Exercises in Architecture Learning To Think As An Architect VN Bookmark

Machine Translated by Google
bài tập trong
NGÀNH KIẾN TRÚC

học cách suy nghĩ như một kiến trúc sư
PHIÊN BẢN THỨ HAI, SỬA ĐỔI VÀ CÓ BÀI TẬP MỚI
'Một trong những cuốn sách mà tôi ước mình đã đọc được khi đang học thiết kế. Đó là một nỗ lực giáo dục tuyệt vời.'
Michael Andersson, Amazon.co.uk
'Cuốn sách tuyệt vời của một tác giả vĩ đại.' jgfw, Amazon.com
Phiên bản sửa đổi này của Bài tập về Kiến trúc: Học cách suy nghĩ như một kiến trúc sư có đầy đủ
nội dung mới, dựa trên sự thành công của phiên bản trước. Tất cả các bài tập gốc đã được sửa đổi
và bổ sung thêm những bài tập mới, với hình thức thay đổi để cho phép đưa vào nhiều tài liệu bổ
sung hơn. Mục đích vẫn giữ nguyên là giúp sinh viên kiến trúc trước hoặc trong khóa học đầu tiên
bắt đầu và phát triển khả năng tư duy của họ với tư cách là kiến trúc sư.
Học làm kiến trúc rất khó. Nó liên quan đến khả năng đánh thức vẫn còn tiềm ẩn ở hầu hết
mọi người. Nó giống như việc học ngôn ngữ lần đầu tiên; một nhiệm vụ càng trở nên bí ẩn hơn bởi
thực tế là kiến trúc không xử lý bằng từ ngữ mà ở những nơi: chỗ đứng, chỗ đi, chỗ ngồi, chỗ
trốn, chỗ ngủ, nấu nướng, ăn uống, làm việc, vui chơi, thờ cúng…
Cuốn sách này được viết dành cho những ai muốn trở thành kiến trúc sư. Nó gợi ý cơ sở cho
những trải nghiệm ban đầu trong một trường phái kiến trúc; nhưng nó cũng có thể được sử dụng trong
trung học, cao đẳng hoặc là sự chuẩn bị tự chủ cho học sinh trong những tháng trước khi bước vào
học chuyên nghiệp.
Các bài tập về Kiến trúc xây dựng và bổ sung phương pháp phân tích kiến trúc được trình
bày trong cuốn sách trước đây của tác giả Phân tích Kiến trúc: Ngôn ngữ phổ quát của việc tạo
dựng địa điểm (ấn bản thứ năm, 2021) và được trình bày trong Hai mươi lăm tòa nhà mà mọi kiến
trúc sư nên hiểu (Routledge, 2015) ). Cùng với nhau, ba cuốn sách đề cập đến ba khía cạnh của
học bất kỳ nguyên tắc sáng tạo nào: 1. Phân tích Kiến trúc cung cấp một phương pháp phân tích
nhằm phát triển sự hiểu biết về cách hoạt động của kiến trúc; 2.
Hai mươi lăm tòa nhà khám phá và mở rộng phương pháp luận đó thông qua việc phân tích các ví dụ
dưới dạng nghiên cứu điển hình; và 3. Các bài tập về Kiến trúc đưa ra một cách mở rộng
hiểu và phát triển sự trôi chảy bằng cách làm theo một loạt các bài tập cơ bản và phức tạp hơn.
Những người muốn trở thành kiến trúc sư chuyên nghiệp (bất kể họ ở đâu trên thế giới) phải
nỗ lực có ý thức để học ngôn ngữ phổ quát của kiến trúc như tạo dựng địa điểm, để khám phá sức
mạnh của nó và cách chúng có thể được sử dụng.
Các bài tập trong cuốn sách này được thiết kế để giúp đỡ.
Simon Unwin là Giáo sư danh dự về Kiến trúc tại Đại học Dundee, Scotland. Anh ấy đã sống ở Anh và Úc,
và giảng dạy hoặc thuyết trình về công việc của mình ở Trung Quốc, Israel, Ấn Độ, Thụy Điển, Thổ Nhĩ Kỳ và Hoa Kỳ. Phân tích quốc tế của Kiến trúc
sự liên quan được thể hiện qua bản dịch sang nhiều ngôn ngữ khác nhau và việc áp dụng nó cho các khóa học kiến trúc trên khắp thế giới. Hiện đã nghỉ hưu,
Simon Unwin tiếp tục giảng dạy tại Trường Kiến trúc xứ Wales ở Cardiff, Vương quốc Anh.
Tôi
Một số nhận xét khi phân tích KIẾN TRÚC (tất cả các phiên bản):
'Lời giới thiệu rõ ràng và dễ đọc nhất về kiến trúc mà tôi từng đọc.'
Giáo sư Roger Stonehouse, Trường Kiến trúc Manchester
'Đơn giản là tốt nhất! Tôi vừa mới đọc qua ba chương đầu tiên của cuốn sách này và thấy mình buộc phải viết bài đánh giá này. Tôi có thể nói một cách đơn giản rằng đó là
điều tốt nhất và PHẢI đối với tất cả mọi người trong lĩnh vực kiến trúc. Học sinh, giáo viên và những người thực hành đều sẽ tìm thấy nguồn cảm hứng từ cuốn sách này.'
Depsis, Amazon.com
'Unwin chọn xem xét các yếu tố cơ bản của kiến trúc hơn là, như thường lệ, nhìn vào những cái tên, phong cách, phong trào và niên đại nổi tiếng của thể loại này. Việc bác
bỏ cách tiếp cận lịch sử-nghệ thuật thông thường này có thể dẫn đến những kết luận thú vị… tất cả đều được trình bày một cách thuyết phục và thuyết phục thông qua các
bức vẽ của chính Unwin.'

Hugh Pearman, Thời báo Chủ nhật
'Bằng những sơ đồ rõ ràng, chính xác và văn bản chu đáo, tác giả Simon Unwin đưa ra một phương pháp hấp dẫn để nghiên cứu về kiến trúc và hệ thống thẩm mỹ. Các
tòa nhà đã được thử nghiệm theo thời gian từ những ngôi đền cổ điển đến những ngôi nhà truyền thống của Nhật Bản và những kiệt tác theo chủ nghĩa hiện đại ban đầu đều
được khám phá trong nghiên cứu có phạm vi rộng nhưng tập trung này. Unwin chứng minh rằng mặc dù phong cách kiến trúc thay đổi theo thời gian nhưng các nguyên tắc cơ bản
tổ chức các thiết kế chất lượng vẫn nhất quán một cách đáng kể. Cuốn sách này là cuốn sách bắt buộc dành cho tất cả sinh viên kiến trúc quan tâm đến việc đạt được các kỹ
năng trực quan cần thiết để hiểu nhiều phương pháp thiết kế khác nhau.'
Diane78 (New York), Amazon.com
'Văn bản đã được viết cẩn thận để tránh sử dụng biệt ngữ và nó giới thiệu các ý tưởng kiến trúc một cách đơn giản. Tôi nghi ngờ điều này sẽ mang lại cho nó một thị
trường xứng đáng vượt ra ngoài thị trường của các kiến trúc sư và sinh viên kiến trúc.'
Barry Russell, Môi trường THEO THIẾT KẾ
'Từ những khu cắm trại của người nguyên thủy đến những công trình kiến trúc phức tạp vào cuối thế kỷ XX, kiến trúc với tư cách là một chức năng thiết yếu trong hoạt động của
con người đều được giải thích rõ ràng và minh họa bằng những bức vẽ xuất sắc của chính tác giả. Rất khuyến khích đây là phần giới thiệu được tổ chức tốt và dễ đọc.'
huy chương@win-95.com, Amazon.com
'Cuốn sách này thiết lập một phương pháp có hệ thống trong việc phân tích kiến trúc. Nó giải thích cách các yếu tố kiến trúc được kết hợp với nhau để tạo thành các thiết
kế có thể liên quan đến cảm giác thích hợp về “địa điểm” cụ thể đối với chương trình cũng như môi trường xung quanh nó. Cuốn sách được minh họa rõ ràng bằng
sơ đồ và ví dụ. Một hướng dẫn giới thiệu cực kỳ hữu ích cho những ai muốn tìm hiểu thêm về những kiến thức cơ bản về kiến trúc.'
nikana99@hotmail.com, Amazon.com
'Cuốn sách này cần được khen ngợi và đánh giá cao… và cung cấp một cái nhìn tổng quan tuyệt vời về chủ đề này. Có những nét vẽ đẹp và rõ ràng xuyên suốt… và văn bản rất
quan trọng ĐANG DẠY BẠN ĐIỀU GÌ ĐÓ. Một cách xử lý rất nhạy cảm và kỹ lưỡng về một chủ đề khó khăn và đầy thử thách, tôi đánh giá cao cuốn sách này và tác phẩm đi kèm An
Architecture Notebook. Cả hai đều là những cuốn sách studio tuyệt vời và sẽ luôn mang lại những hiểu biết sâu sắc có giá trị khi bạn lấy chúng ra khỏi kệ.'
Curt Dilger, Amazon.com
'Điều này cực kỳ hữu ích với tôi trong năm đầu tiên! Tôi vẫn tham khảo nó vào những thời điểm kỳ lạ khi tôi đang tìm kiếm ý tưởng cho một tiền lệ hoặc khi tôi đang tìm
kiếm nguồn cảm hứng! Nó giảm mọi thứ trở lại những điều cơ bản, điều này có thể hữu ích nếu bạn bị mắc kẹt trong lối mòn. Tôi muốn giới thiệu nó cho bất kỳ ai học
kiến trúc năm thứ nhất hoặc năm thứ hai!'

Lara, Amazon.co.uk
'Cuốn sách của Simon Unwin đã có ảnh hưởng lớn đến giáo dục kiến trúc đến mức nó đã đạt đến vị trí kinh thánh… Hãy thưởng thức cuốn sách này vì những gì nó được cho là: một
bài đọc hấp dẫn của một nhà văn với mục đích duy nhất là làm sáng tỏ chủ đề của mình, một nhiệm vụ mà anh ấy đạt được với sự tự tin.”
Ông Simon McGuinness, Amazon.com
'Đây là một cuốn sách xuất sắc, được giới thiệu cho những ai thực sự quan tâm đến kiến trúc. Điểm khởi đầu của nó là khả năng vẽ tốt của Unwin – có thể nói là suy nghĩ
bằng đôi tay của mình. Đây là nền tảng của kỹ năng kiến trúc và Unwin đã sử dụng nó để “nói lại với chính mình” và mô tả kiến trúc xung quanh mình. Anh ta sử dụng
kỹ năng này để lướt qua một số lượng lớn và đa dạng các tòa nhà cũng như các tình huống kiến trúc nhằm mô tả các chiến lược kiến trúc. Trọng tâm cuốn sách của Unwin
là định nghĩa và sự hiểu biết về kiến trúc mà chúng tôi hoàn toàn tán thành: được xử lý về mặt tổ chức khái niệm và cấu trúc trí tuệ của nó. Nhưng ông thêm vào định
nghĩa có vẻ khô khan này một lớp phủ đầy cảm xúc hoặc song song: kiến trúc
như sự xác định địa điểm (“Địa điểm đối với kiến trúc cũng như ý nghĩa đối với ngôn ngữ”). Vì vậy, ông đưa ra vấn đề tại sao chúng ta coi trọng kiến trúc.'
architecturelink.org.uk/GMoreSerious2.html
'Phân tích Kiến trúc nên trở thành một phần thiết yếu của tất cả giáo dục kiến trúc và là hướng dẫn đầy đủ thông tin cho công cụ phân tích mạnh mẽ của bản vẽ kiến
trúc.'
Howard Ray Lawrence, Đại học bang Pennsylvania
ii
'Xuất sắc về mọi mặt – một cuốn sách cốt lõi, cùng với Sổ tay Kiến trúc.'
Terry Robson, Giảng viên, Đại học Bath, Vương quốc Anh
'O livro nos dá toolsos para melhor analisar obras de arquitetura. Hãy học những dự án cuối cùng, cũng như những bài học để giải quyết những
vấn đề cần giải quyết.' (“Cuốn sách cung cấp cho chúng ta những
công cụ để phân tích các công trình kiến trúc tốt hơn. Khi chúng ta học cách gỡ rối các dự án, chúng ta cũng học cách phát triển những sáng
tạo của riêng mình.”)
Larissa Tollstadius, Goodreads.com
'Tôi nghĩ đây là một cuốn sách xuất sắc và tôi sẽ tiếp tục giới thiệu nó cho học sinh của mình.'
Giáo sư Donald Hanlon, Đại học Wisconsin-Milwaukee, Hoa Kỳ
'Nhiều sinh viên triển vọng nhất của thế giới kiến trúc đã bắt đầu nghiên cứu của mình bằng chính cuốn sách này. Phân tích Kiến trúc của Simon
Unwin là một trong những cuốn sách giới thiệu hay nhất về kiến trúc và kỹ thuật của nó. Mặc dù một cuốn sách như thế này có thể không phải là
một lựa chọn hiển nhiên đối với những người yêu thích kiến trúc, nhưng không có cách nào tốt hơn để tìm hiểu chi tiết về sự phát triển kiến
trúc hơn là từ một cuốn sách như thế này. Ngay cả khi bạn chưa bao giờ thấy mình vẽ bản thiết kế hoặc thuê nhà thầu (trừ khi bạn đang thiết kế
văn phòng chính!), cuốn sách này có thể mở rộng sự hiểu biết về kiến trúc mà chỉ một chuyên gia được nghiên cứu mới có thể làm lu mờ.'
thecoolist.com/architecture-books-10-must-read-books-for-the-amateur-archophile/ (Tháng 1 năm 2013)
'Một cái nhìn tổng quan hay về kiến trúc dành cho những người không chuyên có sở thích bình thường. Tìm hiểu các nguyên tắc cơ bản của kiến
trúc, những gì nó đề xuất đạt được và một số cân nhắc về mặt thẩm mỹ mà kiến trúc sư phải tính đến. Một cái nhìn sâu sắc bất ngờ mà tôi có được
từ cuốn sách này là kiến trúc cơ bản như thế nào đối với con người. Kiến trúc không nhất thiết có nghĩa là “tòa nhà”.'
Arjun Ravichandran, Goodreads.com
'Là một giáo sư giảng dạy cho sinh viên kiến trúc năm thứ nhất, cuốn sách Phân tích Kiến trúc của Simon Unwin là bắt buộc phải đọc - một
cuốn sách giáo khoa cơ bản dành cho sinh viên của chúng tôi. Được minh họa đẹp mắt bằng các hình vẽ từ sổ ghi chép của chính tác giả, cuốn
sách cũng cân bằng giữa mức độ dễ đọc và chiều sâu: đây là tài liệu tóm tắt tuyệt vời về các nguyên tắc cơ bản của kiến trúc. Tôi hết lòng
giới thiệu cuốn sách này cho những độc giả mới làm quen với kiến trúc cũng như những kiến trúc sư giàu kinh nghiệm. Một niềm vui để đọc, một điều đẹp đẽ.”
GB Piranesi, Amazon.com
'Đầu tiên, hình minh họa đẹp. Thật khó để tin rằng mọi hình minh họa đều được vẽ bằng tay… Tôi nghĩ cuốn sách này có thể đã giúp tôi
nhiều hơn nếu tôi đọc nó vào năm ngoái (khi tôi mới bắt đầu học kiến trúc). Nhưng tất cả đều tốt. Cuốn sách này đã làm sáng tỏ và giúp mở rộng
kiến thức cơ bản của tôi về kiến trúc. Nó cũng đưa ra một góc nhìn rất thơ mộng về kiến trúc một cách đơn giản và hữu hình. Ông Unwin thay vì
nói một cách mơ hồ về kiến trúc thì lại nói khá đơn giản, dễ hiểu qua ngôn từ và hình vẽ. Đó là một điều đáng được khen ngợi. Tôi thích ý
tưởng về kiến trúc như sự xác định địa điểm. Đó là điều tôi đã suy ngẫm nhưng chưa thực sự hiểu rõ, đó chỉ là một cảm giác và một ý tưởng
chứ không phải là một suy nghĩ hình thức.
Ông Unwin đã tạo ra từ ngữ để diễn đạt điều tôi muốn diễn đạt.”
Wei Cho, Goodreads.com
'Người ta sẽ không ngần ngại giới thiệu cuốn sách này cho những sinh viên mới: nó giới thiệu nhiều ý tưởng và tài liệu tham khảo trọng tâm cho
việc nghiên cứu kiến trúc. Các nghiên cứu trường hợp đặc biệt có nhiều thông tin. Sinh viên sẽ thấy đây là một trợ giúp hữu ích để xác định
nhiều vấn đề quan trọng liên quan nghiêm túc đến Kiến trúc.'
Lorraine Farrelly, Thiết kế kiến trúc
'Điều nổi bật ở cuốn sách là sự chu đáo và cân nhắc thể hiện trong từng cụm từ, từng câu, từng kế hoạch, từng phần và từng quan điểm, tất cả đều
góp phần tạo nên một chất lượng tổng thể khiến cuốn sách trở nên đặc biệt phù hợp và phù hợp với nỗ lực của học sinh. để hiểu được những khía
cạnh phức tạp và đa dạng của kiến trúc… Unwin viết bằng sự nhạy cảm của một kiến trúc sư và vẽ bằng bàn tay của một kiến trúc sư tài năng.'
Susan Rice, Rice và Ewald Architects, Tạp chí Khoa học Kiến trúc
'Bản phác thảo của Simon Unwin thật hấp dẫn. Ông bao gồm các bản vẽ đơn giản và theo chủ đề, sơ đồ tầng với các góc nhìn liên quan, chi
tiết và bản vẽ ba chiều để minh họa các nguyên tắc “xác định địa điểm”. Ông không đánh giá các kiến trúc sư mà thảo luận về các tác phẩm trong
bối cảnh của họ thông qua các quan điểm theo chủ đề. Đó chính xác là những gì anh ấy nói; một hệ thống phân tích rộng lớn.
Một cái nhìn tổng thể toàn diện và có giá trị về kiến trúc nói chung.'
TheGriffinReads, Goodreads.com
'Đầu tiên, những hình minh họa vẽ tay thực sự rất đẹp. Tôi rất vui vì giảng viên của tôi đã quyết định thảo luận về cuốn sách này. Nó khai sáng
và giúp tôi mở rộng vốn từ vựng và kiến thức về kiến trúc của mình. Sự so sánh liên tục giữa ngôn ngữ và âm nhạc cùng với các bản phác thảo
khiến nó trở nên khá đơn giản để hiểu. Khi còn là sinh viên năm thứ hai, điều đó khiến tôi nhận ra rằng kiến trúc rất tinh tế, chủ quan,
phức tạp và khó chịu nhưng cuối cùng lại rất bổ ích. Tôi cảm thấy có động lực và hào hứng khi học và thành thạo ngôn ngữ kiến trúc.”
Shanaya, Goodreads.com
'Có lẽ là cuốn sách giới thiệu hay nhất về kiến trúc.'

Andrew Higgott, Giảng viên Kiến trúc, Đại học East London
'Một cuốn sách thực sự tuyệt vời về cách phân tích một tòa nhà. Một cuốn sách phải đọc dành cho tất cả các kiến trúc sư trẻ.'
Fatema, Goodreads.com
iii
Sổ tay Phân tích Kiến trúc (những Sổ tay này là phần bổ sung cho Sổ tay Phân tích Kiến trúc: Cuốn sách Phổ quát
Ngôn ngữ tạo địa điểm và tập hiện tại)
Ẩn dụ: khám phá các chiều hướng ẩn dụ và tiềm năng của kiến trúc
Đường cong: những khả năng và vấn đề khi đi chệch khỏi đường thẳng trong kiến trúc
Trẻ em là người tạo ra không gian: kiến trúc sư bẩm sinh trong tất cả chúng ta
Bóng tối: sức mạnh kiến trúc của việc ngăn chặn ánh sáng
(Hãy theo dõi routledge.com/Analysing-Architecture-Notebooks/book-series/AAN để biết thêm thông tin bổ sung cho loạt bài này.)
Sách khác của Simon Unwin
Phân tích kiến trúc: Ngôn ngữ phổ quát của việc tạo dựng địa điểm
Sổ tay kiến trúc: Bức tường
Ô cửa
25 tòa nhà mọi kiến trúc sư nên hiểu
Mười tòa nhà có ảnh hưởng nhất trong lịch sử: Các nguyên mẫu kiến trúc
sách điện tử (có sẵn cho iPad từ Apple Books)
Skara Brae
Sổ ghi chép đầu vào
Biệt thự Lê Lạc
Sổ tay thời gian
Sổ tay Người
Trang web của Simon Unwin có tại simonunwin.com (Một
số sổ ghi chép cá nhân của Simon Unwin, được sử dụng để nghiên cứu và chuẩn bị cuốn sách này cũng như các cuốn sách khác của
ông, có sẵn để tải xuống miễn phí từ trang này.)
Bạn có thể tìm thấy tài liệu bổ sung liên quan đến tất cả sách của Simon Unwin trên Instagram tại
www.instagram.com/analysingarchitecture (@analysingarchitecture)
iv
bài tập trong
NGÀNH KIẾN TRÚC

v
Ảnh bìa: Simon Unwin
Ấn bản thứ hai được xuất bản năm

2023 bởi Routledge
Quảng trường 4 Park, Công viên Milton, Abingdon, Oxon, OX14 4RN
và bởi Routledge
605 Đại lộ số 3, New York, NY 10158
Routledge là một công ty con của Tập đoàn Taylor & Francis, một doanh nghiệp cung cấp thông tin
© 2023 Simon Unwin
Quyền của Simon Unwin được xác định là tác giả của tác phẩm này đã được khẳng định theo mục
77 và 78 của Đạo luật Bản quyền, Thiết kế và Bằng sáng chế năm 1988.
Đã đăng ký Bản quyền. Không phần nào của cuốn sách này có thể được in lại, sao chép hoặc sử dụng
dưới bất kỳ hình thức nào hoặc bằng bất kỳ phương tiện điện tử, cơ học hoặc phương tiện nào khác,
hiện được biết đến hoặc được phát minh sau này, bao gồm cả việc sao chụp và ghi âm, hoặc trong bất
kỳ hệ thống lưu trữ hoặc truy xuất thông tin nào mà không được phép. bằng văn bản từ các nhà xuất bản.
Thông báo nhãn hiệu: Tên sản phẩm hoặc tên công ty có thể là nhãn hiệu hoặc nhãn hiệu đã đăng
ký và chỉ được sử dụng để nhận dạng và giải thích mà không nhằm mục đích vi phạm.
Ấn bản đầu tiên được xuất bản bởi Routledge 2012
Ghi chú của nhà xuất bản
Cuốn sách này đã được chuẩn bị từ bản sao sẵn sàng cho máy ảnh do tác giả cung cấp.
Dữ liệu Biên mục trong Xuất bản của Thư viện Anh
Bản ghi danh mục cho cuốn sách này hiện có tại Thư viện Anh
Dữ liệu Biên mục của Thư viện Quốc hội

Một bản ghi danh mục đã được yêu cầu cho cuốn sách này
ISBN: 978-1-032-26566-7 (hbk)

ISBN: 978-1-032-26565-0 (pbk)
ISBN: 978-1-003-28887-9 (ebk)
DOI: 10.4324/9781003288879
Bộ sắp chữ ở Georgia và Arial

của Simon Unwin
vi
vì
Merve và Jane
('eltis')
vii
NỘI DUNG
MỞ ĐẦU – tinh hoa của kiến trúc 3 PHẦN HAI – hình học 5 53
Nguồn gốc của kiến trúc – kiến tạo địa điểm BÀI TẬP 5: căn chỉnh 5a 55
Bán táo – cô gái ‘kiến trúc sư’ thế giới của 6 – hình học của thế giới và con người 5b – 55
mình Tủ kính của Degas – làm 7 hình học căn chỉnh 56
khung La Bajoulière – một nơi khép kín số 8

TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: căn chỉnh 57
BÀI TẬP 6: nhân trắc học 59

GIỚI THIỆU 9 6a – nguyên lý 'Goldilocks' 59
'Kiến trúc' 10 Thước đo con người 60
Nghiên cứu tư duy kiến trúc tại nơi làm việc 10 6b – một số điểm đo lường chính 61
Vẽ (và những hạn chế của nó) 12 TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: thước đo con người 62
Các bài tập 12 BÀI TẬP 7: hình học xã hội 7a – 64
Sự xen kẽ và quan sát 12 vòng tròn xã hội 64
Vật liệu và thiết bị 12 7b – các tình huống khác đóng khung hình học xã hội 66
Giữ một cuốn sổ tay 12 Dàn hợp xướng – hình học cá nhân và xã hội 68
Tạo ra tác phẩm tốt 13 TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: hình học xã hội 69 BÀI TẬP 8: hình học
tạo hình 8a – hình khối và hình học 8b 70

PHẦN MỘT – nguyên tắc cơ bản 15 – thêm mái nhà 8c – những bức 70
Nguyên vật liệu 16 tường song song Hình 72
BÀI TẬP 1: chất không có chất 17 học tạo hình – Ngôi nhà 72
1a – áp đặt ý tưởng 1b – 17 xứ Wales 8d – thử tăm… Hình học tạo hình 73

trung tâm 18 – vật liệu xây dựng TRONG 74
1c – xác định địa điểm (theo đối tượng) 18 SỔ TỔ SỔ CỦA BẠN: hình học của một ngôi nhà 75
1d – giới thiệu người 1e – 18 Hình học của sự vật – về hình tròn 76
người ở trung tâm 1f – xác 19 79
định địa điểm (theo người) 1g – vòng tròn 19 8e – bình phương hình tròn 80
địa điểm 1h – ngưỡng 19 Hình học – Nhà Korowai 81

20 Hình học – Nhà Farnsworth Dạng 82
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: vòng tròn địa điểm 21 cổ điển – biến thể megaron 8f – lợp 83
Vòng tròn địa điểm đô thị 22 mái nhịp lớn hơn 84
BÀI TẬP 2: lật ngược nhận thức 23 Cấu trúc Corbel 84
2a – thùng chứa người chết 2b – kim 23 Hình học chế tạo – mái vòm rầm 85
tự tháp 2c – 24 Cột và dầm 86

nhà hát và nhà ở 25 Vòm 87
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: ví dụ về việc lật ngược Ưu 26 TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: hình học cấu trúc Xung đột 88
tiên cạnh tranh Căng 27 trong hình học – vì một lý do đầy chất thơ Hình 89
thẳng 28 học – thái độ Phép biện 90
BÀI TẬP 3: trục (và sự phủ nhận 29 chứng tâm trí-bản chất 91
của nó) 3a – trục ô 29 'luật của Chúa' 92
cửa 3b – chia tư 30 Kéo dãn hình học của công trình 93
3c – liên quan đến 3d xa xôi 30 Bỏ qua hình học của công trình Khai 94
– ngôi đền 31 quật 94
Cú pháp vượt thời gian – 'Người nghệ sĩ hiện 32 Xuyên tạc giật gân 95
diện' Trục sử dụng – Woodland Chapel 33 8g – vượt qua hình học chế tạo 96
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: trục khám phá Trục 34 TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: thái độ đối với hình học
trong thiết kế đô thị 3e – 36 làm 97
đường ô cửa (enfilade) Enfilade – 37 BÀI TẬP 9: hình học quy hoạch 9a – 98
đường ô cửa 3f – phủ định trục 38 hình vuông, hình chữ nhật 98
Phủ nhận trục – một vài ví 41 9b – tường song song 99
dụ lịch sử 43 3g – cách sắp xếp trục ô cửa vô nghĩa 44 9c – nhà nhiều phòng 9d – 100
quan hệ với những nơi mở ra bầu trời 102
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: phủ nhận hoặc tránh trục 45 TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: những nơi kín mở ra bầu trời
BÀI TẬP 4: vị trí ô cửa 47 4a – vị trí ô cửa Sự hài hòa 104

47 của hình chữ nhật Sửa đổi hình 106
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: vị trí ô cửa 4b – hệ 49 chữ nhật 107

thống phân cấp của quá trình chuyển đổi 51 TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: sửa đổi hình học 110
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: hệ thống phân cấp của quá trình chuyển đổi 52
9e – không gian theo cột/gói miễn phí 111
ix
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: gói 'miễn phí' 113 Triển vọng và nơi trú ẩn; nơi ẩn náu và đấu 171
BÀI TẬP 10: hình học lý tưởng 116 trường Mối quan hệ với đường chân 172
10a – một không gian hình vuông (hoàn 116 trời Địa điểm và ký ức 173
hảo) 10b – mở rộng hình vuông 10c 117 Uluru (Ayer's Rock) 13c 174
– hình lập phương 119 – bắt đầu biến nơi ở của bạn trở nên tốt đẹp hơn 175
10d – các bài toán về hình học lý tưởng 120 Các giác quan khác ngoài thị giác 176
Vấn đề về độ dày 121 BÀI TẬP 14: Tạo dựng địa điểm chỉ bằng cách tồn tại 177
9 Nhà lưới vuông Hình 123 Richard Long 178
học hấp dẫn 1 Hình học hấp 124 14a – vòng tròn địa 179
dẫn 2 Hình học hấp dẫn 3 125 điểm 14b – sửa đổi vòng tròn địa điểm của bạn 180
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: hình học 126 Điểm đánh dấu hoặc tiêu điểm 180
lý tưởng BÀI TẬP Hình cầu 11: đối xứng trục 127 Nơi biểu diễn 181
11a – trục 131 Cửa và trục 182
đối xứng Có thể đối xứng trục 133 Đền chùa, nhà thờ, thánh 182
hoàn hảo không? 11b – đảo 133 đường 14c – tạo dựng nơi chốn cho mọi người 183
ngược sự đối xứng trục 135 Kiến tạo địa điểm của thổ dân Úc 186
136 Ettore Sottsass 188
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: đối xứng và bất đối xứng 140 Sắc thái 14d – nhân trắc học 189
đối xứng 142 BÀI TẬP 15: hình học tạo hình Trại 190
BÀI TẬP 12: chơi với hình học 12a – 143 của Nick Ray 192
hình học xếp lớp 12b – 143 Mears – địa điểm trong phong cảnh 193
hình học xoắn 12c – phá 146 BÀI TẬP 16: ứng phó với điều kiện 194
vỡ hình học lý tưởng 147 TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: đáp ứng điều kiện 198
Những lực lượng nằm ngoài tầm kiểm soát của bạn 149 BÀI TẬP 17: đóng khung không khí 200
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: các lực vượt quá tầm kiểm soát 150 TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: vẽ các địa điểm Vẽ sơ 202
Sự hủy hoại nhân tạo – hình học bị 151 đồ và các phần 206
hỏng Hình học bị thách thức bởi các điều 152 BÀI TẬP 18: vẽ đo 208
kiện 12d – hình học phức tạp hơn 153 BÀI TẬP 19: thiết lập các quy tắc không-thời gian 19a 210
Đường cong dây xích 153 – tạo nên các quy tắc không gian của riêng 212
xoắn ốc 154 bạn 19b – thử nghiệm xem thời gian như một yếu tố 214
Dải Mobius 156 TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: các quy luật không-thời gian 216
12e – hình học biến dạng 157
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: hình học bị bóp méo Dạng 159 PHẦN BỐN – bài tập bổ sung 217
do máy tính tạo ra Tư duy về 161 BÀI TẬP 20: mô tả địa điểm trong văn học 219
hình học 162 BÀI TẬP 21: kiến trúc không có thị giác 220
BÀI TẬP 22: khơi gợi phản ứng cảm xúc 221
S PHẦN BA – bước ra thế giới thực 163 BÀI TẬP 23: đóng khung 222
BÀI TẬP 13: tạo địa điểm trong cảnh quan 165
13a – chuẩn bị 165 LỜI CẢM ƠN 224
Bạn có thể học được gì 166

Đặt làm khung 167 THƯ VIỆN THƯ VIỆN 224
13b – xác định địa điểm theo lựa chọn và nghề nghiệp 168
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: xác định vị trí bằng cách nhận biết 169 CHỈ SỐ Dunino 226
Den 170
x Bài tập về KIẾN TRÚC

bài tập trong
NGÀNH KIẾN TRÚC

1
'Hãy dạy họ tâm trí con người trở nên như thế nào
Đẹp hơn trái đất ngàn lần
Trên đó anh ấy sống.' William Wordsworth – Khúc dạo đầu, 1805.
'… từ bên trong, hướng ra ngoài… Hãy để tôi minh họa: con người (sinh vật đó luôn ở
trước mặt tôi, kích thước, giác quan, cảm xúc của anh ấy) đang ngồi ở bàn của
anh ấy. Mắt anh ấy dán vào những đồ vật xung quanh: đồ nội thất, thảm, rèm cửa,
tranh vẽ, ảnh chụp và nhiều đồ vật khác có ý nghĩa đối với anh ấy. Một ngọn đèn hoặc mặt
trời chiếu qua cửa sổ mang lại cho anh ta ánh sáng. Có ánh sáng và có bóng tối,
tương phản với những thái cực có tác động mạnh mẽ đến cơ thể và tinh thần của chúng
ta: ánh sáng và bóng tối. Những bức tường của căn phòng bao bọc lấy anh ta và đồ đạc
của anh ta. Người đàn ông của chúng ta đứng dậy, đi loanh quanh, rời khỏi phòng và
đi nơi khác, bất kể ở đâu. Anh ta mở cửa trước và rời khỏi nhà. Anh ấy vẫn đang ở trong
một ngôi nhà: hành lang, cầu thang, thang máy… Bây giờ anh ấy đang ở ngoài đường.
Ngoài trời thế này là thế nào? Nó đẩy hay thu hút? Nó an toàn hay nguy hiểm? Người
đàn ông của chúng ta đang ở trên đường phố của thị trấn và sau đó, trong thời gian
ngắn, anh ta ở bên ngoài thị trấn và ở vùng nông thôn.
Chưa một phút nào anh ta thoát khỏi kiến trúc: đồ nội thất, căn phòng, ánh sáng
mặt trời, ánh sáng nhân tạo, không khí, nhiệt độ, sự sắp xếp và chức năng của nơi ở,
tòa nhà, đường phố, môi trường đô thị, thị trấn, sự náo nhiệt của thị trấn , vùng
nông thôn với những con đường, những cây cầu, những ngôi nhà, cây cỏ và bầu trời,
thiên nhiên.
Kiến trúc và quy hoạch thị trấn đã ảnh hưởng đến mọi bước đi của anh.
Kiến trúc tiềm ẩn trong mọi đồ vật: bàn ghế, tường và phòng, cầu thang hay thang
máy, đường phố, thị trấn.
Thú vị, tầm thường hoặc nhàm chán. Thậm chí có thể ghê tởm.
Đẹp hay xấu. Hạnh phúc hay bất hạnh. Quy hoạch thị trấn khiến anh quan tâm ngay từ
thời điểm người đàn ông của chúng tôi đứng dậy khỏi ghế: vị trí ngôi nhà, khu vực
lân cận, khung cảnh nhìn từ cửa sổ do các ủy viên hội đồng thị trấn xác định,
nhịp sống trên đường phố, hình mẫu của thị trấn. Bạn có thể thấy rõ ràng rằng không
một khoảnh khắc nào mà sự cảnh giác hoặc quan tâm có thể bị bỏ qua. Bạn có thể thấy
sự cần thiết của sự cống hiến huynh đệ này cho lĩnh vực kiến trúc và
quy hoạch thị trấn thay mặt cho “người anh em” của chúng tôi. Nhu cầu vật chất và nhu
cầu tinh thần có thể được đáp ứng bằng kiến trúc và quy hoạch đô thị có liên quan.
Bạn có thể thấy mục đích thống nhất, tổng thể trách nhiệm và sự vĩ đại của sứ mệnh kiến
trúc và quy hoạch thị trấn. Nhiều người vẫn chưa nhận ra rằng mối quan tâm ở đây là
mối quan tâm anh em đối với tất cả mọi người. Kiến trúc là một sứ mệnh đòi hỏi sự
cống hiến của những người hầu của mình, sự cống hiến cho ngôi nhà (đối với công
việc nơi ở, tài sản, thể chế và cả suy nghĩ của con người). Kiến trúc là một hành động
Le Corbusier, xuyên. Pierre Chase (1961) – Le
của tình yêu, không phải là một sân khấu.”
Corbusier trò chuyện với sinh viên các trường
kiến trúc (1943), 1999.
2
MỞ ĐẦU bản
chất của kiến trúc
3
MỞ ĐẦU – tinh hoa của kiến trúc
chim, rái cá… Nhưng họ đã mang đến cho toàn thể nhân loại ý tưởng coi ngôi
Học làm kiến

ngôn trúc
ngữ, cũngtrừ
ngoại giống như
kiến họchoạt động trong không gian và vật chất
trúc nhà như tổ ấm, một miền riêng tư và được bảo vệ.
hơn là từ ngữ. Điều đó có thể khiến việc học làm kiến trúc có vẻ xa lạ. Khi Trong tường, ô cửa (và cửa) và mái nhà chúng ta có ba
còn trẻ, chúng ta đã tập suy nghĩ bằng từ ngữ nhưng chúng ta có xu hướng (bốn) trong số những phát minh có tính hệ quả nhất thời tiền sử của chúng ta.
không phát triển khả năng suy nghĩ về không gian và vật chất. Cả ngôn ngữ và Tuy nhiên, chúng được coi là điều hiển nhiên và không được coi là như vậy trong
kiến trúc đều làm trung gian giữa chúng ta và thế giới. Với bộ óc thông minh của những người đóng góp xuất sắc cho những cuốn sách uyên bác
về những thành tựu có ảnh hưởng sáng tạo nhất trong thời kỳ đầu tiên của chúng ta.
các yếu tố ngôn ngữ, chúng ta truyền đạt nhu cầu, mong muốn, niềm tin, ý tổ tiên. Điều này nói lên điều gì về sự đánh giá chung về kiến trúc trong
định… Với các yếu tố kiến trúc, chúng ta tạo ra những nơi để đáp ứng cuộc cuộc sống của chúng ta? Nó gợi ý rằng cái phổ quát
sống, hoạt động, tài sản, thần thánh… Bằng cả hai, chúng ta mang lại ý nghĩa ngôn ngữ của việc tạo dựng địa điểm, qua đó chúng ta tổ chức không gian của
cho thế giới: bằng lời nói với ngôn ngữ; không gian với kiến trúc. Cả hai thế giới để chứa đựng bản thân, tài sản, hoạt động, các vị thần của chúng
đều là (vô hạn?) khuôn khổ nhận dạng và giao tiếp linh hoạt. Nói chung tùy ta… phần lớn được coi là đương nhiên, được hiểu chủ yếu một cách thăng hoa
– chỉ ở mức độ mà chúng ta biết bằng trực giác khi nào chúng tôi thấy một
dựa trên sự trôi chảy của cá nhân, chúng ta có thể linh hoạt ngôn ngữ để nơi để ngồi xuống, không phải cố đi xuyên qua tường và không nấu thức ăn khi
đóng khung những ý nghĩa mà chúng ta muốn truyền tải. Ngoài ra, tùy thuộc đang tắm. Như thể, mặc dù chúng ta 'biết' là không phải vậy, nhưng chúng ta
vào khả năng trôi chảy của chúng tôi, chúng tôi có thể linh hoạt kiến trúc đối xử với các tòa nhà, thị trấn, khu vườn của mình… như thể chúng là một
để đóng khung các mục đích mà chúng tôi muốn đáp ứng. Cũng giống như ngôn phần của Tự nhiên và như vậy thoát khỏi sự cân nhắc có ý thức (có lẽ ngoại
ngữ, chúng ta học một số kiến trúc bằng trực giác khi lớn lên – nơi ngủ, ăn, trừ trong chừng mực chúng ta phản đối khi chúng ta không giống như cách họ
chơi, ẩn nấp… Nhưng để trở nên thông thạo, tinh tế, chuyên nghiệp… chúng ta nhìn). Nhưng, là kiến trúc sư, chúng tôi
phải nỗ lực hết sức có ý thức. phải nhìn thế giới theo cách khác: có thể thay đổi để tốt hơn.
Để phát triển như một kiến trúc sư, bạn cần ý thức được sức mạnh của
Tôi có một cuốn bách khoa toàn thư về những phát minh vĩ đại nhất thời tiền sử. các yếu tố kiến trúc: sức mạnh của một đường vẽ trên cát; diện tích được san
Các mục minh họa những gì mà những người đóng góp nổi tiếng (chủ yếu là các lấp mặt bằng để làm nơi tổ chức lễ, biểu diễn; sức mạnh của một bức tường để
nhà khảo cổ học) coi là có ảnh hưởng sáng tạo nhất ngăn cách nơi này với nơi khác; sức mạnh của một ô cửa cho phép ra vào… và
thành tựu của tổ tiên sớm nhất của chúng ta. Tất nhiên nó bao gồm một cánh cửa để kiểm soát quyền ra vào đó; sức mạnh của mái nhà để che chở
'lửa', 'công cụ' và 'bánh xe'. Nó cũng bao gồm 'dệt', 'viết' (không có mục hoặc che nắng; sức mạnh của con đường liên kết nơi này với nơi khác...
riêng biệt về 'ngôn ngữ') và 'vũ khí'.
Cuối cùng, nó đề cập đến 'những ngôi nhà', 'kiến trúc bằng đá' và 'đường
mòn'. Nhưng không nơi nào nó thừa nhận 'bức tường', 'ô cửa', 'mái nhà' hay Có lẽ bạn đã coi những yếu tố kiến trúc như vậy và sức mạnh của chúng
'lối đi' là những phát minh vĩ đại của quá khứ xa xôi. Tuy nhiên, đó là là điều đương nhiên kể từ khi bạn sinh ra. Khi còn nhỏ, bạn đã học về cách
những gì họ đang có. Ai đó ở đâu đó đã xây dựng bức tường đầu tiên và trao chúng điều chỉnh trải nghiệm của bạn về thế giới mà không cần suy nghĩ một
cho nhân loại công cụ chính để tổ chức không gian. Đó ít nhất là một phát cách có ý thức về nó. Bạn đã tìm hiểu về các cạnh, ngưỡng, vỏ bọc, cách thức
minh lớn như bánh xe. và vị trí ngồi vào bàn…
Bạn đã tiếp thu vô số cách mà chúng ta tương tác với thế giới. Nhưng để suy
Có lẽ chính người đó đã nhận ra rằng bức tường mới được phát minh nghĩ như một kiến trúc sư bạn phải ý thức được những điều này. Giống như một
cần một cổng hoặc ô cửa (hoàn chỉnh với cổng hoặc cửa) để cho phép đi từ bên nhà văn hay chính trị gia sử dụng từ ngữ và ngữ pháp, một nhạc sĩ ghi chú và
này sang bên kia của bức tường. phím đàn… kiến trúc sư sử dụng các yếu tố và cú pháp của kiến trúc.
Cánh cửa nguyên thủy đó, với cửa hoặc cổng như một công cụ kiểm soát, sẽ
trở thành một trong những yếu tố có sức mạnh mang tính biểu tượng và thực tế Trên một vài trang tiếp theo là một số ví dụ nhắc nhở tôi về bản chất
nhất trên thế giới mà chúng ta tạo ra cho chính mình, cả về thể chất lẫn của kiến trúc. Chúng minh họa cách kiến trúc phát triển từ mối quan hệ vô
trong trí tưởng tượng của mình. (Có bao nhiêu câu chuyện dành cho trẻ em bắt thức của chúng ta với môi trường vật chất xung quanh. Chúng minh họa việc
đầu bằng việc đi qua một cánh cổng?) tất cả chúng ta đều là những kiến trúc sư bẩm sinh, bất chấp bản thân mình.
Một thời gian sau, ở đâu đó có người nảy ra ý tưởng làm một ngôi nhà Mục đích của các bài tập trong cuốn sách này là nhằm phát huy và phát triển
nhỏ có tường bao quanh, có ô cửa và cửa ra vào, rồi lợp mái che mưa nắng. Có kiến trúc sư bẩm sinh đó trong tất cả chúng ta. Cũng giống như các bài tập
lẽ họ nghĩ rằng họ đang làm một hang động nhân tạo. Có lẽ chúng đang bắt
chước những loài động vật xây nhà khác – mối, chúng ta làm khi học ngôn ngữ, họ bắt đầu với những điều cơ bản và tiến tới
những điều phức tạp hơn.
4
NGUỒN GỐC CỦA KIẾN TRÚC – kiến tạo địa điểm
Tôi thường đưa các sinh viên năm thứ nhất đến bãi biển và yêu cầu họ, một cách đơn giản và không cần giải thích, mỗi người hãy 'chọn một chỗ'. Những
nỗ lực của họ luôn mang tính giải trí, nhưng thường thì những nơi quyền lực nhất lại là những thứ họ tạo ra mà không cần suy nghĩ.
'Nhận thấy rằng họ rất thoải mái khi

đứng trước ngọn lửa ấm áp, họ đặt những khúc
gỗ lên... Trong cuộc tụ tập của những người đàn
ông đó, vào thời điểm mà việc phát ra âm
thanh hoàn toàn mang tính cá nhân, từ
thói quen hàng ngày họ cố định vào những lời
nói rõ ràng... Đó là việc phát hiện ra lửa
điều đó ban đầu đã dẫn đến việc con người xích
lại gần nhau… Trong cuộc họp đầu tiên đó, họ
bắt đầu xây dựng những nơi trú ẩn.'
Vitruvius, chuyển giới. Hickey Morgan – Mười
cuốn sách kiến trúc (1stC TCN), 1914,
(Quyển 2, Chương 1).
'Dấu hiệu đầu tiên về sự định cư và nghỉ

ngơi của con người sau cuộc đi săn, trận chiến
và lang thang trong sa mạc là ngày nay,
giống như khi những con người đầu tiên mất
đi thiên đường, việc đốt lò sưởi và thắp
sáng những ngọn lửa hồi sinh, sưởi ấm và
chuẩn bị thức ăn. ngọn lửa. Xung quanh lò
sưởi những nhóm đầu tiên tập hợp lại; xung
quanh nó những liên minh đầu tiên được hình
thành; xung quanh nó những khái niệm tôn giáo
đầu tiên đã được đưa vào phong tục của một giáo phái.
Trong suốt mọi giai đoạn của xã hội, lò
sưởi đã hình thành nên trọng tâm thiêng
liêng mà xung quanh đó toàn bộ trật tự và
Vào một buổi tối mùa thu se lạnh, giữa những cồn cát của bãi biển ở Scotland, một nhóm người xuất hiện.” Gottfried Semper
– 'Tứ Nguyên của sinh viên kiến trúc năm
thứ nhất đã nhóm lửa bằng lũa. Đó là sự kết thúc của Kiến trúc' (1851), trong Semper, trans. một ngày mà
học sinh được yêu cầu 'chọn chỗ ngồi'. Nhưng đây chính là
Mallgrave và Hermann nhất – Tứ đại thành công và quyền lực nhất. Đây là nơi họ đã tạo ra mà không thực sự có Kiến trúc và các tác phẩm khác, 1989. nghĩ về nó… chắc
chắn là không cân nhắc rằng nó có thể tạo thành kiến trúc. Những nỗ lực trước đó của họ trong ngày thật thú vị, sáng tạo, vui vẻ… nhưng có phần tự ti. Nhưng cái
này - lò sưởi với họ đang ngồi, đứng, nhảy nhót xung quanh - lại là một cái gì đó khác. Từ đúng khó tìm:
xác thực; thực tế; đính hôn…? Họ chắc chắn đã xác định được một địa điểm và từ đó tạo ra một tác phẩm kiến
trúc. Nếu nhóm que cắm trên cát dự kiến đó được kéo dài thành một hàng rào nhợt nhạt bao quanh thì nơi đó
sẽ càng được xác định rõ ràng hơn. Nếu họ thiết kế một mái nhà che chắn cho nó thì còn hơn thế nữa.
Dần dần (bất chấp việc Kinh thánh cấm xây nhà trên cát), bạn có thể thấy khoảnh khắc
phù du này phát triển thành một ngôi nhà.
Lưu ý rằng các sinh viên (hoặc một trong số họ đã thiết lập lò sưởi trung tâm)
đã đặt vị trí của mình trong một cái bát riêng biệt - một căn phòng tự nhiên - giữa
những cồn cát. Theo bản năng, họ nhận ra đây là một địa điểm (tiềm năng) - một nơi
thích hợp để đốt lửa trại - trước khi họ bắt đầu quá trình biến nó thành một địa điểm.
(Yếu tố này trong kiến trúc là chủ đề của các bài tập ở Phần Ba của cuốn sách này; xem
trang 168–9.) Bạn có thể thấy ngay từ bản vẽ của tôi rằng có nhiều vị trí không thích
hợp để đốt lửa: trên mặt đất không bằng phẳng; giữa đám cỏ marram; tiếp xúc với những
cơn gió nhẹ trên đỉnh cồn cát… Bản năng đó kéo dài đến việc nhận biết một nơi được che
chắn khỏi gió, bằng phẳng và ổn định để di chuyển xung quanh, với lề nhô lên nhẹ nhàng Đây là Cesare di Lorenzo Cesariano
để ngồi xuống và không có nguy cơ gây cháy rừng. Minh họa về nguồn gốc của khóa học kiến trúc, những điều này lẽ ra không phải
là những yếu tố trong một sa mạc rộng mở bằng phẳng (và có thể dễ dàng bị lãng quên từ bản dịch Vitruvius từ tiếng Latinh của ông
trên sa mạc rộng mở bằng phẳng của một tờ giấy trắng) nhưng vẫn là lò sưởi đó đối với người Ý. được xuất bản vào năm 1521. Dòng
kim lẽ ra là hạt giống cho sự phát triển của một địa điểm… và trái tim quan trọng của nó. chữ Latinh đề cập đến Thời đại hoàng
Có lẽ trong thế kỷ XXI chúng ta không còn xây nhà quanh lò sưởi nữa. Nhân loại khi ngôn ngữ, cộng đồng và
các nguyên tắc kiến trúc đã xuất hiện xung
quanh Nhưng vẫn cần nhớ rằng kiến trúc phát triển từ cuộc sống và sự đóng khung của nó đối với lò
sưởi. Sự tụ tập của những người bạn tại chỗ… giống
như ngôn ngữ phát triển từ cuộc sống và sự đóng khung của nó bằng từ ngữ. Cả hai cùng gia đình quây
quần bên đống lửa trong thiên nhiên
ngữ pháp có thể được điều chỉnh cho phù hợp với nhiều mục đích. Ngữ pháp không gian của kiến trúc cảnh quan là một khung cảnh vượt thời gian. Cấu
trúc như vậy – ngôn ngữ phổ quát của việc tạo dựng địa điểm – là chủ đề chính của việc xác định địa điểm là nguồn gốc
bài tập trong cuốn sách này. của kiến trúc.
THEORIGINOFARCHITECTU RE – nơi làm 5

BÁN TÁO – cô gái “kiến trúc sư” thế giới của mình
Bản chất của kiến trúc bao gồm việc tạo ra hình thức cho một phần của thế giới, xác định và thiết lập nó như một địa điểm và
quản lý các mối quan hệ không gian. Đây là một ví dụ cụ thể về một công trình kiến trúc tạm thời phát triển từ một hoàn cảnh cụ
thể – có quá nhiều táo trên một cây táo ở ngoại ô.
phần
người qua đường
căn nhà
cửa ngõ cây

bàn
táo
vườn
con gái
bo ng tô i
đường
cây táo
Vách cỏ
hàng rào
kế hoạch
Đó là một ngày nắng đầu thu. Một cô gái trẻ (chúng ta có thể chuyển hàng hóa. (Chúng cũng từng là nơi thực thi công lý.)
gọi cô ấy là Eve) đã quyết định bán táo từ cây trong vườn Dựa trên điều này và sử dụng những thứ khác đã có sẵn ở đó,
của gia đình cô ấy. Cô đặt một xe đẩy táo ngay bên ngoài cổng Eve đã thành lập (xác định địa điểm, đưa ra hình thức cho,
và ngồi ở một chiếc bàn gần đó chờ người qua đường. Đây là ví 'kiến trúc') một cửa hàng thô sơ để bán táo. Trong một thời
dụ về “kiến trúc sư” trong mỗi người. gian ngắn, cô ấy đã thay đổi thế giới (một phần rất nhỏ của
Sự kết hợp nhỏ các yếu tố của Eve có nhiều mối liên hệ nó – con phố đã trở thành khu chợ tạm thời) và chính bản thân
tinh tế hơn bạn nghĩ lúc đầu. Nó được đặt liền kề nhưng không cô ấy (trở thành một kiến trúc sư và một chủ cửa hàng). Đó là
cản trở cổng vườn, nơi cô có thể dễ dàng rút vào lãnh thổ gia sức mạnh của kiến trúc.
đình mình (được xác định bởi hàng rào trong vườn) để lấy thêm Tất nhiên, kiến trúc cũng quan tâm đến nhiều thứ khác -
táo hoặc đồ uống và là nơi bố mẹ cô có thể quan sát để biết đặc biệt là việc xây dựng các tòa nhà (tường, mái, v.v.) và
cô đang ở đâu. được rồi (ngoài kia, trong thế giới đầy đe dọa). hình thức thẩm mỹ và biểu tượng của kết quả... cả hai đều
không phải là mối quan tâm nhỏ - nhưng nó bắt đầu bằng việc
Ngoài chiếc xe chở táo, cô gái còn có một chiếc ghế và tạo ra hình thức đến nơi làm việc và sử dụng.
một chiếc bàn nhỏ với một hộp đựng túi nhựa và một chiếc cốc Và 'cho' theo nghĩa này bao gồm việc đáp ứng một nhu cầu bằng
đựng tiền. Cô đã sắp xếp những yếu tố tối giản này dọc theo cách vừa nhận ra khả năng của những thứ ở đó (trong ví dụ này
lối đi để tạo sự liên kết hơn là cản trở bước đi của người là vỉa hè, hàng rào, cổng, cây cối...) cũng như sửa đổi và bổ
qua đường. Lưng cô được hàng rào bảo vệ. Cô ấy được che bóng sung chúng (với chiếc xe đẩy). , bàn, ghế...). Cuối cùng (nếu
bởi một cái cây ở bờ cỏ ven đường... cơ quan quy hoạch cho phép) Eve có thể muốn thêm mái nhà,
Trong lịch sử, các cổng (ngưỡng) đã là nơi giao dịch. tường, bảng hiệu... để làm cửa hàng cố định. Sau đó cô ấy sẽ
Đó là nơi chúng tôi gặp gỡ du khách và nói lời chia tay. Điều lo lắng về cách xây dựng nó và nó sẽ trông như thế nào.
tự nhiên là chúng cũng là nơi mà chúng ta
6
VITRINE của DEGAS – làm khung
Vào khoảng năm 1880, Edgar Degas đã tạo ra tác phẩm điêu khắc 'A Little Dancer Age 14 tuổi'. Các điều kiện trưng bày ban đầu – trong tủ kính – minh họa
vai trò cơ bản và thiết yếu của kiến trúc như việc tạo khung.
Vũ công nhỏ của Degas, được mô phỏng bằng sáp với tóc và quần áo thật, được trưng bày tại Paris Salon. Tuy nhiên, tác phẩm điêu khắc hiện
nằm trong Phòng trưng bày Nghệ thuật Quốc gia, Washington DC. đại nhỏ và đặc biệt mỏng manh, như Little Dancer, đã xuất hiện nhiều
Trang web của phòng trưng bày giải thích lần trong các cuộc triển lãm nghệ thuật đương đại khác vào đầu thế kỷ
rằng: 'Degas đã cung cấp cho Little Dancer một chiếc kính thủy tinh, hiện này. Thay vì làm rõ nội dung và mối quan hệ của tác phẩm điêu khắc
dường như đã bị thất lạc, để trưng bày trong hai cuộc triển lãm theo với người xem, như một tủ đựng kính theo truyền thống, chiếc lồng
trường phái ấn tượng, lần đầu tiên vào năm 1880, khi chiếc hộp được thiết lập. kính của Degas đã góp phần tạo nên ý nghĩa dễ thay đổi của hình tượng
**
nhưng con số này vẫn vắng bóng, và sau đó vào năm 1881, khi này.'
chiếc hộp đã được lắp đặt vào lúc khai mạc triển lãm và bức tượng này Bất kể ý định của Degas là gì, tủ đựng kính, dù bỏ trống hay có
xuất hiện hai tuần sau đó. Nhiều nhà phê bình khác nhau người ở, đều tạo thành một tác phẩm kiến trúc. Bị bỏ trống, nó xác định
đã làm rất nhiều đồ thủy tinh. Đối với một số người, nó đóng vai trò nơi mà Vũ công nhỏ sẽ chiếm giữ, thiết lập sự hiện diện của cô ngay cả
là người đại diện cho Little Dancer, đứng trống rỗng trong các phòng trước khi cô xuất hiện: nó khẳng định quyền sở hữu không gian của cô. Bị
trưng bày cho đến khi cô ấy đến. Sau khi tác phẩm điêu khắc được đặt chiếm đóng, phòng kính có thể được giải thích theo nhiều cách khác nhau.
vào bên trong, một số đối thủ nhất định đã gọi trường hợp này là "lồng Có phải là “nhà tù” – một “cái lồng” như gợi ý? Đó có phải là lá chắn bảo
thủy tinh" (cage de verre) để yên tâm cách ly một con thú trẻ hoặc vệ cô ấy khỏi chúng ta không? Có phải là 'ngôi đền' không? Có phải nó chỉ
mẫu vật y tế nguy hiểm. Đối với Callen,* trường hợp này đã buộc việc đơn thuần là một lá hình học trừu tượng cho hình dạng con người của cô
đọc số liệu trở thành một cách trình bày khoa học hơn là ấy? Dù sao đi nữa… đó là một khung góp phần giúp chúng ta đánh giá cao
hơn là nghệ thuật, vì, cô lập luận, tác phẩm điêu khắc nhỏ không phải là nội dung của nó… tức là nó là kiến trúc.
* Ngôi nhà Farnsworth của Mies van der Rohe (1950) là một 'tủ kính',
Anthea Callen – Cơ thể ngoạn mục: Khoa học, phương pháp và ý nghĩa trong
tác phẩm của Degas, 1995. một chiếc tủ kính nhằm đóng khung cuộc sống, dù hiện tại hay vắng
mặt, của người cư ngụ trong đó. (Xem Hai mươi lăm tòa nhà mà mọi kiến
** nga.gov/features/modeling-movement/little-dancer-origen-state.html trúc sư nên hiểu.)
VITRINE của DEGAS – làm khung 7

LA BAJOULIÈRE – một nơi khép kín
Mặc dù chúng ta có xu hướng nghĩ về kiến trúc dưới dạng các tòa nhà, mục đích chính của chúng là xác định và đóng khung các địa điểm có thể
sử dụng được theo định nghĩa và bao vây.
đoạn có gò đất được phục hồi
La Bajoulière như hiện tại
Các hình vẽ trên trang này cho thấy một ngôi mộ đá – một căn phòng
chôn cất cự thạch – ở vùng Loire của Pháp. Nó được xây dựng cách
đây khoảng năm nghìn năm rưỡi. Mộ đá
được gọi là La Bajoulière và bao quanh một nội thất tối màu với cấu
trúc được làm bằng những phiến đá phẳng rất lớn và rất nặng.
Đây không phải là một nơi phù du. Những gì đã đạt được từ nỗ
lực to lớn đầu tư vào việc xây dựng nó?
La Bajoulière được bao phủ trong một ụ đất, vì vậy những gì thu
được không nhằm mục đích trang trí (đẹp hay nói cách khác) trong
cảnh quan. Những gì công trình xây dựng của nó nhằm mục đích tạo ra
một không gian nội thất tối tăm và bí ẩn, tách biệt khỏi mọi nơi
khác – một liều thuốc giải độc cho những bất ổn đáng sợ của thế
giới nói chung. Nó đủ an toàn để ngăn chặn thú vật cướp bóc và chứa
đựng những linh hồn bất an và các vị thần ghen tị.
Kiến trúc sư của La Bajoulière và những người xây dựng nó đã
tạo ra một nơi (trong trường hợp của họ là hang động nhân tạo) chưa
từng tồn tại trước đây. Đó cũng là nơi nhằm mục đích cách ly khỏi
những bất an của cuộc sống và ảnh hưởng của thời gian. Đối lập với
thế giới đang thay đổi xung quanh, đây là một nơi cố định, một nơi
bình yên vĩnh cửu, một ngôi mộ như một ẩn dụ tương hỗ của tử cung.
La Bajoulière minh họa động lực kiến trúc: nỗ lực sửa đổi môi
trường xung quanh chúng ta, sắp xếp lại các phần của chúng để thiết
lập những địa điểm mang lại ý nghĩa cho thế giới mà chúng ta tìm
thấy chính mình. Như vậy, kiến trúc cũng là một phương tiện triết
học - được thể hiện trong tổ chức không gian và tạo dựng địa điểm -
cũng như ngôn ngữ bằng lời nói. kế hoạch khôi phục lại gò đất
phần trang web
số 8
GIỚI THIỆU
9
GIỚI THIỆU
tham gia vào mối quan hệ chủ động với môi trường xung quanh và mang lại ý
Bắt đầu học làm kiến trúc có thể khó khăn .
Bạn sẽ có khái niệm về kiến trúc là gì - thiết kế của các tòa nhà - nghĩa cho chúng bằng cách tổ chức (nhận biết, lựa chọn, sắp xếp, cấu trúc,
nhưng khi bạn bắt đầu cố gắng thực hiện nó, mặt đất sẽ biến mất dưới chân xây dựng, sáng tác, nhào nặn, thậm chí khai quật...) chúng vào những nơi
bạn. Làm kiến trúc là khác, khác về cơ bản, với (có thể) bất cứ điều gì để chiếm giữ và sử dụng.
bạn đã làm một cách có ý thức trước đây. Tôi nói 'một cách có ý thức' bởi Theo nghĩa này, kiến trúc không chỉ đơn thuần là nghệ thuật liên quan đến
vì một trong những cách để nắm vững công việc kiến trúc là thừa nhận và vẻ ngoài thẩm mỹ của các tòa nhà, cũng không chỉ là công nghệ liên quan
đánh thức kiến trúc sư mà bạn vốn là: kiến trúc sư đã từng làm những cái đến việc xây dựng chúng; nó là cơ bản
hang dưới bàn và xây nhà trên cây, đôi khi vẫn tụ tập quanh đống lửa trại đến sự tồn tại. Chúng ta không thể sống trên thế giới mà không chiếm giữ
hoặc ngồi trên bờ vực thẳm. Các bài tập sau đây sẽ giúp ích bằng cách cung và ít nhất cố gắng giải thích ý nghĩa của nó về những nơi chúng ta làm
cấp cho bạn một số nền tảng để đứng vững, theo nghĩa đen cũng như nghĩa việc. Kiến trúc mang tính triết học (không có từ ngữ). Nó là phương tiện
bóng. qua đó chúng ta thiết lập ma trận không gian cho hầu hết mọi việc chúng ta
làm. Hiểu theo cách này, những thách thức và trách nhiệm của việc trở
thành một kiến trúc sư rất hấp dẫn và thú vị nhưng cũng có thể khiến bạn
'KIẾN TRÚC' nản lòng.
Mọi người đều 'kiến trúc sư' thế giới của họ - bối cảnh vật chất
Bạn là một kiến trúc sư nhưng bạn muốn khám phá điều đó có nghĩa là gì. (và triết học) nơi họ sống - ở một mức độ nào đó,
Bạn muốn giỏi kiến trúc hơn nên bạn cần phải luyện tập. Cuốn sách này cung ngay cả khi đó chỉ là việc dựng trại tạm thời hay sắp xếp đồ đạc trong
cấp cho bạn một số bài tập giúp bạn hiểu ý nghĩa của việc trở thành một phòng. Cuốn sách hiện tại (cùng với tập chị em của nó Phân tích kiến trúc:
kiến trúc sư; làm thế nào để bắt đầu suy nghĩ về mặt kiến trúc và phát Ngôn ngữ phổ quát của việc tạo dựng địa điểm) đề cập đến cách phát triển
triển các kỹ năng cũng như sự thành thạo của bạn trong môn nghệ thuật vĩ khả năng 'kiến trúc' bẩm sinh của bạn đến những cấp độ phức tạp hơn, nơi
đại và tinh tế này. bạn có thể cảm thấy được trang bị và tự tin không chỉ để
Bước đầu tiên là nhận ra rằng kiến trúc là một từ đang làm. Những
người không phải là kiến trúc sư có thể có xu hướng coi các tòa nhà là sản kiến trúc thế giới của riêng bạn nhưng để cung cấp (một cách chuyên nghiệp) cho
phẩm của sự quan phòng hơn là của những bộ óc có ý tưởng. Các phương tiện kiến trúc sư của những người khác nữa.
truyền thông giới thiệu các tòa nhà như những đối tượng để nhìn, thưởng
thức hoặc phê bình (thường là sau này). Nhưng bạn phải nghĩ về kiến trúc NGHIÊN CỨU TÂM KIẾN TRÚC TRONG CÔNG VIỆC
khác biệt – như một việc bạn làm thay vì chỉ sử dụng hoặc nhìn vào. Có
những tòa nhà hoặc thậm chí là thành phố của tương lai sẽ không bao giờ Là một người có mong muốn và sẵn lòng đảm nhận những thách thức và trách
tồn tại nếu bạn không hình dung chúng trong đầu trước tiên. Có những khoảng nhiệm trong việc 'kiến trúc' thế giới cho người khác, bạn phải trở thành
trống trong cơ cấu của thế giới đang chờ trí tưởng tượng của bạn lấp đầy. người nghiên cứu về cách thức hoạt động của trí óc của các kiến trúc sư
Bạn không chỉ là khán giả của kiến trúc, bạn còn là người sáng tạo. đồng nghiệp. Chúng ta có thể học được rất nhiều về hoạt động và sức mạnh
của kiến trúc thông qua việc phân tích các ví dụ (như trong tập khác của
Mặc dù kiến trúc là một trong những công việc cơ bản nhất mà con cuốn sách này, Hai mươi lăm tòa nhà mà mọi kiến trúc sư nên hiểu). Tuy
người chúng ta làm để tạo nên thế giới nơi chúng ta đang sống, nhưng nó nhiên, vì kiến trúc là một từ đang làm nên sự hiểu biết mang tính vận hành
chỉ được thể hiện bằng tiếng Anh dưới dạng danh từ. 'Thiết kế', 'vẽ', 'xây về hoạt động và sức mạnh của nó chỉ có thể đạt được thông qua thực hành,
dựng' không truyền đạt đầy đủ ý nghĩa của nó, nếu có một động từ như vậy, bằng cách cố gắng làm đi làm lại nó. Chúng ta không thể học ngôn ngữ, đi
'cho kiến trúc sư'. xe đạp hay chơi violin chỉ bằng cách đọc cách thực hiện hoặc thậm chí bằng
Ngẫu nhiên, hoặc có lẽ có ý nghĩa, người Hy Lạp cổ đại cách làm theo các hướng dẫn bằng sơ đồ; chúng ta phải luyện tập – bập bẹ,
đã có một động từ để chỉ kiến trúc – άρχιτεκτονέω. Nó có nghĩa là 'tạo lảo đảo, gãi và cào – trước khi chúng ta có thể trở nên thông thạo hoặc
hình thức cho...', như trong: tạo hình thức cho một ngôi nhà có nơi nấu thành thạo. Với kiến trúc cũng vậy: bạn càng luyện tập nhiều, bộ não của
nướng, ăn uống và ngủ nghỉ; tạo hình thức cho nhà hát bằng cách vẽ một bạn càng trở nên thành thạo hơn và bạn càng khám phá ra những gì mình có
vòng tròn trên mặt đất có ghế ngồi cho khán giả bao quanh; tạo hình thức thể làm với nó. Với suy nghĩ này mà cuốn sách này đưa ra một số bài tập để
cho một thành phố bằng cách bố trí các đường phố, quảng trường và các bức đánh thức và phát triển trí tuệ của bạn.
tường; để tạo hình dáng cho ngôi đền của một vị thần...
Chúng ta có thể (và thực sự) sử dụng động từ 'thiết kế' cho tất cả những điều này,
nhưng bằng cách nào đó “đối với kiến trúc sư” gợi lên điều gì đó sâu sắc (đã có, bẩm sinh, tiềm ẩn, tiềm ẩn) khả năng thực hiện
hơn, một mối quan hệ nguyên thủy hơn với thế giới, trong đó tâm trí ngành kiến trúc.
10
Thông qua kiến trúc, trí óc thiết lập ma

trận không gian cho những việc chúng ta
làm. Bằng cách tạo hình thức cho nhà hát,
các kiến trúc sư ở Hy Lạp cổ đại đã thiết
lập một nơi biểu diễn và mối quan hệ giữa
các diễn viên, khán giả, cảnh quan và các vị thần.
Các bài tập sau đây nhằm giúp bạn rèn luyện và phát triển khả những chiều kích vượt xa tính thực dụng. Các bài tập trong cuốn sách
năng tư duy và hành động của một kiến trúc sư. Chúng tương đương với này nhằm mục đích làm nổi bật một số khía cạnh phong phú của 'ngôn
các loại bài tập mà bạn ngữ' đó. Chúng không bỏ qua các khía cạnh về chức năng và bản sắc
sẽ được thiết lập để phát triển khả năng sử dụng ngôn ngữ và toán học nhưng cũng không đưa ra những thách thức chỉ dưới hình thức yêu cầu
của bạn hoặc có thể được thiết lập để giúp bạn học cách suy nghĩ về bạn thiết kế một loại công trình cụ thể. Các bài tập trong cuốn sách
mặt âm nhạc như một nhà soạn nhạc. Ngôn ngữ, toán học, âm nhạc và kiến này tốt nhất có thể được coi là những bài tập khập khiễng: những bài
trúc là những phương thức tư duy và sáng tạo khác nhau nhưng đồng thời tập mà bạn có thể làm để chuẩn bị hoặc song song với các dự án chính
chúng cũng tương tự nhau. thống hơn.
Tất cả chúng đều là phương tiện truyền thông mà qua đó chúng ta hiểu Các bài tập sau đây dựa trên sự hiểu biết rằng kiến trúc, về
được (có ý nghĩa) về thế giới. Chúng đều là những phương tiện truyền nguồn gốc, là một nghệ thuật nhân văn liên quan đến cuộc sống con
thông đòi hỏi phải thực hành trí tuệ để đạt được sự trôi chảy và thành người, những trải nghiệm và trang thiết bị của nó; và đó
thạo. Ngôn ngữ hoạt động với từ ngữ và khái niệm; toán học với số con người không chỉ đơn thuần là khán giả của những “trình diễn” kiến
lượng, đo lường và tính toán; âm nhạc có âm thanh có cấu trúc, trúc mà còn là những thành phần quan trọng – người truyền bá, người sửa đổi,
thời gian và cảm xúc. Kiến trúc làm việc với mặt đất, không gian, vật người sử dụng, cư dân, người tham gia…
liệu, ánh sáng, thời gian... Các bài tập ở đây không nhằm mục đích thuyết phục bạn thiết kế
Mặc dù đôi khi người ta kết hợp những phương tiện khác nhau theo bất kỳ cách cụ thể nào mà nhằm giúp bạn nhận thức được, thông qua
này, nhưng mỗi phương tiện đều chiếm lĩnh lĩnh vực trí tuệ riêng, đòi việc khám phá và thử nghiệm, về các kích thước đa dạng của kiến trúc.
hỏi bộ não hoạt động theo cách riêng của nó và do đó đòi hỏi phải Mỗi việc sẽ mất nhiều thời gian nhất có thể. Một số sẽ mất không quá
thực hành theo cách riêng của nó. Ví dụ, bạn không thể học cách làm một vài phút; người khác
kiến trúc bằng cách viết chữ, cũng như bạn không thể học làm toán bằng phải mất hơn một ngày để hoàn thành. Lợi ích lớn sẽ được
cách thổi sáo. Các khía cạnh của thực hành phải là những khía cạnh của bắt nguồn từ việc lặp đi lặp lại các bài tập, mỗi lần khám phá những
phương tiện mà bạn muốn đạt được. điều tinh tế mới. Các bài tập sẽ giúp bạn biến tư duy của một kiến
Nói chung ở các trường kiến trúc, tiêu chuẩn là thiết lập các trúc sư thành một thói quen của tâm trí, một trạng thái ý thức thường trực.
dự án trong đó sinh viên được yêu cầu thiết kế một loại công trình cụ Không có câu trả lời đúng trong kiến trúc (mặc dù người ta cho
thể, một tác phẩm kiến trúc theo một bản tóm tắt (chương trình) cụ rằng có rất nhiều câu trả lời 'sai'). Như tôi đã nói, làm kiến trúc
thể: của một trường học, một nhà hát, một bảo tàng, một công trình không giống như làm các phép tính. Bạn có thể lặp đi lặp lại từng bài
kiến trúc. nhà hay gì đó. Điều này phản ánh tình hình thực tế tập và đưa ra những câu trả lời khác nhau nhưng đều hay. Đây là điều
world', nơi các kiến trúc sư thường được giao nhiệm vụ thiết kế các bạn nên làm. Để trở thành một kiến trúc sư, bạn không thể dè dặt về
tòa nhà với bản sắc và nội dung ngắn gọn được xác định trước. Nó cũng việc sáng tạo; bạn nên tận hưởng nó. Các bài tập là cơ hội. Nếu bạn
phản ánh niềm tin lâu đời rằng kiến trúc bắt nguồn chủ yếu từ chức coi chúng như những công việc vặt thì có lẽ tốt hơn hết bạn nên dành
năng. Nhưng kiến trúc không chỉ bao gồm bản sắc và chức năng. Đó là thời gian cho một chủ đề khác. Kiến trúc là một
một “ngôn ngữ” phong phú và đa dạng, có
GIỚI THIỆU 11
nghệ thuật tinh tế và khó khăn. Nó cần sự cống hiến và liên quan đến nỗi đau. một loạt nhiệm vụ. Có tất cả 23 bài tập ngoại trừ hơn 60 nhiệm vụ
Khả năng 'kiến trúc sư' không phải là năng lực có thể phát triển đến thành phần.
trình độ phức tạp một cách nhanh chóng. Phần 'Cơ bản' đề cập đến động cơ cơ bản
của kiến trúc để thiết lập (xác định) địa điểm.
DR AWING (VÀ CÁC GIỚI HẠN CỦA NÓ) Phần 'Hình học' đề cập đến các loại hình học kiến trúc khác
nhau, như được thảo luận trong các chương 'Hình học của sự tồn tại'
Vẽ là điều cần thiết đối với một kiến trúc sư. Bạn không thể trở thành kiến và 'Hình học lý tưởng' trong Phân tích kiến trúc: Ngôn ngữ phổ quát
trúc sư nếu không biết vẽ, ngay cả khi việc học được kỹ năng đó là một điều khó khăn. của việc tạo dựng địa điểm.
đấu tranh và bạn chống lại việc luyện tập. Tuy nhiên, vẽ là một sự Phần 'Ra ngoài thế giới thực' yêu cầu bạn thực hiện các bài học
trừu tượng; dù trên giấy hay trên màn hình máy tính, nó giảm nhiều đã học trong hai phần đầu tiên và áp dụng chúng vào các tình huống
chiều xuống còn hai. Điều này có thể có vấn đề khi cố gắng học cách thực tế bằng cách tạo ra các địa điểm (tạm thời) trong phong cảnh.
làm kiến trúc về cơ bản hoạt động theo ba chiều (bốn, nếu bạn bao gồm
cả thời gian). Vì điều này Và, như tôi đã nói ở trên, phần 'Bài tập bổ sung' tập trung vào
Vì lý do này, các bài tập trong cuốn sách này yêu cầu bạn làm việc chủ các khía cạnh trải nghiệm và cảm xúc của kiến trúc cũng như việc đóng
yếu với các vật liệu thực tế, có thể là các khối xây dựng của trẻ em khung những thứ có thể không phù hợp về nhu cầu và đặc điểm của chúng.
và bảng làm bánh mì, hoặc các vật liệu tìm thấy trong phong cảnh. Bạn
cũng sẽ có cảm giác tốt hơn về việc sắp xếp không gian và tạo địa điểm
bằng cách sử dụng vật liệu thực tế hơn là chỉ giới hạn bản thân trong TRONG TERLUDES VÀ QUAN SÁT ND
phần mềm tạo mô hình 3d; tuy nhiên, đến một lúc nào đó, chắc chắn bạn
cũng sẽ thấy điều này hữu ích. Xen kẽ giữa các bài tập, bạn cũng sẽ tìm thấy một số đoạn ngắt
Học cách làm kiến trúc liên quan đến một loại hình học tập cụ quãng và quan sát, nội dung bổ sung ngắn gọn minh họa và thảo
thể. Vấn đề không phải là học một khối kiến thức cụ thể – như người luận chi tiết một số vấn đề chung nảy sinh từ các bài tập. Chúng
ta có thể học các sự kiện lịch sử – cũng không phải là học một được phân biệt bằng cách nằm trên các trang có khung, như trong
phương pháp cụ thể để làm theo nhằm tạo ra một kết quả có thể dự các ví dụ Khúc dạo đầu ở trang 5 đến 8, đồng thời tăng thêm chiều
đoán được – như người ta có thể làm theo một công thức để tạo ra rộng và chiều sâu cho các chủ đề được đề cập bằng cách phân
một kết quả cụ thể. món ăn hoặc một công thức để thực hiện một công việc tích các ví dụ cụ thể cũng như giới thiệu một số vấn đề lý thuyết
cụ thể
phép tính. Học làm kiến trúc giống như học ngôn ngữ hơn bất cứ điều phù hợp với các bài tập liên quan của chúng.
gì khác - cho phép tâm trí của bạn (trí tuệ và trí tưởng tượng) dần
dần trải nghiệm những gì nó có thể làm với một phương tiện cụ thể. Vì VẬT LIỆU THIẾT BỊ
vậy, hãy cố gắng đừng nản lòng khi điều đó không dễ dàng. Học làm kiến
trúc không phải là việc làm theo hướng dẫn. Mặc dù có thể đưa ra các Bất kỳ tài liệu và thiết bị cần thiết cho mỗi bài tập đều được liệt
hướng dẫn để tạo ra các loại kiến trúc cụ thể, kê khi thích hợp. Các bài tập trong phần 'Cơ bản'
và phần 'Hình học' được thực hiện bằng cách sử dụng các khối xây dựng
một phương pháp như vậy sẽ làm giảm đi sự đóng góp mà trí tưởng đơn giản và một tấm bảng phẳng. Những nội dung trong phần 'Ra ngoài thế
tượng của bạn có thể tạo ra. giới thực' sẽ được thực hiện bằng cách sử dụng vật liệu thực tế ở những
Trẻ nhỏ học ngôn ngữ đầu tiên như một công cụ, chúng sử dụng nó địa điểm thực tế trong cảnh quan mà bạn có trong tay. Một số 'Bài tập
để làm nhiều việc: kiếm thêm thức ăn; yêu cầu ai đó mở cửa; để gấu bổ sung' liên quan đến việc xây dựng các hệ thống lắp đặt quy mô đầy đủ.
bông được trả lại cho họ từ dưới sàn...
Hãy nghĩ về kiến trúc theo cách tương tự. Hãy nghĩ xem bạn có thể dùng một GIỮ MỘT SỔ TAY
bức tường, một ô cửa, một cửa sổ, một mái nhà... để làm gì. Hãy cân nhắc
điều này trước khi bạn tự hỏi nó nên được làm bằng gì hoặc trông như thế nào. Bạn cũng sẽ cần một cuốn sổ tay tốt – như được mô tả trong phần Kiến
trúc phân tích – để ghi lại các ý tưởng, ghi lại và phản ánh về thiết
BÀI TẬP kế, thử nghiệm các thiết kế phác thảo và lưu trữ.
thông tin từ nhiều nguồn khác nhau có thể liên quan đến công việc của
Các bài tập sau đây được chia thành bốn phần. Ba phần đầu tiên là 'Cơ bạn. Giữ một cuốn sổ tay là một hoạt động nghiêm túc và thú vị. Bạn
bản', 'Hình học' và 'Ra ngoài sẽ tìm ra cách làm riêng của mình. Nhưng ban đầu
Thế giới thực'. Phần thứ tư cung cấp một số 'Bài tập bổ sung' nhằm ít nhất, nó đòi hỏi sự cam kết. Giữ một cuốn sổ tay là điều cần
củng cố sự đánh giá của bạn về các khía cạnh trải nghiệm và cảm xúc - thiết để trở thành một kiến trúc sư. Chúng ta học cách làm mọi
thơ ca - của kiến trúc. Mỗi phần gồm nhiều bài tập, mỗi bài được chia việc không phải bằng cách được bảo hoặc chỉ cách thực hiện chúng
thành (mặc dù cả nghe và xem đều đóng vai trò của chúng) nhưng hiệu quả nhất là
12
bằng cách thu hút tâm trí và cơ thể của chúng ta vào môi trường mà ý tưởng bạn gặp phải hoặc có nhưng bạn thường có thể vẽ chúng.
chúng ta muốn làm việc và tự mình khám phá những gì chúng ta có thể Một cuốn sổ tay đơn giản là một đấu trường tốt để thu thập và thử
làm với nó. Trẻ nhỏ làm điều này với ngôn ngữ. nghiệm các ý tưởng và hình thức kiến trúc. Tham gia vào kiến trúc
Trong tâm trí, họ thu thập từ ngữ và ý tưởng rồi ghép chúng lại với theo cách này sẽ làm tăng sự đánh giá cao của bạn về sức mạnh và
nhau để cố gắng nói chuyện. Dần dần ngôn ngữ của họ ngày càng trở khả năng của nó. Việc ghi chép sẽ trở thành thói quen bạn duy trì
nên phức tạp hơn. trong suốt sự nghiệp của mình.
Bạn cần phải làm điều gì đó tương tự để học “ngôn ngữ” kiến Thông qua cuốn sách hiện tại – trong các phần có tiêu đề
trúc. Giống như một đứa trẻ có ý tưởng và ngôn từ, bạn nên thu thập 'Trong sổ ghi chép của bạn' - bạn sẽ được nhắc nhở theo dõi và
các ý tưởng kiến trúc và hình thức thể hiện chúng rồi thử nghiệm củng cố các bài tập bằng cách thu thập các ví dụ thích hợp vào
chúng trong tác phẩm của chính mình. sổ ghi chép của mình và thử nghiệm các ý tưởng được giới thiệu.*
Nhưng (không giống như đứa trẻ và ngôn ngữ) bạn không thể làm điều
này chỉ trong tâm trí mình. Kiến trúc phụ thuộc vào biểu hiện hoặc SẢN XUẤT CÔNG VIỆC TỐT
sự thể hiện vật chất. Bạn cần một 'đấu trường' thích hợp để tham
gia vào nó. Không thể xây dựng mọi kiến trúc Nhà thơ người Mỹ Alfred Joyce Kilmer (1886–1918) từng
đã viết 'Tôi nghĩ rằng tôi sẽ không bao giờ nhìn thấy một bài thơ đáng
*
Bạn có thể tải xuống bản pdf của một số sổ ghi chép của tôi yêu như một cái cây'.** Mặc dù ông không phủ nhận thẳng thừng khả năng
tại: simonunwin.com (tháng 7 năm 2021).
Tôi cũng thảo luận về nội dung sổ ghi chép của mình
ai đó, có lẽ là ông, có thể viết một bài thơ 'đáng yêu như một cái cây',
tại: drawingmatter.org/keeping-a-notebook/ (tháng 7 năm 2021).
dòng này đôi khi được giải thích như gợi ý rằng không có gì mà trí óc
** Alfred Joyce Kilmer – 'Cây' (1913). con người có thể tưởng tượng được có thể sánh được với vẻ đẹp của thiên nhiên
GIỚI THIỆU 13
sự sáng tạo. Bỏ qua sự ngụy biện cho tâm trí rằng bản thân nó có thể Sự pha chế, bố cục, phương hướng, phát minh, sự khéo léo, chiến
được cho là một phần của Tự nhiên (và do đó bản thân các bài thơ là lược đều là những từ đồng nghĩa với kiến trúc. Đây là những thách thức
những sáng tạo tự nhiên!), gợi ý đó, chắc chắn đối với một kiến trúc mà bạn phải đối mặt. Bạn được yêu cầu làm những bài thơ kiến trúc đáng
sư, nên bị phản đối. Làm kiến trúc không phải là thoái thác trách nhiệm yêu hơn cây cối. Và điều đó có nghĩa là tôn vinh và vui mừng trước khả
với Thiên nhiên. năng sáng tạo của tâm trí bạn… chứ không phải bằng cách nhường quyền
Bạn có thể thưởng thức một bộ phim, một bản nhạc, hoặc một câu chuyện trinh thám ưu tiên cho quyền lực được cho là của Tự nhiên, mà là làm việc với nó.
câu chuyện... Nhưng khi nghĩ về nó, bạn nhận ra rằng điều bạn thực sự
thích thú chính là khả năng sáng tạo của trí óc con người khác. Bạn có Niềm vui trong khả năng sáng tạo của tâm trí bạn không phải là
niềm vui gián tiếp khi thấy những gì một tâm trí đồng loại có thể làm. một hoạt động thụ động. Nó có nghĩa là lấp đầy trí tưởng tượng của bạn bằng
Bạn có thể được giải trí bằng cách khéo léo của Sherlock Holmes (hoặc những gì người khác đã làm. Nó có nghĩa là sung mãn và hào phóng với
Thanh tra Morse) giải quyết một vụ án nhưng đồng thời (và có lẽ là những ý tưởng. Nó có nghĩa là hiểu rõ các điều kiện văn hóa và thể chất
trong tiềm thức) bạn đánh giá cao thành tích của Conan Doyle (hoặc nơi bạn đang làm việc. Nó có nghĩa là sự nghiêm túc trong việc suy nghĩ
Colin Dexter) hơn trong việc dựng nên câu chuyện. Bạn có thể cười nhạo thấu đáo mọi việc, hình thành ý tưởng của bạn cho phù hợp với nhiệm vụ
Jeeves và Bertie Wooster (hoặc những người tham gia The Office) nhưng trước mắt. Thiết kế kiến trúc không phải là một quy trình tuyến tính
chính tác giả PG Wodehouse (hoặc Ricky Gervais) mới xứng đáng nhận phần đơn giản như tuân theo một quy trình công thức, nó bao gồm nhiều thử
chính của bộ phim. nghiệm, nỗ lực lặp đi lặp lại và sửa đổi để cố gắng thực hiện ý định
tiếng vỗ tay. Bạn có thể bị mê hoặc bởi sự gợi cảm của bộ ba trong vở của bạn. Trong trường hợp này, nó cũng có thể được so sánh với ngôn
opera Cosi Fan Tutte nhưng bạn cũng sẽ ngưỡng mộ sự tinh tế và hóm hỉnh ngữ, chẳng hạn như khi bạn viết đi viết lại một văn bản để làm cho nó
trong sáng tác của Mozart. Bạn có thể bị mê hoặc bởi hình ảnh trong diễn đạt đúng những gì bạn muốn. Nó cũng đòi hỏi sự cẩn thận trong việc
phim Nostalghia nhưng bạn cũng bị ấn tượng bởi trí tưởng tượng và trình bày ý tưởng và sự cân nhắc của bạn ở những nơi bạn dành cho người
phương hướng của Tarkovsky. khác. Nó liên quan đến việc tự phản ánh và sẵn sàng làm lại công việc
Có hai phép loại suy mà tôi thường sử dụng trong tất cả các cuốn nhiều lần cho đến khi bạn cảm thấy đúng.
sách của mình, hy vọng sẽ giúp bạn hiểu được việc làm kiến trúc đòi hỏi Không có phương pháp tiêu chuẩn nào để tạo ra những kiến trúc vĩ
những gì, mặc dù cả hai đều không chính xác. Cả hai đều liên quan đến đại. Tất cả những bài tập này có thể làm là đưa bạn đến những lĩnh vực
tâm trí trong quá trình tạo ra (cho) ý nghĩa và cả hai đều liên quan mà bạn có thể bắt đầu nhận ra cách thức hoạt động của kiến trúc và khám
đến chiều thời gian. Đó là ngôn ngữ (ngôn ngữ lời nói) và âm nhạc. Làm phá một số tiềm năng vô hạn của nó. Sự vĩ đại tùy thuộc vào bạn
kiến trúc có thể được ví như ngôn ngữ và sáng tác âm nhạc. Cả ba đều nhưng hiểu những gì có thể có thể giúp ích.
liên quan đến sự trôi chảy, khả năng phán đoán và Cuốn sách bài tập này nên được đọc kết hợp
'có điều gì đó để nói' (tức là ý tưởng). Cả ba đều liên quan đến việc cùng với những cuốn sách khác của tôi (tất cả đều do Routledge xuất bản):
đưa người nhận (người đọc, người nghe, người dân, khách…) thông qua • Phân tích Kiến trúc: Ngôn ngữ phổ quát của
những trải nghiệm nối tiếp liên quan đến cả ý nghĩa và cảm xúc. Tạo địa điểm; •
Có thể nói gánh nặng của ngôn ngữ là hiểu thế giới thông qua ý nghĩa Sổ tay Phân tích Kiến trúc có liên quan, bao gồm: Ẩn dụ, Trẻ em
ngữ nghĩa; gánh nặng chính của âm nhạc có thể nói là liên quan đến cảm là Người tạo ra Địa điểm, Bóng tối và Đường cong;
xúc. Gánh nặng cơ bản của kiến trúc là mang lại ý nghĩa cho thế giới
thông qua việc tạo dựng địa điểm, điều này cũng liên quan đến ý nghĩa • Sổ kiến trúc: Tường;
và cảm xúc. • Ô cửa;
Và một đặc điểm khác được chia sẻ giữa ngôn ngữ, âm nhạc và kiến • 25 tòa nhà mà mỗi kiến trúc sư nên làm
trúc là sự thông thạo cần nhiều thời gian và nhiều thời gian. Hiểu; Và
ứng dụng. Chúng ta phải mất nhiều năm khi còn nhỏ để thành thạo ngôn ngữ. • Mười tòa nhà có ảnh hưởng nhất trong lịch sử:
Người biểu diễn âm nhạc và nhà soạn nhạc luyện tập hàng ngày. Đối với Các nguyên mẫu của kiến trúc.
kiến trúc cũng vậy. Sự lưu loát cần một thời gian dài và thực hành nhiều. Những cách đọc khác được đề nghị có trong phần Thư mục ở cuối
Sự đánh giá cao về mặt thẩm mỹ đối với tác phẩm sáng tạo che cuốn sách này. Bạn cũng có thể muốn theo dõi @analysingarchitecture
đậy sự tôn vinh sâu sắc về nhận thức, trí thông minh, trí tưởng tượng, trên Instagram, nơi bạn sẽ tìm thấy các bài đăng
khả năng phán đoán, tính sáng tạo, sự khéo léo và kỹ năng trí tuệ của liên quan đến nội dung của tất cả các cuốn sách của tôi, bao gồm cả hình ảnh
trí óc con người. Điều này cũng đúng với việc đánh giá cao một động để minh họa một số điểm được đưa ra trong cuốn sách này.
lập luận triết học được mài giũa một cách tinh xảo, một thí nghiệm khoa Có nhiều điều về kiến trúc hơn những gì có thể được bao gồm
học thông minh và hiệu quả, một chương trình máy tính tiết kiệm và hiệu trong một vài bài tập sau đây. Tuy nhiên, tôi hy vọng chúng sẽ giới
quả, một sáng tác âm nhạc tinh tế, một chiến lược tàn nhẫn và tao nhã thiệu cho bạn những thách thức trong tư duy của một kiến trúc sư.
trong cờ vua... và tất nhiên là một tác phẩm kiến trúc đẹp đẽ, thơ
mộng, được hình thành một cách sáng tạo. Simon Unwin, tháng 4 năm 2022
14
Phiên bản hoạt hình của những hình ảnh này cùng với các tài liệu liên quan khác hiện có trên Instagram:
instagram.com/analysingarchitecture (đăng ngày 6 tháng 6 năm 2021).
PHẦN MỘT các nguyên tắc
cơ bản
15
PHẦN MỘT – nguyên tắc cơ bản
bài tập đầu tiên khám phá các nguyên tắc cơ bản của lưu trữ Có rất nhiều ví dụ khác kéo dài đến cuộc sống của người trưởng thành.
Những cái
kiếnnày
trúc. Chúng sẽ lôi kéo bạn tham gia vào mọi việc, vì vậy bạn sẽ Chúng tôi đưa ra hình thức cho số lượng bằng số và tìm hiểu các quy tắc
cần phải chuẩn bị để tìm lại bộ khối xây dựng cũ mà bạn từng chơi khi còn của toán học. Hình dạng trực quan có thể được thể hiện không chỉ ở hai chiều
nhỏ. Bạn cũng sẽ cần sổ tay và bút chì. bằng cách vẽ và sơn mà còn ở ba chiều trong điêu khắc, bằng cách nặn đất sét
và chạm khắc gỗ hoặc đá. Chuyển động được hình thành trong khiêu vũ và thể
Kiến trúc bắt nguồn từ tâm trí nhưng các sản phẩm của nó (hoặc ít nhất dục dụng cụ. Thời gian trôi qua được thể hiện bằng đồng hồ và lịch.
là chúng được dự định) là có thật. Mục đích của kiến trúc sư là xây dựng những
tòa nhà thực, bằng vật liệu thực, trong điều kiện thực, để chứa được con người Bằng cách làm theo các công thức nấu ăn, chúng ta tạo hình thức cho món ăn của
thực. Để bắt đầu phát triển năng lực về kiến trúc, bạn cần phải trải nghiệm mình. Bằng cách đan một chiếc áo liền quần, chúng ta tạo hình cho len. Chúng tôi
nó, càng nhiều càng tốt, dưới dạng hoạt động thể chất cũng như trí tuệ. làm cho nhau cười bằng những trò đùa. Bản đồ cung cấp hình thức cho cách bố trí
các thành phố và đất đai. Chúng tôi đưa ra hình thức cho sự hiểu biết của chúng
Ở một mức độ nào đó, điều này có thể được thực hiện bằng cách xây dựng các mô tôi về hoạt động của Tự nhiên thông qua khoa học. Các nhà báo tạo hình thức cho
hình nhưng nó cũng có nghĩa là đi ra ngoài – đến bãi biển hoặc vào rừng – các sự kiện hỗn loạn bằng cách biến chúng thành những câu chuyện thời sự. Đạo
thu thập và lắp ráp đồ đạc cũng như tạo ra những địa điểm thực tế. (Bạn sẽ đức được hình thành thông qua tôn giáo và triết học, và được quy định thành luật pháp.
được yêu cầu làm điều này trong tập bài tập thứ ba trong cuốn sách này.) Các mối quan hệ xã hội được hình thành thông qua tình bạn và cơ cấu tổ chức.
Mặc dù vậy, do tính chất tốn kém và tốn thời gian của việc xây dựng, Chúng ta thậm chí còn cố gắng tạo ra một hình thức xung đột bằng luật chơi
việc xây dựng tất cả ý tưởng của bạn trên thực tế nhanh chóng trở nên không hoặc chiến lược quân sự.
thực tế. Bạn sẽ cần phải trở thành một kiến trúc sư thành thạo trước khi có Danh sách này còn lâu mới hoàn thành; cuộc sống liên quan đến việc tạo
người sẵn sàng chi nhiều tiền để biến ý tưởng của bạn thành những tòa nhà ra hình thức cho tất cả mọi thứ. Chúng ta hiểu thế giới của mình bằng cách
thực sự. Vì vậy bạn phải học cách làm kiến trúc một cách trừu tượng. Bạn sẽ tạo cho nó một hình thức. Nhưng chúng ta tạo hình thức cho kiến trúc là gì?
phải hiểu Câu trả lời có vẻ hiển nhiên: các tòa nhà. Nhưng các bài tập sau đây sẽ cho
mối quan hệ giữa thực tế, bao gồm thực tế tưởng tượng về ý tưởng kiến trúc của thấy điều đó không hoàn toàn đơn giản như vậy. Kiến trúc
bạn và sự thể hiện nó trong các mô hình và bản vẽ. Điều này liên quan đến việc có nhiều chất.
thực hành trí tuệ cũng như thủ công.
Đây là hai mục đích của tập bài tập đầu tiên này: NGUYÊN VẬT LIỆU
để khám phá các nguyên tắc cơ bản của kiến trúc thông qua việc chơi với các
vật liệu thực tế - các khối của bạn - và tìm hiểu về những gì chúng tôi tạo Bạn sẽ cần bộ khối xây dựng dành cho trẻ em, tốt nhất không nên dùng những
ra cho kiến trúc. khối ghép lại với nhau. Bạn có thể thực hiện một số bài tập sau đây bằng cách
Trưởng thành và làm người bao gồm việc nhận biết và sử dụng các khối ghép lại với nhau (chẳng hạn như Lego), nhưng vì
tạo hình thức cho rất nhiều thứ và học cách làm như vậy. Chúng ta sống bằng chúng áp đặt các quy tắc hình học nghiêm ngặt và có thể được dán lại với nhau
hình thức. Hình thức đầu tiên chúng ta gặp có lẽ là của mẹ chúng ta theo những cách bất chấp trọng lực, bạn sẽ linh hoạt hơn và có được cảm giác
khuôn mặt với sự sắp xếp có trật tự của mắt, mũi và miệng. cấu trúc thực tế hơn nếu sử dụng các khối gỗ đơn giản. (Những thứ này cũng có
Ngay sau đó chúng ta biết rằng âm thanh có thể được tạo thành dưới dạng một khuynh hướng hình học - mặc dù không quá cứng nhắc - nhưng chúng ta sẽ nói về
giai điệu hoặc một bài hát ru, với sự sắp xếp có trật tự các nốt theo nhịp điệu. điều đó sau.) Để xây dựng nền tảng, bạn sẽ cần một tấm ván phẳng - một tấm
Ngày của chúng ta tuân theo mô hình ngủ và thức dần dần phù hợp với mô hình ván bánh mì lớn hoặc bảng vẽ nhỏ đều phù hợp.
ngày và đêm. Dần dần chúng ta nhận ra rằng suy nghĩ có thể được thể hiện dưới
dạng ngôn ngữ, thông qua từ ngữ và câu văn. Chúng ta có thể học vẽ, đầu tiên Điều quan trọng nữa là bạn không thực hiện các bài tập này trên máy
là viết nguệch ngoạc tính bằng phần mềm 3D như SketchUp. Bạn cần trải nghiệm cách các khối của
nhưng sau đó có được kỹ năng tạo ra các dấu hiệu để trông giống một con mèo, bạn, với những bất thường nhỏ không thể tránh khỏi, hoạt động và liên hệ với
một ngôi nhà, khuôn mặt của mẹ chúng ta... Cuối cùng, chúng ta học viết, tạo nhau về trọng lực như thế nào.
ra hình thức rõ ràng cho ngôn ngữ của chúng ta bằng bảng chữ cái gồm các chữ Trọng lực là điều kiện cơ bản của kiến trúc trong thế giới thực.
cái và từ vựng của các từ. Các 'chất' được đưa ra dưới dạng trong mỗi trường Bạn cũng sẽ cần một con người nhỏ bé, những “nghệ sĩ” nhỏ nhất
hợp này là khác nhau. Trong một giai điệu, đó là âm thanh manikin bạn có thể tìm thấy (hai hoặc ba sẽ tốt hơn).
của một giọng nói. Hình thức thực thể nhất định trong ngôn ngữ là tư duy được Đừng lo lắng rằng những bài tập này có vẻ là một sự khởi đầu trẻ con
biểu hiện dưới dạng âm thanh được định hình thành từ và câu; của bản vẽ, hình khi học làm kiến trúc; có rất nhiều điều bạn có thể học
dạng trực quan được thể hiện bằng dấu hai chiều trên giấy. về bản chất và hoạt động của kiến trúc sử dụng những vật liệu đơn giản như
vậy. Tuy nhiên, con người nhỏ bé là điều cần thiết.
16
E XERCISE 1: chất không có chất
Trong bài tập này, bạn sẽ bắt đầu khám phá các hoạt động tạo hình và Đống khối của bạn không có hình dạng nào khác ngoài hình dạng
tạo địa điểm, những hoạt động nằm ở trung tâm của mọi kiến trúc. Bài được tạo ra một cách tình cờ khi chúng rơi xuống. Bây giờ hãy làm
tập giới thiệu hai kiến thức cơ bản điều đầu tiên mà cha mẹ khuyến khích mọi đứa trẻ làm: xây một tòa
chất của kiến trúc: vật liệu và không gian. Bạn sẽ quen với việc tạo tháp cao nhất có thể.
hình dạng cho vật liệu - đất sét, bìa cứng, khối xây dựng... - nhưng
gợi ý rằng bạn có thể tạo hình dạng cho không gian có vẻ hơi lạ.
Chúng ta có xu hướng hiểu thế giới như một tập hợp
đồ vật, vật chất mà chúng ta có thể nhìn thấy và có thể chạm vào: một cuốn sách;
một cái cây; một chiếc ô tô; một chiếc lá; một chiếc áo len; một đại dương; Một
bánh sandwich... Những thứ đó bao gồm vật liệu vật lý: giấy, gỗ, kim
loại, xenlulo, len, nước, bánh mì, pho mát... Các tòa nhà cũng được
làm bằng vật liệu vật lý: đá, gạch, thủy tinh, bê tông, gỗ, titan,
đồng. .. và chúng ta cũng có thể xem chúng như những đồ vật. Nhưng
điều đầu tiên (và khó nhất) cần hiểu
về kiến trúc là trong đó chúng ta tạo ra hình thức cho không gian
cũng như vật chất.
Hoạt động tạo hình là hoạt động trí tuệ và thể chất.
Nói một cách đơn giản: bạn có ý tưởng về thứ bạn muốn làm; bạn chọn
tài liệu của bạn; và bạn áp đặt ý tưởng của bạn lên nó.
Ví dụ: bạn có ý tưởng làm mô hình một con ngựa;
bạn chọn đất sét; bạn nặn đất sét thành hình con ngựa.
Nhưng làm thế nào bạn có thể áp đặt một ý tưởng vào không gian mà
bạn không thể chạm tới? Bài tập đầu tiên này sẽ giúp bạn bắt đầu
hiểu các ý tưởng về không gian và cách hình thành không gian. Nó
cũng sẽ đưa bạn tiến một bước quan trọng hơn nữa. Nó sẽ chứng minh Đây là ý tưởng kiến trúc đầu tiên của bạn. Nó có thể không phải là
cách bạn mang lại cho không gian ý nghĩa tương đương về mặt kiến bản gốc – nó được trao cho bạn bởi những gia sư kiến trúc đầu tiên của bạn,
trúc; cách bạn tạo ra một 'địa điểm'. cha mẹ – nhưng nó vẫn có sức mạnh. Tòa tháp không bao giờ có thể
hình thành được chứ chưa nói đến việc tự xây dựng nó. Cả cơ hội lẫn
EX ERCISE 1a – áp đặt một ý tưởng bất kỳ quá trình vô thức nào mà vũ trụ vận hành đều không thể tạo ra
nó. Sự tồn tại của nó không bắt nguồn từ Tự nhiên mà là từ trí tưởng
Tìm các khối xây dựng của bạn và một tấm ván hình chữ nhật – 300mm tượng. (Tất cả các dự án kiến trúc của bạn sẽ phụ thuộc vào trí
(12”) x 450mm (18”) là đủ. Bắt đầu bằng cách chơi như bạn vẫn thường tưởng tượng của bạn để có ý tưởng… hoặc có lẽ ít nhất là nhìn thấy
làm khi còn nhỏ. Làm trống các khối lên bảng. tiềm năng trong việc 'mượn' chúng từ nơi khác, từ trí tưởng tượng
của người khác.)
Tòa tháp là sự biểu hiện khả năng của tâm trí bạn trong việc
tạo ra hình dạng: có một ý tưởng và bằng sự khéo léo của bàn tay, áp
đặt ý tưởng đó lên vật chất – trong trường hợp này là các khối xây
dựng của bạn.
Mặc dù hoạt động này là phổ biến, nhưng nó vẫn đáng kinh ngạc.
Đó là sự biểu hiện cơ quan của bạn như một sinh vật có tri giác và
sáng tạo. Khi còn nhỏ, bạn có thể bị ảnh hưởng bởi sức mạnh biểu
hiện trong tòa tháp của mình – khả năng khẳng định ý chí của mình
trước vật chất để hiện thực hóa một ý tưởng – đến mức bạn đã đánh đổ
nó và cười một cách hào hứng; đưa các khối trở lại trạng thái vô
hình. (Và nếu một đứa trẻ khác xây một tòa tháp, bạn cũng có thể đủ
xấu tính để phá hủy nó.)
BÀI TẬP 1: chất không có chất 17

