻠﯿﺪ ‪ 2‬ﺑﺎز ﻣﯽ ﮐﻨﺪ(‬

‫_______________________________________________________________________________________‬
‫ﮐﺪ ﻓﺮم ‪4063101‬‬
 ‫‪PARTS‬‬ ‫ﻗﻄﻌﺎت‬
‫‪ELECTRICAL SYMBOLS‬‬
‫‪IN DRAWING‬‬ ‫‪METHOD‬‬ ‫روش‬
‫‪FACTORY‬‬ ‫‪MATERIAL‬‬ ‫ﻣﻮاد‬
‫‪STANDARDS‬‬ ‫ﻧﻤﺎدﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ در ﻧﻘﺸﻪ‬
‫‪H.S:11W15‬‬ ‫ﺷﻤﺎره اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪:‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ‪:‬‬ ‫وﯾﺮاﯾﺶ ‪:‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪:‬‬ ‫ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪه ‪ :‬ﮔﺮوه ﯾﮑﺴﺎن ﺳﺎزی‬ ‫ﺗﺄﯾﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ‪:‬‬
‫‪80/4/30‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪4/17‬‬

‫ردﯾﻒ‬ ‫ﻋﻼﻣﺖ‬ ‫ﺷﺮح‬

‫‪7‬‬ ‫ﮐﻠﯿﺪ ﺣﺪّی) ﻟﯿﻤﯿﺖ ﺳﻮﺋﯿﭻ( ﺑﺎ ﮐﻨﺘﺎﮐﺖ ﺑﺎز‬

‫‪8‬‬ ‫ﮐﻠﯿﺪ ﺣﺪّی) ﻟﯿﻤﯿﺖ ﺳﻮﺋﯿﭻ ( ﺑﺎ ﮐﻨﺘﺎﮐﺖ ﺑﺴﺘﻪ‬

‫‪9‬‬ ‫ﮐﻠﯿﺪ اﺿﻄﺮاری‬

‫‪10‬‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺳﻄﺢ ﻣﺎﯾﻊ‬

‫‪11‬‬ ‫ﺟﺪا ﮐﻨﻨﺪه ﺑﺎ ﻓﯿﻮز‬

‫‪12‬‬ ‫ﻗﻄﻊ ﺟﺮﯾﺎن اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ‬

‫راه اﻧﺪازی دﺳﺘﯽ و ﯾﺎ ﭘﺎﯾﯽ‬

‫ﮐﻠّﯽ‬
‫‪1‬‬

‫ﺑﺎ ﻓﺸﺎردادن‬
‫‪2‬‬

‫ﺑﺎ ﮐﺸﯿﺪن‬
‫‪3‬‬

‫ﺑﺎ ﭼﺮﺧﺎﻧﺪن‬
‫‪4‬‬

‫_______________________________________________________________________________________‬
‫ﮐﺪ ﻓﺮم ‪4063101‬‬
 ‫‪PARTS‬‬ ‫ﻗﻄﻌﺎت‬
‫‪ELECTRICAL SYMBOLS‬‬
‫‪IN DRAWING‬‬ ‫‪METHOD‬‬ ‫روش‬
‫‪FACTORY‬‬ ‫‪MATERIAL‬‬ ‫ﻣﻮاد‬
‫‪STANDARDS‬‬ ‫ﻧﻤﺎدﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ در ﻧﻘﺸﻪ‬
‫‪H.S:11W15‬‬ ‫ﺷﻤﺎره اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪:‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ‪:‬‬ ‫وﯾﺮاﯾﺶ ‪:‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪:‬‬ ‫ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪه ‪ :‬ﮔﺮوه ﯾﮑﺴﺎن ﺳﺎزی‬ ‫ﺗﺄﯾﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ‪:‬‬
‫‪80/4/30‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪5/17‬‬

‫ردﯾﻒ‬ ‫ﻋﻼﻣﺖ‬ ‫ﺷﺮح‬

‫ﺑﺎ ﭘﺪال ) ﭘﺎﯾﯽ(‬
‫‪5‬‬

‫راه اﻧﺪاز ﺗﺄﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮ‬

‫ﺑﺪون ﺗﻤﺎس ) ﺑﺎ ﻧﺰدﯾﮑﯽ (‬
‫‪1‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻤﺎس‬
‫‪2‬‬

‫ﺑﺎ ﺑﯽ ﻣﺘﺎل ) ﺣﺮارﺗﯽ (‬

‫‪3‬‬

‫راه اﻧﺪاز ﺑﺎ ﻧﯿﺮو‬

‫‪1‬‬ ‫ﻧﻤﺎﯾﺶ ﮐﻠﯽ‬

‫‪2‬‬ ‫ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺣﺮارت‬

‫‪3‬‬ ‫ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻓﺸﺎر‬

‫‪4‬‬ ‫ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﭘﯿﺴﺘﻮن ﻫﯿﺪروﻟﯿﮏ ﯾﺎ ﭘﻨﻮﻣﺎﺗﯿﮏ‬

‫ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻏﻠﻄﮏ‬
‫‪5‬‬

‫‪6‬‬ ‫ﺑﺎزﮐﻨﻨﺪه ‪ ،‬ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﺎ ﻏﻠﻄﮏ‬

‫_______________________________________________________________________________________‬
‫ﮐﺪ ﻓﺮم ‪4063101‬‬
 ‫‪PARTS‬‬ ‫ﻗﻄﻌﺎت‬
‫‪ELECTRICAL SYMBOLS‬‬
‫‪IN DRAWING‬‬ ‫‪METHOD‬‬ ‫روش‬
‫‪FACTORY‬‬ ‫‪MATERIAL‬‬ ‫ﻣﻮاد‬
‫‪STANDARDS‬‬ ‫ﻧﻤﺎدﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ در ﻧﻘﺸﻪ‬
‫‪H.S:11W15‬‬ ‫ﺷﻤﺎره اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪:‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ‪:‬‬ ‫وﯾﺮاﯾﺶ ‪:‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪:‬‬ ‫ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪه ‪ :‬ﮔﺮوه ﯾﮑﺴﺎن ﺳﺎزی‬ ‫ﺗﺄﯾﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ‪:‬‬
‫‪80/4/30‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪6/17‬‬