BÀI TẬP 1c – xác định địa điểm (theo đồ vật)
Bạn đã xây dựng tòa tháp của mình trong khung cảnh nhân tạo của một tấm ván
hình chữ nhật với tâm có thể đo được. Bây giờ hãy tưởng tượng tòa tháp của bạn
như một đài tưởng niệm ở vùng nông thôn rộng mở không có gì đặc biệt. (Tưởng
tượng các ý tưởng trong bối cảnh thực tế là điều cần thiết để thực hiện kiến
trúc.) Trong tình huống này, nếu không có một trung tâm có thể đo lường rõ ràng để chiếm giữ,
tòa tháp của bạn thành lập riêng của mình.
Tòa tháp của bạn mang lại cho cảnh quan một trung tâm mà trước
đây nó không có. Nó tạo ra một địa điểm, một địa điểm cụ thể giữa
khung cảnh xung quanh không có gì đặc biệt. Nó thiết lập một điểm tham
chiếu để bạn biết mình đang ở đâu.
Hình thức có thể trở lại trạng thái vô hình thức do sự gián đoạn, entropy, ác
ý… (động đất, bỏ mặc, chiến tranh…).
BÀI TẬP 1b – giữa
Bạn xây dựng tòa tháp của mình như một vật thể vật chất nhưng nó đứng
trong không gian, không gian được xác định bởi tấm ván của bạn (trên
sàn hoặc bàn, trong căn phòng nơi bạn đang ở). Bạn có thể bắt đầu hiểu
không gian như một bản chất của kiến trúc bằng cách nghĩ về sức mạnh
của việc đặt một vật thể vào một vị trí cụ thể.
Bạn có thể đã xây dựng tòa tháp của mình ở đâu đó gần tâm bàn
cờ của mình mặc dù có thể bạn chưa vẽ sơ đồ chính xác vị trí của nó. Đừng tưởng tượng nữa. Chuyển sự chú ý của bạn về tòa tháp ở
Bây giờ hãy đo chính xác tâm bảng của bạn (cách dễ nhất là vẽ các giữa bảng của bạn.
đường chéo) và xây dựng lại tòa tháp của bạn ở đó.
EX ERCISE 1d – giới thiệu người
Tiếp theo, hãy tìm người nhỏ bé của bạn – một người nộm 'nghệ sĩ' nhỏ
sẽ rất hoàn hảo. Đứng nó trên bảng, nhìn vào tòa tháp. Bạn không làm
điều này để tăng thêm quy mô (mặc dù nó cũng làm như vậy) mà để mô
hình hóa mối quan hệ giữa tòa tháp và con người.
Tháp của bạn hiện đã có được sự hiện diện đặc biệt. Trung tâm
là một vị trí đắc địa; chỉ có một trong số đó, so với bất kỳ địa điểm
nào KHÔNG phải là trung tâm. Trung tâm của một không gian có thẩm
quyền riêng của nó. Cảm nhận sức mạnh mà tòa tháp của bạn giờ đã có
được, không chỉ với tư cách là một vật thể mà còn là điểm đánh dấu một
địa điểm quan trọng.
18
Đồng cảm với con người của bạn. (Sự đồng cảm cũng rất cần Bạn cũng vậy (giống như tòa tháp) thiết lập một trung tâm trên đất-
thiết trong kiến trúc.) Bạn đang nhìn tòa tháp chiếm vị trí scape. Bạn cũng xác định được một địa điểm. Nhưng bạn là một trung tâm sống;
trung tâm thế giới của bạn. Tòa tháp là đối tượng thu hút sự chú ý của bạn. bạn di chuyển; bạn cần không gian để làm mọi việc, để sống, để khiêu vũ. Bạn
Hãy xem xét mối quan hệ của bạn với nó. cần không gian.
Có thể bạn đang kính sợ tòa tháp, chịu sự phô trương sức Con người là điều cần thiết cho không gian kiến trúc. Tòa tháp
mạnh của nó. Có lẽ bạn tôn thờ nó. Có thể bạn nghi ngờ sự kiêu ngạo bạn xây tượng trưng cho sự hiện diện của bạn với tư cách là thủ phạm
của nó và muốn thách thức uy quyền của nó bằng cách ném đá hoặc của nó. Nó mang lại sự trường tồn cho sự hiện diện phù du của bạn,
phá hủy nó. Có thể bạn thừa nhận nó như một địa điểm mang tính biểu nhưng nó không phù hợp với bạn.
tượng cho thế giới của bạn; bạn biết bạn đang ở đâu bằng cách tham
khảo nó. BÀI TẬP 1g – vòng tròn địa điểm
Sử dụng tâm bạn đã đánh dấu trên bảng, bằng bút chì và dây, vẽ một
BÀI TẬP 1e – người ở trung tâm vòng tròn lớn nhất có thể.
Phá hủy tòa tháp... Mang đồ vật đi và đặt con người của bạn (bản
thân bạn) vào vị trí của nó ngay giữa bàn cờ.
Bây giờ chính người (bạn) chiếm vị trí đặc biệt
vị trí đắc địa.
Đây là ý tưởng kiến trúc thứ hai của bạn. Vòng tròn của địa
điểm là điều cần thiết cho kiến trúc. Nó là phản đề của tòa tháp
được xem như một vật thể. Ngay cả tòa tháp cũng tạo ra một vòng tròn
vị trí xung quanh nó.* Bây giờ, hãy đứng người của bạn ở giữa vòng tròn.
BÀI TẬP 1f – xác định địa điểm (theo người)
Bây giờ, như bạn đã làm với tòa tháp của mình, hãy tưởng tượng mình đang
ở vùng nông thôn rộng mở tuyệt đẹp đó.
* Xem thêm chương về 'Hình học của sự tồn tại' trong Phân tích Kiến trúc:
Ngôn ngữ phổ quát của việc tạo dựng địa điểm.
BÀI TẬP 1: chất không có chất 19

Vòng tròn này không chỉ là một hình dạng hình học trừu tượng (chẳng
hạn như bạn đã vẽ trong các bài học hình học ở trường).
Nó phân định một không gian thuộc về bạn dưới dạng ma-nơ-canh của bạn. Vòng
tròn xác định một địa điểm nhưng không giống như tòa tháp. Nó đóng khung
không gian. Và người đó chiếm giữ khung hình như một nơi để ở (chứ không
phải để nhìn vào). Theo nghĩa đen, vòng tròn xác định hoàn cảnh của một
người. Con người không còn là khán giả (như đối với tòa tháp) mà là người
tham gia vào công trình kiến trúc thô sơ này, thành phần thiết yếu của nó.
Khi vẽ vòng tròn trên mặt đất (bảng) bạn
đã bắt đầu tạo hình dạng cho không gian – vật chất không có vật chất. Khi
đóng khung một địa điểm, vòng tròn của bạn vẽ một đường thẳng – một ranh
giới – giữa một bên cụ thể bên trong và mọi nơi khác, bên ngoài tuyệt vời.
Vị trí đóng khung là nền tảng của kiến trúc.
Và khung, dù chỉ đơn thuần là một vòng tròn vẽ trên cát, những bức tường của
một tòa nhà, những công sự của một thành phố thời Trung cổ… trung gian giữa Hãy sử dụng trí tưởng tượng của bạn một lần nữa để nhập vai. Hãy
nội dung – những người cư trú và hoạt động của họ – và bối cảnh – bên ngoài tưởng tượng cảm giác đó như thế nào: đứng ở rìa; bước qua ranh giới; đi vào
tuyệt vời. vòng tròn, di chuyển xung quanh bên trong và sau đó chiếm giữ vị trí đặc
Vòng tròn trên mặt đất xác định ranh giới và khẳng định quyền chính xác ở trung tâm của nó. Hãy xem xét sự khác biệt giữa: ở bên
một yêu sách về quyền sở hữu không gian mà trong thế giới thực có thể phải ngoài; ở bên trong; và trạng thái chưa được giải quyết một cách kỳ lạ
được bảo vệ. Các vòng tròn của địa điểm có thể nhỏ như chiếc đĩa đựng tách ở giữa, ngay trên đường, không trong cũng không ngoài.
trà của bạn hoặc lớn như một quốc gia. Trong nhà, mỗi chúng ta đều có vòng Hãy xem xét việc đứng ở trung tâm có nghĩa là gì: nó mang lại cho bạn sức
tròn vị trí của mình. Chúng ta hiểu thế giới nơi chúng ta đang sống theo các mạnh hay khiến bạn tự ti, trở thành đối tượng của sự chú ý không mong muốn?
vòng tròn địa điểm. Kiến trúc giải quyết bốn vị trí cơ bản này.
Hãy đóng vai này bằng cách sử dụng những tính cách khác nhau ở những môi trường khác nhau?
BÀI TẬP 1h – ngưỡng kịch bản. Nhận biết vòng tròn như một công cụ của mối quan hệ xã hội. Đầu
tiên hãy bước vào vòng tròn với tư cách là người đã vẽ nó và tuyên bố là
Cùng với việc thiết lập ranh giới, đường tròn xác định một ngưỡng - một giao người chiếm giữ hợp pháp của nó. Sau đó, hãy làm điều đó với tư cách là một
diện nơi bạn đi từ ngoài vào trong và quay lại. Là một dấu hiệu cảm xúc, vị khách được chào đón trong vòng kết nối của người khác, có thể chờ đợi sự
ngưỡng cửa ít nhất cũng có tác động mạnh mẽ về mặt kiến trúc như trung tâm. cho phép để vào và sau đó nhận được một cái ôm khi bạn làm vậy. Rồi như một
người lạ bị tình nghi; một kẻ xâm phạm; một tên trộm; kẻ tấn công có ý định lấy
Cả hai làm việc song song. vòng tròn đánh dấu đường chân trời của vòng tròn cho riêng bạn... Liệu sự xâm nhập của bạn có bị chống lại không?
nơi trung tâm. Đứng ngoài vòng tròn như một người không được phép bước vào, bị loại trừ,
Người của bạn đứng ngay bên ngoài vòng tròn, hướng mặt vào trong. bị tẩy chay, bị đày ải.
Hãy xem một người có đặc quyền – một linh mục, một ‘quý tộc’, một
người đàn ông (hoặc một người phụ nữ) được phép đi vào bên trong vòng tròn
và thậm chí đứng ở trung tâm – vượt qua vạch. Hãy nhìn chằm chằm vào người
hiện đang bị vòng tròn cô lập với thế giới. Hãy tưởng tượng bạn là người có
đặc quyền đang bị nhìn chằm chằm. Hãy nhận biết sự pha trộn của những cảm
xúc được thúc đẩy bởi mối quan hệ của bạn với công trình kiến trúc đơn giản
(đơn giản nhất có thể?) này. Nhận ra điều đó
vẽ một vòng tròn trên mặt đất có thể là một hành động mang tính chính trị
và khiêu khích; tạo hình thức cho không gian cho con người sinh sống luôn
là vậy. Bạn đang bắt đầu chứng kiến và thấy được khả năng vận dụng một số
sức mạnh của kiến trúc khi nó tạo hình dạng cho không gian.
Cũng có thể so sánh với giai thoại về một cô gái trên bãi biển vẽ một vòng
tròn xung quanh mình và nói 'bất cứ ai bước vào vòng tròn của tôi đều là bạn
của tôi' trong Children as Place-Makers, p. 113 và Mười tòa nhà có ảnh hưởng nhất ở
Lịch sử: Các nguyên mẫu kiến trúc, tr. 72.
20
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: vòng tròn vị trí

trung tâm
Parthenon
temenos temenos vòng
tròn địa điểm vòng tròn địa điểm
Những vòng đá thời tiền sử (ở trên là vòng tròn đá Castlerigg ở

Anh) đã tạo nên những vòng tròn địa điểm trong một khung cảnh rộng lớn
hơn. Chúng được hiểu là đấu trường cho nghi lễ hoặc nghi lễ.
ngưỡng ngưỡng
Đền Parthenon đóng khung một 'trung tâm' – từng bị chiếm giữ bởi
bức tượng nữ thần Athena – của một 'vòng tròn' thiêng liêng -
temenos - được xác định bởi các rìa đá của Acropolis ở Athens (phải).
Lối vào (ngưỡng) của vòng tròn được xác định và đóng khung bởi một tòa
nhà cổng – Propylaea (ở phía trước trong bản vẽ).
Trong sổ tay của bạn... thu thập các vòng tròn địa điểm. Ghi lại chúng dưới dạng các bản vẽ đơn
giản kèm theo ghi chú mô tả vị trí của chúng và cách chúng được xác định. 'Vòng tròn địa điểm'
không nhất thiết phải là hình tròn; chúng có thể có hình chữ nhật hoặc không đều. Chúng có thể rất
nhỏ hoặc rất lớn. Chúng có thể có những ranh giới được xác định rõ ràng hoặc tan dần vào
môi trường xung quanh. Hãy xem xét liệu chúng có biểu hiện vòng tròn vị trí của một trung tâm hay
không (mà bản thân nó có thể không phải là trung tâm về mặt hình học) - giống như sân nhà thờ xung
quanh một nhà thờ. Hoặc liệu họ có xác định một đấu trường, một khu vực để di chuyển, hoạt động –
như một khu chợ hay dàn nhạc của một nhà hát Hy Lạp hay không. Một số ví dụ bạn tìm thấy có thể là một
sự kết hợp của cả vòng tròn hiện diện và đấu trường.
Hãy nghĩ đến những vòng tròn địa điểm trong trí nhớ của bạn: có lẽ là vòng tròn bạn vẽ bằng
phấn trên vỉa hè để chơi bi với bạn bè; hoặc vòng tròn mà bạn và các bạn cùng trường thực hiện xung
quanh một cuộc chiến ở sân chơi.
Hãy ý thức hơn về những vòng tròn của địa điểm bạn gặp trong môi trường xung quanh và được
mô tả trên các phương tiện truyền thông. Vẽ càng nhiều càng tốt nhưng cũng lưu ý những đặc điểm
không thể vẽ dễ dàng: mối quan hệ của vòng tròn địa điểm (có lẽ là một vòng tròn đá cổ) với một đặc
điểm xa xôi trong phong cảnh; sự khác biệt về tính nhất quán
hoặc kết cấu của mặt đất (như xung quanh vùng xanh trên sân gôn, là vòng tròn vị trí xung quanh lỗ
Một nhà hát Hy Lạp cổ đại thiết lập một
vòng tròn địa điểm, một đấu trường biểu diễn có cờ đánh dấu). Cũng hãy xem xét cách tạo ra các vòng tròn địa điểm ngoài việc vẽ một đường thẳng
– orkestra – được bao quanh bởi khán giả.
trên mặt đất; bởi, ví dụ: tán cây; nhiệt độ (như xung quanh ngọn lửa); âm thanh (như xung quanh loa
hoặc nhạc sĩ); mùi
(như việc nấu cà ri trên bếp hoặc một người đặc biệt khó chịu); ánh sáng (như xung quanh một ngọn
nến hoặc được chiếu bởi đèn sân khấu); wi-fi (như xung quanh một trung tâm).
Hãy nhận biết những vòng tròn địa điểm có ý nghĩa cá nhân đối với bạn; và cả
những thứ có thể có ý nghĩa công cộng rộng rãi hơn. Gia đình bạn sẽ nhớ địa điểm và thời điểm con
mèo yêu quý của bạn được chôn cất khi nó chết, trong khi một số lượng lớn người hâm mộ sẽ nhớ ở đâu
và khi nào Anh thắng một trận cricket quan trọng trước Australia - ví dụ như tại Sydney Cricket
Ground (một đấu trường) vào tháng 1 2011.
Không có giới hạn thời gian cho bài tập sổ tay này. Bạn vẫn có thể thu thập các vòng tròn
địa điểm trong nhiều thập kỷ tới. Là một kiến trúc sư, điều cần thiết là bạn có thể nhìn thế giới
dưới dạng các vòng tròn vị trí và hiểu cách thức cũng như lý do chúng được tạo ra.
Việc thiết lập các vòng tròn địa điểm là cốt lõi của việc thực hiện kiến trúc. Bạn không chỉ cần
nhận ra chúng trong thế giới xung quanh mình mà còn phải chịu trách nhiệm tạo ra, xác định, thiết
Một cái cây tạo ra những vòng tròn với
tán cây và bóng của nó. lập chúng cho người khác.
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: vòng tròn vị trí 21

VÒNG TRÒN ĐÔ THỊ NƠI
Các vòng tròn địa điểm có thể được xác định ở mọi tỷ lệ, từ vòng
tròn mà cậu bé trên bìa cuốn sách này đang vẽ về mình trên cát
(và nhỏ hơn – một cái bàn, một cái đĩa, một tấm kính hiển vi…)
cho đến toàn bộ các quốc gia, toàn bộ các hành tinh và hệ mặt
trời, thiên hà của họ… Kiến trúc có xu hướng hoạt động ở phạm
vi trung bình, từ các vòng tròn địa điểm cá nhân và gia đình cho
đến các vòng tròn địa điểm ở quy mô đô thị.
Từ thời cổ đại, vòng tròn vị trí của một số thành phố đã được xác định bởi các bức
tường phòng thủ. Bên phải là thành phố Dubrovnik trên bờ biển Adriatic. Trung tâm
(tâm linh chứ không phải hình học) của nó là nhà thờ chính (tại a) hoặc có lẽ là
bàn thờ tại trung tâm của nhà thờ đó. Và cũng như bất kỳ thành phố nào khác, nó bao
Một
gồm vô số vòng tròn địa điểm phụ, từ sân và vườn của những ngôi nhà nhỏ đến tu viện
và quảng trường công cộng. Vòng tròn địa điểm không chỉ là không gian, chúng còn
là không gian có ý nghĩa, nơi mọi thứ diễn ra – nơi mọi người tụ tập, sinh sống, ăn
uống, bán đồ, chơi trò chơi… hoặc thậm chí chỉ là di chuyển từ nơi này sang nơi khác.
Đôi khi không gian đô thị được xác định rõ ràng Quần đảo là những vòng tròn được tạo sẵn.
là hình tròn (hoặc hình bầu dục). Trên đây là Bên phải là Isola S. Giulio trên Hồ Orta ở Ý. Mặc dù Một
Quảng trường S. Pietro ở Rome. Trung tâm hình học trung tâm hình học của nó, trên điểm cao nhất của hòn
của nó bị chiếm giữ bởi một đài tưởng niệm Ai Cập cổ đảo, có tu viện Benedictine lớn, nhưng trung tâm
đại, cái bóng chuyển động của nó khiến Quảng tinh thần của nó là Basilica di S. Giulio (at
trường trở thành một chiếc đồng hồ hàng ngày và theo a). Phần còn lại của hòn đảo, đặc biệt là các rìa,
mùa. Vòng tròn địa điểm này bao gồm những được bao bọc bởi các tòa nhà khác được tiếp cận bằng
người Công giáo La Mã đến để nghe các thông một con đường vòng.
điệp mục vụ từ Giáo hoàng.
Dù là một ngôi làng xanh hay một quảng trường thành
phố, các vòng tròn đô thị hiếm khi có hình tròn (hoặc
thậm chí là hình bầu dục). Một ngôi làng xanh – đây
(trái) là Rhiwbina Garden Village ở Cardiff – là trung
tâm của một cộng đồng, nơi tổ chức các lễ hội trong
làng và chơi các trận đấu cricket. Campo dei Fiori ở
Rome (phải) đóng khung chợ hoa của thành phố. Cả
hai đều được lót
và được xác định bởi nhà ở, cửa hàng, quán cà phê hoặc
quán rượu… với lối vào vòng tròn địa điểm. Điều này
nuôi sống cuộc sống của họ.
Cho dù thiết kế một ngôi nhà, một khu vườn, một
thành phố… thì việc xác định và tạo ra những vòng tròn
địa điểm có ý nghĩa, tức là sống động, là điều
khôn ngoan.
22
E XERCISE 2: đảo ngược nhận thức
Cùng với nhau, tòa tháp và vòng tròn (của Bài tập 1) tạo thành 'Vụ nổ lớn' của
ngành kiến trúc. Chúng biểu hiện “thời điểm” khi tâm trí áp đặt một ý tưởng lên (khẳng định ý
chí của nó) về thế giới đã được tìm thấy. Khi tâm trí bắt đầu can thiệp, thế giới sẽ thay đổi.
Tháp và vòng tròn xác định địa điểm theo những cách khác nhau. Nhưng cùng nhau, chúng tạo thành
những chất tương hỗ của kiến trúc: vật chất (vật chất vật chất) và không gian (có thể chiếm
giữ). Trong Bài tập 2, chúng ta sẽ thấy nhận thức về một tác phẩm kiến trúc có thể chuyển đổi
giữa hai điều này như thế nào.
EX ERCISE 2a – thùng chứa người chết
Một trong những loại công trình lâu đời nhất là phòng chôn cất. Chúng ta có thể sử dụng nó
trong bài tập này như một ví dụ đơn giản về cách vật liệu và không gian phối hợp với nhau trong
kiến trúc.
Đầu tiên, đặt người của bạn như một xác chết ở giữa vòng tròn mà bạn đã vẽ trên bảng (1).
'Vẽ' (tức là xây dựng) một 'vòng tròn' bằng các 'viên đá' (khối) đứng xung quanh cơ thể.
Người bạn đã chết của bạn sẽ không cần bất kỳ không gian sống nào, vì vậy hãy vẽ vòng tròn đá
chặt quanh cơ thể, bóp méo nó nếu cần thiết (2). 'Vòng tròn' đá này tạo khung cho cơ thể. Làm
mái bằng những tảng đá lớn hơn (3), chôn xác. Bạn đã làm được một phòng chôn cất tương tự như
La Bajoulière ở trang 8.
Đứng một người khác (còn sống) lên bảng, nhìn vào phòng chôn cất (4).
2
Người này coi công trình đá của bạn như một vật thể đứng trên mặt đất.
Bạn tập hợp những viên đá để tạo thành hình dạng cho không gian, vật chất không có vật
chất. Mục đích của bạn là xác định một địa điểm bên trong, một không gian khép kín để sinh sống,
trong trường hợp này là bởi người bạn đã chết của bạn. Nhưng người ở ngoài lại coi lăng mộ là
đồ vật; nhìn nhận nó dưới góc độ tạo hình thức cho vật chất. Đây là một bước ngoặt đặc trưng
trong cách nhìn nhận các tác phẩm kiến trúc. Bạn sống trong ngôi nhà của mình và làm nhiều việc
trong không gian của nó; nhưng, đứng bên ngoài hoặc trong trí tưởng tượng của bạn, bạn và những
người khác nhìn ngôi nhà như một đồ vật. (Cái bình là một đồ vật hay khoảng trống chứa chất
lỏng trong đó?* Một cuốn sách là một đồ vật hay một câu chuyện trong đó?)
Chúng ta sẽ sớm xem xét việc tạo hình thức cho không gian cho người sống nhưng hiện tại
chúng ta sẽ dừng lại với kiến trúc dành cho người chết. 3
4
'Nếu chúng ta tìm thấy một gò đất trong rừng, dài sáu feet và rộng ba
feet, được tạo thành hình kim tự tháp bằng một cái xẻng, chúng ta trở
nên nghiêm túc và có điều gì đó bên trong chúng ta nói, “Có ai đó đang được
chôn cất ở đây”. Đây là kiến
* Xem Martin Heidegger, dịch. Hofstadter– 'The Thing' (1950), trong – Thơ, trúc.” Adolf Loos – Kiến trúc (1910), chuyển. ở Benton và Benton, biên tập.
Ngôn ngữ, Tư tưởng, 1975. – Hình thức và chức năng, 1975.
BÀI TẬP 2: lật ngược nhận thức 23

1 2
BÀI TẬP 2b – kim tự tháp
Nhiều phòng chôn cất cổ xưa được bao phủ bằng đất (trang trước), điều này cho thấy các kiến
trúc sư của họ ít coi chúng là đồ vật mà nhiều hơn là không gian bên trong, hang động nhân tạo/
ẩn dụ (tử cung) trong những ngọn đồi nhân tạo. Mặc dù vậy, một gò đất có thể được nhìn thấy
trong cảnh quan như một vật thể. Và tâm trí của bạn (kiến trúc sư) có thể chuyển sang suy nghĩ
xem nó sẽ trông như thế nào. Từ mục đích chính là tạo hình thức cho một không gian nhỏ để chứa
xác người chết, sự chú ý có thể chuyển sang việc tạo hình thức phù hợp cho hình dáng bên ngoài
3
của ngôi mộ.
Ví dụ, bạn có thể, như người Ai Cập cổ đại đã làm ở quy mô khổng lồ, quyết định xây
dựng gò đất của mình theo hình dạng hình học lý tưởng của một kim tự tháp bốn mặt được hoàn
thiện bằng các khối đá có hình dạng (1).
Nhưng cho dù nó có thể được in bóng ấn tượng như thế nào trên nền mặt trời sa mạc đang
lặn, thì kim tự tháp vẫn có thể bị tháo dỡ về mặt khái niệm, đưa nó trở lại căn phòng ở trung
tâm (2, 3, 4) và cuối cùng là vòng tròn hiện diện khái niệm xung quanh xác của Pharaoh (5), từ
đó công trình kiến trúc - phòng chôn cất và kim tự tháp - bắt đầu.
Trong kim tự tháp, vật chất rắn đã được tạo ra một dạng hình học lý tưởng nhưng kiến
trúc của nó lại phụ thuộc vào không gian dành cho xác chết ở trung tâm của nó, dù nơi đó có
thể nhỏ đến đâu.

4
Lưu ý rằng, dưới dạng không gian lõi đó, hình tròn méo mó của phòng chôn cất đã trở
thành hình chữ nhật. Có sự cộng hưởng hình thức giữa con người (dù sống hay chết), thế giới
với bốn hướng chính (đông, nam, tây, bắc) và hình học tạo nên vốn có trong các quá trình xây
dựng, biểu hiện rõ ràng trong hình chữ nhật. . Trong kiến trúc, vòng tròn không gian thường
được chuyển thành hình chữ nhật. Trong các bài tập sau, chúng ta sẽ xem xét kỹ hơn mối quan hệ
giữa hình chữ nhật, con người và quá trình tạo nên các tòa nhà.
Phòng chôn cất và kim tự tháp là nơi dành cho người chết. Tiếp theo chúng ta sẽ bắt đầu
khám phá việc tạo ra ý nghĩa cho những nơi dành cho người sống. Và họ sẽ cần nhiều không gian
hơn để di chuyển và thở. Những nơi chúng ta sinh sống với tư cách là những sinh vật sống trong
xã hội phức tạp hơn nhiều so với những nơi dành cho những xác chết vô hồn. Chúng ta cần giữ
ấm, ngủ, ăn, làm việc với người khác. Chúng ta tạo ra những nơi để cất giữ đồ đạc của mình và
tham gia vào các hoạt động cụ thể. Chúng ta tạo ra những nơi dành cho các vị thần của mình
theo niềm tin và giá trị của chúng ta. 5
24
'Một căn phòng tốt không thể hiện giống như một bức tranh… tất cả
các mối quan hệ của nó, kể cả với mặt trời, trước tiên sẽ có ý nghĩa
khi nó ôm lấy chúng ta, và chúng ta thực sự cần phải ở trong chính
căn phòng đó để trân trọng nó, cảm nhận được nó. mức độ mà nó truyền
cảm hứng và thư giãn cho chúng tôi. Vì vậy, chúng ta đi đến một nghịch
lý: một căn phòng trông càng đẹp trong một bức ảnh, được chụp qua một
cái lỗ trên tường, thì bản thân căn phòng đó càng đáng nghi ngờ hơn,
vì một căn phòng tốt mà không có người ở thì chẳng là gì cả và
“trống rỗng”. Nó được làm cho “đầy đủ” và có ý nghĩa nhờ hành động cư trú.'
Bruno Taut (1924), trích dẫn trong Peter Blundell Jones –
Modern Architecture Through Case Studies, 2001.
BÀI TẬP 2c – nhà hát và ngôi nhà
Bắt đầu lại với vòng tròn. Lần này, thay vì đặt một người tĩnh (đã
chết) ở trung tâm, hãy đưa những người đang tương tác vào vòng tròn
(phải). Không gian bên trong vòng tròn trở thành một đấu trường cuộc
sống mở ra cho công chúng: nơi biểu diễn – dàn nhạc của một nhà hát
Hy Lạp cổ đại; một nơi để chiến đấu – võ đường dành cho môn đấu vật
sumo; hoặc có lẽ là nơi dành cho nghi lễ, tranh luận công khai hoặc những thứ này tạo ra 'vòng tròn vị trí' của riêng nó trong vòng tròn
thực thi công lý. vị trí lớn hơn được bao bọc bởi các bức tường. Họ cùng nhau thiết
Tiếp theo, bắt đầu biến vòng tròn thành một nơi riêng tư và lập một hệ thống quy tắc không gian (như sân hoặc sân nơi trò chơi
có mái che – một ngôi nhà. Chúng tôi giả định rằng nơi sinh sống của được diễn ra) nhằm điều kiện và gợi ý, nếu không muốn nói là xác
bạn là nơi có khí hậu có thể ẩm ướt và lạnh giá, vì vậy hãy đặt một định, cách sử dụng không gian. Những vòng tròn địa điểm này liên hệ
lò sưởi ở giữa vòng tròn và cho mọi người ngồi xung quanh nó để hòa với nhau và tương tác với nhau: có 'giường của bạn' và 'giường của
đồng (phía dưới bên trái). người kia'; cái bàn nằm trong tầm với của cả hai giường. Ngọn lửa tỏa ra
Lò sưởi mang lại sự tập trung cho cuộc sống trong vòng tròn; hơi ấm của nó trên giường nhưng bị các bức tường ngăn lại. Cũng lưu
ngọn lửa sẽ có ích cho việc nấu ăn cũng như giữ ấm cho bạn. Đấu ý rằng ô cửa thiết lập ngưỡng/vị trí lối vào riêng. Tất nhiên ô cửa
trường đã bắt đầu trở thành một khu vực độc quyền và thoải mái, một của bạn sẽ có cửa ra vào và ngôi nhà có mái che để che nắng. Đối với
ngôi nhà. Bạn có thể tưởng tượng bán cầu ánh sáng và hơi ấm tỏa ra ngôi nhà hình tròn, mái có thể là cấu trúc hình nón gồm nhiều cành
từ ngọn lửa, với những người ngồi bên trong. cây buộc vào nhau và lợp bằng rơm.
Những cư dân của ngôi nhà thô sơ này sẽ cần sự riêng tư và
nhiều không gian hơn xác chết một chút, vì vậy lần này hãy xây một Khi có mái che, ngôi nhà giống như phòng chôn cất, có thể được
bức tường bao quanh ít nhất phải lớn bằng hình tròn trên tấm ván của nhìn theo hai cách khác nhau: một người nhìn từ
bạn (phía dưới ở giữa). Cái xác sẽ ở yên đó; nhưng những cư dân đang bên ngoài coi nó như một vật thể trong cảnh quan và bắt đầu tự hỏi
sống của bạn sẽ muốn ra vào ngôi nhà của họ, vì vậy bạn sẽ cần phải liệu nó có đẹp hay không hoặc làm cách nào để nó trông đẹp hơn (theo
chừa một khoảng trống trên tường làm cửa ra vào. bất kỳ cách nào); nhưng một người dân nhìn thấy nó
Bây giờ hãy nghĩ đến một cách đơn giản để tổ chức bên trong để như một nơi nội tâm, một nơi ẩn náu để rút lui khỏi thế giới để ngủ
đáp ứng các hoạt động của cư dân. Đây (phía dưới bên phải) tôi trong sự ấm áp, an toàn và giao tiếp với gia đình. Kiến trúc liên
đã cung cấp hai chiếc giường ở hai bên lò sưởi trung tâm và một chiếc quan đến cả nhận thức, tạo hình thức cho không gian và vật thể.
bàn để đồ đạc của cư dân. Chú ý rằng mỗi
BÀI TẬP 2: lật ngược nhận thức 25

TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: ví dụ về việc lật
Trong sổ tay của bạn... thu thập các ví dụ về sự thay đổi nhận thức.
Tìm một ngôi nhà rất nhỏ – một tòa nhà một phòng nơi có người sống. Đó có
thể là ngôi nhà của chính bạn hoặc ngôi nhà bạn tìm thấy trong sách. Tuy
nhiên, bạn sẽ cần phải biết không gian của ngôi nhà được sử dụng như thế
nào. Hãy vẽ cẩn thận, theo sơ đồ, cách bố trí không gian của ngôi nhà: vẽ
e
Một
đồ nội thất, thảm, ga trải giường... một cách chính xác (về kích thước và
b
vị trí) nhất có thể.
c Hãy lưu ý trên bản vẽ của bạn cách sử dụng hoặc có thể sử dụng các khu vực
d
khác nhau – nơi chuẩn bị thức ăn, nơi chứa nhiên liệu, nơi ngủ, nơi giặt
giũ... Hãy mô tả trong bức vẽ của bạn cuộc sống của không gian.
(Bạn có thể làm điều này bằng cách giải thích sơ đồ bên trái, dán nhãn cho
các vị trí khác nhau của nó. Bạn có thể xem hình vẽ về vị trí được đánh dấu
'c' trên trang 62.)

Đây là ngôi nhà nhỏ của những người thợ làm đá phiến ở phía bắc xứ Wales,
Bây giờ hãy vẽ ngôi nhà giống như một vật thể đứng trên mặt đất
có tên là Llainfadyn. Nó được xây dựng như một nơi để sinh sống: một nơi trú ẩn
được bảo vệ khỏi thời tiết và mang lại sự riêng tư cho người khác. Trong các trong không gian (dưới dạng độ cao hoặc bản vẽ ba chiều). Một lần nữa, hãy
bức tường và dưới mái nhà, nó có một căn phòng được sắp xếp thành nhiều nơi
vẽ chính xác nhất có thể, cẩn thận về tỷ lệ của các bộ phận khác nhau và
dành cho nhiều khía cạnh khác nhau của cuộc sống. Có một lò sưởi lớn ở a; nó
là nguồn hơi ấm và là nơi nấu nướng; nó là trái tim của ngôi nhà, theo bao gồm mọi chi tiết trang trí. Bạn cũng có thể ghi lại các màu sắc và kết
đúng nghĩa đen là ngọn lửa sống của ngôi nhà. Có chỗ ngủ ở tầng b – hai giường
cấu khác nhau của các vật liệu khác nhau được sử dụng
ở tầng trệt, được ngăn cách bằng vách ngăn, trên cao có giường/tủ đựng đồ (chấm
vào). Có một chỗ ngồi cạnh lò sưởi ở c, có bàn và kệ; nó được chiếu sáng bởi
một cửa sổ nhỏ và được che chắn khỏi gió lùa từ ô cửa bằng một tấm bình phong; trong tòa nhà.
đây là nơi để ăn uống, có thể viết thư hoặc đọc Kinh thánh. Màn hình đó cũng
Hãy tự hỏi bản vẽ nào trong hai bức vẽ minh họa rõ nhất về 'kiến
giúp xác định vị trí lối vào d. Không gian được gắn nhãn e có thể được coi là
đa mục đích; đó là nơi cư dân sẽ di chuyển từ d đến a, c đến b, d đến c… v.v.; đó trúc' của tòa nhà. Câu trả lời phải là 'cả hai'.
cũng có thể là nơi phơi quần áo hoặc mời du khách ngồi trước đống lửa.
Nhưng trong khi bản vẽ “vật thể” chỉ thể hiện hình dáng bên ngoài thì bản
vẽ sơ đồ lại minh họa cuộc sống (nghề nghiệp và nơi ở) của ngôi nhà. Kiến
Ngôi nhà của những người thợ làm đá phiến này đã cũ và truyền thống, trúc đề cập đến cả hai.
phải dựa vào lửa để sưởi ấm. Nhưng nguyên tắc của một ngôi nhà bao gồm
Bạn có thể thực hiện bài tập tương tự với các tòa nhà khác nhau, có
nơi ở được cũng áp dụng cho nhà ở hiện đại. Quả thực ngôi nhà cổ này có chung
đặc điểm với một số ngôi nhà hiện đại ở chỗ những nơi chứa nó không được chia thể là một ngôi chùa nhỏ hoặc một nhà nguyện (đối diện).
thành các phòng kín.
Chúng ta có thể đánh giá hình thức đơn giản của ngôi nhà là đẹp. Nhưng nó được Ngôi nhà nhỏ 'nghệ thuật' này là từ Một bài tiểu luận về Kiến trúc
xây dựng không đòi hỏi tính thẩm mỹ, một cách thẳng thắn, với sự quan tâm và hiểu ngôi nhà kiểu Anh, Là một nỗ lực để duy trì Nguyên tắc, phương thức Xây dựng
biết về nhu cầu của người dân cũng như vật liệu sẵn có, hơn là quan tâm đến đặc biệt đó, ban đầu là hiệu ứng của Cơ hội… của James Malton (1798).
hình thức bên ngoài. Cuốn sách cung cấp sự giàu có
Ngược lại, ngôi nhà bên phải được thiết kế với mức độ quan tâm cao hơn các chủ đất thiết kế những ngôi nhà nhỏ để trang trí cho điền trang của họ và
đến tính nghệ thuật của hình thức bên ngoài. làm chỗ ở cho công nhân của họ. Các thiết kế ít quan tâm đến tính thực tế
(Hãy nhìn vào ống khói đó!) Vì điều này mà một số người có thể nói rằng nó giống đơn giản hơn là vẻ bề ngoài.
một công trình 'kiến trúc' hơn. Nhưng những người khác (bao gồm cả tôi) có thể Bạn cũng có thể suy ngẫm về từ 'Cơ hội' trong tiêu đề của Malton
trả lời rằng có kiến trúc (theo nghĩa được định nghĩa trong Phân tích và anh ấy nghĩ anh ấy muốn nói gì qua điều đó. Ví dụ, liệu nó có áp dụng cho
Kiến trúc) trong cách tổ chức không gian và hình thức vật chất của ngôi ngôi nhà của những người thợ làm đá ở xứ Wales (trái) không? Có phải sự phân
nhà kiểu nông thôn xứ Wales ở trên. biệt địa vị nào đó đã được khẳng định?
26
ƯU TIÊN CẠNH TRANH
Đôi khi có vẻ như kiến trúc chủ yếu quan tâm đến hình thức bên ngoài của
các tòa nhà, bên trong cũng như bên ngoài. Chắc chắn các phương tiện truyền
thông dường như miêu tả nó theo cách này và các bức ảnh trên Internet, trên
các tạp chí và sách lịch sử kiến trúc củng cố cách nhìn kiến trúc này.
Nhưng tính thẩm mỹ của một tòa nhà không chỉ giới hạn ở hình thức bên ngoài
của nó; chúng liên quan đến phản ứng cá nhân đối với tổ chức không gian.
Trải nghiệm của một người về không gian bao gồm các phản ứng cảm xúc – trở
thành 'ở trung tâm', 'ở ngưỡng', 'bị loại trừ' hoặc 'bao gồm'... - cũng như
việc sử dụng không gian một cách thực tế cho các mục đích cụ thể. Các bài
tập sau này sẽ cho thấy rằng kiến trúc, với tư cách là phương tiện mà qua đó
chúng ta tạo hình dạng cho không gian cũng như vật chất, có các khía cạnh
phong phú và đa dạng hơn hình thức vật chất hữu hình: các khía cạnh ảnh
hưởng, hoặc thậm chí quản lý, cách chúng ta trải nghiệm không gian, cách
chúng ta trải nghiệm không gian. cư xử và cách chúng ta liên hệ với nhau
theo những cách khác nhau
tình huống.
Có thể lập luận rằng sự phổ biến của nhiếp ảnh kiến trúc, đặc biệt
là trên các tạp chí định kỳ và tạp chí web như ArchDaily và Dezeen đã làm
Có kiến trúc trong việc tổ chức không gian cũng như trong bố cục hình thức bên
tăng đáng kể niềm tin rằng kiến trúc chủ yếu là vấn đề về hình thức trực
ngoài. Nhìn bề ngoài, con người chỉ là một khán giả. Đối với tổ chức không gian,
quan. Xu hướng này cũng được thể hiện rõ trên mạng xã hội như Instagram.
con người là thành phần chính, là diễn viên trong vở kịch.
Nhưng đây không phải là một vấn đề gần đây trong kiến trúc.
Ví dụ, vào những năm 1870, John T. Emmett là một nhà phê bình lớn tiếng về
tình trạng kiến trúc ở Anh, những tệ nạn mà ông cho rằng đã có từ thời Phục
hưng và sự xuất hiện của nghề 'Kiến trúc sư'. Ông chỉ trích những ví dụ cụ
thể: 'Ngôi nhà Blenheim' (do John Vanbrugh thiết kế) 'được giới phê bình
gọi là “đẹp như
tranh vẽ”, nhưng nó là một khung cảnh chứ không phải là một nơi ở…' **
(nhấn mạnh của tôi)
Và thậm chí 450 năm trước, Daniele Barbaro, bình luận trong bản dịch
(1567) Mười cuốn sách về kiến trúc kiến trúc (1stC TCN) của Vitruvius sang
tiếng Ý, đã khuyên:
'Chúng tôi có thể vẽ sơ đồ, mặt đứng, đôi khi là mặt cắt và các cạnh.
Tuy nhiên, chúng ta sẽ loại bỏ phần bóng tối
và tránh lấp đầy trang bằng những con số và những thông tin nhỏ đơn giản.
mọi thứ, không ảnh hưởng đến số lượng và sự tinh tế của
những hình ảnh bị che khuất bởi sự thu nhỏ và phối cảnh,
vì mục đích của chúng tôi là minh họa những điều này chứ không phải
dạy hội họa.' *** (nhấn mạnh của tôi)
Vì vậy, những tuyên bố cạnh tranh về hình dáng bên ngoài và nơi ở đã
Hình ảnh chỉ là hình ảnh được chụp trong chốc lát. Một kế hoạch là một bản đồ kinh đấu tranh để giành ưu tiên trong kiến trúc có lẽ kể từ buổi bình minh của
nghiệm. Nó kể về các địa điểm, mối quan hệ của chúng và các tuyến đường giữa
lịch sử loài người.
chúng. Kích thước của nó bao gồm cả không gian và thời gian.
Được xuất bản vào năm 1624, Ngài Henry Wotton bắt đầu cuốn sách Các
Tìm một số hình ảnh của tòa nhà ở trên,* cả bên trong và bên ngoài. Xác
yếu tố của kiến trúc với tiền đề: 'Trong Kiến trúc cũng như
định vị trí của chúng trong kế hoạch. Hãy tưởng tượng bạn đang đến gần tòa nhà
trong tất cả các môn Nghệ thuật vận hành khác , mục đích cuối cùng phải
này, đi qua một trong các ô cửa, nhìn thấy ánh sáng đi vào nó, di chuyển về
phía các điểm tập trung khác nhau của nó… và cuối cùng thoát ra để đi lang chỉ đạo Hoạt động. Cuối cùng là xây dựng tốt. Giếng xây dựng có ba điều
thang xung quanh bên ngoài, tìm cách nó hoạt động. kiện. Hàng hóa, Làm săn chắc và Niềm vui.' Chúng ta sẽ đề cập đến 'độ
****
xác định được nhiều địa điểm hơn… Có thể một ngày nào đó bạn sẽ ghé thăm tòa nhà này. vững chắc' (sự
ổn định về cấu trúc và tính toàn vẹn về mặt xây dựng của các tòa
* nhà), nhưng 'hàng hóa' đề cập đến vai trò sử dụng (nơi ở, khung…) của kiến
Bạn nên nhận ra tòa nhà ở trên. Bạn cũng nên biết ai đã thiết kế nó, nó ở đâu và
được xây dựng khi nào. Nếu chưa biết, bạn sẽ tìm thấy nó trong bất kỳ cuốn sách nào về trúc, trong khi 'sự thích thú' đề cập đến hình thức bên ngoài của nó đối với
lịch sử kiến trúc thế kỷ XX.
hình dáng bên ngoài của nó. mắt, giá trị thẩm mỹ của nó. Liệu 'niềm vui' có
** được ưu tiên hay không là điều cần suy nghĩ. Bạn cũng có thể cân nhắc xem
John T. Emmett – 'Tình trạng kiến trúc Anh' (1872), 1972.
liệu những 'điều kiện' này có khác biệt hay không, hay liệu chúng có hợp
***
Kim Williams, chủ biên. và chuyển giới. – Vitruvius của Daniele Barbaro năm
nhất và ảnh hưởng lẫn nhau hay không - ví dụ: liệu 'hàng hóa' có giá trị
1567, 2019.
thẩm mỹ ('Niềm vui') riêng của nó không?
****
Henry Wotton – Các yếu tố kiến trúc (1624), 1969.
ƯU TIÊN CẠNH TRANH 27

CĂNG THẲNG
Sự căng thẳng giữa mối quan tâm về hình thức bên ngoài của kiến trúc và vai trò của nó trong việc tạo dựng nên cuộc sống đã có từ rất lâu trong lịch
sử và rất lâu trước ví dụ này từ cuối những năm 1920 (bên dưới). Đoạn trích dẫn sau đây mô tả một ngôi nhà được thiết kế bởi Eileen Gray và Jean
Badovici vào năm 1926, Biệt thự theo chủ nghĩa hiện đại E.1027* gần Roquebrune-Cap-Martin ở miền nam nước Pháp.
Mô tả của Gray và Badovici dường như chứa đựng một số lời chỉ trích không rõ ràng đối với Le Corbusier, người đã viết Vers une architecture – một
tuyên ngôn cho cách tiếp cận theo chủ nghĩa Hiện đại đối với kiến trúc – vào năm 1923. Và lời chỉ trích đó liên quan đến việc ưu tiên hình thức bên
ngoài hơn là sự thích nghi với cuộc sống. Đặc biệt, Gray và Badovici đã đặt câu hỏi về định nghĩa của Le Corbusier về kiến trúc là 'một vở kịch
tuyệt vời, chính xác và tuyệt vời của quần chúng được tập hợp lại dưới ánh sáng'1 và niềm tin của ông rằng vẻ ngoài thẩm mỹ có thể được sắp xếp theo
'các đường điều chỉnh'.2 Thay vào đó, Gray và Badovici lập luận rằng 'nội thất phải đáp ứng nhu cầu của con người…'.
Ví dụ đơn lẻ này minh họa cách các kiến trúc sư có thể tranh luận, ngay cả trong một hệ tư tưởng chung và có lẽ cả trong tâm trí họ, về tầm
quan trọng tương đối của cách mà kiến trúc tổ chức không gian thành các địa điểm và cách các tòa nhà trông như thế nào trước mắt (và trước camera).
Từ nguyên bản tiếng Pháp của Gray và Badovici: Bản dịch của tôi:
'L'architecture extérieure semble avoir intéressé les 'Kiến trúc bên ngoài dường như thu hút các kiến trúc sư tiên phong
kiến trúc sư d'avant garde aux dépens de l'architecture quan tâm đến kiến trúc nội thất. Nó giống như một ngôi nhà phải được
giao tiếp. Comme si une maison devait être conçue thiết kế để làm vui mắt hơn là vì hạnh phúc của người ở. Nếu thơ có
pour le plaisir des yeux plus que pour le bien-être des cư dân. Si thể được phép góp một phần trong quần chúng vào ban ngày,
le lyrisme peut se donner carrière dans le jeu des mass équilibrées
1
dans la lumiére du jour, 1 Nội thất phải đáp ứng nhu cầu của con người
l'intérieur doit répondre auz besoins de l'homme et aux và nhu cầu của cuộc sống cá nhân để cho phép nghỉ ngơi và riêng tư.
những điều kiện cần thiết để la vie individuelle et permettre le Lý thuyết không đủ cho cuộc sống và không đáp ứng được mọi nhu cầu.
repos et l'intimité. La théorie ne suffit pas à la vie et ne répond pas Cần phải xác định một xu hướng có những thất bại rõ ràng và tìm cách
à tous les besoins. Xu hướng sai lầm của tình trạng dégager d'une tạo ra một bầu không khí nội tâm hài hòa với những cải tiến của đời
không les échecs sont bằng sáng chế, et chercher à créer une sống gia đình hiện đại,
bầu không khí nội tâm và hòa âm avec les raffinements trong khi sử dụng các nguồn lực và khả năng của công nghệ hiện tại.
de la vie intime Moderne, tout en utilisant les ressources et les Vật được xây dựng quan trọng hơn việc nó được xây dựng như thế nào
possibilités de la technology courante. La đã chọn và quy trình phụ thuộc vào kế hoạch chứ không phải kế hoạch phụ
construite a plus d'importance que la manière không on la construit, thuộc vào quy trình. Vấn đề không chỉ là xây dựng những đường nét
et le procédé est subordonné au plan, non le plan au procédé. Il ne đẹp, 2 nhưng trên hết
s'agit pas de construire seulment 2 mais avant tout, des de beaux là nhà ở dành cho nam giới. Nếu coi việc xây dựng một cái bàn, một
quần thể de lignes, cái ghế như một bố cục hình ảnh mà chỉ nghĩ đến sự hài hòa về hình
nơi cư trú đổ hommes. Xem xét việc xây dựng thức thì tất yếu sẽ dẫn đến thái quá và hiểu sai, đánh lừa thị hiếu
d'une table, d'une chaise comme la réalisation d'un của công chúng và khiến những ai chưa đánh mất quan niệm về công
hoạt cảnh nhựa, en se plaçant au seul point de vue dụng thực tiễn đều có cảm giác lạc hậu. Ống thép, được các kiến trúc
de l'harmonie de la forme về nó cần thiết à des sư tiên phong nghĩ ra và sử dụng, rất đắt tiền, giòn và lạnh. Nhu
exès et à des contre-sens qui égarent le goût public cầu nổi bật, độc đáo bằng mọi giá cuối cùng đã xóa bỏ mối quan tâm
et font apparaître comme des resistataires ceux qui n'ont pas perdu cơ bản nhất về sự thoải mái thực tế. Tất cả những phát minh mang
la concept de l'utilité pratique. Lê ống vi tính chất hiện đại mà chúng ta thấy xuất hiện và biến mất chỉ đáp
acier tel que le conçoivent et l'utilisent les Architectes lại một mốt nhất thời nhất thời và mọi phong cách thực sự đều vắng
d'avant garde, est cher, mong manh và dễ vỡ. Le besoin de se số ít, bóng. Không có phong cách cụ thể. Người sáng tạo thực sự hướng tới
d'être original à tout prix, finit par abolir le cái phổ quát.'
souci le plus élémentaire de confort pratique. Chào mừng ces
những phát minh à prétentions hiện đại qu'on voit paraître et
Triết lý thiết kế được thể hiện của Le Corbusier, cũng như những
disparaître ne répondent qu'à une mode passagère et
lời chỉ trích của Eileen Gray và Jean Badovici về nó, minh họa cho mối
chào mời phong cách véritable nhưng lại vắng mặt. Il n'y a pas de style
** quan tâm thường trực của các kiến trúc sư. **** Các kiến trúc sư luôn
bạn đặc biệt hơn. Le createur véritable vise à l'universe.'
vật lộn với mối quan hệ giữa vẻ ngoài và việc tổ chức không gian thành
những nơi thích hợp. Có lẽ cả Gray và Le Corbusier đều đang tìm kiếm sự
1 Trong Vers une architecture, Le Corbusier đã viết:
hài hòa giữa hai 'điều kiện xây dựng giếng' này? (Xem trích dẫn của Le
'L'architecture étant le jeu savant, Correct et magnifique desvolume
lắp ráp sous la lumière, l'architecte a pour tâche de faire vivre les Corbusier ở trang 2.)
***
bề mặt qui bao bọc các khối lượng…' Điều này
được Frederick Etchells (1927) dịch là: 'Kiến trúc là
trò chơi bậc thầy, đúng đắn và tráng lệ của quần chúng
tập hợp ánh sáng lại với nhau, nhiệm vụ của kiến trúc sư là tạo sức sống cho * Xem 25 tòa nhà mà mọi kiến trúc sư nên hiểu.
các bề mặt bao bọc những khối này…”
**
Từ 'E.1027, Maison en bord de mer', ấn bản mùa đông năm 1929 của
2 và: L'Architecture Vivante, tái bản năm 2006.
'L'nghĩa vụ de l'ordre. Le tracé điều chỉnh est une đảm bảo contre
***
trọng tài. Tôi sẽ có được sự hài lòng về tinh Le Corbusier – Vers une architecture (1923), xuyên. Etchells hướng tới
thần.' Dịch một Kiến trúc Mới, 1927.
là: 'Sự cần thiết của trật tự. Đường điều tiết là sự đảm bảo chống lại
sự cố ý. Nó mang lại sự thỏa mãn cho sự hiểu biết.” **** Xem Peter Adam – Eileen Gray: Nhà thiết kế kiến trúc, 1987, 2000.
28
E XERCISE 3: trục (và sự phủ nhận của nó)
BÀI TẬP 3a – trục ô cửa
Ô cửa thiết lập một nơi chuyển tiếp giữa thế giới bên ngoài và nơi
ẩn náu bên trong. Ngưỡng của nó phải đối mặt với hai hướng: hướng
vào trong và hướng ra ngoài. Đứng bên ngoài nhìn vào. Đường nhìn
của người đó đi qua ô cửa sẽ thiết lập một trục liên kết người đó
với lò sưởi ở tâm vòng tròn:
Bạn có thể nhận thấy rằng những gì bạn đang làm trong các bài tập
này đều bị ảnh hưởng bởi nhiều loại hình học khác nhau. Chúng ta sẽ
xem xét những điều này sau. Nhưng trước tiên chúng ta sẽ thêm một
cái khác: trục. Bạn có thể đã thấy nó xuất hiện trong các mô hình
khối của mình. Sau tâm và ngưỡng (ô cửa), trục
là một thiết bị kiến trúc cơ bản. Mặc dù nó có thể được nhìn thấy ở
dạng vật chất – như trong đường chạy dọc trung tâm
của cơ thể con người hoặc độ cao phía trước của một ngôi đền cổ
điển (đối xứng trục) – trục, được sinh ra từ sự liên kết giữa ô cửa
và mắt (trục xuyên thấu và hình chiếu), trước hết thuộc về không
gian và mối quan hệ của chúng ta với nó.* Các trục đóng vai trò của
chúng trong việc xác định địa điểm.
Cánh cửa - điểm tựa giữa hai cánh cửa - đóng vai trò giống
như ống ngắm của một khẩu súng trường. Trục cũng kéo dài ra ngoài
lò sưởi để chạm vào tường, xác định vị trí quan trọng (a) đối diện
trực tiếp với cửa ra vào:
Một
Hình dáng bên ngoài của con người có một trục ở giữa: với bàn chân,
cẳng chân, tinh hoàn, vú, vai, cánh tay, bàn tay, lỗ mũi, mắt,
tai... ở mỗi bên. Nhưng trục mạnh nhất của nó là trục hướng ra
khỏi mắt – đường ngắm. Đây là một trục trong không gian và nó có
khả năng thiết lập mối liên kết giữa bản thân chúng ta và các địa * Xem thêm chương về 'Trục' trong Phân tích Kiến trúc: Ngôn ngữ phổ quát của việc tạo dựng địa điểm.
điểm ở xa.
BÀI TẬP 3: trục (và phủ định của nó) 29

Một
Từ góc nhìn của người bên ngoài, ô cửa đóng khung vị
trí quan trọng này, như trong một bức tranh. Bởi vì
ô cửa, không gian của ngôi nhà mang hình dáng phức tạp hơn. Ô
cửa phối hợp với mắt người đã thêm một đường vô hình – trục –
vào vòng tròn với
trung tâm. Trục này là đường ngắm xác định khoảnh khắc Việc sắp xếp các vị trí trong nhà của tôi (ở trên) liên
vị trí đặc quyền (ngoài trung tâm) tại hoặc trên bức tường quan đến hai trục này, với một chiếc giường ở hai bên và
đối diện với cửa ra vào. Ô cửa và trục của nó tạo ra một hệ chiếc bàn ở vị trí quan trọng đối diện trực tiếp với cửa ra
thống phân cấp các vị trí trong nhà. vào. Lò sưởi vẫn giữ vị trí trung tâm của nó. Hai trục, được
đưa vào vòng tròn của ngôi nhà cạnh ô cửa, cung cấp một khuôn
BÀI TẬP 3b – chia tư khổ không gian để tổ chức nội thất thành những nơi phụ. Khung
trục mang đến cho việc tổ chức không gian một 'sự đúng đắn'
Trục cũng là một đường mà con người đi vào (hoặc khao khát rõ ràng - sự hài hòa về mặt không gian có lẽ có thể so sánh
bước vào) vòng tròn địa điểm. Trục sinh ra từ ô cửa và mắt với sự hòa hợp của một hợp âm chính trong âm nhạc, cú pháp
đưa ra một đường động, một đường chuyển động vào trong hình được giải quyết của một câu đơn giản hoặc sự cân bằng của một
tròn hoặc hình vuông tĩnh – tâm – bẩm sinh. phương trình toán học.
Trong nhà (mặc dù lò sưởi là một chướng ngại vật) đường động
này kết thúc ở bức tường đối diện ngay với ô cửa. BÀI TẬP 3c – liên quan đến điều khiển từ xa
Trục đóng vai trò thứ ba trong hình thức không gian bên trong
ngôi nhà của bạn. Nó chia không gian thành hai nửa – trái và Loại bỏ đồ đạc khỏi ngôi nhà của bạn. Đặt người của bạn ở vị
phải – gợi ý trục thứ hai vuông góc với trục thứ nhất: trí (a) cạnh bức tường nhìn thẳng ra cửa:
30
BÀI TẬP 3d – ngôi đền
Hãy lấy điểm đó lên tàu. Tháo lò sưởi; hãy coi con người của bạn
như một vị vua hay một nữ thần và bạn đã biến ngôi nhà của mình từ
một nơi ẩn náu trong gia đình thành một phòng ngai vàng hoặc một ngôi đền.
Thay thế vị vua hoặc nữ thần của bạn bằng một bàn thờ - nơi hòa
giải, hiệp thông, giao hợp - có sự tham dự của một linh mục, và bạn
đã biến ngôi nhà của mình thành một nhà nguyện để cầu nguyện, cầu
thay. Bây giờ vị trí của bạn, dù là trong hay ngoài, đều có thể được
xác định bởi mối quan hệ của nó với trục. Thiết bị đơn giản bao quanh
có tường bao quanh với ô cửa hướng theo một hướng cụ thể đã thiết
lập mối liên hệ giữa con người (quân vương, nữ thần…) và điều khiển
từ xa. Nó đã thiết lập một trung tâm và trục liên quan để con người
biết họ đang ở đâu. Nó đã tạo nên một hệ thống phân cấp không gian
hai chiều từ bên ngoài, qua ngưỡng cửa, vào bên trong, vào trung tâm
và đến bàn thờ đặt đối diện với ô cửa… và ngược lại. Đây là cú pháp
không gian được sử dụng trong các tòa nhà của nhiều tôn giáo.
Lúc này trục cửa hoạt động theo hướng ngược lại.
Nó tấn công ra bên ngoài, thậm chí vượt ra ngoài rìa bàn cờ của bạn
(thế giới của bạn), vượt ra ngoài đường chân trời. Hình chữ nhật của
ô cửa tạo nên một 'bức tranh' về thế giới bên ngoài với trục hướng
ra xa. Trục này, được tạo ra bởi mắt bạn kết hợp với ô cửa, có thể
thiết lập mối liên kết giữa bên trong ngôi nhà của bạn – con người
bạn, lò sưởi... – và một thứ gì đó ở xa; một vật thể, một ngọn núi
hoặc có lẽ là mặt trời mọc hoặc lặn ở đường chân trời.
Trục này đã được sử dụng theo những cách này bởi các nền văn
hóa trên khắp thế giới trong suốt lịch sử và trước đó. Henges, các
ngôi đền Ai Cập và Hy Lạp, nhà thờ Thiên chúa giáo, nhà thờ Hồi
giáo, đền thờ Ấn Độ giáo và Phật giáo… tất cả đều sử dụng trục cửa
để thiết lập mối liên kết giữa nơi thờ cúng và một thứ gì đó xa xôi
và linh thiêng: mặt trời, ngọn núi linh thiêng, Mecca, nơi sinh thần
thoại. của một vị thần… Ngay cả trong kiến trúc thế tục, trục hình
chiếu đã được sử dụng để gợi ý về sự thống trị trên đất đai, như có
thể thấy trong các cung điện hoàng gia và những ngôi nhà lớn của
chân trời
giới quý tộc.

MỘT CÚ PHÁP VƯỢT THỜI GIAN – 'Nghệ sĩ hiện diện'
Từ tháng 3 đến tháng 5 năm 2010, nghệ sĩ Marina Abramovic đã tổ chức một buổi biểu diễn tại Atrium của
Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại New York (MOMA). Với tựa đề 'Nghệ sĩ hiện diện',* nó cung cấp một minh họa
rõ ràng về sức mạnh kiến trúc được khám phá cho đến nay trong bộ bài tập này: vòng tròn địa điểm; trung
tâm/tập trung; ngưỡng cửa/ngưỡng cửa; trục xuyên thấu và chiếu. Nó cũng minh họa những vai trò thiết yếu
của con người trong việc tạo dựng địa điểm.
Tương đương với tấm ván của Abramovic là sàn của Atrium (1). Trên đó cô đã khắc một hình vuông
lớn được xác định bằng một đường trắng (2). Hình vuông này xác định một địa điểm giống như hình tròn của
bạn (3). Ở trung tâm, Abramovic đã đặt một chiếc bàn – giống như một bàn thờ – nơi hòa giải, hiệp thông,
giao lưu (4). Hai chiếc ghế được đặt ở hai bên bàn; cô ấy ngồi lên một trong số chúng; đối diện với cô
là chiếc ghế còn lại và một khoảng trống trên đường ranh giới, mở ra một 'cánh cửa' trên trục có 'bàn 3
thờ' - một ngưỡng cửa - vào lãnh địa của cô (5). Lần lượt từng vị khách được mời đến ngồi đối diện với
cô. Những người khác đợi ở ngưỡng cửa (6).
Mỗi người có thể ngồi với cô ấy bao lâu tùy thích hoặc có thể chịu đựng được cái nhìn khó hiểu (không
thể lay chuyển) của cô ấy.
Dù tác phẩm này có ý nghĩa gì đi nữa thì cách bố trí của nó gợi lên sức mạnh kiến trúc của ranh
giới, trung tâm và ngưỡng cửa. Khung hình vuông (xác định nơi diễn ra) trình diễn, tạo nên một khu vực
“linh thiêng” xung quanh “bàn thờ” (bàn). Khán giả và du khách đang chờ đợi bị vạch trắng giữ bên ngoài
(loại trừ). Chiếc bàn mà mỗi vị khách lần lượt trò chuyện thầm lặng với nghệ sĩ, chiếm vị trí trung tâm.
Ngưỡng cửa xác định điểm vào, gây ra cảm giác rùng mình cho du khách khi mỗi người bước qua ngưỡng cửa
4
và tiến đến bàn để ngồi đối diện Abramovic. Bản thân khung cảnh đã được đóng khung bởi ánh sáng rực rỡ.
Abramovic ngồi bất động tại bàn của mình trong giờ mở cửa hàng ngày của MOMA trong suốt ba tháng.
Hàng trăm du khách đã đến để chiêm ngưỡng hoặc thách thức cái nhìn của cô.
Một số đã khóc.
Kiến trúc có thể được coi là ngôn ngữ không gian. Như vậy, 'Người nghệ sĩ hiện diện' cấu thành
một sự sắp xếp 'cú pháp' cổ điển, bao gồm: một khu vực thiêng liêng có ranh giới và ngưỡng xác định (ô
cửa); một bàn thờ trung tâm (trong trường hợp này được đặt ở điểm trung tâm của khu vực thánh); và sự
đặt cạnh người chiếm ưu thế với một vị khách (người phỏng vấn—người được phỏng vấn; ông chủ—cấp dưới;
5
bác sĩ—bệnh nhân; quốc vương—người khẩn cầu; nữ thần—người tôn thờ…).
Tác phẩm này có tác dụng mạnh mẽ trong Atrium của MOMA. Hãy tưởng tượng nó trong một khung cảnh
rộng mở, một sa mạc khô cằn không có gì đặc biệt… Cú pháp này, hoặc các biến thể của nó, có thể áp dụng cho
lò sưởi trong một khu rừng trống, bàn thờ trong nhà thờ, nhà thờ ở trung tâm cộng đồng của nó, một ngôi đền
(bất kể giáo phái nào) trong khuôn viên thiêng liêng của nó, một ngôi nhà (khiêm tốn hay hoành tráng) trên
mảnh đất của nó, một chiếc bàn làm việc trong văn phòng tổng thống hoặc phòng phẫu thuật của bác sĩ, một tác
phẩm điêu khắc trong phòng trưng bày, một ngai vàng trong phòng tiếp kiến, một chiếc giường trong một boudoir…
*
Bạn có thể tìm thấy một số hình ảnh của 'Người nghệ sĩ có mặt' tại:
moma.org/visit/calendar/exhibitions/964 (tháng 8 năm 2021). 6
32
TRỤC SỬ DỤNG – Woodland Chapel
Nhà nguyện Woodland nằm trong khuôn viên của Nhà hỏa táng Wood-
land ở ngoại ô Stockholm ở Thụy Điển.
Dành cho đám tang của trẻ em, nó được thiết kế bởi Erik Gunnar
Asplund và được xây dựng vào khoảng năm 1918.
Mặc dù tòa nhà sử dụng nhiều yếu tố hơn những gì chưa được
giới thiệu trong các bài tập này – cột, tường bao quanh có tường
hình chữ nhật (chứ không phải hình tròn), mái hiên và các bậc
thang (xung quanh tâm hình tròn của sơ đồ) – bạn có thể thấy từ
sơ đồ rằng thiết kế là một bài tập về trung tâm, vòng tròn vị trí
và trục xuyên thấu và hình chiếu được tạo ra bởi một ô cửa.
Con người – dù sống hay chết – cũng là một thành phần thiết
yếu trong kiến trúc của tòa nhà. Nó được đảm nhiệm trong ba vai
trò chính: làm xác chết (trong quan tài trên catafalque hình chữ
nhật), người đưa tang (ngồi thành vòng tròn hoặc đứng bày tỏ
lòng kính trọng cuối cùng ở trung tâm), và linh mục hoặc quan
chức điều hành (phát biểu trên bục giảng). /bàn thờ).
Bên trong là một khu rừng đã được phát quang chính thức
bục giảng/bàn thờ
được xác định bởi một vòng tròn các cột (giống như một vòng tròn
đá đứng cổ xưa). Một trục, (một cách thơ mộng) thẳng hàng với
mặt trời lặn ở phía tây, được tạo ra bởi ô cửa và liên kết bệ
đàn catafalque
thờ và bục giảng/bàn thờ (trong hốc giống như lò sưởi của chính
nó ở bức tường đối diện với ô cửa). Cũng trên trục này là tâm
của vòng tròn đánh dấu trục thẳng đứng hướng lên trời (qua ngọn trung tâm
đèn trên mái vòm; xem trang 89) - một trục mundi - và vị trí
chung của người đưa tang nói lời từ biệt.
Catafalque được treo ở giữa bàn thờ và trục mundi hướng lên trên trục mundi
(trục thế giới). (dọc)
Diện mạo của nhà nguyện là sự pha trộn giữa 'kim tự

tháp' (ám chỉ đến những ngôi mộ Ai Cập cổ đại), 'ngôi đền' (trong ngưỡng cửa
mái hiên có cột đối xứng) và 'ngôi nhà trong rừng' (gợi ý về ngôi
nhà và nơi ẩn náu). Nhà nguyện Woodland cũng minh họa tiềm năng
Trục cũng thiết lập một con đường.
thơ ca của một số công cụ đơn giản mà nhờ đó chúng ta có thể tạo
hình dạng cho không gian thông qua kiến trúc. Cú pháp tổ chức
không gian của nó là vượt thời gian.
Trục này hướng về khung cảnh chứ
không phải mặt trời mọc.
Bạn có thể ước tính hình dạng không gian cơ bản của nội thất Nhà
nguyện Woodland bằng cách sử dụng các khối và bảng của bạn (ở trên).
Bạn cũng có thể sống trong đó, với xác chết, người đưa tang và linh
mục, mỗi người ở một nơi thích hợp. Hình thức không gian giống như
bàn cờ dành cho một 'trò chơi' trang trọng (lễ tang) với mọi người là
người chơi/quân cờ.
TRỤC SỬ DỤNG – Woodland Chapel 33

TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: khám phá trục
Trong sổ tay của bạn... thu thập các ví dụ về trục xuyên thấu và hình chiếu. Nghiên
cứu, thông qua việc vẽ lại các kế hoạch, xem các kiến trúc sư khác (từ xưa đến nay)
đã làm như thế nào
đã sử dụng trục trong cách bố trí không gian của các tòa nhà của họ. Đặc biệt hãy
nhìn vào các thành phần khác nhau của tâm, vòng tròn, vỏ bọc, ô cửa và trục. Phân
tích cách các tác phẩm này cung cấp các vị trí khác nhau cho người đó (ví dụ:
bên trong, bên ngoài, ở trung tâm, trên ngưỡng cửa, trên trục, ở tiêu điểm...) và
cách các vị trí khác nhau này liên quan hoặc ảnh hưởng đến (các) vai trò của con
người và những cảm xúc mà con người đó có thể cảm nhận.
Hãy sáng tạo ra các tác phẩm của riêng bạn nữa. Thông qua việc vẽ, hãy chơi
với các bố cục khác nhau như tâm, hình tròn, vỏ bọc, ô cửa và trục. Thiết lập hệ
thống phân cấp. Thử nghiệm với các cách sắp xếp khác nhau. Suy ngẫm về các mối quan
hệ có thể có của người có sự sắp xếp này. Hãy coi bản thân bạn giống như một đạo
diễn phim đang thao túng danh tính và cảm xúc của các diễn viên. Nhưng thay vì sử
dụng kịch bản và hướng dẫn bằng lời nói, bạn đang sử dụng các gợi ý về không gian
được thiết kế bởi các bố cục kiến trúc của bạn. Stonehenge, Salisbury, c. 3000 năm trước Công Nguyên
Vòng tròn, trung tâm, bao quanh, ô cửa và trục đã đóng một phần quan trọng
Một
trong hình thức không gian của các công trình tôn giáo của mọi tín ngưỡng. Các hình
vẽ ở trang này và trang tiếp theo cho thấy sơ đồ của sáu tòa nhà từ các thời kỳ lịch
sử và hệ tư tưởng khác nhau: Stonehenge rõ ràng là một ngôi đền dành cho các nghi
lễ ngoại giáo; Pantheon ban đầu đóng khung một tôn giáo phiếm thần nhưng sau đó trở
thành một tòa nhà Kitô giáo;
Dome of the Rock mang tính chất Hồi giáo nhưng cũng thiêng liêng đối với người theo đạo Cơ đốc và
người Do Thái; St Peter's là Cơ đốc giáo Công giáo La Mã;Villa Rotonda được xây dựng
trong bối cảnh Cơ đốc giáo nhưng có thể được hiểu như một ngôi đền dành cho con
người; và Nhà nguyện Đại học Fitzwilliam
là một nhà nguyện nhỏ thuộc một trường đại học. Trục của mỗi tòa nhà cung cấp một
điểm tham chiếu (đoàn kết) (mốc) cho một khu vực bầu cử hoặc cộng đồng người cụ
thể: các bộ lạc thời đồ đá; người La Mã; người Hồi giáo; Công giao La Ma; nhân loại;
các sinh viên của một trường đại học Cambridge cụ thể.
Stonehenge bao gồm một loạt các vòng tròn đồng tâm: sáu viên đá có
Tất cả các cộng đồng này (và nhiều cộng đồng khác) đã tìm thấy cách sử dụng kích cỡ khác nhau được bao quanh bởi viên thứ bảy là công trình
đất và mương. 'Vòng tròn' nhỏ nhất được mở thành hình móng ngựa để
các thiết bị kiến trúc về vòng tròn địa điểm, trung tâm, vòng vây, ô cửa và trục để
phản ứng với trục chính liên quan đến điểm mặt trời mọc vào ngày
tạo hình thức cho không gian dành cho nghề nghiệp và nghi lễ. Nhưng mỗi tòa nhà sử hạ chí - được đánh dấu bằng đá gót chân (a) và con đường tiếp
dụng những thiết bị này theo một cách khác nhau,

cận - và hoàng hôn vào ngày đông chí. Mặc dù các vòng tròn có thể
thấm qua (không bao gồm các bức tường mà là các viên đá cách
với những hiệu ứng khác nhau.
nhau), các ô cửa (và do đó là các ngưỡng) xuyên qua mỗi vòng
Sử dụng sơ đồ (như sơ đồ của tôi cho Stonehenge, phải) để phân tích từng đều được ngụ ý trên trục tiếp cận. Gần nhưng không hẳn ở trung tâm
của những vòng tròn này là một hòn đá dường như là một bàn
sơ đồ. Đặc biệt, hãy suy nghĩ về những gì được đặt ở vị trí trung tâm của mỗi vấn
thờ. Vị trí lệch tâm của nó cho phép một người chiếm giữ tâm hình
đề và tại sao. Hãy suy nghĩ quá về cách chúng được nhập vào. Và xem xét các thiết học thực tế, có thể là linh mục hoặc thánh nhân đang điều hành một nghi lễ nào đó.
buổi lễ hoặc nghi thức.*
bị khác (hình tròn, bao vây, ô cửa, trục) đóng góp như thế nào vào hình thức tổng
thể đã cho
* Xem thêm bài phân tích trong Mười tòa nhà có ảnh hưởng nhất trong lịch sử:
vào không gian trong mỗi trường hợp. Các nguyên mẫu kiến trúc, trang 60–63.
34
Pantheon, Rome, c. 126 CN Mái vòm đá, Jerusalem, c. 690 CN
Thánh Peter, Rome, 1506–1626
Biệt thự Rotonda, Vicenza, Andrea Palladio, 1591
Ảnh Google về những tòa nhà này, đặc biệt là nội thất của chúng.
Thông qua việc vẽ lại các sơ đồ của chúng trong sổ tay của bạn, hãy xác
định vai trò của trục thâm nhập và hình chiếu trong mỗi sơ đồ. Có một hay hai
trục? Có lẽ, trong ba chiều, có ba? Nhìn vào mối quan hệ giữa các trục
và (các) lối vào của tòa nhà.
Dán nhãn những gì bạn coi là trọng tâm của nội thất. Đây có phải là ở
trung tâm không? Nếu không, bạn nghĩ kiến trúc sư có ý định chiếm trung
tâm như thế nào? Hãy tưởng tượng bạn đang ở trong không gian và nghĩ xem
chuyển động của bạn có thể liên quan và bị ảnh hưởng như thế nào bởi những điều đó.
các trục. Cũng hãy nhớ quan điểm mà tôi đã đưa ra về quan điểm của Degas
trong tác phẩm A Little Dancer (trang 7), tức là kiến trúc cung cấp một
khung góp phần giúp chúng ta đánh giá cao nội dung của nó. Hãy suy nghĩ về
cách các trục đóng góp vào điều này trong các ví dụ này. Hãy ghi lại những
suy nghĩ của bạn vào sổ tay.
Và đừng quên thử nghiệm, sử dụng các khối và sơ đồ được vẽ đơn giản
trong sổ tay của bạn, với nhiều cách bố cục khác nhau như ô cửa, trục,
tiêu điểm, trung tâm… (Điều này tương đương với việc chơi với các cấu
trúc câu khác nhau trong ngôn ngữ.)
Nhà nguyện của Đại học Fitzwilliam, Cambridge, Richard MacCormac, 1991 (Các kế hoạch có quy mô khác nhau.)
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: khám phá trục 35

TRỤC TRONG THIẾT KẾ ĐÔ THỊ
Các trục xuyên và chiếu đóng vai trò của chúng trong thiết kế đô thị cũng như trong các tòa nhà riêng lẻ. Chúng
có thể giúp thiết lập mối liên kết trực quan từ xa giữa các khu vực của thành phố và thiết lập các tuyến đường
di chuyển trực tiếp. Chúng cũng liên quan đến việc phóng chiếu sức mạnh. Ở Rome, phía trên, trục của Vương
cung thánh đường Thánh Phêrô, với quảng trường bao quanh Quảng trường (xem trang 22), tập trung vào bàn thờ
trung tâm, nhưng nó cũng phóng chiếu sức mạnh của Giáo hội ra thế giới.
Mạng nhện về Cung điện Versailles (Paris, bên dưới) tập trung vào trung tâm quyền lực của các vị vua
Pháp và cũng thể hiện quyền thống trị hoàng gia của họ ra thế giới.
Trục của St Peter's ở Rome thể hiện sức mạnh

Trong sổ tay của bạn, hãy tìm các ví dụ về vòng tròn hiện diện, trung tâm, trục thâm nhập và hình chiếu của Giáo hội Công giáo La Mã trên toàn thế
trong sơ đồ của các thành phố cũng như các tòa nhà riêng lẻ. giới.
36
BÀI TẬP 3e – đường cửa (enfilade)
Trục được tạo ra bởi một ô cửa, kết hợp với tầm nhìn của người đó, được củng cố bằng cách
tạo một chuỗi các ô cửa trên một trục chung.
Tạo một đường gồm ba ô cửa có cùng trục (phải). Ở một đầu, trên trục – làm tiêu điểm
– đặt một ngai vàng, có người ngồi trên đó. Ở đầu bên kia, đặt một người khác nhìn xuống
trục về phía người ngồi trên ngai vàng.
Trước đây chúng ta đã thấy trong bài tập này rằng một ô cửa tạo ra một trục có thể
liên kết một vật thể hoặc một người quan trọng với một vật thể hoặc người khác (1). Đối với
người đứng trước cửa, đồ vật hoặc người ở phía bên kia tồn tại ở 'thế giới khác', được tạo
ra có vẻ đặc biệt bởi sự tách biệt của nó, và do đó càng trở nên quan trọng và bí ẩn hơn.
Tính thế giới khác này có thể được tăng cường, củng cố nếu ý nghĩa quan trọng
đối tượng hoặc con người không chỉ nằm ngoài một ô cửa mà còn nằm ngoài một chuỗi (2).
Chuỗi các ô cửa tạo nên một hệ thống phân cấp địa vị giữa vật thể hoặc người quan
trọng ở tiêu điểm của trục ô cửa (có thể là một vị vua hoặc đại diện của một vị thần) và
người cầu xin đứng bên ngoài nội tâm đặc quyền này.
thế giới. Nó cũng tạo ra một hệ thống cấp bậc địa vị trung gian có đặc quyền tăng dần khi
tiếp cận được trọng tâm quan trọng.
Enfilade thiết lập một con đường. Các cánh cửa tạo ra một chuỗi các rào cản (tâm lý
hoặc thực tế) mà những người có địa vị cụ thể có thể vượt qua. Có lẽ những cánh cửa sẽ chỉ
cho phép những người bạn thân thiết nhất của nhà vua bước vào thế giới của ngai vàng, hoặc
những linh mục cao nhất của thần mới bước vào thế giới của sự hiện diện của thần thánh.
Một dãy cửa ra vào là một thiết bị kiến trúc có thể được sử dụng trong
hoàn cảnh khác ngoài hoàng gia hoặc tôn giáo. Nó có thể được tìm thấy trong cách bố trí của những
ngôi nhà lớn và phòng trưng bày nghệ thuật cũng như trong các cung điện và đền thờ. Trọng tâm
của một dãy ô cửa có thể là một khung cảnh đẹp hoặc một tác phẩm nghệ thuật tinh xảo, hơn là một
vị vua hay một vị thần. (Xem các trang sau.)
1 2
Một ô cửa có khả năng làm cho một Chúng ta có thể bày tỏ lòng kính trọng Một chuỗi các ô cửa thẳng hàng, enfilade,
thứ gì đó – một con người, một đồ đối với điều gì đó đặc biệt bằng cách đặt củng cố sức mạnh của trục cửa.
vật, một khung cảnh… – trở nên đặc biệt bằng mình (có lẽ cúi đầu cầu xin) trên cùng một Nó làm cho trọng tâm của trục – ở đây là vị vua
cách đóng khung nó. Nó cũng thiết lập mối trục, có thể duy trì sự tách biệt tôn trọng ngồi trên ngai vàng – dường như xa rời thế giới thực
quan hệ trục giữa thứ đặc biệt đó và bên ngoài. bằng cách ở ngoài cửa. hơn.

ENFILADE – dòng ô cửa
Một chuỗi các ô cửa thẳng hàng có thể ám

chỉ sự tiến triển theo từng giai đoạn
hướng tới một mục tiêu hoặc trạng thái tồn
tại xa xôi, hoặc có thể tượng trưng cho sự
thoái lui vào những vùng sâu hơn dần của Một
tâm lý. Chúng gợi lên cảm giác tôn kính

và khát vọng. Những ô cửa được tìm thấy
trong các tòa nhà - đền thờ và cung điện -
qua lịch sử và xuyên suốt các nền văn hóa.
Viễn cảnh về một dãy ô cửa có thể mời gọi,
thách thức, cấm đoán... Nó có thể ám chỉ
một chuỗi không gian mà bạn có thể được
mời khám phá, bị thách thức tiếp cận hoặc
bị cấm bước vào.
Họ có thể quyến rũ và ngăn cản.
Sức mạnh biểu tượng của một dãy cửa
Trong ngôi đền Osiris này, cách tiếp
được minh họa trong một ngôi đền nhỏ nằm cận 'con người' tới khu bảo tồn bên trong là
trong quần thể các tòa nhà Ai Cập cổ đại ở thông qua các ô cửa (trái) mà đỉnh điểm là
Karnak (1). Trong ngôi đền Osiris Hek-Djet trong một cú rẽ trái sắc nét. Nhưng có
có một dãy cửa thực tế mà một người, có một “đường vào” khác dành cho linh hồn
thể chỉ là một linh mục có đặc quyền, mới của một vị thần/Pharaon có thể xuyên
qua vật chất rắn: hình ảnh một dãy cửa
có thể đi qua. Những điều này dẫn đến một
được khắc vào bức tường đá ở chữ “ a” (ở trên).
căn phòng có lối vào, vuông góc với một
căn phòng bên trong, đỉnh cao của tuyến
1 Đền Osiris, Karnak, c. 900 TCN
đường. Bên cạnh (tại 'a') và paral-lel là
một dãy cửa khác, một hình ảnh (hiển thị
bên cạnh) được khắc trên bề mặt của bức
tường đá rắn chắc và dường như dẫn vào
cùng một căn phòng bên trong. Đây là một
dãy cửa có mức độ ảo tưởng (do góc nhìn

nhân tạo), mà chỉ linh hồn của người chết
mới có thể đi qua.
Enfilades thậm chí có thể được tìm thấy trong
các tòa nhà cũ hơn. Sức mạnh của những ô

cửa thẳng hàng chắc hẳn đã được phát hiện
từ thời tiền sử. Chẳng hạn, chúng được thể
hiện rõ ràng trong một số phòng chôn cất
thời kỳ đồ đá mới, chẳng hạn như Cairn
O'Get ở phía bắc Scotland (2).
Enfilades gắn liền với những ý tưởng
về các giai đoạn tiến bộ hướng tới việc 2 Cairn O'Get, c. 3000 năm trước Công Nguyên
đạt được trạng thái siêu việt, như trong

những ngôi đền cổ (lớn hơn nhiều) trên đảo Enfilades của ô cửa trải dài thậm chí còn 3 Tarxien, c. 3000 năm trước Công Nguyên
Malta, như Tarxien (3). Ở đó, các ô cửa xa hơn về thời gian so với Ai Cập cổ đại. Cả
Cairn O'Get (một ngôi mộ nhỏ bằng đất ở
dẫn đến đỉnh cao là một bàn thờ được đóng
khung trong hốc hoặc ô cửa riêng. Một số phía bắc Scotland) và Tarxien (một ngôi
đền trên đảo Malta thuộc Địa Trung Hải)
bàn thờ có dạng thu nhỏ
đều có niên đại khoảng 3000 năm trước
Công nguyên (sớm hơn hai nghìn năm so
các ô cửa (4), cho thấy rằng bản thân ô với ngôi đền Osiris ở trên) và cách đó
cửa được coi là có ý nghĩa về mặt tâm gần 3000 dặm. riêng biệt. Cả hai đều tạo ra
linh. Và một số ô cửa trong ngôi đền này các tuyến đường với các ô cửa. Ở Cairn
O'Get, con đường lên đến đỉnh điểm là phòng chôn cất.
có ngưỡng cửa rất cao, cho thấy rằng việc
Ở Tarxien, đỉnh cao của nó là một bàn thờ
đi qua chúng được coi là một bài kiểm tra
bao gồm một chuỗi các ô cửa ở dạng mô hình
hoặc nghi thức vượt qua. Ngưỡng (như ngưỡng
được xây bằng đá (phải).
của vòng hiện diện) được trải nghiệm như
Rõ ràng là các đường cửa không chỉ được
một sự chuyển đổi từ trạng thái tồn tại coi là một cách thiết thực để định hình
này sang trạng thái tồn tại khác. tuyến đường mà còn mang ý nghĩa biểu
tượng. 4 Bàn thờ ở ngưỡng cửa ở Tarxien
38
1 đền thờ Hindu 2 nhà thờ Thiên chúa giáo
ENFILADE – đường cửa (tiếp theo)
Sự tiến triển tương tự của các ô cửa và ngưỡng cửa làm cơ sở cho việc tổ chức một ngôi
đền Hindu (1) và lộ trình rước từ cửa phía tây đến bàn thờ trong một nhà thờ Thiên
chúa giáo (2).
Các đường cửa có thể liên quan đến sự xuất hiện cũng như sự thâm nhập. Hàng
dài bảy ô cửa trong Đền thờ Rameses II (3) có thể được hiểu là biểu thị các giai
đoạn tiếp cận dần dần hướng tới đỉnh cao của ô cửa thứ tám, giả. Nhưng chúng cũng
có thể được hiểu là một trình tự được linh hồn của Pharaoh phục sinh đi qua khi nó
xuất hiện từ cánh cửa giả để quay trở lại thế giới của người sống.
Đôi khi, khi Hoàng tử xứ Wales có bài phát biểu trên truyền hình tại Cung
điện St James ở London, ông đứng trên bục ở ngưỡng cửa (4). Phía sau là một chuỗi
các ô cửa thẳng hàng tập trung vào một chiếc ngai vàng. Cứ như thể Hoàng tử bước ra
như một Pharaoh từ thế giới hoàng gia khép kín, tách biệt đôi, để nói chuyện với
thần dân của mình.
Ngôi vua
Hoàng tử
Bảo tàng Thorvaldsen ở Copenhagen (1838–48)

được thiết kế bởi Michael
Gottlieb Bindesbøll. Các phòng trưng bày bên
hông của nó được liên kết bởi các ô cửa, được gia cố
3 Đền thờ Rameses II, Abu Simbel
theo quan điểm của mô hình sàn
gạch ốp lát, các bức tường có tông màu và tông màu
khác nhau cũng như mức độ chiếu sáng trong các
Để biết về sức mạnh và hiện tượng của ô cửa, phòng tuần tự. Một tác phẩm điêu khắc kết thúc khung
hãy xem Ô cửa. 4 Hoàng tử Charles phát biểu cảnh giống như một dấu chấm kết thúc một câu.
ENFILADE – dòng ô cửa 39

Nhà 6 Petworth, 17thC
ENFILADE – đường cửa (tiếp theo)
Trình tự các ô cửa không nhất thiết hàm ý sự tiến triển theo
thứ bậc. Chúng có thể liên quan đến sự chuyển tiếp từ phòng này
hoặc 'thế giới' sang phòng khác theo trình tự.
Trong Petworth House ở Anh (6) có một dãy phòng dài có cửa
ra vào. Chúng được xếp dọc theo một cạnh của các phòng, liền kề
với cửa sổ, để lại phần chính của mỗi phòng được sử dụng làm nơi
ở (như một vòng tròn địa điểm). Các ô cửa sẽ đưa bạn qua một
loạt phòng, mỗi phòng có đặc điểm và nội dung khác nhau.
Nhà soạn nhạc Frédéric Chopin ở một thời gian trong căn hộ
của một tu viện ở Valldemossa trên đảo Mallorca (7). Ở đây,
trình tự các ô cửa sẽ đưa bạn từ một hành lang tu viện trần trụi
và nghiêm trang, qua một hành lang nhỏ, vào căn hộ sinh hoạt
chính, rồi qua hành lang ngoài vào một khu vườn trang trọng đầy
nắng và xinh đẹp với tầm nhìn toàn cảnh trên cao ra khung cảnh
ấn tượng của miền bắc Mallorca . Hiệu ứng thơ mộng và hấp dẫn.
Dường như bản thân căn hộ là một bản nhạc với phần mở đầu êm đềm
và cao trào của hợp âm trưởng vui tươi.
Đây (ở trên) là bố cục cơ bản của khối chính của Cung điện Triển lãm
Mỹ thuật được thiết kế như một tác phẩm dự thi của Émile Bénard
vào năm 1867.* Nó là điển hình của cái gọi là phong cách thiết
kế Beaux-Arts thống trị ở châu Âu và kiến trúc Mỹ trong nửa sau thế
7 Căn hộ của Chopin (phần phác thảo bên trên, sơ đồ bên dưới) kỷ 19 và đầu thế kỷ 20. Về mặt đồ họa, như một bản vẽ, bạn có
thể thấy rằng mặt bằng đối xứng qua hai trục chính vuông góc.
Bạn cũng có thể thấy rằng sự lưu thông được thực hiện thông qua các đường lối
vào. Mặc dù chúng tôi xem kế hoạch như một cách bố trí các bức tường – tức là kiên cố
– có thể lập luận rằng công cụ tổ chức chính của nó thực sự là trục
cửa – sự vắng mặt của vật rắn. Nếu thiết kế được xây dựng thì đó sẽ
là những ô cửa kiểm soát việc di chuyển của chúng tôi qua các
phòng. Lưu ý rằng ở một số nơi, các ô cửa cho phép tầm nhìn và định
tuyến trực tiếp từ đầu này đến đầu kia của tòa nhà. Trong các trường
hợp khác, tầm nhìn bị chặn bởi một bức tường hoặc trong một số
trường hợp là một cột.
*
Từ Arthur Drexler, biên tập. – Kiến trúc của Ecole des Beaux-Arts, 1977, tr.
240.
40
BÀI TẬP 3f – phủ nhận trục
Trục xuyên thấu và chiếu của ô cửa có kiến
trúc mạnh mẽ và do đó thường gắn liền với
các loại quyền lực khác. Trục ô cửa tập

trung sự chú ý và thiết lập một
lộ trình cho hoặc hướng tới một người
hoặc đối tượng cụ thể, do đó trạng thái rõ
ràng của nó được củng cố.
Một ô cửa cũng tạo ra một ngưỡng
cửa cũ, một đường đứt gãy vô hình có thể
được coi là rào cản tâm lý đối với những
người muốn đi qua và gây ra cảm giác bồn

chồn trong lòng.
những điều đó làm. Cảm giác tách biệt do
ngưỡng gợi lên sẽ nâng cao trạng thái tiêu

điểm của trục.
1 Một ô cửa tạo ra một trục. Nhưng bạn có
Nhưng đôi khi bạn là kiến trúc sư thể muốn phủ nhận trục đó vì lý do nào
đó: có thể trì hoãn việc gặp nó; hoặc để
có thể muốn kiểm soát, giảm bớt hoặc phủ
tránh một cuộc đối đầu không phù hợp.
nhận sức mạnh của trục ô cửa. Giống như
trong tất cả các lĩnh vực sáng tạo, mọi
thứ trở nên hấp dẫn hơn khi một chủ đề
hoặc ý tưởng mạnh mẽ, dường như có vẻ
thống trị bị thách thức, lật đổ, cản trở.
Mối quan hệ giữa cửa, trục và đối
tượng chú ý (thần, vua, bàn thờ, tác phẩm
nghệ thuật...) là chủ đề chiếm ưu thế
trong nhiều kiến trúc (1).
Như chúng ta đã thấy, sức mạnh của nó đã
được thừa nhận trong kiến trúc ngay từ
nguồn gốc thời tiền sử. Sức mạnh đó bắt
nguồn từ nhận thức bẩm sinh của chúng ta

về thế giới - trong rất nhiều điều chúng ta mong đợi
theo đường thẳng, tiến về phía trước và có

cảm giác về ngưỡng cửa – điều mà
2 Bạn có thể làm điều này với một bức tường mà
Hình thức đơn giản của một ô cửa kích ai đó bước vào nội thất đặc biệt sẽ phải đi
lại (phía trên) hoặc với một cột ngăn cản
thích và truyền tải, đặc biệt khi có trọng
sự đối đầu trực tiếp (bên dưới).
tâm - điểm cuối của trục thị giác và chuyển
động, một 'nam châm' thu hút chúng ta về

phía nó.
Cách đầu tiên và rõ ràng nhất
Tất nhiên, phá vỡ mối quan hệ đó là chặn
nó lại: bằng một bức tường (2) có thể ở
bên trong (như hình) hoặc bên ngoài; hoặc
bằng cách chèn một cột vào đường giữa của
ô cửa (3). Theo cách sắp xếp này, người
khách (người, bạn đang đến gần cửa) không
còn nhìn thấy hoặc chỉ nhìn thấy một phần
đối tượng chú ý. 3

qua ô cửa và khi đi vào phải đi theo con
đường lệch khỏi trục. Trong những trường

hợp như vậy là
sự dự đoán hoặc tò mò của bạn về những gì
ở phía bên kia bức tường chắn đang thu hút
bạn vượt qua.
Mặc dù chặn là một phương pháp tổ
chức không gian để từ chối trục ô cửa – và
do đó tận dụng trải nghiệm đi qua – nhưng
đó không phải là phương pháp duy nhất.
Bạn có thể tránh đặt đối tượng chú
ý (tập trung) vào đối tượng chiếm ưu thế.