‫ردﯾﻒ‬ ‫ﻋﻼﻣﺖ‬ ‫ﺷﺮح‬

‫‪7‬‬ ‫ﺑﺎ اﻫﺮم‬

‫‪8‬‬ ‫ﺑﺎ ﺟﺮﯾﺎن ﺳّﯿﺎل‬

‫اﺟﺰاء ﻣﺪار‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫‪1‬‬

‫ﺧﺎزن‬
‫‪2‬‬
‫ﺳﻠﻒ‬
‫‪3‬‬
‫آﻫﻦ رﺑﺎی داﺋﻢ‬
‫‪4‬‬
‫ﻓﯿﻮز‬
‫‪5‬‬

‫ﻣﺒﺪل‬
‫‪6‬‬

‫زﻧﮓ‬
‫‪7‬‬

‫ﺑﻮق‬
‫‪8‬‬

‫ﺳﻮت ‪ ،‬زﻧﮓ اﺧﻄﺎر‬

‫‪9‬‬

‫آژﯾﺮ‬
‫‪10‬‬

‫ﺗﺮﻣﻮﮐﻮﭘﻞ‬
‫‪11‬‬

‫_______________________________________________________________________________________‬
‫ﮐﺪ ﻓﺮم ‪4063101‬‬
 ‫‪PARTS‬‬ ‫ﻗﻄﻌﺎت‬
‫‪ELECTRICAL SYMBOLS‬‬
‫‪IN DRAWING‬‬ ‫‪METHOD‬‬ ‫روش‬
‫‪FACTORY‬‬ ‫‪MATERIAL‬‬ ‫ﻣﻮاد‬
‫‪STANDARDS‬‬ ‫ﻧﻤﺎدﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ در ﻧﻘﺸﻪ‬
‫‪H.S:11W15‬‬ ‫ﺷﻤﺎره اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪:‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ‪:‬‬ ‫وﯾﺮاﯾﺶ ‪:‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪:‬‬ ‫ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪه ‪ :‬ﮔﺮوه ﯾﮑﺴﺎن ﺳﺎزی‬ ‫ﺗﺄﯾﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ‪:‬‬
‫‪80/4/30‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪7/17‬‬

‫ردﯾﻒ‬ ‫ﻋﻼﻣﺖ‬ ‫ﺷﺮح‬

‫) ﺗﺮﻧﺴﯿﻤﺘﺮ(ﺣﺮارت ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ‪ ،‬ﺳﻄﺢ ‪ ،‬دور ﺳﻨﺞ‬
‫‪12‬‬

‫‪13‬‬ ‫رﯾﺴﯿﻮر‬

‫‪14‬‬ ‫ﯾﮑﺴﻮ ﺳﺎز‬

‫اﻧﻮاع ﻻﻣﭙﻬﺎ‬

‫‪1‬‬ ‫ﻻﻣﭗ روﺷﻨﺎﯾﯽ و ﺳﯿﮕﻨﺎل‬

‫‪2‬‬ ‫ﻻﻣﭗ دو ﮐﻨﺘﺎﮐﺖ‬

‫‪3‬‬ ‫ﻻﻣﭗ اﺿﻄﺮاری‬

‫‪4‬‬ ‫ﻻﻣﭗ راﻫﻨﻤﺎ ‪ ،‬ﭼﺸﻤﮏ زن‬

‫‪5‬‬ ‫ﻻﻣﭗ ﺑﺎ ﮐﻠﯿﺪ‬

‫‪6‬‬ ‫ﭼﺮاغ ﺧﻄﺮ ﮔﺮدان‬

‫‪7‬‬ ‫ﻧﻮراﻓﮑﻦ ‪ ،‬ﭘﺮژﮐﺘﻮر‬

‫_______________________________________________________________________________________‬
‫ﮐﺪ ﻓﺮم ‪4063101‬‬
 ‫‪PARTS‬‬ ‫ﻗﻄﻌﺎت‬
‫‪ELECTRICAL SYMBOLS‬‬
‫‪IN DRAWING‬‬ ‫‪METHOD‬‬ ‫روش‬
‫‪FACTORY‬‬ ‫‪MATERIAL‬‬ ‫ﻣﻮاد‬
‫‪STANDARDS‬‬ ‫ﻧﻤﺎدﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ در ﻧﻘﺸﻪ‬
‫‪H.S:11W15‬‬ ‫ﺷﻤﺎره اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪:‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ‪:‬‬ ‫وﯾﺮاﯾﺶ ‪:‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪:‬‬ ‫ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪه ‪ :‬ﮔﺮوه ﯾﮑﺴﺎن ﺳﺎزی‬ ‫ﺗﺄﯾﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ‪:‬‬
‫‪80/4/30‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪8/17‬‬

‫ردﯾﻒ‬ ‫ﻋﻼﻣﺖ‬ ‫ﺷﺮح‬

‫ﻋﻼﻣﺖ ﻣﺸﺨﺼﻪ‬

‫‪1‬‬ ‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ‬

‫‪2‬‬ ‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻨﻈﯿﻢ‬

‫‪3‬‬ ‫ﮐﻨﺘﺮل ﺷﺪه‬

‫‪4‬‬ ‫ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﻪ‬

‫‪5‬‬ ‫ﺗﻐﯿﯿﺮﭘﺬﯾﺮی‬

‫‪6‬‬ ‫اﺛﺮ ﺣﺮارﺗﯽ‬

‫‪7‬‬ ‫اﺛﺮ ﺗﺎﺑﺶ‬

‫‪8‬‬ ‫ﺳﯿﻢ ﭘﯿﭻ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ‬

‫‪9‬‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻨﻈﯿﻢ ‪ 5‬ﭘﻠﻪ‬

‫‪10‬‬ ‫ﯾﮑﺴﻮ ﺳﺎز ‪ ،‬ﮐﻨﺘﺮل ﺷﺪه‬

‫‪11‬‬ ‫دﯾﻮد ﻧﻮری‬

‫‪12‬‬ ‫ﮐﻠﯿﺪ ﺣﻔﺎﻇﺘﯽ ﺑﺎ رﻫﺎ ﮐﻨﻨﺪه ﺣﺮارﺗﯽ‬

‫_______________________________________________________________________________________‬
‫ﮐﺪ ﻓﺮم ‪4063101‬‬
 ‫‪PARTS‬‬ ‫ﻗﻄﻌﺎت‬
‫‪ELECTRICAL SYMBOLS‬‬
‫‪IN DRAWING‬‬ ‫‪METHOD‬‬ ‫روش‬
‫‪FACTORY‬‬ ‫‪MATERIAL‬‬ ‫ﻣﻮاد‬
‫‪STANDARDS‬‬ ‫ﻧﻤﺎدﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ در ﻧﻘﺸﻪ‬
‫‪H.S:11W15‬‬ ‫ﺷﻤﺎره اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪:‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ‪:‬‬ ‫وﯾﺮاﯾﺶ ‪:‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪:‬‬ ‫ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪه ‪ :‬ﮔﺮوه ﯾﮑﺴﺎن ﺳﺎزی‬ ‫ﺗﺄﯾﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ‪:‬‬
‫‪80/4/30‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪9/17‬‬

‫ردﯾﻒ‬ ‫ﻋﻼﻣﺖ‬ ‫ﺷﺮح‬

‫ﻧﻮع اﺗﺼﺎل‬

‫‪1‬‬ ‫اﺗﺼﺎل ﺳﺮی‬

‫‪2‬‬ ‫اﺗﺼﺎل ﻣﻮازی‬

‫‪3‬‬ ‫اﺗﺼﺎل ﺳﺘﺎره‬

‫‪4‬‬ ‫اﺗﺼﺎل ﻣﺜﻠﺚ‬

‫‪5‬‬ ‫اﺗﺼﺎل ﺳﺘﺎره ـ ﻣﺜﻠﺚ‬

‫دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎی اﺗﺼﺎل‬
‫‪1‬‬ ‫ﭘﺮﯾﺰ ﺳﺎده‬

‫‪2‬‬ ‫ﭘﺮﯾﺰ دوﺑﻞ‬

‫‪3‬‬ ‫ﭘﺮﯾﺰ ﭼﻨﺪﺗﺎﺋﯽ ) ﺳﻪ ﺗﺎﺋﯽ(‬

‫‪4‬‬ ‫ﭘﺮﯾﺰ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺷﺪه ﺳﺎده‬

‫‪5‬‬ ‫ﭘﺮﯾﺰ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺷﺪه دوﺑﻞ‬

‫‪6‬‬
‫ﭘﺮﯾﺰ ﺑﺎ ﮐﻠﯿﺪ‬
‫‪7‬‬ ‫ﭘﺮﯾﺰ ﺗﻘﺴﯿﻢ‬

‫_______________________________________________________________________________________‬
‫ﮐﺪ ﻓﺮم ‪4063101‬‬
 ‫‪PARTS‬‬ ‫ﻗﻄﻌﺎت‬
‫‪ELECTRICAL SYMBOLS‬‬
‫‪IN DRAWING‬‬ ‫‪METHOD‬‬ ‫روش‬
‫‪FACTORY‬‬ ‫‪MATERIAL‬‬ ‫ﻣﻮاد‬
‫‪STANDARDS‬‬ ‫ﻧﻤﺎدﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ در ﻧﻘﺸﻪ‬
‫‪H.S:11W15‬‬ ‫ﺷﻤﺎره اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪:‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ‪:‬‬ ‫وﯾﺮاﯾﺶ ‪:‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪:‬‬ ‫ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪه ‪ :‬ﮔﺮوه ﯾﮑﺴﺎن ﺳﺎزی‬ ‫ﺗﺄﯾﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ‪:‬‬
‫‪80/4/30‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪10/17‬‬

‫ردﯾﻒ‬ ‫ﻋﻼﻣﺖ‬ ‫ﺷﺮح‬

‫‪8‬‬ ‫اﺗﺼﺎل‬

‫‪9‬‬ ‫ﺗﺮﻣﯿﻨﺎل‬

‫‪10‬‬ ‫دوﺷﺎﺧﻪ‬

‫‪11‬‬ ‫دوﺷﺎﺧﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺷﺪه‬

‫‪12‬‬ ‫ﺑﺪﻧﻪ دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ‬

‫رﻟﻪ ﺣﻔﺎﻇﯽ‬

‫‪1‬‬ ‫رﻟﻪ اﻟﮑﺘﺮو ﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺲ ﺟﺮﯾﺎن اﺿﺎﻓﯽ‬

‫‪2‬‬ ‫رﻟﻪ اﻟﮑﺘﺮو ﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺲ ﺟﺮﯾﺎن ﮐﻢ‬

‫‪3‬‬ ‫رﻟﻪ ﺟﺮﯾﺎن ﻏﻠﻂ‬

‫‪4‬‬ ‫رﻟﻪ وﻟﺘﺎژ اﺿﺎﻓﯽ‬

‫_______________________________________________________________________________________‬
‫ﮐﺪ ﻓﺮم ‪4063101‬‬
 ‫‪PARTS‬‬ ‫ﻗﻄﻌﺎت‬
‫‪ELECTRICAL SYMBOLS‬‬
‫‪IN DRAWING‬‬ ‫‪METHOD‬‬ ‫روش‬
‫‪FACTORY‬‬ ‫‪MATERIAL‬‬ ‫ﻣﻮاد‬
‫‪STANDARDS‬‬ ‫ﻧﻤﺎدﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ در ﻧﻘﺸﻪ‬
‫‪H.S:11W15‬‬ ‫ﺷﻤﺎره اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪:‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ‪:‬‬ ‫وﯾﺮاﯾﺶ ‪:‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪:‬‬ ‫ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪه ‪ :‬ﮔﺮوه ﯾﮑﺴﺎن ﺳﺎزی‬ ‫ﺗﺄﯾﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ‪:‬‬
‫‪80/4/30‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪11/17‬‬

‫ردﯾﻒ‬ ‫ﻋﻼﻣﺖ‬ ‫ﺷﺮح‬

‫‪5‬‬ ‫رﻟﻪ وﻟﺘﺎژ ﮐﻢ‬

‫‪6‬‬ ‫رﻟﻪ وﻟﺘﺎژ ﻏﻠﻂ‬

‫‪7‬‬ ‫رﻟﻪ ﺣﺮارﺗﯽ‬

‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻧﯿﻤﻪ ﻫﺎدی‬

‫‪1‬‬ ‫دﯾﻮد ﻧﯿﻤﻪ ﻫﺎدی‬

‫‪3‬‬ ‫ﺗﺮازﯾﺴﺘﻮر ‪PNP‬‬

‫‪4‬‬ ‫ﺗﺮاﻧﺰﯾﺴﺘﻮر ‪NPN‬‬

‫_______________________________________________________________________________________‬
‫ﮐﺪ ﻓﺮم ‪4063101‬‬
 ‫‪PARTS‬‬ ‫ﻗﻄﻌﺎت‬
‫‪ELECTRICAL SYMBOLS‬‬
‫‪IN DRAWING‬‬ ‫‪METHOD‬‬ ‫روش‬
‫‪FACTORY‬‬ ‫‪MATERIAL‬‬ ‫ﻣﻮاد‬
‫‪STANDARDS‬‬ ‫ﻧﻤﺎدﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ در ﻧﻘﺸﻪ‬
‫‪H.S:11W15‬‬ ‫ﺷﻤﺎره اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪:‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ‪:‬‬ ‫وﯾﺮاﯾﺶ ‪:‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪:‬‬ ‫ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪه ‪ :‬ﮔﺮوه ﯾﮑﺴﺎن ﺳﺎزی‬ ‫ﺗﺄﯾﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ‪:‬‬
‫‪80/4/30‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪12/17‬‬

‫ردﯾﻒ‬ ‫ﻋﻼﻣﺖ‬ ‫ﺷﺮح‬

‫رﻟﻪ اﻟﮑﺘﺮو ﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺲ‬

‫‪1‬‬ ‫رﻟﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺲ ‪ ،‬ﻋﻤﻮﻣﯽ‬

‫‪2‬‬ ‫رﻟﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺲ ﺑﺎ وﺻﻞ ﺗﺄﺧﯿﺮی ) ﺗﺎﯾﻤﺮ(‬

‫‪3‬‬ ‫رﻟﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺲ ﺑﺎ ﻗﻄﻊ ﺗﺄﺧﯿﺮی ) ﺗﺎﯾﻤﺮ(‬

‫‪4‬‬ ‫رﻟﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺲ ﺑﺎ ﻗﻄﻊ و وﺻﻞ ﺗﺄﺧﯿﺮی ) ﺗﺎﯾﻤﺮ(‬

‫‪5‬‬ ‫رﻟﻪ ﺣﻔﺎﻇﺘﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺟﺮﯾﺎن زﯾﺎد ﺑﺎ ﺗﺄﺧﯿﺮ در ﻫﻨﮕﺎم وﺻﻞ‬

‫‪6‬‬ ‫رﻟﻪ ﺣﻔﺎﻇﺘﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ وﻟﺘﺎژ ﮐﻢ ﺑﺎ ﺗﺄﺧﯿﺮ در ﻫﻨﮕﺎم وﺻﻞ‬