4
trục, đặt nó sang một bên (4) hoặc có thể
ở một góc (5). Bạn thậm chí có thể đặt nó
ở một góc cạnh cửa ra vào (6). Mỗi cách
sắp xếp này đều không tuân theo trục cửa
chính dẫn đến mối quan hệ khác nhau giữa
con người (khách đến không gian, người mà
bạn phải tưởng tượng là chính mình trong
những bức vẽ này) và đối tượng thu hút sự
chú ý. Một số làm giảm cảm giác đối đầu.
Một số giới thiệu
ý tưởng khám phá.
Hãy chú ý rằng, để đáp lại sự sắp

5
xếp không đối xứng của số 5 và 6, thiết kế
của 'ngai vàng' cũng đã được thay đổi để
khiến nó trở nên bất đối xứng.
Trong 7, ngai vàng vẫn có tính đối xứng,
thiết lập trục riêng của nó (và trục của
người ngồi trên nó) đối lập với trục của
ô cửa. Do đó, số 7 khác biệt một cách tinh

tế với số 5.
Trong những ví dụ này, tôi đã sử dụng 'ngai
vàng' làm tiêu điểm. Nhưng nó có thể là bất kỳ thứ
nào khác được liệt kê ở trên: một tác phẩm nghệ
thuật quan trọng; bàn thờ hoặc hình nộm của thần
6
linh; một cái cây; cái giường; Tắm; một cái nhìn…
Có rất nhiều hoán vị trong cú pháp
không gian cơ bản này và mỗi hoán vị có
sự tinh tế riêng liên quan đến mối quan hệ
giữa người (khách), ô cửa và trục của nó,
căn phòng và tiêu điểm. Với các khối của
bạn, trên bảng được đánh dấu bằng một
trục, hãy chơi với nhiều hoán vị nhất có
thể, ghi lại từng hoán vị dưới dạng bản vẽ
sơ đồ vào sổ tay của bạn và ghi lại những
khác biệt tinh tế giữa chúng.
42
TỪ CHỐI TRỤC – một vài ví dụ lịch sử
Có lịch sử về việc sử dụng trục cửa trong kiến trúc.

Trải qua ít nhất năm hoặc sáu thiên niên kỷ, từ thời tiền sử
cho đến đầu thế kỷ XX, sức mạnh của trục cửa có mặt khắp nơi
trong kiến trúc, đặc biệt là những gì gắn liền với quyền lực
cả tôn giáo lẫn thế tục. Hầu hết các nền văn hóa trên thế
giới đều khai thác sức mạnh của nó. Một số người vui vẻ liên
kết nó với sức mạnh thần thánh nhưng lại dè dặt trong việc
sử dụng nó để củng cố sức mạnh của con người. Nhưng sau đó,
Megaron là trái tim của cung điện Hy Lạp cổ đại. Các vào thế kỷ 20, đặc biệt là trong hệ tư tưởng Chủ nghĩa Hiện
Lò sưởi nằm ở trung tâm và nằm trên trục được thiết lập bởi ô cửa đại phát triển từ Châu Âu và Châu Mỹ, đã phát triển một ác
nhưng ngai vàng của nhà vua thường được đặt ở một bên. Có lẽ điều cảm chung hơn đối với quyền lực của trục ô cửa, thậm chí đối
này là để anh ta không bị chói mắt bởi ánh sáng chói từ ô cửa khi
với chính ô cửa. Có lẽ điều này liên quan đến sự liên kết
mở (khiến anh ta gặp bất lợi với khách bước vào) nhưng có lẽ đó cũng
của trục cửa với loại quyền lực độc tài đã gây ra biết bao
là mong muốn tránh sự kiêu ngạo được củng cố về mặt kiến trúc.
Theo cách sắp xếp ở trên, người cầu xin có thể đứng đối diện với ngai
đau khổ do chiến tranh và sự thờ ơ của những người không có
vàng ở phía bên kia lò sưởi, với cả khách và nhà vua được chiếu của cải và đặc quyền. Kiến trúc có những khía cạnh chính trị
sáng như nhau từ ngưỡng cửa. (Cũng lưu ý các giai đoạn chuyển tiếp có thể thấm sâu vào trong. Một chiều kích như vậy được thể
từ ngoài vào trong; xem trang 51–2). hiện ở một thứ tưởng chừng như đơn giản như một ô cửa.
Gần như ở trung tâm của Cung điện Topkapi ở Istanbul là một
căn phòng nơi Quốc vương tiếp kiến. Chăm sóc đã được
thực hiện để tránh sự liên kết trục của các ô cửa. Một lần nữa, lò
sưởi nằm ở trung tâm của căn phòng nhưng bản thân Sultan đã ngả
người trên một chiếc giường ở trong góc để không phải đối đầu với
một người cầu xin đang bước vào. Văn hóa Hồi giáo thận trọng hơn trong
việc cho phép ngay cả những người nổi bật chiếm giữ một trục kiến
trúc. Kiến trúc truyền thống Nhật Bản cũng có xu hướng tránh khai
thác sức mạnh của trục cửa (xem trang 46).
Việc phủ nhận trục cửa chủ đạo có thể mang tính chính trị hoặc
ý thức hệ. Trong thiết kế của ông cho Gian hàng Đức vào năm 1929
Triển lãm Quốc tế tại Barcelona (được gọi là Gian hàng Barcelona),
Mies van der Rohe đã đưa ra quan điểm chặn một trục đã có trên
địa điểm (Gran Plaza de la Fuente Mágica) như đã chỉ ra trong kế
hoạch trên. Ông cũng tránh cung cấp
bàn thờ
gian nhà có cửa ra vào chứ đừng nói đến trục cửa. Bằng cách này,
thiết kế của gian hàng có thể được hiểu như một tuyên ngôn chính
trị chống lại quyền lực được trao cho chế độ quân chủ (Kaiser)
ủng hộ một hệ tư tưởng dân chủ/khám phá hơn.* Bằng cách này hay
cách khác, sự ác cảm này đối với ô cửa và sức mạnh của trục
của nó kiến trúc đã thay đổi, đặc biệt là ở châu Âu trong thế kỷ XX.
(Khi còn là sinh viên vào cuối những năm 1960 và đầu những năm 1970, tôi nhớ mình đã từng
được giáo sư của tôi khuyên/hướng dẫn tránh sử dụng sức mạnh của trục
cửa và tránh xa việc sắp xếp sơ đồ trục.)
Lối vào hàng ngày của một nhà thờ giáo xứ Cơ đốc giáo ở Anh Xem Phân tích Kiến trúc: Ngôn ngữ phổ quát của việc tạo dựng địa điểm, tr.
thường vuông góc với trục của bàn thờ. Với bàn thờ hướng Đông nên 197.
lối vào nhà thờ thường ở hướng Nam. Trong trường hợp này (St Bega's, *
Để thảo luận về Barcelona Pavilion, xem Hai mươi lăm tòa nhà mà mọi kiến
Bassenthwaite) nó ở phía bắc. trúc sư nên hiểu, trang 24–42.
TỪ CHỐI TRỤC – một vài ví dụ lịch sử 43

BÀI TẬP 3g – cách sắp xếp trục ô cửa vô nghĩa
mat the sat mèo trên
Ý nghĩa của câu không chỉ phụ thuộc vào từ mà còn phụ thuộc vào thứ tự và mối quan hệ của chúng.
Trong kiến trúc cũng vậy. Minh họa trên trang này là bốn trong số vô số các bố cục 'vô nghĩa' gồm
ô cửa, trục và tiêu điểm.
Việc sử dụng các mối quan hệ không gian giữa các yếu tố cũng tương tự như một bài tập ngữ
pháp trong ngôn ngữ. Vì trong ngôn ngữ không chỉ có một cấu trúc cho một câu, mặc dù những thay
đổi có thể tạo ra những biến thể về ý nghĩa:
con mèo ngồi trên tấm thảm
tấm thảm con mèo ngồi
đặt con mèo lên tấm thảm?
tấm thảm ngồi trên con mèo!
đặt tấm thảm lên con mèo?!

1
Một số sắp xếp rất đơn giản và trực tiếp. Một số phức tạp và tinh tế (có thể có khả năng
thi ca); một số là ngớ ngẩn. Trong kiến trúc cũng như trong ngôn ngữ, tất cả đều phải có ý nghĩa.
Một số cách sắp xếp có thể 'sai' vì chúng vô nghĩa. Ý thức trong kiến trúc, cũng như trong ngôn
ngữ, là thứ bạn phải học cách nhận biết và đánh giá. Khi khả năng thông thạo ngôn ngữ phổ quát của
việc tạo dựng địa điểm của bạn ngày càng phát triển, thì bạn cũng có thể đạt được sự tinh tế của
chất thơ không gian.
Làm cho điều gì đó trở nên vô nghĩa có thể giúp bạn hiểu và nhận ra ý nghĩa.
Trong trường hợp của bài tập này, mục đích là phát triển sự hiểu biết của bạn về cảm giác trong
việc sắp xếp không gian. Khi còn nhỏ, chúng ta đã phát triển sự hiểu biết này bằng trực giác: ví
dụ như khi chúng ta nhận ra tầm quan trọng của việc ngồi ở đầu bàn, dừng lại hoặc ngập ngừng bước
qua một ngưỡng cửa xa lạ. Để trở thành một kiến trúc sư, bạn phải phát triển sự hiểu biết này một
cách có ý thức – khám phá những khả năng có ý nghĩa và vô nghĩa trong việc sắp xếp không gian và
cách chúng có thể mang sắc thái – để bạn có thể sử dụng chúng theo nhiều cách khác nhau và tinh tế.
Hãy nhìn lại cú pháp không gian của Nhà nguyện Woodland của Asplund (trang 33).
Sử dụng mô hình khối đã đơn giản hóa của bạn, hãy thử nghiệm cách bạn có thể phá vỡ cú pháp không
2
gian đơn giản nhưng đầy chất thơ của nó… thậm chí có thể để nâng cao sức mạnh thơ ca của nó.
Cũng giống như trong ngôn ngữ từ, trong

ngôn ngữ tổ chức không gian (kiến trúc)
có thể tạo ra những sắp xếp vô nghĩa.
Một số trong phạm vi vô hạn
các khả năng được minh họa ở đây.
Chẳng hạn, sẽ vô nghĩa nếu: 1. xác định
vị trí đối tượng chú ý – tiêu điểm – chặn
cửa; 2. Đặt đối tượng chú ý quay mặt
vào tường; 3. đẩy nó vào một góc; hoặc 4.
đặt ô cửa để nó không còn là lối vào nữa.
Hãy thử sắp xếp những yếu tố này

theo những cách sắp xếp khác không có
ý nghĩa. Nhưng cũng hãy lưu ý đến những
khả năng (tích cực, thơ mộng…) của những
cách sắp xếp độc đáo. Giống như những
mẫu ngôn từ độc đáo có thể tạo ra hiệu
ứng trong thơ chữ, sự sắp xếp cú pháp
độc đáo của ô cửa, trục, tiêu điểm… cũng
có thể tạo ra hiệu ứng thơ đặc biệt trong
3 4 kiến trúc.
44
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: từ chối hoặc tránh một trục
Trong sổ tay của bạn... hãy thu thập những ví dụ mà kiến trúc sư đã mâu
thuẫn (phản bác, bóp méo, phủ nhận, làm chệch hướng,
tránh...) một trục trong không gian được tạo ra bởi một ô cửa. Hãy tìm
những ví dụ về các tòa nhà mà bạn trải nghiệm nhưng cũng phân tích các
kế hoạch được xuất bản trên các tạp chí và sách kiến trúc. Chống lại
một trục không giống như bỏ qua một trục hoặc tạo ra một bố cục 'vô
nghĩa'. Bạn đang tìm kiếm ý định có ý thức từ phía kiến trúc sư để: thiết
lập một trục và sau đó đi chệch khỏi nó; làm chệch hướng một trục đã có
sẵn ở đó; hoặc giải quyết
hai trục không thẳng hàng hoặc bằng nhau. Điều này có thể liên quan đến
việc muốn phủ nhận sức mạnh tiềm ẩn của trục hoặc cho phép một lực hoặc
ảnh hưởng khác làm chệch hướng hoặc bóp méo nó.
Bạn cũng nên suy nghĩ kỹ xem tại sao kiến trúc sư lại đi chệch
khỏi mối quan hệ đơn giản và trực tiếp giữa ô cửa, trục, trọng tâm… Có
thể là để tránh một sự sắp xếp có thể gây ra sự đối đầu, để bảo vệ sự
riêng tư, hoặc có thể là để phá vỡ sự liên kết với thứ gì đó bên ngoài
và xa xôi (có thể là một nơi linh thiêng xa xôi)?
Các nhà khảo cổ tin rằng những ngôi nhà ở Skara Brae trên
Orkney được xây dựng cách đây khoảng 5000 năm. Mặc dù vậy, nội bộ
của họ Dưới đây là một số ví dụ. Tôi đã lấy chúng từ một sự sắp
xếp rộng rãi rất tinh xảo, đặc biệt là trong những ngôi nhà lớn hơn về
lịch sử và địa lý trải rộng để thể hiện các ô cửa (ở trên). Thông thường, có một trục được tạo ra bởi ô cửa, được chia sẻ bởi lò sưởi trung
tâm và tủ đựng đồ bằng đá (giống như trục và phần phủ của nó luôn
là một phần của bàn thờ phổ quát) trên bức tường đối diện với ô cửa.
Trục này là ngôn ngữ của kiến trúc. Hãy suy nghĩ về từng nguyên tắc tổ
chức kỳ thi này của các phụ kiện và đồ nội thất, cũng như giường ngủ.
xin vui lòng, có thể vẽ lại chúng vào sổ tay của bạn. Bạn nên xây dựng bằng những phiến đá ở hai bên. Tuy nhiên, sự di chuyển trong nhà không theo
trục này mà dường như bằng chứng nào đó đã tìm thấy thêm cho chính mình.
Tìm các ví dụ từ đá lát sàn của riêng bạn xung quanh lối vào để lưu thông chống
xung quanh nhưng hãy tìm kiếm các ví dụ từ các nền văn hóa khác và theo chiều kim đồng hồ xung quanh lò sưởi.*
các giai đoạn lịch sử nữa.
sảnh
Một
Ở Ai Cập cổ đại, một số ngôi đền tang lễ được xây dựng với những ô cửa Khi kiến trúc sư Nghệ thuật và Thủ công MH Baillie Scott thiết kế
lệch khỏi trục bàn thờ. Điều này có thể là để tránh bàn thờ bị nhìn Blackwell (1897–1900), một ngôi nhà ở English Lake District, ông đã
thấy từ bên ngoài (làm mất tầm nhìn) hoặc để ngăn các linh hồn lẽ ra có thể bố trí lối vào sao cho các ô cửa có chung một trục giữa
trốn thoát trở lại thế giới của người sống (bằng cách làm xáo trộn sân và phòng chính (sảnh).
đường đi của họ). Ví dụ này là ngôi đền ở chân kim tự tháp Meidum, Thay vào đó, ông chuyển các ô cửa tiếp theo ra khỏi trục của ô cửa
được cho là một trong những kim tự tháp cổ nhất ở Ai Cập. Một số ngôi phía trước, khiến trải nghiệm của du khách về lối vào trở nên ít
đền tang lễ còn có hình ảnh một ô cửa ở chân kim tự tháp để linh trang trọng hơn, kém hoành tráng hơn, giống lối vào của một ngôi nhà
hồn của Pharaoh sử dụng. Chính 'cửa ngõ' có địa vị cao hơn nhưng thời trung cổ ở Anh hơn. Điều đó cũng có nghĩa là những người gọi
sai lầm này đã tạo ra trục của bàn thờ và của khu phức hợp đền thờ, đến cửa trước sẽ không thể nhìn thẳng vào phòng khách chính. (Tuy
cũng như thẳng hàng với trục của kim tự tháp. nhiên, lưu ý rằng có một trục chạy dọc theo hành lang, đỉnh cao là
chỗ ngồi bên cửa sổ ở điểm a.)
* Xem thêm Skara Brae (ebook) có sẵn trên Apple Books.
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: từ chối hoặc tránh một trục 45

Nhiều nhà thờ đi vào từ một phía, thường là phía nam (xem trang
43), của trục chính của bàn thờ. Trong Nhà nguyện Phục sinh của Sigurd
Lewerentz ở Stockholm (1925), nó đến từ
hướng bắc, hướng liên quan đến bóng tối. Lối ra là qua một ô cửa
khác trên bàn thờ/trục catafalque hướng về phía mặt trời lặn (hướng
liên quan đến cái chết). (Lưu ý rằng trục tiếp cận từ hướng bắc
hơi lệch so với vuông góc với trục của bàn thờ và catafalque. Không
rõ tại sao.)
Ở Isfahan, Iran, trục của quảng trường chính (Naqsh-e Jahan, tạm
dịch là 'Hình ảnh của thế giới') bị lệch để tìm trục của
Nhà thờ Hồi giáo Imam vĩ đại, qibla trong đó chỉ hướng của Mecca. Ở
đây, trục cửa - của mihrab (trọng tâm của nhà thờ Hồi giáo) và iwan
(cổng vào) - được quay từ trục của quảng trường để thiết lập mối
liên kết đó với Mecca.
khu vườn
Có sự tương tác tinh tế của những chiếc rìu trong Nhà nguyện Nghĩa
trang của Erik Bryggman tại Turku ở Phần Lan (1941). Trục cửa và bàn thờ
lệch khỏi góc vuông. Các băng ghế trì hoãn đến bàn thờ và điều đó
trục và được đặt sang một bên, cho phép nhìn ra khu vườn bên ngoài.
Theo truyền thống, kiến trúc Nhật Bản tránh tăng cường sức mạnh của Sơ đồ hình giọt nước hoặc hình con thuyền của nhà nguyện Peter
trục cửa. Ở đây, một con đường lát đá bất thường diễn ra xung quanh Zumthor tại Song Benedikt ở Thụy Sĩ (1989) liên quan đến trục của bàn thờ
trục cửa giống như một điệu nhảy. (Biệt thự Arisawa, Matsue.) và ghế dài. Ô cửa tránh được trục đó.
46
E XERCISE 4: những ô cửa
Một ô cửa không chỉ tạo ra một trục mà nó còn xác định một địa điểm riêng. Ô cửa là nơi chuyển Tất cả các ô cửa/ngưỡng đều là nơi chuyển
tiếp năng động, thường là giữa bên ngoài và
tiếp, một nơi năng động mà qua đó chúng ta chuyển từ tình huống này sang tình huống khác. Nhưng
bên trong. Như vậy chúng rất có ý nghĩa. Họ
nó cũng có thể là một nơi tĩnh tại: một nơi để đứng và chờ đợi; nơi chào đón và chia tay; một nhấn mạnh kinh nghiệm của chúng tôi,
nơi để suy ngẫm; nơi đàm phán; thậm chí là nơi biểu diễn. và gây ra cảm giác rùng rợn - đôi khi khó nhận
thấy, đôi khi rất kịch tính. Nhưng chúng cũng có
thể là những nơi tĩnh lặng theo đúng nghĩa của chúng.
Từ xa xưa, chúng ta đã tìm cách xác định
và mở rộng các ô cửa của địa điểm
EX ERCISE 4a – nơi ở ngưỡng cửa
tạo nên. Một trong những cách sớm nhất là
dùng một cặp sừng hoặc cánh tay ôm lấy
Thêm vào mô hình khối nhà hình tròn của bạn, hãy phát triển một ô cửa (phía trên bên phải). một khu vực có thể được sử dụng cho các
buổi biểu diễn nghi lễ. Vị trí liền kề
Bạn nên khám phá các biến thể của riêng mình, nhưng hãy bắt đầu bằng cách tạo một phần hình
với một ô cửa đơn giản thì nhỏ (phía trên
tròn ở bên ngoài. Điều này sẽ không được lợp mái nhưng giúp mở rộng không gian ô cửa bằng các giữa) nhưng nó có thể được mở rộng và có
đường nét rõ ràng hơn bằng cách sửa đổi (phía trên bên phải).
'cánh tay' của bức tường 'ôm lấy' một diện tích mặt đất lớn hơn. 'Cánh tay' gợi ý một khu vực
có các cạnh được xác định một phần. Hãy nghĩ xem điều này sẽ thay đổi nhận thức của bạn như thế nào về
lối vào và làm cho nó giống một nơi hơn. Nếu đây là ngôi nhà hoặc ngôi đền của bạn, hãy cân nhắc xem
bạn có thể sử dụng nơi này vào mục đích gì.
Những sân trước như vậy được thể hiện rõ ràng trong các tòa nhà cổ. Chúng tôi đã thấy
một số ví dụ rồi. Cả Cairn O'Get ở Scotland và đền Tarxien ở Malta (trang 38) đều có những bức
tường cong lõm ở hai bên lối vào, gợi ý sự nhận dạng
của một nơi nghi lễ trước lăng mộ hoặc đền thờ. Ngôi đền Tarxien còn có một chiếc ghế dài dọc
theo những bức tường đó, có lẽ dành cho các linh mục hoặc người lớn tuổi ngồi xem các nghi lễ.
Một ví dụ khác trong thời gian gần đây là Nhà nguyện Notre-Dame du Haut của Le Corbusier (trang
Hãy xem quá cách các vị trí trong ô cửa được
27; bây giờ bạn đã biết!). Ông đề xuất một địa điểm bên ngoài để tổ chức các buổi lễ, hoàn
tạo ra trong các ví dụ được minh họa ở trang đối
chỉnh với bàn thờ riêng, bằng cách làm cho bức tường phía đông của nhà nguyện lõm xuống. diện. Nhà thờ Hồi giáo Imam ở Isfahan có một
ô cửa hình vòm khổng lồ - iwan - tạo ra sự
Một ví dụ điển hình là Quảng trường Piazza S. Pietro của Gian Lorenzo Bernini (trang 22 và 36)
chuyển tiếp giữa sân của nhà thờ Hồi giáo và
ở Rome, tạo ra một địa điểm phía trước đại thánh đường, nơi mọi người tụ tập để nghe Giáo hoàng bên trong.
nói chuyện từ cửa sổ căn hộ của ông. Nhà nguyện Phục sinh của Lewerentz có mái
cổng cổ điển phức tạp được xác định
Hãy suy nghĩ về mối quan hệ giữa những ô cửa như thế này và nội thất của các tòa nhà mà
một nơi ở lối vào nơi những người đưa tang
chúng liên quan. Hãy suy nghĩ về sự kết hợp của nội thất và ngoại thất cũng như các đặc điểm và có thể an ủi nhau trước lễ tang. Nhà nguyện
nghĩa trang Turku của Bryggman cũng có
khả năng khác nhau của mỗi loại. Nghĩ về
nét tương tự nhưng đơn giản hơn.
sức mạnh của ô cửa như một nơi chuyển tiếp từ bên ngoài vào bên trong. Cũng hãy nghĩ về sức Và nhà nguyện Song Benedikt của Zumthor có lối
mạnh của ô cửa như một nơi xuất hiện, từ trong ra ngoài, và sự 'sinh ra' đó có thể đóng vai trò vào nhô ra, từ bên ngoài tiếp cận vài bước,
tạo ra sự chuyển tiếp từ bên ngoài miền núi
như thế nào trong các loại nghi lễ và nghi lễ có thể được thực hiện ở ô cửa. sang nơi ẩn náu khép kín bên trong.
BÀI TẬP 4: vị trí ô cửa 47

Những cột canh gác, có thể chống đỡ một mái Một mái hiên hoặc cổng có cột rộng hơn. (Xem sơ Một mái hiên với các bức tường bên và các cột
hiên. đồ của Pantheon ở trang 35.) 'trong phản'. (Xem quy hoạch megaron ở trang 43.)
Một lối vào bên hông có tường chắn trục và Một sảnh cột bên trong mở rộng quá trình chuyển Một quá trình chuyển đổi lối vào mở rộng. (Xem
chắn tầm nhìn ra vào. đổi giữa bên ngoài và bên trong. màn hình dự thảo Llainfadyn ở trang 26.)
Với các khối và ngôi nhà tròn ban đầu của bạn,
hãy khám phá những cách khác nhau để xác định
các vị trí ở ô cửa. Bạn có thể sử dụng cột
và/hoặc tường. Hãy suy nghĩ cẩn thận về tác
động của các thỏa thuận thay thế của bạn: cách
chúng xác định, hạn chế, bảo vệ, mở ra
nơi cửa ra vào. Và đặc biệt là chúng ảnh hưởng
như thế nào đến trải nghiệm của người đến
gần cửa, đi vào và đi ra. Lợi ích thiết thực
gì và
mỗi sự sắp xếp có thể có những ảnh hưởng về mặt
cảm xúc?
Vị trí cửa có thể được làm bên

trong cũng như bên ngoài. Khám phá một số
lựa chọn thay thế cho việc này quá. Và một lần
nữa, hãy suy nghĩ cẩn thận về cách chúng
hoạt động và ảnh hưởng đến phản ứng cảm
xúc của con người, bên trong cũng như bên ngoài.
Duyệt qua các ví dụ trong cuốn sách này
Sảnh nội bộ; chặn trục cửa; cho phép lối vào Sảnh nội bộ; chặn trục cửa; chỉ cho phép vào để tìm một số loại khác nhau
hai bên. một bên. nơi cửa ra vào.
48
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: những ô cửa
Kiến trúc sư người Hà Lan thế kỷ 20 Aldo van Eyck đã viết về sức mạnh
và tầm quan trọng của những ô cửa:
'Lấy một ví dụ: thế giới của ngôi nhà với tôi ở trong và bạn ở
ngoài, hoặc ngược lại. Ngoài ra còn có thế giới đường phố – thành
phố – với bạn ở trong và tôi ở ngoài hoặc ngược lại. Hiểu ý tôi
chứ? Hai thế giới xung đột, không có sự chuyển đổi. Cá nhân một
bên, tập thể một bên. Thật đáng sợ. Giữa hai bên, xã hội nói chung
đặt ra rất nhiều rào cản, trong khi các kiến trúc sư nói riêng lại
có tinh thần kém đến mức họ cung cấp những cánh cửa dày 2 inch và
cao 6 ft; bề mặt phẳng trên một bề mặt phẳng – thường là bằng kính.
Chỉ cần nghĩ về nó: 2in – hoặc ¼in nếu là thủy tinh – giữa những
Trong thiết kế năm 1926 của họ cho một ngôi nhà mùa hè có tên Villa
hiện tượng kỳ thú như vậy – dựng tóc gáy, tàn bạo – giống như một
Flora, Aino và Alvar Aalto đã tạo ra một ô cửa trải dài, như một
chiếc máy chém. Mỗi lần chúng ta đi qua một cánh cửa như thế, chúng mái hiên, dọc theo chiều dài của tòa nhà – một nơi lý tưởng để suy
ngẫm về Thiên nhiên hoặc giao lưu với gia đình. (Xem thêm, trên
ta sẽ bị chia làm hai – nhưng chúng ta không để ý nữa mà chỉ bước
trang 101, sau – 1953 – nhà nghỉ mát, cũng trên đảo
đi, chia đôi. Đó có phải là thực tế của một cánh cửa? Vậy thì, tôi Muuratsalo, nơi Aalto cung cấp sân vào tập trung vào lò sưởi bên ngoài
hỏi, thực tế lớn hơn là gì? Chà, có lẽ thực tế lớn hơn của một cánh cho bữa tối mùa hè quanh đống lửa.)
cửa là bối cảnh cục bộ cho một cử chỉ tuyệt vời của con người: ra
vào có ý thức. Đó chính là cánh cửa, thứ định hình việc bạn đến và
BÊN TRONG
đi, vì đó là một trải nghiệm quan trọng không chỉ đối với những
người bước vào mà còn đối với những người gặp phải hoặc bị bỏ lại
phía sau. Cánh cửa là nơi được tạo ra cho một dịp nào đó. Cánh cửa
là nơi được tạo ra cho một hành động được lặp lại hàng triệu lần
trong đời từ lần vào đầu tiên đến lần ra cuối cùng.' *
Thu thập các ví dụ về các vị trí ô cửa. Một số được hiển thị
ở đây, nhưng bạn cũng nên tìm một số cho riêng mình.
Vẽ và suy nghĩ về lối vào nơi bạn sống. Quá trình ra vào được
NGOÀI
sửa đổi như thế nào bởi sự sắp xếp kiến trúc? Điều này có thể liên quan
đến chuyển động của kênh, tăng dần mức độ bao bọc/tiếp xúc,
tầng một
bảo vệ tầm nhìn, giám sát (xem ai đang đến cửa), bảo vệ khỏi thời tiết, Herman Hertzberger, một đồng nghiệp của van Eyck, đã tạo ra những ô
cửa hai tầng phức tạp cho Trường học Apollo của ông ở Amsterdam (đầu
quyền riêng tư… đủ loại
những năm 1980). Họ kết hợp những nơi để trú ẩn và chờ đợi.
của những cân nhắc khác nhau. Thêm những quan sát của bạn vào các kế
hoạch phác thảo đơn giản nhưng gọn gàng và các phần của các ô cửa mà
bạn biết và trải nghiệm hàng ngày.
Tất nhiên, hãy xem xét các tác phẩm ở những phần khác trong cuốn
sách này và được xuất bản trên các cuốn sách và tạp chí khác. Có lẽ hãy
tìm một số ví dụ của van Eyck. Mục đích của bạn, giống như trong tất cả
các bài tập trong sổ ghi chép này, là nâng cao 'từ vựng' và 'sự thông
thạo ngữ pháp' của bạn bằng ngôn ngữ phổ quát về tạo dựng địa điểm này. Và
xử lý các vị trí ở ngưỡng cửa cũng giống như học cách giới thiệu bản
thân (tức là tòa nhà của bạn) một cách thực tế, chu đáo…
và với hiệu quả mà bạn mong muốn. Xem liệu bạn có thể tìm thấy các ví
dụ 'được tạo ra cho một dịp…'.
*
Aldo van Eyck, ở Smithson, biên tập. – Đội 10 Primer, 1968. tầng trệt
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: những ô cửa 49

Vào thời tiền sử, có vẻ như chúng ta sống ở những

nơi ngay bên ngoài cửa hang nhiều hơn là ở bên
trong hang.
Ở những vùng có khí hậu ấm áp (đây là Chania, Crete), một cái cây và một vài món đồ nội thất biến ô
cửa thành một nơi dễ chịu để ngồi, đọc báo, uống cà phê, trò chuyện với người qua đường…
Trong nơi trú ẩn ngủ này ở Tasmania, do
Taylor + Hinds thiết kế vào năm 2017, Edward Blore cung cấp Cung điện Vorontsov gần Alupka
Bản thân cánh cửa có thể được nâng lên để tạo
trên Crimea (1828–48, trái)
và che mát cho một ô cửa. với một ô cửa phức tạp, lấy cảm hứng từ iwan của
đạo Hồi, có thể được sử dụng cho các bữa tiệc tối
với tầm nhìn ra Biển Đen.
Ngay cả kiến trúc sư của khu cắm trại đơn giản

nhưng tinh tế trên bãi biển này cũng nghĩ đến
việc cung cấp cho nó một ô cửa và bằng cách thêm
các bức tường bên, tạo thành một nơi chuyển tiếp.
Nhưng đôi khi ô cửa chỉ là một mái hiên đơn

giản cung cấp nơi trú ẩn ân cần cho du khách
khi họ chờ đợi được chào đón vào bên trong. (Đây là
hiên nhà của William Morris tại Trang viên
Kelmscott.)
Và khu cắm trại này là cửa ra vào của lều được xác
định bởi các bức tường bên. (Xem thêm
trang 172.) Xem thêm Kiến trúc cửa và phân tích: Ngôn ngữ phổ quát của việc tạo dựng địa điểm.
50
bên trong bên riêng tư

trong (riêng tư)
bán riêng tư
ở giữa bán công
ngoài
bên ngoài công cộng
(công khai)
BÀI TẬP 4b – hệ thống phân cấp của quá trình chuyển đổi sân, khuôn viên, temenos… – có cổng riêng, propylon… Điều này tạo ra một
khu vực ở giữa không riêng tư như bên trong nhưng cũng không công khai như
Là nơi chuyển tiếp, các ô cửa là giao diện giữa các thế giới khác nhau mà bên ngoài. Và mức độ riêng tư hoặc công khai của khu vực ở giữa đó phụ
chúng ta chiếm giữ; chẳng hạn như giữa thế giới riêng tư trong nước của thuộc ở một mức độ nào đó vào chiều cao của bức tường lãnh thổ và liệu có
chúng ta và thế giới công cộng bên ngoài. Song song với việc tạo ra những thể nhìn xuyên qua hoặc qua cửa hoặc cổng hay không.
ô cửa, cũng có thể sắp xếp các hệ thống phân cấp chuyển tiếp giữa thế giới
công cộng và thế giới riêng tư, để làm dịu đi “máy chém tàn bạo” (như van Cũng có thể sắp xếp các giai đoạn theo chiều hướng công-riêng đó để
Eyck đã nói trong đoạn trích dẫn). tạo ra các hệ thống phân cấp chuyển tiếp. Có thể có nhiều hơn nữa, nhưng
ở trang 49) của một cánh cửa duy nhất 'chia đôi' chúng ta. thường chúng được chia thành bốn giai đoạn: công khai; bán công; bán
Tất cả các ô cửa đều tạo ra một đường đứt gãy giữa nơi này với nơi riêng; và riêng tư. Chúng làm cho quá trình chuyển đổi từ trong ra ngoài
khác, thường là giữa bên trong và bên ngoài. Nhưng các tòa nhà thường được và ngược lại ít đột ngột hơn (cũng như thường cung cấp thêm khả năng bảo
đặt trong lãnh thổ riêng của chúng – khu vườn, nhà thờ- vệ khỏi thời tiết).
Hệ thống phân cấp của quá trình chuyển đổi được thiết lập trong
nhiều cách khác nhau. Các không gian bán riêng tư

có thể mở rộng vào trong từ bức tường bên ngoài
(trên cùng bên phải) hoặc ra ngoài dưới dạng

mái hiên, bản thân nó có thể có các mức độ
riêng tư riêng tư
bao vây khác nhau (trái; xem mái hiên của
William Morris ở trang đối diện).
Các hệ thống phân cấp chuyển tiếp như vậy
không cần phải được căn chỉnh dọc theo một trục.
Chúng có thể chạy dọc theo một tuyến đường bất
thường, thậm chí tạo ra các đường dẫn hoặc lối
vào mê cung (phải; xem thêm Necromanteion ở trang 134).
Hãy tự mình thử nghiệm khả năng chuyển
đổi hệ thống phân cấp theo giai đoạn giữa
khu vực công và khu vực riêng tư. Hãy để mắt
đến chúng theo kinh nghiệm của riêng bạn.
(Ví dụ, rất có thể là mỗi khi bạn sử dụng nhà
vệ sinh công cộng, bạn sẽ gặp phải một lối vào
như mê cung được thiết kế để bảo vệ sự
riêng tư của những người bên trong và ngăn chặn sự
xúc phạm của những người bên ngoài.) Có một số
ví dụ khác ở trang sau. công cộng
công cộng
BÀI TẬP 4: vị trí ô cửa 51

TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: hệ thống phân cấp của quá trình chuyển đổi
Lăng mộ của Agamemnon (khoảng năm 1250 trước

Công nguyên, bên dưới) tại Mycenae nằm bên
trong một ngọn đồi. Nó được đi vào dọc theo
một dromos, các bức tường bên trong đó ngày
càng cao hơn, độ bao quanh tăng dần khi lối vào
được tiếp cận.
phần dài
phần
phần ngắn
dromos
Đền Mamisi (khoảng 1408 TCN) là

dromo
bước lên một loạt các bước, dần dần
vượt lên trên các bức tường sườn của nó để đạt được
kế hoạch
ngôi đền được dựng lên trên một nền tảng. Quá
trình vào lăng mộ gần như trái ngược với lăng
mộ Agamemnon.
c
Một
Ngay cả ngôi nhà nhỏ dành cho thợ làm đá

phiến đó (xem trang 26) cũng có lối vào chuyển
tiếp được tạo ra bởi độ dày của các bức tường
và tấm chắn gió ở bên trái cửa. Một
Có các giai đoạn để vào Ngôi nhà Ward Willits của Frank Lloyd Wright
(1902, ở trên) ở Highland Park IL. Đầu tiên xe của bạn lao lên
dưới porte-corchère (a). Sau đó, bạn leo lên vài bậc trước khi cửa trước
dẫn bạn vào tiền sảnh, nơi bạn leo thêm vài bậc nữa trước khi rẽ trái vào
phòng tiếp tân chính (b).
Hãy chú ý cách một tấm bình phong che chắn lò sưởi (c) từ lối vào (theo
cách tương tự như cách ở ngôi nhà của những người thợ làm đá phiến, ở giữa
bên trái). Tuyến đường tiếp tục theo chiều kim đồng hồ quanh lò sưởi
đến phòng ăn (d), nơi cũng có lối vào từ nhà bếp.
b
Những ngôi nhà Hồi giáo truyền thống có lối vào như mê cung (trái,
a), nhằm bảo vệ sự riêng tư bên trong. Thông thường những lối đi này dẫn
đến một khoảng sân xinh đẹp - mở ra bầu trời và có đài phun nước ở trung
tâm - từ đó các ô cửa dẫn đến các phòng khác.
Tìm thêm ví dụ về hệ thống phân cấp của quá trình chuyển đổi trong cuốn sách này
và những nơi khác và ghi lại chúng vào sổ tay của bạn.
Xem thêm chương về 'Chuyển đổi, thứ bậc, trái tim' trong Phân tích
kiến trúc: Ngôn ngữ phổ quát của việc tạo dựng địa điểm.
52
PHẦN HAI hình học
53
PHẦN HAI – hình học
Bộ bài tập
của thứ học
hình hai trong
này tập trung
kiến vào
trúc. các trúc
Kiến loại theo
khác nghĩa
nhau rộng nhất
bao gồm và phải tính đến nhiều thành phần/thành phần/yếu tố/điều
kiện khác nhau:
thế giới; địa hình; con người về mặt cá nhân và xã hội; vật liệu
và phương pháp xây dựng của chúng… Tất cả đều có xu hướng có
hình học vốn có của chúng. Đôi khi những điều này khác nhau
hình học hoạt động hài hòa; họ thường xuyên xung đột và cần phải
thỏa hiệp. Và trên hết những hình học vốn có đó – 'hình học của
sự tồn tại' - có 'hình học lý tưởng' - hình học của các bài học
toán ở trường, bao gồm hình tròn, hình vuông, tỷ lệ tỉ lệ, đường
cong được xác định bởi các phương trình…* Hình học và cách thức
của nó nhiều loại khác nhau có thể được sử dụng là vấn đề cốt lõi
trong thiết kế kiến trúc.
Hình dạng cơ thể của chúng ta có 'hình học con người'
riêng; và chúng ta có xu hướng diễn giải thế giới xung quanh theo
hướng đó. Chúng ta nghĩ về bản thân mình như có sáu hướng phát ra
từ bản thân chúng ta làm trung tâm: tiến, trái và phải, lùi và
Chiếc nhẫn Brodgar, Orkney, thời kỳ đồ đá mới
lên và xuống. Chúng ta phóng chiếu những hướng này ra thế giới và
nghĩ về nó như có 'bốn góc', 'trời ở trên' và đất ở bên dưới cũng Từ những vòng tròn đá thời tiền sử (ở trên) đến kiến trúc phức
như 'hướng chính': hướng đông, nơi mặt trời mọc; phía tây, nơi tạp được tạo ra bởi phần mềm máy tính tham số (bên dưới), kiến trúc
được truyền tải bằng hình học. Nhưng trong kiến trúc không chỉ
mặt trời lặn; phía nam (hoặc phía bắc ở bán cầu nam), nơi có ánh có một loại hình học. Có nhiều hình học khác nhau của sự tồn tại
nắng buổi trưa cao nhất; và hướng bắc (nam), hướng bóng. Sự kết – những hình học xuất phát từ cách chúng ta hiểu về thế giới,
cách chúng ta hành xử cá nhân và theo nhóm, cũng như từ các đặc tính
hợp của các phương hướng trong bản thân chúng ta và cách giải
của vật liệu và cách chúng ta kết hợp chúng lại với nhau… Sau đó
thích của chúng ta về thế giới đóng một vai trò trong việc tạo là hình học lý tưởng – hình học của trường học bài học toán.
dựng địa điểm. Kiến trúc liên quan đến các hướng xuất phát từ
hình thức của chính chúng ta.
Sau đó là 'hình học xã hội'. Khi mọi người tập hợp lại
thành nhóm, họ sẽ hình thành nên các khuôn mẫu. Trong kiến trúc
đó đặt ra các khung cho những gì chúng ta làm cùng nhau, nó có
thể điều chỉnh một cách lỏng lẻo hình học xã hội phù du như vậy
hoặc đặt nó ở dạng không gian và vật lý lâu dài hơn.
Và sau đó là 'hình học chế tạo'… Các vật liệu và phương
pháp xây dựng mà kiến trúc được hiện thực hóa cũng có những xu
hướng hình học đặc trưng riêng. Bạn đã trải nghiệm xu hướng hình
học của các khối xây dựng hình chữ nhật dành cho trẻ em của bạn.
Những xu hướng này và ảnh hưởng của chúng tới quy hoạch không
gian cũng sẽ được khám phá trong các bài tập sau.
Các bài tập sau trong Phần này sẽ xem xét vai trò của
'hình học lý tưởng' trong kiến trúc và đôi khi nó có thể xung đột
với 'hình học của sự tồn tại'. Nhưng trước tiên chúng ta sẽ xem
xét cách hình học điều chỉnh mọi khía cạnh của cuộc sống và do đó
cả kiến trúc của chúng ta nữa.

Metropol Parasol, Seville, Jürgen Mayer, 2011
* Xem thêm các chương về 'Hình học của sự tồn tại' và 'Hình học lý tưởng' trong Phân tích Kiến 'Hình học là ngôn ngữ của con người.'
trúc: Ngôn ngữ phổ quát của việc tạo dựng địa điểm. Le Corbusier, xuyên. Etchells – Hướng tới một kiến trúc mới (1923), 1927.
54
E XERCISE 5: căn chỉnh

Trong bài tập này, bằng cách sử dụng bảng, khối và (những) người, bạn sẽ làm mẫu
hình học của thế giới và con người. Bạn cũng sẽ trải nghiệm một số hạn chế/điều
kiện mà hình học tạo ra áp đặt lên tòa nhà (tức là hiện thực hóa các tác phẩm
kiến trúc ở dạng vật lý – vật liệu và không gian –). Các khối gỗ đơn giản của
bạn không phải là vật liệu xây dựng thực sự nhưng chúng có chung một số đặc điểm
với các vật liệu độc quyền có sẵn để xây dựng các tòa nhà thực sự phải đứng trên
mặt đất dưới lực hấp dẫn. Điểm chính của những đặc điểm này liên quan đến hình
học của các khối: dạng hình chữ nhật (chính xác) của chúng; kích thước tiêu chuẩn
hóa của chúng; và tỷ lệ đơn giản của chúng là 1:1, 1:2, 1:3...
Bạn có thể sử dụng ngôi nhà hình tròn được xây dựng trong Bài tập 2 (trang 25) để khám
phá các loại hình học khác nhau cạnh tranh để giành được sự chú ý và chiếm ưu thế trong kiến trúc.
Bảng của bạn có hình dạng riêng của nó. Nó giống
như một mô hình đơn giản hóa của thế giới khi chúng ta
muốn tạo ý nghĩa cho nó, với nó: trung tâm;

bốn hướng chính cộng với 'lên' và 'xuống';
và các đường chân trời của nó xác định các vòng tròn (hoặc
hình chữ nhật) có độ lớn khác nhau.
Người cũng có hình học của nó (bên dưới).

Người đứng trong không gian. Nó cần có không
gian để thở và di chuyển. Con người có bốn
phương diện: phía trước; mặt sau; bên trái;
và bên phải, trục nào chiếu theo bốn hướng.
BÀI TẬP 5a – hình học của thế giới và con người Nó còn có hướng “lên”, kéo dài lên trời; và
lực ép xuống mặt đất – hướng của lực
hấp dẫn.
Không có ngôi nhà, bảng của bạn có hình học riêng. Nó có bốn mặt; nó có dạng Con người là trung tâm của chính nó,
di động, mà vòng tròn vị trí của con người
hình chữ nhật; các cạnh đối diện của nó song song; các góc của nó là góc vuông;
có thể được vẽ xung quanh nó. Vòng tròn đó
nó phẳng và nằm ngang. Bảng của bạn cũng có một tâm để có thể vẽ một vòng tròn có thể nhỏ – thân mật – có thể vừa phải – cá
các địa điểm xung quanh. Và, với hai trục biểu thị bốn hướng chính, bảng của bạn nhân – hoặc có thể rộng lớn – trải dài
đến tận chân trời và xa hơn nữa. (Xem
có thể được xem như một sơ đồ đơn giản về thế giới.
Phân tích Kiến trúc: Ngôn ngữ phổ quát
Người của bạn cũng có hình học riêng: của việc tạo dựng địa điểm, trang 116–21.)
BÀI TẬP 5: căn chỉnh 55

EX ERCISE 5b – căn chỉnh hình học
Đặt người của bạn lên bảng, ở giữa bảng, sao cho hình dạng của nó
thẳng hàng với hình dạng của bảng (trái). Sự liên kết này, giữa hình
dạng của người và hình dạng của tấm ván, có thể đạt được cho dù người
đó đang đứng hay nằm.
Và, vì bàn cờ là một mô hình đơn giản của thế giới, chúng ta có
thể thấy rằng có những tình huống mà hình dạng của con người có thể phù
hợp với hình dạng của thế giới. Sự liên kết đó có thể là giữa con người
và các hướng chính.
Nhưng nó cũng có thể đạt được trong mối quan hệ với một số dữ liệu
khác: biển với đường chân trời xa xôi của nó; một bức tường (ví dụ như
Bức tường phía Tây ở Jerusalem); một điểm tập trung xa xôi (chẳng hạn
như Ka'ba ở Mecca); hoặc chỉ là con phố bên ngoài ngôi nhà của bạn.
PHÍA
ĐÔNG
PHÍA
NAM
HB
AC IĂ P
HƯỚNG
TÂY
Tâm, trục và vòng tròn vị trí của người và Khi bạn xây bức tường của mình xung
của bảng có thể trùng nhau. quanh vòng tròn địa điểm, để lại một ô
cửa để tiếp cận, bạn đang tạo ra một công
cụ củng cố về mặt vật lý sự liên kết giữa
hình học ngang bốn hướng của con người và
hình học mà chúng ta gán cho thế giới. Trong

khi con người sẽ di chuyển xung quanh và đi
xa, biểu hiện hình học trong tòa nhà vẫn tồn
tại như một bản ghi và lời nhắc nhở về
sự liên kết đó.
Nhìn xung quanh bạn. Hãy xem xét cách bạn
hình học của riêng bạn nằm trong mối quan
hệ với hình học của nơi bạn đang ở.
Nếu bạn đang ở trong một căn phòng hình
chữ nhật có bốn bức tường thì sáu hướng
của bạn sẽ có mối quan hệ nào đó với
những hướng của căn phòng. Mối quan hệ đó có
thể được trung gian bởi đồ nội thất trong
phòng, vốn có hình dạng riêng của nó. Đây
trong nghiên cứu của tôi khi tôi viết,
hình học của tôi được căn chỉnh với cái
bàn đặt màn hình máy tính của tôi. Chiếc bàn
thẳng hàng với bốn bức tường của căn phòng
và có cửa sổ chiếu sáng bàn. Ngôi nhà nằm sát

mặt đường bên ngoài…
56
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: căn chỉnh
Từ thời cổ đại, những tòa nhà được coi là thiêng liêng đã được
thiết kế như một công cụ để căn chỉnh. Các cạnh vuông của các kim tự
tháp cổ, giống như la bàn, được căn chỉnh theo hướng bắc, đông, nam, tây.
Hướng Đông là hướng của sự sống – mặt trời mọc và sông Nile; phía
nam là hướng của mặt trời ở độ cao của nó; phía tây là hướng mặt
trời lặn và là vùng sa mạc rộng lớn vô hồn; và hướng bắc là hướng
không có nắng.
Trong sổ tay của bạn... hãy thu thập các ví dụ trong đó kiến trúc phía tây – và những nơi khác nơi kiến trúc gắn con người với thứ
đóng vai trò như một công cụ liên kết. Bạn nên vẽ các ví dụ của khác – ví dụ như một ngọn núi xa xôi. Bạn có thể tìm thấy một số ví
mình dưới dạng kế hoạch, đơn giản hóa nếu muốn. Ví dụ của bạn nên dụ trong sách về lịch sử kiến trúc nhưng bạn cũng nên tìm một số ví
bao gồm những ví dụ trong đó kiến trúc gắn con người với thế giới dụ và ví dụ gần đây hơn từ cuộc sống hàng ngày của chính bạn.
– tức là các hướng chính là bắc, nam, đông,
Các tòa nhà chính trên Acropolis ở Athens là công cụ của

sự liên kết. Parthenon - ngôi đền chính thờ Athena, nữ thần bảo
trợ của Athens - nằm thẳng hàng với mặt trời mọc ở phía đông.
Propylaea - lối vào thánh đường - thẳng hàng với nơi sinh của Athena
trên hòn đảo Salamis xa xôi.
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: căn chỉnh 57

Tất cả chúng ta đều bị hấp dẫn bởi sự liên kết. Đã bao nhiêu lần
PHI A BĂ C
bạn lơ đãng xếp hàng hai thứ, có thể là ngón chân của bạn với một điểm
trên tấm thảm, hoặc ống kính máy ảnh với khung cảnh lý tưởng để chụp ảnh,
hoặc đầu mũi tên với mục tiêu?
Bạn có thể đã trải nghiệm sức mạnh sắp xếp của kiến trúc trong cuộc
sống hàng ngày của mình thường xuyên hơn mức bạn thừa nhận một cách có ý
thức. Ví dụ, ngôi nhà của bạn có thể được căn chỉnh, thông qua hướng của
cửa ra vào và cửa sổ chính, theo: mặt trời ở hướng Nam (Bắc, ở Nam bán HƯỚNG TÂY PHÍA ĐÔNG
cầu); tầm nhìn ra biển và đường chân trời xa xôi của nó; con đường công
cộng bên ngoài... Bạn cũng đã trải nghiệm được sức mạnh sắp xếp của kiến
trúc mỗi khi bạn ngồi trong lớp học, giảng đường, nhà hát, rạp chiếu phim
hay thậm chí là phòng ăn.
Định vị và căn chỉnh (định hướng) là hai
sức mạnh cơ bản của kiến trúc. Không có gì ngạc nhiên khi bạn cũng tìm PHÍA NAM
thấy chúng trong các công trình kiến trúc công cộng lớn. Những quyền lực
này thuộc về các nhà thờ, thánh đường và đền thờ của mọi tôn giáo và tín ngưỡng.
Chúng cũng được áp dụng trong các cung điện, nghị viện, nhà máy, cửa hàng
Ngay cả nhà nguyện của Le Corbusier ở Ronchamp cũng là một công cụ
và xưởng. căn chỉnh, mặc dù hình học của nó không phải là hình chữ nhật.
Thánh địa
Giảng đường (sân khấu, rạp chiếu phim…) là công cụ sắp xếp, sắp xếp
khán giả ngồi đối diện với giảng viên (kịch, phim…).
Một nhà thờ Hồi giáo gắn kết những người thờ phượng với Mecca.
PHI A BĂ C
Chiếc bàn dành cho cuộc họp là một công cụ sắp xếp, cũng như căn phòng
HƯỚNG TÂY PHÍA ĐÔNG
nơi nó đứng. (Đây là bản vẽ căn phòng mà tôi đã ngồi trong một cuộc
họp dài. Phần bên phải là một phần, quay sang một bên. Bàn ghế làm khung
nơi cuộc họp diễn ra. Chủ tọa ở bên trái của bản vẽ được căn chỉnh theo
PHÍA NAM trục của những chiếc bàn, song song nhưng không hoàn toàn thẳng hàng với
trục của căn phòng để cho phép mọi người đi xuống một bên của bàn. Lưu ý
rằng ngay cả những chiếc ghế dài bên ngoài cũng được căn chỉnh theo
hình dạng của căn phòng và các cửa sổ của nó. Đây là một kiểu gọn
Một nhà thờ sắp xếp cộng đoàn theo bàn thờ và theo các hướng chính yếu gàng nhất định.
của thế giới.
58
E XERCISE 6: nhân trắc học
Kiến trúc chứa đựng nhiều loại sự vật khác nhau – động vật, tác phẩm nghệ Trong trường hợp này, xung đột xảy ra do sự kết hợp của: kích thước
thuật, đồ nội thất, thậm chí cả bầu không khí hoặc tâm trạng... – nhưng tiêu chuẩn của các khối xây dựng sẵn có; kích thước của những người nộm
nội dung chính và thách thức nhất của nó là chúng ta, con người. nghệ sĩ nhỏ mà tôi đang sử dụng cho 'con người'; và kích thước hình tròn
Con người có thể nhìn (theo đường thẳng) và có những phản ứng cảm xúc tôi có thể vẽ trên bảng của mình. Tôi có thể làm những chiếc giường đủ dài
trước những tình huống thay đổi. Chúng ta cũng có hình dạng vật lý. cho những người nộm (bên dưới) nhưng khi đó chúng sẽ chiếm quá nhiều không
Mặc dù con người có đủ hình dạng và kích cỡ, nhưng các biến thể nằm trong gian hạn chế bên trong.
một phạm vi khá hẹp. Con người hiếm khi vượt quá một chiều cao cụ thể và Sẽ không thể chấp nhận được sự thỏa hiệp như vậy trong một tòa nhà thực
nhìn chung họ di chuyển, các khớp của họ uốn cong theo cách tương tự. Cơ sự. (Cũng lưu ý rằng hình dạng hình chữ nhật của giường xung đột với hình
thể – kích thước, tầm với, khả năng di chuyển – thể hiện một loại hình học dạng hình tròn của bên trong ngôi nhà, để lại những khoảng trống không thể
khác – nhân trắc học – có thể phân biệt với hình học bốn hướng mà chúng ta sử dụng được giữa giường và tường.)
gán cho thế giới xung quanh và hình học của bốn khía cạnh của con người
đứng trong không gian (cả hai hình học nào là chủ đề của Bài tập 5). Nhân Không hơn gì một mô hình mang tính biểu thị, xung đột là 'không thực
trắc học (thước đo của tế' và tôi đã đưa ra một thỏa hiệp bằng cách sử dụng một chiếc giường nhỏ hơn.
Nhưng những xung đột như vậy cũng ảnh hưởng đến những sản phẩm kiến trúc thực sự,
người) là yếu tố hình học thứ ba cần được tính đến khi tạo hình cho không những tòa nhà phải phù hợp với kích thước thực tế của con người.
gian thông qua kiến trúc.
EX ERCISE 6a – nguyên lý 'Goldilocks' Mặc dù, như chúng ta sẽ thấy, có những biện pháp khác có thể được
sử dụng để thiết lập thang đo trong kiến trúc – ví dụ: mối quan hệ với bối
Bạn sẽ nhận thấy, trong ngôi nhà tôi đã làm ở Bài tập 2 cảnh, nội dung phi con người, giả định lạm phát địa vị… – thang đo kiến
(ở trên) và trong mô hình thô của tôi về Nhà nguyện Woodland của Asplund trúc quan trọng và nguyên bản nhất là thang đo con người. thân hình. Suy
ở trang 33, rằng những chiếc giường và catafalque sẽ không thoải mái cho cho cùng, động lực chính của kiến trúc là cung cấp những nơi để đóng khung
những người (hoặc xác chết) được hiển thị: đầu và chân của họ (quan tài) con người, hoạt động, tài sản, tín ngưỡng, sự thờ cúng của họ… Nhưng chúng
sẽ lủng lẳng ở hai đầu. Giường không đủ dài; nếu tôi làm như vậy thì chúng ta khác nhau về quy mô và khả năng. Dọn giường – hay các vấn đề như cửa ra
sẽ chiếm quá nhiều không gian có sẵn trong vòng tròn của bức tường. vào, ghế ngồi, bàn, bậc thang… – luôn là một sự thỏa hiệp 'Goldilocks':
không quá lớn; không quá nhỏ; đúng rồi. Mặc dù tất nhiên đôi khi, đối với
Mặc dù không phải trong một tòa nhà thực sự, nhưng đây là một ví dụ về sự
xung đột giữa hình học – chiếc giường và con người. lý do cụ thể nào đó, chúng ta có thể phá vỡ quy tắc này.

ĐO LƯỜNG CON NGƯỜI
Phạm vi kích thước phục vụ cho các yếu tố xây dựng không phải lúc nào
cũng đủ rộng rãi. Ví dụ, chỗ ở trong tù thường có xu hướng tiết kiệm
không gian. Vào tháng 1 năm 2011, có thông tin cho rằng một tù
nhân người Hà Lan sẽ phải hầu tòa vì phòng giam quá nhỏ đối với anh ta.
Giường của anh ấy rộng 770mm (2'6”), rộng 1960mm
(6'5”), đủ lớn cho hầu hết loài người. Nhưng tù nhân này, được luật sư
của anh ta mô tả là 'một người khổng lồ', rộng 1000mm (3'3”) và dài
2070mm (6'9”). Anh ấy đang phàn nàn
rằng anh ấy cũng không thể sử dụng nhà vệ sinh hoặc vòi hoa sen đúng cách.
Không có kích thước 'đúng' cố định chung cho các bề mặt thẳng đứng và
nằm ngang của các bậc thang ('đi lên' và 'đi'). Nhưng nếu bậc thang quá
cao và lối đi quá hẹp, bạn sẽ thấy
cầu thang rất khó leo lên xuống (đặc biệt nếu nhảy múa). Ngoài ra, nếu
chuyến đi quá dài và không phù hợp
thoải mái với bước đi của con người, hoặc nếu độ dốc quá nông khiến
bạn vấp ngã nhiều lần, thì bạn có thể nói rằng cầu thang không tuân theo
nguyên lý Goldilocks.
Theo nguyên tắc Goldilocks, ô cửa phải có chiều cao và chiều rộng phù
hợp để một người (có kích thước trung bình) có thể dễ dàng đi qua… mặc dù
bạn có thể có lý do để làm cho nó lớn hơn hoặc nhỏ hơn.*
Văn phòng riêng của các thành viên Quốc hội Scotland ở Edinburgh (do Trong văn phòng giáo xứ của Nhà thờ St Petri tại Klippan (1963–6)
Enric Miralles thiết kế và mở cửa năm 2004) cũng ở Thụy Điển* kiến trúc sư Sigurd Lewerentz đã cung cấp một chỗ ngồi cho
có chỗ ngồi bên cửa sổ được điều chỉnh phù hợp với kích thước của những giây phút suy ngẫm hoặc trò chuyện. Mặc dù được làm bằng gạch không
một người. Chúng được chứa trong các vỏ nhô ra ngoài so với mặt của cắt nhưng mọi kích thước của ghế cũng như hình dạng của nó đều phù hợp với
tòa nhà. Ghế và bậc thang cho phép Thành viên thực hiện nhiều tư thế cơ thể con người. Nếu ở một mình thì ghế đối diện vừa đủ để gác chân.
khác nhau, từ ngồi thẳng đến ngả người và gác chân lên (trên bất kỳ bậc Ngay cả cửa sổ khe cũng ở độ cao vừa phải.
nào trong số bốn bậc thang). Những chiếc ghế cạnh cửa sổ dành cho các
Thành viên ngồi và suy ngẫm về các vấn đề chính trị cũng như các vấn đề * Xem thêm Phân tích Kiến trúc: Ngôn ngữ phổ quát của việc tạo dựng địa
chính sách của họ, một mình hoặc với ai đó ngồi trên bậc đối diện. điểm, trang 114–15 và 131.
60
Một bước có thể quá cao… … hoặc gần đúng. Chỗ ngồi có thể quá cao… … hoặc gần đúng.
EX ERCISE 6b – một số điểm đo lường chính
Chiếc giường, nơi chúng ta nằm để ngủ, là một trong những tình huống quan trọng mà chúng
ta đo lường cơ thể mình dựa trên kiến trúc phù hợp với chúng ta. Co nhung nguoi khac.
Sử dụng các khối xây dựng của bạn để khám phá mối quan hệ giữa kích thước cơ thể
và các thành phần khác nhau trong không gian chúng ta chiếm giữ. Trong giới hạn của các
khối bạn có và kích thước của manikin bạn đang sử dụng để đại diện cho chính mình và
những người khác, hãy cố gắng tìm ra mối quan hệ hài hòa giữa con người và con người.
sau đây: một bước hoặc nhiều bước; chỗ ngồi; bàn làm việc hoặc bàn ăn; quầy bán hoặc
chuẩn bị thức ăn; một ô cửa...
Bạn có thể thử nghiệm để tìm ra độ cao quá thấp, quá cao và vừa phải.
Trong trường hợp ô cửa, bạn có thể quyết định chiều rộng cũng như chiều cao phù hợp. Không
phải ngẫu nhiên mà chiều cao và chiều rộng của ô cửa lại tương tự như chiều dài và chiều
rộng của một chiếc giường đơn; cả hai đều phù hợp với hình dạng con người, với một chút thời gian
ở cả chiều dài và chiều ngắn.
Cũng hãy nghĩ xem kích thước của chúng ta, chẳng hạn như chiều cao của mắt chúng
ta, có thể liên quan như thế nào với cửa sổ, chiều cao của ngưỡng cửa, lanh tô, vị trí
Theo quy mô của con người, một ô cửa phải
của các thanh kính… vừa đủ rộng và vừa đủ cao để hầu hết mọi
người có thể đi qua.
Tuy nhiên, những người rất cao có thể va đầu
Xem thêm chương về 'Hình học của sự tồn tại' trong Phân tích Kiến trúc: Ngôn ngữ phổ quát của việc tạo vào nhau… và bạn có thể có nhiều lý do
dựng địa điểm. khác nhau để làm cho đầu họ to hơn hoặc nhỏ hơn.
Kích thước của chúng ta ảnh hưởng đến kích thước của việc tạo dựng không gian, từ việc ngồi xuống, ngồi làm việc tại
một cái bàn, đứng làm việc ở quầy…

TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: thước đo con người
Trong sổ tay của bạn... hãy đo và vẽ các yếu tố của tòa nhà liên quan đến kích thước của con
người. Đo và vẽ chúng theo hai cách: đo chúng theo các bộ phận của cơ thể mà chúng liên quan
đến (ví dụ: chỗ ngồi liên quan đến chiều dài cẳng chân của bạn; bề mặt làm việc liên quan đến
chiều cao và cánh tay của bạn...); và đo chúng bằng thước dây hoặc thước kẻ, tính bằng milimét
hoặc inch. Làm như vậy bạn sẽ phát triển ý thức về mối quan hệ giữa hai cách đo, điều này sẽ
giúp bạn nắm được kích thước khi phải thiết kế theo tỷ lệ 1:50, 1:20…
Nhiều phần tử trong số này được chế tạo theo kích thước tiêu chuẩn; những người khác có
xu hướng được tìm thấy trong một phạm vi hạn chế. Ví dụ: cửa 'có sẵn' được làm theo nhiều chiều
rộng và chiều cao tiêu chuẩn; ghế ăn có xu hướng có chiều cao tương tự nhau; cũng như bàn và
bàn làm việc, hoặc quầy làm việc cho nhà bếp. Bậc thang ở các tòa nhà lớn và công cộng thường
nông hơn bậc thang ở nhà riêng.
Bằng nghiên cứu của bạn, cũng như bằng cách xem danh mục của nhà sản xuất, hãy khám phá
phạm vi kích thước của các yếu tố này có liên quan đến kích thước của con người. Ước tính dung
sai liên quan. Hãy thử chúng cho chính mình; có được cảm giác có ý thức về kích thước của chúng.
Là một kiến trúc sư, những chiều hướng này là một phần của ngôn ngữ mà bạn làm việc.
Chúng sẽ trở nên sẵn có trong trí nhớ của bạn.
Điều này có vẻ là một khía cạnh bình thường của kiến trúc nhưng kích thước của các yếu
tố liên quan đến kích thước của con người tạo thành một cách quan trọng trong đó hình thức của
các địa điểm gắn kết với những người chiếm giữ chúng. Có thể có sự thống nhất thoải mái giữa
hình học của con người và hình học của các yếu tố được xây dựng hoặc xung đột khó chịu. Thơ ca Đây là bản vẽ về địa điểm được đánh dấu 'c' trong sơ
đồ ngôi nhà của những người thợ làm đá ở xứ Wales ở

và hòa âm có thể được thấm nhuần vào việc vận dụng thang âm một cách tinh tế. Ngay cả cảm xúc
trang 26. Đây là một cách sử dụng không gian
cũng có thể bị ảnh hưởng. Hãy nghĩ về sự khác biệt tiết kiệm trong một ngôi nhà không quá rộng.
Hầu như mọi thứ trong đó đều gắn liền với quy mô và
giữa việc leo hoặc đi xuống cầu thang với độ dốc nhẹ nhàng và làm điều tương tự trên cầu thang
tầm với của cơ thể con người. Ghế có chiều cao vừa
dốc, dựng đứng. Hãy nghĩ đến việc bạn đang ở trong một căn phòng có bệ cửa sổ cao hơn tầm mắt phải để ngồi, bàn vừa đủ chiều cao cho một bữa ăn.
hoặc một căn phòng có trần rất thấp. Âm giai có thể giống như âm lượng trong âm nhạc: cố gắng Mọi thứ trên kệ đều có thể truy cập được. Và cửa sổ
tuy nhỏ để giảm thất thoát nhiệt nhưng lại ở độ cao
hát ở một phím quá cao hoặc quá thấp (lưu ý phép ẩn dụ về không gian) vì giọng của bạn sẽ không
vừa phải để quan sát khách đến gần cũng như chiếu
thoải mái. Giống như Goldilocks, bạn muốn thang đo ở mức 'vừa phải'… trừ khi bạn có lý do cụ sáng bàn ăn. Bệ cửa của nó cung cấp một kệ có thể
tiếp cận được để đựng sách và báo. Mọi thứ về nơi

thể để làm khác đi. Tìm một số ví dụ về điều đó quá.
nhỏ bé này đều được tạo ra để phù hợp với cơ
thể con người đang thưởng thức một bữa ăn.
Kích thước của các yếu tố như bậc thang và cầu

thang liên quan đến kích thước bẩm sinh của cơ thể con
người và cách chúng ta di chuyển.
Ở chiếc ghế đó (trang 60) Lewerentz đã thách thức
hình học bẩm sinh của gạch để phù hợp với sự tinh tế
hình dáng của một con người đang ngồi (phải).
62
Được thiết kế như một nơi ẩn náu có thể được vận chuyển đến các vùng Nhưng đôi khi, vì lý do chính đáng, quyền lực rõ ràng của quy
xa xôi, thiết kế của Charlotte Perriand cho 'le Sanctuary mô con người bị lấn át. Những bậc thang dẫn lên Đài tưởng niệm Lincoln
tonneau' (ở trên) phải có kích thước tiết kiệm. Nhưng nó phải chứa ở Washington DC (Henry Bacon, 1922) phải phù hợp với con người
đựng những nơi thiết yếu cho sự tồn tại trong nhà của con người. kích thước vì lý do thực tế; nhưng các yếu tố khác được thiết kế theo
Tất cả những thứ này – giường, thang, cửa sập, kệ… – đều được kích một quy mô rất khác. Các cột và ô cửa mang tầm vóc anh hùng của
thước cẩn thận phù hợp với kích thước cơ thể, ngay cả khi mang ủng Lincoln như một trong những chính trị gia vĩ đại của Hợp chủng quốc Hoa
nặng và quần áo cồng kềnh. Tất cả được gói ghém cẩn thận quanh bếp Kỳ. Đôi khi các tổng thống khác bước qua những ô cửa cũng có kích
thước phù hợp với địa vị (giả định) của họ (bên dưới).
lò trong một không gian nhỏ nhất có thể, giống như trên thuyền, ô tô, máy bay.
Đôi khi một địa điểm có thể không thực

sự đủ lớn nhưng hiệu quả có thể rất thú vị
(trái). Trên miệng thùng này chỉ đủ chỗ cho
cặp đôi này khiêu vũ; nhưng việc di
chuyển của họ bị hạn chế và tình hình của họ
rất bấp bênh. Tuy nhiên, độ cao và kích

thước của sân khấu thu nhỏ này góp phần mang
lại tính giải trí.
Du khách bước vào quán trà truyền thống

của Nhật Bản qua một ô cửa nhỏ trên cao
(nijiriguchi). Những vị khách phải bò
vào sẽ làm giảm sự khác biệt về địa vị giữa
họ, vì vậy tất cả họ đều trải qua buổi lễ
một cách bình đẳng.
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: thước đo con người 63

E XERCISE 7: hình học xã hội
BÀI TẬP 7a – vòng tròn xã hội
Sự sắp xếp không gian của ngôi nhà hình tròn
của chúng tôi thiết lập một hình học xã hội
giữa hai người ở (bên dưới).
Với những chiếc giường ở mỗi bên đống lửa
họ có thể ngồi đối diện nhau vừa nói chuyện
vừa sưởi chân, được bao bọc và đóng khung bởi
vòng tròn tường, với trục chung của họ vuông
góc với trục kia được chia sẻ bởi ô cửa và
bàn (bàn thờ).
Kiến trúc không chỉ đóng khung con người đơn độc; nó cũng chứa được nhiều nhóm người. Và khi
họ tụ tập lại, mọi người sẽ tự sắp xếp theo trực giác theo những hình học cụ thể. Ví dụ, xung
quanh đống lửa trại, chúng ta có xu hướng hình thành một vòng tròn xã hội. Kiến trúc – tạo
dựng địa điểm – đáp ứng những hình học xã hội này và đặt ra các khung cho chúng. Những khung
như vậy chứa đựng các hình học xã hội nhưng chúng cũng có thể đặt ra các quy tắc không gian về
cách mọi người liên hệ với nhau.
Hai chiếc giường và những người ngồi
trong đó có mối quan hệ bình đẳng với ngọn
lửa, ô cửa và chiếc bàn.
Nếu có ai đó bước vào, sẽ có một mối
quan hệ bình đẳng giữa
mỗi người ngồi trên giường của họ và khách,
thể hiện một hình tam giác xã hội giữa giường
Cùng với việc xác định một trung tâm, một vòng tròn về địa điểm và có lẽ là hình học của và ô cửa (sẽ mở rộng thành hình tứ giác nếu
thế giới và thời gian, một vòng tròn của những tảng đá đứng có thể được hiểu là tạo
bao gồm cả 'bàn thờ'.
nên vĩnh viễn hình học của một nhóm người đứng cùng nhau, có lẽ chứng kiến và xác định những
nơi diễn ra buổi lễ. Vòng tròn xã hội và sự thể hiện của nó trong một vòng tròn bằng
đá là biểu hiện và biểu tượng của cộng đồng.
64
Hãy thử các cách sắp xếp xã hội khác Diện tích sẽ nhỏ, sự sắp xếp này rất giống
trong ngôi nhà hình tròn. Vòng tròn, theo một nhà hát, với lối vào là mái vòm sân khấu.
những cách khác có thể không thực tế, tự nó Nó cũng giống như một nhà thờ, cửa vào như
phù hợp với nhiều cách sắp xếp khác nhau của vòm cung; hay như một thánh đường có cửa vào
hình học xã hội. là mihrab. Nó cũng giống như một tòa án, với
Chúng ta đã thấy (trong Bài tập 3) rằng người vào là bị cáo, đến đối mặt với sự phán
Trục cửa tạo ra một vị trí quan trọng trên xét của hội đồng, đứng đầu là thẩm phán (tại
bức tường đối diện – một trọng tâm khác với A).
lò sưởi
đặt ở tâm vòng tròn. Trọng tâm đối diện với Trong bốn ví dụ này, lò sưởi vẫn giữ
ô cửa này sẽ là nơi hiển nhiên để đặt một vật được vị trí là tâm điểm của ngôi nhà và của
1
thể quan trọng: có lẽ là một tác phẩm nghệ hình học xã hội. Hãy suy nghĩ và thử nghiệm
thuật hoặc bàn thờ một vị thần. Nó cũng có các cách sắp xếp trong đó vị trí của lò sưởi
thể là nơi để chỗ ngồi, chỗ để ngai vàng. được đặt trên một chiếc bàn, có thể là nơi
Ngồi đó bạn (người của bạn) sẽ chiếm ưu thế dùng bữa hoặc cuộc họp. Như bạn có thể thấy,
cả hai đều có xu hướng tạo ra xã hội khá tĩnh
chức vụ. Bất cứ ai bước vào sẽ đối đầu trực
tiếp (1), có thể là kẻ cấp dưới đang yêu cầu hình học; lò sưởi hoặc bàn trung tâm là một
điều gì đó (người cầu xin), hoặc có thể là trở ngại cho việc di chuyển tự do. Nó có thể
kẻ thách thức đang tìm cách lật đổ quyền lực được dỡ bỏ để mở rộng diện tích sàn, khiến
của bạn. nơi này trở nên thoáng đãng hơn… có thể để
Theo quan sát ở trang 43, người ngồi diễn kịch hoặc khiêu vũ (5).
trên ngai có thể thích ngồi ở một bên của Sự tinh tế của hình học xã hội rất đa
trục, có thể là vuông góc. Ở vị trí này, một dạng. Chúng luôn là vấn đề của kiến trúc.
2
vị khách (người thay thế hoặc người thách Chúng có thể được cung cấp bởi không gian
đấu) sẽ bước vào từ một bên và khi đứng đối kiến trúc.
diện, sẽ chiếm một vị trí ít đối đầu hơn, cả Tuy nhiên, dưới nhiều hình thức khác nhau, chúng
hai bạn đều được chiếu sáng bằng nhau cũng thúc đẩy và ảnh hưởng tới những sửa đổi của
hình thức kiến trúc. Vì vậy, khi bạn thiết kế
từ ô cửa và lửa (2). MỘT một không gian, hãy suy nghĩ cẩn thận về hình
Vòng tròn cũng là nơi tụ tập của nhiều học xã hội mà bạn dự tính sẽ phù hợp với nó,
người, có thể được tập hợp lại để thảo luận cho dù hình học đó là hình thức và tĩnh hay
về các vấn đề cùng quan tâm. cung cấp không gian cho sự chuyển động tự do;
Trong vòng tròn tất cả đều ít nhiều bằng nhau liệu nó có khẳng định một sự sắp xếp xã hội
(3). Vòng tròn là sự sắp xếp của cụ thể hay không – như tại tòa án (xem trang
mọi người ngồi quanh đống lửa giữa khung cảnh 69 và 216) – hoặc
rộng mở; nó cũng là hình thức tự nhiên của cho phép mọi người tự làm một cách linh hoạt
3
một nghị viện bình đẳng… Nhưng có thể một sắp xếp – như trong nhà kho hoặc hội trường.
thành viên trong nhóm quan trọng hơn những
thành viên khác – người lãnh đạo hoặc
người chủ tọa. Người đó có thể sẽ chiếm một
vị trí cụ thể có ý nghĩa quan trọng trong
kiến trúc: có lẽ
ghế đối diện ngay với cửa ra vào (A trong 3).
Họ cũng có thể được cung cấp
với một chỗ ngồi lớn hơn, hoành tráng hơn.
Một người bước qua ngưỡng cửa vào một
cuộc tụ tập như vậy sẽ giống như một diễn
viên bước lên sân khấu trước khán giả (4). Dù
là 'sân khấu' 4 5
BÀI TẬP 7: hình học xã hội 65

EX ERCISE 7b – các tình huống khác đóng khung hình học xã hội
Hãy suy nghĩ xem sự sắp xếp của mọi người có thể tác động đến cảm xúc
như thế nào đối với những người liên quan, ảnh hưởng đến nhận thức của
họ về hoàn cảnh và mối quan hệ của họ với những người khác.
Như chúng ta đã thấy trong cuốn 'The Artist is Present' của
Marina Abramovic (trang 32) và trong bài tập trong vở
về 'sự căn chỉnh' (trang 58), một chiếc bàn có thể là một công cụ để
thiết lập hình học xã hội – như trong trường hợp một cuộc họp kinh doanh
trang trọng. Trong 'The Artist is Present', cái bàn (chưa sử dụng)
1
can thiệp vào cuộc đối đầu giữa Abramovic và cô ấy
khách (một đấu trường dành cho trò chơi thần giao cách cảm). Bàn ăn theo
chiều dọc tạo nên hình học xã hội của bữa ăn. Với cài đặt địa điểm, nó
tổ chức các mối quan hệ giữa các vị trí thống trị ở mỗi đầu, các vị trí
bên cạnh các vị trí ở cuối và các vị trí ở giữa mỗi bên (1). Vào thời
La Mã, hình thái xã hội của việc ăn uống khá khác biệt. Khách ngả lưng
trên ghế dài trong một chiếc triclinium (2), lấy đồ ăn từ một chiếc bàn
ở giữa.
Các bác sĩ, trong phòng tư vấn của họ, thường tránh cuộc đối đầu
'Abramovic' ngụ ý bằng cách ngồi sau bàn với bệnh nhân đối diện (3a).
Thay vào đó, họ sắp xếp đồ đạc sao cho bệnh nhân ngồi một bên (3b).
Hướng ánh sáng đi vào từ cửa sổ cũng có thể là một yếu tố quan trọng cần 2
cân nhắc. (Bác sĩ sẽ không muốn bệnh nhân in bóng vào cửa sổ; và ngược
lại đối với bệnh nhân.)
Một ô cửa (4) đóng khung một điểm mà mọi người gặp nhau. Nó hoạt
động như một điểm tựa giữa hai thế giới mà họ chiếm giữ và điều khiển
đường giao tiếp bằng mắt. Thông thường, cuộc gặp gỡ này không phải là
một cuộc đối đầu mà là một cuộc hội ngộ… hoặc thường là một cuộc giao hàng.
Ô cửa xác định nơi chào đón, nơi chia tay,
một nơi giao dịch.
Tất cả những khoảnh khắc tương tác giữa con người với nhau đều có
hình học xã hội mà kiến trúc đáp ứng và cung cấp các khung. Sức mạnh
tổng hợp giữa hình học xã hội và khung kiến trúc kiến trúc là một yếu 3a 3b
tố tạo nên sự phù hợp về mặt kiến trúc.
66
1 góc nhỏ 2 xung quanh một lò sưởi 3 bị bóp méo bởi một chiếc tivi
Mối quan hệ giữa tổ chức không gian và hình học xã hội có
thể nói là cộng sinh. Kiến trúc giúp ích cho nhóm người – hình học
xã hội của họ – bằng cách cung cấp cho họ một bộ khung giúp họ có
trật tự và làm cho vị trí của họ trở nên cố định.
Không có con người là thành phần, kiến trúc sẽ không có sự sống.
Mọi người cung cấp lý do tồn tại cho việc tạo dựng địa điểm (ngay
cả khi họ không thực sự có mặt).
Góc góc truyền thống đóng khung hình học xã hội xung quanh
lò sưởi (1). Một chiếc tivi đặt trong phòng sẽ làm biến dạng hình
học xã hội của đồ nội thất được bố trí xung quanh lò sưởi (2, 3).
Có nhiều cách mà kiến trúc đặt ra khung, có lẽ là một ma
trận, cho các vị trí và mối quan hệ của mọi người trong nhóm. Cách
bố trí phòng giảng (trang 58) là một ví dụ. Việc bố trí các giường
trong khu bệnh viện cũng hướng về lối đi trung tâm (4); hoặc những
ngôi mộ trong nghĩa trang (5) hướng về phía mặt trời lặn, Mecca
hoặc biển.
Các yếu tố kiến trúc khác nhau có thể được sử dụng để quản
lý, đóng khung, điều chỉnh các hình học xã hội. Đó có thể là giường,
ghế, bàn, bàn làm việc, lò sưởi, tivi... Cửa ra vào, tường, mái 4 giường trong một phường
nhà, cửa sổ, lối đi (lối đi, hành lang, đường đi...) được xác định
diện tích mặt đất (thảm, thảm, diện tích lát đá, phát quang rừng…)
tất cả đều có thể đóng một phần quá. Hãy thử một số cách sắp xếp
khác nhau cho chính mình. Hãy ý thức về hình học xã hội khi bạn
trải nghiệm nó và vẽ các ví dụ vào sổ tay của bạn.
Trên bãi biển, một tấm thảm có thể là một công cụ hình học xã hội.
Mặc dù nếu nó quá nhỏ thì hình học mà nó tạo ra có vẻ hơi sai lầm,
khi các thành viên trong một gia đình đều quay mặt ra xa nhau thay vì
hướng về một đấu trường chung. 5 ngôi mộ trong nghĩa trang
BÀI TẬP 7: hình học xã hội 67

MỘT DÒNG CHOIR – hình học cá nhân và xã hội
Có hình học bẩm sinh trong hình dạng cơ thể của chúng ta cũng như
trong cách chúng ta di chuyển và định vị bản thân. Cũng có hình
học trong cách chúng ta liên hệ với nhau trong các tình huống xã
hội và hình thức. Thông thường kiến trúc chứa đựng và khung
Cả hai cùng một lúc.
Nhà thờ có dàn hợp xướng. Trong một số trường hợp, các gian
hàng riêng lẻ được thiết kế để phù hợp với người hợp xướng ở
nhiều vị trí khác nhau. Chúng được thiết kế theo nhân trắc học
ngồi, đứng và nửa ngồi/nửa đứng. Điều này được thực hiện với: một
chiếc ghế có thể gập lên hoặc gập xuống, được trang bị một con
cá rô nhỏ hơn - một dây Misericord - ở mặt dưới của nó; những cái
núm (có thể ở dạng quả anh đào) hữu ích trong việc đứng lên; và
những gờ để tựa vào khi đứng. Một số ca viên có thể đã già và ốm
yếu, và tất cả những đặc điểm này sẽ hữu ích và giúp họ thoải mái
hơn khi đáp ứng các yêu cầu phụng vụ của một buổi lễ.
Khi hạ ghế xuống (1) gian hàng có thể ngồi bình thường. Núm
này giúp người hát xướng tự mình đứng vào tư thế đứng (2). Khi
1 2 ngồi
đứng, các gờ (3, cao bằng khuỷu tay) cung cấp cho người hát một
vật gì đó để tựa vào, giúp đứng lâu dễ dàng hơn bằng cách giảm
trọng lượng ở chân. Và chiếc dây khốn khổ cung cấp một chỗ ngồi
kín đáo cho những người cần nó, vì vậy họ có thể trông như đang
đứng trong khi thực sự đang đỡ trọng lượng của mình trên chiếc
ghế nhỏ (4).
Dàn hợp xướng cũng cung cấp một ví dụ về kiến trúc đóng
khung hình học xã hội (5). Các ca viên ngồi theo hàng lối đều
đặn, hướng thành nhóm về phía bàn thờ (không có trong hình vẽ).
3 đứng 4 đậu
hướng bàn thờ
5 hình học xã hội do dàn hợp xướng thiết lập
68
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: hình học xã hội
Trong sổ ghi chép của bạn... hãy nghĩ đến và tìm những tình huống khác trong đó 'Bộ này là hình học của vở kịch cuối cùng.'
Peter Brook – Không gian trống rỗng, 1968.
khung kiến trúc hình học xã hội. Tìm các ví dụ tương ứng với những
ví dụ bạn đã thử nghiệm trong các mô hình khối của mình. Hãy cởi mở
để tìm kiếm những người khác. Hình học xã hội
bắt đầu với những khuôn mẫu mà mọi người tạo ra khi họ cùng nhau tham
gia các hoạt động chung khác nhau. Kiến trúc đóng khung những thứ này
mẫu mà còn sửa đổi chúng, sắp xếp chúng, sắp xếp chúng...
mang lại ý nghĩa cho họ về mặt không gian… tức là kiến trúc cung cấp
cho họ một nơi ổn định. Nơi đó hơi giống với một mệnh đề mang tính
triết học hoặc các quy tắc của một trò chơi (hãy nghĩ đến vai trò của
sân trong một trận đấu quần vợt hoặc sân trong môn cricket).
Nó được kiểm tra bằng mức độ phù hợp của nó với con người, đồ vật và
hoạt động mà nó đáp ứng. Như vậy, bản thân nó sẵn sàng sửa đổi, cải
tiến… tiếp cận một cách hiệu quả hơn bao giờ hết trạng thái hài hòa
với 'vở kịch' mà nó định hình. Có thể, với tư cách là một kiến trúc
sư, bạn sẽ có thể đạt được sự hài hòa này ngay trong thiết kế đầu
tiên của mình, nhưng thường phải mất thời gian: cả trong quá trình
thiết kế và trong suốt vòng đời của một tòa nhà/địa điểm. Nhà hàng nhỏ bé này ở Kerala, Nam Ấn Độ, mô tả hình thái xã hội của
những người đang ăn trong khi được đầu bếp phục vụ. Lưu ý rằng chiếc bàn mà
quý bà – một 'nữ tu sĩ' - phục vụ đồ ăn là một 'bàn thờ' – tâm điểm của nơi
này – từ đó thực khách – ‘những người thờ cúng’ – ngồi ở những chiếc
bàn gỗ đơn giản trên những chiếc ghế gỗ đơn giản, nhận ' hiệp thông'.
phần
kế hoạch
Một tòa án luật đóng khung quá trình điều trần và công lý. Mỗi người Các trung tâm cuộc gọi, nơi mọi người làm việc trả lời điện thoại,
chơi – thẩm phán, luật sư, bị cáo, bồi thẩm đoàn, nhân chứng... – được được bố trí cẩn thận để tối ưu hóa việc sử dụng không gian và bố trí dây
phân bổ vị trí chính xác của riêng họ trong ma trận không gian do kiến cáp. Sự sắp xếp hình học là kinh tế nhất. Bàn làm việc được thiết kế phù
trúc thiết lập. (Xem thêm phòng xử án ở trang 216, được thảo luận về việc hợp với mối quan hệ giữa người và máy tính, có màn hình để giảm bớt sự
thiết lập các 'quy tắc' không-thời gian cho quá trình phân bổ công lý.) cám dỗ để buôn chuyện với hàng xóm (hoặc, như tôi viết vào năm 2021, nguy
cơ lây nhiễm virus).
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: hình học xã hội 69

E XERCISE 8: hình học chế tạo
Tất cả các mô hình mà bạn đã tạo cho đến nay EX ERCISE 8a – hình dạng và hình học
với các khối của mình đều được điều chỉnh bởi
hai điều: lực hấp dẫn thẳng đứng không đổi Trong bài tập 2 chúng ta đã xây dựng một ngôi nhà hình tròn.
tác dụng vuông góc với bề mặt nằm ngang của Bây giờ chúng ta có thể đánh giá nó, hoặc ít nhất
tấm ván (1); là bức tường bao quanh nó, về mặt hình học của quá
và hình dạng hình chữ nhật thông thường của trình chế tạo.
các khối, có thể được sắp xếp theo một mô-đun
dùng chung (2); I E
các khối có tỷ lệ 1:1, 0,5:2,
1:2, 0,5:3. Trọng lực và hình học
của các thành phần xây dựng tạo thành cơ sở
của hình học của việc chế tạo. Ở bên trong các khớp rất hẹp, trong
Chúng quy định các cách thức mà hầu hết các khi ở bên ngoài chúng lại quá rộng. Các khối
vật liệu xây dựng có thể được kết hợp với không thể uốn được, chúng không thể uốn
nhau để tạo nên các tòa nhà. thành hình dạng. Vì thế để hình thành một
vòng tròn cần phải có sự thỏa hiệp. Để xây
một bức tường tròn gọn gàng, chúng ta
Bảng cung cấp một bề mặt phẳng và nằm có thể cắt từng khối thành hình dạng: bề mặt
ngang để xây dựng. trên và dưới song song nhưng phân đoạn – có
Các bề mặt đối diện phẳng và song song của cùng bán kính – theo sơ đồ (bên dưới).
các khối hình chữ nhật cho phép chúng nằm ổn (Bạn có thể làm điều này nếu bạn có thời gian
định trên bảng và, đối với một số khóa học, để cắt từng khối thành hình!)
có thể được xây dựng chồng lên nhau. Bạn đã
sử dụng các khối khác nhau
độ dài để bạn có thể liên kết chúng – đặt mỗi
khối nằm trên hai khối, tức là qua một khớp
1 trọng lực nối trong khóa học bên dưới – để có tính toàn
vẹn cao hơn. Chiều dài của khối dài nhất
(0,5:3) xác định chiều rộng của
Lối vào. Đây là tất cả các khía cạnh của hình
học xây dựng: độ thẳng đứng của bức tường phản
ứng với trọng lực; các khóa học thường xuyên

0,5
liên quan đến kích thước
của các khối; các khóa học ngoại quan về liêm
chính; và chiều rộng của ô cửa liên quan đến
chiều dài của cây đinh lăng. Các khối phân đoạn tạo ra một bức tường
Nhưng có một khía cạnh trong đó hình tròn gọn gàng. Nhưng những khối này chỉ có
1
học của việc tạo ra bức tường hình tròn bao thể được sử dụng cho bức tường có bán kính cụ
quanh này là một sự thỏa hiệp. Nếu nhìn bức thể này. Chúng đặc biệt không chuẩn.
1 tường từ trên cao, khi nó được nhìn gần giống Chúng không thể được sử dụng chung chung, chỉ
như một hình tròn, bạn sẽ nhận thấy rằng việc trong những trường hợp cụ thể. Chúng ta có thể xây
sắp xếp các khối hình chữ nhật không được gọn một bức tường cong gọn gàng, có sơ đồ lượn sóng,
gàng và đều đặn như có thể (trên cùng bên với các khối giống nhau (đối diện trên cùng bên
phải). Giống trái, phía trên). Nhưng xây một bức tường phẳng thẳng tắp
các chốt vuông và các lỗ tròn, có sự không ăn với chúng sẽ khó khăn như việc xây một bức
khớp giữa các khối hình chữ nhật và các bức tường hình tròn bằng các khối hình chữ nhật
2 khối mô-đun tường cong. (đối diện trên cùng bên trái, phía dưới).
70
Gạch bùn hoặc đất sét có thể được làm với các kích thước khác nhau ở
các nền văn hóa khác nhau nhưng hình dạng hình chữ nhật đều đặn và
kích thước nhất quán của chúng giúp việc xây dựng nhiều bức tường và bao
vây có kích thước khác nhau dễ dàng hơn. Hình học chế tạo áp dụng cho
hầu hết các vật liệu xây dựng, truyền thống và hiện đại: đá; gỗ; thủy
Các khối hình chữ nhật thông thường linh hoạt hơn rất nhiều; tinh; kim loại… Ngay cả việc xây dựng bê tông cũng bị quy định bởi hình
đặc biệt là như vậy nếu được sản xuất theo kích thước mô-đun. Chúng có thể dạng của việc chế tạo ván khuôn mà nó được đổ vào. Chỉ có việc khai quật và
có lẽ in 3D mới có thể trốn tránh quyền lực của nó.
được sử dụng để xây dựng những bức tường phẳng thẳng tắp có chiều dài bất kỳ và để
làm thùng loa có kích thước bất kỳ. Đây là lý do tại sao các khối xây Điều này có nghĩa là với một kho khối hình chữ nhật có kích thước
dựng bằng bất kỳ vật liệu nào thường được sản xuất dưới dạng hình chữ thông thường, bạn có thể xây dựng vô số tòa nhà (hình chữ nhật) khác
nhật và có kích thước tiêu chuẩn. nhau. Bạn không cần các hình dạng cắt đặc biệt. Đây là cái nhìn sâu sắc -
từ hàng ngàn năm trước - đằng sau gạch đất sét hoặc bùn có kích thước cơ
bản, nhất quán và việc cắt đá thành các khối hình chữ nhật thông thường
để xây tường tro. Đó là nguyên tắc cơ bản trong việc sản xuất tất cả các
bộ phận xây dựng được tiêu chuẩn hóa.
Thử nghiệm các hình thức gọn gàng mà bạn có thể xây dựng bằng cách
sử dụng các khối hình chữ nhật của mình. Hãy chú ý tầm quan trọng của tấm
ván ngang phẳng trong vai trò làm nền tảng cho việc xây dựng. Nếu nó dốc,
các bức tường của bạn không còn thẳng đứng – không còn thẳng hàng với lực
hấp dẫn thẳng đứng – và nếu độ dốc quá lớn, chúng sẽ sụp đổ. Nếu phần đế
của bạn gập ghềnh, bạn sẽ không thể xây dựng các lối đi ngang và bức
tường của bạn sẽ không gọn gàng và có thể không ổn định (bên dưới).
Mặc dù bị thách thức bởi thiết kế và sản xuất do máy tính tạo ra
(cho phép các dạng đường cong phức tạp hơn)
hình học của việc chế tạo tiếp tục điều kiện hóa (chi phối) kỷ luật của
hầu hết các công trình kiến trúc.
Khi sao chép các mô hình này và xây dựng mô hình của riêng bạn, hãy chú ý Việc xây dựng thông thường, theo hình dạng của việc chế tạo, phụ
tầm quan trọng của bề mặt phẳng của bảng đối với độ ổn định của nó. Bạn thuộc vào nền phẳng. Ngay cả với hình chữ nhật được tiêu chuẩn hóa
biết rằng việc cố gắng xây dựng chúng trên một tấm thảm xù xì (phải) hoặc trên khối không thể xây dựng một bức tường có trật tự và ổn định trên một bề mặt
một con dốc là không đáng. Điều này cũng đúng với việc xây dựng kích thước không bằng phẳng. Một bức tường gạch thật cần có nền bằng phẳng, thông thường
đầy đủ. Tường xây cần có nền phẳng và nằm ngang. bê tông đổ vào rãnh ở độ sâu để bảo vệ nó khỏi sương giá.
BÀI TẬP 8: hình học chế tạo 71