‫دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎی ﺻﻮﺗﯽ و ﺗﺼﻮﯾﺮی‬

‫‪1‬‬ ‫آﻧﺘﻦ‬

‫‪2‬‬ ‫رادﯾﻮ‬

‫‪3‬‬ ‫ﻣﯿﮑﺮوﻓﻮن‬

‫‪4‬‬ ‫ﮔﻮﺷﯽ‬

‫‪5‬‬ ‫ﺑﻠﻨﺪﮔﻮ‬

‫_______________________________________________________________________________________‬
‫ﮐﺪ ﻓﺮم ‪4063101‬‬
 ‫‪PARTS‬‬ ‫ﻗﻄﻌﺎت‬
‫‪ELECTRICAL SYMBOLS‬‬
‫‪IN DRAWING‬‬ ‫‪METHOD‬‬ ‫روش‬
‫‪FACTORY‬‬ ‫‪MATERIAL‬‬ ‫ﻣﻮاد‬
‫‪STANDARDS‬‬ ‫ﻧﻤﺎدﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ در ﻧﻘﺸﻪ‬
‫‪H.S:11W15‬‬ ‫ﺷﻤﺎره اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪:‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ‪:‬‬ ‫وﯾﺮاﯾﺶ ‪:‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪:‬‬ ‫ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪه ‪ :‬ﮔﺮوه ﯾﮑﺴﺎن ﺳﺎزی‬ ‫ﺗﺄﯾﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ‪:‬‬
‫‪80/4/30‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪13/17‬‬

‫ردﯾﻒ‬ ‫ﻋﻼﻣﺖ‬ ‫ﺷﺮح‬

‫ﮐﻠﯿﺪﻫﺎی اﺗﺼﺎل‬
‫‪1‬‬ ‫ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﮐﻠﯿﺪ‬

‫‪2‬‬ ‫ﮐﻠﯿﺪ ﺑﺎ ﻻﻣﭗ ﺳﯿﮕﻨﺎل‬

‫‪3‬‬ ‫ﮐﻠﯿﺪ ﯾﮏ ﭘﻞ‬

‫‪4‬‬ ‫ﮐﻠﯿﺪ ﻓﺸﺎری‬

‫‪5‬‬ ‫ﮐﻠﯿﺪ ﻓﺸﺎری ﺑﺎ ﻻﻣﭗ ﺳﯿﮕﻨﺎل‬

‫‪6‬‬ ‫ﮐﻠﯿﺪ دﯾﻤﺮ‬

‫ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت‬

‫‪1‬‬ ‫ﻓﻦ ‪ ،‬ﺗﻬﻮﯾﻪ‬

‫‪2‬‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ‬

‫‪3‬‬ ‫ﻓﻨﺪک اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ‬

‫‪4‬‬ ‫ﺑﺨﺎری اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻋﻤﻮﻣﯽ‬

‫‪5‬‬ ‫ﺟﻌﺒﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢ‬

‫‪6‬‬ ‫ﻗﻔﻞ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ‬

‫_______________________________________________________________________________________‬
‫ﮐﺪ ﻓﺮم ‪4063101‬‬
 ‫‪PARTS‬‬ ‫ﻗﻄﻌﺎت‬
‫‪ELECTRICAL SYMBOLS‬‬
‫‪IN DRAWING‬‬ ‫‪METHOD‬‬ ‫روش‬
‫‪FACTORY‬‬ ‫‪MATERIAL‬‬ ‫ﻣﻮاد‬
‫‪STANDARDS‬‬ ‫ﻧﻤﺎدﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ در ﻧﻘﺸﻪ‬
‫‪H.S:11W15‬‬ ‫ﺷﻤﺎره اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪:‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ‪:‬‬ ‫وﯾﺮاﯾﺶ ‪:‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪:‬‬ ‫ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪه ‪ :‬ﮔﺮوه ﯾﮑﺴﺎن ﺳﺎزی‬ ‫ﺗﺄﯾﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ‪:‬‬
‫‪80/4/30‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪14/17‬‬

‫ردﯾﻒ‬ ‫ﻋﻼﻣﺖ‬ ‫ﺷﺮح‬

‫‪7‬‬ ‫ﻫﺸﺪار آﺗﺶ ﺳﻮزی اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ‬

‫‪8‬‬ ‫ﺷﯿﺮﮔﺎز‬

‫‪9‬‬ ‫ﺷﯿﺮ ﻣﺎﯾﻊ‬

‫‪10‬‬ ‫دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻬﻮﯾﻪ ﻫﻮا‬

‫‪11‬‬ ‫ﺷﯿﺮ اﻟﮑﺘﺮو ﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺴﯽ ) ﺳﻠﻮﻧﻮﺋﯿﺪ وﻟﻮ(‬

‫ﮐﺎﺑﻠﻬﺎ ‪ ،‬اﺗﺼﺎﻻت و ﺑﺴﺘﻬﺎ‬

‫‪1‬‬ ‫ﻫﺎدی ) ﺳﯿﻢ (‬

‫‪2‬‬ ‫ﻫﺎدی ) ﻣﺘﺤﺮک (‬

‫‪3‬‬ ‫ﺳﯿﻢ روﭘﻮش دار‬

‫‪4‬‬ ‫ﺳﯿﻢ اﯾﻤﻨﯽ ‪PE‬‬

‫‪5‬‬ ‫ﺳﯿﻢ ﻧﻮل ‪N‬‬

‫‪6‬‬ ‫ﺳﯿﻢ ﻧﻮل ﺑﺎ وﻇﯿﻔﻪ ﺳﯿﻢ زﻣﯿﻦ ‪PEN‬‬

‫_______________________________________________________________________________________‬
‫ﮐﺪ ﻓﺮم ‪4063101‬‬
 ‫‪PARTS‬‬ ‫ﻗﻄﻌﺎت‬
‫‪ELECTRICAL SYMBOLS‬‬
‫‪IN DRAWING‬‬ ‫‪METHOD‬‬ ‫روش‬
‫‪FACTORY‬‬ ‫‪MATERIAL‬‬ ‫ﻣﻮاد‬
‫‪STANDARDS‬‬ ‫ﻧﻤﺎدﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ در ﻧﻘﺸﻪ‬
‫‪H.S:11W15‬‬ ‫ﺷﻤﺎره اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪:‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ‪:‬‬ ‫وﯾﺮاﯾﺶ ‪:‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪:‬‬ ‫ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪه ‪ :‬ﮔﺮوه ﯾﮑﺴﺎن ﺳﺎزی‬ ‫ﺗﺄﯾﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ‪:‬‬
‫‪80/4/30‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪15/17‬‬

‫ردﯾﻒ‬ ‫ﻋﻼﻣﺖ‬ ‫ﺷﺮح‬

‫‪7‬‬ ‫اﻧﺸﻌﺎب‬

‫‪8‬‬ ‫اﻧﺸﻌﺎب دو ﮔﺎﻧﻪ‬

‫‪9‬‬ ‫ﻓﯿﺶ ﻧﺮ و ﻣﺎده‬

‫‪10‬‬ ‫اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﺑﺪﻧﻪ ﯾﺎ ﺷﺎﺳﯽ‬

‫‪11‬‬ ‫اﺗﺼﺎل ﺑﻪ زﻣﯿﻦ‬

‫‪12‬‬ ‫اﺗﺼﺎل ﺳﯿﻢ اﯾﻤﻨﯽ‬

‫ﺳﯿﻢ روی ﮐﺎر‬
‫‪13‬‬

‫‪14‬‬ ‫ﺳﯿﻢ داﺧﻞ ﮐﺎر‬

‫‪15‬‬ ‫ﺳﯿﻢ زﯾﺮ ﮐﺎر‬

‫‪16‬‬ ‫ﺳﯿﻢ ﻋﺎﯾﻖ ﺷﺪه داﺧﻞ ﻟﻮﻟﻪ ﻋﺎﯾﻖ‬

‫‪17‬‬ ‫ﮐﺎﺑﻞ ﺑﺮای داﺧﻞ زﻣﯿﻦ و ﻫﻮای آزاد‬

‫‪18‬‬ ‫ﺳﯿﻢ ﺣﺎﻓﻆ‬

‫_______________________________________________________________________________________‬
‫ﮐﺪ ﻓﺮم ‪4063101‬‬
 ‫‪PARTS‬‬ ‫ﻗﻄﻌﺎت‬
‫‪ELECTRICAL SYMBOLS‬‬
‫‪IN DRAWING‬‬ ‫‪METHOD‬‬ ‫روش‬
‫‪FACTORY‬‬ ‫‪MATERIAL‬‬ ‫ﻣﻮاد‬
‫‪STANDARDS‬‬ ‫ﻧﻤﺎدﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ در ﻧﻘﺸﻪ‬
‫‪H.S:11W15‬‬ ‫ﺷﻤﺎره اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪:‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ‪:‬‬ ‫وﯾﺮاﯾﺶ ‪:‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪:‬‬ ‫ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪه ‪ :‬ﮔﺮوه ﯾﮑﺴﺎن ﺳﺎزی‬ ‫ﺗﺄﯾﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ‪:‬‬
‫‪80/4/30‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪16/17‬‬

‫ردﯾﻒ‬ ‫ﻋﻼﻣﺖ‬ ‫ﺷﺮح‬

‫‪19‬‬ ‫ﺳﯿﻢ ﺳﯿﮕﻨﺎل‬

‫ﺳﯿﻢ ﺗﻠﻔﻦ‬
‫‪20‬‬

‫ﺳﯿﻢ رادﯾﻮ‬
‫‪21‬‬
‫ﺧﻂ ﻣﺮزی ‪ ،‬ﭘﻮﺳﺘﻪ‬
‫‪22‬‬
‫ﻓﯿﺶ ﻣﺎدﮔﯽ‬
‫‪23‬‬

‫ﻓﯿﺶ ﻧﺮی‬
‫‪24‬‬

‫‪25‬‬ ‫اﯾﻦ ﻋﻼﻣﺖ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ اﺗﺼﺎل ﺑﺪﻧﻪ ﺷﻮد‬

‫ﮐﺎﺑﻞ دو ﺳﯿﻤﻪ ﻫﻢ ﻣﺤﻮر‬

‫‪26‬‬

‫رﻓﺘﺎر در ﻫﻨﮕﺎم اﺗﺼﺎل‬

‫‪1‬‬ ‫ﺧﺎر از ﺑﺮﮔﺸﺖ آن ﺑﻄﻮر ﺧﻮدﮐﺎر ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی ﻣﯿﮑﻨﺪ‬

‫‪2‬‬ ‫ﺑﺎ اﺛﺮ ﺗﺄﺧﯿﺮی ) ﺗﺄﺧﯿﺮ در ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ راﺳﺖ(‬

‫‪3‬‬ ‫ﺑﺎ اﺛﺮ ﺗﺄﺧﯿﺮی ) ﺗﺄﺧﯿﺮ در ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﭼﭗ(‬

‫‪4‬‬ ‫ﺑﺎ اﺛﺮ ﺗﺄﺧﯿﺮی ) ﺗﺄﺧﯿﺮ در ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﭼﭗ و راﺳﺖ(‬

‫‪5‬‬ ‫اﺗﺼﺎل دﻫﻨﺪه ﺑﺎ ﺗﺄﺧﯿﺮ ﻫﻨﮕﺎم وﺻﻞ‬

‫‪6‬‬ ‫ﺑﺎزﮐﻨﻨﺪه ﺑﺎ ﺗﺄﺧﯿﺮ ﻫﻨﮕﺎم ﻗﻄﻊ‬

‫_______________________________________________________________________________________‬
‫ﮐﺪ ﻓﺮم ‪4063101‬‬
 ‫‪PARTS‬‬ ‫ﻗﻄﻌﺎت‬
‫‪ELECTRICAL SYMBOLS‬‬
‫‪IN DRAWING‬‬ ‫‪METHOD‬‬ ‫روش‬
‫‪FACTORY‬‬ ‫‪MATERIAL‬‬ ‫ﻣﻮاد‬
‫‪STANDARDS‬‬ ‫ﻧﻤﺎدﻫﺎی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ در ﻧﻘﺸﻪ‬
‫‪H.S:11W15‬‬ ‫ﺷﻤﺎره اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪:‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ‪:‬‬ ‫وﯾﺮاﯾﺶ ‪:‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ‪:‬‬ ‫ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪه ‪ :‬ﮔﺮوه ﯾﮑﺴﺎن ﺳﺎزی‬ ‫ﺗﺄﯾﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ‪:‬‬
‫‪80/4/30‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪17/17‬‬

‫ردﯾﻒ‬ ‫ﻋﻼﻣﺖ‬ ‫ﺷﺮح‬

‫ﺗﺮﻣﺰ و ﮐﻮﭘﻼژ‬

‫‪1‬‬ ‫ﺗﺮﻣﺰ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬

‫‪2‬‬ ‫ﺗﺮﻣﺰ رﻫﺎ ﺷﺪه‬

‫‪3‬‬ ‫ﮐﻮﭘﻠﯿﻨﮓ ﺟﺪا ﺷﺪه‬

‫‪4‬‬ ‫ﮐﻮﭘﻠﯿﻨﮓ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫_______________________________________________________________________________________‬
‫ﮐﺪ ﻓﺮم ‪4063101‬‬
 ‫‪١‬‬ ‫برق پايه‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬
‫● ‪-۱‬سنسور چیست؟‬
‫● ‪ -۲‬دسته بندی سنسورها‪.‬‬
‫● ‪ -۳‬تعریف پارامترهای مهم در سنسورها‪.‬‬
‫● ‪ -۴‬سنسورهای بدون تماس‪ ،‬انواع‪،‬مزایا‪.‬‬
‫● ‪ -۵‬سنسورهای القایــی‪ ،‬تشریح ساختار‪ ،‬عملکرد و کاربرد در صنعت‪.‬‬
‫● ‪ -۷‬سنسورهای خازنی‪ ،‬تشریح ساختار‪ ،‬عملکرد و کاربرد در صنعت‪.‬‬
‫● ‪ -۸‬سنسورهای اثر هال‪.‬‬
‫● ‪ -۹‬سنسورهای اولتراسونیک‪.‬‬
‫● ‪ -۱۰‬جمع بندی‬
‫● ‪-۱۱‬مراجع‪.‬‬
‫‪٢‬‬ ‫برق پايه‬