EX ERCISE 8b – thêm mái nhà Những vấn đề tương tự, mặc dù không phải là Tất nhiên mái bằng bị dột trong
không thể giải quyết được, cũng ảnh hưởng đến công mưa trừ khi chúng được chống thấm nước cẩn
Bây giờ hãy thử lợp mái cho ngôi nhà hình trình xây dựng thực sự. Thật khó để bao phủ một thận. Nhưng nguyên tắc cơ bản tương tự cũng
tròn của bạn. Một mái bằng sẽ làm được điều đó không gian hình tròn bằng các phần tử hình chữ nhật. có thể áp dụng được cho việc cung cấp giàn
chốc lát; bạn cũng có thể coi nó như một tầng Trong bài tập 2 tôi đã gợi ý rằng mái để đỡ mái dốc.
trên. Bạn cần thực hiện ngôi nhà hình tròn có thể được bao phủ bởi một (Xem ngược lại.)
mái hoặc sàn thành hai lớp: một cấu trúc của mái nhà hình nón, dốc để trú mưa.
dầm; và sau đó là mái nhà hoặc sàn nhà.
Trước tiên, bạn sẽ cần nối các dầm từ
bên này sang bên kia của vòng tròn.
Bạn có thể phải cắt một số miếng gỗ theo chiều
dài hoặc dán một số khối nhỏ hơn lại với nhau.
Từ thời tiền sử, những ngôi nhà hình
tròn đã được lợp theo kiểu tương tự.
cách. Nhưng nó đòi hỏi sự phức tạp trong thiết kế
và kỹ năng đáng kể của người xây dựng để
Tiếp theo, bạn có thể mở rộng một số thành công theo nhiều cách hơn là một cách
khối nhỏ hơn từ chùm này sang chùm khác thô sơ. Nó cũng đòi hỏi nhiều cấu trúc hơn
cái khác, như mái nhà hoặc ván sàn. được trình bày ở đây – để buộc chặt
Mặc dù không hoàn toàn giống nhau nhưng nhiều xà nhà (như trong hình vẽ) với nhau
mái nhà và sàn nhà trên khắp thế giới đều có như một cấu trúc tích hợp.
được xây dựng theo hình học chế tạo này.
BÀI TẬP 8c – các bức tường song song
Bây giờ hãy thử đặt một mái nhà trên hai bức tường
song song (phải – các hình ảnh tuần tự, từ trên
xuống dưới).
Bạn có thể thấy rằng kết quả dễ dàng hơn
để đạt được và gọn gàng hơn. Dầm có thể tất cả
được cắt hoặc làm theo cùng chiều dài và các
tấm ván được chuẩn bị theo kích thước tiêu
chuẩn. Nguyên tắc hình học này là lý do tại
sao ngôi nhà bạn sống có thể (mặc dù không
chắc chắn) có các phòng hình chữ nhật.
Nhưng bạn có thể thấy rằng có vấn đề. (mặc dù ván sàn sẽ không được cắt để kéo dài Việc xây dựng một mái nhà trên khoảng không gian
giữa các bức tường song song sẽ dễ dàng hơn

Các thanh dầm phải được cắt theo các chiều giữa hai dầm mà xuyên qua một số). Nguyên tắc
nhiều so với việc xây dựng một mái nhà bao quanh
dài khác nhau và các tấm ván (chắc chắn là minh họa trong bài tập này được áp dụng (nói hình tròn. Việc bao quanh hình tròn có thể
trong ví dụ đơn giản của chúng tôi) thì không rộng ra) phù hợp với ý thức ban đầu của chúng ta về hình
dạng của một địa điểm – vòng tròn cá nhân

che chắn vòng tròn một cách gọn gàng; có những trong kết cấu bê tông và thép cũng
hoặc xã hội của chúng ta – nhưng các vấn đề liên
phần nhỏ không được che đậy. như gỗ. quan đến hình học của việc tạo ra cần phải có sự thỏa hiệp.
72
HÌNH HỌC LÀM – Ngôi nhà xứ Wales
Hình vẽ bên cạnh thể hiện một ngôi nhà ở xứ Wales cuối thế kỷ XVII hoặc
xà và ván
xà gồ
đầu thế kỷ XVIII. Tường của nó được xây bằng đá và sàn nhà, kết cấu
cây rơm giàn kèo
mái, tường ngăn bên trong, cửa ra vào và cửa sổ đều bằng gỗ. Vì kính
tấm tường
không có sẵn khi ngôi nhà được xây dựng nên các cửa sổ ban đầu được chắn
để đảm bảo an toàn bằng những miếng gỗ thẳng đứng đặt trong khung hình
đá phiến
chữ nhật có thể đóng cửa chớp ở bên trong để tránh thời tiết.
Một phần mái che đã bị cắt đi trong bản vẽ. Bạn có thể thấy rằng
mặc dù ngôi nhà đóng khung là một nơi để ở (được chia thành một số phòng
trên hai tầng), hình thức của nó được điều hòa xuyên suốt bởi hình học
của việc xây dựng. Các bức tường song song, cho phép hai giàn mái kéo
dài từ bên này sang bên kia. Khoảng cách gần hơn cũng xác định vị trí
của một trong những bức tường ngăn bằng gỗ trong sơ đồ bên dưới. Các
giàn cùng với tường hồi đỡ hai xà gồ mỗi bên đỡ các xà chung bố trí
song song dọc theo chiều dài mái. Đến lượt mình, các xà nhà đỡ các thanh
ván mà các tấm mái được cố định vào.
Bạn có thể thấy rằng hình dạng của các bức tường bên trong, tầng
trên và cửa sổ được điều chỉnh bởi hình học chế tạo phù hợp với vật liệu
mà chúng được tạo ra.
Các bức tường dày vì chúng được xây không phải từ những khối tiêu chuẩn
thông thường mà từ những viên đá có hình dạng thô. Hãy chú ý rằng, mặc
dù những viên đá xung quanh cửa sổ không đều nhau nhưng chúng đã được
đục thành ba cạnh thẳng để phù hợp với hình dạng hình chữ nhật của cửa
sổ. Cấu trúc sàn và mái được xây dựng từ gỗ được tạo hình thô thành các
phần hình chữ nhật và có chiều dài thẳng để thuận tiện cho việc thi
công. Các vì kèo có hình tam giác để dựng mái che mưa, buộc chặt với
nhau và giằng để tạo sự ổn định cho kết cấu. Nơi duy nhất có một số
hình học thẩm mỹ (có thể gọi là) là ở các giằng gió chéo nhỏ – không
phải tất cả đều được thể hiện trong bản vẽ – tại các điểm nối giữa giàn
và xà gồ. Những điều này giúp làm cứng cấu trúc chống lại gió. Chúng
được cắt bỏ phần mép ('vết cắn' ở hai bên) để trang trí. Một số loại gỗ
tạo nên giàn cũng có thể nhìn thấy được bên trong.
Trong một số ngôi nhà cổ truyền thống của xứ Wales, cấu trúc
hoàn toàn bằng gỗ (phải). Ở đây, hình thức cũng được điều chỉnh bởi
hình học của việc chế tạo, ngay cả khi một số loại gỗ được sử dụng là
từ những cây mọc theo đường cong. Thật vậy, đôi khi người ta đặc biệt
tìm kiếm những loại gỗ cong để không gian bên trong phù hợp hơn với con
người.* Những cấu trúc như vậy ổn định vì về danh nghĩa chúng có hình
tam giác. Nhưng đường cong của gỗ giúp không gian sống trở nên rộng rãi
hơn một chút.
Kiến trúc luôn liên quan đến sự thỏa hiệp giữa các loại hình học
khác nhau. Trong những ngôi nhà có khung nhàu nát có sự dung hòa giữa
hình học xây dựng và hình học con người. Hình học xã hội cũng được sửa
vụn bánh
đổi để phù hợp với các không gian hình chữ nhật mà hình học tạo ra có
xu hướng tạo ra.
Các hình vẽ trên trang này dựa trên hình minh họa trong:
Peter Smith – Những ngôi nhà ở vùng nông thôn xứ Wales, 1975.
* Xem thêm trang 64 của Curve, trong loạt Notebook Kiến trúc Phân tích.
một giàn khung từ một kiểu nhà khác ở xứ Wales
HÌNH HỌC LÀM – Ngôi nhà xứ Wales 73

BÀI TẬP 8d – thử dùng tăm…
Khối dành cho trẻ em chỉ là một loại vật liệu tiêu chuẩn mà bạn có
thể thử nghiệm trong các mô hình để hiểu cách thức hoạt động của
hình học. Ví dụ, hãy thử dùng tăm, diêm, mì ống (penne, spaghetti…),
que kẹo, bìa cứng
các loại và trọng lượng khác nhau, dây móc áo, dây thừng, vải co
giãn… thậm chí cả những viên bi (mặc dù chúng rất khó…). Khám phá
xem các đặc điểm bẩm sinh của từng loại – tính đồng nhất, độ
thẳng, độ cứng, tính linh hoạt… – ảnh hưởng như thế nào đến các
loại hình thức bạn có thể tạo ra với chúng. Bạn sẽ thấy rằng hình
học của quá trình chế tạo không phải là một quy tắc có thẩm quyền
“phải tuân theo” mà là một điều kiện, một ảnh hưởng, một xu hướng… ảnh hưởng đến
cách bạn có thể làm mọi việc (nhưng cũng ngăn cản bạn làm những
việc khác). Một số kiến trúc sư xuyên suốt lịch sử đã
vui vẻ làm việc trong điều kiện của mình; một số đã tìm cách tối ưu
hóa khả năng của nó theo một cách nào đó; những người khác đã mong
muốn vượt qua những hạn chế của nó. Tất cả đều phải có một thái độ
nào đó đối với hình học của quá trình chế tạo (xem thêm trang 90).
người mẫu từ triển lãm 'Đời thực' của Eliasson tại Tate Modern, 2019
Nghệ sĩ Olafur Eliasson thử nghiệm mối quan hệ giữa hình thức và hình
học của việc chế tạo bằng cách sử dụng nhiều loại vật liệu dễ kiếm.
Đặc điểm của từng ảnh hưởng
các hình dạng và hình dạng có thể được tạo ra từ chúng. Ví dụ: lưu ý
rằng các hình thức có thể được làm từ giấy hoặc thẻ khác với các hình
thức có thể được làm từ dây hoặc từ vật liệu co giãn. Trong kiến trúc
cũng vậy. Các đặc tính của vật liệu xây dựng quy định các hình thức có
thể được xây dựng bằng chúng. Thép, bê tông, gỗ, gạch, kính, dây thừng và
cáp… có nhiều hình dạng và kích cỡ khác nhau, được lắp ráp theo nhiều cách
khác nhau và có các đặc tính khác nhau (độ bền, tính linh hoạt,
độ trong suốt…) tất cả đều ảnh hưởng đến hình dạng và không gian có thể được
tạo ra bằng chúng.
Các mô hình từ xưởng của Eliasson minh họa cho nghệ thuật điêu khắc
khả năng của hình học của việc thực hiện. Nhưng với tư cách là một kiến
trúc sư, bạn sẽ phải thêm một lớp phân biệt để đánh giá cách sử dụng các hình
thức đó trong việc tạo dựng địa điểm. Nếu bạn sao chép một số mô hình của
Eliasson hoặc phát minh ra mô hình của riêng mình, hãy xem xét liệu chúng
có phù hợp với việc tạo địa điểm hay không và như thế nào. Hầu hết
dường như đều có khả năng làm mái nhà. Nhưng hãy nghĩ đến nhiều yếu tố
khác nhau: làm thế nào cấu trúc của chúng có thể đạt được ở quy mô lớn hơn
để phù hợp với hoạt động của con người; làm thế nào nó có thể chịu được
thời tiết và thoát nước mưa; nó có thể được nhập như thế nào; ánh
sáng ban ngày có thể được thừa nhận như thế nào; liệu có đủ không gian
sử dụng được hay không (về khoảng không, v.v.)… Việc tạo địa điểm
liên quan đến nhiều cân nhắc thực tế mà việc tạo mô hình điêu khắc không có.
Trên các phương tiện truyền thông – tạp chí, sách, internet – hãy tìm
kiếm những ví dụ mà các kiến trúc sư đã tìm cách khai thác niềm hứng thú
điêu khắc của hình học chế tạo. Có rất nhiều ví dụ. Nhưng hãy tự đánh giá
xem chúng hoạt động tốt như thế nào trong việc tạo dựng địa điểm. Hãy
Bạn có thể tìm hiểu rất nhiều về hình học của quá trình chế tạo và về nhìn vào các cấu trúc và công trình xây dựng của chúng, cách chúng đổ
các vấn đề nảy sinh với nó, bằng cách thử tạo các hình khối bằng những vật nước mưa, cách các kiến trúc sư tạo lối vào cho chúng, cách ánh sáng đi
liệu đơn giản như tăm… và sau đó thử biến chúng thành những tác phẩm kiến vào… tất cả những yếu tố đó liên quan đến việc tạo dựng địa điểm chứ không
trúc thô sơ. chỉ là hình thức điêu khắc đơn thuần.
74
Các đầu của phiến đá không Các ván sàn mà các phiến đá được Cánh cửa có hình dạng
được hiển thị trên các mặt gắn vào không được hiển riêng của nó.
cao cuối. thị. Nó xoay ra ngoài.
Niềng răng chéo giúp

kết cấu trở nên cứng chắc.
HÌNH HỌC SẢN XUẤT – vật liệu xây dựng
Vật liệu có hình học bẩm sinh của chúng. Việc xây dựng một nhà kho
đơn giản (ở trên) được điều chỉnh bởi hình dạng của gỗ và đá phiến
mà nó được xây dựng. (Tôi đã trình bày khung kết cấu bên trong, có
hình học riêng, được vẽ nét đứt trong bản vẽ.) Mái nhà được dựng
chéo để thoát nước.
Hình dạng của bê tông cốt thép được điều chỉnh bởi hình dạng
của việc chế tạo ván khuôn (trong trường hợp này là gỗ) mà nó được
đổ vào (trái).
Khung thép được điều hòa bởi hình dạng của dầm thép… (phía
dưới bên trái).
Đôi khi, như trong trường hợp đồ mộc truyền thống của
Nhật Bản, hình học chế tạo trở nên thẩm mỹ, thơ mộng theo đúng
nghĩa của nó (bên dưới).
HÌNH HỌC SẢN XUẤT – vật liệu xây dựng 75

TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: hình học của một ngôi nhà
Ngôi nhà của chúng tôi có những bức tường có độ dày khác nhau, tất cả
đều được xây bằng cùng một loại gạch. Các bức tường bên trong dày một
viên gạch. Một số bức tường bên ngoài dày bằng hai viên gạch. Những
người khác, đối mặt với thời tiết hiện tại, có hai lớp gạch với khoảng
cách 2 inch (51mm). Nó được xây dựng vào đầu thế kỷ XX. Vật liệu và phương
pháp xây dựng đã thay đổi kể từ đó.
Trong sổ tay của bạn... hãy tìm hiểu xem hình học của việc tạo ra (có thể có nhiều hơn nhưng tôi không chắc về độ sâu của móng tính
ảnh hưởng/điều kiện hóa cách xây dựng ngôi nhà bạn đang ở như thế nào. từ mặt đất). Ngoài ra còn có mười hai lối gạch giữa đầu tầng dưới
Bên trên là nhà của tôi; nó được xây dựng khoảng một trăm năm
trước. Hình vẽ 4 và 2 ở trang sau thể hiện tầng trệt (US 1) và tầng cửa sổ và bệ cửa sổ tầng trên, mặc dù hai trong số này được chiếm
1 (US 2). Đối với ngôi nhà ban đầu, chúng tôi đã thêm phần một tầng bởi lanh tô bê tông đỡ bức tường ngay phía trên cửa sổ. Tổng thể là
(chỉ hiển thị trong đường viền ở sơ đồ tầng trên, 2). một bài tập trong việc hài hòa kích thước của bức tường và các khe
hở của nó với kích thước của viên gạch tiêu chuẩn. Đây là hình học
Mặc dù các bức tường được bao phủ bên ngoài bằng một lớp xi của việc chế tạo.
măng và bên trong bằng thạch cao, tôi biết chúng được xây bằng gạch
đất sét nung, lớn hơn một chút so với gạch được sử dụng ở Anh ngày
nay, cao 3" x rộng 4½" x dài 9" (76mm). x 114mm x 229mm). Hình dạng
của gạch quyết định hình dạng của các bức tường. Nguyên tắc cơ bản
là những viên gạch có kích thước tiêu chuẩn này được đặt theo các
lớp đều nhau bắt đầu trên nền bê tông nằm ngang đều được đổ vào
rãnh đào trong lòng đất và được phép đông cứng. Các mối nối vữa, cả
ngang và dọc, đều rộng ½” (12 mm).
Toàn bộ cuốn sách đã được viết về sự tinh tế của
xây tường gạch – không có chỗ để nhắc lại ở đây – nhưng nguyên tắc
cơ bản này cho thấy việc: xây tường gạch thẳng đứng, vuông góc với
trọng lực và nền ngang; làm
các lỗ hình chữ nhật và ngang/dọc; làm cho chiều dài của bức
tường bằng một nửa số viên gạch (không phải lúc nào cũng có
thể); và tạo ra chiều cao của các bức tường, bệ cửa sổ và đầu,
toàn bộ số bậc phía trên nền móng (điều này cũng không phải lúc
nào cũng có thể thực hiện được).
Ở đây, để minh họa (phải), là một phần bức tường của ngôi nhà
tôi đã được lột bỏ lớp trát xi măng. Có sáu viên gạch nguyên vẹn từ
Tường gạch có thể được xây dựng theo bất kỳ kích thước nào. Tuy
góc tường đến cửa sổ. Cửa sổ là nhiên, đặc biệt với những bức tường có kích thước vừa phải và nhỏ,
rộng năm viên gạch và cao 21 viên. Sau đó có thêm sáu viên gạch nữa việc làm cho chúng có chiều dài toàn bộ bằng nửa chiều dài viên
gạch và toàn bộ chiều cao của viên gạch là điều hợp lý. Điều này sẽ làm
ở góc bên kia. Bệ cửa sổ
giảm đáng kể số lượng gạch phải cắt. Cây lanh và ngưỡng cửa phải phù hợp với gạch
(trong bản vẽ) là mười hai viên gạch phía trên nền bê tông- kích thước quá.
76
1 kết cấu mái
Sàn nhà và mái nhà của tôi cũng được điều chỉnh bởi hình học
Một
của việc chế tạo. Bạn có thể thấy từ các bản vẽ rằng mặt bằng có tính
trực giao, bao gồm các hình chữ nhật có các bức tường đối diện song
song. Điều này không chỉ phù hợp với hình dạng hình chữ nhật của gạch
mà còn giúp việc xây dựng tầng trung gian và mái nhà trở nên dễ dàng
hơn. Hình 3 cho thấy hướng của các thanh giằng sàn cách đều nhau ở
tầng dưới của ngôi nhà ban đầu và các xà nhà trên mái nhà trên phần bổ
Sơ đồ 2 tầng trên
sung của chúng tôi.
(Các vì kèo có khoảng cách rộng hơn nằm trên mái kính của nhà kính
hoặc phòng tắm nắng.) Như trong những ngôi nhà ở xứ Wales ở trang 73,
các tấm ván sàn chạy vuông góc với những thanh dầm này; và trần nhà
bảng được cố định vào mặt dưới của chúng.
Hình 1 thể hiện các xà và gờ song song của mái nhà nguyên bản.
c
Các thanh xà (không được hiển thị) trên đó các tấm mái được cố định
chạy song song với nhau và vuông góc với các xà nhà này.
Các phiến đá được đặt theo hình dạng riêng của chúng. Chúng
cũng giống như những viên gạch, có kích thước tiêu chuẩn – trong
trường hợp này là 14” x 7” (356mm x 178mm). Chúng được đặt như thể
hiện trong bản vẽ ở trên. Vì chúng có hình chữ nhật nên chúng nằm gọn
kết cấu 3 tầng
gàng cạnh nhau thành hàng (còn gọi là khóa học). Nhưng mép dưới của
mỗi phiến đá phải chồng lên nhau hai lớp bên dưới để nước không rò rỉ
qua các mối nối.
Người ta thường vẽ sơ đồ tầng trên ngay phía trên tầng dưới

kế hoạch, để chúng có thể được đọc bằng trực giác. Trong sơ đồ ngôi
nhà của tôi, bạn có thể thấy rằng sơ đồ tầng trên không chính xác
phù hợp với phần dưới. Tại điểm (a) bức tường gạch ở tầng trên không có
tường ở bên dưới nên nó phải được đỡ trên một dầm thép (chỉ ở điểm c). Một
bức tường khác ở tầng trên (b) chỉ được đỡ trên sàn gỗ,
nhưng nó nhẹ, không được làm bằng gạch mà bằng những tấm ván rơm nén.
Nói chung trọng lượng của các bức tường ở tầng trên phải được đưa
thẳng xuống mặt đất thông qua các bức tường tương ứng bên dưới.
Sự thừa nhận về độ thẳng đứng không đổi của lực hấp dẫn cũng là một yếu
tố trong hình học của quá trình chế tạo. Sơ đồ tầng 4 phía dưới
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: hình học của một ngôi nhà 77
Cửa sổ và cửa ra vào cũng được điều chỉnh bởi hình học
của quá trình chế tạo (trái). Chúng phù hợp với các lỗ hình chữ
nhật, kích thước bằng gạch, trên tường. Chúng được làm từ những
miếng gỗ thẳng, có tiết diện hình chữ nhật (ở trên, mặc dù
ngày nay cửa sổ không được làm như thế này). Các tấm kính nhỏ
đều có kích thước như nhau nên kính có thể được cắt theo kích
thước tiêu chuẩn. Cửa sổ hình chữ nhật, giống như cửa ra vào,
dễ đóng mở hơn. Các cửa sổ phía dưới trong hình (trái) có bản
lề hướng xuống một bên. Phần trên có bản lề ở phía trên. Hình
học tạo điều kiện cho cách các bộ phận trong tòa nhà có thể di
chuyển – mở và đóng – cũng như cách chúng được tạo ra.
Có những thành phần khác trong ngôi nhà cũng tuân theo
hình học chế tạo. Một số bức tường và sàn nhà được hoàn thiện
bằng gạch đất sét hình chữ nhật. Một số tầng ở tầng dưới có
sàn gỗ – khối gỗ, 9" x 2¾" (229mm x 70mm) – được đặt theo mô
hình xương cá thông thường (bên dưới). Các khối được cắt ở nơi
chúng gặp các bức tường.
Bây giờ hãy đo nơi bạn sống và vẽ ra những cách mà hình
học tạo nên hình dạng của nó. Điều này có thể xảy ra bất kể vật
liệu xây dựng nào được sử dụng.
78
HÌNH HỌC CỦA SINH VẬT – về vòng tròn
Kiến trúc là một đấu trường trong đó các loại hình học khác nhau tranh nhau sở thích. Nó không
phải là một chiến trường, bởi vì hình học không thể chiến đấu được. Nhưng cùng với nhau, những
loại hình học khác nhau này mang đến cho kiến trúc sư những lựa chọn, những phương án sẽ chiếm ưu
thế trong một thiết kế. Rất thường xuyên, chúng cũng liên quan đến sự thỏa hiệp.
Các hình học mà chúng tôi đã xác định cho đến nay (chúng tôi vẫn chưa xác định được
tất cả chúng) trong các bài tập này
bao gồm: • vòng tròn địa điểm có tâm của nó;
• hình học của thế giới với bốn hướng ngang và hai hướng dọc;
• hình học của con người (như một tổng thể, với bốn hướng...);
• trục sinh ra bởi ô cửa; • hình học của
sự liên kết; • nhân trắc học (hình
học của các bộ phận và khả năng di chuyển của con người); • hình học xã hội (hình
học của con người với nhau); • và hình học chế tạo (liên quan
đến tính chất của vật liệu xây dựng)
als và lực hấp dẫn không đổi).
Chúng ta có (ít nhất) hai loại hình học nữa để xem xét trong các bài tập sau: cây
hình học lý tưởng; và hình học phức tạp, nhiều lớp, biến dạng, biến dạng....
Khi phân tích một tác phẩm kiến trúc, chúng ta thấy những hình học này chồng lên nhau
và cọ sát vào nhau, đôi khi xung đột, đôi khi cộng hưởng, đôi khi dường như tồn tại ở những
lĩnh vực riêng biệt. Thật hiếm khi có thể làm cho tất cả các dạng hình học khác nhau của
kiến trúc phối hợp hài hòa với nhau. Vì vậy, một tác phẩm kiến trúc thể hiện sở thích, sự
lựa chọn của kiến trúc sư để đưa ra e
ưu tiên cho một hoặc nhiều trong số đó.
Với những điều này, giờ đây chúng ta có thể đánh giá hình tròn như một dạng sơ đồ
kiến trúc. Trong các cuộc tập trận gần đây của chúng tôi, nó đã gặp phải một số vấn đề. Nó
có thể phản ánh rõ ràng vòng tròn vị trí với trung tâm tiêu điểm của nó. Nó có thể liên
quan chặt chẽ đến hình dạng của con người với bốn hướng ngang và hai hướng dọc, đồng thời
với đôi mắt trong đầu có thể xoay để quan sát thế giới một cách toàn cảnh. Vòng tròn cũng Trại thợ săn Masai
có thể liên quan chặt chẽ đến hình học xã hội của mọi người trong một nhóm. Nhưng bây giờ
chúng ta đã thấy rằng hình tròn có thể gặp phải các vấn đề cả về hình học của nơi ở (và đồ
nội thất mà nó có thể cần để chứa) cũng như về hình học của việc chế tạo.
Mặc dù vậy, có một số hình học chế tạo phù hợp với sơ đồ hình tròn. Những người thợ
săn Masai có thể dễ dàng tạo cho mình một vòng tròn bảo vệ bằng gỗ cọ có gai nhọn (bên phải,
giữa phía trên). Và kiểu tipi bản địa của người Mỹ (phải), trong đó các cột tựa vào nhau
theo hình nón ổn định sẽ tạo ra một không gian hình tròn một cách tự nhiên. Yurt hay còn
gọi là ger của người Mông Cổ (bên dưới), trong đó một lưới các thanh tiện linh hoạt tạo
thành một vòng tròn một cách tự nhiên khi uốn cong xung quanh để cố định vào các thanh chắn
của ô cửa, cũng tạo ra một vòng tròn có thể ở được. (Mạng lưới được thiết kế phù hợp để vận
chuyển. Cả tipi và yurt đều có khả năng chống chịu thời tiết bằng da hoặc vải dẻo.)
Mặc dù đến từ các nền văn hóa khác nhau, những ngôi nhà hình tròn này có cách bố trí
bên trong nhìn chung phù hợp với cú pháp không gian của một lò sưởi trung tâm (để nấu nướng
cũng như sưởi ấm) với những chỗ ngủ được bố trí xung quanh nó. Tất cả chúng đều có một 'mỏ
neo' không gian theo trục. Trong trường hợp trại Masai, đây là một cái cây. trong yurt cấu trúc tipi của người Mỹ bản địa
và tipi nó là một bàn thờ hoặc điện thờ. (So sánh ngôi nhà Skara Brae ở trang 45.)
điện thờ
bàn thờ
Cấu trúc yurt của người Mông Cổ
* Xem thêm Đường cong, trong loạt Sổ tay Phân tích Kiến trúc.
Kế hoạch yurt của người Mông Cổ kế hoạch tipi của người Mỹ bản xứ
HÌNH HỌC CỦA SINH VẬT – về vòng tròn 79

BĂ CA
HƯỚNG TÂY
PHI
HN
MA
AÍ P
trục cửa
PHÍA
ĐÔNG
1 2 3
BÀI TẬP 8e – bình phương hình tròn So sánh những sơ đồ hình chữ nhật này với sơ đồ của megaron và
phòng tiếp kiến của Quốc vương ở trang 43. Có
những điểm giống nhau và có những khác biệt. Hãy xem xét cả hai.
Bây giờ, hãy thiết kế lại ngôi nhà hình tròn của bạn, có tính đến Cân nhắc sự tinh tế và sử dụng các khối của bạn, thử một vài biến thể
các loại hình học khác nhau, đặc biệt là hình học tạo hình nhưng cũng cho các trường hợp khác nhau, cả về nội dung và ngữ cảnh. Ví dụ: thiết
kế một chiếc cho một người chỉ cần một chiếc giường (bạn có để cửa và
cho phép hình học xã hội, nhân trắc học và hình học của chuyển động.
lò sưởi ở giữa không?) Hoặc cho một cặp đôi muốn ngủ chung giường.
Thiết kế một cái bên hồ và một cái khác trong rừng hoặc trên đỉnh
núi.
Ngôi nhà hình tròn (1) là sự thể hiện trực quan chính xác về
Ví dụ của tôi không có cửa sổ. Bạn sẽ đặt một cái ở đâu? Làm sao
một vòng tròn nơi sinh sống. Nó lưu giữ ký ức về vòng tròn mà bạn đã bạn sẽ quyết định? Xem? Ánh sáng? Chức năng? Sự riêng tư? Thậm chí
vẽ về chính mình trên bãi biển. Lò sưởi trung tâm của nó là trung có những sắc thái trong thiết kế của một ngôi nhà có vẻ đơn giản.
tâm của một khu nhà nhỏ cách nhiệt
bởi một bức tường từ thế giới xung quanh, với tất cả những đau khổ Hình chữ nhật dường như cũng là trung gian hài hòa hơn giữa
và đe dọa của nó. Nhưng đồ nội thất không phù hợp và, có tính đến bốn phương diện của con người và bốn phương ngang của thế giới. Ngay
hình dạng của việc chế tạo, có những cách dễ dàng hơn, hợp lý hơn để cả khi người đó di chuyển xung quanh, bốn bức tường vẫn cung cấp dữ
xây dựng và lợp mái một tòa nhà (xem trang 72). liệu bốn hướng không đổi. Hình chữ nhật đều đặn của căn phòng bốn
Bây giờ hãy xây lại ngôi nhà theo cách mà những viên gạch hình mặt giống như chiếc mỏ neo nhịp nhàng của một bản nhạc mà giai điệu
chữ nhật của bạn 'muốn' bạn xây nó và theo cách dễ lợp mái (mái bằng vang lên xung quanh.
hoặc mái dốc); tức là dưới dạng hình chữ nhật (2).
Mặc dù có những vấn đề cần suy nghĩ liên quan đến việc liên Sẽ là điều dễ hiểu khi định hướng ngôi nhà bằng
kết các khối – sao cho mỗi khối nằm trên hai (trên một khớp) trong ô cửa hướng về phía mặt trời mọc vào buổi sáng, để ánh sáng ấm áp và
quy trình dưới đây – kết quả sẽ gọn gàng hơn và được giải quyết tốt đánh thức. Sau đó, các bức tường khác của nó sẽ liên quan đến phía
hơn. Đồ nội thất có kích thước phù hợp với người ở cũng vừa vặn; có bắc, phía nam và phía tây. Làm được điều này, ngôi nhà hình chữ nhật
sự hài hòa giữa chiếc giường hình chữ nhật và trở thành khung định hướng con người với thế giới, về chân trời và
căn phòng hình chữ nhật. thời gian, nhịp điệu của ngày và đêm. Có sức hấp dẫn tâm lý đối với
Tuy nhiên, lò sưởi trung tâm sẽ gây cản trở, vì vậy hãy chuyển cách mà kiến trúc của một tòa nhà đơn giản có thể định vị con người
nó đến lò sưởi ở phía xa (3). Người ở có thể đặt bàn ở các góc dưới trong mối liên hệ với cả không gian và thời gian.
chân giường nếu muốn.
Ô cửa cũng khá lộ ra ngoài, vì vậy hãy thêm một mái hiên bảo vệ bằng Nhân tiện, tôi không hiểu tại sao những cư dân trong ngôi nhà
cách mở rộng các bức tường bên song song. Đây có thể là một nơi dễ hình chữ nhật của tôi lại nằm trên giường quay đầu về phía cửa ra
chịu để ngồi dưới ánh nắng buổi sáng hoặc ngủ vào một đêm nóng nực. vào. Họ cũng có thể làm theo cách khác, với cái đầu bên đống lửa.
Ngôi nhà vẫn rất cơ bản nhưng trông gọn gàng hơn dưới dạng hình chữ Bạn thích cái nào?
nhật hơn là hình tròn. Ngôi nhà có cửa hướng Bắc sẽ có cảm giác khác biệt
Trục ô cửa cũng có tác dụng mạnh mẽ như trong ngôi nhà hình từ một ngôi nhà có cửa hướng về phía nam. Một ngôi nhà có cửa quay
tròn, nếu không muốn nói là hơn thế. Nội thất vẫn giữ được sự đối về hướng Tây sẽ hướng về khung cảnh chứ không phải mặt trời mọc ...
xứng gắn liền với trục cửa hướng vào trong lò sưởi và hướng ra ngoài với khả năng ám chỉ đầy chất thơ về sự kết thúc hơn là sự khởi đầu.
thế giới. Lựa chọn, lựa chọn…
80
1 cái cây 2 khoảng trống 3 một hình cầu của vị trí
HÌNH HỌC – Nhà Korowai Một khung tường và mái dốc để che mưa được xây trên nền (5).
Các thành phần này cũng được xây dựng bằng lưới các mảnh gỗ thẳng.
Người Korowai ở Tây Papua sống trong những ngôi nhà họ xây trên cây Hình dạng của việc tạo ra tương tự như hình dạng của nơi trú ẩn mà
cao. Những ngôi nhà này là ví dụ về nhiều loại hình học kiến trúc tôi đã cố gắng làm bằng tăm (trang 74). Nơi họ chạm vào, cành cây
khác nhau, đặc biệt là hình học kiến trúc. giúp cung cấp sự hỗ trợ và ổn định.
Việc xây dựng một ngôi nhà trên cây như vậy tuân theo một Tường và mái được lợp bằng lá để chống nước và chống gió (6).
trình tự riêng biệt. Đầu tiên, kiến trúc sư-xây dựng chọn một cây Sàn nhà được trải bằng những tấm vỏ cây chưa trải phẳng, gần như
(1) và dọn sạch những cây khác xung quanh để tạo không gian và ánh hình chữ nhật.
sáng cho nó. Tiếp theo, họ tỉa bớt một số cành phía trên một phần Nhiệm vụ đầu tiên khi ngôi nhà hoàn thành là đốt lửa (!) Trên
để giảm lượng đá cây bị gió cuốn đi nhưng chủ yếu là để tạo khoảng một phiến đá phẳng ở giữa sàn, xác lập vị trí và biến nó thành một
trống cho ngôi nhà giữa các cành (2). Thay vì vẽ một vòng tròn vị ngôi nhà.
trí trên mặt đất, người Korowai thiết lập một vị trí hình cầu trên Ngôi nhà trên cây Korowai là sự kết hợp của các hình học phối
cành cây (3). hợp với nhau: hình tròn (hoặc hình cầu) của địa điểm, với lò sưởi ở
Một số cành được cắt tỉa để tạo sự hỗ trợ đặc biệt cho nền trung tâm; nhân trắc học của thang và kích thước của ngôi nhà; và
tạo thành sàn của ngôi nhà (4). Nền tảng này nằm ngang. Nó thiết lập về cơ bản, nỗ lực hình học trong việc xây dựng một khung thông
khu vực – sân khấu – trên đó cuộc sống của ngôi nhà sẽ diễn ra. Nó thường bằng các loại gỗ thẳng tương phản với sự không đều đặn của
được làm bằng một lưới các mảnh gỗ thẳng, được xếp đều đặn nhất có các cành cây.
thể, một lớp vuông góc với lớp kia (theo hình học của việc chế tạo).
Một chiếc thang bấp bênh với các bậc cách đều nhau, nối nền tảng
trở lại mặt đất.
Một tập phim năm 2011 của loạt phim Human Planet của BBC cho rằng người
Korowai thường không xây những ngôi nhà có mái che quá cao và họ đã xây
Vật liệu phải được vận chuyển lên thang. ngôi nhà này chỉ để làm hài lòng một đoàn truyền hình trước đó!
4 bậc thang và nền tảng 5 khuôn khổ 6 lớp lá bọc
HÌNH HỌC – Nhà Korowai 81

HÌNH HỌC – Farnsworth House
Hình học của việc chế tạo không chỉ tạo điều kiện cho các tòa nhà
được xây dựng theo cách truyền thống từ gỗ, đá và gạch. Nó tạo ra
một 'lực hấp dẫn' mạnh mẽ không kém khi xây dựng bằng vật liệu như
thép cuộn và kính tấm. Ngôi nhà Farnsworth của Mies van der Rohe là
một trường hợp điển hình. Trong thiết kế của nó, hình học chế tạo
được áp dụng một cách nghiêm ngặt. Kết quả là một tòa nhà trực giao
(hình chữ nhật) với không gian được kẹp giữa hai mặt phẳng song
song – sàn và mái. Các cột giữ hai mặt phẳng này cách đều nhau, đỡ
các dầm dài kéo dài suốt chiều dài ngôi nhà. Giữa các nhịp này, dầm
sàn và dầm mái được đặt cách đều nhau để hỗ trợ kết cấu phụ (phải).
Kích thước của sàn và bệ ngoài trời liền kề phù hợp với một số tấm
sàn đá chính xác (bên dưới).
Ngôi nhà Farnsworth là một trong những tòa nhà được phân tích trong Hai
mươi lăm tòa nhà mà mọi kiến trúc sư nên hiểu.
82
MẪU CỔ ĐIỂN – các biến thể megaron
Thông qua một quá trình khám phá bắt đầu từ vòng tròn vị trí với trung
tâm (tiêu điểm) và bao gồm trục cửa, hình học xã hội và hình học kiến
tạo, chúng tôi đã đạt đến một trong những hình thức kiến trúc cổ điển.
Hình thức cổ điển này được tìm thấy trong các tòa nhà trên khắp thế
giới ở mọi nền văn hóa của con người. Nó có nhiều biến thể (một số
trong đó được hiển thị ở trên dưới dạng bản phác thảo 'parti'). Hình
thức cơ bản của nó là một không gian khép kín có một ô cửa, trục của
nó chỉ ra vị trí của tiêu điểm. Trọng tâm đó có thể là một lò sưởi,
một con người, một hình nộm (của một vị thần), một bàn thờ hoặc có
thể là một ô cửa khác. Trọng tâm có thể là bên trong, bên ngoài hoặc
cả hai cùng một lúc. Ngưỡng cửa xác định đường chuyển tiếp -
từ ngoài vào trong và ngược lại.

1
Trục cửa là trục mà con người có thể chiếm giữ và di chuyển dọc
theo. Theo cách này, hình thức cổ điển có thể được coi là một công cụ
liên kết (giữa con người và trọng tâm của sự chú ý) và cũng là một con
đường khát vọng, có lẽ thông qua một loạt các giai đoạn được đánh dấu
bằng các ô cửa (ngưỡng của chúng).
Đây là ba trong số vô số ví dụ: 1. ngôi đền Hy Lạp; 2. nhà thờ

Hồi giáo (trong trường hợp này là Thổ Nhĩ Kỳ); 3. nhà thờ Thiên chúa
giáo. Mỗi người hướng người đó đến: 1. hình nộm của một vị thần và
hình nộm đó về mặt trời mọc; 2. hướng của Mecca (trung tâm tín ngưỡng)
được biểu thị bằng ô cửa mihrab trên bức tường qibla; và 3. bàn thờ
và hướng đông (hướng mặt trời mọc).
Hãy chú ý cách có sự nhắc nhở về vòng tròn vị trí ban đầu dưới
dạng mái vòm hình bán cầu phía trên nhà thờ Hồi giáo và mái vòm hình
bán nguyệt phía sau bàn thờ của nhà thờ.
Ý tưởng về 'nơi tôn nghiêm bên trong' lâu đời hơn rất nhiều so 2
với bất kỳ ví dụ nào trong ba ví dụ này. La Bajoulière, con búp bê đó -
người đàn ông ở thung lũng Loire ở Pháp (trang 8), đã hơn 5000 năm
tuổi. Được xây dựng bằng những tảng đá khổng lồ (cự thạch), nó có một
mái hiên có mái che dẫn vào 'gian giữa', từ đó dẫn đến một cánh cửa
nữa vào căn phòng bên trong bí ẩn.
Các ví dụ khác về hình thức cổ điển này ở các trang trước bao
gồm: Nhà nguyện Woodland của Asplund (Trang 33); St Peter's và Pantheon
ở Rome (trang 35); ngôi đền Tarxien 3000 năm tuổi trên đảo Malta
(trang 38); Đền Rameses II (trang 39); nhà thờ Thiên chúa giáo và
megaron Hy Lạp cổ đại (trang 43); nhà Skara Brae (trang 45); và thậm
chí cả bãi biển nhỏ bé và phù du ở trang 50.
Tất cả đều minh họa những biến thể tinh tế trên dạng megaron cổ
điển. Cố gắng hiểu mục đích và hậu quả của những biến thể này (như thể
bạn là một nhà soạn nhạc đang nghiên cứu một loạt các biến thể về một
chủ đề hoặc sáng tác dưới dạng sonata).
3
MẪU CỔ ĐIỂN – các biến thể megaron 83

Corbelling liên quan

đến việc giảm dần khoảng thời
gian với các khóa học chồng chéo.
Lăng mộ Agamemnon (trái),
gần cung điện cổ
Mycenae ở Hy Lạp, là
một ví dụ được xây dựng
bằng đá
được định hình để tạo thành các
đường đi ngang. Một mái vòm
rầm cũng có thể được xây dựng
bằng những viên đá thô phẳng

(xem ví dụ ở trang đối
diện).
1
BÀI TẬP 8f – lợp mái nhịp lớn
Trong giới hạn của các khối xây dựng của trẻ em, thật khó để khám phá thêm
những cách phức tạp có thể mở rộng không gian nếu vật liệu sẵn có không đủ dài hoặc đủ chắc
chắn để mở rộng chúng trong một lần. Tuy nhiên, bạn có thể thử nghiệm. Đây là ba cách cơ bản
khác nhau; mỗi cái đều có tiền lệ lịch sử của nó. Ở một mức độ nào đó, tất cả có thể được mô
hình hóa bằng cách sử dụng các khối của bạn.
Cấu trúc Corbel
Nguyên tắc của cấu trúc này – đó là giảm nhịp dần dần – có thể được sử dụng trên các không gian
2 hình tròn, hình vuông hoặc hình bầu dục quá lớn để có thể kéo dài trong một lần. Ở đây nó được
dùng để lợp mái trên một không gian hình vuông (1). Đầu tiên người ta phải vượt qua ô cửa. Nếu
nó quá rộng so với một cây ngang, trước tiên bạn có thể thu hẹp nhịp theo các bước (2); các
bước này phải được thực hiện dần dần. Đây là nguyên tắc của corbelling. Nó có thể được áp dụng
cho toàn bộ mái nhà. Không gian mở được giảm bớt bằng cách kéo dài qua các góc (3). Quá trình này
được lặp lại cho đến khi không gian được bao phủ hoàn toàn (4–6). Sử dụng những viên đá nhỏ
hoặc không đều, quá trình này thậm chí còn phải diễn ra từ từ hơn so với các khối xây dựng của bạn.
Nó thường dẫn đến một mái vòm hình nón. Corbelling đã được sử dụng để trải dài một số không
gian rộng lớn, như trong Lăng mộ Agamemnon ở Mycenae, Hy Lạp (ở trên), trải dài gần 15 mét
(50'). Mỗi đường tròn tạo thành một vòm ngang.
Nhiều ví dụ khác về corbelling có thể được tìm thấy từ thế giới cổ đại, tiền sử và tiền
công nghiệp. Có những ví dụ trên các đảo Shetland (ví dụ ở Jarlshof) và Orkney (ví dụ như Skara
Brae, Rennibister Earth House). Có vẻ như các bộ phận
3 những ngôi đền cổ ở Malta (ví dụ Tarxien, trang 38) cũng được lợp theo kiểu này.
(tiếp theo trang 86)
4 5 6
84
Mục đích là xây dựng một ngôi nhà không chỉ đơn thuần là một công trình kiến trúc, vì Tòa nhà của bạn cũng sẽ cần một ô cửa. Điều này cung cấp quyền truy
vậy hãy bắt đầu bằng cách tạo một lò sưởi ở trung tâm của một vòng tròn. cập và thiết lập mối quan hệ với lò sưởi.
Xây bức tường bằng đá, giảm dần đường kính của vòng tròn và làm cho Mặc dù các bức tường nhô ra bên trong nhưng chúng vẫn không sụp đổ.
mỗi đường đi ổn định nhất có thể. Mỗi lớp đá tạo nên một vòm ngang.
HÌNH HỌC LÀM – mái vòm corbel
Có sự phối hợp giữa các vật liệu và các công trình có thể được xây
dựng bằng chúng ngay cả khi những vật liệu đó không có hình dạng đều
đặn. Một ví dụ là loại cấu trúc có thể đã lợp mái cho những ngôi nhà
Skara Brae được đề cập ở trang trước và ở trang 45. Đây được gọi là
mái vòm rầm và nó sẽ không ổn định nếu nó không được xây theo các
vòng tròn đồng tâm bằng đá… như thể hiện trong các bản vẽ. Bản chất
của đá có sẵn là quan trọng. Nó phải được khai thác dễ dàng ở dạng
tấm phẳng hoặc phẳng. Một mái vòm rầm không thể được xây dựng bằng
sỏi tròn hoặc đá cuội. Mặc dù chúng có thể không đều, nhưng những
viên đá phẳng như vậy có thể được xếp thành từng lớp, đường kính
giảm dần để đóng mái vòm trên không gian bên dưới.
(Bạn có thể thử làm điều gì đó tương tự bằng cách sử dụng các mảnh đá
phiến có sẵn trong các cửa hàng đồ làm vườn và đồ DIY, như trong mô hình của tôi.
Không có keo hoặc vữa đã được sử dụng. Nó được giữ lại với nhau bằng trọng lực.*)
*
Bản tua nhanh thời gian về mái vòm tay cầm của tôi có trên
Cuối cùng mái vòm đã hoàn thành, để lại một lỗ khói trên đỉnh. Instagram: instagram.com/analysingarchitecture (đăng ngày 2 tháng 7 năm 2021).
HÌNH HỌC LÀM – mái vòm corbel 85

Cột và dầm
Một cách khác để mở rộng không gian lớn hơn là thêm các cột trung gian (1, 2). Điều này làm
giảm nhịp để phù hợp với độ dài và độ bền của vật liệu sẵn có (3).
Sau đó, kết cấu phụ, mái hoặc lớp phủ sàn có thể được xây dựng trên cấu trúc chính gồm cột
và dầm (4).
Cấu trúc này đã được sử dụng từ thời Ai Cập cổ đại và trước đó. Đó cũng là nguyên
tắc của megaron Mycenaean (ở trên), trong đó bốn cột giảm nhịp đồng thời cho phép lò sưởi
2
giữ được vị trí trung tâm. Miễn là các cột ổn định (không bị đổ) thì không cần tường ngoại
vi (5), tạo ra khoảng trống giữa các cột.
Cấu trúc gồm các cột và dầm (trụ và lanh tô) được gọi là trabeated. Trong các
mô hình khối của bạn, chẳng hạn như trong (ví dụ) các ngôi đền Hy Lạp cổ đại, không
có độ cứng đối với mối nối giữa cột và dầm, và do đó độ ổn định của chúng phụ thuộc
vào đường kính của cột có đủ để đứng vững trên đế của nó hay không. Trong các hệ
thống kết cấu khác – khung gỗ, bê tông cốt thép và khung thép – có thể đạt được độ
ổn định với các bộ phận mỏng hơn bằng các mối nối cứng và có thể được giằng bằng
các thành phần chéo. Đây là trường hợp (không có giằng chéo) trong thiết kế của
Mies van der Rohe cho Ngôi nhà Farnsworth (phía dưới bên trái và trên trang 82). 3
Mặt bằng mở với cấu trúc được cung cấp bởi các cột là nguyên tắc đằng sau ý tưởng Dom-
Ino của Le Corbusier (1918, phía dưới giữa) có ảnh hưởng trong kiến trúc thế kỷ 20. Những
không gian có cột mở như vậy thường thấy ở các kết cấu khung thép và bê tông cốt thép.
Trong ngôi nhà Dom-Ino của Le

Mặc dù rõ ràng là một cấu trúc cột và Corbusier, các cột bê tông cốt thép
dầm, nhưng sự ổn định về cấu trúc của Ngôi cung cấp kết cấu hỗ trợ cho sàn và mái,
nhà Farnsworth của Mies van der Rohe để lại không gian cho việc lập kế hoạch linh hoạt. Của nó
phụ thuộc vào các mối hàn cứng giữa các độ ổn định cũng phụ thuộc vào các mối nối
cấu kiện và vào các trụ được cắm sâu cứng giữa các cột với sàn bê tông và tấm
vào bê tông. mái. 5
86
Vòm
Không thể xây dựng một mái vòm điển hình bằng các khối xây dựng dành cho trẻ em nếu
không cắt chúng thành các hình dạng thích hợp (ở trên). Nhưng bạn có thể xây một
vòm rất đơn giản (1, 2), chỉ bao gồm hai 'viên đá' (voussoirs) với một 'viên đá then
chốt'. Bạn sẽ thấy rằng các tòa tháp ở mỗi bên (trụ) cung cấp trọng lượng cần thiết
để ngăn 'vòm' lan rộng và sụp đổ. Mặc dù mái vòm đơn giản này không phức tạp như
cấu trúc của một nhà thờ có mái vòm, nhưng nó thể hiện nguyên tắc làm cơ sở cho cấu
trúc sau này (bên dưới). Vòm và mái vòm của nhà thờ được xây dựng bằng nhiều mảnh nhỏ hơn
những mảnh đá được cắt chính xác thành hình dạng. Hãy chú ý trong bản vẽ rằng
nhà thờ này (Strasbourg) cũng có những trụ tường ngăn không cho vòm lan rộng.
Nó có 'các trụ bay' nghiêng vào trong để giúp mái vòm không bị sập.
Chính trạng thái cân bằng động này khiến một số người nhận xét rằng cấu trúc cột 2
và lanh tô dường như 'đã chết' (với các dầm chỉ nằm vô hồn trên các cột) trong
khi vòm và mái vòm vẫn 'sống động' với các lực tương tác chạm thẳng xuống mặt đất.
Những thách thức và cơ hội của thiết kế kết cấu rất hấp dẫn. Nhiều kiến
trúc xuyên suốt lịch sử - từ thời cổ đại đến thời hiện đại - là minh chứng cho
sức mạnh kết cấu. Nhưng điều đáng ghi nhớ là kiến trúc trước hết quan tâm đến
việc đóng khung con người và hoạt động của họ. Không gian được kéo dài bởi một
dãy các mái vòm – với mái vòm ở giữa – trong thánh đường lớn nhất tạo nên mối
quan hệ trục giữa người thờ phượng và bàn thờ (3, 4).
Xem thêm trang 75 của Curve, trong loạt Notebook Kiến trúc Phân tích. 4

TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: hình học cấu trúc
ngôi nhà được xây bằng đá phiến, từ phía bắc xứ Wales phần
Trong sổ tay của bạn... hãy tìm và vẽ ví dụ về cấu trúc
hình học. Trong bài tập trước, không thể mô hình hóa tất cả các
biến thể có thể có của hình học kết cấu và kết cấu được tìm thấy
trong các tòa nhà cổ và hiện đại.
Việc sử dụng khối trẻ em quá hạn chế. Nghiên cứu các tòa nhà bạn
ghé thăm và những tòa nhà khác bạn thấy trong các ấn phẩm để hiểu
thứ tự cấu trúc của chúng. Đừng quên nghiên cứu mối quan hệ giữa
trật tự cấu trúc và tổ chức không gian, như đã thảo luận trong
chương 'Không gian và cấu trúc' trong Phân tích Kiến trúc: Ngôn
kế hoạch
ngữ phổ quát của việc tạo dựng địa điểm. nhà thờ gỗ Na Uy
Hãy thử nghiệm với hình học cấu trúc trong thiết kế của riêng bạn.
Nhà Tugendhat, Brno, Mies van der Rohe, 1931 Nhà thờ Salisbury
88
mặt cắt ngang

phần dài
Mái vòm bên trong của Nhà nguyện Woodland của Asplund giới
thiệu một hình học xây dựng mâu thuẫn với phần mái nhà.
hình học truyền thống của việc chế tạo. Asplund đã làm điều này vì những lý do đặc biệt
mang tính thi ca - để tạo ra một 'bầu trời' nhân tạo tươi sáng trên 'vòng tròn' của mình.
ở trong rừng' (xem trang 33).
Bên ngoài, nhà thờ của ông trông giống như một ngôi nhà
nhỏ có mái hông đơn giản (bên dưới), cũng có hình dáng giống như
một kim tự tháp (lăng mộ của một Pharaoh). Bên trong, đó là một
vòng tròn đá cổ dưới mái vòm của bầu trời nhân tạo đó, cùng nhau
tạo nên vòng tròn xã hội của những người đưa tang xung quanh đứa
trẻ đã chết trong quan tài của nó trên catafalque. Các hình học
không hài hòa tự nhiên. Phải có sự thỏa hiệp; và Asplund làm cho
nó nằm trong cấu trúc mái nhà ẩn. Bạn có thể nghĩ thiết bị của
kế hoạch
Asplund như một sân khấu, theo nghĩa là anh ấy tạo ra một khung
Mâu thuẫn trong HÌNH HỌC – vì một lý do nên thơ cảnh nhân tạo bên trong vật chứa hình dạng bên ngoài của nhà
nguyện. Như thường lệ, những 'cảnh sân khấu' như vậy có thể Nhà
nguyện Woodland của Asplund đã là chủ đề trước- (nhu cầu) không tuân theo các hình học thực dụng giống như quan sát thông thường trước
đó (liên quan đến việc sử dụng trục cửa của các tòa nhà. sự xuyên thấu và hình
chiếu , trang 33). Bây giờ chúng ta có thể xem xét nó Hãy tự mình xem xét lại những tuyên bố đôi khi cạnh tranh nhau và quan sát một
cách mà kiến trúc sư của nó, trong khi là nhà thực dụng của hình học chế tạo và của thi ca về mặt hình học của chế tạo, nhận thấy mình
có tính sân khấu. Một số nhà phê bình và nhà lý thuyết có thể lập luận rằng phải đối mặt với một cuộc xung đột trong hình học. Anh ấy đã
giải quyết những điều này trong 'sự thật' (hoặc có lẽ là 'ý nghĩa') của kiến trúc một cách trung thực mà anh ấy đã làm vì những lý do
đầy thi vị. tuân thủ hình học của việc chế tạo. Những người khác có thể phản đối Nói chung, khung mái của nhà nguyện có ý nghĩa đó bằng
cách gợi ý rằng 'sự thật' đầy chất thơ là một khát vọng cao hơn, hình học ba chiều mà chúng ta mong đợi ở một tác phẩm truyền
thống và rằng sự thỏa hiệp của Asplund là một nét vẽ thiên tài. Kết cấu mái gỗ gì. Nhưng bạn có nghĩ giống như Asplund chèn vòng tròn
không?
vị trí – dưới dạng vòng tròn các cột – vào hình chữ nhật của mặt
bằng, nên anh ấy muốn tạo thành một mái vòm (mái vòm) trên vòng
tròn đó, bên trong cấu trúc mái nhà. Biểu tượng của ông là bầu
trời trên một khu rừng phát quang vượt thời gian, nơi các nghi
thức tang lễ đang được thực hiện. Ánh sáng đi vào để phản chiếu
bề mặt bên trong màu trắng mịn của mái vòm từ đèn chiếu sáng trên
mái nhà ở sườn núi, điều này cũng tạo ra sự tiếp xúc với bầu trời.
Hình dạng hình cầu của mái vòm không vừa với khung gỗ của
mái nhà; nên Asplund phải thỏa hiệp. Để tìm vị trí cho dạng hình
bán cầu của nó giữa hình dạng đường thẳng của mái nhà, Asplund
'cắt bỏ' một phần cấu trúc mái gỗ (giống như người bộ tộc Korowai
cắt những cành cao trên cây của họ để tìm chỗ cho ngôi nhà mới của
họ, trang 81). Thiết kế của ông chứa đựng sự xung đột giữa hai
hình học khác nhau.
Kỷ luật/thẩm quyền trong việc chế tạo hình học của cấu trúc
mái nhà bị trái ngược với điều mà Asplund rõ ràng coi là mục đích
cao cả hơn – biểu tượng đầy chất thơ của nơi ông thiết kế cho đám
tang của trẻ em. Nhà nguyện Woodland, Erik Gunnar Asplund, 1918
Mâu thuẫn trong HÌNH HỌC – vì một lý do nên thơ 89

HÌNH HỌC – thái độ Nối, dệt, xây dựng, tiện... tất cả đều gợi lên hình học của
quá trình chế tạo. Và ngay khi bạn – kiến trúc sư – bắt đầu can
Hình học của việc tạo ra không ảnh hưởng đến hình thức của các địa thiệp về mặt vật lý, để thay đổi thế giới bằng cách xây dựng (chứ
điểm được xác định đơn thuần bằng sự lựa chọn và nghề nghiệp (ví dụ không chỉ ở) một nơi, thì những gì bạn làm, dù với tư cách là nhà
như trong cảnh quan). Biến tán cây thành nơi trú ẩn chỉ bằng cách thiết kế (tâm trí) hay là nhà thiết kế và xây dựng, đều được thông
ngồi dưới nó, hay độ dốc của cồn cát thành chỗ ngồi bằng cách ngồi báo. bởi những gì bạn muốn đạt được và bởi thái độ của bạn đối với
trên nó, hoặc biến hang động thành ngôi nhà bằng cách sống trong hình học của việc chế tạo.
đó, không gợi lên hình học của việc tạo dựng. Nhưng ngay khi một Lúc đầu, bạn có thể hài lòng với việc kết hợp một số công
kiến trúc sư can thiệp về mặt vật lý, thay đổi thế giới – dù chỉ trình thô sơ bằng cách sử dụng bất cứ thứ gì bạn có trong tay.
một chút – bằng cách xây dựng một cái gì đó, thì ảnh hưởng của hình Ví dụ, bạn có thể làm chỗ ngồi của mình trên cồn cát từ những mảnh
học trong quá trình chế tạo sẽ phát huy tác dụng. gỗ lũa tìm được. Nhưng đây chỉ là một trong những thái độ khác nhau
mà bạn có thể áp dụng đối với hình học của quá trình chế tạo. Có
những lựa chọn thay thế. Bạn có thể hành động dựa trên cơ sở hình
học của quá trình sản xuất là:
• chỉ là điều kiện xây dựng, một yếu tố phải được tính đến
nhưng không quá mức cần thiết để xây dựng những gì có thể
được đánh giá là một cấu trúc 'đủ tốt';
• một cái gì đó tương tự như chương trình di truyền của việc

xây dựng, một thẩm quyền điều hòa cần được tuân theo để
theo đuổi hình thức xây dựng hoàn hảo, có thể là tích hợp
một cách hữu cơ;
• sự áp đặt của con người (mà một số người coi là đáng nghi
Kiến trúc sư vòng thân cây với một chiếc ghế dài phải tìm ngờ về mặt đạo đức) lên hình dạng tự nhiên của vật liệu,
cách tạo ra một hình tròn (hoặc có thể là hình bát giác, lục giác, và do đó cần phải bị phản đối;
ngũ giác ...) bằng cách ghép các mảnh gỗ thẳng lại với nhau. Người • đấu trường thể hiện sự khéo léo, công nghệ, kỹ năng, sự táo
kiến trúc sư xây tường cho cửa hang của mình phải đan keo từ những bạo, năng lực...;
cây gậy hoặc xây những viên đá chồng lên nhau có tính đến trọng lực • trần tục, nhàm chán, gắn bó với trái đất... một yếu tố cần
và hình học để tạo ra những vật liệu phù hợp, lắp hình học đó vào được chuyển hóa (vì mục đích thơ ca và thẩm mỹ) bằng sáng
miệng hang không đều. chế.
Mỗi thái độ đối với hình học của việc chế tạo đều gắn liền
với niềm tin riêng của nó và khẳng định những ưu điểm riêng của nó. Có
không có ai có thái độ đúng đắn đối với hình học của việc chế tạo.
Kết quả của sự đa dạng này là tính bừa bãi của kiến trúc. Đó là một
phần lý do tại sao một ngôi nhà tranh lại khác với một nhà thờ
Rococo, một ngôi đền Cổ điển khác với những gì được gọi là
'blobitecture'. Hình học của quá trình chế tạo là lãnh thổ của triết
học không lời. Thái độ đối với nó trải dài trên một phạm vi từ sự
phục tùng và phục tùng đến sự lật đổ và siêu việt.
Từ xa xưa, chúng ta đã tôn vinh khả năng của mình trong việc
đạt được những công trình vượt qua sự thô sơ, 'đủ tốt'. Những thành
tựu của chúng ta càng vượt xa những gì được cho là có thể, thì chúng
ta càng cảm thấy chúng đáp ứng tốt hơn khát vọng vượt qua những giới
hạn của Tự nhiên.
Ngay cả kiến trúc sư dùng một cây gậy vẽ một vòng tròn quanh
mình trên cát cũng gợi lên hình học tạo hình bằng bán kính của chiếc
thuyền xoay và đầu của cây gậy.
Nếu bạn có thể nâng được một phiến đá nặng mười tấn lên đỉnh của ba tảng
đá khác đang đứng thẳng, thì bạn cũng sẽ cảm thấy tự hào về khả năng con
người của mình có thể đạt được, vượt qua những giới hạn của Tự nhiên.
90
TÂM – BIỆN PHÁP THIÊN NHIÊN
Trong kiến trúc, hình học của quá trình chế tạo được coi là một đấu
trường để rèn luyện khả năng thực hiện của trí óc (sự khéo léo, phát
minh...) hoặc như một sự kiềm chế (một hạn chế bất tiện và khó chịu)
đối với khát vọng của nó. Hình học của quá trình chế tạo là một lĩnh
vực trò chơi mà tâm trí thiết kế gặp nhau
Thiên nhiên. Được để yên, Tự nhiên chiếm ưu thế nhờ hoạt động của
những đặc tính, quá trình, lực lượng không thể lay chuyển và thiếu
suy nghĩ của nó. Tâm trí bắt đầu làm điều gì đó (kiến trúc) sẽ thấy
mình đang cạnh tranh với Tự nhiên; những nỗ lực hành động của nó bị
quy định bởi những đặc tính, quá trình, lực lượng đó. Nói một cách
đơn giản, tâm trí có ba lựa chọn: phục tùng; phấn đấu vượt qua; hoặc
nỗ lực tìm ra sự hài hòa nào đó giữa khát vọng của nó và những điều
kiện do Tự nhiên áp đặt. Nó hơi giống như Hamlet đang băn khoăn
liệu 'tồn tại hay không tồn tại'.
Thái độ khác nhau
từ Edward S. Morse – Những ngôi nhà Nhật Bản… (1886), 1961.
kết cấu. Trong hình, một cành cây uốn cong được sử dụng làm góc của
một căn phòng nhỏ, tạo thành một nửa khung của lỗ quan sát hình bầu
dục. Kết quả là sự tương tác hấp dẫn giữa hình dạng tự nhiên và xu
hướng hình chữ nhật của các đường thẳng.
Điều này đã được thực hiện không phải do sự cần thiết mà là do sự
lựa chọn - của một nhánh cụ thể, hình thức của nó thúc đẩy và đáp
ứng tầm nhìn của người thiết kế - và ý định có chủ ý.
Nó minh họa khả năng của trí óc trong việc sử dụng hình học của
công việc chế tạo như một giao diện để chiêm ngưỡng mối quan hệ đầy
chất thơ giữa bản thân nó và các hình thức của sự vật tự nhiên như
cây cối, đá, nước, ánh sáng... Cành cây tượng trưng cho sự bất quy
tắc tự nhiên được đặt giữa các vật liệu khác đã được 'khử tự nhiên'
bằng cách cưa, bào, vuông, làm mịn, đánh bóng. Kết quả là mang tính
thẩm mỹ và hấp dẫn về mặt triết học.
Đôi khi hình học của quá trình chế tạo được trình bày như
Phòng chôn cất của Maes Howe (ở trên, Orkney), tiêu chuẩn của sự thanh đạm, thắt lưng buộc bụng, lòng đạo đức, tuân thủ 'luật lệ của
được xây dựng vào khoảng năm 2600 trước Công nguyên. Nó được xếp Chúa'… (xem trang tiếp theo).
vào loại 'tiền sử', 'nguyên thủy', 'thô sơ'. Tuy nhiên, nó minh họa
sự khéo léo của tâm trí đã nghĩ ra nó. Nó có hình dạng rõ ràng của
quá trình tạo ra từ sự tương tác giữa tâm trí thiết kế (ý định của
nó) và khả năng của các vật liệu sẵn có. Tâm trí (kiến trúc sư) đã
xác định một căn phòng hình chữ nhật có mái hình chuông, được làm
bằng những phiến đá phẳng được xếp theo các đường khá đều đặn. Maes
Howe được hình thành bởi một bộ óc nhạy cảm với đặc điểm và khả năng
của vật liệu sẵn có cũng như sức mạnh thể chất và kỹ năng của những
người xây dựng nó. Nó minh họa sự tương tác hài hòa giữa tâm trí (ý
chí và sự khéo léo của nó) và Tự nhiên (trọng lực và đặc tính của
vật chất sẵn có).
Từ tấm trần hình chữ nhật đến tấm chiếu tatami trên sàn,
những căn phòng hình chữ nhật, cửa sổ đóng khung và bình phong
shoji, thiết kế của một ngôi nhà truyền thống Nhật Bản (trên cùng
Cửa hàng rượu ở Vauvert, Pháp, của Gilles Peraudin (1998), là
bên phải và trang 75) được chi phối bởi hình học tạo hình đạt đến
một tòa nhà được xây dựng đơn giản theo hình học của việc chế tạo. Nó được
mức cao nhất. mức độ kỷ luật và hoàn thiện. Ngược lại, một số chi làm chủ yếu bằng các khối đá có kích thước tiêu chuẩn (1050 x 2600 x 520
tiết được phép giữ lại hình dạng tự nhiên không đều hoặc hình dạng mm) được cắt tại mỏ đá. Mặc dù lớn hơn và nặng hơn nhưng chúng cũng giống
của thớ tự nhiên và như các khối của bạn. Hình học của chúng phù hợp với mặt bằng hình chữ nhật.
TÂM – N TẠI UREDIALECTIC 91

Ở Istanbul thế kỷ 16, kiến trúc sư Sinan của Quốc vương đã tôn vinh
đức tin và niềm tin tôn giáo bằng những mái vòm táo bạo – phía trên là Nhà
thờ Hồi giáo Süleymaniye, dựa trên Aya Sofya được xây dựng khoảng 1.200 năm
trước – kéo dài hình học của việc chế tạo đến mức (nếu không nói là xa hơn)
* ở đâu) lòng dũng cảm và niềm tin của anh ấy vào độ tin cậy của tính toàn
'LUẬT CỦA THIÊN CHÚA'
vẹn về cấu trúc sẽ cho phép. Trong tòa nhà này, đức tin tôn giáo không được
thể hiện bằng sự chối bỏ bản thân, sự đơn giản và tuân thủ kỷ luật hạn chế
Khi Dom Hans van der Laan thiết kế Tu viện St Benedict tại Vaals ở Hà Lan (ở về hình học của một yếu tố đơn giản như một viên gạch. Nó tôn vinh sự táo
trên, vào những năm 1960), mọi thứ – sơ đồ, mặt cắt, hình dạng của các bức bạo và khéo léo của bộ óc thiết kế, khiến vật chất phải tuân theo ý muốn của
tường và các lỗ hở trên đó, các bậc thang... – đã được tuân theo kỷ luật nó. Nhưng tâm trí đó còn tính đến và khai thác đặc tính của vật liệu sẵn có
của hình học hình chữ nhật đều đặn của viên gạch. (đá) và lực hấp dẫn (là “chất keo” giữ các viên đá có hình dạng với nhau
theo hình vòm). Ở đây, sự khéo léo và lòng dũng cảm của trí óc không được
coi là có khả năng xung đột với ý muốn của Allah (được thể hiện thông qua
Tự nhiên) mà là một công cụ của nó. Süleymaniye tôn vinh trí tuệ (và sức
mạnh thể chất) của con người như một công cụ của ý muốn Chúa.
Và điều này được thể hiện thông qua hình học của quá trình chế tạo.
Thái độ tương tự cũng được thể hiện rõ ràng trong các phòng được
thiết kế cho dự án chưa được xây dựng của Louis Kahn (cũng vào những năm
1960) cho Nhà Mẹ Đa Minh gần Philadelphia (ở trên). Tất cả đều được quy định
bởi hình học - hình chữ nhật và kích thước - của các khối mà các bức tường
được xây dựng từ đó. Thái độ này mang tính thực dụng - nó gợi lên ý tưởng
hấp dẫn về việc 'xây dựng một cách đơn giản' - nhưng nó cũng mang tính
triết học. Nó hàm ý sự nghiêm khắc, tự chủ, tránh (chán ghét) sự phô trương
và trang trí không cần thiết. Kỷ luật của đơn vị hình chữ nhật (hình học
chế tạo) được xem như một ẩn dụ tương đương với kỷ luật của chế độ hàng ngày
của nữ tu sĩ hoặc tu sĩ. * Xem thêm trang 12–15 của Ẩn dụ, trong loạt Sổ tay Phân tích Kiến trúc.
92
KÉO DÀI HÌNH HỌC CHẾ TẠO
Sự khéo léo của trí óc có thể được tôn vinh mà không cần đề
cập đến quyền lực siêu nhiên. Trên mái nhà trên Tòa án lớn
của Bảo tàng Anh ở London (phải), Norman Foster đã mở rộng
hình học chế tạo theo một cách khác với Sinan ở Süleymaniye.
Anh ấy đã làm như vậy theo đúng nghĩa đen, bằng cách lấy một
tấm lưới thông thường (để đóng khung các tấm kính) và biến
hình nó (với sự trợ giúp của chương trình máy tính) để điều
hòa sự chênh lệch hình học giữa chu vi hình chữ nhật của sân
và thư viện hình tròn (không phải khá) ở trung tâm của nó.
Việc mở rộng hình học của việc chế tạo đòi hỏi sự khéo
léo, nỗ lực và sự cống hiến những nguồn lực đáng kể về tiền
bạc, nhân công, thời gian... Việc xây dựng đơn giản theo hình
học của việc chế tạo có thể được coi là một cách làm tiết
kiệm. Xây dựng theo những cách thức hoành tráng, phức tạp,
táo bạo có thể được coi là biểu hiện của sự tôn thờ, đức tin,
sự hy sinh. Nó cũng có thể là sự thể hiện địa vị, sự vĩ đại,
tầm quan trọng của cá nhân hoặc tổ chức cam kết các nguồn lực đó.
Trần nhà hình vòm quạt của Nhà nguyện King's College ở
Cambridge (bên dưới) là một ví dụ phức tạp về việc hình học
Mặc dù thuộc các thời kỳ lịch sử khác nhau, mái kính trên sân của
chế tạo có thể được kéo dài đến mức nào. Mặc dù về mặt thực
Bảo tàng Anh ở London (trên) và trần hình vòm quạt của Nhà nguyện
tế, nó dư thừa - có một mái nhà bằng kết cấu gỗ phía trên để
King's College, Cambridge (dưới), đều có chung niềm vui trong
tránh thời tiết - nhưng với sự khéo léo, vẻ đẹp và sự cam kết việc kéo dài hình học để tạo ra hiệu ứng thẩm mỹ… và như một minh
về nguồn lực, nó vẫn thể hiện sự giàu có, địa vị, gu thẩm chứng cho sự khéo léo của trí óc con người và sức mạnh công nghệ
mỹ, khát vọng và mối liên hệ của trường. của nó.
KÉO DÀI HÌNH HỌC CHẾ TẠO 93

BỎ QUA HÌNH THỨC LÀM
Một số tòa nhà có mục đích thể hiện sự coi thường hình học của việc chế tạo; các kiến trúc
sư của họ từ chối chấp nhận rằng nó có thể nắm quyền đối với những gì họ làm. Trong một số
trường hợp, các kiến trúc sư và những người bảo trợ của họ cảm thấy rằng hình học của quá
trình xây dựng không nên được coi là một điều kiện xây dựng phải tuân theo, cũng không phải
là một thành phần của sự giao thoa thi ca giữa tính đều đặn và hình thức tự nhiên, cũng như
không được kéo dài đến mức độ khéo léo có thể. đạt được... nhưng như một điều kiện bị coi
là trần tục, thấp kém, bị chê bai là không xứng đáng hoặc hạ thấp phẩm giá và là điều mà
một kiến trúc sư nên vượt qua, vượt lên trên.
Tuân theo thẩm quyền rõ ràng của hình học chế tạo sẽ rẻ hơn, dễ dàng hơn và có lẽ hợp lý
hơn. Bỏ qua nó để ủng hộ các hình dạng khác là tốn kém, khó khăn và rủi ro. Chính vì điều này
mà việc bỏ qua hình học của việc chế tạo lại trở nên hấp dẫn. Nó có thể tạo ra những kết quả
giật gân thách thức cảm giác 'cảm giác' của người xem. Và một số khách quen muốn sự giật gân hơn
là ý nghĩa. Sự giật gân gây kinh ngạc và thu hút sự chú ý.
Sự kính sợ và chú ý có thể quan trọng đối với tôn giáo cũng như tính tiết kiệm và giản dị.
Và cái trước có thể đạt được bằng cách bỏ qua thẩm quyền của hình học chế tạo thay vì phục
tùng nó. Các nhà thờ Rococo được xây dựng ở Trung Âu vào thế kỷ 18 là những ví dụ. Bên phải
là hình vẽ một bục giảng theo phong cách Rococo được trang trí công phu điển hình. Mặc dù (rõ
ràng) nó phải giữ chặt với nhau và không bị sụp đổ, nhưng không có gì về hình dạng của nó
tuân theo hình học của quá trình chế tạo. Nó được thiết kế để trở nên xa hoa, truyền cảm hứng
cho những người thờ phượng với sự kinh ngạc trước quyền lực và sự giàu có của nhà thờ, đồng
thời 'giải trí' cho họ bằng những màn trình diễn giật gân và các tác phẩm năng động về các vị
thánh, các ngôi sao bùng nổ và các đồ trang trí bằng vàng khác.
Hình học của việc chế tạo cũng có thể bị bỏ qua để giải trí, chẳng hạn như trong
khu hội chợ 'Ngôi nhà mà Jack xây dựng', hoặc để thu hút sự chú ý, như trong Krzywy Domek
(Ngôi nhà quanh co, bên dưới).
Thiết kế Rococo (phải) bỏ qua sự thể

hiện công khai của hình học tạo hình để
tạo hiệu ứng thẩm mỹ và ấn tượng.
Đây (trái) là Krzywy Domek (Ngôi nhà quanh co)

ở Ba Lan, do Szotynscy Zaleski thiết kế, xây
dựng vào năm 2004. Bằng cách bóp méo hình học của
lẽ ra là một tòa nhà khá bình thường,
Zaleski đã biến nó thành một điểm thu hút
khách du lịch. Sẽ không thu hút sự chú
ý nếu hình học của nó trực giao.
MOI LÊN
Có một cách để tạo ra những địa điểm mà ở đó hình học của việc tạo
nơi ở/ngủ ra có thể được bỏ qua. Hình thái bên trong của hang động tự nhiên
nhà bếp/ không đều, được hình thành bởi các lực địa chất và xói mòn thủy
cửa hàng đồ gỗ văn. Từ thời nguyên thủy, chúng ta đã tạo ra những nơi ở trong và
lân cận các hang động tự nhiên. Chúng tôi cũng đã mở rộng các hang
động và khai quật những hang động mới.
Có những nơi trên thế giới mà địa chất cho phép con người (hoặc,
trong trường hợp đó, động vật) khai quật không gian – đối với nhà cửa,
lăng mộ, đền thờ… Khắc không gian từ đá rắn (tốt nhất là đá mềm) có
nghĩa là những hạn chế về mặt hình học của việc xây dựng với các thành
phần – khối đá, gạch, chiều dài gỗ… – không liên quan. Các phòng có
thể được làm nhỏ hoặc lớn và có tính đến hình dạng và chuyển động của
nơi ở (nơi con người, có thể có bất kỳ hình dạng nào.
ở cửa ra vào)
Bên trái là sơ đồ của một troglodyte nhỏ cư trú ở vùng
Anatolian của Cappadocia (ở Thổ Nhĩ Kỳ). Nó được khai quật
từ đá tự nhiên mềm. Không gian của nó có thể được mở rộng hơn
nữa mà không cần quan tâm đến hình dạng của việc chế tạo.
Không gian sống được chạm khắc từ đá tự nhiên không cần phải tuân
theo hình dạng hình học. Xem thêm Curve, trong loạt Sổ tay Phân tích Kiến trúc.
94
BIẾN MẠI CẢM GIÁC
Sự khéo léo có những biểu hiện thế tục cũng như tôn giáo.
Chủ nghĩa giật gân cũng vậy. Sản xuất thứ gì đó giật gân là một
công cụ hiệu quả trong việc quảng cáo các thành phố cũng như sản phẩm.
Khi Frank Gehry thành lập Bảo tàng Guggenheim ở Bilbao, Tây
Ban Nha vào những năm 1990, nó đã thay đổi vận mệnh của một thành phố
đang gặp khó khăn bằng cách thu hút hàng triệu du khách đến chiêm
ngưỡng hình thức giật gân của tòa nhà.
Hình thức đó là sản phẩm của sự biến dạng. Nó giống như một
trong những mô hình khối của bạn đã bị biến dạng về mặt hình ảnh.
Để xây dựng mô hình khối ban đầu thật dễ dàng. Nhưng để xây
dựng một phiên bản bị bóp méo sẽ cần rất nhiều thời gian để
xác định hình dạng của mỗi khối, sau đó tạo thành chúng và
cuối cùng là xây dựng nó.
Tấm ốp titan cong của Guggenheim là sự biến dạng của
hình học chế tạo hình chữ nhật (đòi hỏi một kết cấu thép phức
tạp để củng cố nó). Nó thể hiện cam kết của thành phố và
chính quyền quốc gia Tây Ban Nha trong việc sử dụng nguồn lực
nhằm mục đích thu hút sự chú ý.
Những thái độ khác nhau đối với hình học của việc chế
tạo góp phần vào sự hỗn tạp của hình thức kiến trúc. Nhưng sự
chú ý được thu hút vào hình thức theo nghĩa này, dù đơn giản
và hợp lý hay giật gân và mạo hiểm, có thể bị thu hút sự chú
ý khỏi con người như một thành phần của kiến trúc. Kiến trúc
sư của Guggenheim ở Bilbao không đóng vai trò là người hầu, y tá, cảnh sát. Phần mềm máy tính giúp dễ dàng gợi lên sự đa dạng vô tận
của hình học bị biến dạng. Xây dựng chúng không phải là quá dễ
dàng; nhà nghiên cứu xây dựng , nhà triết học... tạo ra một khung
hình chu đáo (vật lý cũng phụ thuộc vào phần mềm và sản xuất phức tạp.
Cái và trừu tượng) để phù hợp với con người. Anh ấy đang đóng vai trò
là những hình thức mà các chương trình máy tính có thể giúp tạo ra
có thể là ông bầu, người trình diễn, vận động viên thể dục, người
quảng cáo... làm cho một buổi biểu diễn trở nên đẹp mắt và gợi lên
những hình dạng phức tạp của các tạo vật tự nhiên để gây ấn tượng, gây ngạc nhiên hơn là đóng khung con người. Từ và xử lý: đồi nhấp nhô;
vỏ; mạng nhện; làn sương mù; là thành phần chính của kiến trúc, con người được đúc kết bởi tiếng chim sáo; dòng chảy thủy văn và hình dạng
trong vai một khán giả đang kinh ngạc. dòng nước chảy khắc trên đá…
BIẾN MẠI CẢM GIÁC 95

1 2 3
BÀI TẬP 8g – vượt qua hình học chế tạo
Nó sẽ đòi hỏi thời gian và công sức nhưng nếu muốn, bạn có thể cố gắng xây dựng bằng các khối
của mình một hình dạng vượt qua hình học của việc chế tạo theo một cách nào đó. Bạn có thể hướng Một vài ví dụ này minh họa những gì bạn
có thể thử với hình học có phần khó hiểu
tới sự khéo léo, tính giải trí hoặc chủ nghĩa giật gân.
của các khối xây dựng của bạn. Hãy tưởng
Bạn có thể bắt đầu bằng cách xem bạn có thể làm gì khi sử dụng các khối như hiện tại: đặt tượng và thử xem bạn có thể làm gì với
chúng lại với nhau theo những cách phức tạp hơn hoặc không đều (thậm chí ngẫu nhiên) (1 và 2); các vật liệu dẻo hơn – nhựa, đất sét,
cao su có thể nhào hoặc bột nhào… –
cố gắng xây dựng một cái gì đó có vẻ viển vông hoặc không thể thực hiện được (3); làm cho một
và các vật liệu có thể được đúc thành các
hình dạng phức tạp trông như thể nó được chạm khắc hoặc đúc từ một khối vật liệu duy nhất (có dạng phức tạp – thạch cao Paris, vữa xi
măng, mủ cao su… – hoặc có thể thách
thể bằng cách trát lên các khối, 4); có lẽ sáng tác chúng dưới những hình thức nhằm thể hiện một
thức trọng lực – bóng bay chứa đầy khí heli, tơ nhện,
cái gì đó chẳng hạn như một con chó (hay nó là một con lạc đà? 5); hoặc sử dụng các khối tiêu lụa trong mờ… Hãy thử làm mô hình các
chuẩn có hình dạng đặc biệt (6) để 'thêm sự quan tâm'! Các kiến trúc sư, lúc này hay lúc khác, địa điểm được đào từ chất rắn, sử dụng đá
mềm (tufa, phấn…), gỗ, xốp trồng hoa…
đã thử tất cả những cách tiếp cận này để đạt được những tòa nhà mà họ hy vọng người khác sẽ đánh
(Và sau đó là in 3D…)
giá là giật gân. Hình học của quá trình chế tạo
không đại diện cho thẩm quyền đạo đức
Nhưng nếu bạn muốn đạt được hình dạng giật gân thì bạn sẽ phải dành thời gian và công sức
có vẻ đơn giản như nó có thể thể hiện.
để định hình lại các khối hoặc sử dụng các vật liệu khác dễ đúc hơn thành các hình dạng không (Tôi xin lỗi, nhưng suy nghĩ của một kiến
đều hoặc cong, đồng thời tạo ra các hệ thống cấu trúc có thể dễ dàng thách thức trọng lực hơn. . trúc sư không đơn giản hay hợp lý như
bạn mong đợi hoặc mong muốn.) Mức độ mà
bạn cho phép hình học chế tạo điều kiện
Bạn cũng có thể thấy trong những tác phẩm này rằng sự chú ý đã chuyển từ việc tạo khung cho những gì bạn thiết kế là vấn đề phán
đoán, hệ tư tưởng, triết lý; một thứ liên
cho nơi ở sang niềm đam mê với cái có thể gọi là hình thức điêu khắc - những hình dạng ba chiều
quan đến khát vọng và sự hiểu biết về các
có thể trông đẹp trong ảnh và đối với mọi người là khán giả nhưng có thể không. chú ý đầy đủ đến nguồn lực, cũng như ý thức về điều gì có
sự tinh tế về mặt không gian trong vai trò của kiến trúc như ngôn ngữ phổ quát của việc tạo dựng thể phù hợp.
địa điểm. Khi tìm kiếm sự chú ý, đừng quên rằng sự đơn giản và trực tiếp (cũng như tinh tế)
trong việc định hình cuộc sống và trải nghiệm của con người cũng có những ưu điểm của nó.
4 5 6
96
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: thái độ đối với hình
học của việc chế tạo
Trong sổ tay của bạn... hãy tìm và vẽ các ví dụ minh họa các quan điểm khác nhau đối với hình học của
quá trình chế tạo. Trong thập kỷ thứ ba của thế kỷ XXI, bạn có thể làm điều này bằng cách chọn bất kỳ
ấn bản nào của tạp chí đương đại về kiến trúc.
Khi tôi viết bài này lần đầu tiên, bản sao mới nhất của tạp chí Thiết kế Xây dựng của Anh (Thứ
Sáu, ngày 15 tháng 4 năm 2011) đã rơi vào hộp thư của tôi. Trang 4 có hình minh họa
về đề xuất của Đơn vị Nghiên cứu Kiến trúc về một 'sự điên rồ' khi tổ chức Triển lãm Thiết kế Gwangju
tại Hàn Quốc. Một bức ảnh cho thấy mô hình ý tưởng, giống như các mô hình bạn đã thực hiện trong các
bài tập này, được xây dựng bằng các khối gỗ, ngoại trừ trường hợp này các khối không phải là tiêu
chuẩn mà được cắt đặc biệt. Tuy nhiên, bố cục tuân theo hình học hình chữ nhật/trực giao của quá
trình chế tạo. Các
bài báo kèm theo nói rằng tòa nhà cuối cùng sẽ được làm bằng bê tông tại chỗ. Của nó
dạng hình chữ nhật cũng sẽ phù hợp với hình dạng của việc chế tạo ván khuôn để đúc bê tông. Tuy
nhiên, có vẻ như các kiến trúc sư đã chỉ định rằng 'khớp' được chỉ định trên bề mặt của khối đá, để
gợi ý rằng nó không được đúc từ một vật liệu duy nhất mà được tạo thành từ một tập hợp các tấm hình
chữ L. Lúc đầu họ
thái độ đối với hình học chế tạo có vẻ đơn giản; nhưng với sự phân tích thì nó trở nên rõ ràng hơn
phức tạp, pha trộn sự trung thực rõ ràng của việc xây dựng với sự lừa dối đầy nghệ thuật.
Trên trang 17 của cùng ấn bản Thiết kế Tòa nhà, một thái độ rất khác đối với hình học xây dựng
được minh họa trong thiết kế của Kiến trúc sư Chalabi cho Darmstadtium ở Đức (bên dưới). Thái độ của
họ là một trong những sự biến dạng có thể xảy ra
bằng cách sử dụng mô hình hóa thông tin tòa nhà dựa trên máy tính (BIM, một bài viết mà tòa nhà này Sự 'điên rồ' của Đơn vị Nghiên cứu Kiến trúc
dành cho Gwangju ở Trung Quốc (2010) có ba
được sử dụng để minh họa).
phần: phần chân đế; một aedicule có bàn thờ;
Sau đó trong cùng một ấn bản (ở trang 20–24) thiết kế của David Chipperfield cho và một chiếc đèn lồng. Bên trên là một hộp
dành cho chim ác là. Nó dường như tuân theo
sau đó phòng trưng bày Turner Đương đại mới ở Margate (phải) được trưng bày bằng các bức ảnh và bản
hình học của quá trình chế tạo.
vẽ. Trong tòa nhà này, hình học của việc chế tạo được tuân thủ một cách cẩn thận nhất có thể. Hình
học được thể hiện rõ ràng bên ngoài trong ma trận đều đặn của khung giữ tấm ốp kính. Nhưng bên
trong, hình dạng của khung này phần lớn bị ẩn bởi lớp hoàn thiện của tường và trần nhà, với lưới xây
dựng chỉ hiển hiện ở kính tường và mái.
Thái độ đối với hình học của việc chế tạo có thể được tranh luận. Một số người có thể lập luận
rằng sự thể hiện rõ ràng về cấu trúc đơn giản trung thực, được tuân thủ theo hình học của quá trình
chế tạo, sở hữu một phẩm chất gần giống với tính chính trực về mặt đạo đức và rằng điều này
ảnh hưởng đến giá trị thẩm mỹ của nó. Những người khác có thể lập luận rằng việc xây dựng (hình học
của việc chế tạo) là thứ cần được vượt qua trong kiến trúc - tức là mục đích là gây ngạc nhiên với
hình thức thách thức sự kỳ vọng và thậm chí là độ tin cậy. Tuy nhiên, những người khác có thể lập
luận rằng kiểu bóp méo hiển nhiên trong Darmstadtium là một sự thỏa mãn đáng nghi ngờ về mặt đạo đức
(và tốn kém). Bạn sẽ phải quyết định thái độ của riêng mình đối với hình học của quá trình chế tạo.
Tấm ốp trên David Chipperfield's

Phòng trưng bày đương đại Turner ở Margate
(2011) tuân theo hình học một cách tỉ mỉ về
việc tạo ra những thứ thiết yếu cho hệ
thống xây dựng.
Hình học xây dựng của Darmstadtium ở

Darmstadt (2011, bên trái) phức tạp hơn rất
nhiều.
Xem thêm phần đầu tiên của Curve, trong

loạt Sổ tay Phân tích Kiến trúc.
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: thái độ đối với hình học của việc chế tạo 97
E XERCISE 9: hình học quy hoạch
Hình học của việc xây dựng, như chúng ta đã thấy, ảnh Những con ong giải quyết vấn đề bằng cách Hình vuông cũng giống như hình lục giác…
hưởng đến hình dạng của các căn phòng và không gian. biến hình các vòng tròn thành hình lục giác. Các tế
Nó gợi ý rằng các phòng nên có hình chữ nhật, với các bào của tổ ong là những hình trụ tròn nhỏ được xếp
bức tường đối diện song song để dễ xây dựng hơn. Gạch chặt chẽ với nhau với các cạnh của chúng ép vào nhau
hình chữ nhật tiêu chuẩn dễ dàng xây dựng nhất thành để hoạt động hiệu quả.
các bức tường phẳng, thẳng đứng, hình chữ nhật với sử dụng không gian.
các đường ngang đều đặn. Chúng cũng dễ dàng phù hợp
với các góc vuông. Cùng với sự dễ dàng trong việc làm
sàn và mái bằng cách kéo dài các dầm có kích thước
thông thường giữa các bức tường song song, hình học
của việc tạo điều kiện cho kiến trúc sư (người muốn
làm cho cuộc sống trở nên dễ dàng) tạo ra các phòng
hình chữ nhật.
Trong bài tập này, bạn sẽ bắt đầu xem xét và … nhưng chúng có ưu điểm là có thể được đặt cạnh nhau
đánh giá cao việc các căn phòng và không gian hình theo những cách linh hoạt hơn để tạo ra các hình chữ
chữ nhật cũng giúp việc lập kế hoạch trở nên đơn giản nhật có kích thước khác nhau. Hãy thử sắp xếp của
hơn như thế nào. Việc xây các phòng cạnh nhau, chia Những con ong tiếp cận các tế bào của chúng riêng bạn.
sẻ tường tiệc sẽ dễ dàng hơn nếu các phòng đó có hình thông qua phía trên và, có lẽ ngoại trừ bằng sáp, các
chữ nhật. Sẽ dễ dàng hơn để kết hợp các phòng và hình lục giác không dễ dàng để bố trí hoặc lợp mái.
không gian thành các sơ đồ phức tạp hơn nếu các phòng Chúng hoạt động tốt nhất nếu chúng có cùng kích thước.
và không gian đó có hình chữ nhật thay vì không đều. Nhưng giới gia đình của chúng tôi
Đây là trạng thái mà giác quan hướng tới; mặc dù điều nơi chốn có xu hướng không giống nhau; một số nhỏ, số
đó không nhất thiết có nghĩa là nó luôn là câu trả khác lớn; vì vậy chúng ta cần một cách tiếp cận kinh
lời thích hợp nhất cho một (chương trình) ngắn gọn tế để quy hoạch không gian cho phép tạo ra các không
nhất định. gian/
địa điểm/phòng có kích cỡ khác nhau.
BÀI TẬP 9a – hình vuông, hình chữ nhật
Nhà là biểu hiện của gia đình
vòng tròn của địa điểm… Cung cấp cho những ô cửa hình chữ nhật đó…; bạn có kế
hoạch của một cung điện nhiều phòng:
… nhưng các vòng tròn không được sắp xếp tốt.
Khoảng trống dư thừa được tạo ra. Nhà hình tròn không Trong truyện ngắn 'Thư viện Babel', Jorge
dễ dàng chia sẻ các bức tường. Chúng có xu hướng đứng Luis Borges chỉ mô tả một tầng
của thư viện cùng tên như một khối hình lục
tách biệt với nhau, điều này không tiết kiệm không
giác dường như vô tận. Của anh ấy
gian. mô tả không hoạt động về mặt kiến trúc.
Đây là nỗ lực tốt nhất của tôi. (Xem thêm
(Nhưng hãy xem thêm ngôi làng Châu Phi ở trang 102 để
trang 188 của Mười tòa nhà có ảnh hưởng
biết những khả năng trên vùng đất trống.) nhất: Các nguyên mẫu kiến trúc.)
98
BÀI TẬP 9b – các bức tường song song
Trong Bài tập 8c (trang 72), chúng ta đã thấy rằng một trong những
lý do cơ bản của mặt bằng hình chữ nhật là nó cung cấp một cặp bức
tường song song để đỡ dầm sàn và giàn mái. Khác
Ưu điểm là nó còn cho phép các phòng hoặc nhà được đặt cạnh nhau về
mặt kinh tế (cả về mặt sử dụng không gian và xây dựng).
phép đo trục
kế hoạch
Sử dụng các khối của bạn, so sánh những khó khăn khi đặt những Chiến lược bức tường song song là nguyên tắc tổ chức nhà ở dãy nhà ở các
thành phố trên thế giới. Ví dụ, những bản vẽ này thể hiện cách bố trí các
ngôi nhà hình tròn liền kề nhau với những lợi thế của việc sắp xếp
cửa hàng truyền thống điển hình ở Malaysia và Singapore. Mỗi ngôi nhà
những ngôi nhà hình chữ nhật thành hàng giữa các bức tường song song. nằm giữa hai bức tường song song, có sân nhỏ bên trong để thông gió và
Bạn có thể thấy rằng, trong những ngôi nhà có tường song song, bức tường lấy ánh sáng. Việc bố trí các bức tường song song cho phép nhiều ngôi nhà
được bố trí cạnh nhau, chia sẻ các bức tường bên.
một bên sẽ cung cấp một nửa lực đỡ cần thiết cho sàn và mái của hai ngôi nhà.
những ngôi nhà. Ngoài ra không có không gian lãng phí. Và những ngôi nhà có
thể có mặt công cộng và mặt sau riêng tư, có thể có sân hoặc vườn cũng được
xác định bởi những bức tường song song.
phần
Những bức tường song song tạo thành nguyên tắc quy hoạch cơ bản của
kế hoạch
những ngôi nhà liền kề. Nguyên lý này đã được phát hiện từ hàng nghìn năm
trước và được sử dụng ở nhiều nền văn hóa đô thị trên khắp thế giới.
Một chiến lược tương tự đã được kiến trúc sư người Ấn Độ Charles Correa sử
dụng khi ông thiết kế ngôi nhà giá rẻ này. Có các bức tường bên song song
Xem thêm chương về 'Những bức tường song song' trong Phân tích kiến trúc: Ngôn ngữ phổ không có cửa sổ có nghĩa là nó có thể được lặp lại cạnh nhau, chia sẻ
quát của việc tạo dựng địa điểm. các bức tường của bữa tiệc, gần như vô tận mà không lãng phí không gian.
BÀI TẬP 9: hình học quy hoạch 99

BÀI TẬP 9c – tòa nhà nhiều phòng
Việc quy hoạch những ngôi nhà có nhiều phòng cũng dễ dàng hơn nếu những
phòng đó có hình chữ nhật. Với các khối của bạn, hãy lên kế hoạch cho một
ngôi nhà một tầng ba hoặc bốn phòng đơn giản.
Bạn có thể chia nhỏ một bức tường hình chữ nhật lớn hơn theo
cách đối xứng...
MỘT
MỘT
Các phòng của ngôi nhà thế kỷ 18 ở Scotland này (The House of Dun của
William Adam, 1743) được chứa đựng và
được sắp xếp đối xứng trong một hình chữ nhật đơn giản…
... hoặc soạn một sự sắp xếp ít ràng buộc hơn của hình chữ nhật
phòng:
MỘT
MỘT
Trong cả hai trường hợp, quá trình bố cục sẽ dễ dàng hơn nếu
các phòng có hình chữ nhật.
Cũng lưu ý rằng, trong tất cả các sơ đồ ở trang này và trang
đối diện, có sự sắp xếp theo thứ bậc các phòng, với một phòng (theo
thuật ngữ gia đình là hội trường, được đánh dấu A trong mỗi sơ đồ)
đóng vai trò là nhà phân phối cho những người khác. Trong ngôn ngữ,
các câu tiêu chuẩn chạy từ chữ in hoa đến dấu chấm, theo một hướng.
Trong kiến trúc, các 'câu' không gian có thể phân chia, đưa con người … trong khi những thứ trong ngôi nhà liền kề này (được phân tích về mặt hình học
vào nhiều hướng và câu chuyện khác nhau. (Tất nhiên rồi tạo ra ở trang 76–7) được bố cục theo cách không đều nhưng vẫn trực giao.
một số tiểu thuyết gia cũng đã thử điều này trong sách; ví dụ Italo
Ở cả hai nơi, hình chữ nhật của các phòng không chỉ phục vụ cho mục đích
Calvino's If On A Winter's Night A Traveller…, 1979, 1981). hình học của việc xây dựng mà còn là hình học của việc quy hoạch.
100
BÀI TẬP 9c – tòa nhà nhiều phòng
Việc quy hoạch những ngôi nhà có nhiều phòng cũng dễ dàng hơn nếu những
phòng đó có hình chữ nhật. Với các khối của bạn, hãy lên kế hoạch cho một
ngôi nhà một tầng ba hoặc bốn phòng đơn giản.
Bạn có thể chia nhỏ một bức tường hình chữ nhật lớn hơn theo
cách đối xứng...
MỘT
MỘT
Các phòng của ngôi nhà thế kỷ 18 ở Scotland này (The House of Dun của
William Adam, 1743) được chứa đựng và
được sắp xếp đối xứng trong một hình chữ nhật đơn giản…
... hoặc soạn một sự sắp xếp ít ràng buộc hơn của hình chữ nhật
phòng:
MỘT
MỘT
Trong cả hai trường hợp, quá trình bố cục sẽ dễ dàng hơn nếu
các phòng có hình chữ nhật.
Cũng lưu ý rằng, trong tất cả các sơ đồ ở trang này và trang
đối diện, có sự sắp xếp theo thứ bậc các phòng, với một phòng (theo
thuật ngữ gia đình là hội trường, được đánh dấu A trong mỗi sơ đồ)
đóng vai trò là nhà phân phối cho những người khác. Trong ngôn ngữ,
các câu tiêu chuẩn chạy từ chữ in hoa đến dấu chấm, theo một hướng.
Trong kiến trúc, các 'câu' không gian có thể phân chia, đưa con người … trong khi những thứ trong ngôi nhà liền kề này (được phân tích về mặt hình học
vào nhiều hướng và câu chuyện khác nhau. (Tất nhiên rồi tạo ra ở trang 76–7) được bố cục theo cách không đều nhưng vẫn trực giao.
một số tiểu thuyết gia cũng đã thử điều này trong sách; ví dụ Italo
Ở cả hai nơi, hình chữ nhật của các phòng không chỉ phục vụ cho mục đích
Calvino's If On A Winter's Night A Traveller…, 1979, 1981). hình học của việc xây dựng mà còn là hình học của việc quy hoạch.
100
Bố cục của bạn có thể lấy trục ô cửa làm
mốc thời gian, với các phòng được phản chiếu ở hai bên…
MỘT
MỘT
…hoặc có thể xung quanh hai trục hướng vào trong tới một trung tâm
và hướng ra ngoài thế giới:
MỘT
Các phòng của Palladio's Villa Rotonda (thế kỷ 16), gần Vicenza
ở Ý, được chứa trong các hình vuông đồng tâm và bố trí đối xứng
quanh hai trục cắt nhau vuông góc. Cũng lưu ý cách không gian
trung tâm hình tròn được điều hòa với hình chữ nhật chung của mặt
bằng.
Trong trường hợp này, các phòng phụ được tạo ở các góc của
hình chữ nhật, điều này không thể thực hiện được bằng hình tròn.
Một lần nữa, quá trình này sẽ dễ dàng hơn nếu tất cả các phòng
thành phần đều có hình chữ nhật và chúng vừa với chu vi hình chữ nhật.
Hãy xem xét trải nghiệm của một người về mặt bằng được tổ
chức đối xứng quanh một trục có thể khác với mặt bằng không đều,
ngay cả khi cả hai đều bao gồm các phòng hình chữ nhật.*
Cũng hãy xem xét ý định và sự đóng góp của
kiến trúc sư trong từng trường hợp. Trục cửa của một ô đơn giản
(túp lều hoặc ngôi đền) có giống về nguồn gốc và tác dụng với trục
của một sơ đồ nhiều phòng đối xứng không? Cái sau có thể là sản
phẩm của bản vẽ chứ không phải là trải nghiệm cá nhân về không gian
(tức là về mối quan hệ với một ô cửa) ở mức độ nào? Ngược lại, mặc dù kế hoạch này (ngôi nhà mùa hè của Alvar
Aalto ở Muuratsalo, 1953) được bố trí theo hình học lý tưởng của
hình vuông cũng như hình học tạo ra (bằng gạch), mặt bằng của nó
* Xem thêm Bài tập 11 trang 133–4. không đối xứng. (Xem thêm trang 103.)