‫ﺳﻨﺴﻮر ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫تعريف‪:‬‬
‫ٓ‬
‫● الماني است كه يك كميت غير الكـتريكي را به يك سيگنال الكـتريكي الکـتریکی انالوگ‬
‫یادیجیتال تبديل مي كند‪.‬‬
‫● هر كميت فيزيكي معين را كه بايد اندازه گيري شود به شكل يك كميت ديگر تبديل‬
‫مي كند)تغيير مي دهد( كه مي تواند پردازش شود‪.‬‬
‫● سنسور از كلمة التين ‪، sensorium‬به معني توانائي حس كردن يا ‪ sense‬به معني‬
‫حس‪ ،‬برگرفته شده است‪.‬‬
‫مشخصات سنسورها‪:‬‬
‫نوع كميت‪ ،‬محدوده كميت مورد نظر‪ ،‬دماي كاري‪ ،‬محدوده ولتاژ ‪ ،‬شرايط فيزيكي نصب‬
‫و ‪....‬‬

‫‪٣‬‬ ‫برق پايه‬

‫‪١‬‬
 ‫دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎ‬

‫سنسور ھای گرمايی‪:‬‬

‫‪ ‬سنسورھای دمايی که نسبت به درجه حرارت حساس ھستند‬
‫مانند ترمومتر‪.‬‬
‫‪ ‬سنسورھای دما ساختار مقاومتي دارند‪ .‬معموالً از مواد نيمه‬
‫رسانا مانند اكسيدھاي كبالت يا نيكل ساخته مي شوند و‬
‫ضريب دمايي منفي دارند يعني با افزايش دما مقاومت آنھا‬
‫كاھش مي يابد‪.‬‬

‫برق پايه‬

‫ﺳﻨﺴﻮر دﻣﺎ‬

‫مقاومت حرارتی‬
‫با ضريب حرارتی منفی‬

‫ھنگامی که دما افزايش‬

‫می يابد اھم مقاومت ‪Rt‬‬
‫کاھش می يابد و درنتيجه‬
‫ولتاژ ‪ Vt‬نيز کاھش می‬
‫يابد‪.‬‬

‫برق پايه‬

‫دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎ‬

‫‪۶‬‬ ‫برق پايه‬

‫‪٢‬‬
 ‫برق پايه‬

‫برق پايه‬

‫دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎ‬

‫● سنسور های الکـتریکی ‪:‬‬

‫سنسور مقاومت) اهم متر( سنسور جریان)امپر متر( سنسور ولتاژ)ولتمتر(‪ ،‬سنسورهای‬
‫فلزیاب و رادار‪.‬‬
‫● سنسورهای شیمیایــی‪:‬‬
‫سنسورهای تشخیص گازهایــی مانند اکسیژن ‪،‬منو اکسید کربن و سنسورهای تشخیص بو‪.‬‬
‫● سنسورهای نوری‪:‬‬
‫سنسورهای نور شامل نیمه هادی هایــی چون سلول های نوری ‪ ،‬فوتو دیود‪ ،‬فوتو‬
‫سنسورهای مادون قرمز‪ ،‬سنسورهای فیبر نوری و ‪....‬‬
‫● سنسورهای ٓالتراسونیک‪:‬‬
‫سنسورهای به کار رفته در میکروفون ‪،‬هدفون و همچنین کاربرد در ساخت روبات‪.‬‬

‫‪٩‬‬ ‫برق پايه‬

‫‪٣‬‬
 ‫دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎ‬

‫● سنسورهای بیولوژیکی‪.‬‬
‫‪ -‬مکانیزمی شبیه به سنسور های مکانیکی دارند‪.‬‬
‫‪ -‬بسیاری از این سلول های خاص به دما‪ ،‬نور‪ ،‬حرکت‪ ،‬میدانهای مغناطیسی‪ ،‬ارتعاشات ‪ ،‬فشار و‬
‫کمیت های مختلف فیزیکی حساسند‪.‬‬
‫‪ -‬بیوسنسورها ‪ ،‬سنسورهای مصنوعی زیستی‪.‬‬

‫● سنسورهای وابسته به پدیده های درون اتمی‪.‬‬

‫‪١٠‬‬ ‫برق پايه‬

‫ﻣﻌﺮﻓﻲ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﻬﻢ در ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎ‬

‫● فرکانس سوئيچينگ‪:‬‬
‫در ثانيه‪.‬‬ ‫سنسور‬ ‫حداکـثر تعداد قطع و وصل يک‬
‫● فاصله سوئيچينگ )‪: (S‬‬
‫فاصله بين قطعه استاندارد و سطح حساس سنسور به هنگام عمل سوئيچينگ‪.‬‬
‫● فاصله سوئيچينگ نامی )‪: (Sn‬‬
‫فاصله در حالت متعارف و بدون در نظر گرفتن پارامترهای متغير از قبيل درجه حرارت ‪،‬‬
‫ولتاژ تغذيه و ‪....‬‬

‫‪١١‬‬ ‫برق پايه‬

‫ﻣﻌﺮﻓﻲ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﻬﻢ در ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎ‬

‫● فاصله سوئيچينگ موثر )‪: (Sr‬‬
‫فاصله سوئيچينگ تحت شرايط ولتاژ نامی و حرارت ‪ . ٢٠C‬در اين حالت تلرانس‬
‫ها و پارامترهای متغير نيز در نظر گرفته شده است‪.‬‬
‫)‪(0.9Sn<Sr<1.1Sn‬‬

‫هيسترزيس )‪: (H‬‬

‫فاصله بين نقطعه وصل شدن )هنگام نزديک شدن به سنسور( و نقطعه قطع شدن‬
‫)هنگام دور شدن از سنسور( می باشد‪ .‬حداکـثر اين مقدار ‪ % ١٠‬فاصله نامی می باشد‪.‬‬

‫‪١٢‬‬ ‫برق پايه‬

‫‪٤‬‬
 ‫دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻛﻠﻲ ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺗﻤﺎس‬

‫‪١٣‬‬ ‫برق پايه‬

‫ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي ﺗﻤﺎﺳﻲ – ﻣﻴﻜﺮوﺳﻮﺋﻴﭻ ﻫﺎ‬

‫ٓ‬
‫● سنسورهائی هستند که با خوردن به یک قطعه وجود ان را حس کرده و فعال می‬
‫شوند‪.‬‬
‫● این عمل به نحوی است که می تواند باعث جذب یک رله‪ ،‬کنتاکـتور و یا ارسال‬
‫سیگنال الکـتریکی به طبقه ورودی یک سیستم گردد‪.‬‬
‫غالبا به عنوان ‪)Limit Switch‬کلیدهای حدی( یا ‪Home Switch‬‬ ‫● ً‬
‫استفاده می شوند‪.‬‬
‫● ضامنی برای ایمن بودن سیستم‬

‫‪١۴‬‬ ‫برق پايه‬

‫ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي ﺗﻤﺎﺳﻲ – ﻣﻴﻜﺮوﺳﻮﺋﻴﭻ ﻫﺎ‬

‫‪١۵‬‬ ‫برق پايه‬

‫‪٥‬‬
 ‫ﺳﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﻣﻴﻜﺮوﺳﻮﺋﻴﭻ ﻫﺎ‬

‫‪١۶‬‬ ‫برق پايه‬

‫ﻧﻤﺎد ﻋﻠﻤﻲ ﺳﻮﺋﻴﭻ ﻫﺎ‬

‫‪١٧‬‬ ‫برق پايه‬

‫ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي ﺑﺪون ﺗﻤﺎس‬

‫ٓ‬
‫● سنسورهائی هستند که با نزدیک شدن یک قطعه وجود ان را حس کرده و فعال‬
‫می شوند‪.‬‬
‫● این عمل به نحوی است که می تواند باعث جذب یک رله‪ ،‬کنتاکـتور و یا ارسال‬
‫سیگنال الکـتریکی به طبقه ورودی یک سیستم گردد‪.‬‬