EX ERCISE 9d – mối quan hệ với những địa điểm mở ra bầu trời
Ở trang 80 tôi đã đề cập rằng hình học của việc xây dựng và cách nó có xu hướng tạo ra các
tòa nhà và không gian hình chữ nhật cũng làm giảm bớt mối quan hệ với không gian bên ngoài.
Ví dụ: khu vực hiên nhà trong mô hình (bên phải) dường như phù hợp thoải mái hơn với hình
dạng tổng thể của tòa nhà so với một số nỗ lực của chúng tôi nhằm tạo ra các vị trí ô cửa
liên quan đến ngôi nhà hình tròn (trang 47–8). Và ở trang 99, chúng ta thấy rằng hình học
của các bức tường song song, giúp việc xây dựng trở nên đơn giản hơn, cũng cho phép các
tòa nhà được đặt cạnh nhau thành hàng hoặc sân thượng theo cách tiết kiệm việc sử dụng
không gian/đất. Sự sắp xếp tương tự đó tạo điều kiện thuận lợi cho việc tạo ra
đường phố (bên dưới), với lối vào giữa các sân thượng - một sự sắp xếp
Tất nhiên là không thể, ít nhất là theo cách thoải mái nhất, với những ngôi nhà hình tròn.
đường phố
Ngôi làng châu Phi này là một ví dụ về sự thú vị về mặt không gian
bằng cách đặt các vòng tròn địa điểm – bên trong và bên ngoài cạnh nhau.
Các ngôi nhà kết hợp với nhau như một vòng tròn lớn hơn - cộng đồng
nói chung, với hệ thống phân cấp của các sân trung tâm và ngoại vi. Tuy
nhiên, các kiến trúc sư của ngôi làng này lại có lợi thế về cảnh quan
thoáng đãng. Hình học của nó chỉ bị hạn chế bởi hình học xã hội/gia
đình; không phải do sự thu hẹp của đô thị.
Có những tình huống khác trong đó hình học của sự tồn tại
(hình học xã hội, hình học chế tạo, v.v.) đóng vai trò của chúng
trong mối quan hệ giữa bên trong và bên ngoài tòa nhà. Ngay cả ở
những khu định cư không trực giao, nơi hình học chi phối mang tính
xã hội - và những ngôi nhà thậm chí có thể có hình tròn (như ở
ngôi làng châu Phi, ở giữa bên phải) - các sự sắp xếp bao bọc và
xác định các không gian mở là những ô cửa lớn được chia sẻ chung;
và đó là nơi sinh sống của phần lớn sự sống.
Trong ngôi nhà Bali truyền thống trực giao hơn này (phải),
không gian mở giữa các phòng trong nhà giống như gian hàng cũng
rất quan trọng đối với cách nó điều chỉnh cuộc sống. Những ngôi nhà
dành cho một đại gia đình được bố trí giống như những chiếc ghế
bành xung quanh tấm thảm trong phòng khách kiểu Anh. Là nơi có khí
hậu ấm áp, phần lớn cuộc sống ở đây diễn ra ở ngoài sân. (Cũng hãy
chú ý cách sắp xếp lối vào khu gia đình có tường bao quanh này, tại 'a'. Một
So sánh nó với các vị trí ô cửa được minh họa trong Bài tập 4.) ngôi nhà Bali
102
Với các khối của bạn, hãy khám phá một số cách sắp xếp So sánh nỗ lực của tôi trên trang này với sơ đồ của một
trực giao kết hợp không gian bên trong và bên ngoài trong các số tòa nhà được minh họa ở những nơi khác trong cuốn sách này
mối quan hệ có ý nghĩa. Không gian bên trong sẽ là phòng; bên và trong Phân tích Kiến trúc. Hãy suy nghĩ về mối quan hệ của
ngoài có thể là vườn hoặc sân… họ với thế giới bên trong sân và thế giới bên ngoài.
Nếu bạn có thể kết hợp các không gian ở giữa – ví dụ
như những nơi ở lối vào, hiên, lối đi… – trong cách sắp xếp
của mình thì càng tốt. Những điều này sẽ làm tăng thêm sự tinh
tế trong kế hoạch của bạn. Giống như một người kể chuyện hay,
hãy tưởng tượng các kiểu cư trú sẽ diễn ra ở các không gian
bên trong, bên ngoài và ở giữa mà bạn tạo ra.
mở ra
bầu trời
khu vực mở
mở ra bầu trời ra bầu trời
Ở đây một sân khép kín, mở ra bầu trời, được xác định trên hai Trong cách sắp xếp này, một chuỗi các không gian, bên trong và mở ra
cạnh các phòng. Hãy tưởng tượng những độ cao khác nhau – ví dụ như trên tầm bầu trời, bắt đầu từ một lối vào và kéo dài đến đầu bên kia, với các
mắt và dưới tầm mắt – đối với bức tường trong sân, đồng thời xem xét ảnh phòng được bố trí xung quanh chúng. Không có căn phòng nào xung quanh có
hưởng đến đặc điểm và mối quan hệ của nó với bên ngoài lớn hơn. Hãy nghĩ xem tầm nhìn ra thế giới rộng lớn hơn bên ngoài nhưng sự sắp xếp này tạo
bạn sẽ cảm thấy thế nào khi ở trong sân này nếu bạn có thể hoặc không thể nhìn ra một mạch tường thuật dẫn bạn đi xuyên suốt tòa nhà từ đầu đến
ra ngoài. Có phải chiều cao của bức tường đó phụ thuộc vào những gì bên ngoài? cuối, giống như trong một câu.
khu vực có mái che
bức tường kính
mở ra bầu trời
mở ra bầu trời
Khoảng sân nhỏ này (ở trên) hoàn toàn nằm ở trung tâm của tòa nhà, với
các phòng xung quanh, tất cả đều có cửa vào. Nó trở thành một địa
điểm mà qua đó bạn biết mình đang ở đâu.
Trong sơ đồ bên phải, ranh giới giữa sân và các phòng xung quanh
được xác định bằng mép mái và tường kính giữa Nhìn bề ngoài, ngôi nhà – sân trong và các phòng ngoại vi – có thể
cột, thay đổi mối quan hệ giữa trong và ngoài. được coi là một không gian duy nhất, với các địa điểm nối tiếp nhau.

TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: những nơi khép kín mở ra bầu trời
Thu thập và, như mọi khi, vẽ sơ đồ (các phần sẽ là ví dụ hay ở những phần khác trong cuốn sách này. Dưới đây là một số
phần khác. Trong mỗi phần) một số ví dụ trong đó các kiến trúc sư đã kết hợp các trường hợp suy nghĩ về cách không gian
mở ra bầu trời góp phần vào các không gian bên trong với những nơi kín mở ra bầu trời. Giữ nguyên tổ chức/quy hoạch không
gian của tòa nhà và những gì cần chú ý ở các vị trí ở giữa. Có một số lời đề nghị về mặt kinh nghiệm hiện tượng học.
Thành phố Bursa ở Thổ Nhĩ Kỳ được bố trí theo sự kết hợp truyền thống giữa chợ và khans - những con Dưới sức nóng của Crete, người Minoan đã cung
đường hẹp với các cửa hàng và cơ sở kinh doanh và những khoảng sân rộng mở cũng có các cửa hàng và rợp cấp cho Cung điện Minos, Knossos những khoảng
bóng cây. Các khu chợ tạo thành các tuyến đường và các khans cung cấp những chỗ ngồi dễ chịu. Mặc dù không sân nhỏ – giếng lấy sáng – mở ra bầu trời để
chính xác nhưng tất cả đều có thể thực hiện được nhờ hình học trực giao của quy hoạch. cung cấp cả ánh sáng và thông gió. (Xem thêm
Lưu ý sự phổ biến của các bức tường song song ngăn cách các cơ sở thương mại nhỏ. trang 106.)
Các phần vẽ đặc biệt hữu ích để hiển thị các địa điểm trong sơ đồ mở ra bầu Bên trên là một đoạn xuyên qua một tòa nhà khác được xây dựng dựa vào bức
trời. Đây là hai ví dụ về các tòa nhà tường thành của Mdina (lại ở bên trái trong bản vẽ) nhưng hướng về phía bắc
tại thành phố cổ Mdina, từng là thủ đô của đảo Malta ở Địa Trung Hải. Thị chứ không phải phía đông. Trong tòa nhà này, sân trong mở ra bầu trời là nơi
trấn được xây dựng trên một ngọn đồi gần trung tâm chính. Hiện tại nó bị chiếm giữ bởi một nhà hàng - Vườn trà Fontanella - với
hòn đảo. Hình vẽ trên là một mặt cắt xuyên qua một ngôi nhà lớn hiện là khách những chiếc bàn có bóng râm ở các tầng khác nhau trong và xung quanh sân.
sạn – Cung điện Xara. Ngôi nhà được xây dựng dựa vào bức tường kiên cố của Những người ở trên bức tường cũng có tầm nhìn bao quát khắp hòn đảo.
thị trấn (bên trái trong bản vẽ) bên trong
trong đó một số phòng có tầm nhìn rộng và cao về phía đông, hướng tới thủ đô Cả hai tòa nhà này đều phù hợp với tính trực giao chung của
Valletta hiện tại và biển xa hơn. Để mang ánh sáng và không khí vào trung quy hoạch thị trấn, mặc dù điều đó thường được sửa đổi do địa hình
tâm của tòa nhà, nó được cung cấp một khoảng sân nhỏ nhưng xinh đẹp từng mở và sự cần thiết phải phù hợp với các tòa nhà khác. Khách sạn (trái) là
ra bầu trời nhưng giờ đã được trang bị lại. có lối vào từ một quảng trường nhỏ, trong khi quán cà phê (ở trên) được
với mái nhà trong suốt. vào từ con phố ở bên phải đoạn đường.
104
phần (kế hoạch bên dưới)
Các tu viện (và họ hàng kiến trúc của chúng, các trường cao đẳng
Oxbridge) thường được bố trí xung quanh những nơi khép kín – tu viện
(quads) – mở ra bầu trời. Những nơi này cung cấp những nơi được
che chở và yên tĩnh, cách ly với thế giới xung quanh nhưng vẫn mở ra
thiên đường, lý tưởng để chiêm ngưỡng cũng như tập thể dục nhẹ nhàng
tách biệt. Đối với các tu viện, tu viện mang lại một nơi đầy nắng, trái
ngược với nội thất bí ẩn và đôi khi u ám hơn của nhà thờ. Sơ đồ trên là
của tu viện Le Thoronet* ở miền nam nước Pháp, nơi đã ảnh hưởng đến
Le Corbusier khi ông xây dựng tu viện La Tourette gần Lyon. Bạn có thể Những nơi nhìn ra bầu trời không nhất thiết phải ở trên mặt
muốn đối chiếu sơ đồ của hai tòa nhà và phân tích vai trò của các địa đất. Ngôi nhà Solo (2013, ở trên) tại Matarraña, Tây Ban Nha, của
điểm nhìn ra bầu trời trong mỗi tòa nhà. Pezo von Ellrichshausen, có một khoảng sân khép kín mở ra bầu trời ở
'Tu viện' của Le Corbusier rất khác so với ở Le Thoronet. tầng cao nhất. Nó mang lại sự riêng tư cho những người sử dụng hồ bơi.
Một
b
c
Outhouse của Chris Loyn, in the Forest of Dean (2016), được xây
dựng xung quanh dấu chân của ba tòa nhà hiện có (a, b, c). Trước đây được *
Bạn có thể đọc câu chuyện hư cấu của một kiến trúc sư về nền móng và tòa nhà Le
lợp mái, hai trong số này hiện là những khoảng sân nhỏ mở ra bầu trời,
Thoronet thế kỷ 12 trong: Fernand Pouillon – Les pierres sauvages, 1964; Dịch. Edward
tạo thành những không gian khép kín nhỏ tương phản với không gian sinh
Gillott trong vai Những hòn đá của Le Thoronet, 1970
hoạt chính của ngôi nhà, mở ra cảnh quan xung quanh. Xem thêm Lucien Hervé – Kiến trúc của sự thật, 1957.
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: những nơi khép kín mở ra bầu trời 105
HÀI HÒA CỦA HÌNH CHỮ NHẬT 'Ngay khi chúng tôi học cách trải nghiệm bản thân và chính mình là
trung tâm của không gian này, có tọa độ giao nhau trong chúng tôi,
Bây giờ chúng ta có thể hiểu tại sao rất nhiều tòa nhà trên khắp thế chúng tôi đã tìm thấy hạt nhân quý giá, có thể nói là vốn đầu tư ban
đầu, làm cơ sở cho việc sáng tạo kiến trúc – ngay cả khi hiện tại nó có
giới đã, đang và sẽ tiếp tục có quy hoạch hình chữ nhật. Hình chữ nhật
vẻ không ấn tượng hơn một đồng xu may mắn.”
phù hợp với hình học có liên quan đến kiến trúc. Hình chữ nhật cũng có
thể đưa những hình học khác nhau đó vào một mối quan hệ hài hòa. (Sự
August Schmarsow – 'Bản chất của sáng tạo kiến trúc' (1893), 1994.
tương đồng về âm nhạc được ngụ ý bởi từ 'hài hòa' là có chủ ý. Các
CA
hình chữ nhật có thể hòa hợp với nhau về mặt không gian giống như các
nốt trong một hợp âm…) HƯỚNG TÂY
Hình chữ nhật phù hợp với: • hình dáng
PHI
của con người: trước, sau, phải và trái (mỗi người ở trung
tâm);
• hình học trong nhận thức của chúng ta về thế giới (mặt trời
mọc, buổi trưa, hoàng hôn, liên quan đến hình học bẩm sinh
B
của chúng ta): bắc, đông, nam và tây;
• trục cửa (mà mắt chúng ta rất cần thiết); thiết lập một đường
ngắm động (song song với các bức tường bên của mặt bằng hình
chữ nhật) và một đường đi qua mà đỉnh điểm là một tiêu điểm
(lò sưởi, bàn thờ, ngai vàng…);
HN
MA
AÍ P
• hình học xây dựng: các khối xây dựng hình chữ nhật có xu hướng
tạo ra các không gian hình chữ nhật; và thật dễ dàng và hợp
lý để vượt qua các cấu trúc mái giữa các bức tường song song;
• hình học của đồ nội thất, bản thân nó thường bị chi phối bởi
hình học của việc chế tạo và sử dụng;
• hình học xã hội: mọi người ngồi quanh bàn hoặc đối diện với
diễn giả; tuy không tròn, nhưng hình vuông cũng có thể chứa
đựng vòng tròn xã hội;
• hình học của quy hoạch, sắp xếp các phòng và không gian có
kích thước khác nhau (và tỷ lệ hài hòa) theo cách gắn kết PHÍA
ĐÔNG
gọn gàng với nhau.
Bởi vì nó mang lại sự hài hòa cho các dạng hình học khác nhau
nên hình chữ nhật đã được sử dụng trong kiến trúc từ thời cổ đại. Ngày
nay nó vẫn dễ chịu như mọi khi. Hình chữ nhật là nguyên tắc quản lý
các tòa nhà đa dạng như:
Một ngôi nhà bùn nhỏ mở ở Cung điện Minos trên đảo Crete Một nhà thờ ở Anh (Lincoln, 12–14 Phòng tắm nước nóng, Peter Zumthor,
Kerala, Ấn Độ (vượt thời gian). (khoảng năm 1500 trước Công nguyên). C CN). Vals, Thụy Sĩ (1996).
Vô số ví dụ khác có thể đã được sử dụng. Phần lớn các ví dụ bạn (Chính sự phổ biến của hình chữ nhật trong kiến trúc ở mọi thời đại và
chọn ghi vào sổ tay vì những lý do khác sẽ phù hợp với sự hài hòa của ở hầu hết các địa điểm đã khiến tờ giấy hình vuông đó trở nên hữu ích
hình chữ nhật theo một cách nào đó. như một lớp nền trong sổ tay của bạn. Nó hữu ích trong việc thiết kế
cũng như trong việc phân tích công việc của các kiến trúc sư khác.)
106
SỬA ĐỔI HÌNH CHỮ NHẬT
Vì những lý do ngược lại, có thể nói rằng hình chữ nhật là

tiêu chuẩn trong quy hoạch tòa nhà; trên thực tế, nó là 'cài
đặt mặc định' cho kiến trúc. Đi chệch khỏi thiết lập mặc định
này là một trong những chủ đề lớn của kiến trúc qua các thời
đại. Giống như âm nhạc tuân theo nhịp đều đặn và phím trưởng
có thể tẻ nhạt, kiến trúc tuân thủ chặt chẽ tính trực giao
cũng có thể nhàm chán. Sự quan tâm có thể đến từ sự tương
tác và xung đột (sự đảo lộn và bất hòa) hơn là cách giải
quyết có thể đoán trước được… giống như trong câu chuyện đùa.
Có nhiều cách và lý do khác nhau để sửa đổi cài đặt mặc
định của hình chữ nhật. Những điều này có thể được thể hiện
dưới tiêu đề 'đáp ứng' và 'cố ý'. (Ở đây không có tiêu đề
nào nhằm mục đích ám chỉ bất kỳ phán xét đạo đức hoặc giá trị
nào, mặc dù đôi khi chúng đã và đang tiếp tục gắn liền với các
cuộc chiến ý thức hệ.) Những tiêu đề này được liên kết với
các khía cạnh thái độ được thảo luận trong Kiến trúc phân
tích: Ngôn ngữ phổ quát của Xây dựng địa điểm dưới tiêu đề
chương 'Đền thờ và Nhà tranh'. Những lý do 'đáp ứng' để sửa
đổi hình chữ nhật là những lý do bắt nguồn từ việc đáp ứng
các điều kiện. Những lý do “cố ý” là những lý do xuất phát từ
mong muốn của kiến trúc sư muốn áp đặt một ý tưởng không
liên quan. Không phải lúc nào cũng dễ dàng để làm sáng tỏ cái này với cái kia.
Vấn đề luôn là mối quan hệ của tâm trí (thiết kế) với thế giới mà
nó can thiệp (thông qua kiến trúc).
Các chiều hướng trải dài giữa phản ứng nhanh và chủ ý đã ảnh
hưởng đến kiến trúc trong suốt lịch sử.
Dưới đây là một số ví dụ về trang web ảnh hưởng đến hình học.
Những người Mycenaean xây dựng Cung điện Tiryns (phải, khoảng năm 1400
BCE) đã áp dụng hình học hình chữ nhật trong việc chế tạo và quy hoạch trên toàn
bộ khu vực có thể sử dụng được của đỉnh đồi ở khu vực ngày nay là Peloponnese ở Hy
Lạp hiện đại. Ở một nơi đặc biệt – megaron, trái tim của cung điện – họ cũng sử
dụng sức mạnh của trục cửa. Nhưng khi họ gặp rìa của cao nguyên có thể sử
dụng được đó, nơi các sườn dốc trở nên quá dốc, những hình học hình chữ nhật đó
đã nhường chỗ cho sự gồ ghề của vùng đất. Sự tương tác giữa hình chữ nhật và
hình không đều mang lại sự thú vị cho kế hoạch.
Vào đầu những năm 1990, một nhóm kiến trúc sư có tên là Nhóm '91
đã thiết kế một loạt các biện pháp can thiệp để tái tạo quận Temple Bar của
Dublin. Một phần của quá trình tái tạo này đã tạo ra một không gian công cộng
mới gọi là 'Quảng trường Nhà Hội nghị' (ở trên). Bản thân nó, hình vuông Một số ngôi nhà La Mã ở Pompeii (ở trên) phải phù hợp với kích thước của chúng
là hình chữ nhật. Nhưng ở nơi các tòa nhà bao quanh của nó gặp các cạnh của khu hình học thông thường vào các vị trí không đều. Những điều bất thường
đất hoặc va vào các tòa nhà hiện có không đều, hình học hình chữ nhật của được cất giấu trong những căn phòng ít quan trọng hơn trong khi các không gian
chúng trong việc xây dựng và quy hoạch phải nhường chỗ. chính được bố trí quanh một trục bắt nguồn từ ô cửa. Bằng cách này, trải nghiệm
Một lần nữa, sự quan tâm về không gian bắt nguồn từ sự tương tác đó. chính của ngôi nhà là trực giao và hướng trục.
SỬA ĐỔI HÌNH CHỮ NHẬT 107

SỬA ĐỔI HÌNH CHỮ NHẬT tiếp tục
Hôtel de Beauvais ở Paris được thiết kế bởi Antoine le Pautre vào Hans Scharoun đã bóp méo hình học của việc chế tạo và quy hoạch trong Ngôi
thế kỷ XVII. Giống như ngôi nhà Pompeii ở trang trước, nó chiếm một vị nhà Schminke (1933) để liên kết các không gian với mặt trời và quang cảnh.
trí vốn là một vị trí bất thường giữa rue François-Miron và rue de Jouy.
Nhưng bằng cách chiếu một trục vuông góc với điểm giữa của độ cao so với
đường François-Miron, le Pautre đã âm mưu khiến du khách có cảm giác
như đang bước vào một tòa nhà đối xứng theo trục.
Hugo Häring đã thiết kế ngôi nhà chưa xây này (1946) với một chút quan tâm
cho hình học của việc chế tạo và lập kế hoạch. Chỉ trong phòng ngủ mới có vẻ
phù hợp với các phòng theo hình chữ nhật
giường. Mục đích của anh ta, giống như mục tiêu của Scharoun, có thể nói là giải phóng
người khỏi 'sự chuyên chế' của hình chữ nhật và trục.
Kiến trúc sư người Anh đầu thế kỷ 19 John Soane đã dồn nhiều không gian đối
xứng theo trục vào vị trí bất thường của Ngân hàng Anh ở London. Để cung cấp
ánh sáng và không khí, một số mở ra bầu trời.
Điều tương tự cũng xảy ra tại nhà của Geoffrey Bawa ở Colombo, Sri Lanka Hình học của Tòa thị chính Säynätsalo của Alvar Aalto (1951)
(1962). Việc thu hẹp trang web được ẩn trong phần nhỏ hơn được điều chỉnh phù hợp với địa hình và được phá vỡ để đáp ứng với
phòng dọc theo rìa của kế hoạch. đường tiếp cận và để tránh bất kỳ cảm giác nào về lối vào trục chính thức.
108
SỬA ĐỔI HÌNH CHỮ NHẬT tiếp tục
Trong Villa Snellman (1918) của kiến trúc sư người Thụy Điển Erik Gunnar
Asplund (người cũng thiết kế Nhà nguyện Woodland - xem trang 33 và 89 - cùng
thời điểm) đã bóp méo hình học của việc chế tạo và lập kế hoạch cho hiệu ứng
hình ảnh. Đây là kế hoạch ở tầng trên.
Việc hạ cánh thu hẹp để phóng đại góc nhìn; từ đầu cầu thang, chiếu nghỉ
có vẻ dài hơn và từ cửa phòng tắm, ngắn hơn. Một căn phòng ở ngoài đầu cầu
thang có các góc được bo tròn bằng các tấm gỗ để khiến nó trông giống tử cung
hơn. Hình chữ nhật của các phòng khác cũng bị bóp méo. Hầu hết những không
gian kỳ lạ, 'còn sót lại', được làm thành tủ hoặc cầu thang. (So sánh với
Villa Rotonda của Palladio ở trang 101!)
Sự biến dạng hình học của Aalto trong studio của ông ở Helsinki một phần là một
đáp ứng với địa điểm hình nêm nhưng nó cũng tạo ra một căn phòng bên ngoài giống
như một giảng đường, hoàn chỉnh với những tầng chỗ ngồi thô sơ trên bãi
cỏ, hướng về phía bức tường có thể được sử dụng để chiếu phim.
Khi David Chipperfield thiết kế Phòng trưng bày Wilson và Gough vào năm 1989,
ông giống như le Pautre (Hôtel de Beauvais, đối diện),
được trình bày với một trang web 'điền vào' có hình dạng kỳ lạ. Thay vì đưa ra
không gian không đều một trục và sự đối xứng, ông đã sắp xếp và tổ chức nó bằng
một bức tường thẳng. Ngược lại với sự bất thường của địa điểm, điều này tạo ra
những không gian khác nhau.
Mặc dù trong một số trường hợp, có thể tuân thủ chặt chẽ hình học của việc
tạo ra - như trong nhà kho trong vườn đó (trang 75) - thường cần phải thỏa
hiệp… điều này có thể dẫn đến sự quan tâm.
Trong tất cả các ví dụ trên (ngoại trừ nhà kho), sự sai lệch so với
hình học của việc chế tạo và lập kế hoạch không chỉ đơn thuần là
Aldo van Eyck đã tạo cho mỗi căn hộ ở phía sau Ngôi nhà của các bà mẹ
các bài tập đồ họa. Chúng là những phản ứng với những điều kiện bất
(Hubertus) ở Amsterdam (1978) một nét riêng bằng cách bóp méo chiến lược bức
thường hoặc nhằm mục đích ảnh hưởng đến trải nghiệm của con người.
tường song song. Ví dụ này minh họa cách các bức tường của đảng có thể được
Trong một số trường hợp, mục đích là để thuyết phục người đó rằng,
sửa đổi để tránh sự lặp lại đơn thuần. Hãy chú ý các bức tường giữa các căn
hộ ở phía sau Ngôi nhà của Mẹ có những phần cong – phần lồi
bất chấp sự bất thường của địa điểm, họ vẫn ở một vị trí cố định,
có trật tự và trục. Ở những người khác, mục đích là giải phóng con
bên và lõm bên kia – tăng thêm cá tính cho từng không gian sống. người khỏi trục và hình chữ nhật và cung cấp các loại trải nghiệm
không gian khác nhau.
SỬA ĐỔI HÌNH CHỮ NHẬT 109

TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: sửa đổi hình học
Trong sổ tay của bạn... hãy tìm và vẽ các ví dụ trong đó hình
học kiến trúc đã được sửa đổi. Điều này có thể là do các điều
kiện của địa điểm – về cảnh quan thiên nhiên hoặc trong môi
trường xây dựng – mô hình sử dụng và sinh sống hoặc một số cân
nhắc khác. Nó có thể ảnh hưởng đến hình học của việc chế tạo,
hình học của quy hoạch, chiến lược tường song song… Hãy suy
nghĩ cẩn thận về lý do tại sao các sơ đồ bạn đã vẽ lại sai lệch
so với phương án trực giao và ghi lại những quan sát của bạn.
Ví dụ, bạn có thể chọn ngẫu nhiên một cuốn nhật ký và xem
bạn tìm thấy gì. Dưới đây là một vài ví dụ tôi tìm thấy, khi phần
viết ấn bản đầu tiên của những bài tập này, trong ấn bản tháng
2 năm 2011 của tạp chí Architecture Today của Anh. Nó chứa một
bài viết về các thiết kế nhà ở gần đây ở Anh. Hai ngôi nhà được
minh họa ở đây thể hiện xu hướng chơi đùa với các hình học
trong xây dựng và quy hoạch, sự biến dạng của chúng và mối quan
hệ khác nhau với không gian có thể xảy ra.
tầng trên
trình độ cao
tầng dưới
Ngôi nhà Dune ở Thorpeness, Suffolk (của Jarmund/Vigsnæs Architects, 2012),

có hai tầng. Tầng dưới gợi nhớ
của Ngôi nhà Farnsworth của Mies van der Rohe (xem trang 82 và
mức độ thấp hơn Hai mươi lăm tòa nhà mà mọi kiến trúc sư nên hiểu): nó trực giao, với những
bức tường kính xung quanh và một lõi rắn chứa những chỗ ở không thể nhìn thấy
Ty Hedfan (Ngôi nhà bay, nổi, lơ lửng) của Featherstone Young ở miền trung được. Tầng trên thể hiện sự khắc nghiệt
xứ Wales, gồm hai phần. Phần chính, ở hai tầng trên, trực giao trong khi phần sự tương phản. Mặc dù được bao bọc trong một hình chữ nhật nhưng nó
khách (được xây dựng trong lòng đất) ở bên trái trong sơ đồ trên, không đều, được chia cắt bởi những bức tường chéo tạo nên những căn phòng không đều đặn.
minh họa điều gì đó về sự tự do khỏi hình học tạo ra do khai quật (xem trang Có bốn phòng ngủ, mỗi phòng đều có giường và bồn tắm, có phòng tắm vòi sen riêng.
94) . Nhưng ngay cả trong phần trực giao cũng có những vùng Tầng trên cũng có phần không đều (trên cùng). Có vẻ như
Các kiến trúc sư muốn đặt ra câu hỏi về cách quản lý không gian về mặt kiến
đi chệch khỏi hình học của việc chế tạo. trúc để tạo ra những địa điểm theo những cách tương phản.
110
Đền Ammon và Telesterion đều là những hội

trường kiểu cách. Trong cả hai, chiến
lược kết cấu để lợp mái cho những khu vực rộng lớn
cũng tạo ra những không gian bí ẩn có thể
được sử dụng cho các buổi biểu diễn nghi lễ
– 'Bí ẩn'.
Đền thờ Ammon truyền hình 1
EX ERCISE 9e – không gian theo cột/kế hoạch miễn phí
Trong Bài tập 8f (trang 84), bạn đã khám phá các cách mở rộng không gian lớn hơn. Một trong
mục đích là để chèn các cột trung gian vào trong không gian để hỗ trợ cấu trúc mái hoặc sàn. Không
gian cột đã được xây dựng từ thời cổ đại. Phía trên bên trái là sơ đồ sảnh theo phong cách của Đền
Ammon ở Karnak, Ai Cập, có niên đại từ khoảng năm 1400 trước Công nguyên. Phía trên ở giữa là
Telesterion tại Eleusis ở Hy Lạp (thế kỷ thứ sáu trước Công nguyên). Những không gian này vẫn giữ
được các bức tường chu vi của chúng. Cấu trúc của chúng dựa trên ý tưởng rằng các dầm có thể kéo
2
dài giữa các cột có khoảng cách tương đối gần nhau (1). Trong thế kỷ 20, khi cơ cấu mạnh mẽ hơn
và thống nhất hơn
vật liệu hơn đá sẵn có, các kiến trúc sư bắt đầu tạo ra những không gian không bị giới hạn bởi các
bức tường chu vi kết cấu. Chúng ta đã thấy ở trang 86 rằng ý tưởng năm 1918 của Le Corbusier về
hình thức Nhà Dom-Ino (2) là sự thể hiện rõ ràng và có ảnh hưởng của ý tưởng kiến trúc đơn giản
nhưng hiệu quả này.
Bạn có thể khám phá sự phân nhánh của ý tưởng mang tính cách mạng này bằng các khối xây
dựng của mình. Vòng tròn nơi bắt đầu của mọi kiến trúc được bao phủ bởi một lưới hình chữ nhật,
liên quan đến khả năng kéo dài của vật liệu sẵn có, xác định vị trí của các cột (3). Điều này tạo
ra một 'rừng' cột, vào thời cổ đại gắn liền với sự huyền bí và thực hiện nghi lễ.
Sức mạnh và tính toàn vẹn (khả năng tạo ra các khớp nối chắc chắn) của hiện đại
vật liệu - bê tông cốt thép và thép - có thể tạo ra các nhịp lớn hơn, với khoảng cách lớn hơn giữa 3
các cột mỏng hơn. Nó cũng đề xuất một cách tổ chức không gian mới trong đó các cột tương ứng với
cấu trúc của mái nhà, trong khi không gian có thể được chia nhỏ bằng các vách ngăn không mang tải
trọng kết cấu (4). Kết quả là sự tương tác giữa các cột và các phân vùng làm tăng thêm ngôn ngữ
kiến trúc và các khả năng của nó. Nó cho phép kiến trúc sư tạo ra những không gian có đặc điểm khác
với những không gian được giới hạn bởi chu vi chịu lực và các bức tường bên trong. Trong bản tuyên
ngôn đầy ảnh hưởng năm 1926 của ông 'Cinque point de l'architecture Moderne'
(“Năm điểm hướng tới một kiến trúc mới”) Le Corbusier gọi cách tiếp cận này là “le plan libre” (kế
hoạch miễn phí).
(tiếp tục trên trang tiếp theo)
Xem thêm chương về 'Hypostyle' trong Mười tòa nhà có ảnh hưởng nhất trong lịch sử: Kiến trúc
Nguyên mẫu. 4

EX ERCISE 9e tiếp tục So sánh loại không gian này (ở trên) với loại không gian
'dạng cổ điển' được xác định ở trang 83. Nó không được sàng lọc/cô lập
Bắt đầu với vòng tròn vị trí được vẽ trên bảng của bạn (1). từ thế giới bên ngoài. Nó không có ô cửa và do đó không có trục ô cửa.
Sắp xếp các cột để đỡ mái nhà trên hình tròn. Đó là một không gian không có một hướng động hoặc trọng tâm duy nhất.
Do hình dạng của việc chế tạo nên điều này có tác dụng làm cho hình Đó là một không gian để lang thang - một mê cung rộng mở và lỏng lẻo.
tròn trở thành hình chữ nhật (2). Bố trí một số vách ngăn độc lập với Tổ chức không gian của nó phần lớn không bị hạn chế bởi trật tự cấu
kết cấu cột này (3). Lưu ý rằng vì mái nhà danh nghĩa được đỡ bởi các trúc liên quan đến tường.
cột nên các bức tường ngăn của bạn có thể được đặt tự do độc lập với Ý tưởng này là nền tảng của một trong những tòa nhà tiêu biểu
các cột. của thế kỷ 20: Nhà trưng bày Barcelona của Mies van der Rohe, 1929
Họ có thể ở dưới mái nhà hoặc, nếu có thể, thì không. (phía dưới bên phải)… mà bạn có thể thử làm mô hình.
1 2 3
Gian hàng Barcelona
Xem thêm Hai mươi lăm tòa nhà mà mọi kiến trúc sư nên hiểu.
112
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: gói 'miễn phí'
Trong sổ tay của bạn... hãy tìm và vẽ các ví dụ về sơ đồ 'tự do', Chiến lược này cho phép các bức tường được bố trí tự do trên
trong đó sàn và mái đỡ bằng cột (bê tông cốt thép hoặc thép) giải phóng toàn bộ lãnh thổ của bục, cả bên dưới và bên ngoài mái nhà… mặc dù
vai trò chịu lực của các bức tường và tạo ra không gian mở thay vì kín. Mies quyết định tuân theo quan điểm rằng chúng nên được sắp xếp trực
giao – song song hoặc vuông góc với nhau – nhưng không phải lúc nào
Bạn có thể bắt đầu với hai trong số những tòa nhà tiêu biểu từ cũng vậy chạm vào và chắc chắn không tạo ra những căn phòng khép kín
khoảng năm 1930 đã hình thành nên ý tưởng không gian này trong kiến trúc: hoàn toàn.
Barcelona Pavilion của Mies van der Rohe (bên dưới, đã được đề cập ở Mặc dù Mies dường như đã lấy ngôi đền Hy Lạp cổ đại hay megaron
phía đối diện) và Villa Savoye của Le Corbusier (trang tiếp theo). làm hình mẫu cho kiến trúc của Barcelona Pavilion, nhưng ông đã làm
(Cả hai đều được đưa vào làm nghiên cứu điển hình trong Hai mươi lăm như vậy theo những cách chống lại quyền lực giả định cổ xưa của nó.
tòa nhà mà mọi kiến trúc nên hiểu.) Anh ta phá vỡ ô kín và tạo ra một mê cung đơn giản thay vì một sơ đồ
Nhà trưng bày Barcelona bắt đầu với tám cột hình chữ thập bằng đối xứng theo trục được tạo ra bởi một ô cửa và tiêu điểm.
thép mỏng hỗ trợ mặt phẳng mái bằng
(chấm chấm) trên bục ốp đá (phía dưới bên trái). Điều này tạo ra lãnh Đây là tòa nhà để đi lang thang hơn là đi theo một hướng rõ ràng.
thổ của gian hàng, được xác định rõ ràng giống như một ngôi đền Hy Lạp Trong bản vẽ bên dưới, bạn có thể thấy cách Mies cố tình đặt một trong
cổ điển bởi nền tảng của nó – nâng nó lên trên thế giới hàng ngày xung những bức tường ngay trên trục đã tồn tại trên địa điểm, được tạo ra
quanh. Tuy nhiên, điểm khác biệt ở đây là 'bên trong' của 'ngôi đền' - bởi các bậc thang lên đồi và một hàng cột hiện có (hiện đã biến mất).
dưới mái nhà - không còn được bao bọc bởi các bức tường để tạo ra một
tế bào ngăn cách với môi trường xung quanh (và bảo vệ vị thần bên Có thêm một số ví dụ về gói 'miễn phí' trên hai trang sau.
trong).
đền thờ' mê cung, được thực hiện nhờ kế hoạch 'tự do'
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: gói 'miễn phí' 113

Các bức tường của Biệt thự Savoye của Le Corbusier (đây là tầng trệt) trục lên một tuyến đường dốc dẫn họ lên tầng sinh hoạt chính. Hãy
độc lập với các cột kết cấu bê tông chịu lực. chú ý cách Le Corbusier cho phép một số cột tránh được tính kỷ luật
Ô cửa (có mũi tên) nằm trên trục trung tâm của sơ đồ lưới nhưng nghiêm ngặt của lưới kết cấu, ví dụ như chừa không gian cho trục vào
ngay khi người bước vào, họ sẽ bị chuyển hướng khỏi đó trung tâm và đoạn đường nối.
Trong dự án chưa xây dựng của mình về Ngôi nhà có diện tích 50 x 50 Một số Villa Mairea của Aalto có tường xây. Các phần khác có cột kết
foot, Mies đã giảm cấu trúc đỡ mái xuống còn bốn cột thép mỏng nằm ở cấu. Thư viện (phía dưới bên phải trong bản vẽ) được xác định
điểm giữa của mỗi cạnh của hình vuông. bằng các tủ sách không có vai trò cấu trúc.
Rem Koolhaas chịu ảnh hưởng của Le Corbusier nhưng đã đưa một số và kỹ sư của anh ấy đã nghĩ ra cách làm cho tầng trên cùng trông như thế nào
ý tưởng của ông lên mức siêu thực. Tầng giữa của Maison à để trôi nổi trong không gian. (Maison à Bordeaux là một trường hợp nghiên cứu ở
Bordeaux dường như gần như hoàn toàn không có bất kỳ cấu trúc nào. Koolhaas 25 tòa nhà mà mọi kiến trúc sư nên hiểu.)
114
Việc sử dụng gói miễn phí thường xuyên nhất là ở các tòa nhà văn phòng. Cái này Các yếu tố đầu tiên của nơi ở là màn hình và các phần khác của
là sơ đồ mặt bằng của Nhà đặt hàng qua thư GEG được xây dựng ở Kamen, đồ nội thất như tủ hồ sơ và giá treo quần áo được sử dụng
Tây Đức vào đầu những năm 1960. Đó là một không gian rộng mở để xác định địa điểm cũng như được sử dụng làm trạm làm việc. Những hoạt động
được nhấn mạnh bởi các cột cấu trúc cách đều nhau trên một lưới đơn giản. này giống như những tấm chắn gió mà đôi khi người ta dựng lên trên bãi biển để
Chỉ có nhà vệ sinh và nhà kho không được phép mở là ở trong phòng kín. Phần còn lại xác định 'ngôi nhà' của chính họ cho một ngày đi biển. Giống như những cái đó
giống như một cảnh quan rộng mở, một “bãi biển” chờ người ở. chắn gió, đồ nội thất văn phòng có thể được di chuyển để đáp ứng
nhu cầu khác nhau về không gian.
Màn hình và các đồ nội thất khác xác định lãnh thổ cho Các con đường nối tiếp nhau giữa các lãnh thổ khác nhau, cho phép tiếp cận
bàn làm việc của các nhóm. Ngoài ra còn có những nơi có bàn lớn dành cho hội nghị và từng lãnh thổ. Bố cục kết quả rất giống một bãi biển vào một ngày hè bận rộn.
thảo luận. Một số lãnh thổ được phân bổ để thư giãn. Lưu ý cách các cột đóng vai Kiến trúc đã tạo ra cảnh quan nhân tạo chính thức của riêng mình. (Nó được
trò trong cách bố trí các lãnh thổ. Chúng không thể biến mất theo cách mà khái niệm biết đến bằng thuật ngữ tiếng Đức
về một kế hoạch 'miễn phí' có thể gợi ý. Chúng phải được kết hợp trong cách bố trí 'bürolandschaft' – cảnh quan văn phòng.) Hình học xã hội thể hiện rõ trong cách bố
liên quan đến địa điểm và tuyến đường. Cũng lưu ý rằng những nơi khác nhau có những trí chỗ ngồi, bàn, bàn làm việc. Nó cũng giống như một cộng đồng đô thị non trẻ
đặc điểm khác nhau. Bạn có thể chọn nơi bạn muốn ngồi để trả lời điện thoại cả ngày. phát triển từ những khu định cư nhỏ. Ngày nay, bố cục của các trung tâm cuộc gọi có
xu hướng được sắp xếp theo hình học hơn thế này. Xem hình vẽ trang 69.
Bây giờ hãy tìm một số ví dụ về các gói 'miễn phí' cho chính bạn. Họ Cũng trong sổ tay của bạn, hãy bắt đầu khám phá một số ý tưởng bạn
không nhất thiết phải giống như một rừng cột lỏng lẻo đỡ mái nhà, mặc dù tìm thấy – ý tưởng về không gian/cấu trúc – trong các bản phác thảo 'parti'.
những cột đó sẽ dễ phát hiện nhất. Nhưng cũng hãy chú ý đến những ví dụ Đây là những ý tưởng bạn có thể phát triển trong thử thách thiết kế tiếp
tinh tế hơn, như trường hợp của Villa Mairea và Maison à Bordeaux theo của mình. Hãy nhớ rằng kiến trúc và âm nhạc có thể so sánh được.
Người soạn nhạc chơi đùa với mối quan hệ giữa giai điệu (chuyển động) và
ở trang đối diện. Bạn đang tìm kiếm những ví dụ trong đó kiến trúc sư đã nhịp (cấu trúc) trong âm nhạc. Bạn có thể “chơi” với chuyển động, kết cấu
tìm ra cách để đi chệch khỏi thẩm quyền nghiêm ngặt của những bức tường và độ lún trong kiến trúc. Kế hoạch 'miễn phí' là một chiến lược thiết kế
kết cấu bao quanh các phòng được ngăn cách với phần còn lại có nhiều khả năng…
của thế giới để tạo ra những mối quan hệ trôi chảy hơn giữa con người, Nhưng hãy nhớ rằng bạn đang thiết kế để mang lại trải nghiệm, hy vọng là
chuyển động, độ lún và cấu trúc của chúng. phù hợp, cho mọi người.
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: gói 'miễn phí' 115

E XERCISE 10: hình học lý tưởng
Trong các bài tập trước chúng ta đã khám phá những ảnh hưởng của các loại Theo nghĩa này, chín là một số hai chiều. Vẽ tranh
hình học khác nhau trong kiến trúc. Nhưng cái mà bạn có thể nghĩ đến đầu hình vuông 3 x 3 này trên bảng của bạn. Khi bố trí hình vuông này, chúng ta
tiên là 'hình học' lại xuất hiện sau cùng. Đây là hình học toán học, loại phải tính đến trung tâm, tính năng động của không gian kiến trúc và hình
hình bạn đã học ở trường hay khi bạn vẽ nguệch ngoạc các hình bằng thước, học của công trình.
compa, thước đo góc... Đó là hình học của các hình tròn, hình vuông, Đánh dấu trung tâm của bảng. Phác thảo hình vuông 3 x 3 với tâm của
hình cầu hoàn hảo, một trong các cạnh của nó ở giữa bảng và sử dụng chiều dài của một trong
hình khối... Đây là một dạng hình học trừu tượng, có thể phân biệt với các khối của bạn làm mô-đun.
các dạng hình học hiện sinh (hình học của sự tồn tại) của các bài tập
trước (vòng tròn địa điểm; trục cửa; hình học chế tạo, quy hoạch, v.v.).
Cho
nó có tên riêng, trong Phân tích kiến trúc: Ngôn ngữ phổ quát của địa điểm
- Tạo ra loại hình học trừu tượng này được gọi là 'hình học lý tưởng'.
Trong khi ngôi nhà tự nhiên của các dạng hình học của sự tồn tại
nằm ngoài thế giới – trong các đặc tính của vật liệu (gạch, khối, các
thanh gỗ thẳng…) và trong hình dạng cơ thể của chúng ta,
chuyển động, tập hợp xã hội… – ngôi nhà của hình học lý tưởng nằm trong
cõi trừu tượng của bề mặt một tờ giấy phẳng hoặc không gian ảo của một
chương trình máy tính… hoặc thậm chí chỉ trong tâm trí (nơi có lẽ nó tìm
thấy hình thức thuần túy nhất của nó) . Thực tế là hình học lý tưởng không
hoàn toàn thuộc về thế giới này đã làm tăng thêm vẻ huyền bí của nó, đặc
biệt là đối với các kiến trúc sư. Để biến một tòa nhà thành một khối lập
phương hoàn hảo, mặc dù không có lý do thực tế hay kinh nghiệm nào để làm
như vậy, vẫn mang lại cho nó một phẩm chất được tâm trí cảm nhận như
siêu việt. Dường như nó trao cho nó quyền lực không thể chối cãi của cái
hoàn hảo, cái lý tưởng.
EX ERCISE 10a – một không gian hình vuông (hoàn hảo)
Giống như 4, 16, 25, 100…, 9 là số 'vuông' – 3 x 3. Nó có thể được biểu Bạn có thể thấy rằng hình vuông gợi lại một số ý tưởng mà chúng ta
thị bằng đồ họa dưới dạng hình vuông chia thành chín bằng nhau đã gặp trước đây trong các bài tập này, tức là việc tạo ra tâm và các trục
hình vuông nhỏ hơn. của chính nó cộng hưởng với hình học bốn góc của thế giới của tấm bảng mà
bạn sắp xây dựng trên đó. Nó cũng cộng hưởng với hình dạng hình chữ thập
bẩm sinh của cơ thể con người, nằm ngửa với cánh tay dang rộng. Nhưng
với hình học lý tưởng thì hướng quan tâm lại khác.
116
Bây giờ hãy xây một bức tường xung quanh hình vuông này, chỉ cao một khối. EX ERCISE 10b – mở rộng hình vuông
Bạn có thể xây bức tường này ở ba vị trí khác nhau: với hình vuông ở mặt
ngoài; có hình vuông ở mặt trong; Trong Bài tập 8, chúng ta đã thêm một mái hiên để bảo vệ ô cửa.
hoặc với hình vuông ở điểm giữa của nó suốt đường đi. Mỗi cái sẽ tạo ra Theo hình dạng của việc chế tạo, chúng tôi chỉ thêm một vài khối vào chiều
một khung bao hình vuông nhưng đối với bài tập này, hãy xây nó với hình dài của các bức tường bên. Nhưng nếu chúng ta chấp nhận thẩm quyền của
vuông ở mặt trong của bức tường. hình học lý tưởng, thì chúng ta cần xác định một lý do khác cho độ dài
của các phần ngoại suy của bức tường bên cần thiết để làm một mái hiên.
Có nhiều cách khác nhau để chúng ta có thể mở rộng hình vuông
sử dụng hình học lý tưởng. Đầu tiên chúng ta có thể mở rộng hình vuông
thêm một phần ba, thêm một dòng gồm các hình vuông nhỏ hơn. Điều này sẽ
tạo ra một hình chữ nhật 3 x 4. Và vì chúng tôi sử dụng chiều dài của một
khối làm mô-đun nên nó cũng sẽ phù hợp với hình dạng của quá trình chế
tạo. Tuy nhiên, chúng ta có thể đánh giá rằng nó sẽ tạo ra một mái hiên
không đủ sâu.
Bạn đã được giúp đỡ trong việc này bởi thực tế là các khối của bạn
có thể được tạo thành bội số của toàn bộ mô-đun. (Ở đây các khối tôi đã
sử dụng là 1:1:2.) Và bởi vì bạn đã sử dụng
chiều dài của một trong các khối của bạn dưới dạng mô-đun, trên hai cạnh
của vỏ hình vuông, các khớp của các khối phải thẳng hàng với các đường
của các hình vuông nhỏ hơn. Bây giờ bạn có một không gian hình vuông khép
kín. Nhưng người của bạn sẽ không thể
vào đó ngoại trừ việc trèo qua tường. Vì thế hãy mở một cánh cửa.
Bạn cũng có thể chiếm trung tâm bằng một lò sưởi. Thứ hai, chúng ta có thể mở rộng hình vuông thêm một nửa hoặc thậm
chí toàn bộ hình vuông 3 x 3, tạo ra các hình chữ nhật 2 x 3 và 1 x 2
tương ứng.
Bây giờ chúng ta có một tòa nhà có mặt bằng giống hệt ngôi nhà mà
chúng ta đã thiết kế lại (từ ngôi nhà hình tròn) trong Bài tập 8 để đáp lại
đến hình học của việc chế tạo. Tuy nhiên, đáng kể là chúng ta đã đến với
nó bằng một con đường khái niệm khác. Ngôi nhà trong Bài tập 8 bắt nguồn
từ vòng tròn vị trí được sửa đổi để tính đến xu hướng hình học tạo thành
hình chữ nhật.
Ngôi nhà chúng tôi vừa xây dựng được lấy từ ý tưởng về hình học lý tưởng
của hình vuông hoàn hảo. Mặc dù kết quả giống nhau nhưng ý tưởng đằng
sau hai ngôi nhà lại khác nhau. Sự khác biệt về khái niệm này trở nên rõ
ràng hơn và nó
ảnh hưởng trở nên rõ ràng khi chúng tôi cố gắng phát triển thiết kế.
BÀI TẬP 10: hình học lý tưởng 117

Nhưng chúng ta có thể nghĩ rằng những điều này khá dễ đoán và Vậy làm thế nào bạn có thể chọn cái nào để sử dụng? Phần vàng
buồn tẻ và đang tìm kiếm những cách thú vị hơn để sử dụng phương pháp hình chữ nhật có vẻ đặc biệt và thú vị, nó có những đặc tính mà bạn có
toán học để mở rộng hình vuông. thể nghĩ là huyền diệu và bí ẩn, vì vậy hãy thử sử dụng nó cho ngôi nhà
Vì vậy, thứ ba, chúng ta có thể thử lấy đường chéo của hình vuông của bạn.
làm bán kính và mô tả một cung để cắt mặt mở rộng. Mở rộng các bức tường bên tốt nhất có thể đến các đầu của hình
chữ nhật Phần Vàng mà bạn đã xây dựng trên bảng của mình.
Các ô vuông nhỏ hơn cũng cho biết nơi bạn có thể đặt các cột để hỗ trợ
thêm cho kết cấu mái nhà của mình.
Điều này tạo ra một hình chữ nhật √2 (vì đường chéo của hình
vuông là căn bậc hai của 2).
Hoặc, thứ tư, chúng ta có thể lấy điểm giữa của một cạnh của hình
vuông làm tâm và lại mô tả một cung từ một cạnh đối diện.
góc cho đến khi nó cắt cạnh mở rộng.
Điều này tạo ra một hình chữ nhật Phần Vàng bởi vì, như được Bây giờ bạn có một mái hiên, trừ đi độ dày của các bức tường, về
hiển thị trên trang 139 của Phân tích Kiến trúc: Ngôn ngữ phổ quát của mặt lý thuyết, cũng là một hình chữ nhật Phần Vàng, giống như ngôi nhà
việc tạo dựng địa điểm, các tỷ lệ của nó có khả năng tự sao chép. (Nếu mà nó là một phần. Trong tâm trí của bạn, ít nhất bạn có thể cảm thấy
bạn loại bỏ hình vuông khỏi hình chữ nhật Phần Vàng, phần còn lại cũng rằng bạn đã tạo ra một mối quan hệ hài hòa được sắp xếp về mặt toán học
là hình chữ nhật Phần Vàng.) giữa tỷ lệ của mái hiên và tỷ lệ của toàn bộ ngôi nhà.
Tất cả các phương pháp mở rộng hình vuông bằng hình học lý tưởng
(toán học) đều tạo ra các phần mở rộng (hiên nhà) Bạn được yêu cầu mở rộng các bức tường của mình 'tốt nhất có
có độ sâu khác nhau. thể' vì bạn sẽ thấy rằng các khối của bạn không vừa khít với chiều dài
bổ sung mà hình chữ nhật Phần Vàng yêu cầu. ĐẾN
tuân theo hình dạng lý tưởng của nó một cách chính xác, bạn sẽ phải sửa
đổi kích thước của một số khối của mình (mặc dù bản thân chúng phù hợp
với hình dạng lý tưởng). Bạn sẽ phải hoán đổi quyền năng của hình học
để tạo ra hình học lý tưởng.
Bạn chắc chắn đã bị ảnh hưởng bởi sự quyến rũ
niềm đam mê của hình học lý tưởng như một phương tiện để đưa ra quyết
định về kích thước và sự sắp xếp của các yếu tố trong kiến trúc, do đó
bạn có thể cảm thấy sự sửa đổi hình học chế tạo này là một cái giá đáng
phải trả.
118
BÀI TẬP 10c – khối lập phương
Chúng ta không cần phải hài lòng với việc chơi các trò chơi có hình học lý
tưởng theo hai chiều. Kiến trúc là (ít nhất) ba
chiều. (Thứ tư là thời gian, nhưng chúng ta sẽ đề cập đến vấn đề đó sau.)
Hình vuông 3 x 3 có thể được nâng lên thành không gian ba chiều
bằng cách nhân lại với ba: 3 x 3 x 3 = 27. Bây giờ bạn có một khối lập
phương.
Xây dựng một khối lập phương theo hai cách. Trong cả hai trường
hợp, bạn sẽ gặp phải sự khác biệt do sự thay đổi nhỏ về kích thước khối của
bạn. Đầu tiên, sử dụng các khối có hình khối; ba bằng
ba (ở trên). Đây là một khối lập phương vững chắc. Nhưng nếu bạn cố gắng
xây dựng nó lớn hơn, nó có thể sẽ trở nên không ổn định do các khớp nối
thẳng đứng; tức là không có trái phiếu (chồng chéo).
Thứ hai, xây một khối lập phương lớn hơn, lần này đặt vừa khít bên trong
hình vuông 3 x 3 trên bảng của bạn (phía trên bên phải), chừa khoảng trống bên trong.
Liên kết các khối thành một bức tường chắc chắn hơn bằng cách chồng chúng
lên nhau theo từng lớp. Sử dụng các khối 1:2. Tùy thuộc vào số lượng bạn có,
bạn cũng có thể cần sử dụng một số khối 0,5:2 như tôi đã làm. Lưu ý rằng
mặc dù bên ngoài (bất chấp sự khác biệt gây ra bởi sự thay đổi kích thước
của các khối) bạn đã xây dựng một khối lập phương, nhưng không gian bên
trong thì không.
Bây giờ hãy xây dựng lại các bức tường của ngôi nhà của bạn từ Bài
tập 10b. Làm cho chúng cao hơn, cho đến khi không gian bên trong cao ba
đơn vị (có thể là 6 khóa) (phải). Bây giờ bạn có một không gian hình khối
bên trong; trong khi kích thước bên ngoài của nó, không bao gồm cổng, là 4
x 4 x 3.
Bạn có thể sẽ ngạc nhiên về độ cao của các bức tường so với mặt sàn
hình vuông. Nhưng bạn không có lựa chọn nào khác ngoài việc tuân theo quy
tắc mà bạn đã chấp nhận – đó là quy tắc của khối lập phương. Bạn đã cam
kết tuân theo hình học lý tưởng với niềm tin rằng nó sẽ tạo ra một không
gian có thể được xác định về mặt trí tuệ (hoặc có thể về mặt âm nhạc, hoặc
thậm chí về mặt đạo đức) là 'đúng' (hài hòa) hoặc
về mặt thẩm mỹ được coi là đẹp. Bạn đã nhượng lại ý chí của mình cho một
'sức mạnh cao hơn' - đó là hình học toán học (lý tưởng).
BÀI TẬP 10: hình học lý tưởng 119

EX ERCISE 10d – các bài toán về hình học lý tưởng
Nhưng khi nhường quyền quyết định của chính mình cho quyền quyết định
của toán học (hình học lý tưởng), bạn đã không (như bạn có thể mong
muốn) thoát khỏi các vấn đề liên quan đến sự không chắc chắn. Và những
vấn đề này chủ yếu xuất phát từ sự xâm nhập của độ dày của vật liệu vào
một hình học muốn ranh giới của nó không có độ dày nào cả.
Ví dụ. Bạn có thể đã quyết định phạm vi mái hiên của mình bằng
cách áp dụng hình chữ nhật Phần Vàng vào sơ đồ nhưng sơ đồ mái hiên của
bạn không phải là hình chữ nhật Phần Vàng,
không chỉ vì các khối không có kích thước phù hợp mà còn vì độ dày của
bức tường giữa nó và
phòng bên trong xâm nhập vào nó. Bạn có thể trả lời bằng cách gợi ý rằng Đây là những vấn đề trong kế hoạch hai chiều; chúng không bao gồm
bức tường của đảng này có thể được bố trí dọc theo ranh giới... các vấn đề bổ sung xảy ra khi bạn vẽ sơ đồ hướng lên thành ba chiều. Khi
bạn cố gắng bao quanh một không gian có dạng hình khối, hình thức của
tòa nhà bao quanh không gian đó không phải là hình khối; mặt đất (tấm ván
của bạn) chiếm một trong những độ dày của lớp vải bao quanh. Tất nhiên,
bạn có thể nâng tòa nhà lên một bục có cùng độ dày với các bức tường:
... nhưng khi đó cả hiên và phòng bên trong đều không có hình học lý
tưởng – căn phòng bên trong sẽ không còn có mặt bằng hình vuông nữa. Bạn
có thể mở rộng hiên nhà thêm một chút (bằng độ dày của bức tường) để kế
hoạch của nó trở thành một Golden
Phần hình chữ nhật:
Nhưng một lần nữa, bạn có thể ước mình chưa bao giờ bắt đầu chơi
với hình học lý tưởng! Có lẽ đó là con đường dẫn tới địa ngục chứ không
phải thiên đường. (Mối bận tâm về hình học lý tưởng và khát vọng đạt đến
sự hoàn hảo cũng có thể khiến sự chú ý không còn được chú ý đến con
người và tài sản, hoạt động, kinh nghiệm của họ...)
Ngoài ra, bạn có thể thấy việc tìm kiếm hình học lý tưởng
như một trò chơi đáng chơi; có lẽ vì nó mang lại cho bạn một chiếc nạng,
một cái gì đó để dựa vào, một hệ thống để đưa ra quyết định.
Nhưng khi đó, sơ đồ tổng thể (phòng trong cộng với hiên) sẽ không Có lẽ bạn cảm thấy nó làm cho kế hoạch của bạn trông có trật tự; hoặc
còn là hình chữ nhật Phần Vàng nữa và rằng, khi trình bày tác phẩm của bạn với người khác (khách hàng hoặc nhà
khát vọng hòa hợp sẽ bị mất đi. Tất cả những vấn đề này đều do độ dày của phê bình), điều đó mang lại cho tác phẩm của bạn một sự tín nhiệm, một sự
tường gây ra! Hình học hoàn hảo không dễ dàng (có thể là không thể) đạt nghiêm túc về mặt trí tuệ (dù có thể giả mạo hay không) để thu hút hoặc
được ở dạng vật lý. đòi hỏi sự tôn trọng.
120
VẤN ĐỀ VỀ ĐỘ DÀY Chia hình vuông thành chín ô vuông thành phần, sử dụng
các đường có cùng độ dày. Giả sử bản vẽ được phóng to rất
Bắt đầu với hình vuông 3 x 3. Tăng độ dày của các đường hình nhiều và các đường kẻ dày hai pixel, do đó trong bản vẽ trên
vuông (như thể chúng là những bức tường được vẽ trong sơ đồ). máy tính, chúng ta thực sự không thể làm cho các đường kẻ mỏng
hơn chút nào. Điều này giống như sơ đồ của một tòa nhà chín
phòng không có cửa ra vào và một pixel kép tương đương với
độ dày của một bức tường gạch.
Vâng, các đường thẳng không hoàn toàn thẳng và hình

vuông có thể không hoàn toàn vuông vức. Nhưng chúng tôi cũng
có một vấn đề khác. Chính xác thì hình vuông ở đâu?
Phạm vi của hình vuông có kéo dài đến các cạnh ngoài của đường Bây giờ vấn đề về định nghĩa hình vuông đã trở nên phức
thẳng không, nó có được bao bọc bởi các cạnh bên trong của đường tạp hơn. Chúng ta có thể đánh dấu ở các đường trung tâm của
thẳng hay được xác định bởi các đường tâm của đường thẳng (nét đứt trong đường. Có vẻ như chúng ta có chín hình vuông bằng nhau tạo thành
vẽ)? (Vấn đề này thường xảy ra trong các trận đấu bóng: trong bóng đá, một hình vuông lớn, nhưng thực tế có phải như vậy không? Chúng
độ dày của đường kẻ nằm bên trong sân thi đấu trong khi trong bóng bầu ta có một hình vuông trung tâm vẫn là hình vuông cho dù bạn xác
dục nó ở bên ngoài; trong quần vợt, một quả bóng chỉ có thể chạm vào rất định nó bằng các đường bên trong, bên ngoài hay trung tâm của các
bên ngoài đường kẻ và vẫn được tính là 'vào'.) Điều này vấn đề ảnh hưởng đường giới hạn. Tuy nhiên, dù ở các góc hay ở giữa mỗi bên, định nghĩa của
đến việc xác định một hình hình học lý tưởng (hình vuông, hình tròn, màu vàng hình vuông trở nên rắc rối hơn. (Xem các hình vẽ ở trang sau.)
hình chữ nhật...) tuy nhiên các đường kẻ có thể mỏng.
VẤN ĐỀ VỀ ĐỘ DÀY 121

VẤN ĐỀ ĐỘ DÀY tiếp tục
Chúng không khớp với các đường trung tâm của các đường xác định
các ô vuông nhỏ hơn. Chúng ta bắt đầu thấy rằng chúng ta không có một
hình vuông lớn chỉ được tạo thành từ chín hình vuông nhỏ hơn bằng nhau.
Thay vào đó chúng ta có thứ gì đó phức tạp hơn.
Vấn đề này phát sinh khi cố gắng bố cục các tòa nhà theo
hình học lý tưởng. Nó cũng có thể là lý do tại sao thường khó
xác định, bằng cách phân tích, những hình hình học lý tưởng nào
mà một kiến trúc sư đã sử dụng để tạo nên một tòa nhà cũng như
cách chúng xác định các kích thước và mối quan hệ.
Cách duy nhất để tiếp cận (đạt được?) lý tưởng đang được
tìm kiếm là loại bỏ hoàn toàn độ dày của các đường nét. Vì vậy,
hình vuông biến mất… và chúng ta còn lại để tưởng tượng nó trong
sự hoàn hảo không tì vết của nó!
Bây giờ hãy đo dọc theo các cạnh bên ngoài của hình vuông
lớn, chia chúng chính xác nhất có thể thành ba. Nối các điểm thứ
ba này trên hình vuông.
Vấn đề tương tự cũng xảy ra với đồ họa máy tính. Ví dụ:

trong hình vẽ trên chúng ta có hai hình vuông ở bên trái, mỗi hình có kích thước 34 x
34 pixel. Nhưng nếu chúng ta cố gắng tạo một hình vuông đôi cho khớp (trên
đúng) chúng ta không nhận được 34 x 68 mà là 34 x 70 vì đường bị cắt bỏ
dày 2 pixel. Aaargh!
122
NHÀ LƯỚI 9 VUÔNG
Kiến trúc sư người Nhật, Shigeru Ban, đã thiết kế một ngôi

nhà dựa trên hình vuông 3 x 3, trong đó độ dày của tường có
thể biến mất. Đó là Nhà lưới 9 ô vuông, được xây dựng ở Nhật
Bản vào năm 1997 (trái, theo trục đo và sơ đồ). Ngôi nhà có
các vách ngăn có thể di chuyển (trên đường ray) vào các khe
trên tường. Hai bức tường cuối bằng kính cũng có thể được
đẩy sang một bên để mở ngôi nhà ra bên ngoài. Các vách ngăn
có thể được bố trí để phân chia không gian theo nhiều cách khác nhau.
Với không gian hoàn toàn mở, các phụ kiện phòng tắm, nhà bếp
và giường ngủ mở ra toàn bộ ngôi nhà và thế giới. Các phân
vùng có thể được định vị để cung cấp sự riêng tư theo yêu
cầu. Có thể sắp xếp không gian khác nhau (trong giới hạn của
lưới điện) tùy theo hoàn cảnh.
Mặc dù vậy, hình học của không gian không tránh khỏi
vấn đề về độ dày của tường. Không gian phải được phân bổ
giữa các ô vuông phụ cho các đường ray mà các vách ngăn chạy
trên đó. Không cần có đường ray dọc theo các bức tường bên
(nơi chứa tủ đựng đồ) nên không gian cơ bản của Nhà lưới 9
ô vuông không phải là hình vuông hoàn hảo. Ngoài ra, do có độ
dày riêng, các vách ngăn khi được mở rộng không tạo ra một
bức tường thẳng hoàn toàn mà là một bức tường có bậc.
Có lẽ Shigeru Ban không bị ám ảnh về việc đạt được sự
hoàn hảo về mặt hình học. Ý tưởng về 9 Square Grid House
dường như ám chỉ đến ngôi nhà truyền thống của Nhật Bản (bên
dưới) với những tấm bình phong trượt có thể được đẩy sang
một bên để tạo không gian mở và mở các phòng ra bên ngoài.
Hình học của các không gian trong ngôi nhà truyền thống Nhật Bản
tránh được vấn đề về độ dày bằng cách tập trung vào việc tạo ra
các khoảng trống giữa các bức tường bằng một số tấm thảm, mỗi tấm
là một hình vuông đôi. Những tấm thảm này được gọi là 'tatami'. Do
đó, một căn phòng tám chiếu sẽ có hình vuông trong khi một căn
phòng sáu chiếu sẽ là hình chữ nhật 4 x 3.
Kiến trúc phụ thuộc vào ý tưởng. Trên thực tế, đôi khi, khá thường xuyên, các Hình học của kiến trúc truyền thống Nhật Bản có lẽ không phải là khao khát đạt
kiến trúc sư viện đến những ý tưởng liên quan hoặc phụ thuộc vào hình học của được (sự không thể) hình học hoàn hảo mà là đạt được sự hài hòa về không gian
loại này hay loại khác. Ngay từ cái nhìn đầu tiên, Ngôi nhà hình vuông số 9 của Shigeru Ban giống như sự hòa hợp trong âm nhạc.
dường như bắt nguồn ý tưởng của nó từ hình học lý tưởng. Nó dường như tuân Bằng cách sắp xếp các phòng theo tấm chiếu tatami, chúng có thể có kích thước
theo cách tiếp cận của bài tập trước của chúng ta bằng cách bắt đầu với một khác nhau nhưng cũng hài hòa vì đơn vị kích thước chung. Lưu ý rằng các bức
lưới gồm chín ô vuông. Sau đó, điều này được phát triển bằng cách khám phá tường không xâm nhập vào và do đó không phá vỡ mô hình hình học của tấm thảm.
các cách sắp xếp không gian linh hoạt bằng cách sử dụng các bức tường có thể thu vào: Các bức tường và cấu trúc gỗ của chúng tuân theo hình dạng riêng của chúng,
với tùy chọn mở hoàn toàn hoặc chia thành các phòng bao gồm một hoặc một số tất nhiên phải phù hợp với các cách sắp xếp khác nhau của các tấm thảm một cách
ô vuông. Trong thiết kế này có vẻ bị ảnh hưởng bởi tiền lệ truyền thống của Nhật chính xác. (Xem thêm Mongyo-tei ở trang 126.)
Bản (phải).
NHÀ LƯỚI 9 VUÔNG 123

HÌNH HỌC TUYỆT VỜI 1
Bất chấp khả năng đạt được cuối cùng của nó ở dạng (kiến trúc)
thực tế, nhiệm vụ tạo ra thiết kế bắt nguồn từ hình học lý tưởng
đã mê hoặc các kiến trúc sư trong suốt lịch sử, ít nhất là từ thời
kỳ hình thành các kim tự tháp cho đến hiện tại.
Cesariano (năm 1521, xem thêm trang 5) là một trong số những
kiến trúc sư thời Phục hưng thế kỷ 16 đã xuất bản các bản dịch và
bình luận về Mười cuốn sách về
Kiến trúc (1stC TCN) của kiến trúc sư La Mã Vitruvius. Bên phải là
một trong những hình minh họa của Cesariano. Ba biểu đồ trên cùng
bổ sung cho lời giải thích của Vitruvius (trong Quyển 9) về lời giải
thích của Plato về cách nhân đôi diện tích hình vuông bằng hình học
đồ họa.
Sự hấp dẫn của những sơ đồ này nằm ở chỗ chúng chứng minh
rằng việc vẽ, sử dụng thước kẻ và một cặp compa (công cụ buôn bán
'
– cây đũa thần – của một kiến trúc sư), có thể được sử dụng để tạo
ra những kết quả hấp dẫn dường như tiết lộ hình học làm cơ sở sáng
tạo.
Tóm lại, các sơ đồ cho thấy diện tích của hình vuông có thể
tăng gấp đôi bằng cách chia nó theo đường chéo thành các phần tư
hình tam giác rồi gấp các phần đó ra phía ngoài để tạo thành một
hình vuông lớn hơn gấp đôi diện tích ban đầu. Tuy nhiên, điều kỳ
diệu rõ ràng là có thể đạt được kết quả tương tự bằng cách vẽ một
đường tròn quanh hình vuông và dựng một hình vuông mới với các cạnh
của nó là các tiếp tuyến (phía dưới bên phải). Điều này dường như
gợi ý một mối quan hệ bí ẩn, thậm chí huyền bí giữa hình vuông và
hình tròn; vòng tròn là một công cụ biến đổi. Sơ đồ phía trên bên phải của trang trên minh họa lời giải thích của
Vitruvius về cách nhân đôi một hình vuông bằng hình học. Tóm lại,
Có thể hiểu được rằng các kiến trúc sư có thể muốn biết, thử phương pháp này bao gồm việc chia một hình vuông (ABDC
ở trên) theo đường chéo thành các phần tư, sau đó 'gấp' các phần tư đó
nghiệm, phát triển và sử dụng cơ sở tưởng chừng như thần bí này
để tạo thành một hình vuông lớn hơn (FHKG) gấp đôi diện tích ban đầu. Các
cho sự sáng tạo. Kiến trúc sư thế kỷ 16, Andrea Palladio được hỗ
'Điều kỳ diệu' hình học của điều này là bạn có thể tạo ra cùng một hình
trợ bởi Daniele Barbaro, người đã xuất bản bản dịch và bình luận
vuông lớn hơn bằng cách đặt điểm của một cặp la bàn vào giữa hình vuông
của riêng mình về Vitruvius vào năm 1567 nhưng không có sơ đồ của ban đầu để mô tả một vòng tròn từ các góc của nó. Điều này có thể được
Cesariano. Mặc dù vậy, Palladio dường như đã bị ảnh hưởng bởi sơ lặp đi lặp lại vô tận, tăng dần và tăng gấp đôi
đồ trước đó khi xây dựng về mặt hình học kế hoạch của ông cho Villa khu vực tạo ra một loạt các vòng tròn và hình vuông đồng tâm phát ra
Rotonda vào cuối những năm 1560, trên một loạt các vòng tròn và hình từ một trung tâm - nơi của 'Con người'(?). Tôi đã vẽ lại sơ đồ trong
vuông đồng tâm xung quanh một tâm (bên dưới). sổ tay bên dưới, bao gồm cả các hình tròn.
124
phần
kế hoạch
Đền Bốn Làn Gió được thiết kế bởi Sir John Vanbrugh khoảng 150 năm
sau Villa Rotonda của Palladio. Nó nổi bật trong khuôn viên của Lâu
đài Howard ở Yorkshire. Ảnh hưởng của tòa nhà trước đó rất rõ
ràng: cả hai đều có các mặt và các trục thể hiện sự hiện diện của
tòa nhà (và của những người cư ngụ trong đó) ra ngoài 'bốn góc của
trái đất'. Nhưng có lẽ sự giống nhau của chúng thực sự bắt nguồn
từ một nguồn chung - sơ đồ đó của Cesariano (đối diện). Bạn có thể
thấy, ở giữa bên phải, nó hoàn toàn phù hợp với kế hoạch. Phần (trên
cùng) cũng được hình thành trên một số hình vuông (hình khối).
Hãy chú ý cách Vanbrugh đạt được một không gian hình khối bên trong
và hình khối bên ngoài (bất chấp vấn đề về độ dày của tường) bằng
cách cung cấp cho bên trong những đường cong phóng đại lên đến
đỉnh điểm trong mái vòm. Cũng lưu ý rằng phần này phù hợp với một
bức vẽ khác của Cesariano: minh họa phiên bản Vitruvian Man của anh
ấy (trên cùng bên phải).
Tòa nhà là 'cái nôi của mèo' về hình học lý tưởng, chỉ
một số trong số đó được minh họa ở đây. Bạn có thể tự mình khám
phá thêm và có thể thiết kế một sản phẩm tương đương hiện đại.
Bạn sẽ tìm thấy thêm một số phân tích về hình học lý tưởng của tòa nhà này trên trang Instagram
Ở bên phải, tôi đã khám phá 'di truyền' hình khối cơ bản của @analysingarchitecture, từ ngày 25 tháng 6 đến ngày 16 tháng 7 năm 2021.
thiết kế bằng cách sử dụng nhiều khối xây dựng hình khối nhỏ.

HÌNH HỌC TUYỆT VỜI 3 Ludwig Wittgenstein nổi tiếng là một triết gia bằng ngôn từ.
Tuy nhiên, với tư cách là một triết gia về không gian, ông cũng đã
Một số kiến trúc sư đã nhận ra các vấn đề liên quan đến hình học thiết kế một ngôi nhà – Kundmanngasse – cho em gái mình ở Vienna.
lý tưởng và sử dụng nó theo những cách tinh tế hơn. Ngôi nhà được xây dựng vào giữa những năm 1920.
Mongyo-tei là một quán trà có từ đầu thế kỷ 20 trong khu Wittgenstein cũng là một triết gia về toán học. Ông đam mê
vườn tản bộ của Biệt thự Hakusasonsu ở Kyoto, Nhật Bản. hình học trong việc quy hoạch Kundmanngasse. Như bạn có thể thấy
Thiết kế của nó, được thể hiện trong sơ đồ (bên dưới) kết hợp hình từ sơ đồ bên dưới, nó dường như là sự kết hợp của các hình vuông
học chế tạo với hai lớp hình học lý tưởng. Các yếu tố xây dựng và và hình chữ nhật với nhiều tỷ lệ toán học khác nhau. Tôi đã cố gắng
kết cấu của tòa nhà tuân theo một lưới hình vuông, có thể thấy xác định một số trong số này trong sơ đồ (phía dưới). Nhưng bạn
trong sơ đồ bên dưới. Nhưng bản thân không gian trà lại tuân theo cũng có thể thấy rằng Wittgenstein đã nhận thức được vấn đề về độ
hình vuông riêng, không phụ thuộc vào lưới đó, được xác định bởi dày của tường. Đôi khi các cạnh (kích thước) của các hình hình học
kích thước truyền thống của tấm chiếu tatami trên sàn. Đây thường nằm ở mặt trong của tường, đôi khi ở mặt ngoài và đôi khi là một
là những hình vuông đôi, vì vậy chúng có thể được sắp xếp để tạo hỗn hợp. Có vẻ như Wittgenstein muốn kế hoạch của mình phù hợp với
thành các phòng có kích thước khác nhau. Ở đây bốn tấm chiếu tatami hình học lý tưởng, nhưng theo những cách phức tạp hơn là rõ ràng.
được xếp xung quanh một lò sưởi hình vuông, cũng có thể được che
phủ bằng một nửa tấm chiếu.
Mongyo-tei, kế hoạch Kundmanngasse, kế hoạch
Xem thêm Phân tích Kiến trúc: Ngôn ngữ phổ quát của việc tạo dựng địa điểm, trang 156 và
208.
126
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: hình học lý tưởng
Trong sổ tay của bạn... hãy tìm và vẽ các ví dụ về các tòa nhà được thiết Các ví dụ khác bạn sẽ phải phân tích kỹ hơn.
kế theo hình dạng lý tưởng của hình vuông, hình lập phương, hình chữ nhật Khi thực hiện điều này, bạn sẽ thấy hữu ích khi tạo cho mình một sơ đồ
√2, hình chữ nhật Phần Vàng và trong suốt (trên giấy can, axetat hoặc tệp hình ảnh trong suốt) của các
các hình hình học khác và hình chữ nhật tỷ lệ. hình chữ nhật chính được sử dụng:
Một số ví dụ rất dễ nhận ra. Ngôi nhà lập thể của Shinichi Ogawa ở
MỘT B C DXE
Yamaguchi, Nhật Bản (1990), đúng như tên gọi của nó
gợi ý, một khối thủy tinh, có mặt cắt và mặt bằng hình vuông (bên dưới).
J TÔI H GYF
Sơ đồ này kết hợp các phương pháp toán học chính
các hình chữ nhật được chia thành từng phần mà các kiến trúc sư có xu hướng sử dụng:
ACHJ là hình vuông; đường chéo của nó tạo ra…
ADGJ, là hình chữ nhật √2;
BCHI là hình vuông ban đầu giảm đi một nửa; đường chéo
của nó tạo ra…
AEFJ, là hình chữ nhật Phần Vàng;
phần ABIJ và BCHI đều là hình vuông đôi.
Bạn cũng có thể bao gồm hình chữ nhật 3 x 2 – AXYJ (được biểu thị
bằng đường chấm dọc X—Y trong sơ đồ).
Đánh dấu các đường chéo của các hình chữ nhật khác nhau. Những điều
này sẽ hữu ích. Bạn có thể phủ sơ đồ minh bạch của mình lên các kế hoạch
bạn tìm thấy trong tạp chí và sách. Các đường chéo sẽ cho biết
bạn nếu bạn đã tìm thấy một ví dụ trong đó kiến trúc sư đã sử dụng một
trong những hình chữ nhật này để trình bày tác phẩm của họ.
Mục đích của bạn khi làm điều này là tìm ra những kiến trúc sư nào
đã sử dụng hình học lý tưởng và những kiến trúc sư nào không, và trong
trường hợp những người đã sử dụng, để khám phá cách họ chơi trò chơi.
Bạn cũng có thể muốn suy ngẫm về những lợi ích đã tích lũy cho họ bằng
cách sử dụng hình học lý tưởng như một cách đưa ra quyết định về vị trí,
tỷ lệ và kích thước của các bộ phận trong tòa nhà và có thể cả mối quan
hệ của các tòa nhà đó với địa điểm của họ.
Hãy tự hỏi liệu hình học lý tưởng có thể được coi là 'trò chơi'
đối với mỗi kiến trúc sư cụ thể hay không… hay liệu họ có sử dụng nó cho
mục đích triết học, thi ca hay thậm chí thần bí nghiêm túc/
kế hoạch
ý định tâm linh. Tất nhiên, điều này có thể không dễ trả lời;
nhưng nó có thể khiến bạn phải cân nhắc thái độ của mình đối với việc sử
Một số hình ảnh về Cubist House có thể tham khảo tại:
shinichiogawa.com/cubist-house/ (tháng 4 năm 2022). dụng hình học lý tưởng khi thiết kế.
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: hình học lý tưởng 127

Chẳng hạn, bạn sẽ thấy rằng dù bạn điều chỉnh bao nhiêu Ngôi nhà Esherick của Louis Kahn là một trong những nghiên cứu khác về
sơ đồ hình học trên sơ đồ của Ngôi nhà Farnsworth Hai mươi lăm tòa nhà mà mọi kiến trúc sư nên hiểu. (bên dưới), thật khó để tìm thấy bất kỳ sự
tương ứng nào nhưng chỉ là ảo tưởng. Đây là tòa nhà mà có vẻ như kiến trúc sư đã sử dụng. Có vẻ như Mies van der Rohe đã không sử dụng hình học lý
tưởng. hình học lý tưởng để xác định tỷ lệ:
phần
Mies quan tâm nhiều hơn đến việc theo dõi các nguồn khác nhau
cho tỷ lệ của mình. Bạn có thể nếu bạn nhìn, ví dụ, tìm
mối quan hệ giữa tỷ lệ của Farnsworth
Ngôi nhà và những ngôi nhà của một ngôi đền Hy Lạp cổ đại cụ thể – đó
của Aphaia tại Aegina (bên dưới). Ngoài ra, có vẻ như anh ấy quan tâm
nhiều hơn đến thẩm quyền của hình học chế tạo - chẳng hạn như được thể
hiện qua toàn bộ số phiến đá trên sàn của các bệ.
kế hoạch
Bạn có thể thấy rằng đường chéo của hình chữ nhật √2 trong sơ đồ
của bạn trùng với đường chéo của sơ đồ ngôi nhà. Kahn cũng sử dụng hình
học lý tưởng trong việc thiết kế phần của ngôi nhà (trên cùng), nhưng
không phải theo cách đơn giản. Dường như anh ta có những hình học chồng
lên nhau, sử dụng các hình chữ nhật với các tỷ lệ toán học khác nhau để
giúp quyết định vị trí của các phần tử.
Kết quả - như có thể thấy trong phân tích chi tiết hơn được cung cấp
trong Hai mươi lăm tòa nhà mà mọi kiến trúc sư nên hiểu - là một ma trận
Ngôi nhà Farnsworth là một trong những trường hợp điển hình phức tạp gồm các hình học phân lớp, một 'cái nôi mèo' hoặc thậm chí là
Hai mươi lăm tòa nhà mà mọi kiến trúc sư nên hiểu (2015). Ở đó, bạn sẽ một mớ hỗn độn. Để tiếp tục sự tương tự về âm nhạc được đề cập ở những
tìm thấy nhiều hơn về thái độ của Mies đối với hình học và cách ông mang phần khác trong các bài tập này, có vẻ như Kahn muốn sắp xếp các hợp âm
lại cho các tòa nhà của mình tính toàn vẹn di truyền bắt nguồn từ các yếu phức tạp trong đó có các tỷ lệ khác nhau.
tố khác ngoài hình học lý tưởng. Bạn cũng có thể muốn xem xét các kế chồng lên nhau một cách hài hòa và bất hòa. Bạn có thể không nhận thức
hoạch của các tòa nhà khác của Mies van der Rohe để hiểu rõ hơn về thái được 'âm nhạc' không gian im lặng này khi ở trong nhà, nhưng có lẽ Kahn
độ chung của ông đối với việc sử dụng các loại hình học kiến trúc khác nghĩ rằng nó mang đến cho không gian một bầu không khí tinh tế và có sức
nhau. ảnh hưởng.
128
Không chỉ trong thế kỷ 20 hình học lý tưởng mới được sử dụng Biệt thự Rotonda của Palladio (thế kỷ 16) có hình vuông ở
trong thiết kế kiến trúc. Là một thiết bị, nó có tuổi đời tương đương kế hoạch cũng vậy, mặc dù các trục cửa của nó được định hướng một góc
với các kim tự tháp và các kiến trúc sư đã sử dụng nó trong suốt lịch 45 độ so với các điểm chính của la bàn.
sử. Hình học lý tưởng trong kiến trúc không chỉ là một chiếc nạng giúp
đưa ra quyết định về kích thước, tỷ lệ và vị trí của các phần tử. Nó
thường được cho là sở hữu những đặc tính tâm linh, huyền bí hoặc thẩm
mỹ khiến kiến trúc trở nên đặc biệt hơn.
Vòng tròn vị trí của con người là trung tâm của bố cục nhưng
hình học lý tưởng của tòa nhà gắn liền con người ở trung tâm với ý
tưởng về sự hoàn hảo. Nó cũng ám chỉ niềm tin, như được minh họa trong
phiên bản Vitruvian Man nổi tiếng của Leonardo da Vinci (bên dưới, khác
với phiên bản của Cesariano ở trang 125), rằng hình dạng của con người
hoàn hảo.
cũng được sắp xếp theo hình học lý tưởng.
Kim tự tháp Ai Cập có mặt bằng hình vuông không chỉ vì
họ đã hình thức hóa vòng tròn vị trí xung quanh nơi an nghỉ cuối cùng
của các Pharaoh được chôn cất bên trong, nhưng cũng bởi vì sự hoàn hảo
của hình vuông, được nâng lên theo hình học lý tưởng.
dạng kim tự tháp, dường như phù hợp với trạng thái chết 'hoàn hảo'
cũng như địa vị của Pharaoh. Kim tự tháp được định hướng theo trục
theo bốn hướng la bàn của chúng ta bởi mỗi hướng dường như đều có ý
nghĩa riêng và cùng với trục thẳng đứng mundi đã gắn chặt các ngôi mộ
vào khuôn khổ vốn có của nó.
hình học của thế giới/vũ trụ.
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: hình học lý tưởng 129

Những ngôi đền của Hy Lạp cổ đại dường như đã sự phồng lên của trục cột không thể nhận thấy); rõ ràng
được thiết kế theo hình học lý tưởng vì lý do thẩm mỹ, tức là vì nó độ lõm của nền thái dương (bằng cách làm cho nó hơi lồi); sự mở rộng
làm cho chúng hài hòa về mặt thị giác hơn, đẹp hơn. Nhưng hình dạng rõ ràng về phía đỉnh của một ngôi đền với các cạnh thẳng đứng hoàn hảo
của những tòa nhà này quá tinh tế nên thường khó xác định chính xác (bằng cách làm cho các cạnh đó dốc nhẹ vào trong); v.v. Những biến
nó được sử dụng như thế nào. Chẳng hạn, độ cao của ngôi đền nhỏ này dạng hoặc cải tiến này được cho là có
dường như đã được thiết kế theo hình vuông và có lẽ là √2 được thực hiện vì lý do thẩm mỹ - để làm cho ngôi đền có vẻ chính xác
hơn về mặt hình học, đẹp hơn. Chúng thêm một sắc thái tinh tế vào
hình chữ nhật, nhưng không phải theo cách rõ ràng hoặc đơn giản. (gợi ra những câu hỏi hấp dẫn về) việc sử dụng từ ngữ lý tưởng.
hình học trong kiến trúc: nếu hình học lý tưởng mang lại một công
thức tạo nên vẻ đẹp cho các tòa nhà thì tại sao nó lại cần phải tinh tế?
Có lẽ hình học lý tưởng không gì khác hơn là một trò chơi quyến rũ
đối với kiến trúc sư, một hệ thống giúp đưa ra các quyết định về tỷ
lệ, mối quan hệ và kích thước, nhưng lại không mang lại lợi ích rõ
ràng cho người trải nghiệm nó.
Các kiến trúc sư đã sử dụng hình học lý tưởng trong hàng ngàn
năm. Vào thế kỷ 16, có vẻ như Michelangelo đã sử dụng hình học của
hình vuông và Mặt cắt vàng
hình chữ nhật làm cơ sở cho thiết kế của ông cho tiền sảnh có mặt
bằng hình vuông của Thư viện Laurentian ở Florence.
Và mặt trước của Parthenon có thể được hiểu là đã được thiết
kế theo hình chữ nhật Phần Vàng, nhưng một lần nữa không phải theo
cách rõ ràng hay đơn giản.*
MỘT B
D E C
phần
Bạn có thể đọc ở nơi khác (ví dụ như trong AW Lawrence, Greek Có vẻ như hình học lý tưởng đã thông báo cho các quyết định
Architecture, trang 169–75) về những cách tinh tế mà các kiến trúc sư của Michelangelo về vị trí và các mối quan hệ theo nhiều cách khác.
Hy Lạp đã uốn cong hoặc bóp méo một cách nhẹ nhàng một số yếu tố hình Mục đích của anh ấy là đạt được một bố cục tổng hợp trong đó tất cả
học của ngôi đền của họ để chống lại ảo ảnh quang học chẳng hạn như: các phần kết hợp với nhau thành một tổng thể lớn hơn tổng của chúng,
'hình ảnh rõ ràng' thắt lưng' của các cột có cạnh thẳng (được chống giống như một bản nhạc được dàn dựng tốt. Mục tiêu này vẫn là khát
lại bằng phương pháp entasis - gần như vọng hấp dẫn đối với các kiến trúc sư, ngay cả khi sử dụng các phong
cách khác ngoài phong cách cổ điển. Hãy tự mình thử nghiệm;
tìm cách mà bạn có thể sử dụng hình học để đạt được tính toàn vẹn (và
* Xem thêm trang 154 của Phân tích Kiến trúc: Ngôn ngữ phổ quát của việc tạo
dựng địa điểm. có lẽ ngược lại) trong tác phẩm của riêng bạn.
130
QUẢ CẦU
Hình cầu là một dạng bạn không thể tạo ra

bằng các khối của mình. Nó là một dạng
hình học lý tưởng, một khối Platonic và,
như vậy, là một đề xuất hấp dẫn để hiện
thực hóa dưới dạng kiến trúc. Đó là vòng
tròn hiện diện được tạo thành ba chiều.

Đền Pantheon (trên cùng bên phải)
được xây dựng ở Rome vào đầu thế kỷ thứ
hai CN.
Newton Cenotaph khổng lồ (ở giữa)
được thiết kế bởi Étienne-Louis Boullée
vào cuối thế kỷ 18 để vinh danh Ngài
Isaac Newton, nhưng chưa bao giờ được
xây dựng.
Cung thiên văn Hayden (phía dưới)

được xây dựng tại Bảo tàng Lịch sử Tự
nhiên Hoa Kỳ ở New York vào năm 2000. Nó Pantheon, Rome, c. 127 CN
được thiết kế bởi Polshek Partner-ship
và chứa một hành tinh hình cầu trong một
khối lập phương có vách kính.
Cả ba tòa nhà, từ các giai đoạn
lịch sử khác nhau, đều thể hiện kiến
trúc dựa trên hình cầu. Tất cả đều ám chỉ
đến hình dạng được gán cho bầu trời.
Chúng cũng minh họa những vấn đề mà kiến
trúc sư gặp phải khi cố gắng tạo ra
những không gian hình cầu. Những vấn đề
này liên quan đến xung đột giữa hình học
lý tưởng và một số hình học của sự tồn
tại. Xung đột đầu tiên liên quan đến hình
học của quá trình chế tạo; thứ hai về
hình học chuyển động của con người. Cả
hai đều liên quan đến lực hấp dẫn thẳng đứng nhất quán.
Các mái vòm hình bán cầu bằng gạch
xây hoặc bê tông, như trong đền Pantheon,
dần dần truyền lực hấp dẫn xuống qua lớp
vải hình cầu xuống mặt đất. Nhưng trọng
Đài tưởng niệm Newton, Boullée, 1784
lực tác dụng khác lên một mái vòm lộn
ngược.
Hãy nghĩ đến một quả bóng bay chưa được bơm căng
nằm trên bàn:
Nửa trên sẽ có dạng gần giống mái

vòm trong khi nửa dưới sẽ phẳng so với
bề mặt bàn. Trọng lượng của vải của mái

vòm, ngay cả trong trường hợp quả bóng
bay bằng vải nhẹ, muốn lan ra bên ngoài,
làm biến dạng mọi nỗ lực về hình học hình
cầu lý tưởng.
(tiếp tục trên trang tiếp theo) Cung thiên văn Hayden, New York, James Polshek, 2000
QUẢ CẦU 131

SPHERE tiếp tục Nội thất của Newton Cenotaph không nhằm mục đích làm không gian để
di chuyển; nó sẽ đủ mạnh nếu chỉ trải nghiệm không gian từ trung tâm, gần
Pantheon giải quyết vấn đề này bằng cách thay thế nửa dưới của quả điểm chứa đài tưởng niệm thực sự của Isaac Newton (người định nghĩa lực
cầu bằng một hình trụ - các bức tường thẳng đứng đưa trọng lượng của mái hấp dẫn).
vòm xuống mặt đất. Cenotaph của Newton phải dựa vào một khối xây khổng lồ
bao quanh nửa dưới của quả cầu để ngăn nó lan rộng. Cung thiên văn Hayden giải quyết vấn đề này theo một cách khác. Một
sàn gần như nằm ngang được xây dựng ở giữa không gian hình cầu. Bằng cách
Được xây dựng dưới dạng khung thép hình cầu, Hayden Plan-etarium có cấu này, trong khi bên ngoài được xem như một hình cầu thì bên trong được
trúc tích hợp giống vỏ trứng hơn. trải nghiệm như một bán cầu. Và về mặt kiến trúc, thiết bị tương đương
Nửa dưới của nó được hỗ trợ bởi các đạo cụ giữ quả cầu trong không gian. ở đây với ngôi mộ trống của Newton – trọng tâm trong thiết kế của Boullée
– là máy chiếu sao Zeiss. Lưu ý rằng điều này không chiếm chính xác điểm
Đó là những vấn đề liên quan đến việc đạt được dạng hình học lý trung tâm của quả cầu thiên văn nhưng chiếm tâm hình học của tòa nhà hình
tưởng của một hình cầu trong vật liệu vật lý – hình học của quá trình khối bao quanh quả cầu đó. Đây là một ví dụ về kiến trúc ám chỉ thi pháp
chế tạo. Nhưng lĩnh vực kiến trúc cũng có những thách thức đối với hình phổ quát của hình tròn và hình vuông, hình cầu và hình khối.
học về sự di chuyển và nghề nghiệp của con người.
Quả cầu có thể là một biểu hiện siêu việt của vòng tròn địa điểm,
mở rộng nó sang chiều thứ ba; nhưng trong khi mỗi chúng ta có thể chiếm (Xem thêm trang 145 của Phân tích kiến trúc: Ngôn ngữ phổ quát của việc
giữ tâm của một vòng tròn vẽ trên mặt đất và sự giãn nở của nó vào không tạo dựng địa điểm.)
gian dưới dạng hình trụ, thì không thể không có hình thang để chiếm giữ Các quả cầu cũng đưa ra những thách thức liên quan đến lối vào.
tâm của một không gian hình cầu rộng lớn. Ngoài ra, chúng ta cũng dễ dàng Hãy tưởng tượng bạn đang tiến đến bên ngoài một quả cầu thuần túy – giống
di chuyển xung quanh – cũng như các diễn viên trong dàn nhạc hình tròn như một con tàu vũ trụ – và tự hỏi làm cách nào để đi vào. Pantheon ít
của một nhà hát Hy Lạp cổ đại – trên mặt đất nằm ngang được xác định bởi gặp vấn đề với ô cửa hơn hai ví dụ còn lại của tôi. Các ô cửa cho phép
một vòng tròn vị trí; nhưng một quả cầu không gian được xây dựng chỉ có truy cập vào hình trụ ở mặt đất. Nhưng ngay cả như vậy vẫn có xung đột
một diện tích nhỏ mà trong đó, dưới tác dụng của lực hấp dẫn, chúng ta giữa hình dạng hình chữ nhật dọc trục của cổng và hình học xuyên tâm của
cảm thấy có thể di chuyển xung quanh. Hãy nghĩ đến việc cố gắng đi lại mặt bằng hình tròn.
trên đế chảo (chảo nấu kiểu Trung Quốc); một bề mặt tốt cho việc trượt
ván sẽ không tốt cho việc di chuyển bằng cách đi bộ. Trong một quả cầu Boullée đã giải quyết vấn đề bằng cách đi vào Newton Cenotaph từ
hoàn hảo chỉ có một điểm vô cùng nhỏ trên bề mặt của nó nằm ngang hoàn bên dưới và đi vào bên trong gần điểm thấp nhất của quả cầu.
toàn.
Cung thiên văn Hayden được dẫn vào qua một cây cầu
Một lần nữa, đền Pantheon giải quyết vấn đề này bằng cách thay thế gần phần giữa của nó.
nửa dưới của hình cầu bằng một hình trụ có sàn hình tròn nhưng nằm ngang Giống như nhiều ví dụ trong đó hình học lý tưởng – trong những
để chúng ta có thể đi lại dễ dàng. trường hợp này là hình cầu – được áp đặt lên hình thức kiến trúc, xung
Diện tích vô cùng nhỏ của quả cầu nằm ngang được đánh dấu là tâm của sàn đột nảy sinh với hình học của sự tồn tại: cách con người được tạo ra và
hình tròn, ngay dưới mắt kính tiếp nhận một trục ánh sáng mặt trời để di di chuyển; cách lực hấp dẫn tác dụng lực của nó; và những cách thức mà vật
chuyển xung quanh không gian. liệu có thể được xây dựng trong các tòa nhà. Nhưng điều đó không ngăn cản
mọi người cố gắng…
Pantheon, kế hoạch
(Cũng lưu ý rằng kiến trúc sư của Pantheon đã xử lý xu hướng chu
vi lồi bên ngoài của hình tròn ảnh hưởng đến nhận thức về kích thước và
khả năng tiếp cận của một tòa nhà bằng cách cung cấp cho nó một mái hiên
lớn để thể hiện không gian hình cầu cơ bản này với thế giới bên ngoài.
như một ngôi đền trực giao điển hình. Hãy so sánh điều này với cách
Asplund đạt được điều gì đó tương tự với Nhà nguyện Woodland khiêm tốn Hãy để ý những nỗ lực khác của kiến trúc sư nhằm tạo ra những tòa
hơn nhiều. Xem trang 33 và 89.) nhà hoặc không gian hình cầu hoàn hảo. Bạn có muốn thử không và tại sao?
Bạn sẽ làm điều đó như thế nào nếu bạn làm vậy?
132
E XERCISE 11: đối xứng trục
Trong khi bạn đang thu thập các ví dụ (cho bài tập Notebook ở trang 127–30)
bị chi phối bởi hình học lý tưởng, bạn có thể nhận thấy các chiến lược khác nhau để phân
chia kế hoạch thành các phòng hoặc không gian cấu thành. Chúng ta đã khám phá hình học của
quy hoạch trong Bài tập 9 nhưng ở đây có nhiều vấn đề cần xem xét hơn, liên quan đến hệ
thống phân cấp không gian, sự chuyển động và các mối quan hệ với thế giới bên ngoài.
Xu hướng xuyên suốt lịch sử là liên kết hình học lý tưởng với sự đối xứng trục. Đối
xứng trục có thể dễ bị nhầm lẫn với trục ô cửa vì chúng thường hoạt động giống nhau. Nhưng
tính đối xứng trục, dù ở mặt đứng hay mặt bằng, chủ yếu là một thiết bị tổng hợp phản chiếu
một mặt của trục với mặt kia, và như vậy khác biệt với sức mạnh hiện tượng học của trục ô
cửa. Có thể chỉ khi nhìn vào một bản vẽ, bạn mới có thể thấy (từ góc nhìn trừu tượng từ xa
đó) liệu nó có được sắp xếp đối xứng quanh một trục hay không; nhưng bạn có thể cảm nhận
được sức mạnh của trục ô cửa khi bạn trải nghiệm nó.
Trục đối xứng là một hệ số trong hình học lý tưởng. Nó đã là một xương gây tranh cãi
trong suốt thế kỷ XX. Sự đối xứng và bất đối xứng gợi ý những thái độ khác nhau đối với hệ Trục ô cửa và trục đối xứng có thể hoạt
động cùng nhau, đôi khi trục đầu tiên
thống phân cấp và sự di chuyển qua các phòng trong tòa nhà.
thúc giục người khác. Nhưng trong khi
Chúng cũng có thể dẫn đến những mối quan hệ khác nhau giữa bên trong và bên ngoài. trục ô cửa là động, dẫn từ nơi này đến nơi
khác rồi đến mục tiêu (tiêu điểm), trục đối
xứng là nguyên tắc tổ chức không gian và bố
EX ERCISE 11a – trục đối xứng cục độ cao trong đó sự sắp xếp ở một bên
của trục được phản chiếu trên khác. Lưu ý
rằng – trong ngôi nhà của Wittgenstein ở
Trục đối xứng (cũng có thể là trục ô cửa) là một công cụ của không gian
trang 126, chỉ là một ví dụ – trục cửa
tổ chức. Ví dụ, chúng ta đã thấy điều này trong các bài tập trước khi chúng ta bố trí một ngôi không nhất thiết phải là trục đối xứng chung
trong tổ chức không gian hoặc bố cục theo
nhà với một chiếc giường ở mỗi bên của trục và một lò sưởi ở tiêu điểm của nó (trên cùng bên phải).
chiều cao của tòa nhà.
Chúng ta cũng đã thấy rằng về mặt khái niệm, điều này có thể dẫn đến hình thức cổ điển của
đền thờ, nhà thờ Hồi giáo hoặc nhà thờ, với ý thức về phương hướng và chuyển động dọc theo
trục đến điểm cao nhất (phải).
Khi chúng ta vẽ một trục, cho dù nó có bắt nguồn từ một ô cửa hay không, nó có thể
không chỉ trở thành một đường chuyển động và tiêu điểm mà còn trở thành một nguyên tắc tổ
chức không gian. Nó cũng có thể là một nguyên tắc của bố cục nâng cao. Hình dáng bên ngoài
của một con người tĩnh (được thiết kế thần thánh), đứng trước sự chú ý và được nhìn thấy trực diện,
nói chung là đối xứng; vậy có lẽ sơ đồ và độ cao của các tòa nhà nên mô phỏng sự đối xứng đó?
Giống như hình học lý tưởng, tính đối xứng trục có thể mang lại cảm giác cân bằng và hài hòa
– đúng đắn – trong một thiết kế.
Có nhiều cách để các phòng trong một sơ đồ hình vuông có thể
được bố trí đối xứng quanh một trục. Hầu hết các kế hoạch Cổ điển và Mỹ thuật đều tuân theo
quy tắc này. Một ví dụ cực đoan ở trang sau, phía dưới bên trái.
Hãy thử càng nhiều biến thể càng tốt với các khối của bạn. Có một số gợi ý ở trang
tiếp theo. Ví dụ: bạn có thể bố trí một sơ đồ dựa trên lưới hình vuông 3 x 3 của mình, giống
như sơ đồ cốt lõi của Necromanteion (được xây dựng khoảng ba nghìn năm trước ở Hy Lạp cổ
đại). Hoặc bạn có thể sắp xếp kế hoạch của mình xung quanh một
phòng trung tâm chính như trong Villa Rotonda của Palladio (ở trang 124 và 129) hoặc các tòa
nhà khác chịu ảnh hưởng của nó, chẳng hạn như Biệt thự Chiswick (do Lord Burlington và Trục ô cửa là ý tưởng động cơ bản của một
nhà thờ, đền thờ, nhà thờ Hồi giáo… Trong
William Kent thiết kế vào cuối những năm 1720).
những công trình như vậy, nó thường gắn liền
Đối xứng trục là một ý tưởng kiến trúc, một chiến lược giúp đưa ra quyết định thiết với sự đối xứng trục.
kế. Quy tắc của nó là những gì xảy ra ở một phía của trục, về mặt bằng và độ cao, phải được
phản ánh ở phía bên kia. Đó là một quy tắc mạnh mẽ, thường gắn liền với hệ thống phân cấp và Xem thêm chương về 'Trục' trong Phân tích
kiến trúc: Ngôn ngữ phổ quát của việc tạo dựng
quyền lực, nhưng giống như tất cả các quy tắc khác, nó mời gọi sự lật đổ. địa điểm.
BÀI TẬP 11: đối xứng trục 133

Đối xứng trục có thể được áp dụng cho độ cao cũng như mặt bằng.
Hầu hết thế giới mà chúng ta thấy đều không đối xứng; cây cối, dòng sông,
ngọn núi, đám mây không được tạo thành từ hai nửa khớp với nhau của một
trục. Vì vậy, khi chúng ta nhìn thấy một thứ gì đó đối xứng với chúng ta – một
khuôn mặt (khuôn mặt của mẹ bạn khi bạn còn là một đứa trẻ mới sinh, khuôn mặt
của người yêu bạn, khuôn mặt của con bạn…), cơ thể con người ở phía trước
– nó nổi bật đặc biệt, nó thu hút sự chú ý của chúng ta, nó dường như sở hữu
một uy quyền, vẻ đẹp riêng biệt.
thuật gọi hồn
Trong hàng ngàn năm, các kiến trúc sư đã khai thác đặc điểm đặc biệt đó,
'tính đúng đắn' thu hút đó, quyền lực rõ ràng (thần thánh?) đó bắt nguồn
từ việc thể hiện tính đối xứng trục phía trước.
Khi nào nó được 'khám phá' như một nguyên tắc thiết kế hình dáng bên ngoài của
các tòa nhà là một câu hỏi hấp dẫn. Mặc dù sự khởi đầu của tính trục hiện
diện trong sự sắp xếp không gian của các tòa nhà rất cổ như những ngôi đền cổ
ở Malta (trang 38)
và những ngôi nhà của Skara Brae (trang 45), hình thức bên ngoài của chúng là
Biệt thự Chiswick không hề đối xứng. Nhưng ở Ai Cập cổ đại, Hy Lạp và La Mã, các tòa nhà quan
trọng thường có mặt tiền đối xứng.
mặt trước đối xứng của S. Maria Novella, Florence, bởi Alberti, 1470
Một số tòa nhà, chẳng hạn như tòa nhà này do Marie-Joseph Peyre thiết kế Sự liên kết của sự đối xứng trục với tầm quan trọng – quyền lực, uy
năm 1756, đều là 'tất cả các trục'! quyền, sự đặc biệt, vẻ đẹp… – vẫn tiếp tục.
134
CÓ THỂ CÓ ĐỐI XƯỢNG TRỤC HOÀN HẢO KHÔNG?
Chúng ta đã thấy ở trang 116–22 rằng có những khó khăn liên quan
đến việc cố gắng tạo ra các hình dạng hoàn hảo dựa trên hình dạng
lý tưởng của hình vuông và hình tròn, hình khối và hình cầu. Cũng
có những vấn đề trong việc cố gắng đạt được sự đối xứng trục hoàn hảo.
Một số trong số này bạn có thể thấy là làm suy yếu quyền lực và sức
mạnh của sự đối xứng trục. Nhưng những điều khác mà bạn có thể
đánh giá cao khi bổ sung thêm một điểm đối lập cho tính có thể
đoán trước và không thể thay đổi cứng nhắc của đối xứng trục. Giống
như giai điệu chơi xung quanh một nhịp cứng nhắc, và sự đối xứng
trên cơ thể của một vũ công bị xoắn và kéo dài, bị nén và rung bởi
vũ đạo, kiến trúc, hình ảnh và không gian cũng có thể được làm phong phú thêm bằng Trong thực tế cũng như trong bản vẽ kiến
trúc, những sửa đổi đối xứng để sự đối xứng trục. độ cao được thực hiện bất đối xứng một cách tinh tế bởi bóng do mặt
trời tạo ra. Chỉ trong một khoảnh khắc trong ngày những cái bóng đó cũng
có thể đối xứng.
Parthenon
Erechtheion
Propylea opylaea
Có sự đối lập giữa sự đối xứng trục ban đầu của Parthenon và sự bất
thường của địa hình của Acropolis.
Và bây giờ, sự đối xứng đó bị tổn hại do hư hỏng. Erechtheion
và Propylaea kết hợp tính đối xứng và bất đối xứng.
Nếu bạn có xu hướng nắm quyền từ Thiên nhiên… hình dáng bên ngoài
của chúng ta có thể có vẻ đối xứng nhưng sự sắp xếp của các cơ
quan nội tạng của chúng ta lại không như vậy.
Mặc dù Sòng bạc (1759) tại Marino bên ngoài Dublin nằm ở bên ngoài
đối xứng qua hai trục, những nỗ lực của kiến trúc sư William Chambers
Và ngay khi chúng ta bắt đầu chuyển động, chúng ta nhằm đạt được điều tương tự trong nội bộ đã bị đánh bại bởi
cũng mất đi tính đối xứng bên ngoài. những cân nhắc thực tế, chẳng hạn như cách bố trí cầu thang.
CÓ THỂ CÓ ĐỐI XƯỢNG TRỤC HOÀN HẢO KHÔNG? 135

BÀI TẬP 11b – phá vỡ sự đối xứng trục
Âm nhạc sẽ kém kích thích hơn nếu các nhà soạn nhạc cứ mãi mãi chỉ
dùng một phím duy nhất. Ngôn ngữ sẽ trở nên cứng nhắc nếu tất cả những
gì bạn làm chỉ là nói những câu chủ ngữ-tân ngữ-động từ đơn giản.
Nghệ thuật sáng tác trong tất cả các nguyên tắc sáng tạo phụ thuộc vào
việc phá vỡ các chuẩn mực và thậm chí cả các quy tắc, đánh giá khi nào
và làm thế nào để làm như vậy. Trục do ô cửa tạo ra có thể coi là một
trong những chuẩn mực của bố cục không gian kiến trúc. Với các khối
của bạn, hãy thử nghiệm việc lật đổ nó.
Hãy thử phá vỡ sức mạnh của trục ô cửa, như một dấu hiệu cho
sự đối xứng, bằng cách chặn nó hoặc chiếm trung tâm:
Lối vào không đối xứng làm cho chuyển động theo trục không thể
thực hiện được và có thể củng cố tuyến đường vòng hoặc đi lang thang.
Ví dụ, trong ngôi nhà tháp của ông ở Riva San Vitale (1973),
Mario Botta đã thiết lập một tuyến đường xoắn ốc xuyên qua tòa nhà
bằng cách bắt đầu với một cây cầu vào ngoài trung tâm trên tầng cao nhất:
Kế hoạch có thể vẫn đối xứng nhưng tính đối xứng của nó bị phá
vỡ do tác động lên người mà chuyển động của họ bị chuyển hướng sang
bên này hoặc bên kia do vật cản. Bằng cách này, kế hoạch không còn cầu vào
được coi là đối xứng nữa mà là một tuyến đường vòng.
Bạn có thể (đại khái) mô hình hóa ý tưởng về tuyến đường xoắn ốc
Tự do khỏi quyền lực của trục đối xứng của Botta bằng cách sử dụng các khối của mình. Tuyến đường dẫn đến một
có thể đạt được chỉ bằng cách di chuyển ô cửa: cầu thang chạy xuống gần trung tâm tháp:
136
Bắt đầu với một hình vuông không gian đơn giản được xác định bởi một
bức tường giới hạn, hãy thử nghiệm những cách phân chia không
gian khác nhau mà không bị ảnh hưởng bởi sức mạnh vượt trội của trục.
Bắt đầu với một ô cửa ở một góc thay vì đặt ở vị trí trung tâm.
Bạn cũng có thể chia không gian bằng bức tường chéo:
Điều này (với một vài chi tiết bổ sung) có hiệu quả
điều Sverre Fehn đã làm khi (năm 1998) ông phải đối mặt với thách
thức sắp xếp không gian bên trong Vương cung thánh đường
Palladio ở Vicenza để triển lãm tác phẩm của chính mình (bên dưới). Để ý
Ngoài ra, cách sắp xếp này điều phối chuyển động bằng cách tạo
ra một chuỗi các không gian hạn chế và cởi mở hơn, với các phòng
hình tam giác thân mật ở mỗi đầu của bức tường chéo.
Một bức tường thẳng ở giữa sẽ không làm được điều này. Ngoài ra, bạn có thể sắp xếp không gian của mình với bố cục
tự do gồm các bức tường trực giao, như Mies van der Rohe có thể
đã làm (xem trang tiếp theo)… ngoại trừ việc ông có thể đã bao
quanh không gian bằng một bức tường kính trong suốt chứ không
phải một khối. Hãy thử cả hai.
Bức tường chéo của bạn thậm chí có thể bị cong chứ không
phải thẳng. Lưu ý trải nghiệm của bạn về các không gian sẽ khác
nhau như thế nào liên quan đến vị trí chính xác của bức tường.
Trong hình vẽ trên cùng (phải), bạn bước vào một không gian hẹp
qua một ô cửa có lẽ không được chú ý ở bên trái, dần dần đến một
không gian rộng hơn…; trong khi ở bức vẽ ở giữa, bạn đi thẳng vào
một không gian rộng lớn, cuối cùng tìm thấy một ô cửa, bằng cách
này hay cách khác, vào không gian thứ hai hẻo lánh hơn.
BÀI TẬP 11: sự bất đối xứng trục 137

Điều này có thể khiến bạn thắc mắc tại sao các bức tường của bạn lại cần… điều này, tất nhiên, mang đến cho bạn một sơ đồ tương tự như sơ đồ của
được gắn liền với nhau và tại sao chúng cần được giới hạn trong một bức Gian hàng Barcelona:
tường bao quanh. Có lẽ các bức tường bên trong có thể bắt đầu 'thoát' qua
ô cửa.
Bạn có thể tưởng tượng những không gian đó trong mô hình khối của bạn
có thể được sử dụng như thế nào, có thể là: sảnh vào; một không gian ăn uống;
bếp; phòng khách; một nghiên cứu nhỏ
Có lẽ những bức tường được bố trí tự do của bạn quyết định rằng
chúng không còn cần những bức tường bao quanh nữa. Họ có thể tự xác định
hoặc đề xuất các vòng tròn địa điểm...
Bạn có thể chia không gian của mình thành một phần chính, có thể là
phòng tắm, tủ quần áo, nhà bếp... (ở trên). Với kính thay vì tường bao
quanh bằng gạch, đây là ý tưởng về Ngôi nhà Farnsworth của Mies (trang 82;
và xem Hai mươi lăm tòa nhà mà mọi kiến trúc sư nên hiểu) và các ý tưởng
liên quan
các dự án như Ngôi nhà 50x50-Foot…
... có lẽ với sự trợ giúp của những bức tường kính trong suốt không che
khuất tầm nhìn ra thế giới bên ngoài (và tạo ra sự phản chiếu)…
... trong đó lõi chứa phòng cây và phòng tắm nhưng cũng đóng vai trò phân
chia không gian của ngôi nhà giữa nhà bếp, phòng ngủ và không gian sinh
hoạt.
138
Trong những ngôi nhà có sân trong của mình, Mies cũng thử nghiệm
những gì có thể được coi là gần với ý tưởng kiến trúc nghịch đảo – tức
là phân chia không gian trong một chu vi vững chắc bằng những bức tường Mặc dù các vết nứt trên các bức tường chắn bên ngoài có thể
kính (ở trên). không đối xứng, nhưng ô cửa trung tâm tạo ra một trục liên quan đến
Trong phần mở rộng của ông tới Bảo tàng Kiến trúc Quốc gia trung tâm của không gian. Khi làm như vậy nó sẽ thay đổi tính chất năng
ở Oslo (2008), Sverre Fehn đã làm một chiếc lồng kính bằng động của không gian. Nó trở nên tĩnh tại hơn là đi vòng quanh. Fehn
mái nhà được đỡ trên bốn cột, được bao quanh bởi một bức tường chắn củng cố động lực tuần hoàn bằng các lỗ mở góc cạnh mang lại tầm nhìn
riêng biệt. Điều này ông đã mở ra ở nhiều nơi để đưa ra quan điểm cụ thoáng qua qua các bức tường bình phong.
thể.
Đặt ô cửa vào góc ít mang tính quyết định hơn; nó gợi ý việc đi
vào và xung quanh một không gian trong đó các vật trưng bày, hộp đựng
và giá đỡ của chúng có thể được bày biện theo nhiều cách thân mật.
Bạn có thể thử mô hình hóa kế hoạch của Fehn bằng các khối của mình (phải) Những chiếc rìu có thể khả thi trong kế hoạch này, nhưng Fehn đã tránh
để cảm nhận về không gian được tạo ra. Lối vào góc tránh mối quan hệ chúng. Rốt cuộc, phần mở rộng được dự định là một không gian trưng bày
trục có thể có với bốn cột. Lưu ý bản chất của không gian, động lực ngụ chứ không phải là một ngôi đền.
ý của nó (tức là cách bạn có xu hướng di chuyển vào và xuyên qua nó Có nhiều hệ lụy khác nhau đối với sự bất cân xứng trong quy
ngược chiều kim đồng hồ), thay đổi như thế nào hoạch. Bạn có thể khám phá chúng không ngừng, tìm những thứ có vẻ liên
khi bạn di chuyển ô cửa từ nơi Fehn đặt nó vào giữa một bên của phần mở quan đến một (chương trình), trang web ngắn gọn hoặc, như của Fehn,
rộng mới (trên cùng bên phải). mang lại trải nghiệm hấp dẫn.
BÀI TẬP 11: sự bất đối xứng trục 139

TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: tính đối xứng và tính bất đối xứng
Trong sổ ghi chép của bạn... hãy thu thập và
vẽ các ví dụ về các sơ đồ đối xứng và các sơ
đồ khác thì không. Bạn cũng sẽ
tìm các kế hoạch một phần đối xứng và một phần
không.
Bạn sẽ tìm thấy sự đối xứng và bất đối
xứng trong mọi thời kỳ kiến trúc và xuyên suốt
mọi nền văn hóa. Hiện tại bạn chỉ cần thu thập
một vài ví dụ.
Hy vọng rằng bạn sẽ tiếp tục sử dụng sổ ghi
chép của mình để thu thập các ví dụ về các
chủ đề khác nhau trong suốt sự nghiệp của mình.
Bạn cũng nên thu thập sơ đồ của một số
tòa nhà mà bạn có thể ghé thăm. Kiến trúc tồn
tại và có thể được phân tích tốt nhất bằng
bản vẽ nhưng nó được đánh giá cao bằng trải
nghiệm thực tế.
Hãy suy nghĩ cẩn thận về sự khác biệt

Đây là một kế hoạch giả định về Ngôi nhà của một quý ông người Anh được lấy từ cuốn sách cùng tên
giữa tính đối xứng, tính bất đối xứng và cách
của Robert Kerr xuất bản vào thế kỷ 19. Tại sao một phần của nó đối xứng – sắp xếp theo hai trục
kết hợp chúng. Trong mỗi ví dụ, hãy xem xét vuông góc – và một phần không đối xứng? Làm thế nào
sự khác biệt này liên quan đến cái mà bạn có thể gọi là không gian phân cấp. Có lẽ dựa trên việc
các vấn đề như:
bạn xem các bộ phim truyền hình về thời kỳ lịch sử, hãy tưởng tượng các loại hoạt động và hành
• Phải chăng sự đối xứng chỉ đơn thuần vi khác nhau ở các phần khác nhau của ngôi nhà. Điều này khiến bạn cảm thấy thế nào về
là một trò chơi đồ họa được kiến mối quan hệ giữa kiến trúc – tổ chức không gian và nhận dạng địa điểm –
và cuộc sống, địa vị xã hội, sự nhàn hạ và cực nhọc?
trúc sư chơi để tạo nên một bức vẽ
cân đối?
• ý nghĩa của sự chuyển động và trải
nghiệm của con người là gì? • những
điều này khác

3
nhau như thế nào trong
trường hợp của kế hoạch đối xứng
và bất đối xứng? (Nghĩ về
hướng và lang thang.)
• điều gì xảy ra khi bạn sắp xếp một
số đối xứng nhỏ trong một tổng thể
bất đối xứng?
• bạn có cảm thấy khác biệt trong một
không gian đối xứng so với một không
1
gian bất đối xứng không; TRONG 2
bạn cảm thấy khác biệt thế nào?
• tính đối xứng hoặc bất đối xứng
trong cách bố trí không gian có thể
ảnh hưởng như thế nào đến khả năng
biết bạn đang ở đâu và tìm đường đi Bên trái là sơ đồ một quán trà truyền thống Nhật Bản điển hình bao gồm phòng thay đồ (1), ghế chờ (2)
về một tòa nhà? và phòng trà (3) , tất cả đều được đặt trong một khu vườn được chăm sóc cẩn thận. Bên phải là sơ đồ
một phần của cung điện Minoan cổ đại (khoảng năm 2000 trước Công nguyên) tại Knossos được cho là Căn
Bạn sẽ nghĩ đến những vấn đề khác để
hộ Hoàng gia. Cả hai đều tránh nhấn mạnh vào trục cửa. Sự bất đối xứng này có thể chỉ ra điều gì về thái
cũng cân nhắc nhé. độ đối với thứ bậc trong từng trường hợp?
140
Trải nghiệm của bạn về Erik thế nào?

Nhà nguyện nghĩa trang Bryggman ở Turku (1941,
ở trên) khác với nhà thờ ở
Nhà nguyện Woodland của Erik Gunnar Asplund (1918,
bên dưới)?
Trên đây là cách bố trí khu vườn Sissinghurst, được hình thành giữa các tòa nhà cũ vào đầu thế kỷ
XX bởi Vita Sackville-West và Harold Nicolson. Dưới đây là Dinh thự Martin của Frank Lloyd Wright
(1904). Cả hai đều sử dụng trục và tính đối xứng trong một tổng thể bất đối xứng lớn hơn. Hãy tưởng
tượng các phần được thể hiện bởi sự đối xứng và bất đối xứng trong cái mà chúng ta có thể gọi là trải
nghiệm tường thuật – cách thức tổ chức và nhận dạng không gian.
về địa điểm có thể đưa mọi người đi qua một chuỗi trải nghiệm giống như một câu chuyện. Làm thế nào để
bạn nghĩ thái độ của những kiến trúc sư này đối với trải nghiệm của một người là khác nhau? Ngoài ra, hãy
đưa ra một số đánh giá về việc làm thế nào, trong những trường hợp cụ thể này, các kiến trúc sư đã phản
ứng với những gì đã có ở đó? Nếu bạn có thể đến một trong những nơi này hoặc những nơi tương tự,
hãy đi… và nhận thức được ảnh hưởng của sự đối xứng và bất đối xứng đối với trải nghiệm của chính bạn.
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: tính đối xứng và tính bất đối xứng 141
ĐỐI XƯỢNG SẮC THÁI
Trường Nghệ thuật Glasgow, Mackintosh, c. 1900, nâng lên phố Renfrew
Đôi khi một kiến trúc sư sẽ chơi với sự đối xứng, phá vỡ nó và điều chỉnh
nó để tạo ra một bố cục tinh tế hơn. Trên đây là mặt bằng của Trường
Nghệ thuật Glasgow do Charles Rennie Mackintosh thiết kế vào khoảng đầu
thế kỷ XX.
Cửa ra vào của nó nằm chính xác ở trung tâm của độ cao, với bức tường
chu vi dọc theo vỉa hè công cộng của Phố Renfrew được bố trí đối xứng
trên các bậc thang của nó. Nhưng bản thân độ cao, mặc dù thoạt nhìn có vẻ
đối xứng nhưng lại không phải vậy. Lớn
cửa sổ hướng về phía bắc chiếu sáng studio với nhiều kích cỡ khác nhau dọc theo chiều
dài của nó.
Phần trung tâm của độ cao được thiết kế gần như thể nó là một tòa
nhà theo đúng nghĩa của nó. Nó cũng là một bài tập về sắc thái đối xứng/bất
đối xứng (một trong những bài tập hay nhất trong mọi kiến trúc). 'Những
nốt nhạc' của nó được sáng tác một cách tinh tế như một bản nhạc.
Bạn có thể tự mình nhìn thấy, trong bản phác thảo bên phải của tôi, các
thành phần đối xứng được sắp xếp không đối xứng như thế nào.
Bản thân ô cửa, mặc dù đối xứng, nhưng được chia làm hai bởi một cột
trung tâm. Lá bên trái đánh dấu 'IN', bên trái là 'OUT' ghi nhận sự bất đối
xứng của người đi qua ngưỡng cửa.
Như bạn mong đợi ở một tòa nhà có nhiều hoạt động khác nhau, mối
quan hệ giữa tính đối xứng và tính bất đối xứng vẫn tiếp tục diễn ra bên
trong. Trường Nghệ thuật Glasgow, Mackintosh, c. 1900, độ cao lối vào
Karl Friedrich Schinkel đã thiết kế Cung

điện Charlottenhof cho thân chủ của mình là Thái
tử Frederick William của Phổ vào những năm
1820. Nó đứng trong khuôn viên của

Công viên Sansoucci ở Potsdam gần Berlin.
Bạn có thể thấy từ bản vẽ (bên phải) rằng tòa

nhà, cùng với khu vườn liền kề, có tính đối xứng
rộng rãi. Nhưng Schinkel đã đi chệch khỏi
sự đối xứng cơ bản này theo nhiều cách khác nhau
và vì nhiều lý do khác nhau.
Đầu tiên, ô cửa của nó (như của Mackintosh)
được chia bởi một trụ trung tâm, ngăn cản
việc đi vào chính xác trên trục. Cầu thang ở hành
lang dẫn bạn lên tầng chính –
đàn piano nobile – cũng được chia ra. Chỉ
trong căn phòng chính với mái hiên của nó, bạn
mới có thể chiếm được trục.
Khu vườn ngang tầm với đàn piano
nobile, cũng có trục nhưng không đối xứng. Bạn
không thể đi dọc theo trục mà được chuyển hướng
sang một con đường đi bộ râm mát dọc theo rìa phía
nam, khi kết thúc hành trình đó, bạn có thể
gặp lại trục trong một góc ngồi. Toàn bộ khu
vườn được hướng về phía bắc hướng tới tầm nhìn
rộng lớn ra Công viên Sansoucci lớn hơn.
Cung điện Charlottenhof, Schinkel, những năm 1820, kế hoạch
142
E XERCISE 12: chơi với hình học

Bạn, giống như tất cả các kiến trúc sư, có thể chơi các trò chơi khác EX ERCISE 12a – hình học xếp lớp
với hình học lý tưởng. Chúng bao gồm: xếp lớp hình học chồng lên nhau;
phá vỡ hình học; và làm biến dạng hình học. Với những điều này, chúng Đó có thể không phải là điều xảy ra với bạn khi xây dựng trong thế giới
tôi đang nhanh chóng tiếp cận giới hạn của những gì có thể khám phá thực, nhưng khi bạn bắt đầu vẽ sơ đồ các tòa nhà trước khi dựng
thông qua các khối xây dựng và bảng bánh mì của con bạn. chúng, bạn sẽ dễ dàng cho phép các thiết bị đồ họa tham gia vào. Một
hình hình học lý tưởng – hình tròn, hình vuông, √ 2 hình chữ nhật,
Khi khám phá các trò chơi có thể chơi với hình học, hãy cố gắng hình bát giác… – được vẽ trên tờ giấy trắng (hoặc màn hình máy tính)
đánh giá, trong công việc của bạn và của các kiến trúc sư khác, liệu ‘đáng sợ’ đó có vẻ là một cách hữu ích để bắt đầu một thiết kế. Chơi
những trò chơi đó có được chơi vì lợi ích của việc người khác nhìn các trò chơi với hình học đó – xếp lớp, phá vỡ nó, vặn vẹo… – có thể
nhận và trải nghiệm tác phẩm hay không, là bước tiếp theo và là cách thoát khỏi bị buộc tội là sáo rỗng. Suy
hoặc vì niềm vui riêng tư (bí mật của họ/của bạn). cho cùng, sự khác biệt giữa một câu nói và một trò đùa là sự khó chịu
của sự mong đợi.
Chúng ta có thể tưởng tượng (một cách tinh nghịch và hoàn toàn
không có bằng chứng lịch sử) Andrea Palladio đang loay hoay xoay một
chiếc la bàn khi cố gắng nảy ra ý tưởng đó cho nhiệm vụ mới giành được
là xây một ngôi nhà lớn cho vị linh mục đã nghỉ hưu.
Paolo Almerico (nhưng xem trang 124 để có lời giải thích nghiêm túc
hơn về cách Palladio nảy ra ý tưởng hình học của mình):
kế hoạch
1 2
Bằng các hình tròn và hình vuông đồng tâm, Palladio đã phát
Trong thiết kế của ông cho Ngôi nhà Johnson ở Sea Ranch (ở phía Bắc
triển phần ứng cho Villa Rotonda xung quanh một trung tâm duy nhất.
Bờ biển California, 1965) William Turnbull bắt đầu với một hình
vuông, mà ông liên hệ với hình học của việc chế tạo gỗ (1 ở trên). (Xem thêm trang 35 và 101.) Đây có thể được coi là một trò chơi hình
Sau đó anh ta thêm vào và bớt đi khỏi ô vuông này để đáp lại
học được chơi trong kiến trúc, mặc dù là một trò chơi có mục đích
bối cảnh và các hoạt động mà ngôi nhà phải đáp ứng.
Điều này tạo ra khuôn khổ hình học cơ bản cho sơ đồ của ngôi nhà triết học/thơ ca.
(2). Kết quả, ít nhất là đối với con mắt riêng tư và đặc quyền của Palladio có thể đã xếp lớp hình học của mình theo nhiều cách
kiến trúc sư, có thể được hiểu là sự tương đương về không gian/
khác nhau, thoát khỏi tâm và các trục đối xứng liên quan của nó.
hình thức với một hợp âm nhiều lớp trong âm nhạc. bạn nghĩ bạn thế nào
có thể đánh giá cao 'trò chơi' này trong thực tế của tòa nhà?
BÀI TẬP 12: chơi với hình học 143

Ví dụ: ngay cả với các khối của bạn, bạn có thể làm lệch vị trí Bạn có thể tưởng tượng ví dụ khá đơn giản này phục vụ các
hình vuông để chúng tạo ra một bố cục lập dị và khác biệt để phù hợp với sảnh vào, nhà bếp và phòng khách, các không gian có kích thước phù
hợp. hoặc có lẽ là một phòng tắm và phòng ngủ. Kết quả tương tự như sơ đồ ngôi nhà Umemiya được xây dựng vào đầu những năm 1980 của kiến
trúc sư người Nhật Tadao Ando:
Sau đó, bạn có thể loại bỏ các phần của bức tường để tạo ra
những khoảng trống bạn cần; có thể thay một góc bằng cột (để đỡ mái
hoặc sàn phía trên) và làm một số bức tường kính để lấy ánh sáng và
tầm nhìn. (Bạn có thể thêm các cửa sổ của riêng mình.)
kế hoạch trên
kế hoạch thấp hơn
Ngôi nhà này có phòng ngủ, phòng tắm và không gian sinh hoạt ở
tầng dưới, phòng ăn, nhà bếp và
Sân hiên ngoài trời có bóng râm một phần ở phía trên. Cầu thang giữa
hai tầng chiếm một góc của hình vuông lớn hơn. Một hình vuông được
đặt so với hình vuông kia một góc 45° sao cho hầu hết mọi không gian
trong nhà cũng là hình vuông, ngoại trừ phòng tắm, phải nhường chỗ
cho lối vào và phòng ăn/nhà bếp trên danh nghĩa. một hình vuông đôi.
(Xem trang 122 để biết lý do tại sao tôi dùng từ 'trên danh nghĩa'.)
144
Bạn cũng có thể xếp lớp các hình hình học lý tưởng khác; hình vuông
với một vòng tròn chẳng hạn:
Trong trường hợp này, bạn có thể loại bỏ các phần để cho
phép truy cập giữa các không gian bạn muốn tạo và có thể chuyển
đổi các phần hình học thành cột, tường kính, lan can ban công,
có thể là lò sưởi hoặc màn chiếu phim.
Tadao Ando chơi với hình học trong nhiều tác phẩm của mình. Đây là
quy hoạch của Bảo tàng Văn học của ông ở Himeji, Nhật Bản (1989-91). Bạn
có thể thấy rằng nó dựa trên sự kết hợp của hình tròn và hình vuông
(bên dưới), mặc dù mô hình này trở nên phức tạp hơn mô hình khối
trước đó của chúng tôi. Ở đây, 'hợp âm' của không gian/hình thức
trở nên phức tạp hơn và có lẽ còn bất hòa hơn so với Johnson
House của Turnbull ở trang 143.
Điều này có thể dẫn đến một căn hộ nhỏ (chưa có cửa ra
vào!) với trọng tâm là một góc và ban công hình tròn nhô ra từ
góc đối diện. Các hoán vị là vô tận. Trò chơi hình học cung cấp Hãy thử nghiệm việc xếp lớp các hình khác cho chính mình,
một kho ý tưởng kiến trúc vô tận – những mẫu hình mà từ đó có sử dụng các khối của bạn hoặc trong bản vẽ. Như bạn đã nhận ra,
thể bắt đầu thiết kế. Có thể hiểu rằng cách bắt đầu thiết kế này tiềm năng của các khối chơi để khám phá các hình học phức tạp,
đã được các kiến trúc sư áp dụng gần như ngay từ buổi đầu của bị đứt gãy và bị biến dạng là rất hạn chế. Điều tương tự cũng có
lịch sử loài người. thể xảy ra với các yếu tố xây dựng được sản xuất hàng loạt truyền
thống của các tòa nhà thực – gạch, gỗ, kính…

BÀI TẬP 12b – hình học xoắn
Hãy thử thêm một sự thay đổi (theo nghĩa đen) bằng cách xoay từng hình vuông một
góc tới góc kia:
Trong thiết kế của mình cho khóa tu dành cho trẻ em ở Damdana, Ấn Độ (1999,
ở trên), Gautam Bhatia đã sử dụng nhiều hình hình học khác nhau, thay vì
giống như khối của trẻ em. Một số bị xoắn lại trong mối quan hệ với những cái
Một lần nữa, việc loại bỏ các phần của bức tường sẽ mang lại khả năng tiếp cận từ
khác, nhưng chúng không chồng chéo lên nhau. Tòa nhà được xây bằng đá và gạch
không gian này sang không gian khác. Có lẽ một số bức tường có thể là kính: và thường tuân theo hình dạng hình học của việc chế tạo.
Với sự tinh tế hơn, đây là phương pháp được Tadao Ando sử dụng trong
Sự sắp xếp trên có thể bao gồm: một phòng khách được thiết kế Tòa nhà Hội thảo Minolta ở Kobe, Nhật Bản (1989-91) nhưng có sự
ngăn cách với ghế tắm nắng hoặc ban công bằng một bức tường chồng chéo cũng như xoắn. Các
Sơ đồ của Tòa nhà Hội thảo Minolta dựa trên tập hợp các hình vuông chồng lên
kính; một chiếc tủ hình tam giác nhỏ xíu; và một nghiên cứu
nhau, một trong số đó được xoay để phá vỡ khả năng dự đoán của hình học.
nhỏ; với lối vào căn hộ thông qua sảnh vào hình tam giác.
146
EX ERCISE 12c – phá vỡ hình học lý tưởng
Ngoài ra, bạn có thể xem điều gì xảy ra khi bạn bẻ gãy hình học,
có thể bằng cách làm lệch vị trí một phần (1), bằng cách cắn đứt
một mảnh (2) hoặc bằng cách bẻ nó thành nhiều mảnh (3).
Trong phần mở rộng của mình cho Bảo tàng Kiến trúc Quốc gia ở Oslo (xem
thêm trang 139), Sverre Fehn đã phá vỡ bức tường chắn bên ngoài xung quanh hộp
kính của phòng trưng bày để cho phép tầm nhìn được kiểm soát ra bên ngoài.
Điều này cũng mang lại cho hình thức bên ngoài của phần mở rộng phòng trưng
bày một chất lượng điêu khắc.
Kiến trúc sư Alvaro Siza đã xây dựng Casa Carlos Beires (còn được gọi
là 'Ngôi nhà bom') vào giữa những năm 1970. Bạn có thể thấy
quan niệm của nó trong kế hoạch của nó. Nó giống như một góc của hình chữ nhật 4 x 3
đã bị vỡ ra, với một bức tường kính ngoằn ngoèo như một vết rách xuyên qua
lỗ thủng trên tường. Hiệu ứng điêu khắc bên ngoài không rõ rệt như một số
thử nghiệm kiến trúc sau này với việc phá vỡ hình học lý tưởng.
Xem thêm trang 161–2 của Phân tích Kiến trúc: Ngôn ngữ phổ quát của việc tạo
3 dựng địa điểm.

Ý tưởng về hình thức của Trạm cứu hỏa Vitra mở rộng một chuỗi lịch
sử được nhà lý thuyết Bruno Zevi xác định trong cuốn sách năm 1978 của ông
Ngôn ngữ kiến trúc hiện đại (xem trang 162 của Phân tích kiến trúc:
Ngôn ngữ phổ quát của việc tạo dựng địa điểm). Nơi kiến trúc hiện
đại phá vỡ hộp trực giao, Zaha Hadid
phá vỡ hình học trực giao… một quá trình cuối cùng đưa chúng ta
trở lại đống khối vô hình mà từ đó chúng ta bắt đầu các bài
tập này:
Sơ đồ trạm cứu hỏa Vitra
Trạm cứu hỏa Vitra, phối cảnh
Biểu hiện 'phá vỡ' ở Trạm cứu hỏa Vitra của Zaha Hadid còn quyết
liệt hơn. Nó giống như thể các phần tử của một tòa nhà trực
giao đã bị phá vỡ bởi một lực phá vỡ nào đó và được kết hợp lại
theo một hình học thay thế bị biến dạng, tách ra khỏi hình trực giao.
Ngoài mặt phẳng nhất quán, tòa nhà phá vỡ trung tâm sáu hướng vốn
là điều kiện kiểm soát kiến trúc từ thời cổ đại. Nó bắt đầu gợi lên
ý tưởng kiến trúc quay trở lại trạng thái vô hình… có thể như
một lời nhận xét về văn hóa đương đại. Kết quả là hướng tới hiệu
ứng điêu khắc hơn là tạo ra một địa điểm rộng rãi.
148
LỰC LƯỢNG NGOÀI KIỂM SOÁT CỦA BẠN Hình học lý tưởng có thể giúp bạn đưa ra quyết định thiết kế.
Tuy nhiên, nó kín đáo, khép kín trong lĩnh vực riêng của nó (Thiết
kế hình thức theo hình học lý tưởng có thể thể hiện vị trí không chắc chắn, xem trang 139–40 của Phân tích Archi- mong muốn đạt được sự
hoàn hảo, trí tuệ hoặc thẩm mỹ. kiến trúc: Ngôn ngữ phổ quát của việc tạo địa điểm). Trong Nó có thể xuất phát từ khát vọng của con người
là làm tốt hơn hình dạng hoàn hảo, hình học lý tưởng chỉ có thể tồn tại dưới dạng một ý tưởng. Nhưng Thiên nhiên là một lực lượng
sáng tạo. Các sản phẩm của thiên nhiên luôn có vẻ như ngay cả khi chúng ta tiến gần đến việc đạt được hình thức hoàn hảo trong xây dựng
theo một cách nào đó vẫn có sai sót hoặc đi chệch khỏi mô hình hoàn hảo. nó có thể bị gián đoạn khi tiếp xúc với thế giới thực.
Có lẽ con người nên coi mình là tác nhân. Có rất nhiều nguyên nhân có thể gây ra sự gián đoạn như vậy. về sự hoàn hảo, mang
lại trật tự và kỷ luật cho những điều hiển nhiên- Đây là một ví dụ. Khi tôi đã xây dựng nên mô hình cho sự sáng tạo tự nhiên vô tâm và
thờ ơ. Một số người thấy Bài tập 10c này (phía dưới bên trái), vợ tôi đi ngang qua với thái độ nhân văn như chủ nghĩa anh hùng; người
khác như ngạo mạn – lạc lối, khăn mặt. Góc khăn chải vào người mẫu gây ra sự kiêu ngạo và cuối cùng là vô ích. Về mặt thơ ca, một số
người cho rằng một phần của nó sẽ sụp đổ (giống như vụ nổ năm 1656 đã phá hủy 'trật tự' do hiểu sai về thân phận con người, hoặc cùng
lắm là như đền Parthenon; xem trang 135). Hình thức tòa nhà của tôi, một nỗ lực cam chịu nhằm giải quyết chứng rối loạn mãn tính của con
người đã thay đổi; nó đã bị ảnh hưởng bởi một thế lực ngoài tầm kiểm soát của tôi. lịch sử.
Nó có được một hình thức mà tôi không bao giờ có thể đạt được
bằng cách lừa đảo. Chúng ta không cần phải diễn giải hình học lý tưởng trong quyết định triết lý này. Ngay cả khi tôi cố tình đánh
đổ mô hình một cách có chủ ý. Nó có thể có một vai trò bình thường hơn trong kiến trúc sư - tôi sẽ đặt nó ở một nơi đã xác định trước,
cứng hơn hoặc mềm hơn. Khi bạn đối mặt với tờ giấy trắng hoặc chiếc khăn... và kết quả sẽ khác với màn hình máy tính đó và bạn đang bắt
đầu lấp đầy nó bằng một thiết kế do tình cờ tạo ra. Tôi sẽ biết rằng tôi đã thực hiện việc vẽ một hình vuông (ví dụ) để cung cấp điểm
xuất phát và độ tuổi một cách có chủ ý. Ngay cả khi sau khi xóa nó đi, tôi đã xây dựng lại tay vịn để hướng dẫn bạn trong quá trình
thiết kế. Nó dẫn mô hình vào trạng thái bị hư hỏng, một cách cẩn thận và chính xác, đưa bạn vào một hệ thống thiết kế, dựa trên hình
học, do đó sẽ khác về mặt khái niệm với đập mô hình mà bạn có thể đưa ra quyết định thiết kế.
già đi do bị chiếc khăn vô tình chải qua.
LỰC LƯỢNG NGOÀI KIỂM SOÁT CỦA BẠN 149

TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: những lực lượng vượt quá tầm kiểm soát
Castelvecchio, Verona, Carlo Scarpa Bảo Tàng Neues, Berlin, David Chipperfield
Hãy nghĩ đến các lực và yếu tố khác đang tác động lên các tòa nhà và thay đổi Tìm thêm một số ví dụ trong đó các lực vượt quá giới hạn
hình thức của chúng, làm suy yếu bất kỳ sự hoàn hảo nào mà chúng có thể có hoặc sự kiểm soát của kiến trúc sư đã làm ảnh hưởng đến một tác phẩm lưu trữ
khao khát. Chúng bao gồm: thời tiết – mưa, gió, băng, nắng...; lực địa chấn - kiến trúc vì lợi ích thẩm mỹ và thơ ca của nó. Hãy phân loại một số lực đó.
động đất, sóng thần, hoạt động núi lửa...; sự phát triển của thực vật; và hành Trong sổ tay của bạn, hãy vẽ những bản phác thảo theo bất kỳ cách nào bạn cho
động của người khác là phù hợp nhất và ghi lại phân tích của riêng bạn về ý chí của một kiến trúc
con người – thiệt hại do sử dụng hoặc thay đổi, phá hoại, chiến tranh... sư và kết quả của những lực lượng vô tâm.
Là một kiến trúc sư, thái độ của bạn đối với tác động của các lực này có thể làm việc cùng nhau hoặc xung đột.
ngoài tầm kiểm soát của bạn gợi lên tình thế khó khăn của Hamlet: 'Liệu Một cảnh báo… bạn sẽ thấy khó (không thể?) để khám phá bất kỳ ví dụ nào
Tâm hồn cao thượng hơn khi chịu đựng những mũi tên và ná bắn của không bị ảnh hưởng bởi các lực ngoài tầm kiểm soát của kiến trúc sư! Một số
vận may quá đáng, hay cầm vũ khí chống lại một biển rắc rối, và bằng cách phản kiến trúc sư muốn
đối sẽ chấm dứt chúng?' Nhưng cách thứ ba là khai thác hoặc tôn vinh – đón tin rằng công việc của họ tồn tại mà không bị ảnh hưởng ngoài tầm kiểm soát
nhận – tác động của các thế lực nằm ngoài tầm kiểm soát của bạn để mang lại của họ và có thể tự lừa dối bản thân rằng đúng như vậy (mặc dù có bằng chứng
hiệu quả thẩm mỹ hoặc thơ ca (có lẽ miễn là chúng không làm suy yếu hoàn toàn ngược lại). Các kiến trúc sư khác, nhận ra rằng các lực nằm ngoài tầm kiểm
giá trị thực dụng của tác phẩm). soát của họ sẽ ảnh hưởng đến công việc của họ, cố gắng dự đoán tác động của
Một số tác phẩm kiến trúc tinh tế và mạnh mẽ nhất dựa trên sự pha trộn các lực đó và điều chỉnh công việc của họ cho phù hợp – không chỉ để cố gắng
giữa ngẫu nhiên và kiểm soát, Tự nhiên và trật tự do tâm trí áp đặt. Điều này phủ nhận những lực đó mà còn có thể nắm lấy chúng. Tuy nhiên, các kiến trúc sư
có thể dễ dàng nhận thấy trong những khu vườn nơi những thiết kế do trí óc áp khác đều nhận thức được rằng một khi
đặt được hiện thực hóa dưới dạng những loại cây phát triển theo bản chất riêng công việc của họ đã hoàn thành, kết quả nằm ngoài tầm kiểm soát của họ và vì
của chúng. Một số khu vườn đẹp như tranh vẽ của thế kỷ 18 và 19, chẳng hạn vậy hãy phó mặc nó cho số phận của nó… Hãy xem liệu bạn có thể phân biệt một
như Lâu đài cổ Scotney ở Kent, được hưởng lợi từ việc lấy một tòa nhà đổ số thái độ khác nhau này và cách chúng diễn ra trong các ví dụ cụ thể hay không.
nát làm trọng tâm trong bố cục của chúng. Hãy suy nghĩ kỹ về thái độ của chính bạn trước những sức mạnh và yếu tố ngoài
tầm kiểm soát của bạn có thể tác động và ảnh hưởng đến công việc của bạn.
Ở Ý, Ninfa là một khu vườn rộng (20 mẫu Anh) được tạo ra trong đống đổ nát
của một thành phố cổ bị bỏ hoang vào thế kỷ XIV.
Xem để biết:
Thái độ này cũng có thể cho biết cách xử lý các tòa nhà cũ. Tại
Castelvecchio ở Verona (vào những năm 1950, phía trên bên trái), kiến trúc sư Scotney – nationaltrust.org.uk/scotney-castle (tháng 9 năm 2021).
Carlo Scarpa đã cho phép những tàn tích khác nhau

Ninfa – frcaetani.it/en/garden-of-ninfa/ (Tháng 9 năm 2021).
các giai đoạn lịch sử của tòa nhà để đóng góp cho thiết kế của ông.
Castelvecchio – museodicastelvecchio.comune.verona.it (tháng 9 năm 2021).
Và tại Bảo tàng Neues ở Berlin, được mở cửa trở lại vào năm 2009 sau khi nằm
Bảo tàng Neues – smb.museum/en/museums-institutions/neues-museum/ home/ (Tháng
trong đống đổ nát kể từ Thế chiến thứ hai, kiến trúc sư David Chipperfield đã
9 năm 2021).
lưu giữ lại những dấu vết hư hại do chiến tranh như một lời nhắc nhở về quá
Xem thêm chương về 'Ruin', trong Mười tòa nhà có ảnh hưởng nhất ở
khứ của tòa nhà (phía trên bên phải). Lịch sử: Các nguyên mẫu kiến trúc.
150
một ngôi nhà bị biến dạng bởi trận động đất và mục nát Dự án Tirana Rocks, Albania, MVRDV
Tàn tích nhân tạo – hình học bị hỏng
Chúng ta có xu hướng nghĩ về những hình học bị hỏng có liên quan

đến sự hư hỏng và phá hủy. Hình học trực giao của các tòa nhà có
thể bị phá vỡ do thảm họa – động đất, sóng thần, bão, chiến tranh...
Nhưng, với tư cách là kiến trúc sư, chúng ta có thể quyết định bắt
chước sự đổ vỡ đó để tạo hiệu ứng thẩm mỹ và thơ mộng.
Các kiến trúc sư người Hà Lan MVRDV đã khám phá sự gián đoạn
của các hình học thẳng hàng theo chiều dọc và chiều ngang trong các
bài dự thi, chẳng hạn như đề xuất của họ cho dự án Tirana Rocks ở
Albania (trên cùng bên phải, 2009) và cho Motor City ở Tây Ban Nha
(giữa bên phải, 2007). Cả hai đều là sự kết hợp của các khối được
sắp xếp như thể rơi xuống đất. Hình học bị phá vỡ của chúng gợi
nhớ đến ngôi nhà nghiêng trong Vườn Bomarzo ở Ý (phía dưới bên
phải, thế kỷ XVI). Tất cả đều thách thức kỳ vọng của chúng ta rằng
tường của các tòa nhà phải thẳng đứng và sàn nhà nằm ngang. Chúng
có thể tuân theo hình dạng hình học của quá trình chế tạo, nhưng ở
một góc (với lực hấp dẫn thẳng đứng). Sàn nhà nghiêng ở Bomarzo có
độ dốc khiến trải nghiệm bên trong trở nên lạ lẫm. Cả hai đề xuất
Dự án Thành phố Ô tô, Tây Ban Nha, MVRDV
cạnh tranh của MVRDV đều bao gồm không gian có thể ở được nên sàn
của chúng phải nằm ngang. Hình học nghiêng của cả ba ví dụ tương
phản với độ ngang chung của các bề mặt mà chúng ta đi bộ (và, trong
ví dụ trên cùng, mặt hồ phía sau), độ thẳng đứng chung của con người
và cây cối cũng như tính trực giao của các tòa nhà gần đó (và ,
trong một trường hợp, sân bóng liền kề, hình dạng của nó tất nhiên
là bất khả xâm phạm).
Hình học kiến trúc 'bị hỏng', cho dù là hình học lý tưởng
hay các dạng hình học khác nhau của sinh vật – chế tạo, đo lường,
sáu hướng… – thách thức trải nghiệm của chúng ta (thực tế và thẩm
mỹ) theo những cách tương tự như kiến trúc bị tàn phá bởi thảm họa
thiên nhiên hoặc chiến tranh. Do đó nó có thể có tiềm năng thơ ca của nó.
Nhưng hình học bị phá vỡ của các sơ đồ như của Zaha Hadid (trang
148) và MVRDV là nhân tạo – kết quả của sự bóp méo hình thức có kế
hoạch – và sự cân bằng giữa hiệu ứng thi ca và tính thực tiễn phải
được xem xét cẩn thận. (Có thể bạn tin rằng có những lý do chính
đáng để thách thức những kỳ vọng thực tế hoặc kích thích những phản
ứng thẩm mỹ cụ thể. Chẳng hạn, Trạm cứu hỏa Vitra – dù khát vọng
kiến trúc của nó có mạnh mẽ đến đâu – không còn được sử dụng làm
trạm cứu hỏa vì hình dạng bất thường của nó và những góc nhọn gây
nguy hiểm cho những người lính cứu hỏa và phụ nữ đang vội vã giải
Nhà nghiêng, Vườn Bomarzo, Ý
quyết các trường hợp khẩn cấp.Thay vào đó, nó hiện được sử dụng
làm nơi tổ chức các sự kiện và triển lãm… nhằm mục đích phù hợp hơn
với hình thức và vẻ ngoài độc đáo của nó. Xem thêm phần phân tích về Trạm cứu hỏa Vitra trong 25 tòa nhà mà mọi kiến trúc
sư nên hiểu.
Tàn tích nhân tạo – hình học bị hỏng 151

HÌNH HỌC THÁCH THỨC BỞI ĐIỀU KIỆN
Không giống như kiến trúc bị giới hạn trong một tờ giấy hoặc phía
bên kia của màn hình máy tính, kiến trúc dành cho thế giới thực phải
tính đến các điều kiện hiện có của địa điểm. Như đã thảo luận trong
chương 'Những ngôi đền và ngôi nhà' trong Phân tích Kiến trúc: Ngôn
ngữ phổ quát của Địa điểm-Khiến bạn, với tư cách là một kiến trúc
sư, có thể áp dụng những thái độ khác nhau đối với những điều này.
Bạn có thể tìm cách xóa bỏ các điều kiện hạn chế – có thể bằng cách
san lấp mặt bằng, chặt cây hoặc phá hủy các tòa nhà hiện có…– hoặc
cố gắng phản ứng một cách thông cảm, hy vọng vì lợi ích của thiết
kế của bạn.
Đôi khi những điều kiện mà bạn, với tư cách là kiến trúc sư,
phải đối mặt không thể xóa bỏ được. Họ sẽ tác động đến thiết kế của
bạn. Có thể có địa hình khắc nghiệt đến mức không thể san bằng đất,
cây cối phải được pháp luật bảo tồn hoặc quá đẹp để có thể đốn ngã,
dòng suối không thể chuyển hướng, những tòa nhà thuộc về người khác
và có lẽ đã được bảo vệ kể từ ngày mai. tầm quan trọng về mặt lịch
sử hoặc văn hóa.
Điều gì xảy ra khi hình học lý tưởng gặp phải những điều kiện
khó khắc phục như vậy? Bằng cách này hay cách khác, nó phải nhường
bước. Nó phải cho phép 'sự thuần khiết', 'sự hoàn hảo' của nó bị
bóp méo; đã tìm thấy sự thỏa hiệp/hòa giải…
Nhưng hoàn cảnh đó có tiềm năng thơ ca riêng của nó. Suy cho
cùng, những kế hoạch tốt nhất của chúng ta – dù là về ngôi đền hoàn Trục đối xứng là một yếu tố hình học lý tưởng. Nhưng không phải lúc nào
nó cũng có cách riêng của nó; nó thường bị thách thức bởi các điều kiện.
hảo hay kế hoạch giết người hoàn hảo – sẽ luôn gặp phải trở ngại.
Chúng ta đã thấy (ở trang 108) rằng khi Antoine le Pautre thiết kế khách
Kiến trúc sư vĩ đại (kẻ sát nhân) biến những khó khăn đó thành cơ hội.
sạn Hôtel de Beauvais ở Paris, quá trình đào tạo của ông đã mách bảo ông rằng
Hạt sạn tạo ra ngọc trai. Sự bất hòa khiến trái tim thắt lại, ngữ
phải bố trí một trục đối xứng ngay cả ở một địa điểm bị các tòa nhà xung
pháp đứt đoạn rơi nước mắt. 'Lỗi' (đường đứt gãy) là bằng chứng về quanh làm cho không đồng đều. Kết quả, giống như một bản nhạc trong
tính nhân văn và mối quan hệ qua lại phức tạp của nó với thế giới. đó phím chủ đạo bị thách thức bởi sự bất hòa, sẽ thú vị hơn so với một kế
hoạch đối xứng nói chung.
Khi Andrea Palladio thiết kế Teatro Olimpico (thập niên 1580), ông Vậy bạn sẽ làm gì nếu quyết tâm thiết kế một tòa nhà hình khối hoàn hảo
có thể đã muốn các tầng chỗ ngồi là hình bán nguyệt hoàn hảo nhưng anh ấy trên một địa điểm dốc không đều với dòng suối không thể tránh khỏi chảy
phải điều chỉnh ý tưởng của mình cho phù hợp với không gian có sẵn ở qua và một vài cây xanh? bạn sẽ làm thế nào
Castello del Territorio ở Vicenza. Khi điều đó xảy ra, sự biến dạng khai thác thách thức để nâng cao kế hoạch của bạn?
đó có tác dụng tích cực trong việc tăng cường sự thân mật trong mối (Có thể tính cách của bạn với tư cách là một kiến trúc sư không phải là
quan hệ của khán giả với sân khấu. Và khi ở đó, mặc dù không phải vậy, bạn áp đặt hình học lý tưởng lên thế giới, nhưng hãy thử nó như một bài
vẫn có xu hướng cảm nhận chỗ ngồi có hình bán nguyệt. (Xem thêm trang tập giả định, một bài tập đưa ra quan điểm rằng tất cả ý tưởng của bạn về
142 của Mười tòa nhà có ảnh hưởng nhất trong lịch sử: Các nguyên mẫu các tòa nhà đều có thể phải đối mặt với những thách thức liên quan đến sự
kiến trúc.) thỏa hiệp… và rằng sự thỏa hiệp như vậy có thể sẽ tạo nên dự án của bạn.)
152
EX ERCISE 12d – hình học phức tạp hơn
Toán học, hay cách mà lực hấp dẫn nhất quán (mà theo vật lý Newton, tác
dụng theo các công thức toán học) phát huy sức mạnh của nó, có thể tạo
ra các dạng hình học phức tạp hơn hình tròn, hình vuông hoặc hình tròn.
hình chữ nhật. Tăng trưởng tự nhiên đôi khi cũng tuân theo các công
thức toán học. Dưới đây là ba ví dụ để bạn thử nghiệm: đường cong dây
xích; đường xoắn ốc; dải Mobius. Toán học của các đường cong là động
lực điều khiển của thiết kế 'tham số' do máy tính điều khiển nhưng nó
cũng hoạt động ở dạng thực.
Đường cong dây xích
Đường cong dây xích, nói một cách đơn giản (không có công thức toán
học), là đường cong của một đoạn dây hoặc sợi dây treo ở hai đầu của
nó (trên cùng bên trái). Bởi vì nó là một đường cong được tạo ra bởi
lực hấp dẫn nên dây xích cũng khi đảo ngược sẽ tạo ra hình dạng chắc
chắn cho một vòm. Nó là hình dạng của Cổng vòm ở St Louis (giữa bên
trái).
Bạn có thể thử xây dựng một vòm dây xích bằng các khối của mình
(phía dưới bên trái) nhưng việc đó sẽ không dễ dàng. Bạn sẽ cần phải
'tập trung' để hỗ trợ tạm thời vòm của mình trong khi xây dựng nó. Bạn
có thể thực hiện việc này bằng cách vẽ đường cong dây xích (tải xuống
từ internet) vào thẻ. Cắt cái này ra và tạo thành vòm xung quanh nó.
Bạn có thể sử dụng 'tack' để lấp đầy các khớp
và dán các khối lại với nhau.
Kiến trúc sư người Tây Ban Nha Antonio Gaudi đã sử dụng dây xích
mái vòm trong các tòa nhà của mình. Bản vẽ này (bên dưới) hiển thị các vòm
được xây bằng gạch trên gác mái của Casa Milà ở Barcelona (1910). Gaudi
đã thử nghiệm các mô hình dây xích phức tạp – treo vật nặng từ các vòng
dây – khi quyết định hình dạng của các mái vòm cho dự án lớn hơn nhiều
của ông cho Sagrada Familia, cũng ở Barcelona.
Xem thêm Curve, trong loạt Sổ tay Phân tích Kiến trúc.

xoắn ốc
Hình xoắn ốc là hình dạng của một số loại vỏ. Đó là một hình thức tăng trưởng.
Nó cũng đã được các kiến trúc sư sử dụng. Bạn có thể mô tả một hình xoắn
ốc trên bảng bằng bút chì và một đoạn dây. Lấy một khối hình trụ và đặt nó ở giữa Bạn cũng có thể xây dựng một hình xoắn ốc ba chiều – một đường xoắn ốc.
bảng. Khi bạn xây dựng một tòa tháp, hãy xoay từng khối liên tiếp với cùng một lượng.
Cố định một đầu của sợi dây vào khối, quấn quanh hình trụ. Buộc đầu còn lại vào bút Đây thực sự là hình dạng của một cầu thang xoắn ốc, như được tìm thấy trong các
chì. Khi bạn thả dây ra, bạn có thể vẽ một đường xoắn ốc trên bảng. tòa tháp của lâu đài thời Trung cổ.
Các đường xoắn ốc cũng được các kiến trúc sư gần đây sử dụng hơn.
Tòa nhà 'xoắn ốc' nổi tiếng nhất thế kỷ 20 chắc chắn là Bảo tàng Nghệ thuật
Guggenheim của Frank Lloyd Wright ở New York (1959, bên dưới). Một câu hỏi liên
quan đến kiến trúc xoắn ốc của bạn là liệu nó chủ yếu là một hình thức hay một
tuyến đường. Ở Guggenheim, đường xoắn ốc chủ yếu là tuyến đường dẫn du khách
lên (hoặc xuống) qua tòa nhà. Điều đó mang lại cho nó hình thức điêu khắc. Mô hình
khối của bạn (trái) cũng là một con đường,
đạt đến đỉnh cao ở một trọng tâm trung tâm.
Sau đó xây dựng hình xoắn ốc của bạn bằng các khối.
154
Tòa nhà chung cư của Zvi Hecker ở ngoại ô Ramat Gan của Tel
Aviv ở Israel là một hình xoắn ốc phức tạp và đứt quãng gồm các
hình vuông và hình tròn (bên dưới).
Ngôi nhà cho thiên niên kỷ thứ ba của Ushida Findlay (1994,
bên phải, chưa được xây dựng) được hình thành bởi một vòng xoắn ốc uốn lượn
lên sân thượng rồi quay xuống tầng trệt.
Ngôi nhà cho thiên niên kỷ thứ ba, phần
tầng trên cùng
tầng giữa
Sơ đồ căn hộ Ramat Gan
Trong các căn hộ Ramat Gan (ở trên), vai trò của hình xoắn ốc
chủ yếu mang tính hình thức, mang lại cho tòa nhà một diện mạo
điêu khắc ấn tượng.
Trong Ngôi nhà cho Thiên niên kỷ thứ ba (phải), hình xoắn ốc vừa
chính thức và tạo tuyến đường. Tòa nhà, nếu được xây dựng, sẽ có
hình thức điêu khắc nhưng tuyến đường sẽ đưa du khách đi qua tòa nhà.
Lưu ý rằng hình xoắn ốc này tương tự như hình vỏ sò, thu hẹp lại
khi nó tiến gần đến tâm. tầng trệt

Đề xuất chưa được xây dựng của Daniel Libeskind về phần mở rộng Dải Möbius chỉ có một bề mặt. Bạn có thể làm một cái bằng cách
lấy một dải giấy, xoắn nó một lần và dán các đầu lại với nhau.
đến Bảo tàng Victoria và Albert ở Luân Đôn, có tên là 'The Spiral',
Với bút chì, bạn có thể vẽ một đường xung quanh dải, hai lần,
được cho là lấy cảm hứng từ một dải giấy cứng gấp lại. không bao giờ rời khỏi bề mặt duy nhất.
Dải mobius
Trong tòa nhà này, hình xoắn ốc hoàn toàn mang tính hình thức/điêu khắc. Kiến trúc sư đã sử dụng nhiều hình hình học khác nhau (trong
Như trong trường hợp quả cầu và khối nghiêng của MVRDV (trang phép cộng với hình vuông, hình tròn, v.v. và đường cong dây xích
151), sàn trở nên có vấn đề trong mô hình của Libeskind. và xoắn ốc) làm cơ sở để tạo ra thiết kế các tòa nhà: kim tự tháp;
Xoắn ốc. Ở Guggenheim của Wright, sàn nhà dốc nhẹ nhàng lăng kính; hình elip; parabol; hyperbol...
lên trên toàn bộ chiều cao của tòa nhà. Trong Ngôi nhà cho thiên Không chỉ Libeskind lấy cảm hứng từ giấy gấp. Ben van Berkel của
niên kỷ thứ ba của Ushida Findlay, nó được tạo thành từ một cầu thang UN Studio hình thành một ngôi nhà dựa trên Möbius
đối lập với các tầng sống nằm ngang. Trong Libeskind's dải, chỉ có một bề mặt (ở trên). Bạn có thể làm một cái bằng cách
phần các tầng cắt ngang không gian bên trong không đều của cắt một dải giấy và xoắn một đầu nửa vòng rồi dán các đầu lại với
tòa nhà (bên dưới) để lại hình xoắn ốc méo mó rõ ràng hơn khi nhìn nhau. Ngôi nhà Möbius ở Amsterdam (1998, bên dưới) có các vòng
từ bên ngoài hơn là bên trong. không gian liên quan đến cuộc sống bên trong.
Tất nhiên không thể trải nghiệm một ngôi nhà như một dải Mobius
thực sự. Chỉ cần tưởng tượng bạn đang cố gắng bước đi trên một mặt
của dải giấy ở hình trên. Nó được sử dụng nhiều hơn như một ý
tưởng, một ý tưởng ngụ ý một vòng không gian vô tận đảm nhận chỗ ở
và cuộc sống của ngôi nhà. (So sánh với Ngôi nhà bất tận của
Friedrich Kiesler ở trang 215.)
156
EX ERCISE 12e – biến dạng hình học
Những điều kỳ lạ, không chính thống, kỳ quặc… thu hút sự chú ý.
Những trò đùa phụ thuộc vào những chuẩn mực và kỳ vọng bị bóp méo.
Sự bóp méo tạo thêm sự kỳ lạ và đôi khi còn hài hước. Trong kiến
trúc, nó bao gồm các hiệu ứng như: làm cho các tòa nhà trông như
thể được nhìn qua một thấu kính méo mó hoặc trong một tấm gương
méo mó; bề mặt gia công bị cong vênh, nhăn nheo hoặc nóng chảy; làm
những tòa nhà có dạng chất lỏng, chất lỏng. Trong những thập kỷ gần đây, những
hiệu ứng này và việc hiện thực hóa chúng trong các tòa nhà đã được thực hiện
dễ dàng đạt được bằng phần mềm máy tính.
Có giới hạn về mức độ bạn có thể thử nghiệm những hiệu ứng
này bằng cách sử dụng các khối của mình. Hình dạng tạo riêng của
các khối không tương thích với các đường cong tự do cần thiết.
Trong các bản vẽ sau đây, tôi đã làm phẳng các đường nét của mô
hình thành các đường cong. Tôi cũng đã sử dụng bột bả dính để
thay đổi độ dày của mối nối giữa các khối hoặc để làm cho các phần Sự tự do (lớn hơn rất nhiều khi sử dụng
tử nghiêng theo phương thẳng đứng. (Tôi cũng có thể sử dụng tính phần mềm máy tính hơn các khối gỗ) có vẻ hấp dẫn; nó chắc chắn
năng 'bóp méo' trong Photoshop.) Ngay cả với những hạn chế của vật là quyến rũ. Những hình dạng trở nên khả thi mà nếu không thì
liệu trong tay, vẫn có thể trải nghiệm một số khả năng làm cho không thể tưởng tượng được. Tuy nhiên, như trong trường hợp
kiến trúc thoát khỏi những hạn chế do hình học tạo ra áp đặt. của hình học không trực giao khác, các kết quả có thể xung đột,
không chỉ với hình học của quá trình chế tạo (điều này có thể
Ví dụ: việc xây dựng một mô hình khối không có thẩm quyền được khắc phục bằng sức mạnh của phần mềm chế tạo máy tính) mà còn với cả
của hình chữ nhật làm cho quá trình này mang tính điêu khắc hơn. với những hình học không thể sửa đổi – trọng lực, con người, đồ
Vị trí và hướng của từng khối không còn được dự đoán bởi hình nội thất và các ô cửa; các khía cạnh của kiến trúc liên quan đến
dạng hình chữ nhật mà nó chia sẻ với các khối khác. hình học của sự vật. Ngoài lực hấp dẫn, độ phức tạp của công trình
Mỗi cái được định vị theo cách riêng của nó tùy theo con mắt và và nhu cầu thoát nước mưa, không có vấn đề gì khi tạo ra mái
khả năng phán đoán của bạn hoặc theo các thuật toán tham số. nhà hoặc trần nhà có hình dạng cong không đều. Tuy nhiên, việc đặt
Không có quy tắc nào khác ngoài khả năng cảm thụ thẩm mỹ của bạn. Bạn uốn giường và tủ tiêu chuẩn trong những căn phòng có hình dạng bất
cong và nghiêng các bức tường và mái nhà của mình mà không bị ảnh hưởng thường và dựa vào những bức tường cong có thể gặp khó khăn.
bởi hình học tạo hình và 'quyền lực' của hình học lý tưởng.

Tòa nhà Dr Chau Chak Wing, Sydney, Frank Gehry
Nhà sinh học, phần
Và, mặc dù con người chúng ta có thể thích đi dạo lên đồi và xuống
thung lũng, nhưng chúng ta có thể cảm thấy không thoải mái và mệt mỏi khi
sống trong những không gian có sàn không bằng phẳng làm ảnh hưởng đến sự
cân bằng của chúng ta.
Việc tạo ra những bức tường uốn cong của Tòa nhà Dr Chau Chak Wing ở Sydney
(Frank Gehry, 2015, trên cùng bên phải) liên quan đến việc làm biến dạng hình
học của quá trình chế tạo. Rõ ràng điều này không thể đạt được bằng cách
uốn cong những viên gạch thông thường, vì vậy một số lượng lớn những viên gạch
'đặc biệt' phải được chế tạo và sau đó được những người thợ nề cẩn thận đặt
vào đúng vị trí của chúng. Sự biến dạng như vậy có thể hấp dẫn về mặt thẩm mỹ
nhưng nó cũng đắt tiền.
Khi Madeline Gins và Arakawa hình thành Bioscleave House ở Long Island
(2008), họ muốn nó tăng cường sức khỏe và

thậm chí còn tránh được cái chết. Để giúp đỡ việc này, họ đã bóp méo một hình phẳng thường
tầng thành các ngọn đồi và thung lũng (phần và mặt bằng bên phải), do đó, chỉ đơn thuần là
bằng cách sống trong ngôi nhà, những người cư ngụ sẽ tham gia vào các bài
tập tăng cường sức khỏe.
Đối với Ngôi nhà Bioscleave, hãy xem Hai mươi lăm tòa nhà mà mọi kiến trúc
sư nên hiểu. Nhà sinh học, kế hoạch
158
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: hình học bị bóp méo
Trong sổ tay của bạn... thu thập các ví dụ về các tòa nhà có hình dạng
méo mó. Trong mỗi trường hợp, hãy cố gắng đánh giá lý do tại sao hình
học bị biến dạng. Đó là vì một lý do thực tế hay vì một hiệu ứng giật
gân? Là để giải trí hay để thu hút sự chú ý? Có thể là để
giới thiệu sự tinh tế thẩm mỹ? Có lý do nào khác để
hình học biến dạng; hình học lý tưởng hay bất kỳ hình học nào của sự
tồn tại? Trong khi thu thập các ví dụ – bạn có thể ghi lại chúng theo
bất kỳ cách nào bạn cho là phù hợp – hãy nghĩ về thái độ của chính bạn
đối với sự bóp méo.
Hiệu ứng bóp méo đã được sử dụng để giải trí, trong các điểm
tham quan ở khu hội chợ như 'Ngôi nhà mà Jack xây' hoặc để thu hút sự
chú ý vì lý do thương mại chẳng hạn như trong
mà Krzywy Domek (Ngôi nhà quanh co) được xây dựng ở Sopot, Ba Lan
(2004, bên dưới và trên trang 94) bởi Szotynscy & Zaleski, chủ yếu là
một mặt tiền bị bóp méo.
Ngôi nhà Crooked House của Ba Lan có các tầng nằm ngang, nhưng
trong thiết kế của họ cho Nhà trưng bày Hà Lan ở Hanover Expo (trên
Gian hàng Hà Lan, Hanover Expo, khu vực
cùng bên phải, 2000), mỗi tầng mô phỏng một kiểu cảnh quan khác nhau,
các kiến trúc sư MVRDV đã làm một tầng với mặt đất đồi nhấp nhô.
MVRDV cũng thử nghiệm mặt phẳng sàn bị biến dạng
trong thiết kế của họ cho trụ sở của tổ chức phát thanh truyền hình
VPRO ở Hilversum, Hà Lan (1997, phải).
Bạn cũng có thể nhớ lại (từ những mô tả trong Doorway và Hai
mươi lăm tòa nhà mà mọi kiến trúc sư nên hiểu) rằng trong Nhà thờ
St Petri, Klippan, Sigurd Lewerentz đã làm cho sàn nhà không bằng
phẳng, có lẽ để gợi nhớ đến sàn của Vương cung thánh đường Saint
Mark ở Venice nhưng có lẽ cũng để gây ra cảm giác hơi loạng choạng
khi ở trên boong một con tàu trên biển.
Chỉ trong bốn ví dụ này, bạn có thể thấy có nhiều lý do khác
nhau dẫn đến sự xuyên tạc: hài hước; cảm giác; dựa theo kinh nghiệm
tác dụng; ý nghĩa thơ…; và trong trường hợp Bioscleave House (ngược
lại), có lợi cho sức khỏe. Tòa nhà VPRO, Hilversum
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: hình học bị bóp méo 159

Nhiều kiến trúc sư đã khám phá tiềm năng của các hình học
cong, méo mó phức tạp có thể thực hiện được bằng phần mềm máy tính.
Ngôi nhà Raybould, Connecticut, Mỹ (dưới cùng bên trái) được
Kolatan & MacDonald thiết kế năm 1997; và Torus House, Quận
Columbia, New York (bên dưới) bởi
Preston Scott Cohen vào năm 1999.
Có lẽ ví dụ nổi tiếng nhất về sự xuyên tạc là Bảo tàng
Guggenheim của Frank Gehry ở Bilbao, Tây Ban Nha (1997, trên và
trên trang 95). Hình dạng méo mó về mặt điêu khắc của lớp vỏ titan
đánh bóng được cho là đã thay đổi nền kinh tế của thành phố bằng
cách thu hút nhiều người đến xem sự tương phản giật gân của nó
với khung cảnh thành phố chính thống (và nói chung là trực giao).
Nhà Torus, các phần
Ngôi nhà Raybould có hình dạng tự do, gần như amip (nhưng
có sàn ngang). Ở phần sau, có vẻ như Nhà Torus đang đứng trên một
loại trường lực nào đó đã làm biến dạng nó.
mặt khác hình học trực giao. Ở bên trái và bên phải (trong các phần
trên) của 'dòng dọc' này đều trực giao - sàn và trần nằm ngang -
nhưng ở giữa có một dải biến dạng nơi tường, sàn và trần bị xoắn.
Hãy suy nghĩ về cách bạn có thể sử dụng sự biến dạng trong thiết kế
của riêng mình và tại sao. Có lẽ, để thử nghiệm, bạn có thể tạo ra một
thiết kế đơn giản – cho một nhà kho trong vườn (có lẽ là thiết kế ở trang 75),
hoặc cũi – và sau đó xem xét nhiều cách khác nhau – phù hợp và
không phù hợp (theo đánh giá của riêng bạn) – để đưa ra những biến
dạng. Ví dụ, hãy nghĩ về những loại hình học khác nhau mà chúng ta
đã gặp trong các bài tập này mà bạn muốn làm biến dạng. Hãy thận
trọng về độ khó của việc xây dựng và chi phí… nhưng cũng phải mạo
Nhà Raybould, mặt bằng và mặt bằng hiểm!
160
Phần mềm máy tính 'tham số' phức tạp hơn cho phép tạo ra các dạng
phức tạp theo ba chiều và có thể lập mô hình và kích thước các bộ
phận cấu thành mà từ đó một tòa nhà như vậy có thể được xây dựng.
Tôi đã tạo hình ảnh bên trái bằng phần mềm 3ds Max của Autodesk
nhưng cũng có sẵn các chương trình khác. (Xem thêm trang 163
và 212 của Phân tích Kiến trúc: Ngôn ngữ phổ quát của việc
tạo dựng địa điểm). Một ví dụ là 'tấm màn' cấu trúc rộng lớn
bao phủ Khách sạn Yas Marina (Asymtote Architecture, 2009, bên
dưới) tại giải đua xe Công thức 1 Abu Dhabi
vòng đua và trông rất ấn tượng trên sóng truyền hình khi màn đêm
buông xuống một giải đấu lớn.
MẪU TẠO MÁY TÍNH
Hình học phức tạp có thể được tạo ra bằng máy tính. Đây là điều Việc tạo ra các dạng phức tạp bằng phần mềm máy tính là một ứng dụng
không thể xảy ra với các khối của bạn; nó đòi hỏi những nguồn lực của các công thức toán học.
phức tạp để đạt được bằng bất kỳ vật liệu thực tế nào. Nó liên quan Như vậy nó có thể được coi là một dạng hình học lý tưởng. Nó mở rộng vô hạn
đến việc sử dụng phần mềm máy tính để tạo ra các dạng phức tạp các tiết mục có dạng được xác định bằng toán học. Niềm đam mê với hình vuông,
(thường là cong) mà sẽ rất khó nếu không muốn nói là không thể hình tròn, hình chữ nhật Phần vàng... bị lu mờ bởi khả năng tạo ra các hình khối
đạt được bằng các phương tiện khác. (Cho dù đây có phải là 'điều hỗn tạp có thể mô phỏng những đường cong phức tạp của sóng biển dâng trào, vỏ
tốt' hay không vẫn còn là một cuộc tranh luận trực tiếp mười năm sò biển, vải nhăn nheo, chân giả của amip.. Nó khao khát (một lần nữa) quyền lực
sau lần đầu tiên tôi viết những từ đó.) Nó có thể tạo ra những tòa hình học rõ ràng của Tự nhiên. Nhưng giờ đây, Thiên nhiên không được nhìn thấy
nhà giật gân. Nó có thể bị chỉ trích là giản lược kiến trúc thành dưới dạng hình tròn, hình elip, hình vuông, hình chữ nhật Phần Vàng... mà bằng
điêu khắc ở dạng ưu tiên điêu khắc ba chiều hơn là việc xây dựng các công thức động phức tạp hơn: vectơ, tham số và fractal, thay vì hình học
nơi ở hợp lý và thơ mộng. Để đạt được nó có thể rất tốn kém; đối Euclide.
với một số khách hàng, đó là bằng chứng về sự giàu có và địa vị của

họ cũng như mức độ họ muốn thu hút sự chú ý trên các phương tiện
truyền thông. Trong tạp chí Thiết kế Xây dựng của tôi (Thứ Sáu, Khả năng của các hình thức do máy tính tạo ra thách thức (hoặc có thể
ngày 6 tháng 5 năm 2011), tôi đã tìm thấy (và nó giúp tôi không xác định lại) hình học chế tạo trong đó, nói chung, mọi bộ phận mà từ đó tạo ra
phải tìm thêm bằng chứng mang tính học thuật) như sau: các hình dạng cong phức hợp tổng hợp được tạo ra đều khác nhau. Thay vì sử
'Cuối cùng, Frank Gehry đã có một tuyên bố nổi tiếng cách đây dụng các bộ phận tiêu chuẩn (chẳng hạn như gạch hoặc tấm kính hình chữ nhật),
khoảng 20 năm khi ông giới thiệu tính dẻo dai mới đầy rực rỡ của mình, mỗi bộ phận phải được làm riêng lẻ và chính xác, đồng thời được dán nhãn cẩn
chúng ta có thể, với sự trợ giúp của máy tính, xây dựng bất kỳ hình dạng thận để có thể đặt vào đúng vị trí trong trò chơi ghép hình của tòa nhà cuối
nào mà chúng ta có thể tưởng tượng. Cedric Price đã tham gia lại: tại cùng.
sao chúng ta nên xây dựng bất kỳ hình thức hoặc hình dạng nào mà chúng
ta không cần?' (Điều này hơi giống việc hỏi những người leo núi tại Hình dạng do máy tính tạo ra cũng dẫn đến khả năng xây dựng tòa nhà in
sao họ lại leo núi.) 3D - một phương pháp xây dựng các hình thức phức tạp bằng cách xây dựng các
Ngay cả trong phần mềm xuất bản trên máy tính để bàn của tôi lớp vật liệu… giống như mối xây dựng các ụ bùn của chúng. Dưới đây là ngôi nhà
cũng có một mục menu có nhãn 'Pen Tool' mà tôi có thể vẽ nguệch in 3D của kiến trúc sư Wimberly, Allison, Tong & Goo (WATG).
ngoạc các hình cong phức tạp… và sau đó biến dạng theo ý muốn:
Nhà phúc thẩm Curve, WATG, 2016
MÁY TÍNH - TỔNG HỢP TẠI EDFORM 161

TƯ duy hình học
Khi được hỏi bạn nghĩ bằng phương tiện nào, bạn có thể trả lời, 'lời nói'.
Tôi cảm thấy như vậy khi viết những câu này. Tôi đóng khung những gì
tôi muốn nói bằng những từ tôi đang gõ trên trang này.
Nhưng không cần nhiều ví dụ cũng có thể khiến bạn nhận ra rằng lời
nói không phải là nguồn gốc của suy nghĩ; chúng là phương tiện để
thể hiện chúng. Suy nghĩ sâu sắc hơn lời nói.
Một trong những ví dụ đó là con chuột trên bàn của tôi. Bàn
tay tôi không yêu cầu trí óc tôi nói bằng lời về cách di chuyển con
chuột. Một cái khác là chuyển động của ngón tay tôi trên bàn phím.
Mặc dù họ tham gia vào việc tạo ra các từ trên trang, nhưng họ không
yêu cầu hướng dẫn bằng lời về việc phải đi đâu để gợi lên từng chữ
cái và khoảng trống. Ví dụ thứ ba: lát nữa tôi sẽ đi bộ đến cửa hàng;
Tôi sẽ không một lần tự nhủ phải mở cửa, hướng dẫn đôi chân cách
bước đi, thậm chí không suy nghĩ một cách có ý thức bằng lời nói về
lộ trình. Và sau đó, vào giờ ăn trưa, tôi sẽ đặt 'địa điểm' trong
khi nghĩ về điều gì đó hoàn toàn khác. (Chẳng hạn như, tôi muốn nói
gì tiếp theo trong cuốn sách tôi đang viết?) Sau đó tôi sẽ ngồi vào
bàn mà không tự nhủ 'Simon, ngồi lên ghế đi'.
Tất cả những ví dụ này nhắc nhở chúng ta rằng có một mức độ tư

duy trực quan sâu sắc hơn mức độ được thể hiện bằng ngôn ngữ lời
nói. Và nó liên quan đến không gian, chuyển động, ổn định. Nó liên
quan đến mối quan hệ với địa điểm. Và (như bạn mong đợi tôi sẽ nói)
địa điểm là mối quan tâm hàng đầu của kiến trúc.
Vậy làm thế nào chúng ta quản lý, nhào nặn, tạo hình dạng cho
không gian và địa điểm? Chúng ta không làm điều đó, ít nhất ở cấp độ
nguyên sơ – vượt thời gian, bằng lời nói. Có lý khi cho rằng chúng
tôi đã làm kiến trúc trước khi phát triển ngôn ngữ bằng lời nói; mặc dù
như Vitruvius đã gợi ý (xem trang 5), nguồn gốc của cả hai có thể có
mối liên hệ với nhau. Nhưng cố gắng làm kiến trúc bằng ngôn từ cũng
giống như nấu ăn bằng bài hát. Với tư cách là một kiến trúc sư, bạn
cần đưa cách thức 'trước lời nói' để mang lại ý nghĩa cho thế giới
lên hàng đầu; suy nghĩ về các mối quan hệ trước ngữ nghĩa.
Phương tiện mà chúng ta tư duy về mặt kiến trúc, ở cấp độ
tiền ngôn ngữ, là hình học dưới nhiều hình thức khác nhau. Phần này
yêu cầu bạn khám phá các loại hình học khác nhau tạo nên kiến trúc.
Chúng bao gồm: vòng tròn ban đầu mà tất cả chúng ta đều mang theo bên
mình; thông qua mối quan hệ với nội dung và bối cảnh; các kiểu liên
hệ với người khác; đo khoảng cách và kích thước bằng cơ thể chúng
ta; nhìn thấy bằng mắt của chúng ta; tạo ra mọi thứ theo những cách
được điều chỉnh bởi những vật liệu mà chúng ta sử dụng… Chúng ta có
thể muốn áp đặt một quy luật mà chúng ta cho là gọn gàng và đúng đắn,
tức là hình học lý tưởng gồm các đường thẳng, hình tròn, hình vuông…
Chúng ta thậm chí có thể muốn bóp méo hoặc phá vỡ hình học, hoặc tạo
ra xung đột giữa các loại khác nhau của nó. Nhà nguyện Woodland của Asplund cho thấy các loại hình học khác nhau –
Trong kiến trúc, các loại hình học khác nhau không tồn tại “của hiện hữu” và “lý tưởng” – phối hợp với nhau như thế nào trong kiến trúc.
Tôi để bạn xác định càng nhiều người trong số họ càng tốt. Tham khảo lại các
riêng biệt. Chúng hòa quyện, chồng chéo, tương tác với nhau.
trang trước sẽ giúp ích. Chúng chắc chắn bao gồm những dạng hình học này:
Trong các trang trước, tôi đã chọn các ví dụ trong đó các loại hình
vòng tròn vị trí; sáu phương trung tâm; đường ngắm và lối đi; hình học xã
học cụ thể có thể được đánh giá rõ ràng hơn, nhưng bạn cũng sẽ
hội; đo lường; hình học chế tạo; trục cửa; tập trung. Chúng cũng bao gồm hình
nhận thấy rằng đôi khi tôi cũng sử dụng ví dụ tương tự (ví dụ như dạng lý tưởng của: hình cầu; quảng trường; kim tự tháp; lưới; trục đối
Asplund's Woodland Chapel, phải) để thảo luận về nhiều hơn một . xứng; trục mundi (trục đứng). Ngoài ra còn có các mối quan hệ hình học
riêng biệt với bối cảnh: sự liên kết với mặt trời lặn; điểm đối lập giữa
Các kiến trúc sư khác nhau có xu hướng thích các loại hình tính đối xứng trục của bố cục tòa nhà và cách bố trí không đều (tự nhiên)
học khác nhau. Một số mang lại hình dạng lý tưởng của hình vuông, của cây thông. Cũng có sự xung đột: giữa hình dạng của mái nhà và
hình tròn, v.v. Những người khác quan tâm nhiều hơn đến một hoặc nhiều
hình học của sự tồn tại: có lẽ là hình học con người hoặc xã hội;
hình học lý tưởng của trần mái vòm hình bán cầu. Không có những hình học cong
hoặc hình học của việc chế tạo. Nhưng mặc dù chúng có thể được đẩy
phức tạp được tạo ra bởi phần mềm máy tính; nhưng tất cả những người đang
vào và đẩy ra khỏi vùng tối, các loại hình học khác nhau được khám cộng tác trong việc xác định địa điểm tổ chức tang lễ cho một đứa trẻ - tạo ra
phá ở các trang trước vẫn hiện diện ở một mức độ nào đó trong tất cả một chuỗi các hình học được phối hợp, một bài thơ kiến trúc.
các công trình kiến trúc.
162
PHẦN BA bước ra thế giới
thực
163
PHẦN BA – bước ra thế giới thực
Bộ bài tập thứ ba này sẽ đưa bạn rời khỏi thế giới biệt lập đặc
Thách Kiến
thức trúc
chínhsư
mà -những người
suy nghĩ muốn
như trởtrúc
kiến thành
sưphải
- làđối
có mặt
thể đưa trí tưởng biệt đó: đó là tấm bảng mà trên đó bạn xây dựng các mô hình bằng các khối
tượng của họ vào thực tế của những gì đang được đề xuất. Đó là một điều gỗ của con bạn; đó là tờ giấy trên bảng vẽ; hoặc không gian mạng của phần
khó khăn để làm. Và có rất nhiều tòa nhà ở mềm máy tính. Các bài tập sau đây yêu cầu bạn bước vào thế giới thực nơi
thế giới cho thấy ngay cả những kiến trúc sư đã thành danh cũng không phải các tòa nhà thường được dự kiến xây dựng và nơi các yếu tố khác phát huy
lúc nào cũng thành công. (Tôi sẽ không đưa ra ví dụ cụ thể.) tác dụng.
Việc đưa trí tưởng tượng vào hiện thực của điều đang được đề xuất
liên quan đến nhiều yếu tố khó khăn hoặc Rất hiếm khi các kiến trúc sư sinh viên có thể xây dựng được công trình của mình.
không thể hiểu hết được trong các phương tiện trừu tượng mà các kiến thiết kế. Phần lớn, trong suốt trường kiến trúc,
trúc sư (phải*) sử dụng để thiết kế: bút chì và giấy; phần mềm máy tính; học sinh phải làm việc trừu tượng, tạo ra các bản vẽ và mô hình ở tỷ lệ
thậm chí cả các mô hình vật lý. Những yếu tố đó bao gồm (không theo thứ tự thường nhỏ hơn thực tế. Xây dựng là một hoạt động quá tốn kém, bị bao vây
cụ thể): • địa hình – hình bởi các quy định và yêu cầu cấp phép cũng như phụ thuộc vào các nhà thầu
dạng thực tế và tính chất của mặt đất là gì, chi tiết… cây và rễ của xây dựng có tay nghề cao để thực hiện các hoạt động khác. Các họa sĩ sinh
chúng ảnh hưởng như thế nào đến những gì sẽ được xây dựng, có viên vẽ tranh của họ. Các nhà điêu khắc sinh viên điêu khắc tác phẩm điêu
điều gì không khắc của họ. Các nhà văn sinh viên viết tiểu thuyết của họ. Ngay cả các nhà
dưới lòng đất sẽ gây bất ngờ khó chịu khi các nhà thầu bắt đầu soạn nhạc sinh viên cũng có thể tổ chức các đồng nghiệp của mình thành một
khai quật…? dàn nhạc để biểu diễn âm nhạc của họ. Nhưng nói chung là rất khó, nói chung
• thời tiết – loại gió, mưa và nắng nào sẽ ảnh hưởng đến tòa nhà là không thể, để các sinh viên kiến trúc sư thấy được thiết kế của chính
của tôi… chúng sẽ ảnh hưởng đến nó như thế nào họ được biến thành những tòa nhà thực sự. Khi các dự án đặt ra trong studio
chất liệu vải, sự thoải mái và an toàn của môi trường bên trong, của trường bắt đầu trở nên phức tạp hơn và liên quan đến các thiết kế
tính thẩm mỹ của nó…? • quy mô – tòa nhà của tôi thực sự được coi là lâu dài, khả năng này ngày càng ít xảy ra. Nhưng ngay khi
sẽ lớn đến mức nào… so với quy mô của con người, bối cảnh, so với bắt đầu một khóa học về kiến trúc, khi mọi thứ vẫn còn tương đối thô sơ,
các tòa nhà khác…?; sẽ có một thời điểm đặc biệt khi bạn có thể dành thời gian để trải nghiệm
cảm giác phấn khích khi thay đổi thế giới (ít nhất là một phần nhỏ của thế
• vật liệu – chúng có phù hợp không, về bản chất và khi kết hợp với giới) bằng cách tạo ra một công trình kiến trúc thực sự, dù chỉ mang tính
nhau… chúng khớp với nhau như thế nào, chúng hoạt động như thế tạm thời và ở quy mô khiêm tốn.
nào, chúng có đủ chắc chắn, không thấm nước, chúng có giữ ấm,
giữ nhiệt không…?; • con người – họ lớn như thế nào (Tất nhiên đây là một khoảnh khắc đặc ân có thể lặp đi lặp lại trong suốt
và họ di chuyển như thế nào… họ thực sự sẽ sử dụng tòa nhà mà tôi sự nghiệp của bạn, mỗi khi bạn đi biển hay lên đồi... mỗi khi bạn bắt đầu
thiết kế cho họ như thế nào… liệu nó có phù hợp với các hoạt nghĩ cách ứng phó với một dự án.)
động của họ không, liệu họ có thể sử dụng nó theo những cách
khác với những gì tôi mong đợi không…?) Việc tạo dựng các địa điểm trong thế giới thực giúp rèn luyện và
phát triển khả năng sử dụng ngôn ngữ kiến trúc của bạn một cách có ý thức
Trong bong bóng trừu tượng, người ta dễ dàng đánh mất bất kỳ hoặc (khác với những cách vô thức mà bạn đã làm khi còn trẻ). Nó khiến bạn nhận
tất cả các yếu tố này, bị cuốn vào cuộc phiêu lưu trí tuệ của thiết kế kín thức được những thách thức và tiềm năng của thế giới thực - địa hình ,
đáo được thực hiện trên giai đoạn biệt lập và không thực tế của tờ giấy thời tiết, quy mô, vật liệu, con người – theo những cách mà bạn sẽ nhớ lại
hoặc mặt kia của một tờ giấy. màn hình máy tính. Và đôi khi kết quả được khi thiết kế sau này (vì bạn nhất thiết phải làm vậy) ở dạng trừu tượng.
tạo ra có thể rất mạnh mẽ, thậm chí được nhiều người ngưỡng mộ… bất chấp
sự thờ ơ của họ Một cảnh báo quan trọng… Kiến trúc, ngay cả ở quy mô nhỏ, cũng mang
đến các yếu tố được liệt kê ở trên. Mặc dù vậy, tôi hy vọng bạn cảm thấy tính chính trị và tuân theo luật pháp. Hãy đảm bảo khi thực hiện những bài
rằng mình sẽ trở thành một kiến trúc sư giỏi hơn bằng cách thừa nhận và tập này rằng bạn sẽ không làm phiền ai đó, không xâm phạm tài sản của họ,
tính đến thế giới thực mà thiết kế của bạn hướng tới. không cản trở tính mạng của họ hoặc khiến bất kỳ ai gặp nguy hiểm… Những
điều này cũng quan trọng khi thực hiện các bài tập phù du cũng như khi xây
dựng các tòa nhà kiên cố theo quy hoạch và luật xây dựng. Khi thích hợp,
hãy xin phép. Hãy luôn ân cần.