‫‪١٨‬‬ ‫برق پايه‬

‫‪٦‬‬
 ‫ﻣﺰاﻳﺎي ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي ﺑﺪون ﺗﻤﺎس‬
‫● سرعت سوئیچینگ زیاد‪:‬‬
‫ٓ‬
‫برخی از انها )سنسور القائی سرعت( با سرعت سوئیچینگ تا ‪ 25KHz‬کارمیکنند‪.‬‬

‫● طول عمر زیاد‪:‬‬

‫ٓ‬
‫بدلیل نداشتن کنتاکت مکانیکی و عدم نفوذ اب‪ ،‬روغن‪ ،‬گرد و غبار و ‪...‬‬

‫‪١٩‬‬ ‫برق پايه‬

‫ﻣﺰاﻳﺎي ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي ﺑﺪون ﺗﻤﺎس‬

‫● عدم نیاز به نیرو و فشار‪:‬‬
‫با توجه به عملکرد سنسور هنگام نزدیک شدن قطعه‪ ،‬به نیرو و فشار نیازی نیست‪.‬‬
‫● قابل استفاده در محیطهای مختلف با شرایط سخت کاری‪:‬‬
‫ٓ‬
‫در محیطهای با فشار زیاد‪ ،‬دمای باال‪ ،‬اسیدی‪ ،‬روغنی‪ ،‬اب و ‪ ...‬قابل استفاده می‬
‫باشند‪.‬‬
‫● عدم ایجاد نویز در هنگام سوئیچینگ‪:‬‬
‫به دلیل استفاده از نیمه هادی ها در طبقه خروجی‪ ،‬نویزهای مزاحم ایجاد نمی شود‪.‬‬

‫‪٢٠‬‬ ‫برق پايه‬

‫اﻧﻮاع ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي ﺑﺪون ﺗﻤﺎس‬

‫‪٢١‬‬ ‫برق پايه‬

‫‪٧‬‬
 ‫ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي اﻟﻘﺎﻳﻲ‬

‫● سنسورهای بدون تماسی هستند که تنها در مقابل فلزات عکس العمل نشان می دهند‪.‬‬

‫● می توانند فرمان مستقیم به رله ها‪ ،‬شیرهای برقی‪ ،‬سیستمهای اندازه گیری و مدارات کنترل‬
‫الکـتریکی ارسال نمایند‪.‬‬

‫ٓ‬
‫● اساسا بر مبناي مدارهاي مغناطيسي بنانهاده شده اند و به انها سنسورهاي الكـترومغناطيسي‬
‫نيز ميگويند‪.‬‬

‫‪٢٢‬‬ ‫برق پايه‬

‫ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي اﻟﻘﺎﻳﻲ‬

‫بيشتر براي اندازه گيري سرعت چرخش و در بعضي‬

‫موارد براي تعيين وضعيت عضو چرخان استفاده مي‬
‫شود‪.‬‬
‫اين سنسورها بر اساس القاي الكـتريكي كار مي كنند‪.‬‬
‫ٓ‬
‫يعني در انها يك شار مغناطيسي متغير نيروي محركه‬
‫الكـتريكي در سيم پيچ القا مي كند‪ .‬در قسمت‬
‫حساس اين سنسورها ميــدان مغناطيسي وجود دارد‬
‫كه در اثر حركت چرخ دنده ها تغيير مي كند‪ .‬خروجي‬
‫اين سنسورها سلفي مي باشد و در نتيجه تغييرات‬
‫ميدان به صورت پالس هايــي در خروجـي ظاهر مي‬
‫شود‪.‬‬

‫برق پايه‬

‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي اﻟﻘﺎﻳﻲ‬

‫● ساختمان این سنسورها از سه طبقه تشکیل می شود‪:‬‬

‫● اسیالتور‪.‬‬
‫● اشمیت تریگر‪.‬‬
‫● تقویت خروجی‪.‬‬

‫‪٢۴‬‬ ‫برق پايه‬

‫‪٨‬‬
 ‫نزديک شدن فلز به سلف بيرونی‬

‫جريان ھای گردابی‬

‫کاھش دامنه اسيالتور‬

‫فعال شدن خروجی اشميت تريگر‬

‫تحريک خروجی‬

‫‪٢۵‬‬ ‫برق پايه‬

‫ﻧﺤﻮه ﻧﺼﺐ ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي اﻟﻘﺎﻳﻲ‬

‫● ا‪ -‬نحوه نصب سنسورهای القایــی‪: Flush‬‬

‫● سنسورهای )‪ Flush (Shielded‬سنسورهائی هستند که قسمت حساس سنسور‬

‫توسط پوسته فلزی محصور شده است‪ .‬هرگاه دو یا چند عدد از این سنسورها‬
‫همسطح روی بدنه فلزی دستگاه نصب شوند رعایت فواصل نصب الزامی می‬
‫باشد‪.‬‬

‫‪٢۶‬‬ ‫برق پايه‬

‫ﻧﺤﻮه ﻧﺼﺐ ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي اﻟﻘﺎﻳﻲ‬

‫● ‪ -۲‬نحوه نصب سنسورهای القائی ‪:Non‐Flush‬‬

‫در سنسورهای )‪ Non‐Flush (UnShielded‬قسمت حساس سنسور خارج از‬

‫ٓ‬
‫پوسته فلزی ان می باشد‪ .‬فاصله سوئیچینگ این نوع سنسورها بیشتر از‬
‫ٓ‬
‫سنسورهای ‪ Flush‬می باشد‪ .‬اما فرکانس سوئیچینگ ان در مقایسه کمتر است‪.‬‬

‫‪٢٧‬‬ ‫برق پايه‬

‫‪٩‬‬
 ‫ﻛﺎرﺑﺮد ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي اﻟﻘﺎﻳﻲ‬

‫● اندازه گيری فاصه از قطعه‪.‬‬

‫جدا سازی قطعات با ابعاد مختلف‪.‬‬ ‫●‬

‫● اندازه گيری ضخامت قطعات فلزی‪.‬‬

‫● تشخیص قطعات فلزی شکسته دستگاه های مختلف صنعتی‪.‬‬

‫‪٢٨‬‬ ‫برق پايه‬

‫ﻛﺎرﺑﺮد ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي اﻟﻘﺎﻳﻲ‬

‫● جداسازی قسمت فلزی قطعات‪.‬‬

‫ٓ‬
‫● اشکار سازی هر گونه تغییر در دندانه چرخ دنده های فلزی‪.‬‬
‫ٓ‬
‫● اندازه گيري و كنترل سرعت و اشكار سازي حركـتهاي مكانيكي‪.‬‬
‫● روبوتيك‪.‬‬