* Nói chung, việc sản xuất các tác phẩm kiến trúc tốn kém đến mức chúng phải
được thiết kế một cách kỹ lưỡng và trừu tượng trước khi bắt đầu xây dựng.
Rất hiếm khi một kiến trúc sư có thể làm việc trực tiếp trên công trường và
chắc chắn không phải với những dự án lớn.
164
E XERCISE 13: tạo địa điểm trong cảnh quan
Bài tập này có nhiều chiều hướng và sự tinh tế hơn EX ERCISE 13a – chuẩn bị
lúc đầu bạn có thể nghĩ. Nó giới thiệu nhiều khía cạnh của kiến trúc
vẫn phù hợp và duy trì được tiềm năng của chúng ngay cả trong những Có rất nhiều điều cần suy nghĩ liên quan đến bài tập này. Trước khi
công trình phức tạp và quy mô lớn nhất. Mặc dù dành cho thế giới thực, bắt đầu, hãy ghi nhớ những điều sau:
hầu hết các kiến trúc đều được thiết kế trừu tượng thông qua các bản • bạn có thể đi bất cứ nơi nào bạn muốn để thực hiện các bài
vẽ và mô hình (trên bàn vẽ hoặc trên máy tính) nhưng trong bài tập này tập này – đến bãi biển, vào rừng, ra đồng hoang, lên cây hoặc
bạn sẽ làm việc trong thực tế, trên thực tế. mặt đá... hoặc chỉ ra vườn hoặc sân sau của bạn; (bất cứ
các trang web với vật liệu thực tế, tạo ra những địa điểm thực tế. Và nơi nào bạn đi, hãy đảm bảo rằng bạn không xâm phạm tài sản
điều đó có nghĩa là bạn có thể phản ứng nhạy cảm hơn (so với khi làm của người khác; hãy xin phép nếu cần); nếu bạn không thể đi
việc trừu tượng) với những đặc điểm cụ thể của bối cảnh mà bạn đang đâu được, hãy thử làm
làm việc: địa hình của nó (vị trí của đất, các vùng nước, triển vọng, bài tập bên trong hoặc trong trí tưởng tượng của bạn (xét
đường chân trời...); điều kiện hiện tại (gió, cho cùng, đó là nơi kiến trúc chủ yếu diễn ra) nhưng
mặt trời, điều kiện đất đai...); nguồn lực sẵn có (vật liệu xây dựng, sẽ tốt hơn nhiều nếu làm việc với tình huống thực tế, điều
sự giúp đỡ từ người khác); những thứ đã có sẵn (tự nhiên hoặc do người kiện thực tế, vật liệu thực tế;
khác làm ra, ở gần hay ở xa); và của • Một quyết định sớm trong bất kỳ dự án kiến trúc nào (trừ khi
tất nhiên, yêu cầu có thể xảy ra là phải phù hợp với hình dạng thực sự địa điểm đã được xác định trước và bị giới hạn) là quyết
của con người – chính bạn, một số bạn bè… Điều đó cũng có nghĩa là bạn định vị trí của bạn – trong không gian mở, dưới gốc cây, dựa
cũng sẽ phải đối mặt với những điều đó như những khó khăn… điều mà vào đá hoặc tường, cạnh dòng suối...;
bạn có thể dễ dàng (quá dễ dàng) bỏ qua/bỏ qua điều này liên quan đến việc nhận ra tiềm năng; quyết định của bạn về
khi làm việc trừu tượng. địa điểm sẽ có những hậu quả, khả năng cũng như vấn đề quan trọng;
Việc đáp lại và tương tác với những đặc thù này sẽ làm phong hãy suy nghĩ xem địa điểm của bạn sẽ liên quan như thế nào đến bối
phú thêm kiến trúc là điều 'không cần bàn cãi'. Việc tính đến chúng, cảnh của nó, được hưởng lợi từ tầm nhìn, nơi trú ẩn, hỗ trợ, quyền
khai thác chúng, tôn vinh chúng sẽ ngăn cản kiến trúc của bạn bị giam truy cập được xác định (tức là một cách có thể kiểm soát được trong và
giữ trong thế giới khái niệm khép kín của chính nó. Điều đó cũng có ngoài)...;
nghĩa là (theo những cách khó khăn trên giấy hoặc màn hình) rằng người • suy nghĩ cẩn thận và tưởng tượng về cách bạn có thể sử dụng
được cung cấp chỗ ở sẽ được đối xử, không phải như một khán giả đơn những thứ đã có sẵn (không nhất thiết phải làm vậy, nhưng sẽ
thuần mà như một thành phần quan trọng trong kiến trúc của bạn. thật tiếc nếu bỏ lỡ cơ hội); bạn có thể dùng cái cây đó làm
bóng mát, tảng đá đó làm cái neo cho chỗ ở của bạn hoặc làm
Điều này không có nghĩa là bạn không cần phải đưa ra ý tưởng chỗ ngồi hay bàn thờ, bức tường đó làm chỗ dựa cho mái nhà
của riêng mình. Trên thực tế, nhu cầu “có ý tưởng” vẫn là cốt lõi của che chở, dòng suối lấy nước và làm mát đôi chân của bạn...;
thách thức. Chỉ là ý tưởng của bạn sẽ ít có xu hướng duy trì tính tự
phụ trừu tượng bởi vì nó phải được sửa đổi, điều chỉnh, làm phong phú • Một quyết định ban đầu quan trọng khác là quyết định nội dung
bằng cách cọ xát với thực tế của thế giới xung quanh. dự định của địa điểm mới – bản tóm tắt hoặc chương trình
cho dự án của bạn; nó sẽ dành cho nghề nghiệp của riêng bạn
Tất nhiên, việc dành thời gian ở ngoài trời cũng thú vị hơn là hay bạn muốn nó chứa một 'tài sản' cụ thể (con chó của bạn,
nheo mắt nhìn màn hình. người bạn đời, một tác phẩm nghệ thuật, một
'thần' nào đó...) hoặc đóng khung một hoạt động cụ thể (nấu và nhưng với tư cách là một kiến trúc sư, ý tưởng là nguồn hàng chính và
ăn một bữa ăn, chơi trò chơi, thực hiện một số loại nghi lễ thiết yếu của bạn trong giao dịch;
hoặc nghi lễ, kể một câu chuyện, ca hát, chèo thuyền...); có • tận hưởng sức mạnh (và cảm giác hồi hộp) của việc thay đổi thế
lẽ nó sẽ không còn nữa giới (hy vọng sẽ tốt đẹp hơn); cố gắng tạo ra một nơi có thể
hơn là chỗ ngồi nhìn ra biển; hãy nhớ rằng, khả năng chiếm thu hút, giải trí, có thể gây ấn tượng với người khác;
đóng là điều cần thiết để tạo dựng địa điểm; • sau đó, tốt nhất có lẽ bạn nên rời bỏ nơi ở của mình và trả lại
• bạn có thể sử dụng bất kỳ vật liệu nào có sẵn (miễn là bạn không mảnh đất như cũ; nhưng nếu bạn không phải làm điều này ngay
gây thiệt hại hình sự, giết chết cây sống hoặc lấy bất cứ thứ lập tức, hãy xem cách người khác phản ứng với vị trí của bạn,
gì thuộc về người khác mà không được phép); nếu muốn, bạn có thể sử dụng nó (như bạn dự định?), có thể đi vòng quanh nó
cũng có thể mang theo một số vật dụng làm sẵn – dây, dây thừng, để nghi ngờ về sức mạnh của nó, có thể thích ứng với nó, có thể
chăn hoặc khăn tắm biển, tấm chắn gió, một chiếc lều nhỏ...; phá hủy nó...; có thể thể hiện sự ngưỡng mộ nào đó bằng cách
hoặc bạn có thể quyết định tạo một địa điểm chỉ bằng những vật chụp ảnh nó;
liệu bạn tìm thấy ở địa điểm của mình;
• suy ngẫm về cảm xúc của chính mình khi dỡ bỏ nơi ở của mình (tôi
• bạn cũng có thể mang theo các dụng cụ bên mình; nếu bạn sử dụng từng kể về một người trinh sát đã khóc khi trại nơi anh ta ở
máy xúc cơ học thì bạn sẽ có thể đào những cái hố lớn hơn được một tuần bị tấn công); đôi khi, với sự ác độc, chúng ta
bằng tay không (!)... nhưng nói chung một con dao và thuổng thích thú phá hủy một nơi, có lẽ muốn từ chối người khác tận
nhỏ là đủ; hãy nhớ rằng dự án này không nhằm mục đích gây ra hưởng nó hoặc xóa bỏ cảm giác tội lỗi về sự ngạo mạn đối với
những thiệt hại không thể khắc phục được; thế giới (mặc dù có sự táo bạo để thay đổi thế giới là điều cần
thiết để trở thành một kiến trúc sư).
• việc tạo địa điểm có thể bao gồm việc lấy đi cũng như thêm vào,
đào bới cũng như xây dựng; nó có thể liên quan đến việc đào
một cái hố nông trên cát hoặc dọn sạch cành cây và đá trên mặt BẠN CÓ THỂ HỌC ĐƯỢC GÌ…
đất;
• nhiệm vụ của bạn là tạo ra một địa điểm thực sự chứ không phải mô hình Mục đích chính của nhiệm vụ này là yêu cầu trí tưởng tượng của bạn tham
của một địa điểm nào đó (chẳng hạn như lâu đài cát, nhà búp bê cát hoặc gia vào mục đích chính của tất cả các công trình kiến trúc: xác định địa
nút giao thông đường cao tốc cát...); điểm (xác định theo hai nghĩa - nhận biết và sáng tạo). Nó yêu cầu bạn
• đừng quá tham vọng cũng đừng quá khiêm tốn trong khát vọng của thực hiện điều này trong thực tế (chứ không phải trừu tượng hoặc thông
mình; một số nơi quyền lực nhất trong qua phương tiện vẽ hoặc mô hình hóa). Nó nhắc nhở bạn phải thực hiện
phong cảnh rất đơn giản – một tảng đá đứng hoặc một vòng tròn, (nếu phù du) tác phẩm kiến trúc. Điều này được thực hiện bởi
một hang động, một bệ ở rìa vách núi, bóng cây...; chất lượng yêu cầu bạn làm việc đó một cách tạm thời, trên đất chung hoặc đất sẵn
không phải là hệ quả trực tiếp của sự phức tạp; nếu bạn muốn có, sử dụng vật liệu có sẵn; nghĩa là, nó không yêu cầu sự cho phép chính
làm những nơi đơn giản thức và sẽ không quá tốn kém. Nó liên quan đến việc phản ứng với các điều
không tốn nhiều thời gian thì hãy lập một con số kiện thực tế: mặt trời, thời tiết, địa hình (vị trí của đất), đường chân
của họ; mà còn dành thời gian để suy ngẫm về sức mạnh của họ trời, các đặc điểm hiện có trong cảnh quan và các sinh vật khác (bao gồm
trong bối cảnh; hãy nghĩ về những gì họ làm và đối với bạn với cả bạn, những người khác, có thể là một con chó). Bài tập này cũng yêu
tư cách là thủ phạm và người cư ngụ của họ; cầu bạn suy nghĩ cẩn thận về cách nơi ở của bạn phù hợp với nội dung của
• suy nghĩ về những gì bạn sẽ làm trước khi bắt đầu; điều này nó: con người (hoặc con chó), vật sở hữu, hoạt động, tâm trạng...
được gọi là 'có ý tưởng' và hãy nhớ rằng ý tưởng là hạt giống
của kiến trúc rằng nó sẽ đóng khung. Mặc dù hoạt động này có thể nghiêng về việc sản
phát triển; nhưng cũng hãy sẵn sàng sửa đổi ý tưởng của bạn xuất những địa điểm có quy mô tương đối nhỏ với công trình xây dựng
(để tốt hơn) để ứng phó với những điều xảy ra đơn giản, nhưng sự hiện diện của chúng có thể sẽ lan rộng khắp. Bài tập
hoặc tác động đến vị trí của bạn khi bạn thực hiện nó; điều đó này cho phép khám phá nhiều khía cạnh và yếu tố tinh tế có vai trò trong
không có nghĩa là bạn nên bỏ cuộc khi gặp vấn đề; kiến trúc.
• tạo dựng địa điểm luôn phụ thuộc vào ý tưởng; bạn phải cung cấp Những gì bạn làm cũng có thể sẽ đọng lại lâu trong trí nhớ của bạn.
(tạo ra, mượn, đánh cắp…) chúng; không ai biết những ý tưởng Là một gia sư tại trường kiến trúc, tôi đã nhiều lần lãnh đạo những dự
có thể được tìm thấy ở đâu (chúng thường đến từ trí nhớ của án như thế này. Gặp gỡ các sinh viên nhiều năm sau đó, người ta thường
bạn, vốn cần được bổ sung liên tục bằng cách nhận thức được nhớ lại những gì họ đã làm khi còn mới trên bãi biển, khi họ lần đầu tiên
những gì người khác đã làm); có ý thức tạo ra một tác phẩm kiến trúc.
166
một vật thể – một mảnh gỗ lũa cháy thành than lớn – chiếm giữ vị trí của nó một cái khung tạo nên một nơi, bản thân nó có thể bị chiếm giữ
ĐẶT NHƯ KHUNG
Bãi biển, nếu bạn có thể đến được, là một địa điểm đặc biệt tốt là điều quan trọng để trở thành một kiến trúc sư. Kiến trúc không
cho hoạt động xác định địa điểm. Ở đó, bạn ít có khả năng khó chịu chỉ là tạo ra thứ gì đó sẽ chiếm một vị trí. Điều cần thiết là nó
và làm phiền bất cứ ai. Bên bờ biển có không gian và tự do. Bãi tạo ra một nơi… một nơi có thể bị chiếm giữ… bởi một người, một
biển là một tấm bạt trống; mặc dù nếu có cồn cát và đá, hang động vật sở hữu, một hoạt động, thậm chí có thể chỉ là một tinh thần
và vách đá, thì cũng sẽ có những đặc điểm mà bạn có thể liên tưởng hoặc cảm giác. Nhưng để tạo nên một địa điểm, cảm giác đóng khung
đến dự án của mình. Và tất nhiên luôn có đại dương và chân trời. này (chứ không chỉ được đóng khung… như trong một bức ảnh) là
Và sau đó, thủy triều sẽ cuốn trôi những gì bạn đã làm… điều cần thiết.
Dưới đây là một vài ví dụ đơn giản để minh họa sự khác

Tất cả mọi thứ đều ở một nơi nhưng không phải tất cả mọi thứ đều tạo nên một nơi. biệt. Hãy nhớ rằng các địa điểm có thể động – để di chuyển qua
Trong bài tập này, điều quan trọng là phải hiểu sự khác biệt. Nó (bên dưới) – cũng như tĩnh – để ổn định (ở trên).
Một dòng đá có thể hấp dẫn. Nó thu hút ánh nhìn về phía biển và đường … nhưng phải đến khi có hai hàng đá song song thì chúng mới trở
chân trời xa vô tận, luôn lùi xa… thành một nơi – một con đường để đi về phía biển.
ĐẶT NHƯ KHUNG 167

EX ERCISE 13b – xác định địa điểm theo lựa chọn và nghề nghiệp Có rất nhiều trường hợp – trong lịch sử, thần thoại, tiểu thuyết… –
nơi việc tạo địa điểm đã bắt đầu bằng việc nhận dạng địa điểm. Quyết định thành
lập địa điểm có thể được ủy quyền cho chuyến bay

Ở mức độ thô sơ nhất, làm kiến trúc không cần phải xây dựng bất cứ của một mũi tên, nơi một con chim đậu xuống, nơi một khúc gỗ được ném từ
tàu xuống đất liền… Các địa điểm cụ thể dường như có bầu không khí nào đó, cảm
thứ gì cả. Kiến trúc bắt đầu bằng nghề nghiệp;
giác về sự hiện diện tâm linh nào đó, dẫn đến việc chúng được tuyên bố là 'linh
và nghề nghiệp thường được đi trước bởi sự công nhận. Bạn xác định thiêng'. Và, ở cấp độ cá nhân, khi ra ngoài đi dạo và muốn nghỉ ngơi, bạn
một nơi chỉ bằng cách có mặt ở đó. Trong rừng, bạn nhận ra một cái gần như vô thức đánh giá xem đâu có thể là nơi tốt để ngồi một lúc… Quá trình
này có thể là hạt giống để từ đó kiến trúc - kiến trúc vững chắc và lâu dài hơn
cây cụ thể là một nơi tốt để ngồi dưới bóng râm; trên bãi biển bạn
- phát triển .
tìm một tảng đá trông khá thoải mái để ngồi lên. Mở rộng quy trình
này và nếu và khi bạn có đặc quyền, bạn có quy trình để bạn có thể
Trong một số trường hợp, người ta ủy thác các quyết định về việc xác định vị
chọn nơi xây cho mình (hoặc người khác) một ngôi nhà. trí cho một nơi
ngẫu nhiên: 'Câu chuyện kể rằng vào năm 1016 (St Walston) biết rằng mình sắp chết,
và sau khi cầu nguyện xin Chúa phù hộ cho nơi mà ông ấy sẽ được an nghỉ, ông
Dù bạn ở đâu, ngoài phong cảnh, hãy khảo sát
ấy đã hướng dẫn rằng thi thể nên được kéo lên một chiếc xe đẩy bởi hai con bò
xung quanh và chọn một nơi để đặt mình. mà chủ nhân đã ban cho anh ta, và anh ta sẽ được chôn cất ở bất cứ nơi nào họ
dừng lại. Vì vậy, nó đã xảy ra. Anh ta chết ở bãi cỏ khô. Khi những con bò đi
Nếu bạn cảm thấy khó khăn trong việc quyết định nên đặt mình vào đâu, một
lang thang qua Rừng Costessey, chúng dừng lại một lúc và một dòng suối phun ra
cách là sử dụng cơ hội (đã được sử dụng trong các quyết định về việc từ mặt đất; tiếp tục cuộc hành trình cho đến khi đến Bawburgh và dừng lại gần nhà
tạo địa điểm từ thời cổ đại). Cơ hội có thể bao gồm anh, nơi một mùa xuân khác lại đến với cuộc sống; Đi được một đoạn họ dừng
lại, và ở đó những người thợ đã chôn cất vị thánh và xây dựng một ngôi đền.'
ném một vật gì đó và xem nó rơi ở đâu, quan sát xem một con chim cụ
thể đậu ở đâu, quan sát một đứa trẻ mới biết đi đi dọc theo và xem nó
Arthur Mee, chủ biên. – Nước Anh của nhà vua: Norfolk, Đồng cỏ xanh và vùng nước tĩnh lặng, 1940.
rơi xuống nơi nào... và sau đó chọn vị trí của bạn ở đó. Làm điều
này, cơ hội sẽ đưa ra quyết định cho bạn nhưng nó cũng sẽ đặt ra
Thomas Mann gợi lên cách mà một địa điểm - một tác phẩm kiến trúc - có
cho bạn những thách thức (đặc biệt nếu con chim đó đậu trên cây cao
thể bắt nguồn từ sự hiện diện và nơi trú ẩn được cung cấp bởi một cái cây 'mạnh
hoặc nửa đường lên vách đá, hoặc định cư ngoài biển, mẽ': ' Nó nằm bên
kia những ngọn đồi phía bắc Hebron, một chút về phía đông của con đường
hoặc đứa trẻ đó vấp ngã trong bể đá); tuy nhiên, bạn phải
Jerusalem, trong tháng Adah; một buổi tối mùa xuân, ánh trăng sáng đến mức
hãy tuân thủ nguyên tắc theo đuổi cơ hội của bạn. người ta có thể nhìn thấy để đọc, và những chiếc lá của một cây đơn độc đứng
đó, một cây terebin cổ thụ và hùng mạnh, thân ngắn, với những cành khỏe
Ngoài ra, bạn có thể quan tâm đến việc quyết định vị trí của
và xòe ra, nổi bật và sắc nét dưới ánh sáng, bên cạnh những chùm hoa của chúng
mình, phân tích những ưu điểm và nhược điểm của một loạt các khả
– rất khác biệt nhưng vẫn lung linh trong lưới ánh trăng. Cái cây xinh đẹp này
năng. Trong khi làm điều này, hãy để những ý tưởng nảy sinh trong rất thiêng liêng. Theo nhiều cách, sự giác ngộ phải được thực hiện trong bóng tối
của nó: từ miệng con người, bởi vì bất kỳ ai qua kinh nghiệm cá nhân có được
đầu bạn về những gì bạn có thể làm ở nơi này ngay cả khi chỉ là ngồi
điều gì để truyền đạt về điều thiêng liêng sẽ tập hợp những người nghe lại dưới
đọc sách; mặc dù bạn có thể chọn nó làm nơi đếm số người qua đường cành của nó; nhưng tương tự như vậy theo cách truyền cảm hứng hơn.
Đối với những người ngủ dựa đầu vào thân cây đã nhiều lần được xác nhận những
hoặc thực hiện một số loại nghi lễ; bạn có thể muốn nó là nơi để phục
mệnh lệnh và mệnh lệnh trong giấc mơ; và lúc dâng lễ vật thiêu, tần suất xảy
kích một người bạn hoặc để trò chuyện thân mật. ra được chứng kiến bởi bàn giết mổ bằng đá, nơi ngọn lửa nhỏ bùng cháy trên
phiến đá đen kịt, hành vi của khói, đường bay của chim, hay thậm chí cả dấu
hiệu từ trên trời thường xảy ra. , trong nhiều năm, đã chứng minh rằng một hiệu
Dù bạn chọn ở đâu, hoạt động bạn sẽ thực hiện (dù thụ động) sẽ
quả đặc biệt nằm ở những việc làm ngoan đạo dưới chân cây này.'
(nên) ảnh hưởng đến lựa chọn của bạn; các hoạt động khác nhau đòi
hỏi những hoàn cảnh khác nhau.
Khi thực hiện nhiệm vụ này, bạn đang làm điều gì đó mà bạn đã
làm nhiều lần một cách vô thức trước đó; nhưng lần này hãy ý thức
Thomas Mann, chuyển giới. HT Lowe-Porter – Joseph và những người anh em của ông: The
về những gì bạn đang làm và cách bạn đưa ra quyết định. Những câu chuyện về Jacob (1933), 1970.
Các địa điểm linh thiêng thường (thường) được công nhận như vậy trước khi
Hiện tại, đừng sửa đổi vị trí của bạn theo bất kỳ cách nào; được tạo thành các địa điểm:
mặc dù bạn có thể bắt đầu nghĩ cách thêm hoặc bớt thứ gì đó để khiến 'OEDIPUS: Hãy cho tôi biết Antigone - bây giờ bạn đã đi đâu với người cha già
mù lòa của mình? Đây là đâu vậy con?… Con ơi, có chỗ nào để nghỉ ngơi không,
nó thoải mái hơn hoặc để giúp bạn thực hiện hoạt động đã chọn hiệu
con ơi, nơi mà mẹ có thể ngồi…
quả hơn. Bạn đã bắt đầu làm kiến trúc chỉ bằng cách chọn địa điểm, ANTIGONE: Thưa cha… có một chỗ ngồi bằng đá tự nhiên. Hãy ngồi xuống và nghỉ
ngơi…
cân nhắc các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định của bạn. Bắt đầu
OEDIPUS: Bây giờ… bạn có thể cho tôi biết chúng ta đã đến đâu không?…
ANTIGONE: Tôi có nên đi hỏi ai đó là chỗ nào không?…
MỘT NGƯỜI QUỐC GIA của Colonus bước vào…
hãy nghĩ về cách bạn có thể sửa đổi nó sẽ đưa bạn đến giai đoạn thứ
OEDIPUS: Người lạ ơi, con gái tôi, đôi mắt của nó là của tôi và của nó, nói
hai của quá trình thực hiện kiến trúc (thường được coi là giai đoạn
với tôi rằng ở đây có ai đó có thể trả lời các câu hỏi của chúng tôi.
đầu tiên) - tức là có ý tưởng về cách bạn có thể thay đổi thế giới
QUÂN QUÂN: Thưa ông, trước khi hỏi tôi bất kỳ câu hỏi nào, hãy ra khỏi chỗ
về mặt vật lý (một phần nhỏ của nó) để phù hợp với bản thân, tài sản,
đó. Nơi đó là thánh địa…'
hoạt động, tinh thần… theo nhu cầu và mong muốn. Sophocles, chuyển giới. EF Watling – Oedipus tại Colonus (5thC TCN), 1947.
168
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: tạo địa điểm bằng sự công nhận
1 2 3 4 5 6
Rút ra một số ví dụ (từ kinh nghiệm, trí nhớ và trí tưởng tượng) về đã xảy ra. Mỗi thứ có thể là hạt giống để từ đó kiến trúc phát triển
các địa điểm được xác định theo sự lựa chọn và nghề nghiệp. Tại một số hơn và lâu dài hơn có thể phát triển.
có lẽ bạn đã từng ngồi dưới bóng cây dưới bóng cây (1). Có lẽ bạn cũng Bạn có thể muốn tìm một nơi mà bạn có thể biểu diễn.
đã từng đứng trên đỉnh cao nhất của một tảng đá và hô vang: 'Tôi là vua Giám đốc nhà hát Peter Brook và công ty của ông đã tổ chức các buổi biểu
của lâu đài!' (2). Bạn có thể đã ngồi trong một hồ đá bắn tung tóe nước diễn ở những địa điểm thân mật trên khắp thế giới. Ông mô tả cách những
(3) hoặc nép mình thứ này được chọn:
vào hang trú mưa, trú gió hoặc trốn bạn bè 'Với chủ nghĩa thực dụng đơn giản (là cơ sở của mọi thứ), chúng ta
(4). Có lẽ bạn đã trèo lên cành cao để quan sát sẽ nhìn xung quanh và thấy rằng ở một nơi có một số cây đẹp hoặc
đất xung quanh hoặc chỉ vì dũng cảm (5), hoặc cẩn thận luồn một con một cái cây mà dân làng thường tụ tập; hoặc có một nơi khác có gió
đường bước từ tảng đá này sang tảng đá khác băng qua suối (6). Đây đều nhẹ. Có nơi đất gập ghềnh; trong một cái khác nó phẳng. Ở một nơi,
là những ví dụ về việc xác định địa điểm bằng sự lựa chọn và nghề có một khoảng đất trống nhỏ nhô lên hai bên trong một giảng đường
nghiệp. Họ đều là những ví dụ về việc bạn rèn luyện năng lực về kiến tự nhiên để nhiều người có thể nhìn thấy hơn... Nói về mặt không
trúc – nhận dạng địa điểm – ở mức thô sơ nhất. gian, ở đây người ta đề cập đến những điều mà mọi kiến trúc sư nên
Bạn sẽ thỏa mãn Bài tập 13b bằng cách thực hiện bất kỳ điều nào ở tự mình trải nghiệm, tức là tìm ra những gì là thuận lợi; cái này
trên nhưng có lẽ còn có những cơ hội khác. Có thể bạn chỉ muốn định cư tiến hành và cái kia không.' *
cạnh một tảng đá có sự hiện diện trong cảnh quan (7), cảm nhận sự đồng
hành của nó hoặc dùng nó như một chiếc mỏ neo – tức là bên cạnh nó bạn
cảm thấy mình đang ở một nơi cụ thể chứ không chỉ trôi nổi ở bất cứ Sự nhạy cảm với 'điều có lợi' đã là một phần trong mối quan hệ của chúng ta.
đâu. Bạn có thể trốn trong kẽ hở trên mặt đá để khuất tầm nhìn của người gắn bó với cảnh quan từ xa xưa.
khác (8), có thể để biến thành Khi thực hiện bản phác thảo về những địa điểm đã tìm thấy/được
trang phục bơi lội của bạn. Bạn có thể tìm thấy hai tảng đá để ngồi công nhận, hãy bắt đầu suy nghĩ và phác thảo (kèm ghi chú) những ý
giữa (9) – bạn có thể trải một chiếc khăn ngang qua chúng để tạo bóng tưởng về cách bạn có thể làm cho chúng phù hợp hơn với mục đích mà bạn
mát – hoặc hai cái cây làm cửa ra vào (10) để dùng làm lối vào chỗ ở của dự định dành cho chúng. Điều này có thể chỉ đơn giản là trải một chiếc
bạn. Bạn có thể tìm thấy một khoảng trống trong rừng (11) có cảm giác khăn lên một tảng đá để tạo thành một chỗ ngồi thoải mái hơn, dọn sạch
giống như một căn phòng. Bạn không cần phải làm gì với những điều này. những viên đá ở khu vực biểu diễn để diễn viên của bạn ít bị vấp ngã
Ngay khi bạn nhìn thấy chúng (nhận ra chúng là những địa điểm) và sau hơn hoặc trải chiếc khăn đó qua những tảng đá để lấy bóng mát.
đó chiếm giữ chúng (ngay cả khi chỉ trong tâm trí bạn) chúng Bạn có thể cải thiện căn phòng/dọn dẹp mà bạn tìm thấy trong rừng bằng
trở thành địa điểm. Thời điểm khởi đầu kiến trúc đã cách tạo ra một lò sưởi và đốt lửa ở trung tâm của nó…
7 số 8 9 10 11
*
Peter Brook, trích dẫn trong Andrew Todd và Jean-Guy Lecat – The Open Xem thêm trang 75 và 295 của Phân tích Kiến trúc: Ngôn ngữ phổ quát của
Circle, 2003. việc tạo dựng địa điểm.
INYOURNOTEBOOK : địa điểm - doingbyrecognition 169

DUNINO DEN hẻm núi sông có vách đá. Bạn có thể tưởng tượng các nghi lễ
được tiến hành từ đỉnh mỏm đất, chứng kiến các địa điểm được
tìm thấy như Dunino Den ở Scotland được thực hiện bởi một nhóm người trên khu vực bằng phẳng bên cạnh những nơi được sử dụng cho
các nghi lễ thiêng liêng có thể dành cho hàng trăm người hoặc thậm chí là dòng sông uốn lượn bên dưới. Trải qua nhiều năm tháng,
biểu tượng tôn giáo đã có hàng ngàn năm. Địa hình của nó là sân khấu. Một tảng đá được chạm khắc vào các bức tường đá của hẻm núi.
Ngoài ra còn có doi đất – một bục giảng tự nhiên – chủ trì một cây Clootie trong rừng treo đầy những lời chúc, lời cầu nguyện, lời cầu xin…
phần
dòng sông
Cây clootie
mũi đất
hội chúng
dòng sông
Xem thêm trang 295 của Phân tích Kiến trúc: Ngôn ngữ phổ quát của việc tạo
kế hoạch dựng địa điểm.
170
TRIỂN VỌNG VÀ TỊ NẠN; TỊ NẠN VÀ ĐẤU TRƯỜNG Ẩn mình trong bóng râm của khu rừng ven hồ, đấu trường của bạn
là mặt nước rộng lớn: ánh sáng lung linh của ánh nắng; cá nhảy; những
Trong cuốn sách Trải nghiệm phong cảnh (1975) Jay Apple-ton đã trích chiếc thuyền buồm lướt đi… Hãy tưởng tượng việc tạo ra một nơi nghỉ
dẫn lời nhà động vật học người Áo Konrad Lorenz: dưỡng ven hồ trong khu rừng đó cho một nhà thơ. Bạn có thể cho cô ấy
'Chúng ta đang đi dạo trong rừng... Chúng ta đến gần một khu rừng một cửa sổ để thỉnh thoảng cô ấy có thể nhìn từ nơi ẩn náu trên bàn làm
trống... Bây giờ chúng ta bước đi chậm rãi và cẩn thận hơn. việc của mình ra viễn cảnh đó không?
Trước khi vượt qua những bụi cây cuối cùng và ra khỏi nơi trú ẩn Pháo đài và lâu đài hầu như luôn là nơi ẩn náu với tầm nhìn ra
để đến vùng đồng cỏ rộng lớn, chúng tôi làm điều mà tất cả các loài vùng nông thôn xung quanh. Chúng tôi nghĩ rằng chúng tôi muốn có một
động vật hoang dã và tất cả các nhà tự nhiên học tốt bụng, lợn rừng, ngôi nhà có tầm nhìn ra thế giới xung quanh. Chúng tôi cảm thấy nhiều hơn
báo, thợ săn và nhà động vật học sẽ làm trong những hoàn cảnh tương thoải mái nếu chúng ta có thể nhìn thấy từ bên trong nơi trú ẩn của mình
tự: chúng tôi dò xét, tìm kiếm, trước khi chúng ta rời khỏi nơi ẩn ai có thể đang đến gần cửa trước của chúng ta: bạn của thù? Ý tưởng về
nấp, để tận dụng lợi thế mà nó có thể mang lại cho cả kẻ săn và kẻ nơi nương tựa, tốt nhất là nơi nương tựa có quan điểm, đã ăn sâu vào
bị săn – cụ thể là có thể nhìn thấy mà không bị nhìn thấy.' tâm lý và mong muốn an toàn của chúng ta.
Nhưng hãy cẩn thận với nơi trú ẩn; chúng có thể được sử dụng bởi những
Bạn có thể cân nhắc điều này khi chọn địa điểm của mình. kẻ có hành vi sai trái đang canh chừng nạn nhân tiếp theo của chúng. Những kẻ
Bên trong một hang động nhìn ra ngoài... buôn lậu (và gián điệp) ẩn náu trong những ô cửa tối tăm và sau bụi rậm.
... bạn đang ẩn mình nhưng có thể theo dõi những gì diễn ra trên đấu Bạn đang ở trong cấu hình 'triển vọng–nơi trú ẩn/đấu trường’ khi
trường thế giới bên ngoài. Ngồi trong hang động, bạn có được nơi trú ngồi trong một quán cà phê ở Paris ngắm nhìn cuộc sống trôi qua trong khi uống rượu
cà phê hoặc bánh ngọt của bạn. Đó là một cấu hình hai chiều. Bạn đang ở trong
ẩn an toàn và lợi thế về một viễn cảnh nên bạn có thể nhìn thấy bất cứ
cấu hình đó khi bạn đi ngang qua với cánh tay ôm lấy bạn
ai – kẻ thù hay bạn bè – đang đến gần.
người yêu. Đó là nhà hát của một con phố trong thành phố. Hãy ý thức về các
Như thể mối quan hệ của bạn với địa điểm là sự mở rộng mối quan
cấu hình như vậy và cách bạn có thể sử dụng chúng khi tạo địa điểm.
hệ giữa bên trong đầu bạn và thế giới. Nơi bạn chọn để chiếm giữ trong
cảnh quan giống như một hộp sọ bổ sung, nơi bạn có thể rút vào để bảo
vệ. Ô cửa hoặc cửa sổ của nó là đôi mắt của bạn. Xem thêm chương về 'Nơi trú ẩn và triển vọng' trong Phân tích Kiến trúc:
Ngôn ngữ phổ quát của việc tạo dựng địa điểm.
TRIỂN VỌNG VÀ TỊ NẠN; TỊ NẠN VÀ ĐẤU TRƯỜNG 171

MỐI QUAN HỆ VỚI HORIZON
Khi đánh giá và lựa chọn địa điểm của mình, bạn cũng có thể muốn xem xét
điều này từ kiến trúc sư người Na Uy Sverre Fehn: 'Mối quan tâm của
tôi luôn là đặt con người vào đâu trong mối tương quan với đường
chân trời trong một môi trường được xây dựng... Mọi thứ chúng ta
xây dựng đều phải được điều chỉnh trong mối tương quan với mặt đất,
do đó đường chân trời trở thành một khía cạnh quan trọng của kiến trúc...
Tôi đặt con người ở đâu giữa trời và đất?'* Các địa điểm
có những đặc điểm và tiềm năng rất khác nhau tùy thuộc vào
mối quan hệ của chúng với bề mặt trái đất, điều này cũng bao hàm
mối quan hệ với đường chân trời.
Hãy suy nghĩ về những mối quan hệ khác nhau mà những địa điểm trên bãi biển này
có với mặt đất và đường chân trời. Đừng cố gắng quyết định cái nào là 'tốt nhất'.
Hãy xem xét nhiều hơn những cảm giác liên quan đến những tình huống khác
nhau này… và cách chúng có thể ảnh hưởng đến kiến trúc của bạn.
Trong bản vẽ này, bạn có thể thấy một số từ thay thế.

Đứng, ngồi hay nằm bạn có mối quan hệ khác với mặt đất. Bạn có
thể biết cảm giác như thế nào khi đứng trên rìa của một vách núi
cao nhưng có thể không ở dưới đáy của một cái hố sâu. Mỗi cái
rõ ràng có một mối quan hệ khác nhau với mặt bằng bình thường/
chuẩn. Trong một tình huống, bạn có thể nhìn xa và rộng, tới tận
chân trời xa xôi. Ở bên kia, bạn không thể nhìn thấy gì về thế
giới xung quanh, chỉ (hy vọng) một mảng trời xanh ở phía trên.
Nhưng có lẽ hoàn cảnh của bạn còn ngột ngạt hơn: trong đường
hầm; hoặc (hy vọng là không) trong một ngôi mộ. Trong một hang
động có miệng mở, bạn đang ở trong nơi ẩn náu đó với một viễn
cảnh. Những mối quan hệ kịch tính hơn có thể là: từ một sợi dây
zip; trên chiếc cầu dây bắc qua hang động; nhảy bungee…
Hãy suy nghĩ thêm về những mối quan hệ tinh tế hơn mà bạn
có thể tạo ra với mặt đất. Ngay cả bệ/bệ thấp cũng có thể thay
đổi cảm giác của bạn. Có thể nó sẽ khiến bạn cảm thấy mình vượt
trội hơn những người xung quanh. Có thể nó sẽ nhắc bạn phát biểu.
Tương tự như vậy, một chỗ trũng/hố nông có thể gợi ý một
mối quan hệ khác với môi trường xung quanh bạn. Có thể điều đó
sẽ xảy ra, nếu bạn đang ngồi ở rìa hố, khiến bạn cảm thấy sống
nội tâm hơn, suy ngẫm hơn… Nếu có một nhóm ngồi quanh rìa hố,
có thể họ sẽ cảm thấy cộng đồng hơn, cởi mở hơn để thảo luận…
Hầu hết các ngôi nhà đều có tầng trệt cao hơn mặt đất xung
quanh một chút. Bạn sẽ nhận thấy, có thể là trong tiềm thức, nếu
bạn đi vào một căn phòng có cửa sổ và mặt đất bên ngoài bằng hoặc
cao hơn mặt đất bên trong. Sự khác biệt tinh tế làm thay đổi đặc
điểm của căn phòng.
Những khác biệt trong mối quan hệ với mặt đất/chân trời có
thể có tác động mạnh mẽ. Hãy nghĩ về chúng khi tạo dựng vị trí
của bạn trong cảnh quan.
* Sverre Fehn, trích dẫn và chuyển ngữ. trong Fjeld – Sverre Xem thêm Trẻ em là người tạo ra địa điểm trong loạt bài Sổ tay phân
Fehn: Mô hình suy nghĩ, 2009. tích kiến trúc.
172
NƠI VÀ BỘ NHỚ 'Trong một bữa tiệc do một nhà quý tộc ở Thessaly tên là Scopas tổ
chức, nhà thơ Simonides of Ceos đã hát một bài thơ trữ tình để vinh danh
Trong tâm trí chúng ta, địa điểm là kho chứa ký ức. người chủ nhà nhưng trong đó có một đoạn ca ngợi Castor và Pollux. Scopas ác
ý nói với nhà thơ rằng ông ta sẽ chỉ trả cho anh ta một nửa số tiền đã thỏa
Ở phần đầu cuốn sách Nghệ thuật ghi nhớ (1966), Frances A.
thuận cho bài ca ngợi và rằng anh ta phải có được sự cân bằng từ hai vị
Yates kể lại câu chuyện về Simonides of Ceos, được cho là người
thần song sinh mà anh ta đã thỏa thuận.
phát minh ra kỹ thuật ghi nhớ mà ông đã dành nửa bài thơ. Một lúc sau, một tin nhắn (phải) dựa trên quyền lực của địa điểm để ra lệnh và
nhắc nhở Simonides rằng hai chàng trai trẻ đang chờ đợi ký ức. Simonides xác định những nạn nhân của mái nhà bị sập bên ngoài muốn gặp
anh ta. Anh đứng dậy sau bữa tiệc bằng cách nhớ lại vị trí của họ trên bàn ăn tối. và đi ra ngoài nhưng không tìm thấy ai. Trong thời
gian anh vắng mặt, mái phòng tiệc đã đổ xuống, đè bẹp Scopas và tất cả nhưng nơi này có nhiều mối quan hệ với ký ức. những vị khách chết
căn phòng của một cung điện tưởng tượng đến mức những người dưới đống đổ nát; những xác chết đang vạch đường đi qua những
thân đến đưa họ đi có thể giúp các chính trị gia nhớ lại những
điểm mà họ muốn chôn cất nhưng không thể nhận dạng được. Nhưng
Simonides bài phát biểu của họ. Nhưng kỹ thuật ghi nhớ đó dựa trên trí
nhớ của chúng ta về những nơi họ đã ngồi trong mối quan hệ giữa
kiến trúc – “ngôn ngữ” của chiếc bàn nào và do đó có thể chỉ ra cho
họ hàng những gì chúng ta mang lại cảm giác không gian cho thế giới
– và trí nhớ. Nó ám chỉ rằng họ đã chết. Những người gọi vô hình,
Castor và Pollux, đã phải chú ý tới tầm quan trọng của sự an toàn của chúng tôi là không bị lạc vì chúng tôi đã phải trả giá một cách xứng
đáng cho phần chia sẻ của họ trong bài ca tụng bằng cách kéo Simonides ra khỏi bữa tiệc ngay trước khi vụ tai nạn xảy ra. Và thế giới.
Kiến trúc, địa điểm và ký ức gắn bó chặt chẽ với nhau, trải nghiệm này đã gợi ý cho nhà thơ những nguyên tắc của nghệ thuật ký ức
mà người ta cho rằng ông là người phát minh ra nó.
cùng nhau. Chúng ta được nhắc nhở về các sự kiện qua những dấu vết chúng để
Nhận thấy rằng nhờ trí nhớ của mình về những nơi mà khách đã ngồi mà anh ấy
lại. Và nếu những dấu vết đó chỉ là phù du, chúng ta có thể làm cho sự kiện này
có thể nhận dạng được các thi thể, anh ấy nhận ra rằng việc sắp xếp có trật
trường tồn hơn bằng một đài tưởng niệm đánh dấu, xác định vị trí của nó. Chúng
tự là điều cần thiết để có trí nhớ tốt.'
tôi làm điều này một cách cá nhân và tập thể. Chúng tôi cũng làm điều đó một
cách có văn hóa: ví dụ như với các đài tưởng niệm chiến tranh. Frances Yates – Nghệ thuật ghi nhớ, 1966.
Địa điểm có thể được xác định chỉ bằng cách sử dụng. Cừu
băng qua sườn đồi (hoặc bãi cỏ dành cho mèo) tạo nên những lối đi thông thoáng. Trong câu chuyện cổ về sự khám phá/phát minh
ra kỹ thuật ghi nhớ của Simonides đã minh họa sức mạnh tiềm
tàng của thị trấn đại học St Andrews ở Scotland của chúng ta, đàn
ông sẽ coi nhẹ sự gắn kết với địa điểm. Trước thảm họa, anh ta
đã không đánh que diêm vào khung cửa đá để cố gắng nhớ xem mọi
người đang ngồi ở đâu. Anh ấy chỉ ở trọ thôi. Những vệt đen của lưu
huỳnh vẫn còn như lời nhắc nhở . Sau đó, ông nhận ra rằng khả
năng trực quan này của con người có thể gợi lên những chiếc áo khoác
gabardine, mũ fedora và những đám khói. thường nhớ những thứ khác bằng cách liên kết chúng với các địa điểm – Một vết máu trên vỉa hè
đánh dấu hiện trường một vụ giết người- chẳng hạn, một chính trị gia có thể liên tưởng đến tu từ tuần tự der; có thể được kiến trúc
hóa sâu hơn với chủ đề cảnh sát của bài phát biểu với những căn phòng tưởng tượng của một ngôi nhà nổi tiếng. phác thảo cơ thể
bằng phấn của sĩ quan.
Trong một bộ phim năm 2009 về nguồn gốc của mình, nghệ sĩ
Miroslaw Balka cho thấy một mảnh sàn nhỏ bị mòn trong nhà bà ngoại
anh. Đó là nơi cô ngồi cầu nguyện hàng ngày.* Balka gọi đó là 'dấu
vết'. Đó là nhà nguyện của bà ngoại anh và bây giờ là đền thờ của
bà. Nó xác định một địa điểm đầy hương vị đối với Balka với ký ức
về bà của anh.
Một số nơi là đài tưởng niệm toàn cầu. Mái vòm Đá (dành cho
người Hồi giáo) và Nhà thờ Mộ Thánh (dành cho người theo đạo Cơ
đốc) ở Jerusalem. Mái vòm bom nguyên tử ở Hiroshima. Đài tưởng niệm
ngày 11 tháng 9 ở New York. Cây bồ đề ở Bodh Gaya, Ấn Độ (nơi Đức
Phật được cho là đã đạt được giác ngộ). Cái lỗ trên sàn hầm của
Tempietto của Bramante ở Rome (được cho là địa điểm đóng đinh ngược
của Thánh Peter).
Có rất nhiều ví dụ. Tất cả các nền văn hóa đều trân trọng
những sự kiện lịch sử bằng những địa điểm tưởng niệm. Bạn có thể
muốn nghĩ về một số điều mang tính cá nhân đối với bạn… một số điều
có thể là hạt giống cho vị trí mà bạn đạt được trong bài tập này.
Có thể bạn nhớ nơi xảy ra tai nạn, nơi bạn bị ngã xe đạp, bị gãy
tay…? Có thể bạn nhớ lại vị trí của nụ hôn đầu tiên của mình…; hay
nơi lần đầu tiên bạn bị một chàng trai hay bạn gái 'đá'? Có thể gia
đình bạn sẽ luôn dựng trại ở cùng một hốc đá ở bãi biển, hoặc đốt
lửa trại và nấu bữa trưa ở cùng một hẻm núi trong rừng. Tất cả
những điều này là Chúng ta có thể thắp một ngọn nến để tưởng nhớ sự hiện diện của chúng ta
trong nhà thờ hoặc đền thờ. Hoặc khắc tên viết tắt của chúng ta vào vỏ cây,
đã có những địa điểm rồi và ít nhất những địa điểm đó cũng tạo thành
hoặc để lại dấu tay hoặc hình bóng bằng bột màu trên tường hang động… Tất cả
kiến trúc trong trí nhớ của bạn. Nhưng bạn có thể nghĩ làm cách nào
tạo nên một nơi với ký ức về sự hiện diện của chúng ta ở đó.
để khiến người khác nhận thức được tầm quan trọng của những địa điểm
này bằng cách cung cấp cho họ một số hình thức nhận dạng kiến trúc. *
Có lời bình luận của Brian Dillon về bộ phim tại:
Bạn có thể chỉ cần dán nhãn, dấu hiệu xác định địa điểm. Một phản ứng tate.org.uk/tate-etc/issue-17-autumn-2009/stories-continuous-past
tinh tế hơn có thể không dễ dàng như vậy. (tháng 1 năm 2022).
NƠI VÀ BỘ NHỚ 173

Sau Charles P. Mountford – Ayer's Rock (1965), 1977.
ULURU (ĐÁ CỦA AYER) áp đặt một bản đồ ý thức cá nhân lên môi trường vật chất trần trụi.
Những bản đồ ý nghĩa như vậy, dù là cá nhân hay văn hóa, đều quan trọng
Việc gán ý nghĩa cho các địa điểm trong cảnh quan là điều cần thiết đối trong kiến trúc. Chúng có ý nghĩa trong
với cách chúng ta hiểu về thế giới nơi chúng ta đang sống. Chúng ta chọn rằng chúng bắt nguồn từ khả năng và nhu cầu hiện hữu của chúng ta, trong
chỗ ngồi, chỗ ẩn nấp, chỗ ngủ... theo tiêu chí tiện nghi, chỗ ở, an việc xác định vị trí và liên kết bản thân với chúng. Tất cả chúng ta đều
ninh... Những nơi đó cũng có ý nghĩa thông qua trí nhớ. Khi thăm lại một quay những bài hát cá nhân của riêng mình trên khắp thế giới nơi chúng
bãi biển, chúng ta có thể nhớ đến tảng đá đặc biệt nơi chúng ta ngồi ta đang sống. Bản thân chúng tạo thành một kiến trúc. Nhưng đôi khi chúng
sưởi nắng hoặc cái hang mà chúng ta trốn khi chơi trốn tìm. Các địa tôi cũng đưa cho họ những hình thức tưởng niệm vật lý.
điểm có thể có được ý nghĩa thông qua sự liên kết với lịch sử - đó là
nơi người này người kia phát biểu, bị ám sát, thiệt mạng trong một vụ
tai nạn máy bay... - hoặc với huyền thoại.
Văn hóa truyền thống của thổ dân Úc có mối quan hệ mật thiết với
cảnh quan. Nó xây dựng rất ít theo cách kiến trúc được xây dựng. Kiến
trúc mà nó tạo ra hầu như bao gồm việc mô tả ý nghĩa cho những địa điểm
cụ thể trong cảnh quan. Ví dụ, tại Uluru (Ayer's Rock), có hàng trăm địa
điểm cụ thể, mỗi địa điểm đều gắn liền với ký ức vượt thời gian về một
sự kiện thần thoại cụ thể. (Một số trong số chúng được ghi chú trong
hình vẽ ở trên.) Việc gán ý nghĩa cho các địa điểm này khiến tảng đá đỏ
khổng lồ này trở thành một trong những thánh đường vĩ đại của thổ dân
tương đương với một trong những nhà thờ lớn ở Châu Âu.
Văn hóa thổ dân truyền thống mang lại ý nghĩa cho cảnh quan rộng
lớn hơn theo những cách tương tự. Bằng ký ức về một mạng lưới các
'dòng bài hát' quay trong quá khứ không xác định, người thổ dân kể những
câu chuyện về các sự kiện thần thoại trong Thời gian mộng mơ. Những điều
này gắn kết cảnh quan lại với nhau và tạo ý nghĩa cho nó từ thế hệ này
sang thế hệ khác. Các bài hát mang lại bản sắc cho các địa điểm và mối
quan hệ tường thuật của chúng.
Mỗi người chúng ta đều làm những việc giống nhau ở khu vực lân
cận nơi chúng ta sống, nơi chúng ta lớn lên... Mỗi chúng ta có thể kể
những câu chuyện liên quan đến những địa điểm cụ thể và biến thành câu chuyện
174
EX ERCISE 13c – bắt đầu cải thiện vị trí của bạn
Bạn đã chọn một địa điểm mà bạn nhận ra là một địa điểm. Có lẽ
bạn có thể sống ở đó, chiếm giữ nó và theo một cách nào đó (có
thể hơi) cảm thấy 'như ở nhà' trong đó. Bây giờ bắt đầu sửa đổi
nó. Hãy làm điều gì đó để nó tốt hơn, phù hợp hơn với nhu cầu
thực tế của bạn hoặc thú vị hơn, hấp dẫn hơn hoặc đẹp đẽ hơn.
Bạn có thể dựng trại với những chiếc ghế, khăn tắm và có
thể là một cơn gió thổi vào hoặc ở miệng kẽ đá (1) xác định đó
là một địa điểm và ngụ ý rằng, giống như một con ốc sên có vỏ,
bạn có thể rút lui vào đó vì an ninh (hoặc chỉ để thay trang phục
bơi của bạn).
Bạn có thể lót đất giữa hai tảng đá đôi bằng khăn để thoải
mái hơn và trồng một chiếc dù để che nắng (2). Làm như vậy bạn
đã tự làm cho mình
một ngôi nhà nhỏ sử dụng những bức tường đá song song.
Vào một buổi tối mát mẻ, bạn có thể đốt lửa ở giữa bãi đất
1
trống đầy đá đó (3). Nó trở thành nơi nấu thức ăn và nói chuyện hoặc
hát những bài hát. Lò sưởi là trọng tâm của nó. Cây cối và những mỏm
đá là những bức tường của nó, trên đó ánh lửa bập bùng. Bạn và bạn
bè của bạn sống trong đó như một căn phòng.
Tại Dunino Den (4 và ở trang 170), một lòng chảo hình tròn
đã được cắt cẩn thận trên đỉnh của mỏm đá – 'bục giảng'. Điều này
có lẽ được sử dụng để thực hiện các nghi lễ, có thể là lễ rửa
tội. Bên cạnh chậu có khắc thứ trông giống như dấu chân. Điều này
dường như xác định nơi mà vị linh mục đang làm lễ đã đứng, theo
đúng nghĩa đen là được trồng vào tảng đá sống.
Việc sửa đổi kiến trúc của một địa điểm được tìm thấy là
vấn đề đối thoại, kêu gọi và phản hồi, hành động và phản ứng.
Cảnh quan được tìm thấy được giải thích bởi bộ óc kiến trúc,
đánh giá về nơi ở, xem xét các thay đổi, khám phá các lựa chọn
thay thế và sau đó sửa đổi theo nhu cầu và mong muốn nhận thức.
Quá trình này có thể được lặp đi lặp lại khi các đánh giá phát
triển và nhu cầu thay đổi. Về cơ bản, quá trình này áp dụng ở
2
mọi cấp độ phức tạp của kiến trúc.
3 4
Các giác quan khác ngoài thị giác
Bạn có thể can thiệp theo những cách khác ngoài việc thay đổi cơ cấu của cảnh
quan. Ví dụ: bạn có thể xác định vị trí của mình bằng âm thanh. Kiến trúc sư
người Na Uy Sverre Fehn đã viết:
'Một lần tôi đến thăm Hy Lạp và ban ngày tôi ngồi dưới gốc cây' (tức là
Fehn tạo ra vị trí của riêng mình trong khung cảnh) 'Tôi đã nghiên cứu một
người chăn cừu và đàn chiên của anh ta.' (tức là nơi trú ẩn và đấu trường)
'Tôi nghĩ, Đây là một người đi dạo trong phong cảnh với âm thanh của
mình. Anh ta tìm thấy các công trình âm thanh bằng chiếc còi của mình.
Người đàn ông cầm cây đàn có âm thanh
đối thoại với phong cảnh. Người chăn cừu đã tìm thấy sân khấu của riêng
mình trong khung cảnh đó.” *
Fehn tiếp tục gợi lên âm thanh của chuông nhà thờ (và có lẽ anh ấy cũng
có thể trích dẫn muezzin kêu gọi các tín đồ cầu nguyện từ tháp của một nhà thờ
Một ô cửa đơn giản được xây dựng trên bãi biển có thể có tác dụng
Hồi giáo) để thu hút sự chú ý lớn. Nó tạo ra một ngưỡng, một ranh giới giữa nơi này và nơi khác.
sức mạnh kiến trúc của nó trong việc xác định địa điểm (gắn kết nó với một tôn Nó có thể đóng khung một khung nhìn và xác định một nơi để dừng lại. Cái này
ô cửa, được xây dựng trên bãi biển Scotland cách đây vài năm, cũng xác
giáo hoặc sự kiện cụ thể).
định vị trí mà bạn biết đến hương thơm của
Bạn cũng có thể xác định một nơi có mùi (hoặc nước hoa). rừng thông phía sau. Tham gia vào thế giới thực, kiến trúc - ngôn ngữ
phổ quát của việc tạo dựng địa điểm - liên quan đến nhiều giác quan hơn
Hãy tưởng tượng những tình huống mà mùi là một thành phần quan trọng tạo nên
là chỉ nhìn thấy… và không chỉ các giác quan cơ thể; các giác quan
đặc điểm của một địa điểm. tâm lý/cảm xúc nữa.
Tôi đã đặt bài tập tạo dựng địa điểm này thành một dự án của sinh viên Hãy nghĩ đến những cách khác mà các giác quan có thể góp phần vào việc
ở nhiều trường kiến trúc khác nhau. Vào một dịp nọ, một số học sinh đã tạo hình thành nên một địa điểm của bạn. Tất nhiên, thị giác là thứ chúng ta thường
dựng được chỗ đứng của mình bằng cách xây một ô cửa đơn giản gồm ba cây gậy ở xem xét đầu tiên. Âm thanh và mùi được đề cập trong các ví dụ được trích dẫn
điểm cao nhất của cồn cát. ** trên trang này. Nhưng liệu xúc giác và vị giác có thể góp phần vào việc nhận
Tiếp cận nó từ đất liền nó xác định được địa điểm tại dạng một địa điểm? Và sau đó ở đó
nơi lần đầu tiên họ nhìn thấy toàn cảnh biển rộng lớn (trên cùng). chúng ta còn có nhiều giác quan khác nữa: cảm giác về thời gian trôi qua; cảm
Tiếp cận theo hướng khác, từ bãi biển, đó là thời điểm mà họ lần đầu tiên nhận giác an toàn và thoải mái; cảm giác sợ hãi, bất an, lo lắng…; cảm giác bị sỉ
ra mùi thơm của rừng thông. Ô cửa xác định vị trí của ngưỡng ảnh hưởng. Nó nhục, về địa vị,
đánh dấu nó và đóng khung nó bằng một tác phẩm cơ bản về sự tự đề cao bản thân… Có nhiều giác quan tham gia vào mối quan hệ của chúng
ta với các địa điểm. Có lẽ các kiến trúc sư, tập trung vào hình ảnh, không coi
của kiến trúc. chúng là đủ?
* Sverre Fehn, trích dẫn và chuyển ngữ. trong Fjeld – Sverre Fehn: Mô hình ** Xem thêm trang 214. Một số hình ảnh sắp đặt bãi biển này có tại:
suy nghĩ, 2009. instagram.com/analysingarchitecture (đăng ngày 15/04/2021).
176
E XERCISE 14: tạo dựng địa điểm chỉ bằng cách tồn tại
Tạo dựng một địa điểm trên bãi đất trống là một thách thức mới. Nó bắt Bạn đứng đó như hạt giống mà từ đó một tòa nhà (một ngôi đền hoặc
đầu bằng sự khẳng định hơn là sự công nhận. Trên một bãi biển mới bị một ngôi nhà) có thể phát triển. Hướng mà bạn phải đối mặt có thể trở
thủy triều cuốn trôi gần đây, bạn không có địa hình nào để liên tưởng đến. thành hướng mà ngôi đền hoặc ngôi nhà của bạn sẽ đối mặt (ở trên). Tòa
Không phải là không có gì cả: vẫn còn mặt trời di chuyển trên bầu trời, nhà sẽ làm trung gian giữa bạn và môi trường xung quanh bạn; nó cũng sẽ
vẫn có đại dương và chân trời xa xăm; Có lẽ đại diện cho sự hiện diện của bạn
một làn gió…; nhưng việc xây dựng một nơi trên bãi cát phẳng mịn, bằng và hình học.
phẳng đòi hỏi một quyết định có chủ ý. Khiêu vũ trên bãi biển...
Bước đầu tiên là nhận ra rằng bạn (chúng tôi) tạo nên một vị trí
chỉ bằng sự tồn tại. Đứng trên một bãi biển rộng mở, giống như nhà sư
trong bức tranh 'The Monk by the Sea' (1808-10) của Caspar David
Friedrich...
... chúng tôi thành lập sàn nhảy của riêng mình (giới hạn của nó được
xác định bởi dấu chân của chúng tôi). Nơi đó là tiền thân của orkestra
(sàn nhảy của nhà hát Hy Lạp cổ đại, lấy bối cảnh khung cảnh). Nó gợi
lên mối quan hệ mạnh mẽ giữa con người, hoạt động và cảnh quan.
... bạn xác định được một địa điểm. Và với những chỉ dẫn của riêng bạn Và bằng cách làm điều gì đó đơn giản và thụ động như nói dối
(hình học tổng thể của bạn), bạn bắt đầu tạo nên kiến trúc cho địa điểm đó. trên mặt đất bạn làm một nơi để ngủ - một chiếc giường.
BÀI TẬP 14: Tạo dựng địa điểm chỉ bằng cách tồn tại 177
RICHARD DÀI
Nghệ sĩ Richard Long đã tạo nên nhiều cảnh quan trên khắp thế
giới.*
Long đã tạo ra những con đường chỉ bằng cách đi bộ nhiều

lần dọc theo một đường thẳng (ở trên). Khi anh ta làm vậy, chân
anh ta mòn cỏ hoặc nén bụi dưới chân để lại dấu vết bước đi.
Kết quả là những ký ức hữu hình về việc anh ấy đã từng ở đó, đi
đi lại lại trên một con đường cụ thể. (Vì chúng sẽ dần dần biến
mất nên anh ấy đã ghi lại chúng bằng những bức ảnh.)
Những con đường này cũng gợi nhớ đến những con đường mòn của
đàn cừu khi chúng đi lang thang lặp đi lặp lại dọc theo cùng một
tuyến đường xuyên qua sườn đồi.) Long cũng đã tạo ra những vòng
tròn theo cách tương tự, bằng cách đi vòng quanh, nhất quán
trên cùng một đường.
Đôi khi anh ấy tạo ra những đường thẳng hoặc vòng tròn bằng những
viên đá hoặc mảnh gỗ tìm thấy, áp đặt lên chúng một hình học (gần như)
hoàn hảo mà chỉ trí óc mới có thể cung cấp (trên cùng bên phải). Anh cũng đã xác định được địa điểm, tạo nên những ký ức hữu
Đôi khi anh ấy tạo ra sự vắng mặt hơn là sự hiện diện. hình bằng cơ thể mình. Vào một ngày mưa rào, anh ta có thể tìm kiếm
Anh ta có thể dọn đá khỏi một mảnh đất, để lại một khu vực bằng một tảng đá lớn bằng phẳng. Nằm trên đó chờ mưa (ảnh dưới bên trái).
phẳng, mà bạn có thể hiểu là đang chờ đợi một buổi biểu diễn Khi nó rơi xuống, anh ta nằm bất động. Khi nó dừng lại, anh ấy đứng
nghi lễ nào đó (phải). lên để chụp ảnh mảng khô (bóng mưa) còn sót lại trên tảng đá mang hình
Một số tác phẩm của ông xác định địa điểm; những người khác phủ nhận dáng cơ thể anh ấy (bên dưới)… một 'ngôi nhà' bị bỏ trống, một sự hiện
nó bằng cách tạo ra một nơi nào đó không thể ở được. diện đã mất, một sự vắng mặt thấm thía.
*
Hình ảnh tác phẩm của Richard Long có tại: richardlong.org (tháng 10 năm 2021).
178
BÀI TẬP 14a – vòng tròn địa điểm Bằng cách vẽ vòng tròn của mình, bạn đã xác định được một địa điểm
chưa từng tồn tại trước đây. (Theo một cách nhỏ nhưng đầy ý nghĩa, bạn đã
Như đã đề cập ở trang 177, việc tạo ra một địa điểm trống trải trở nên vô nghĩa thay đổi thế giới.) Mặc dù nó không khác gì một đường kẻ trên cát, nhưng nó
nền tảng đòi hỏi sự khẳng định, và sự khẳng định phụ thuộc vào việc có một ý vẫn tồn tại. Nó tiếp tục đại diện cho sự hiện diện của bạn ngay cả khi bạn rời
tưởng. Một trong những ý tưởng trực tiếp nhất và mạnh mẽ nhất là ý tưởng mà khỏi nó. Đó là hình thức thô sơ nhất mà 'ngôi nhà' của bạn có thể có. Để biến
chúng tôi đã khám phá lần đầu tiên trong cuốn sách về bánh mì này. nó thành một ngôi nhà đúng nghĩa, bạn sẽ phải làm nhiều hơn thế; nhưng đây là
bảng có các khối xây dựng – tức là vẽ một vòng tròn để xác định diện tích mặt nơi nó bắt đầu.
đất. Vì thế… Trong khi bạn có vòng kết nối của mình, hãy trải nghiệm cảm giác như
Vẽ một vòng tròn về bản thân bạn: thế nào khi mời người khác – bạn bè, gia đình, người lạ – vào vòng kết nối
của bạn. Cùng với một người bạn (chứ không phải một người lạ!) chiến đấu để
đẩy họ ra ngoài (như trong đấu vật Sumo) hoặc ngăn họ bước vào. Chơi đùa với
vòng tròn của bạn… tìm hiểu về sức mạnh của nó và cách thức mà những sức mạnh
đó củng cố phần lớn tính chất lãnh thổ của kiến trúc.
Bạn đã làm điều này với con người nhỏ bé của mình trên tấm ván của mình;
nhưng bây giờ hãy cảm nhận sức mạnh của một vòng tròn nơi bạn có thể sinh sống.
Đứng hoặc ngồi, bạn có thể sử dụng một miếng gỗ lũa hoặc chỉ dùng hai tay ở
cuối cánh tay.
Cảm nhận cách vòng tròn đóng khung bạn và tách bạn khỏi thế giới xung
quanh. Hãy nhận biết ngưỡng nó tạo ra
giữa bên trong và bên ngoài. Cảm nhận được sự củng cố cá tính của bạn, sự thoải
mái về mặt tâm lý mà vòng tròn mang lại, một chút cảm giác đặc quyền.
Nếu bạn đang ngồi, hãy đứng lên. Bước qua ngưỡng.
Cảm nhận sự hồi hộp khi trở lại thế giới bên ngoài. Đứng bên ngoài, hãy xem xét
sức mạnh của vòng tròn trong khung cảnh rộng lớn hơn. Hãy thuyết phục bản
thân rằng bên trong vòng tròn là một nơi đặc biệt, thậm chí kỳ diệu, nơi những
điều kỳ lạ có thể xảy ra với bạn. (Đó là: vòng tròn đánh giá bạn là người đặc
biệt khi bạn ở trong đó.) Hãy tự quyết định lùi vào trong. Cảm nhận một chút
khác
cảm giác rùng mình khi bạn bước qua vạch. Tất cả những tác động này là một phần của
Một trong những cách để chiếm ưu thế trong Sumo là đẩy đối thủ của
các khía cạnh cảm xúc cơ bản của tất cả các kiến trúc dựa trên
bạn ra khỏi võ đài xác định khu vực chiến đấu. Lãnh thổ – quyền sở hữu
và phòng thủ – là cốt lõi của mọi kiến trúc. Nó cần thiết cho hầu
trong việc xác định địa điểm. Tuy nhiên kiến trúc phức tạp
hết các trò chơi và thể thao. Nó có thể là nguyên nhân cơ bản
có thể đạt được, nó bắt đầu bằng sự tách biệt thô sơ giữa bên trong với mọi
gây ra chiến tranh giữa các quốc gia. Tranh chấp ranh giới có lẽ
nơi khác bằng một ngưỡng. Điều này là như vậy, ngay cả khi đường phân chia là nguyên nhân thường xuyên nhất gây ra tranh cãi giữa các nước
láng giềng. Trong nhà ở, nơi làm việc, nơi giải trí của chúng ta -
đó – ngưỡng – không quá rõ ràng như đường phân chia của bạn trên cát.
tất cả đều được quản lý bởi kiến trúc - nguyên tắc tổ chức cơ bản là
vòng tròn địa điểm (tất nhiên có thể không phải lúc nào cũng là hình tròn).
Điểm đánh dấu hoặc tiêu điểm
Bạn có thể bắt đầu bằng cách dựng một vật gì đó thẳng đứng làm tiêu điểm và
điểm đánh dấu địa điểm. Đó có thể là một người bạn hoặc có lẽ là một khúc gỗ
lũa tượng trưng cho một người...
EX ERCISE 1 4b – sửa đổi vòng tròn địa điểm của bạn Hoặc nó có thể là một hòn đá (hãy làm một hòn đá lớn nhất có thể).
Trong cả hai trường hợp, làm thế nào một cái gì đó chiếm giữ
Hãy nghĩ xem việc tồn tại trong thế giới này chính là hạt giống của việc tạo trung tâm của nó có thay đổi cảm xúc của bạn về vòng tròn của bạn không? Cây
dựng địa điểm, kiến trúc như thế nào. Hãy nghĩ xem vòng tròn nơi chốn của cột, tảng đá đứng (tượng trưng cho một người) có được coi là vật được tôn
bạn là hạt giống để từ đó tạo nên tổ ấm cho chính mình kính không? Cũng nên lưu ý rằng mặt trời sẽ có một cái bóng chuyển động trong
mọc. vòng tròn của bạn, do đó vòng tròn của bạn cũng trở thành một chiếc đồng hồ.
Bắt đầu với vòng tròn địa điểm của bạn, hãy nghĩ cách bạn có thể làm
cho nó trở nên mạnh mẽ hơn với tư cách là một địa điểm, thoải mái hơn (rộng
rãi) hơn như một nơi để sống hoặc phù hợp hơn với một mục đích khác (có
thể là nơi trưng bày một đồ vật, thực hiện một buổi lễ). hoặc bảo vệ người
thân yêu). Sử dụng bất kỳ vật liệu nào bạn có: đá; lũa; cỏ; cát
(hoặc trái đất); thậm chí cả những người khác. Trong bài tập này, nhiệm vụ của bạn là
không nhảy vào ý tưởng về một tòa nhà hoàn chỉnh mà xem xét những điều cơ
bản đơn giản: làm cách nào tôi có thể ngồi thoải mái hơn; làm cách nào tôi
có thể nấu những chiếc xúc xích mà tôi mang theo bên mình; làm thế nào tôi có thể
giảm nhẹ cơn gió khó chịu đó…
Lưu ý, trong khi bạn đang làm điều này, việc bắt đầu bằng ý tưởng về Bạn có thể đặt một hòn đá lớn phẳng làm bàn thờ, bàn hoặc mộ. Trong
vòng tròn địa điểm sẽ dẫn bạn đến một cách suy nghĩ về việc tạo ra địa điểm trường hợp này, trọng tâm của bạn sẽ trở thành một vị trí có thể sử dụng
của bạn, điều này khác với việc bắt đầu với ý tưởng biến một tòa nhà thành được theo đúng nghĩa của nó – một vòng tròn vị trí nhỏ bên trong cái lớn
một vật thể (một vật thể điêu khắc) để làm hài lòng mắt. Các hình thức bắt hơn. Nó có thể là một cái bàn để chuẩn bị thức ăn, một cái bục để đặt một
đầu bằng vòng tròn địa điểm liên quan đến việc đóng khung (con người, đồ vật, cái xác, một cái bục…
hoạt động...) hơn là việc đóng khung (như trong một bức ảnh hoặc bản vẽ).
Do đó, con người được coi như một thành phần của kiến trúc hơn là một khán
giả của nó. Sau này bạn có thể nghĩ xem tòa nhà của bạn trông như thế nào;
trước tiên hãy nghĩ đến mục đích của tòa nhà của bạn và đối với bạn, người
mong muốn sự thoải mái và cảm giác như đang 'ở nhà'. Ngay cả khi thiết kế
cho người khác, như bạn muốn, ở một mức độ nào đó bạn cũng đang thiết kế cho
chính mình.
180
Bạn có thể tạo ra một lò sưởi bằng lửa. Nó xác định một vòng tròn Mỗi vòng tròn cũng tạo ra (ít nhất) hai vòng tròn khác: vòng tròn
(không có ngưỡng rõ ràng) của nhiệt và ánh sáng. Đây là một vòng kết nối mà bạn thân mật mà trong đó bạn có thể chạm vào (hoặc vuốt ve hoặc ôm) có
thể mang lại hình dáng vật lý cho một nhóm bạn. hòn đá/bàn thờ/lò sưởi/cái cây (hoặc người mà nó đại diện)…
Hoặc bạn có thể trồng một cái cây sẽ lớn lên theo thời gian, tạo … và phạm vi hiển thị rộng lớn mà bạn có thể nhìn thấy nó.
ra những vòng tròn riêng với tán và bóng của nó.
Nơi biểu diễn
Tiếp theo, tạo các vòng tròn mở có chu vi xác định.
Hãy thử phác thảo vòng tròn của bạn bằng đá. Bây giờ bạn có thể đứng ở
trung tâm; bạn có thể là tâm điểm
Ngọn lửa trong lò sưởi xác định vòng tròn vị trí của nó bằng ánh sáng và
sự ấm áp. (Ngay cả một lò sưởi lạnh lẽo không có lửa cũng gợi lên một ký ức liên
quan.) Cái cây xác định vòng tròn của nó bằng tán cây. Mặc dù cả hai đều chiếm giữ
các trung tâm vòng kết nối của riêng mình nhưng chúng cũng tạo ra các vòng kết
nối mà bạn có thể chiếm giữ. Cả hai đều đóng khung con người bạn. Cả hai đều cung cấp
cảm giác như đang 'ở nhà'.
Vòng tròn còn trở thành nơi biểu diễn, diễn ra các nghi lễ, kể
chuyện, các cuộc thi, trò chơi…
Cửa và trục Hãy thử các hoán vị khác nhau trong nhiều mối quan hệ khác nhau.
Tận hưởng cảm giác xác định một địa điểm. Tận hưởng sức mạnh của việc
Với vòng tròn đá của mình, bạn cũng có thể thử nghiệm, giống như khi liên hệ địa điểm đó với thế giới xung quanh, thậm chí với mặt trời trên
bạn sử dụng các khối trên bảng, bằng cách tạo một ô cửa làm điểm cụ thể bầu trời hoặc một ngọn đồi ở phía xa… Tận hưởng cảm giác thiết lập một
để vượt qua ngưỡng giữa bên ngoài và bên trong… ma trận không gian, một bố cục kiến trúc của các yếu tố, tổ chức cảm
nhận của bạn về thế giới xung quanh bạn và mối quan hệ của bạn với nó.
Đây là ngôn ngữ phổ quát của kiến trúc.
Chùa, nhà thờ, thánh đường...
Khi thực hiện những điều trên, bạn sẽ xây dựng được một ngôi đền, nhà
thờ hoặc nhà thờ Hồi giáo, tùy thuộc vào cách sắp xếp các yếu tố mà bạn có
được chọn để thực hiện. Bạn đã thực hiện một công trình kiến trúc thực sự trong
thế giới thực mà bạn có thể liên hệ một cách thực tế.
Ví dụ, một nhà thờ tạo một vòng tròn (mặc dù nó có thể có hình
chữ thập) xung quanh bàn thờ. Tháp chuông của nó hoạt động như một điểm
... một ô cửa tạo ra một trục. Điều này có thể thiết lập một liên kết đánh dấu có thể nhìn thấy từ xa.
với một cái gì đó ở xa, chẳng hạn như một ngọn núi ở xa hoặc mặt trời
mọc (hoặc lặn).
Định hướng của nhà thờ thiết lập sự liên kết với phương Đông
(mặt trời mọc) và hướng tây (mặt trời lặn) sắp xếp nó,
và bàn thờ và giáo đoàn của nó, với các phương hướng chính của thế
giới.
Bạn có thể chơi với sự kết hợp của tiêu điểm, vòng tròn vị trí,
bản thân bạn và trục ô cửa.
Và nếu bạn xây dựng (hoặc chỉ tưởng tượng) một ngọn tháp nằm
giữa vòng tròn của nhà thờ thì bạn cũng đã chỉ ra hướng thẳng đứng –
trục mundi (trục thế giới) – đó
vươn tới bầu trời (lên tới trời). Tháp chuông (điểm đánh dấu) sau đó
tạo ra vòng tròn vị trí của riêng nó (được hiển thị bằng dấu chấm) có
thể được xác định bằng bức tường của sân nhà thờ, khu đất thiêng liêng
nơi người chết được chôn cất như thể được bảo vệ bởi một tấm khiên -
trường lực được tạo ra bởi nhà thờ và bàn thờ của nó.
Dù theo phong cách hay cách trang trí nào, nhà thờ là một tác phẩm
182
của các yếu tố kiến trúc cơ bản như trọng tâm (bàn thờ), hình tròn E xercise 1 4c – tạo dựng nơi chốn với mọi người
về địa điểm, điểm đánh dấu, ô cửa và trục của nó, và con người. Nó là
một bố cục có tác dụng tạo ra hình thức không chỉ cho vị trí cụ thể của Chúng tôi là thành phần của kiến trúc (không chỉ là khán giả). Chúng ta
nó mà còn cho sự giải thích về thế giới xung quanh nó. Nó mang lại cho trải nghiệm những nơi chúng ta tạo ra bằng kiến trúc, nhưng chúng ta
con người một nơi để liên hệ; nó mang lại ý nghĩa cho thế giới. cũng có thể tạo nên kết cấu của nó. Bản thân chúng ta có thể là những yếu tố
của kiến trúc.
Hãy thử tạo ra kiến trúc bằng cách sử dụng bạn bè làm vật liệu xây
dựng. Một hàng người có thể là một bức tường (giống như hàng phòng thủ
trong một trận bóng đá hoặc bóng bầu dục).
Ngay trước khi bức tường giữa Tây và Đông Berlin được xây dựng
được xây dựng vào những năm 1960, vị trí của nó đã được xác định (bảo vệ) bởi một
hàng quân Nga, chính họ đã tạo nên bức tường ngăn cách Tây và Đông:
Trong ví dụ này (ở trên) ai đó đã chọn một
tảng đá trên bãi biển làm bàn thờ. Bám chặt vào điều này, họ đã phác thảo
các bức tường của một 'ngôi đền' nhỏ có một ô cửa, trục của nó tạo nên
một mối liên kết từ 'bàn thờ' đến đường chân trời trên biển.
Bên trong ngôi đền nhỏ này, họ đặt chiếc khăn tắm của mình, giống như
tấm thảm trong nhà nguyện lò hỏa táng. (Xem thêm trang 33.)
Không có bàn thờ, ngôi đền thô sơ này cũng có thể, Sử dụng hai người bạn của bạn để làm một ô cửa.
là một nhà thờ Hồi giáo hướng về Mecca, hoàn chỉnh với thảm cầu nguyện.
Sau gần nửa thế kỷ dạy kiến trúc, tôi vẫn dựng tóc gáy khi nhận
ra sức mạnh của kiến trúc – ngôn ngữ phổ quát của việc tạo dựng địa điểm
– trong việc định vị bản thân chúng ta trong thế giới. Bạn có thể trải
nghiệm điều này mà không tốn kém, nhưng với một chút suy nghĩ và nỗ lực,
trên bãi biển, băng qua vùng đất hoang, trong rừng…
Quá trình này bắt đầu bằng việc bạn nhận thức sâu sắc về sự hiện diện của
chính mình trên thế giới và nhạy cảm với mối quan hệ của bạn với nó. Sau
đó, ý thức được trung tâm của chính mình và sáu hướng phát ra từ đó,
bạn có thể bắt đầu tạo dựng một chỗ đứng cho chính mình.
Đi qua nó. Hãy nhạy cảm với sự xáo trộn đó
khi bạn đi qua giữa chúng.
Năm 1977, Marina Abramovic và cộng sự Ulay của cô đã
làm tăng thêm sự rùng rợn đó bằng cách khỏa thân
đứng ở lối vào một trong những cuộc triển lãm của
họ. (Tác phẩm có tựa đề 'Imponderabilia'.) Du khách
phải
chen lấn giữa họ, chọn đối mặt với ai như họ đã làm.
Sắp xếp bạn bè của bạn thành một vòng tròn Vòng tròn người là hình thức bên dưới vòng tròn
đá thời tiền sử và sân cricket hoặc sân vận

(ở trên; tiền thân của vòng tròn gồm những viên đá
động thể thao hiện đại.
đứng) để xác định một địa điểm, một Nơi diễn ra nghi lễ và thi đấu được xác định
không gian nghi lễ, trong đó một số hoạt động chung bởi những người đang chứng kiến.
(một nghi lễ, một vở kịch, một trận đánh nhau...) có
thể xảy ra.
Vòng tròn người có thể là một đội hình phòng

thủ… trong trường hợp đó, nó sẽ được xây dựng
Hoặc họ có thể hướng ra ngoài như một đội ở dạng lâu dài như một lâu đài hoặc pháo đài.
hình phòng thủ; như khi những người lính xếp thành
Vòng tròn con người cũng là một hình
hình vuông (ở trên), thành xã hội. Chúng tôi tạo ra chúng mà không cần suy
Nếu bạn có đủ bạn bè, hãy sắp xếp họ đứng hoặc những người tiên phong đi vòng quanh toa xe của họ nghĩ khi cắm trại với bạn bè tại một lễ hội
nhạc rock/pop (bên dưới; có lẽ với một lò sưởi

dọc một lối đi, giống như đội danh dự dẫn đến cửa (phía trên bên phải), để chống lại sự tấn công.
ở tâm điểm). Nó cũng là hình thức cơ bản của một
nhà thờ trong một đám tang hoặc đám cưới của một Những hình học xã hội này thường được thực ngôi làng xanh hoặc một quảng trường thị trấn.
người lính. hiện lâu dài hơn bằng cách xây dựng chúng ở dạng
vật chất. Đội hình phòng thủ trở thành pháo đài; một
người bảo vệ danh dự
có thể được thực hiện lâu dài hơn bằng cách trồng
một dãy cây, dựng hai hàng đèn tiêu chuẩn song song
hoặc xây một hội trường có cột dọc theo trục trung
tâm.
Một vòng tròn mọi người có thể trở thành
vòng tròn lều hoặc nhà của họ. Vòng tròn
nhóm người sau đó trở thành những ngôi nhà xung
quanh quảng trường chợ hoặc cây xanh trong làng,
hoặc có thể là các văn phòng xung quanh giếng trời. Trong ví dụ này, vòng tròn địa điểm được củng
cố thêm bằng một sợi dây quấn quanh lều, buộc

Nhiều hình thức kiến trúc bắt nguồn từ hình học xã
chúng lại với nhau, củng cố danh tính của họ
hội (con người). như một nhóm.
184
Ở đây một số trẻ em đã xây (đúc) một chỗ ngồi
cùng nhau nói chuyện:
Một cậu bé và cha cậu dường như đã củng cố mối quan hệ của họ bằng pháo
đài cát chống lại các yếu tố thời tiết. Cùng nhau, họ đứng cạnh nhau trong vòng
tròn phòng thủ hướng ra biển.
Mối quan hệ của họ tất nhiên sẽ được củng cố hơn nữa bằng những tiếng cười
Họ đã xúc cát để tạo thành một vùng trũng trên bãi biển, làm chung trước sự thất bại không thể tránh khỏi của pháo đài trong việc bảo vệ họ
khỏi thủy triều lấn chiếm!

sâu thêm vùng trũng đó bằng cách dồn cát thành một bờ tròn xung quanh
nó. Họ đã để lại một ô cửa hướng ra biển. Bức tường đủ cao để che
chắn những người cư ngụ khỏi phần còn lại của bãi biển và tạo cảm
giác khép kín khi ngồi bên trong. Xung quanh chân tường, các em xếp
thành một chiếc ghế dài chia thành từng người.
địa điểm. Ở trung tâm, nơi có thể từng là lò sưởi, họ đã xây một
bàn thờ trang trí bằng đá. Đây là sự thể hiện của ý tưởng kiến trúc
giống như một ngôi nhà thời đồ sắt (bên dưới) hoặc một ngôi nhà thời
trung cổ (bên phải).
Đối với nhiều nền văn hóa trên thế giới, kiến trúc sớm nhất của họ bắt nguồn Chơi với sự kết hợp giữa tiêu điểm, vòng tròn vị trí, ô cửa
từ vòng tròn xã hội có khung cố định hoặc bán cố định – một bức tường
và trục của nó, và bản thân bạn (và bạn bè) là vấn đề đưa những ý
bao quanh với các ghế ngồi xung quanh tiêu điểm – và được che chắn bởi một mái
nhà. Tòa nhà Thời đại đồ sắt ở trên dường như là phòng hội đồng, nơi các thủ tưởng mà bạn đã khám phá bằng các khối của mình ra thế giới, thoát
lĩnh bộ lạc gặp nhau để thảo luận về những mối quan tâm chung. Tu viện của
ra khỏi lĩnh vực khái niệm của tâm trí bạn (và đấu trường của bảng
một thánh đường hoặc tu viện là nơi các giáo sĩ và tu sĩ tụ tập để thảo luận
hoặc bảng vẽ) thành hiện thực. Quá trình này rất cần thiết đối với
về các vấn đề giáo hội hoặc tu viện.
kiến trúc bắt nguồn từ tâm trí nhưng khi được thực hiện sẽ thay đổi
Ngay cả khi những phòng thảo luận như vậy không có mặt bằng hình tròn (mà là
thế giới thực. Bạn có thể tiếp tục chơi với những ý tưởng mà bạn đã
hình vuông hoặc hình chữ nhật), vòng tròn xã hội vẫn là ý tưởng kiến trúc
cốt lõi làm nền tảng cho hình thức của chúng. Hãy nghĩ đến những ví dụ khác, ở khám phá trong các bài tập đầu của cuốn sách này với các khối của
nhà hoặc ở trường, nơi vòng tròn xã hội ảnh hưởng đến kiến trúc.
mình.
TẠO NƠI THỔ trú ÚC
Các bộ lạc cổ xưa ở Australia đôi khi được cho là không có hoặc
có rất ít kiến trúc. Nhưng một khi bạn bắt đầu nghĩ kiến trúc là
ngôn ngữ phổ quát của việc tạo dựng địa điểm, bạn sẽ nhận ra rằng
những người trong chúng ta, những người đã sống trong thế giới
đặc biệt của cảnh quan được gọi là 'Úc' trong nhiều thiên niên
kỷ, đã phát triển một nền kiến trúc giàu chất thơ, qua đó cảm
giác về thế giới được tạo ra thông qua địa điểm và huyền thoại
liên quan.
Kiến trúc truyền thống của các bộ lạc thổ dân Úc chủ yếu
bao gồm việc tạo dựng cảnh quan.
Cách thổ dân hiểu thế giới của họ bằng cách quay các 'bài hát'
gắn kết các địa điểm trong phong cảnh lại với nhau trong một
mạng lưới các câu chuyện đã được đề cập (trang 174).
Những mảnh cảnh quan đặc biệt gắn liền với những huyền thoại
1
đặc biệt. Ví dụ như Emily Gap là địa điểm sùng bái của bộ tộc
Witchetty Grub. Cảnh quan chung ở đó là dấu vết của một con
lạch xuyên qua hẻm núi, được đầu tư mang ý nghĩa như một con
đường mà tổ tiên đã đi qua. Nhiều câu chuyện, mỗi câu chuyện
đều gắn với nét đặc trưng riêng trong cách sắp xếp đá, cây,
hang động... Đường tổ tiên dẫn đến hang động thiêng bên sườn
hẻm núi (1). Ở đó, các nghi lễ được thực hiện theo vòng tròn
xung quanh bàn thờ bằng đá thạch anh tượng trưng cho một con
sâu bọ phù thủy. Vòng tròn được hình thành bởi những tảng đá
nhỏ hơn tượng trưng cho trứng của ấu trùng. Trong nghi lễ,
những người đàn ông trong bộ tộc tạo thành một vòng tròn xa
hơn bên ngoài vòng tròn này, nơi họ đập đá nhịp nhàng vào nhau. 2
Tất cả các nghi lễ đều cần có đấu trường để thực hiện.

Các khu vực mặt đất được quét sạch đá và bụi rậm, để lại một
lề đường vụn đánh dấu ranh giới giữa cái thiêng liêng bên
trong và cái chung bên ngoài (2). Những đấu trường như vậy
không phải lúc nào cũng có hình tròn. Nhiều điểm đánh dấu khác
nhau đặt ra tòa án nơi buổi lễ sẽ được thực hiện, cho biết
những điều cụ thể sẽ diễn ra ở đâu. Những người không biểu
diễn – những người còn lại trong bộ tộc, khán giả – đứng
ngoài ngưỡng cửa trong vành đai.
Các điểm đánh dấu và bệ được dựng lên để hỗ trợ, trưng bày
và tôn vinh hài cốt hoặc các đồ vật thiêng liêng khác (3 và 4). Một
số được đặt trong những vòng tròn nhỏ của riêng chúng, có thể bằng lửa.
Những ngôi mộ được đào trong đó người chết được chôn trong tư
3
thế ngồi quay mặt về phía khu cắm trại của bộ tộc (5), và được cung
cấp một lối vào mang tính biểu tượng là 'cửa sập' dành cho linh hồn,
dưới dạng một chỗ trũng trên mặt đất bên cạnh - một 'cánh cửa' dẫn vào
đi vào và ra khỏi cái chết.
(tiếp tục ở trang đối diện)
Hầu hết các ví dụ này được lấy từ:

Spencer và Gillen – Native Tribes of Central Australia, 1898. 5
186
6 7
Như bạn có thể thấy ở trang 61 của cuốn sách Phân tích kiến
trúc: Ngôn ngữ phổ quát của việc tạo dựng địa điểm, những kẽ hở
nhỏ trên mặt đá có thể được sử dụng làm mộ ( 6), được đánh dấu
bằng bút tô vẽ tay của người thân.
Các vật tổ linh thiêng, được đúc từ đất và được trang

trí bằng bột màu, được sàng lọc trong các vòng tròn bằng cọ
( 7). Bản vẽ này, trong sơ đồ và mặt cắt, thể hiện sự thể hiện
– hiện thân – của một vị thần rắn. Những nơi trú ẩn nhỏ được
xây dựng để bảo vệ ngọn lửa khỏi làn gió thịnh hành và làm nơi trú ẩn -
chỗ ngồi thoải mái ( 8). Những nơi trú ẩn có thể được xây dựng để
tách một người nhập môn ra khỏi thế giới trong một khoảng thời
gian purdah trước khi thực hiện một số nghi lễ (xem trang 201).
Những bức tường được xây bằng bụi cây để che chắn một nghi lễ -
chẳng hạn như lễ cắt bao quy đầu cho một cậu bé - của những người
còn lại trong bộ tộc (9). Sau khi buổi lễ được thực hiện, tại một
cột thiêng, bức tường bụi cây được mở ra để làm một cánh cửa dẫn
cậu bé trở về bộ tộc khi trưởng thành. Các bộ lạc khác làm bàn thờ hình nam giới
họ hàng của một cậu bé (10). Đây là 'bàn mổ' nơi thực hiện cắt
bao quy đầu.
Tất cả những điều này là ví dụ về động lực của con người trong
việc tạo dựng địa điểm, vốn là hạt giống của mọi kiến trúc. Các địa
điểm, dù được xác định chỉ bằng cách sử dụng, được hình thành bởi
chính con người, hay được sửa đổi bằng cách xây dựng, đều cần thiết số 8
cho hoạt động của bất kỳ nền văn hóa nào. Theo cách riêng của bạn,
bạn có thể tự mình thử nghiệm tất cả các loại địa điểm thổ dân này:
tạo địa điểm trong cảnh quan; nhận ra tiềm năng của những nơi đã có
sẵn ở đó; giải phóng mặt bằng; sử dụng người khác; dựng lên các điểm
đánh dấu, sân ga, nơi trú ẩn... Bạn có thể trải nghiệm sức mạnh của
những nơi như vậy ảnh hưởng đến nhận thức của bạn về thế giới, vị
trí của bạn trong đó và thậm chí cả danh tính của chính bạn.
10 9
TẠO NƠI THỔ trú ÚC 187

1 2 3
ETTORE SOTSSASS
Kiến trúc đơn giản trong cảnh quan có thể thơ mộng. Vào những năm
1970, nhà thiết kế Ettore Sottsass đã thử nghiệm việc tạo ra các
địa điểm trong cảnh quan. Trong một số tác phẩm, ông đã tạo ra một
ô cửa ở trung tâm của một vòng tròn (chứ không phải ở rìa của nó),
đặt một ngưỡng cửa - một điểm chuyển tiếp - làm tâm điểm chú ý
(bên dưới). Khi làm như vậy, ông cũng thu hút sự chú ý đến ý tưởng
rằng tất cả kiến trúc – tạo dựng địa điểm – đều liên quan đến việc
tạo ra sự chuyển tiếp: sự chuyển tiếp giữa bên trong và bên ngoài;
chuyển tiếp giữa nơi này và nơi khác. Và bản thân những chuyển
tiếp đó, thường là những ô cửa, là những nơi có quyền riêng của chúng.
4
Sottsass đã tạo ra 'Cánh cửa qua đó bạn sẽ gặp được tình yêu
của mình' (1). Tiếp cận bằng một con đường đầy đá, nó tạo nên khung
cảnh bình dị của một ngọn núi nhìn qua hồ. Ngài cũng tạo ra một
'Cánh cửa dẫn vào bóng tối' (2) và một 'cánh cửa khác mà bạn không
thể vượt qua' (3).
Các ô cửa của Sottsass trong cảnh quan giống như các cổng
Thần đạo truyền thống của Nhật Bản (4). Chúng đứng như những vật
thể hữu hình nhưng mối quan hệ của chúng ta với chúng khiến chúng
ta tự hỏi việc đi xuyên qua chúng sẽ như thế nào và chúng ta sẽ
tìm thấy hoặc trải nghiệm điều gì khi đi qua chúng.
Ngoài các ô cửa, Sottsass còn tạo ra 6 nguyên tố khác

những nơi lấy con người trong phong cảnh làm chủ thể. Anh trải
chăn và gối làm chiếc giường mời gọi giữa đồng cỏ (5). Anh ấy đặt
tiêu đề là 'Bạn có muốn ngủ không...?'.
Sottsass cũng nhận ra tiềm năng của những địa điểm được
công nhận là đã có trong cảnh quan. Bằng cách dựng một biểu ngữ
trên một tảng đá và tạo cho nó một cầu thang, ông đã biến tảng đá
thành một nơi có danh tính không xác định (6). Việc ông chuyển đổi
những đặc điểm hiện có trong cảnh quan thành địa điểm một lần nữa
là lời nhắc nhở về cách mà trong tôn giáo truyền thống Nhật Bản,
những đặc điểm cảnh quan đặc biệt có thể được phát triển thành đền
thờ (7). 7
188
Bài tập 14d – nhân trắc học
Chuyển tiếp là thành phần của kiến trúc -
nhưng chúng phụ thuộc vào chúng ta để trải
nghiệm chúng. Đối với kiến trúc như việc tạo
nên địa điểm, con người là thành phần thiết yếu.
Trong khi bạn đang tạo ra những địa điểm
đơn giản trong phong cảnh, hãy thử nghiệm xem
kích thước và khả năng di chuyển của cơ thể bạn
ảnh hưởng như thế nào đến nghề nghiệp, việc di
chuyển và định cư của bạn ở những nơi đó. 1 2
Ví dụ, hãy nghĩ về cách bạn chọn một chỗ
ngồi trong khung cảnh. Bạn có chọn một tảng đá
giữa một phạm vi độ cao cụ thể không? ( 1) Bạn
có chọn một nơi nào đó có vật gì đó để tựa vào,
một thân cây không? ( 2 ) Bạn có lắc mông mình
vào cát mềm của cồn cát ( 3) để tạo thành một
cái hố sâu hơn -
chỗ ngồi có thể di chuyển được, để lại ấn tượng
(4) tạo nên một 'ngai vàng' mà bạn có thể quay
trở lại? 3 4
Khi leo dốc ( 5), hãy ý thức về cách bạn
đặt chân và những ấn tượng bạn để lại trên cát.
Hình thức
bước trên cát ( 6) – có thể bằng những mảnh ghép
lũa – và thử nghiệm các độ cao khác nhau cho
mỗi bậc thang. Đánh giá độ cao nào mang lại trải
nghiệm thoải mái nhất khi leo lên các bậc thang.
Hãy ghi chú vào sổ tay của bạn.
Bước đi, ý thức về bàn chân -
bản in bạn để lại và khoảng cách giữa chúng ( 7)
và cách chúng bắt đầu hình thành
một con đường. Hãy suy nghĩ quá về nơi bạn sẽ 5 6
đến và liệu con đường 'tốt nhất' có phải là
đường thẳng hay việc chuyển hướng là cần thiết
hay hấp dẫn.
Xây dựng các ô cửa có chiều rộng và chiều
cao khác nhau ( 8), bao gồm cả các ô cửa
đó là quá lớn và quá nhỏ. Hãy thông cảm -
phụ thuộc vào các ô cửa có kích thước khác nhau như thế nào
làm cho bạn cảm thấy khi bạn đi qua chúng.
Hãy tự hỏi ô cửa của bạn là gì -
ăn một sự chuyển tiếp giữa. Đo và ghi lại các
kích thước khác nhau và phản hồi của bạn vào sổ
tay. Hãy ghi nhớ những trải nghiệm của bạn khi
bạn phải làm việc trừu tượng.
7 số 8
E XERCISE 15: hình học chế tạo
Trải qua những bài tập này, bạn sẽ ngày càng
nhận thức rõ hơn
rằng suy nghĩ của một kiến trúc sư liên quan
đến việc xem xét các yếu tố khác nhau và đôi
khi xung đột cùng một lúc. Bạn
phải nghĩ đến hình thức và động lực của địa
điểm bạn đang tạo ra cũng như sự chiếm giữ
của nó bởi chính bạn, những người khác, đồ
vật, bầu không khí… Bạn phải nghĩ về mối quan
hệ của địa điểm với bối cảnh của nó: địa hình,
các tòa nhà khác, lối vào, thời tiết, mặt
trời , chân trời xa xôi…

1
Bạn cũng phải suy nghĩ về
vật liệu và kỹ thuật xây dựng. Điều cuối cùng
này có thể sẽ là yếu tố chiếm phần lớn thời
gian và sự lo lắng của bạn với tư cách là một
kiến trúc sư chuyên nghiệp. Nếu bạn cho
phép, nó có thể chiếm đoạt những cân nhắc quan
trọng khác.
Cảm nhận về vật liệu và
những cách mà chúng có thể được kết hợp với
nhau để xây dựng tòa nhà ổn định và chịu được
thời tiết được thực hiện tốt nhất trong 2 thế giới 3
thực. Tất nhiên sẽ có
giới hạn những gì bạn có thể làm về mặt vật
liệu sẵn có và kỹ năng của chính bạn.
Nhưng điều quan trọng là phải cố gắng. Mặc dù
vậy, sẽ rất hữu ích - và có thể khơi dậy các
ý tưởng - nếu cố gắng xây dựng bằng những vật
liệu thực tế được tìm thấy. Bằng cách đó, bạn
sẽ hiểu rõ hơn về tính chặt chẽ và tính linh
hoạt của hình học chế tạo khi nó áp dụng theo
những cách khác nhau cho các loại sản phẩm khác nhau.
các loại vật liệu.
Thử nghiệm tạo ra các yếu tố kiến trúc
– tường, nền, hố, mái nhà, lối đi, điểm đánh
dấu... – bằng cách sử dụng các vật liệu có
sẵn tại nơi bạn đang ở.