‫‪٢٩‬‬ ‫برق پايه‬

‫ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي ﺧﺎزﻧﻲ‬

‫● سنسورهای بدون تماس و بدون کنتاکت الکـتريکی ‪.‬‬

‫● در مقابل فلزات و اغلب غير فلزات عمل می نمايند‪.‬‬

‫● ایده اصلی ساخت‪ ،‬بسیار شبیه به سنسورهای القایــی‪.‬‬

‫● نسبت به سنسورهاي القايــي اين مزيت را دارند كه عالوه بر اجسام هادي ‪ ،‬اشياء‬
‫عايق را نيز حس مي كنند‪.‬‬

‫‪٣٠‬‬ ‫برق پايه‬

‫‪١٠‬‬
 ‫ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي ﺧﺎزﻧﻲ‬

‫ﺿﺮﻳﺐ ﺧﺎزن ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺻﻔﺤﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ و ﺟﻨﺲ دي اﻟﻜﺘﺮﻳﻚ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬در‬
‫ﺑﻌﻀﻲ ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎ از اﻳﻦ ﺧــﻮاص اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛــﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي آن ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪ :‬ﺳﻨﺴﻮر ﺳﻄﺢ‬
‫ﻣﺎﻳﻊ‪ ،‬ﺳﻨﺴﻮر ﻓﺸﺎر و ﺳﻨﺴﻮر وﺿﻌﻴﺖ‪.‬‬

‫برق پايه‬

‫ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي ﺧﺎزﻧﻲ‬
‫سنسور وضعيت‪:‬‬
‫ٓ‬
‫تغييرات مساحت صفحه ها را اشكار مي كند و يا با تغيير فاصله بين صفحات خازن ظرفيت خازن تغيير پيدا‬
‫مي كند‪.‬‬

‫سنسور خازني سطح مايع‪:‬‬

‫تغيير سطح مايع سبب تغيير سطح دي الكـتريك مي شود‪.‬‬

‫سنسور سطح مايع از نوع شناور‪:‬‬

‫از يك جفت كنتاكت فوالدي خيلي ظريف تشكيل شده كه در داخل يك محفظه شيشه اي قرار دارند‪ .‬اين‬
‫كنتاكـتها در حالت عادي با يكديگر فاصله كمي دارند‪ ،‬اما در يك ميدان ٓمغناطيسي جذب هم مي شوند و بدين‬
‫واقع در يك شناور‬‫ترتيب ميدان بسته مي شود‪ .‬ميدان مغناطيسي الزم را مي توان با يك اهنرباي كوچك ٓ‬
‫پالستيكي ايجاد كرد‪ .‬وقتي سطح مايع از حد مجاز پايينتر بيايد‪ ،‬شناور به اندازه اي پايين مي ايد كه در نزديكي‬
‫كنتاكـتها قرار مي گيرد و بدين ترتيب مدار بسته مي شود‪.‬‬

‫برق پايه‬

‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي ﺧﺎزﻧﻲ‬

‫سنسورهای خازنی از قسمت های زير تشکيل شده اند ‪:‬‬

‫اسيالتور‬ ‫•‬
‫دمدوالتور‬ ‫•‬
‫اشميت تريگر‬ ‫•‬
‫تقويت خروجی‬ ‫•‬

‫‪٣٣‬‬ ‫برق پايه‬

‫‪١١‬‬
 ‫اﺳﺎس ﻛﺎر ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي ﺧﺎزﻧﻲ‬

‫‪٣۴‬‬ ‫برق پايه‬

‫ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي اﺛﺮ ﻫﺎل‬

‫● اگر يك ماده هادي يا نيمه هادي كه حامل جريان الكـتريكي است در يك ميدان‬
‫ٓ‬
‫مغناطيسي عمود بر جریان قرارگیرد‪ ،‬ولتاژی در عرض ماده پدید می اید‪.‬‬

‫‪٣۵‬‬ ‫برق پايه‬

‫ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي اﺛﺮ ﻫﺎل‬

‫اﮔﺮ از ﻧﻮع ﺧﺎﺻﻲ از ﺑﻠﻮر‪ ،‬در ﻳﻚ ﻣﻴﺪان ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ ﻋﺮﺿﻲ‪ ،‬ﺟﺮﻳﺎن اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ﺑﮕﺬرد‪ ،‬آن ﮔﺎه وﻟﺘﺎژي‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺮ ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺬرﻧﺪه ﻋﻤﻮد اﺳﺖ ﻣﻘﺪار وﻟﺘﺎژ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺬرﻧﺪه و ﺷﺪت‬
‫ﻣﻴﺪان ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در دﻟﻜﻮﻫﺎ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﺳﺎس ﻛﺎر دﻟﻜﻮ ﻗﻄﻊ و وﺻﻞ ﻛﺮدن ﻣﻴﺪان ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﭘﺮه دﻟﻜﻮﺳﺖ‪.‬‬

‫برق پايه‬

‫‪١٢‬‬
 ‫اﺳﺎس ﻛﺎر ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي اﺛﺮﻫﺎل‬
‫● عنصرهال‪ ،‬سنسور ميدان مغناطيسي است‪.‬‬
‫● باتوجه به ويژگيهاي ولتاژ خروجي اين سنسور نيازمند يك طبقه‬
‫تقويت كننده و نيز جبران ساز حرارتی است‪.‬‬
‫● چنانچه از منبع تغذيه با ريپل فراوان استفاده كنيم وجود يك‬
‫رگوالتور ولتاژحتمی است‪.‬‬
‫● رگوالتور ولتاژ موجب میشود که جریان ثابت بماند‪.‬‬

‫‪٣٧‬‬ ‫برق پايه‬

‫● ولتاژ هال تنها تابع شدت میدان مغناطیسی است بنابراین اگر میدان نباشد‪ ،‬ولتاژ هال‬
‫صفر است‪.‬‬
‫● اگر ولتاژ هر ترمینال اندازه گیری شود‪ ،‬مقداری غیر صفر به ما می دهد‪.(CMV) ،‬‬
‫بنابرین باید از تقویت کننده دیفرانسیل استفاده کنیم‪.‬‬

‫‪٣٨‬‬ ‫برق پايه‬

‫وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي اﺛﺮﻫﺎل‬

‫● ‪ - ۱‬حالت جامد‪.‬‬
‫● ‪ - ۲‬عمر طوالني ‪.‬‬
‫● ‪ -۳‬پاسخ فرکانسی باالی ‪.۱۰۰KHz‬‬
‫● ‪-۴‬ورودی و خروجی سازگار با سطح منطقی‪.‬‬
‫● ‪-۵‬تاثیر پذیری از نویزهای مغناطیسی محیط‪.‬‬
‫● ‪-۶‬بازه دمایــی گسترده‪.‬‬

‫‪٣٩‬‬ ‫برق پايه‬

‫‪١٣‬‬
 ‫ﻛﺎرﺑﺮد ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي اﺛﺮ ﻫﺎل در ﺻﻨﻌﺖ‬
‫● سنسورهاي موقعيت تشخيص پره‬
‫ٓ‬
‫اين سنسور داراي يك فاصله هوايــي ميان اهنربا و سنسور اثرهال مي باشد‬
‫و توانايــي موقعيت سنجي خطي و نيز موقعيت سنجي زاوايه اي را نيز دارد‬

‫• سنسورهای ماشین های اداری‪.‬‬

‫‪۴٠‬‬ ‫برق پايه‬

‫‪١٤‬‬