4
Quan sát, phân tích và phác thảo trong
sổ tay của bạn các vật liệu và cách xây dựng
các tòa nhà mà bạn nhìn thấy và xây dựng.
Hãy luôn nhớ rằng các yếu tố kiến trúc
là phương tiện để xác định các địa điểm dành
cho nghề nghiệp. Các
ý nghĩa cốt lõi của tác phẩm của bạn nằm ở
nơi nó tạo ra, trước tính thẩm mỹ của kết
cấu vật liệu. 5
190
6 7 số 8 9
Đây chỉ là một vài điều cần xem xét. • Bạn có
thể tạo ra các yếu tố kiến trúc bằng cách đào, đắp và đúc... như
khi bạn đào một cái hố trên bãi biển để dồn cát vào bức tường
xung quanh nơi ở của bạn ( 1 đối diện).
• Bạn có thể tạo ra các yếu tố kiến trúc bằng cách trồng... như 10
khi bạn trồng cọc hoặc đá xuống đất ( 2).
• Bạn có thể tạo ra các chi tiết kiến trúc bằng cách dệt... như
khi bạn đan các cành cây lại với nhau để làm keo ( 3).
• Bạn có thể tạo ra các yếu tố kiến trúc bằng cách nghiêng... như
khi bạn tựa các cành cây lại với nhau để tạo thành một cái chóp (4).
• Bạn có thể tạo ra các yếu tố kiến trúc bằng cách kết nối... như
khi bạn cắt cành và lắp ráp chúng thành một cấu trúc ( 5).
• Bạn có thể tạo ra các yếu tố kiến trúc bằng cách xây dựng...
giống như khi bạn xếp những viên đá chồng lên nhau để xây 11 bức tường.
Trong trường hợp này, hình thức bức tường của bạn sẽ bị ảnh hưởng
bởi đặc điểm của những viên đá mà bạn cố gắng xây dựng. Bạn có
thể phải đặt những viên sỏi chồng lên nhau một cách vụng về ( 6)
hoặc may mắn tìm được những viên đá phẳng có khả năng giữ thăng
bằng khá tốt trên đường đi ( 7). Cố gắng xây một bức tường
bằng những viên đá được tìm thấy trong cảnh quan sẽ giúp bạn
nhận thức rõ hơn về lợi ích của việc sử dụng các khối hình chữ
nhật tiêu chuẩn ( 8, như bạn đã làm trong các bài tập đầu của
cuốn sách này). Nếu bạn đang ở trong một bãi tuyết, tất nhiên
bạn có thể thử cắt các khối theo hình dạng bạn cần để làm lều
tuyết ( 9).
• Bạn có thể tạo ra các yếu tố kiến trúc bằng cách đỡ, kéo căng,
treo... như khi bạn căng một sợi dây giữa hai cái cây để đỡ một
mảnh vải làm nơi trú ẩn hoặc bóng mát (10).
Yurt của người Mông Cổ được làm bằng cách dệt những thanh gỗ (11)
thành một bức tường bao quanh linh hoạt và có thể đóng mở (để đi du lịch). 12
Ngôi nhà nhỏ ở Kerala (12) này được xây dựng bằng cách gò đất và
đúc bùn, ghép kết cấu mái nhà và đan mái nhà bằng lá dừa.
Có vô số khả năng để phát minh ra các công trình xây dựng bằng vật
liệu thực. Hình học của quá trình chế tạo chiếm ưu thế, mặc dù điều này
thậm chí có thể linh hoạt. Những tòa nhà phức tạp hơn được điều chỉnh bởi
hình học của các kiểu chế tạo khác nhau này... như bạn sẽ tìm thấy khi
thu thập và phác thảo các ví dụ trong sổ tay của mình.

'Big Two Hearted River' là một phim ngắn đầu tay

truyện của Ernest Hemingway. Trong đó,
nhân vật tự truyện Nick cắm trại và đi
câu cá. Câu chuyện đầy rẫy
mô tả về sự tương tác của một chàng trai
trẻ với cảnh quan: nhìn xuống dòng sông
màu nâu để ngắm cá; đi dạo
dọc theo một con đường ra cảnh quan;
dựa vào gốc cây; chơi với châu chấu; đi
bộ qua rừng thông; nằm trên lá thông nhìn
lên bầu trời; ngủ và thức; đi dạo dọc bờ
sông; tìm kiếm một điều tốt
nơi để dựng trại… và câu cá hồi.
TRẠI CỦA NICK Chỗ ở của Nick cũng cần nơi trú ẩn để tránh mưa, vì vậy anh ấy
đã căng sợi dây giữa những tán cây để đỡ tấm bạt mà anh ấy đã buộc chặt
Trong truyện ngắn 'Dòng sông lớn hai trái tim' (1925)* Ernest Hemingway xuống đất. Anh ấy cũng muốn bảo vệ mình khỏi muỗi nên đã treo tấm vải
mô tả việc dựng trại qua đêm. mỏng ngang lối vào. Bằng những cách này, Nick đã phản ứng với những
Câu chuyện của Hemingway có thể được chọn ra để xem xét quá điều kiện đặt ra ở vị trí của anh ấy. Sau đó anh sắp xếp bên trong, đặt
trình suy nghĩ của kiến trúc sư Nick. Bản vẽ trại của Nick ở trên. những thứ anh có thể cần trong đêm ở đầu giường.
Quyết định đầu tiên của Nick là tìm kiếm, thừa nhận và quyết định vị
trí cho vị trí của anh ấy. Trong đầu anh ấy đã có sẵn ý tưởng về việc
mình sẽ làm. Và anh ấy mang theo một số linh kiện làm sẵn. Anh ta định Khi mọi việc đã xong, Nick cảm thấy hài lòng. Anh tự hào về sự
làm một chỗ để ngủ, được che chở bằng một chiếc lều làm bằng một tấm chăm sóc mà anh đã thực hiện khi dựng trại, tận hưởng sự thoải mái về
bạt. Tấm bạt sẽ được đỡ bằng một sợi dây. Anh ta cần hai cái cây cách mặt tâm lý cũng như thể chất của ngôi nhà mà anh đã tự tạo ra cho mình.
nhau một khoảng vừa phải để anh ta có thể căng sợi dây. Trước khi bắt Từ bên ngoài rộng lớn, anh ấy đã tạo ra một bên trong nhỏ để ẩn mình
đầu, anh ấy đã biết mình muốn gì; anh ấy đã có sẵn một ý tưởng (kiến vào giấc ngủ.
trúc). Nó có lẽ không phải là thứ mà anh ấy tự tạo ra; có lẽ anh ấy đã Nhưng anh cũng cần lửa để nấu thức ăn. Lò sưởi là một phần
học được điều đó từ việc quan sát những gì người khác làm. Tuy nhiên, không thể thiếu trong kiến trúc của trại Nick. Sẽ là không hợp lý nếu
chính anh ấy là người quyết định sử dụng ý tưởng này ở địa điểm cụ thể đặt ngọn lửa bên trong lều, nhưng trong mô tả thì không rõ chính xác
này. Anh ấy đã mang theo gần hết những vật dụng cần thiết – vải bạt, anh ta đã đặt nó ở đâu. Chúng ta có thể đoán rằng anh ta sẽ đặt nó ở
dây thừng, chăn, vải mỏng… bên mình. Những chiếc chốt anh cắt từ gốc đâu đó gần nhưng không quá gần lối vào lều. Anh ta sẽ cẩn thận dọn sạch
cây. những vật liệu có thể bắt lửa và lan rộng. Có lẽ anh ta đã làm một vòng
tròn bằng đá làm lề lò sưởi.

Anh ta tìm thấy hai cái cây. Một lợi thế là họ ở trên vùng đất
cao ở bìa rừng, nhìn ra đồng cỏ, dòng sông và đầm lầy. Một nơi ẩn náu Anh ấy đã mang theo một cái vỉ nướng để hỗ trợ chảo của mình. Có lẽ
có triển vọng luôn là một nơi tốt, không lộ thiên cũng không hoàn toàn anh ta cũng đã tìm được một khúc gỗ để ngồi nấu ăn.
bị ẩn giấu, không gây ra chứng sợ khoảng trống hay sợ bị vây kín, một Với chiếc đinh đóng vào cây để treo ba lô lên khỏi mặt đất (không
địa điểm mà bạn có thể nhìn thấy mọi người đang đến nhưng vẫn ẩn náu. được thể hiện trong bản vẽ của tôi), chỗ ở của Nick đã hoàn tất. Nó
Mặc dù trên một con dốc nhưng mặt đất giữa những cây được chọn vẫn mang lại hình dạng vật chất cho sự tồn tại của anh ta ở vị trí đó. Nó
bằng phẳng. Ngủ trên dốc không thoải mái lắm. đã xác định được vị trí của anh ấy. Nó cung cấp cho anh một ngôi nhà
tạm thời, một trung tâm cho cuộc sống của anh. Khi anh ấy ở đó, nó sẽ
đóng khung và đóng vai trò như một điểm tham chiếu cho mọi việc anh ấy
Ngủ trên những rễ cây sần sùi cũng không thoải mái lắm, vì vậy làm. Với tư cách là kiến trúc sư của nó, Nick không chỉ cung cấp cho
Nick đã chuẩn bị mặt bằng bằng cách dùng rìu loại bỏ rễ cây. Sau đó, mình một nơi ngủ thoải mái mà anh còn hiểu rõ về vị trí, lãnh thổ của
anh ta lấp đầy các lỗ và khiến nơi này trở nên thoải mái hơn bằng mình. Trại của anh ấy nhấn mạnh sự hiệp thông của anh ấy với thế giới xung quanh.
nhiều lớp chăn. Anh ta đã thay đổi mặt đất, tạo ra một khu vực mà anh (Không có gì ngạc nhiên khi anh ấy cảm thấy hạnh phúc!)
ta có thể nằm tương đối thoải mái.

Chỗ ngủ đã được làm xong. Hầu hết việc tạo dựng địa điểm (kiến trúc) *
Ernest Hemingway – 'Big Two-Hearted River' (1925), trong The Nick Adams
đều bắt đầu bằng những thay đổi trên bề mặt đất. Stories, 1981. Bạn có thể tìm thấy nó trên Internet.
192
RAY MEARS – địa điểm trong cảnh quan
Đây là hai trang trong sổ tay 'PLACE' của tôi (có sẵn tại cách chúng ta tạo nơi trú ẩn trong cảnh quan. Tôi đã vẽ chúng khi xem
simonunwin.com). Chúng chứa đầy những hình vẽ khám phá các lĩnh vực khác nhau 'Bushcraft' (2004) của chuyên gia sinh tồn trên truyền hình Ray Mears.
Tất cả chúng ta đều tạo ra những nơi chốn – những ngôi nhà – cho chính mình khi chúng
ta dành một ngày ở bãi biển (trái). Những ngôi nhà như vậy có thể có nhiều hình
thức khác nhau. Một số không phụ thuộc vào gì hơn ngoài một chiếc khăn – để xác định và
thay đổi bề mặt đất mà chúng ta muốn nằm. Đôi khi chúng ta sử dụng những thứ chúng
ta tìm thấy – lũa, đá, cát…
Nhiều người mang theo bộ dụng cụ tạo địa điểm: tấm chắn gió, lều nhỏ, dù che, ghế
xếp… Khi tạo ra những nơi này, chúng tôi nghĩ đến nhiều thứ khác nhau: chúng ta gần
gũi với người khác như thế nào (một yếu tố sẽ phụ thuộc vào mức độ đông đúc của
bãi biển); mối quan hệ của chúng ta với mặt trời và đường chân trời bên kia biển;
đằng sau lưng chúng ta là gì – cồn cát, vách đá, hang động… Chúng ta cũng có thể nghĩ
về vị trí của mình so với một quán cà phê trên bãi biển gần đó, hoặc với nhà vệ
sinh (nhà vệ sinh, phòng vệ sinh, nhà vệ sinh, WC…). Ngôi nhà chúng ta xây dựng
trở thành điểm tham chiếu cho một ngày bên bờ biển của chúng ta.
Bằng tất cả những cách này, chúng tôi thể hiện sự nắm bắt trực quan của
mình, nếu ban đầu không phức tạp, về ngôn ngữ phổ quát của kiến trúc.
Khi chúng ta bắt đầu nghĩ về việc xây dựng những địa điểm như vậy, ngay
cả khi chỉ trên bãi biển, điều gì đó khác sẽ xảy ra. Chúng ta trở nên tự ý thức.
Chúng tôi cố gắng làm điều gì đó 'đặc biệt'. Và khi đó khả năng trực giác
trôi chảy đó có thể bị mất đi.
Hãy thử điều này cho chính mình. Bắt đầu bằng cách tạo ra một nơi mà bạn
thường đến khi dành thời gian trên bãi biển hoặc cắm trại, như Nick, trong
rừng. Sau đó hãy tự nhủ mình phải có 'Kiến trúc' về nó. Phân tích sự thay đổi.
Liệu nó có tốt không? Hay bạn đã trở nên tự ti?
RAY MEARS – địa điểm trong cảnh quan 193

E XERCISE 16: đáp ứng các điều kiện
Các điều kiện trong đó các địa điểm

được tạo ra thường khiến kiến trúc sư
gặp phải các vấn đề cần giải quyết. Nhưng
chúng cũng có thể là chìa khóa cho sức
mạnh và chất thơ của kiến trúc. Nếu
không có biển thì công trình này sẽ chỉ là một

chiếc ghế khá mộc mạc, một nơi để ngồi, có thể
là một chiếc ngai thô sơ. Nhưng khi
thủy triều thay đổi, nó trở thành nơi ẩn náu
bị bao vây bởi sự không chắc chắn, một nơi mà cô gái đang tiếc nuối.
Không giống như nhiều loại hình nghệ thuật dường như thường tồn tại trong thế giới kín đáo của
riêng chúng, kiến trúc (nếu nó được thiết kế để tạo ra trong thế giới thực) phải luôn tính đến các
điều kiện hiện hành.
Khi bạn tạo mô hình với các khối trên bảng, bạn đã không tính đến các điều kiện thực tế ảnh
1
hưởng đến việc tạo vị trí của bạn. Bạn có thể quan tâm đến hình thức trong một thế giới nhỏ bé
bằng phẳng và khô ráo, tránh xa nắng, mưa, gió, nhiệt độ và sự hiện diện của người thật. (Cũng
rất dễ bỏ qua các điều kiện khi thiết kế bằng phương tiện trừu tượng như vẽ trên giấy hoặc mô
hình máy tính.
Và đó là gốc rễ của nhiều vấn đề và là nguồn gốc của nhiều lời chỉ trích chống lại các kiến trúc
sư.)
Ngay cả ở cấp độ phù du của những bài tập này, việc tạo dựng địa điểm trong thế giới thực
có thể giúp nâng cao nhận thức lâu dài của bạn về các điều kiện ảnh hưởng đến việc tạo dựng địa điểm.
Khi bắt đầu tạo địa điểm trong điều kiện thực tế, bạn có thể tiếp tục cư xử như thể bạn đang ở
trong thế giới nhỏ bé riêng biệt đó và bỏ qua nắng, mưa, gió, nhiệt độ không khí, điều kiện mặt
đất cũng như sự hiện diện của người khác và địa điểm của họ. Hoặc bạn có thể bắt đầu suy nghĩ về
việc làm thế nào việc xây dựng địa điểm của bạn có thể khai thác và giảm thiểu ảnh hưởng của
những yếu tố này. Bạn có thể bắt đầu nghĩ về cách bạn có thể che chắn bản thân khỏi ánh nắng quá
mức, khỏi cơn mưa làm ướt sũng, khỏi gió làm bạn ớn lạnh... cách bạn có thể làm ấm mình trong
điều kiện lạnh giá, cách bạn có thể làm cho mình mát mẻ trong điều kiện nóng bức.. . cách bạn có
thể đối phó với điều kiện mặt đất mềm hoặc gập ghềnh... cách bạn có thể tạo cho mình một chút riêng
tư (ở vị trí của bạn) hoặc cách bạn có thể thu hút sự chú ý đến bản thân nhiều hơn và khiến người
khác dễ thấy bạn hơn. 2
194
3 4 5
Việc tạo dựng địa điểm trong cảnh quan thường được mô tả và thảo
luận dưới dạng nơi trú ẩn và sự sinh tồn. Ở Anh, những nhà thám hiểm trên
truyền hình như Ray Mears (trang 193) biểu diễn ở
chương trình của họ theo nhiều cách khác nhau để tạo ra bivouac theo những cách khác nhau
trường hợp như biện pháp phòng vệ chống lại các yếu tố được liệt kê ở trên.
Mặc dù những nơi bạn tạo ra nhất thiết phải thô sơ, nhưng đây cũng là
những yếu tố được các tòa nhà giải quyết trong suốt lịch sử và thậm chí cả
những tòa nhà phức tạp nhất và tiên tiến nhất ngày nay. Nhưng bạn có thể tự
nhận thức được nguyên tắc khai thác và giảm thiểu các điều kiện bằng cách
tạo ra những không gian nhỏ bằng cách sử dụng những vật liệu đơn giản trong
cảnh quan.
Khi thực hiện bài tập này, điều đầu tiên cần làm là đánh giá
những điều kiện mà bạn mong muốn có được một vị trí. Bạn có muốn giảm thiểu
yếu tố nào không? Có yếu tố nào bạn có thể khai thác không?
Những đánh giá như vậy có thể (nên) ảnh hưởng đến vị trí cụ thể mà bạn
quyết định xây dựng. Ví dụ, ở nơi có khí hậu mát mẻ, bạn có thể chọn một
địa điểm có mái che hơn và hướng về phía mặt trời. Ở nơi có khí hậu nóng
bức, bạn có thể tìm nơi nào đó có bóng cây che mát hoặc đón gió nhẹ.
Bạn có thể hoan nghênh sự riêng tư một phần mà tấm chắn gió mang
Dưới đây là một số ví dụ về những gì bạn có thể thử. Hãy nhớ rằng lại và quyết định đặt một cái khác ở phía bên kia của bạn (mặc dù gió không
các yếu tố cơ bản cần được khai thác hoặc giảm thiểu là nắng, mưa, gió, thổi từ hướng đó) để
nhiệt độ không khí, điều kiện mặt đất và sự hiện diện của người khác. sàng lọc bạn khỏi hàng xóm. Hãy chú ý rằng, trong bản phác thảo ở trên, hai
tấm chắn gió đơn giản này không chỉ có tác dụng che chắn cho một nơi khỏi
Gió dai dẳng đang mặc và có thể làm lạnh cơ thể. gió và ánh mắt của người khác. Ở vị trí như hiện tại, vách đá phía sau bảo
Động vật trên sườn đồi tìm thấy những khoảng không gian được che chở khỏi những cơn vệ phía sau; và họ cùng nhau thiết lập một trục hướng địa điểm ra biển.
gió giật (1, ngược lại). Mọi người cũng có thể làm điều này, nhưng chúng ta cũng có thể
làm chắn gió. Trên bãi biển, bạn có thể đào một cái hố bên cạnh một khúc lũa Hai tấm chắn gió này, được nâng lên thành những bức tường cố định, có thể dễ
lớn (thân cây) để tạo thành một túi không khí tĩnh lặng nơi bạn có thể trốn dàng trở thành một ngôi chùa hoặc một ngôi nhà.
gió (2).
Bạn có thể đã mang theo một tấm chắn gió bằng vải khi đi biển, bên
cạnh đó bạn có thể ngồi tránh gió (3, ở trên).
Thử nghiệm xem tác dụng có lợi của việc chắn gió kéo dài đến mức nào.
Cái túi không khí tĩnh lặng mà nó trú ẩn lớn đến mức nào?
Bạn cần ngồi gần nó bao nhiêu để tránh gió?
Cũng xem xét việc chắn gió liên quan đến các yếu tố khác như thế nào
Những ngôi nhà đầu tiên được các nhà khảo cổ tìm thấy, chẳng hạn như ở
chẳng hạn như mặt trời và những nơi của người khác.
thành Troy, bao gồm hai bức tường song song với bức tường cuối và bức tường ô cửa.
Tùy theo vị trí của mặt trời (4 và 5), bạn có thể thấy mình đang ngồi Đúng vậy, những bức tường này đã đỡ lấy mái nhà che chở. Nhưng chúng cũng giống
như những tấm chắn gió trên bãi biển, mang lại sự riêng tư và tránh gió. (Xem
được che chắn gió dưới ánh nắng đầy đủ hoặc trong bóng râm. Những điều này
thêm chương về 'Những bức tường song song' trong Phân tích kiến trúc: Ngôn ngữ
tạo ra những hoàn cảnh khác nhau.
phổ quát của việc tạo dựng địa điểm.)
BÀI TẬP 16: ứng phó với điều kiện 195

Ngoài ra, nếu bạn đang nóng Ở vùng nhiệt đới, bạn có thể muốn và Vào mùa đông, bạn có thể muốn bao bọc
điều kiện ẩm ướt, bạn có thể muốn che mưa và nắng, để nơi ở của bạn đón gió trong khi đồng hoàn toàn nơi ở của mình… mặc dù bạn sẽ cần
thời mở nơi ở để làm mát, che nắng cho nó. phải cân nhắc xem khói từ đám cháy sẽ đi đâu.
những cơn gió nhẹ.
Bạn cũng sẽ phải đối phó với các điều
kiện mặt đất. Trên nền đất lầy lội (nếu bạn
không thể chọn một nơi khô ráo hơn để làm
chỗ ở), bạn có thể xây một nền bằng gỗ để
làm nơi trú ẩn.
Bạn có thể chỉ muốn ra khỏi ánh nắng Trong điều kiện lạnh và ẩm ướt, có
mặt trời. thể bạn sẽ muốn che mưa và gió. Và
có thể đốt lửa.
Hoặc nếu bạn cần tạo một nơi khi cảnh
quan của bạn bị ngập lụt, thì
bạn có thể phải xây dựng một nền tảng (như
người dân Bihar đã phải làm trong trận lũ lụt
của năm 2008).
Hãy chú ý cách các cấu trúc đơn giản
này kết hợp việc đóng khung một địa điểm (để
điều chỉnh một người) với việc phản hồi lại
điều kiện và hình học của việc chế tạo.
Hoán vị của ba thừa số này có lẽ là vô hạn.
196
Các yếu tố điều hòa có rất nhiều loại… không chỉ riêng
nắng, gió, mưa, địa hình, con người khác…
Ví dụ, trong một số trường hợp, bạn có thể cần bảo vệ bản
thân, không phải trước con mắt của người khác mà là sự chú ý của
động vật săn mồi. Bạn có thể bao quanh nơi ở của mình bằng những
cành cây có gai, tạo cho mình một vòng tròn nơi mà các mối đe dọa
không thể xâm nhập.
Cô gái bán táo (trang 6) phản ứng bằng trực giác với các điều
kiện: vị trí cổng vườn nhà mình, lối đi bộ, gốc cây, vòng tròn
bóng mát…
Cư dân của ngôi nhà này (bên dưới và trên trang 50) cũng
làm điều gì đó tương tự, phản ứng với ô cửa và bóng cây.
Nếu chúng ta là người vô gia cư, chúng ta phải tạo chỗ cho mình
trong thành phố để ngủ qua đêm (bên dưới). Sự sống sót có thể phụ
thuộc vào việc tìm được nơi nào đó được che chắn - ví dụ như đường hầm - và
Trên đây là loại trại mà thợ săn Masai làm từ những cành giảm bớt cái lạnh của mặt đường cứng bằng bất kỳ vật liệu mềm và
cây nhọn để bảo vệ bản thân khỏi động vật qua đêm (xem thêm trang cách nhiệt nào chúng ta có thể tìm thấy. Chúng tôi thậm chí có thể cố gắng
chặn gió lùa bằng thành hộp các tông:
79). Hãy chú ý cách nó được neo vào cây và có một lò sưởi ở
trung tâm vòng tròn vị trí của nó. Một lùm cành khép kín ô cửa và
hoàn thiện vòng tròn bảo vệ. Những ví dụ như vậy, mặc dù phù hợp
với hoàn cảnh cụ thể của các khu vực cụ thể, vẫn minh họa khía
cạnh quan trọng của việc tạo lập địa điểm – mong muốn về an ninh.
Những ví dụ này chỉ minh họa một vài trong số rất nhiều
cách mà việc tạo địa điểm có thể đáp ứng với các điều kiện. Bạn
phải suy nghĩ về những điều kiện cụ thể đang thịnh hành ở nơi bạn
đang đảm nhận vị trí của mình.
Khi bạn đã thực hiện bài tập này ở nông thôn, bạn cũng có
thể muốn nghĩ đến việc thực hiện lại nó ở môi trường thành phố,
nơi bạn cần tính đến hoặc tận dụng các yếu tố khác như công
trình kiến trúc hiện có, cây xanh đường phố, v.v.
BÀI TẬP 16: ứng phó với điều kiện 197

TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: đáp ứng các điều kiện
Tìm và vẽ một số ví dụ về các tòa nhà kiên cố hơn nơi các điều kiện
ảnh hưởng đến hình thức.
Có lẽ trong thời gian qua, các kiến trúc sư, đặc biệt là trong
cái gọi là xã hội 'truyền thống', đã dễ dàng nhạy cảm hơn với các
vấn đề và khả năng tinh tế của các điều kiện mà họ đang xây dựng. Chi
phí, quyền sở hữu tài sản, kiểm soát quy hoạch, các phương tiện và
quy ước trừu tượng trong thiết kế đều có âm mưu gây khó khăn cho
việc duy trì sự đánh giá nhạy cảm về các đặc điểm của địa điểm: thời
tiết, tính chất của mặt đất, sự liền kề của người khác và các tòa
nhà , tầm quan trọng của những cái cây cụ thể, v.v. Đặc biệt là trên
máy tính cũng như trên giấy, việc thiết kế trước rồi áp dụng lên
trang web sau này rất hấp dẫn. Từ quan điểm của khách hàng, điều này
cũng là một cách nhanh hơn để đạt được một dự án. Phân tích trang
web cần có thời gian…; lý tưởng nhất là một năm, để xem vị trí thay
đổi như thế nào theo mùa. Kiến trúc truyền thống có ưu điểm là phát
triển qua nhiều năm, thậm chí nhiều thế kỷ.
Mặc dù vậy, việc đáp ứng các điều kiện vẫn là yếu tố quan
trọng cần cân nhắc trong thiết kế kiến trúc ở mọi quy mô, từ dự án
Những ngôi nhà troglodyte ở vùng Cappadocia của Thổ Nhĩ Kỳ được chạm khắc
nhỏ nhất đến dự án lớn nhất. Một số kiến trúc sư dường như ít lo vào những đỉnh núi đá hình nón đặc biệt.
lắng về điều đó hơn những người khác. Chắc chắn đó không phải lúc Kiến trúc khai quật này chỉ có thể thực hiện được nhờ vào độ mềm của đá (tro
núi lửa bị nén) và hình học của các hình nón. Kiến trúc cũng có thể đáp ứng với
nào cũng là một vấn đề dễ dàng. Nhưng đôi khi chính sự đáp ứng với
hoàn cảnh thay đổi, với các phòng được khai quật bổ sung khi cần thiết.
các điều kiện đã tạo nên sự khác biệt cho kiến trúc.
Những người xây dựng các tu viện Meteora ở miền bắc Hy Lạp đã tận dụng những Các bộ lạc Anasazi ở khu vực ngày nay là Colorado đã xây dựng toàn bộ thành phố
cột đá xuất hiện tự nhiên để làm cho nơi trú ẩn tâm linh của họ gần gũi hơn với dưới bóng râm và nơi trú ẩn của những vách đá khổng lồ nhô ra ở Mesa Verde.
Chúa. Quá trình khó khăn của Ở đây cũng vậy, kiến trúc không thể giống ở những nơi khác.
xây dựng ở những vị trí khó tiếp cận như vậy là một hình thức thờ cúng. Khu vực này hiện là Công viên Quốc gia và Di sản Thế giới được UNESCO công nhận
Kết quả là các tu viện cũng được đảm bảo an toàn hơn trước những kẻ làm điều ác. Địa điểm… một trạng thái bảo vệ kiến trúc ấn tượng này (nhưng cũng có tác dụng
Kiến trúc đáp ứng và khai thác các điều kiện. Nó sẽ không giống nhau trên mặt đất ngăn cản các kiến trúc sư tương lai mô phỏng nó bằng cách tận dụng địa hình
bằng phẳng không có gì đặc biệt. tương tự).
198
phần
Casa del Ojo de Agua ở Mexico* (ở trên), được Bảo tàng Nghệ thuật Louisiana ở Đan Mạch (những
thiết kế bởi Ada Dewes và Sergio Puente vào năm 1950, bên dưới) được thiết kế bởi Vilhelm
năm 1985, là một ngôi nhà nhỏ Wohlert và Jørgen Bo để tận dụng cả các tòa nhà
sử dụng địa hình, bầu không khí và thậm chí cả hiện có và cảnh quan công viên. Nó tạo ra
tiếng chim hót ở khu vực này để tạo nên một bài một con đường giữa những hàng cây, mà đỉnh
thơ kiến trúc không thể giống ở bất kỳ nơi nào cao là một sân thượng có tầm nhìn ra biển đến
khác. Thụy Điển.
kế hoạch
Thiết kế năm 1988 của Sverre Fehn dành cho một căn hộ nhỏ
phòng trưng bày nghệ thuật tại Verdens Ende

(Nơi tận cùng thế giới) ở Na Uy đã khai thác
'những bức tường song song' được bao bọc bởi
một khe hở tự nhiên trên đá. Trong tất cả công
việc của mình, Fehn nhận thức sâu sắc về sự

đóng góp của địa điểm, địa hình có thể (nên) có ảnh
hưởng hình thành đến kiến trúc như thế nào. Nhìn thấy
đoạn trích dẫn dưới đây.
'Đất là kiến trúc sư của những tòa nhà

của tôi; cách mà tòa nhà được bố trí trong cảnh
quan mang lại cho dự án sự chính xác… Kiến
trúc sư tìm thấy kiến trúc với sự trợ giúp của Bài học cần ghi nhớ trong tâm trí thiết kế của bạn là bạn phải luôn cởi mở với
thiên nhiên. Có một thời, nỗi sợ hãi của con
những khả năng mà trang web của bạn có thể mang lại cũng như những thách thức mà nó đặt
người đã đặt cảnh quan vào một vị trí cao quý
hơn nhiều, vì nỗi sợ hãi buộc phải tìm kiếm
ra. Kiến trúc có thể tồn tại trong chân không (dễ dàng trong thế giới máy tính) nhưng nó
sự an toàn qua các đường nét của địa hình. có những chiều kích phong phú hơn nhiều khi nó bao gồm, bao trùm, tận dụng được vị trí của nó.
Ngày nay… (chúng ta) học cách đọc vùng đất chủ
yếu liên quan đến các thuật ngữ thẩm mỹ và lịch
sử.' Xem thêm chương về 'Sử dụng những thứ có sẵn' trong Phân tích Kiến trúc: Ngôn ngữ phổ quát của việc tạo dựng địa điểm.
*
Sverre Fehn, trích dẫn trong Per Olaf Fjeld – Sverre Fehn: Và đối với Casa del Ojo de Agua, hãy xem thêm Hai mươi lăm tòa nhà mà mọi kiến trúc sư nên hiểu.
Mô hình suy nghĩ, 2009.
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: đáp ứng các điều kiện 199
E XERCISE 17: tạo khung không khí
Cố gắng tạo ra một nơi có bầu không khí đặc
biệt.
Việc tạo dựng địa điểm thường gắn liền
với việc thiết lập, đóng khung, gói gọn một sự
thay đổi trong bầu không khí, theo nghĩa đen
hoặc nghĩa bóng. Mục đích của bất kỳ nơi trú ẩn Du khách trong cái nóng sa mạc Gobi Ngâm mình trong nước – lễ rửa tội –
đơn giản nào là gói gọn một khối không gian sẽ cho đá vào lửa rồi đắp đất được coi là một nghi lễ quan trọng để bắt đầu
vẫn ấm áp khi bên ngoài lạnh hoặc có thể mát mẻ trên chúng để cung cấp một chiếc giường ở ngoài và thanh tẩy ở một số nước.
khi bên ngoài nóng, yên tĩnh khi bên ngoài có trời (ở trên) sẽ giữ ấm qua tôn giáo. Một bể hoặc hố chứa đầy nước trên mặt
gió, khô ráo khi bên ngoài ẩm ướt, riêng tư khi đêm lạnh. đất (bên dưới) tạo ra một bầu không khí đặc
bên ngoài trời mưa gió. công cộng. Đây là những Nhưng các địa điểm (bao gồm cả những địa biệt. Đắm mình trong phông chữ như vậy là một
điều cơ bản (thực tế) điểm bạn thực hiện cho bài tập này) có thể đóng khung trải nghiệm đặc biệt, một trải nghiệm dường
những loại bầu không khí khác nhau nữa, và theo như thúc đẩy sự thay đổi trong trạng thái cuộc
mục đích của bất kỳ ngôi nhà. Ví dụ, một lều những cách khác nhau. Việc tạo địa điểm có thể sống của bạn.
tuyết bao quanh không khí được làm ấm bởi cơ kích thích sự khéo léo. Các nhà nhân chủng học
thể của những người cư ngụ trong đó và có lẽ thế kỷ 19 đã ghi lại các bộ lạc thổ dân Úc xây
cả bởi một ngọn nến duy nhất. dựng những bệ che nắng phức tạp đặt trên những
ngọn lửa nhỏ đầy khói để họ có thể nghỉ ngơi
dưới ánh nắng nóng mà không có côn trùng.
kế hoạch
Trên khung cảnh lộng gió của Quần đảo
Shetland, những người nông dân xây dựng 'mụn
cây'...
Một số bộ lạc người Mỹ bản địa, như một
phần của nghi lễ tẩy rửa, đã xây dựng các nhà

phần
nghỉ đổ mồ hôi (như phòng tắm hơi ở Scandinavia).
Hơi nước đổ lên đá nóng sẽ bị giữ lại bên Bầu không khí được gợi lên bởi việc tạo
trong một nơi trú ẩn đơn giản được bọc bằng dựng địa điểm có thể liên quan đến các giác quan
da động vật. Trải nghiệm bầu không khí này và cảm xúc cũng như khứu giác, nhiệt độ, vị giác,
những tác động của nó lên cơ thể được coi là xúc giác… Các địa điểm hầu như luôn có tác động
sự chữa lành cả về thể chất lẫn tinh thần. tâm lý đối với những người
trải nghiệm chúng. Thường những tác động này là
tầm thường và trần tục. Nhưng họ cũng có thể
... đó là các thùng nhỏ được xác định đặc biệt và mạnh mẽ. Hầu hết các công trình tôn
bởi những bức tường đá gồ ghề, ngăn chặn những giáo, thuộc mọi tín ngưỡng, đều nhằm mục đích
cơn gió liên tục và bẫy ánh sáng mặt trời, chứa tạo ra một bầu không khí tâm linh sẽ khơi dậy
không khí tĩnh lặng và ấm áp bên trong cảm giác tôn kính ở những người bước vào.
cây thức ăn chăn nuôi cho động vật sẽ phát triển họ. Nếu thành công, bầu không khí đó có thể
nhanh hơn so với khi chúng bị phơi nhiễm được coi/gọi là 'sự hiện diện của thần thánh'.
mặt đất mở.
200
Thổ dân Úc có thể làm một 'lều tuyết' từ cành cây để cách ly một các giáo đoàn trong các buổi lễ, chúng bao hàm tinh thần thiêng liêng của
chàng trai chuẩn bị trải qua nghi lễ nhập môn. Nếu bạn là người đơn độc tôn giáo. Ngay cả một nhà nguyện nhỏ ở vùng nông thôn rộng mở cũng có thể
bên trong, trước những người khác bên ngoài, thì cấu trúc như vậy chứa chứa đựng và tạo nên bầu không khí thiêng liêng.
đựng bầu không khí cô lập đến đáng sợ. Kiến trúc đưa người bắt đầu rời Những nơi thường đóng khung những điều thiêng liêng. Ngay cả khi
khỏi bộ tộc trước khi trả lại anh ta với sự sẵn sàng thay đổi trạng không có tòa nhà vật chất, chúng vẫn có thể chứa đựng một bầu không khí
thái, có thể từ trẻ em thành người lớn. Việc tạo dựng địa điểm có một thiêng liêng. Khi bắt đầu bi kịch Oedipus của Sophocles tại Colonus, vị
vai trò quan trọng trong các nghi thức chuyển tiếp (một thuật ngữ mà vua tự mù Oedipus và con gái Antigone của ông đã đến được Colonus trong
bản thân nó hàm ý một ẩn dụ về kiến trúc). tầm mắt của thành phố Athens xa xôi. Sau chuyến đi, họ tìm cách nghỉ
ngơi trong một khu rừng mà họ cảm thấy là thiêng liêng.
Như chúng ta đã thấy, các nhà nhân chủng học thế kỷ 19 đã ghi lại Ngay sau đó, họ được người dân địa phương cảnh báo rằng họ không được
những thổ dân tạo ra những biểu tượng vật tổ về các vị thần động vật và ở lại nơi họ đang ở vì nơi đó thực sự được dành riêng cho một vị thần.
bảo vệ họ khỏi tầm mắt bằng những tấm chắn bằng bút lông, xác định một (Xem thêm trang 168.)
nơi thấm đẫm tinh thần của thần linh. Hầu hết các tôn giáo đều làm những Hình vẽ dưới đây cho thấy cách bố trí sân khấu cho vở kịch của
điều tương tự. Nhà thờ không chỉ là nơi trú ẩn Sophocles. Ngay cả trong môi trường nhân tạo này, nơi này tạo nên sự
hiện diện được cảm nhận của vị thần;
tinh thần của thần xác định nơi này. Antigone và cha cô bị đóng khung
trong vầng hào quang của nơi này, cách ly với những người dân địa
phương đang đứng xung quanh.
Có lần chúng tôi làm một bài tập trong đó học sinh được yêu cầu sắp
xếp các địa điểm trong không gian của một trường kiến trúc. Một nhóm
nhập một đống cành cây vào và tiến hành xây một mái vòm rời, hở ở
phía trên. Nó được mệnh danh là 'twigloo'. Nó có một ô cửa nhỏ để một Trong dàn dựng vở kịch của Sophocles, sự hiện diện cam chịu của Oedipus
học sinh bò qua. Chúng tôi có thể nhìn thấy anh ấy bên trong qua là một nơi trong một nơi trong một nơi trong một nơi trong một nơi.
những khoảng trống trong cấu trúc cành cây. Tôi hỏi, 'Làm thế nào Theo thứ tự đó là: Vòng hiện diện cá nhân của Oedipus; nằm trong
bạn có cảm thấy bên trong không?' Anh ấy thừa nhận rằng anh ấy cảm thấy (về mặt tâm lý) phạm vi khu rừng thiêng; đây là sân khấu thiêng liêng dành cho nhà
khó chịu. Chúng tôi thường nghĩ căn phòng giam như thế này là nơi hát (phụ) được hoàn thành bởi 'khán giả' của dàn đồng ca vở kịch và
trú ẩn để chúng tôi có thể ẩn náu, nhưng vì hàng rào cành cây lỏng 'Người đồng hương', người bảo họ rời khỏi vòng tròn thiêng liêng
lẻo và anh ấy bị bao vây bởi một đám học sinh đang nhìn chằm chằm, của khu rừng; sau đó là giai đoạn thực tế; trong rạp hát thực tế nơi
anh ấy cảm thấy mình đã trở thành đối tượng bất đắc dĩ của sự chú ý. chúng ta là thành viên của khán giả thực tế. Điều này tạo ra vòng tròn
Kiến trúc đã tạo ra một bầu không khí tự giác. thiêng liêng của riêng nó – vương quốc thiêng liêng của kịch.
BÀI TẬP 17: sắp xếp bầu không khí 201

TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: vẽ các địa điểm của bạn
Vẽ những địa điểm bạn đã thực hiện trong phong cảnh. Nếu bạn đang thực hiện Vẽ thực sự là một loại hình nghệ thuật theo đúng nghĩa của nó. Nhưng
bài tập này với bạn bè, hãy vẽ bài tập của họ. Bạn có thể vẽ các địa điểm đối với một kiến trúc sư, nó là một công cụ phục vụ việc tạo dựng địa điểm.
khi bạn nhìn thấy chúng bằng mắt, như thể bạn đang chụp ảnh chúng. Hoặc bạn Kiến trúc sư sử dụng bản vẽ nhưng mục đích cuối cùng là áp dụng trí tưởng
có thể muốn thay đổi quan điểm của mình một chút để có thể thể hiện vị trí tượng để thay đổi thế giới thực tế, hoặc ít nhất là một phần nhỏ của nó.
của mình ở khía cạnh tốt hơn và có thể thể hiện các mối quan hệ (bên dưới). Bãi đá trong rừng có thể được vẽ thành mặt bằng và mặt cắt (đối
diện). Vẽ phần phía trên sơ đồ, có cùng tỷ lệ và hướng về hướng thích hợp
Nhưng điều quan trọng nhất là bạn phải vẽ các vị trí đúng như trong sao cho hai bản vẽ có thể được đọc cùng nhau nhằm gợi lên sự hiểu biết ba
tâm trí của bạn - điều này chịu trách nhiệm về hình thức của chúng. chiều về địa điểm trong tâm trí người nhìn vào bản vẽ. Cố gắng vẽ chính xác
Là một kiến trúc sư, bạn phải có khả năng nhìn và hiểu tất cả về những nơi nhất có thể về kích thước và vị trí của các yếu tố quan trọng nhất của địa
bạn thiết kế và xây dựng, không chỉ chúng trông như thế nào từ bên ngoài điểm bạn đang vẽ. Bạn có thể thực hiện việc này bằng mắt hoặc thực hiện các
hay bên trong. Các bản vẽ quan trọng nhất trong việc thiết kế và thể hiện phép đo. Nếu bạn có bên mình, hãy sử dụng thước dây, nhưng bạn không cần
các địa điểm là mặt bằng và mặt cắt. Đây là những bức vẽ của tâm trí chứ phải quá chính xác. Những thứ khác (chẳng hạn như cành và lá của cây) không
không chỉ của đôi mắt; đây là những hình vẽ minh họa khái niệm cần phải chính xác.
tổ chức không gian (cấu trúc trí tuệ) của tác phẩm chứ không chỉ là hình
thức trực quan của nó.
Bạn có thể vẽ địa điểm của mình theo cách hình ảnh (như ở đây)
nhưng bạn nên cố gắng làm rõ địa điểm đó hoạt động như thế nào về
mặt không gian. Đối với bài tập này, nhiệm vụ của bạn không phải là
tạo ra một bức tranh đẹp hay một mẫu màu sắc trừu tượng bắt mắt
(mặc dù không ai ngăn cản bạn làm điều đó). Ở đây trọng tâm là
làm rõ việc tạo địa điểm để người khác có thể hiểu được (gia
sư, khách hàng của bạn…). Bản vẽ của bạn phải phục vụ cho mục đích đó.
202
phần
kế hoạch
Vẽ các địa điểm thực trong sơ đồ và mặt cắt, đặc biệt nếu bạn đã Thử chỉ vẽ lại nội dung địa hình trong bản vẽ của mình - là công cụ giúp
bạn tự thiết lập những địa điểm đó, những gì đã có trước khi bạn đến cũng là điều tốt - và vẽ các cách thực hành khác nhau để hình dung ra
thiết kế mới thông qua phương tiện vẽ bằng cách sử dụng trang web đó và biến nó thành một địa điểm. Sau đó có lẽ bạn có thể (bút chì hoặc máy
tính). hãy quay lại (nếu có thể) và thử thiết kế mới vẽ của bạn trên thực tế.
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: vẽ các địa điểm của bạn 203
Như được đề xuất ở trang 304 của cuốn Phân tích kiến trúc: Ngôn
ngữ phổ quát của việc tạo dựng địa điểm (gần mặt trước của các ấn bản
trước đó), bạn sẽ thấy rằng một mảnh giấy vuông được đặt
dưới tờ giấy vở của bạn rất hữu ích để giúp bạn kiểm soát vị trí và tỷ lệ
của bản vẽ. (Hãy chọn cuốn sổ tay của bạn sao cho giấy không quá dày cũng
không quá trong suốt.
Ví dụ, giấy mực có thể quá dày để có thể nhìn thấy lớp lót hình vuông.)
Giấy vuông cũng hữu ích để giữ cho các ghi chú của bạn gọn gàng và tạo
bóng cho các khối đất, v.v. Đáng ngạc nhiên là nó rất hữu ích trong việc
vẽ không đều như cũng như những nơi thường xuyên. Và trong các phần vẽ,
nó nhắc nhở bạn liên tục về độ ngang (thô) của mặt đất và
độ thẳng đứng của trọng lực. Nó cũng giúp bạn vẽ một đường chân trời
Nếu bạn đang vẽ một địa điểm mà bạn đã tạo ra trên một cái cây thì thẳng và bằng phẳng.
có lẽ cần phải chính xác hơn một chút về một số nhánh quan trọng nhất (ở Bạn phải hiển thị những gì bạn có thể nhìn thấy trong nền.
trên). Đừng vẽ nền này theo phối cảnh mà ở cùng một tỷ lệ. Bối cảnh cung cấp
Hiển thị cấu trúc của các yếu tố bạn đã xây dựng để xác định và thông tin về đặc điểm của vị trí địa điểm bạn đã tạo và mối quan hệ của nó
đóng khung địa điểm của mình. Phần này đặc biệt hữu ích với môi trường xung quanh.
cho việc này, nhưng hãy cố gắng thực hiện nó theo kế hoạch.
Hãy chính xác về những thứ cần sự chính xác và sơ sài về những thứ
khác (chẳng hạn như ngọn cỏ). Mặt đất là một yếu tố thiết yếu của tất cả
các kiến trúc trên mặt đất, vì vậy hãy dành cho tất cả các phần của bạn
một phần mặt đất thích hợp (được tô bóng?) làm nền cho công trình của
Việc căn chỉnh các thành phần của vị trí của bạn giữa mặt cắt và mặt
bạn. Trong sơ đồ, bạn có thể biểu thị độ dốc của mặt đất bằng cách sử bằng là điều quan trọng. Điều quan trọng nữa là phải thể hiện được
dụng bóng hoặc đường uốn lượn. Một số chú thích có thể hữu ích, có thể những gì có thể nhìn thấy được từ hậu cảnh. Ở đây chỉ có phần cồn cỏ
hoàn thiện phần đất nơi đặt lò sưởi và chỗ ngồi. Nhưng điều
để chỉ ra vị trí của mặt trời, biển hoặc hướng gió. Bạn cũng có thể muốn
quan trọng là phải thể hiện được phần sau của cồn cát trong mặt
bao gồm một người để cho thấy địa điểm đó có thể được sử dụng như thế cắt. Tìm hoặc phát triển các cách thông thường để vẽ các khía cạnh
không dễ vẽ của địa điểm của bạn: chẳng hạn như độ dốc của mặt đất
nào và cũng để mang lại cảm giác về quy mô.
trong sơ đồ (được biểu thị ở đây bằng các đường nguệch ngoạc);
hoặc lối vào (được hiển thị ở đây bằng một mũi tên).
204
Bối cảnh của địa điểm của bạn là một thành phần thiết yếu tạo nên
bản sắc của địa điểm đó (ở trên). Dù bạn biết bối cảnh là gì nhưng điều đó
vẫn chưa đủ; bạn cũng nên thể hiện nó trong bản vẽ, kế hoạch và đặc biệt
là các phần của mình. Hãy hào phóng với số lượng ngữ cảnh bạn hiển thị
trong phần của mình. Bối cảnh là một phần quan trọng trong câu chuyện về
địa điểm của bạn. Trong rừng, câu chuyện về nơi ở của bạn có thể bị giới
hạn trong một khu vực khá nhỏ
được bao bọc bởi cây cối, nhưng trên bãi biển, có khả năng vị trí của bạn Nếu ý tưởng chính về địa điểm của bạn là liên quan đến mối quan hệ với
đường chân trời, thì hãy thực hiện một bức vẽ minh họa ý tưởng đó (theo cách
sẽ liên quan đến đại dương và đường chân trời xa xôi theo một cách nào đó.
mạnh mẽ hơn những gì có thể thực hiện bằng lời nói).
Bản vẽ của bạn nên truyền đạt mối quan hệ này. Bạn có thể muốn vẽ phần của
mình ở hai tỷ lệ khác nhau – một tỷ lệ hiển thị chi tiết về địa điểm của Bản vẽ là cầu nối giữa trí tưởng tượng kiến trúc của bạn và việc
bạn ở gần và một tỷ lệ hiển thị mối quan hệ của địa điểm của bạn với cảnh tạo dựng địa điểm trong thế giới thực. Trong bài tập này, bạn đã đi theo
quan rộng hơn. một hướng qua cây cầu đó – từ việc tạo ra một địa điểm trong thực tế cho
Thông qua thực hành, bạn nên cố gắng đạt được trạng thái tinh thần đến việc vẽ nó ra giấy. Thông thường, trong quá trình học kiến trúc và sự
mà bạn thực sự thích thú với trải nghiệm vẽ, cảm giác thích thú khi tạo dấu nghiệp chuyên môn của mình, bạn sẽ thực hiện hành trình đó theo hướng
ấn, chẳng hạn như bằng bút chì trên một tờ giấy. Bạn nên phân biệt loại ngược lại - từ vẽ đến tạo dựng địa điểm. Nhưng hy vọng rằng sau khi thực
bút chì nào, loại chì nào, loại giấy nào... phù hợp với bạn và công việc hiện bài tập này, bạn sẽ có nhiều khả năng nhớ được tầm quan trọng bao
đang làm. Bạn nên tận hưởng thời gian dành cho việc tô bóng đều một tông quát của vị trí thiết kế và sẽ ý thức được thực tế cuối cùng của những
màu hoặc vẽ một cái cây. địa điểm mà trí tưởng tượng của bạn hình dung ra. Sẽ không có gì là xấu
nếu bạn tự chăm sóc mình lặp lại bài tập này định kỳ… năm tới… sau mười
Cũng hãy nhớ rằng nếu thời gian là một yếu tố trong địa điểm của bạn năm nữa… năm mươi năm nữa…
- thì cũng có thể như vậy - bạn có thể tập hợp một chuỗi các bức vẽ lại
làm bảng phân cảnh. (Xem trang 214.)
TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: vẽ các địa điểm của bạn 205
MẶT BẰNG BẢN VẼ
Ngay cả khi có sẵn phần mềm mô hình hóa máy tính phức tạp và
quyến rũ, việc có thể vẽ ra các kế hoạch và phần rõ ràng và dễ
hiểu là điều cần thiết để suy nghĩ như một kiến trúc sư. Kỹ
năng này rất quan trọng trong việc giao tiếp với người khác và
rất quan trọng đối với việc phát triển ý tưởng và thiết kế.
Kiến trúc nên được miêu tả không chỉ như nó xuất hiện
trước mắt mà còn như nó xuất hiện trong tâm trí. Trong cuốn
sách Tên tôi là đỏ (1998), Orhan Pamuk mô tả những bức tranh
thu nhỏ truyền thống. Ông đánh đồng cách các kiến trúc sư vẽ
với cách mà Allah nhìn thế giới và mọi thứ trong đó.* Ông mô
tả một phần giống như vẽ một tòa nhà như thể bị dao cạo cắt
xuyên qua, với mọi thứ bên trong và bên ngoài được hiển thị.
Các bức vẽ trên trang này, về tôi đang ngồi trong phòng
làm việc, được thực hiện theo cách truyền thống bằng bút chì
trên giấy, nhưng các nguyên tắc áp dụng cho bất kỳ phương tiện
nào bạn sử dụng. Ngày nay, tôi thực hiện phần lớn các bức vẽ của
mình bằng bút cảm ứng trên màn hình máy tính hoặc máy tính bảng
(Wacom và iPad) trong phần mềm đồ họa (Adobe Photoshop và Adobe
Fresco). (Tôi vẫn tận hưởng niềm vui thú khi vẽ bằng bút chì
trên giấy, nhưng vẽ trên máy tính có những ưu điểm khác biệt:
nó cho phép sử dụng 'lớp'; và giúp việc xóa, chỉnh sửa, lặp lại,
phản chiếu và chia tỷ lệ nhanh hơn và dễ dàng hơn nhiều.)
Bạn có thể vẽ một bức tranh bên ngoài ngôi nhà hoặc một
căn phòng bên trong; nhưng nếu bạn vẽ một phần và một sơ đồ bạn
có thể hiển thị bên trong và bên ngoài cùng một lúc. Bạn có thể chỉ
ra mối quan hệ của chúng với nhau thông qua cửa sổ và cửa ra vào,
dưới tán cây và trên hàng rào. Bạn cho thấy nó hoạt động như thế
nào chứ không chỉ là nó trông như thế nào. Trong một 'Platonic' ('thiết kế')
phần và sơ đồ (xem trang 209) bạn hiển thị tất cả những thứ
bạn có thể nhìn thấy ở hậu cảnh (tường và sàn phía xa) nhưng
không có công trình nào. Trong phần và sơ đồ 'xây dựng', bạn
không thể hiện những thứ đó nhưng bạn thể hiện sự kết cấu của
vật liệu và các bộ phận của các bộ phận vững chắc của tòa nhà.
Các hình vẽ trên trang này là 'Platonic'.
Sơ đồ và mặt cắt là nơi cư trú của các ý tưởng về không gian,

tổ chức, tạo địa điểm của kiến trúc. Các bản vẽ phải được
trình bày một cách phối hợp để chúng có thể được đọc cùng nhau. * Xem trang 271 của Phân tích kiến trúc: Ngôn ngữ phổ quát của việc tạo
Cố gắng đặt phần ngay phía trên kế hoạch, ở cùng một tỷ lệ. dựng địa điểm.
206
Nhà hát
Lập kế hoạch phác thảo và các phần của những nơi bạn
ghé thăm. Các địa điểm trong cảnh quan có mối quan hệ quan
trọng với bối cảnh rộng hơn của chúng. Bản vẽ của bạn, đặc
biệt là phần, sẽ thể hiện điều này. Trong trường hợp nhà hát
Hy Lạp tại Segesta trên đảo Sicily (ở trên và bên trái), bạn
có thể vẽ một phần qua một dải cảnh quan rộng để minh họa mối
quan hệ giữa nhà hát và những ngọn núi xung quanh (ở trên).
Rạp hát thực tế có thể khá nhỏ trong bản vẽ như vậy nhưng
bạn có thể vẽ một phần khác với tỷ lệ lớn hơn để thể hiện
hình dạng của nó (trái).
Chỗ ngồi dưới gốc cây (ở Tenby, phía tây nam xứ Wales)
được hiển thị trong hình vẽ ở phía dưới bên trái là một nơi
Cố gắng vẽ nhiều nhất có thể để có thể 'kể câu chuyện' về địa điểm
dễ chịu để ngồi, nhưng bạn sẽ không kể toàn bộ câu chuyện -
một cách đầy đủ nhất có thể. Ví dụ, câu chuyện về nhà hát Hy Lạp
vị trí của nó trên đỉnh vách đá với tầm nhìn bao quát biển
cổ đại này tại Segesta trên đảo Sicily không chỉ là hình thức ba
khi tiếp xúc với thị trấn nhộn nhịp... – nếu bạn không vẽ một
chiều trực tiếp của nó; đó là về mối quan hệ của nó với cảnh quan
rộng lớn hơn. Và vì vậy tôi đã thực hiện một bức vẽ – một phần phần hào phóng. Bạn phải là người đánh giá mức độ thể hiện
cảnh quan hoặc địa điểm – để cố gắng truyền đạt mối quan hệ đó. để kể câu chuyện có liên quan về địa điểm của bạn một cách đầy đủ.
Có lẽ trong bức vẽ này tôi chưa thể hiện đủ tầm nhìn xa từ
chỗ ngồi đến đường chân trời, xuyên qua đại dương với những
chiếc thuyền buồm.
chỗ ngồi dưới gốc cây Thực hiện các bài tập như thế này là một phần quan
trọng trong việc học ngôn ngữ phổ quát của việc tạo dựng địa
điểm – kiến trúc. Nó tương đương với việc đứa trẻ lặp lại
điều gì đó mà cha mẹ nó nói, và từ đó đồng hóa cấu trúc lời
nói và ý nghĩa ngữ nghĩa đó vào vốn từ vựng và sự trôi chảy của chính nó.
Bạn càng vẽ nhiều những địa điểm bạn trải nghiệm trong thế giới
thực, bạn sẽ càng thấy rằng mình tận dụng những ký ức tổng hợp này
trong tác phẩm thiết kế của riêng mình. Bạn tìm thấy những điều mới
để “nói” cho chính mình bằng cách “lắng nghe” những gì người khác
“nói” với bạn. Điều này áp dụng nhiều trong kiến trúc cũng như
trong bất kỳ ngôn ngữ nói nào.
Ngoài ra, khả năng thông thạo ngôn ngữ phổ quát của
việc tạo địa điểm sẽ tăng lên khi bạn vẽ, giúp bạn có thể
'nói' ngày càng nhiều điều với nó. Vì vậy, vẽ những địa điểm
bạn trải nghiệm không chỉ là ghi lại những nơi bạn đã đến
hay tạo ra những bức tranh, mà còn là trở thành một kiến trúc
sư sáng tạo giỏi hơn, tự tin hơn vào khả năng truyền đạt ý
tưởng thiết kế của mình cho bản thân và cho người khác. Vẽ
sơ đồ và mặt cắt là một kỹ năng không thể thiếu đối với một
kiến trúc sư.
MẶT BẰNG BẢN VẼ 207

E XERCISE 18: bản vẽ đo

Phép đo mang lại độ chính xác cao hơn cho việc vẽ các địa điểm hiện có. Đo lường các tòa nhà
và vẽ chúng - dưới dạng sơ đồ và mặt cắt 'thiết kế' và 'xây dựng' (bạn sẽ phải đưa ra một số
phỏng đoán có căn cứ về công trình ẩn) - là một cách hay để thực hành vẽ và phát triển sự hiểu
biết của bạn về kiến trúc, cách thức hoạt động của nó và bạn có thể làm gì với nó.
Trong giáo dục kiến trúc trong quá khứ – đặc biệt là trong thời kỳ hệ tư tưởng Beaux-
Arts thống trị (ví dụ ở Pháp thế kỷ 19 và Anh thời Edward)
– chuẩn bị các bản vẽ đo đạc được coi là một cách tạo ra những bản vẽ đẹp về các tòa nhà đẹp.
Nó được coi là một bài kiểm tra kỹ năng thuyết trình; và trong
bộ sưu tập bản vẽ kiến trúc trên khắp thế giới có những ví dụ cực kỳ đẹp về các bản vẽ được
đo lường một cách tinh xảo.
Nhưng việc tạo ra các bản vẽ đo lường có một mục đích quan trọng hơn là tạo ra những
kiệt tác trình bày kiến trúc. Vào đầu thế kỷ 20, hai sinh viên kiến trúc, JC Shepherd và GA
Jellicoe, đã dành một năm đi du lịch khắp nước Ý để đo đạc một số khu vườn thời Phục hưng
tuyệt vời ở nước này.
Họ đã xuất bản một cuốn sách chứa đầy các sơ đồ, phần và hình ảnh của Shepherd, kèm theo lời
văn của Jellicoe.* Geoffrey Jellicoe tiếp tục trở thành một trong những nhà thiết kế sân vườn
vĩ đại của thế kỷ XX. Những bức vẽ của chính ông đã trở thành huyền thoại, nhưng những bài
học ông học được khi nghiên cứu những khu vườn thời Phục hưng ở Ý liên quan nhiều hơn đến
Vào những năm 1950 và 60, SR Jones (giảng
'ngôn ngữ', 'ngữ pháp' cơ bản của chúng chứ không chỉ đơn thuần là vẻ bề ngoài.
viên trường đại học nghệ thuật) và JT Smith
Anh ấy đã học được điều này thông qua trải nghiệm sâu sắc khi đo lường chúng. (điều tra viên của Ủy ban Hoàng gia về Di tích
Lịch sử ở xứ Wales) đã đo
Các bản vẽ đo đạc có thể được chuẩn bị như một cuộc khảo sát để từ đó phát triển các
một số ngôi nhà truyền thống ở giữa xứ
thay đổi đối với tòa nhà hiện có. Chúng được các nhà khảo cổ và sử học chuẩn bị như những Wales. Họ làm như vậy để hỗ trợ các nghiên
tài liệu ghi lại. Nhưng vì mục đích của cuốn sách này – học cách suy nghĩ như một kiến trúc cứu về lịch sử địa phương bằng cách cung
cấp hồ sơ về những ngôi nhà bị đe dọa này.
sư – mục đích của việc dành thời gian đo lường các tòa nhà hiện có là để đồng hóa bằng cách
Nhưng trong quá trình đó họ cũng học được ngôn
thấm nhuần một số yếu tố thiết yếu của kiến trúc: tỷ lệ, kích thước, mối quan hệ, tỷ lệ… Nó ngữ kiến trúc – ngôn ngữ địa phương – của
những tòa nhà này. Và họ đã làm như vậy
tương đương với sự chặt chẽ đọc một văn bản văn học hoặc một bản nhạc. Sự gần gũi của cuộc
về mặt tổ chức không gian – cách các ngôi nhà
gặp gỡ với một tòa nhà được trải nghiệm thông qua việc đo lường mọi kích thước và chi tiết đáp ứng cuộc sống – cũng như hình thức xây
lưu giữ ký ức và trí tưởng tượng cùng với kiến thức về thực tế của kiến trúc. Quá trình này dựng và kết cấu. (Các bản vẽ và nghiên cứu
của họ đã được xuất bản thành nhiều tập liên
giúp bạn nâng cao khả năng thành thạo không chỉ trong bản vẽ kiến trúc mà còn trong chính kiến
tiếp trên tạp chí Brycheiniog, từ năm 1963
trúc. đến năm 1972.)
Khi lập kế hoạch và phần khảo sát được đo đạc, trước tiên hãy thực hiện
phác thảo ước tính kích thước bằng mắt. Sau đó, thường với sự giúp đỡ
của một người bạn, hãy thực hiện các phép đo cẩn thận và ghi chú chúng
vào bản phác thảo. Giấy hình vuông, có thể được sử dụng làm lớp lót, có
thể giúp bạn lập sơ đồ và phần đã phác thảo theo tỷ lệ gần đúng. Giấy
hình vuông cũng giúp tạo các góc vuông; mặc dù các phép đo đường chéo
cũng nên được thực hiện để xác định xem các không gian có vẻ là hình chữ nhật
có thực sự như vậy hay không. Bạn sẽ lấy đi những bản phác thảo này
cùng với các số đo đã ghi để tạo ra những bức vẽ đẹp mắt. Nhưng trước khi
rời đi, hãy kiểm tra kỹ xem bạn có tất cả các phép đo và thông tin khác mà
bạn có thể cần hay không. Có thể không quay lại được. Hãy chụp thật nhiều
ảnh, bao gồm cả thước đo nếu có thể để tham khảo. Đừng chỉ đo vải xây
dựng; bao gồm cả đồ nội thất chính và ghi lại cách sử dụng địa điểm, cách
chiếu sáng, thậm chí có thể là mùi của nó và các khía cạnh khác của bầu
không khí ở đó.
* JC Shepherd và GA Jellicoe – Những khu vườn thời Phục hưng ở Ý, 1925.
Xem thêm Robert Chitham – Bản vẽ đo lường dành cho kiến trúc sư, 1980; Và
George Saumarez Smith – Sách phác thảo: Các bản vẽ đo lường và bản phác
thảo kiến trúc được sưu tầm, 2021.
208
Phần 'Platon' phần 'xây dựng'
Kế hoạch 'Plato' 'kế hoạch thi công
Những bức vẽ này dựa trên số đo của tôi và các con trai tôi đã chụp Các bản vẽ xây dựng phải cho biết tòa nhà như thế nào
một ngôi nhà mùa hè nhỏ trong khuôn viên Standen ở Tây Sussex, Anh. Ngôi Được xây dựng. Các bản vẽ Platonic sẽ cho biết nó có thể được
nhà - và có lẽ là cả ngôi nhà mùa hè - được thiết kế bởi kiến trúc sư Thủ sử dụng như thế nào. Vì vậy, những bức vẽ sau là những bức vẽ quan
công và Nghệ thuật Victoria Philip Webb vào đầu những năm 1890. tâm nhiều hơn đến việc tạo địa điểm. Tất nhiên cả hai đều quan trọng.
Trong một dự án thực tế, các bản vẽ thiết kế là những bản vẽ bạn sẽ
Có hai loại bản vẽ mặt bằng và mặt cắt chính: bản vẽ 'xây thảo luận với khách hàng để khám phá xem tòa nhà được đề xuất sẽ có
dựng' (phải) và bản vẽ 'thiết kế' hoặc 'Platonic' (trái). Trong các bản người ở như thế nào. Bản vẽ xây dựng là những bản vẽ bạn sẽ cung cấp cho
vẽ 'xây dựng', mục đích của bạn là thể hiện cách xây dựng tòa nhà của nhà thầu xây dựng để thông báo cách thức xây dựng nó.
bạn, do đó bạn thể hiện các vật liệu khác nhau và cách chúng khớp với nhau. Cả công trình lẫn các bản vẽ Platonic đều không chủ yếu nói
Trong bản vẽ 'thiết kế' ý định của bạn về hình thức bên ngoài của tòa nhà. Cái trước chủ yếu là về ý
là để hiển thị không gian địa điểm của bạn, những gì nó chứa đựng và mối tưởng của thiết kế, cái sau là về việc hiện thực hóa nó ở dạng vật
quan hệ của nó với bối cảnh của nó, vì vậy (trong phần sau) bạn không lý. Bạn sẽ vẽ thêm để thể hiện diện mạo của tòa nhà. Nhận thức rõ
hiển thị chi tiết xây dựng mặt cắt ngang nào; bạn hiển thị tất cả vật ràng về các loại bản vẽ khác nhau và mục đích sử dụng của chúng là một phần
liệu rắn mà mặt cắt xuyên qua – tòa nhà và mặt đất – theo cách tương quan trọng trong tư duy của một kiến trúc sư.
tự mà không có điểm nối.
BÀI TẬP 18: vẽ đo 209

E XERCISE 19: thiết lập các quy tắc không gian - thời gian
Kiến trúc đặt ra ma trận không gian cho cuộc sống của chúng ta. Hãy
thử nghiệm những cách mà bạn có thể quản lý việc sử dụng không gian
bằng cách đặt ra các 'quy tắc' dưới dạng tường, cửa ra vào và các
yếu tố kiến trúc khác.
Sân chơi là những ví dụ rõ ràng. Sân cricket là khung thiết
lập quy tắc thiết yếu cho trò chơi. Không được thể hiện trong bản
phác thảo bên dưới là ranh giới xa, trọng tài và 'kiến trúc' có thể
thay đổi của người thực hiện (không đề cập đến khán giả) nhưng
chúng cũng là một phần của quy tắc không gian trong đó cuộc thi diễn
ra từ quả bóng đầu tiên đến quả bóng cuối cùng.
Điều này cũng tương tự với sân tennis (phải) hay bất kỳ nơi
nào khác được làm để chơi game: từ những viên bi trong sân trường;
đến môn Quần vợt 'Real' do Vua Henry VIII tổ chức; đến sân bóng của
những câu lạc bộ bóng đá giàu có nhất; đến
thế giới không gian mạng của trò chơi máy tính… Nói chung, kiến trúc
của không gian đóng góp thiết yếu… một khuôn khổ mà trên đó có thể
chơi vô số biến thể trò chơi.
Sân cricket và sân tennis là những phần không thể thiếu trong
hệ thống luật lệ của các trò chơi tương ứng. Chúng bao gồm các
yếu tố kiến trúc: ngưỡng; tập trung; tường. Chúng liên quan đến các
mẫu người (người chơi và khán giả) và hành vi cũng như hành vi của họ.
đóng góp cho cảnh tượng. Nhìn chung, họ thiết lập ma trận không gian
trong đó trò chơi của họ được chơi.

Có lần tôi thấy một ảo thuật gia đường phố biểu diễn ở Lễ hội Edinburgh.
Nó tương tự với những ngôi nhà. Một ngôi nhà thiết lập ma
(Anh ấy rất giỏi!) Để xác lập vị trí của mình, anh ấy đã đặt bàn của mình (như
trận không gian trong đó cuộc sống của cư dân trong đó được sắp xếp. Có
tâm điểm của màn trình diễn – một bàn thờ ma thuật) gần một bức tường, sau đó
nơi nấu nướng, ăn uống, ngồi xem tivi, làm việc, ngủ nghỉ, trồng cẩn thận xâu một sợi dây để xác định một hình chữ nhật trên vỉa hè
('vòng tròn' địa điểm của anh ấy). Điều này đặt ra các quy tắc không gian
cây... Kiến trúc nào cũng vậy… kiến trúc đặt ra những 'quy tắc' cho
cho khán giả, những người không được phép vào (vượt qua ngưỡng) trừ khi được
việc chiếm giữ không gian. mời tham gia một trò lừa.
210
Trong bài tiểu luận 'Ngôi nhà Berber'*
nhà nhân chủng học và triết học người Pháp
Pierre Bourdieu đã mô tả cách tổ chức không
gian các ngôi nhà của một số người Bắc Phi
(phải). Cách bố trí thể hiện cấu trúc xã hội
và niềm tin tâm linh của họ.
Lều của các bộ lạc sa mạc ở Libya được
tổ chức để phân chia lãnh thổ của phụ nữ và
nam giới (giữa bên phải). Vương quốc của phụ
nữ còn rộng lớn hơn
bởi vì đó là nơi công việc được thực hiện.
Chỗ ở của sa mạc này
Lều được quản lý bằng các màn vải có thể di
chuyển và mái lều, để tạo bóng mát, được hỗ
trợ bởi các cột và dây thừng. Nhà Berber, kế hoạch
Kiến trúc còn đặt ra khung không gian
cho các nghi lễ, nghi lễ. Trong của anh ấy
cuốn sách Black Elk Speaks, John Neihardt kể
lại những mô tả về cách bố trí khu định cư
và các địa điểm tổ chức nghi lễ như đã kể
cho anh ta bởi một thủ lĩnh Sioux cũ. Đôi khi
những quy tắc phức tạp quyết định cách dựng
trại, liên hệ chúng với thế giới rộng lớn
hơn. Một số nghi lễ
liên quan đến các điệu nhảy phức tạp được
thực hiện theo đúng các quy tắc không gian do
khu vực nghi lễ quy định đặt ra.
Những địa điểm nghi lễ như vậy đã được đặt ra – lit-
trên mặt đất – những đường nét chi tiết theo
đó các nghi lễ sẽ được thực hiện (phía dưới
bên phải). Các nghi lễ phức tạp được thực
hiện trong một loạt các điểm đánh dấu có sẵn

lều sa mạc, Libya, kế hoạch
cho biết các hướng chính từ trung tâm.
tới vòng tròn lớn của chân trời. Một chiến
binh có thể phải thực hiện các động tác nghi
lễ, có thể là đi bộ từ một vị trí trung tâm,
băng qua tầng hoa, lần lượt hướng tới từng
điểm chính trong một thời gian dài, có thể từ
bình minh đến hoàng hôn hoặc suốt đêm. Trong
những trường hợp như vậy, trang web sẽ trở
thành khuôn khổ cho
vũ đạo của nghi lễ.
*
Pierre Bourdieu – 'Ngôi nhà Berber', chuyển.
trong Mary Douglas, biên tập. – Quy tắc và ý nghĩa,

1973.
Xem thêm Amos Rapoport – Mẫu nhà và

Văn hóa, 1969. Kế hoạch, địa điểm nghi lễ của người Mỹ bản địa
BÀI TẬP 1 9 : settingdownspace - timerules 211

Trong bộ phim Dogville (2003), Lars von Trier ám chỉ cách kiến EX ERCISE 19a – tạo nên các quy tắc không gian của riêng bạn
trúc đặt ra các quy tắc tương tác không gian bằng cách thể hiện vị trí
của câu chuyện – một thị trấn nông thôn nhỏ bé – như những đường trắng Bạn có thể đã làm điều này khi còn là một đứa trẻ ở trường. Nhiều trò
trên sàn đen. chơi trên sân chơi phụ thuộc vào các quy tắc không gian được viết bằng
phấn hoặc cào vào đất. Trong bài tập này, bạn có thể sống lại một số ký
ức tuổi thơ: chơi nhảy lò cò, ném bi, cricket, bóng chày…
Nhưng cùng với việc làm này, hãy cố gắng tạo ra một 'trò chơi'
mới, một trò chơi không thuần túy là một trò chơi mà dường như chiếm
vị trí trung gian giữa một trò chơi cạnh tranh và một tình huống cuộc sống.
Có thể bạn cũng từng làm điều gì đó tương tự khi còn nhỏ: chơi trò
chơi 'nhà' hoặc 'bệnh viện'. Quyết định cách bạn sẽ thực hiện việc này:
bằng cách vẽ các đường trên sàn (như Lars von Trier, bên trái); bằng
cách sử dụng một bộ phụ kiện (như ở bãi biển, bên trái); hoặc bằng một
số phương tiện khác – đá, lũa, rong biển… (Khi còn nhỏ ở trường, vợ tôi
và bạn bè của cô ấy thường quét lá thành đường viền trên tường của một
ngôi nhà giả vờ để họ có thể chơi trò “nhà”, có cửa trước, chỗ ăn, chỗ
Các đường trên sàn, giống như các đường phấn trên bảng đen, xác ngủ…)
định lãnh thổ của đường phố, nhà ở và các tòa nhà khác Tạo bố cục không gian, trên bãi biển hoặc trong rừng (bất kể bạn
của thị trấn. Giống như lời thoại của một trò chơi, họ đặt ra các quy ở đâu), tạo thành một hệ thống 'quy tắc' cho sự tương tác. Đây có thể
tắc không gian trong đó câu chuyện sẽ diễn ra. là sự tương tác giữa hai hoặc nhiều người; hoặc nó có thể liên quan đến
Ngay cả trên bãi biển, chúng ta cũng sắp xếp không gian của mình, một người trong một chuỗi nào đó
tạo chỗ cho cha mẹ và con cái, dưới ánh nắng và bóng râm, cũng như nơi quy trình hoặc nghi lễ như: chuẩn bị bữa ăn; tiến hành một số hình thức
cất giữ đồ đạc của chúng ta. Chúng tôi có nơi để tắm nắng, để ngắm nhìn phụng sự tôn giáo; truy cập vào một môi trường an toàn…
người khác, để chơi những trò chơi tưởng tượng là lái tàu cao tốc Bạn sẽ nhận ra rằng khi làm điều này, bạn đã nhiều lần phải tuân theo các
lướt qua. Chúng ta biết rằng cuộc sống trong ngôi nhà tạm bợ nhỏ bé này hệ thống quy tắc không gian: trong cửa hàng, sân bay, cơ sở tôn giáo…
diễn ra theo những quy luật không gian của chúng ta. ngay cả trong chính ngôi nhà của bạn.
Cậu bé này đã cố gắng khẳng định một quy luật không gian để bảo vệ vị trí
của mình trên bãi biển. (Ở đây từ ngữ đã trở thành kiến trúc.)
Xem thêm Trẻ em là người tạo ra địa điểm trong loạt bài Sổ tay phân
tích kiến trúc.
212
Sơ đồ ngôi nhà của một gia đình người Anh giàu có thời Victoria
(ở trên) được trình bày giống như tấm bảng cho một trò chơi xã
hội phức tạp có sự tham gia của nhiều nhân vật khác nhau với
vai trò và quyền hạn khác nhau. Chủ đề của trò chơi là đẳng
cấp, địa vị, tiền bạc, sự giải trí… và dịch vụ. Khu gia đình (bên
phải) có các phòng dành riêng cho bida, đọc sách, ăn uống, khiêu
vũ…; trong khi ở khu người hầu có phòng nấu nướng, giặt giũ, lau
chùi đồ bạc… và thậm chí còn có phòng riêng để đựng sữa và thịt. Để ý
mối quan hệ giữa: nhà bếp và phòng ăn (để thuận tiện cho việc phục
vụ thức ăn); phòng quản gia và cửa trước (nơi có thể đón những
vị khách quan trọng), và phòng đựng bạc (để có thể được canh gác);
cửa trước và phòng làm việc và phòng chơi bi-a (để khách công tác có
thể tiếp đón và những người vui chơi rời đi vào đêm khuya mà không làm
phiền những người còn lại trong nhà). Đây là tất cả các thành phần
của hệ thống quy tắc mà 'trò chơi' được chơi. (Ngôi nhà này hiện là
Adcote, Shropshire, Richard Norman Shaw, 1873
trường nội trú dành cho nữ sinh, nơi hệ thống quy tắc không gian do
kiến trúc đặt ra phù hợp với các trò chơi khác nhau.)
'Tốt nhất là phòng chơi bi-a có thể được đặt cạnh một lối vào đặc biệt
mà du khách có thể vào buổi tối và rời đi, có thể là vào đêm
khuya, mà không tiếp xúc với những người còn lại trong nhà. Phòng bi-a
thường có phòng thay đồ và nhà vệ sinh riêng…”
'Ngoài cửa trước vào vườn, luôn có một lối vào khác dành cho
người buôn bán, v.v. dẫn vào khu bếp… Còn có một lối vào hành lý riêng
biệt khác, điều này lại xuất hiện ở tất cả các ngôi nhà lớn ở nông
thôn. Cửa này cách cửa trước không xa, để khi đưa khách lên và đặt
xuống cửa, xe của họ có thể chuyển sang lối vào hành lý, tại đó
rương của họ sẽ được giao cho người hầu trong nhà. Cánh cửa nằm
trên ranh giới giữa khu ở và khu làm việc của ngôi nhà, rất gần phòng
quản lý và không xa cầu thang phía sau dẫn đến phòng ngủ và phòng
khách.”
Những quan sát ở trên, từ Das englische Haus của Herman Muthesius (1904;
được Janet Seligman dịch là The English House năm 1979), không đề cập
cụ thể đến Adcote, nhưng có thể. Xem nếu
bạn có thể tìm thấy các ô cửa khác nhau được đề cập và tự quay
tường thuật về cách chúng có thể được sử dụng và cách chúng hoạt động
trong hệ thống quy tắc không gian mà kiến trúc của Richard Norman Shaw
đặt ra. Và lần tới khi bạn xem một bộ phim lịch sử hoặc một bộ phim
truyền hình dài tập lấy bối cảnh một ngôi nhà lớn ở nông thôn nước
Anh vào thời kỳ hoàng kim – 'Downton Abbey' (Julian Fellowes, 2011–
15) sẽ hiện lên trong đầu bạn – đừng chỉ theo dõi câu chuyện của
Không có gì ngạc nhiên khi những ngôi nhà ở nông thôn là hình mẫu cho kịch bản. Hãy tự ý thức về cách thức mà kiến trúc, cách bố trí của
các trò chơi board thực tế như Cluedo… trong đó chủ đề giết ngôi nhà, các ô cửa và các phòng chức năng cụ thể… thiết lập một không gian
người và phát hiện được thêm vào. Lưới và các ô cửa cũng như hệ thống quy tắc đóng khung hành động, mối quan hệ giữa các nhân
cách bố trí các phòng là một phần kiến trúc của trò chơi. vật… 'trò chơi'.

1 theo dõi ô cửa 10 xuống rừng

BÀI TẬP 19b – thử nghiệm thời gian như một yếu tố
Hãy thử tạo một chuỗi các địa điểm trong phong cảnh để đưa một
người trải qua một loạt tình huống và trải nghiệm.
Trong những bài tập này bạn đã gặp phải thời gian như một
yếu tố của kiến trúc. Ô cửa mà một số học sinh làm trên điểm cao
nhất của cồn cát là một ví dụ (ở trên và ở trang 176). Cánh cửa có
thể là một vật thể tĩnh xác định một ngưỡng cố định cụ thể mà tại
đó con người nhìn thấy đại dương hoặc ngửi mùi rừng, nhưng nó
cũng đặt trọng tâm cho một chuỗi trải nghiệm ngắn liên quan đến
2 tìm đường đi 9 ngửi cây
yếu tố thời gian.
Bạn có thể rút ra một loạt kinh nghiệm như (bộ phim nào
các nhà sản xuất gọi) một bảng phân cảnh. Đây không chỉ là cách ghi
lại trải nghiệm mà còn là cách thiết kế một chuỗi trải nghiệm được
sắp xếp. Bảng phân cảnh của bạn cho ô cửa cồn cát có thể trông như
thế này (phải). Không cần có bản vẽ
phải tỉ mỉ. Trình tự chạy từ trên xuống dưới ở phía bên trái rồi
lên bên phải. Nó bắt đầu từ thời điểm bạn theo dõi ô cửa (1) – một
sự hiện diện không tự nhiên – trên đỉnh cồn cát; nó khơi gợi sự tò
mò của bạn; bạn muốn điều tra. Khi đến gần, bạn nhận thấy một con
3 leo lên cồn cát 8 leo lên cồn cát
đường dẫn đến ô cửa (2); nó đang mời gọi bạn tiếp cận, thâm nhập
sâu hơn. Thế là bạn leo lên cồn cát (3). Đến gần hơn (4) bạn nhìn
thoáng qua biển và đường chân trời; họ kéo bạn lên con dốc cuối
cùng. Ở đầu (5),
bạn chiếm giữ ô cửa, bạn đang ở nơi mà ô cửa xác định; bạn đã đạt
được điều bạn nghĩ là mục tiêu của mình; bây giờ bạn có một cái
nhìn toàn cảnh về bãi biển và đại dương. Bạn tạm dừng. Sau đó
biển kéo bạn xuống phía bên kia cồn cát (6); có thể bạn sẽ đi bộ
đến tận mép nước. Cuối cùng, bạn
quay lại… và lại nhìn thấy ô cửa trên đỉnh cồn cát (7); nó kéo bạn
4 nhìn ra biển 7 quay lại

trở lại. Lên cồn cát bạn lại đi (8); bây giờ phông nền không phải
là biển mà là rừng. Bạn đến được ngưỡng cửa (9); một lần nữa bạn
chiếm giữ vị trí mà ô cửa xác định; trong một khoảnh khắc nó là
ngôi đền của bạn. Nhưng điều gì đó khác xảy ra… bạn bắt đầu nhận
biết được hương thơm của rừng thông; các
ô cửa cũng đánh dấu vị trí đó. Có thể bạn cảm thấy rùng mình khi
đứng ở ngưỡng cửa đó; nó có cảm giác khẳng định được đóng khung (như
vài thứ đặc biệt); nhưng bạn không thể ở đó mãi mãi (dù sao thì
bạn cũng không phải là thần), vì vậy bạn đi bộ trở lại cồn cát và
khám phá khu rừng (10). Việc này mất bao lâu? Tuy nhiên, trong thời
gian dài, bạn đã bị cuốn vào câu chuyện kể của kiến trúc. 5 vượt qua ngưỡng 6 xuống bãi biển
214
'Bài thơ địa điểm' nhỏ của ô cửa cồn cát có lẽ đủ mạnh mẽ; sự đơn
giản thường là tốt nhất. Nhưng bạn có thể
hãy cân nhắc những cách mà bạn có thể mở rộng câu chuyện của nó: có lẽ
bằng cách đưa ra một mục tiêu cần đạt được sau khi đi qua ngưỡng cửa. Có
thể mục tiêu của bạn là một điểm đánh dấu trên bãi biển, một điểm tập
trung, bước tiếp theo trong một hành trình dài hơn... hoặc một chỗ ngồi
mà bạn có thể tưởng tượng mình đang ngồi như Vua Canute đang cố gắng kìm
hãm thủy triều hoặc dõi theo một con tàu đang quay trở lại ở nước ngoài...
Hoặc có lẽ mục tiêu là một thứ gì đó không thể đạt được như nơi sinh ra
thần thoại của một vị thần hay một người tình bên kia biển cả?
Ngôi nhà vô tận, kế hoạch
Friedrich Kiesler đưa thời gian vào như một yếu tố trong thiết kế Ngôi nhà bất tận
của ông (ở trên; 1947–61, nhưng chưa được xây dựng ngoại trừ trong mô hình
hình thức). Kế hoạch, dựa trên một đường ngoằn ngoèo vẽ tay (được thực hiện mà không
có sự kiểm soát chính thức có ý thức), được thiết kế không có đỉnh cao, không có trái
tim… để mang lại cho người ngồi trong đó cảm giác như đang tham gia vào một chuyển động
bất tận, không bao giờ có thể nghỉ ngơi.
Nhưng kiến trúc dựa trên thời gian không nhất thiết phụ thuộc vào sự chuyển
động của con người. Bởi vì thế giới thay đổi liên tục, kiến trúc cũng thay đổi:
theo mùa, theo tuổi tác, theo thời tiết… Một người đứng yên trong vòng tròn đá sẽ nhìn
thấy những cái bóng di chuyển trong ngày và có thể biết được thời gian qua chúng. Từ vị
trí thay đổi của mặt trời mọc và mặt trời lặn, họ cũng có thể đánh giá được thời gian
trôi qua trong năm.
Ngoài ra, ô cửa của bạn có thể là lối vào mê cung… hoặc như trong Kiesler đã thử nghiệm ý tưởng này trong Ngôi nhà bất tận của mình. Anh ta
đã thiết kế một 'đồng hồ màu' (bên dưới) được làm từ lăng kính và gương đặt trên
nhiều câu chuyện dành cho trẻ em, một cánh cổng dẫn vào một thế giới khác.
tường. Khi mặt trời di chuyển qua bầu trời, ánh sáng của nó bị khúc xạ bởi lăng kính sẽ
Có thể, giống như trong những câu chuyện về chiến tranh, nó đánh dấu thời tạo ra các màu sắc khác nhau trên các bức tường bên trong.
Người ngồi trong xe có thể biết giờ bằng màu sắc của ánh sáng – chuyển dần từ
điểm bạn tiếp xúc với hỏa lực của kẻ thù; có thể đó là nơi cuộc đời bạn
màu đỏ lúc bình minh, xanh lam vào buổi trưa, sang xanh lục vào buổi tối.
kết thúc… hoặc bắt đầu.
Nhìn theo hướng khác, khu rừng có thể là lãnh địa của câu chuyện
mở rộng của bạn. Bạn có thể xây một khu vực bao quanh đơn giản giữa những
tán cây, che giấu một không gian và tạo ra cảm giác bí ẩn về những gì có
thể có bên trong… với một lối vào tối tăm gây ra cảm giác lo lắng…
Khả năng là vô tận. Hãy để trí tưởng tượng của bạn chạy. Khi bạn
đưa thời gian vào như một yếu tố của kiến trúc, nó sẽ giống như âm nhạc
hoặc phim ảnh, một phương tiện thông qua đó bạn có thể
gợi lên những cảm xúc và phản ứng khác nhau. Kinh nghiệm phối hợp là một
khía cạnh phong phú của kiến trúc. Bạn có thể dẫn dắt mọi người đi qua
một loạt trải nghiệm giống như cách người kể chuyện dẫn dắt người nghe
qua các tình tiết, giai đoạn tạm lắng và cao trào của một kịch bản. Chịu
Ngôi nhà bất tận, 'đồng hồ màu'

trách nhiệm tổ chức không gian cũng mang lại cho bạn, với tư cách là một
kiến trúc sư, giấy phép chịu trách nhiệm về trải nghiệm về thời gian. Hãy
Đối với Ngôi nhà bất tận, hãy xem Hai mươi lăm tòa nhà mà mọi kiến trúc sư nên hiểu.
sử dụng giấy phép đó thật tốt.

TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: quy tắc không gian - thời gian
Từ kinh nghiệm của chính bạn và từ việc kiểm tra các kế hoạch được công bố
trên các tạp chí, v.v., hãy thu thập các ví dụ trong đó bố cục không gian đặt
ra 'quy tắc gắn kết' giữa mọi người hoặc giữa một người với một quy trình
hoặc hoạt động. Vẽ sơ đồ kèm theo chú thích để chỉ ra cách thức tổ chức không
gian định hình mối quan hệ/quy trình/hoạt động. Hãy phân biệt những điều đó
đặt ra các quy tắc nghiêm ngặt và những quy tắc cho phép thay đổi.
phán xét
nhân viên văn phòng
luật sư
nhân chứng
bồi thẩm đoàn
nhấn
bị cáo (bến
tàu)
Thư viện công cộng)
Mặc dù có khả năng thay đổi vô hạn trong cách bố trí, các mối quan hệ của
Các thành phần thiết yếu của một vườn trà truyền thống Nhật Bản đặt
ra một hệ thống các quy tắc không gian xác định cách thức tiến hành
trà đạo. Các quy tắc bao gồm thời gian từ khi khách đến, chờ đợi để
được dẫn đến quán trà, cách tiếp cận và vào bên trong, sắp xếp buổi
lễ… cho đến khi khách rời đi. Ngay cả những lối đi chính xác mà khách
đi qua khu vườn cũng được bố trí bằng những hàng đá uốn khúc, bằng
Phòng xử án là một ví dụ điển hình về cách tổ chức không gian đặt ra cổng vào hàng rào, bằng việc dừng lại để rửa tay ở đài phun nước… Và
'luật chơi'. Có địa điểm cụ thể cho việc bước vào trà quán cũng bị quy định bởi quy mô và vị trí của ô
tất cả những người tham gia chính trong quá trình nghiêm trọng và có cửa, yêu cầu cởi giày… Tổng thể là một khung cảnh tinh tế về mặt thẩm
hậu quả, trong đó một người - bị cáo trước tòa - bị xét xử vì một số mỹ cho một nghi thức được xác định chính xác, diễn ra trong thời gian
tội nhẹ hoặc tội ác, có thể là lái xe quá nhanh… hoặc giết người. và không gian, được đóng khung và sắp xếp theo kiến trúc.
Tính nghiêm túc của quy trình pháp lý được củng cố và củng cố bởi cách
tổ chức không gian cẩn thận của phòng xử án.
(Đây là phòng xử án thế kỷ 19 của The Judge's Lodgings ở Ngược lại, một không gian trống rỗng – một bãi biển phẳng lặng mới được
Prestigne, Wales.) Tâm điểm của căn phòng là vị chủ tọa phiên tòa. thủy triều làm sạch, một hồ nước đóng băng, một sa mạc bằng phẳng bị sóng biển quét sạch.
Trước mặt thẩm phán là thư ký tòa án. gió… – không có 'quy tắc', cuối cùng là linh hoạt, lĩnh vực của
Xung quanh chiếc bàn trước mặt anh ấy/cô ấy là các luật sư bào chữa và tự do… nhưng cũng có sự trống rỗng, lạc lõng.
công tố. Được đưa ra trình diện trước tòa là bị cáo, người bị buộc Hãy suy nghĩ cẩn thận về những ưu và nhược điểm của các quy tắc không gian và
tội và đang bị xét xử. Hai bên là bồi thẩm đoàn và đối diện là hộp dành về sự vắng mặt của họ: việc chạy, trượt băng, khiêu vũ… thú vị và
cho nhân chứng. Nguyên tắc công bằng là nó phải 'mở' cho tất cả mọi tự do như thế nào; mà còn là cách các quy tắc không gian cung cấp
người xem, nên có một phòng trưng bày để công chúng theo dõi quá trình khuôn khổ cho cuộc sống, sự an toàn, biết bạn đang ở đâu. Lạc vào sa mạc
tố tụng và một hộp dành cho các phóng viên truyền thông. Quá trình vô tận không phải là một nơi tốt, nhưng việc bị giam trong phòng giam
tố tụng cũng liên quan đến thời gian: từ giây phút thẩm phán bước vào hay bực tức trong mê cung cũng không phải là điều tốt. Kiến trúc –
và bị cáo được đưa lên từ phòng giam bên dưới… cho đến thời điểm ngôn ngữ phổ quát của việc tạo dựng địa điểm – có thể giải quyết mọi
cuối cùng khi bản án được đưa ra và kẻ phạm tội được đưa trở lại đối phạm vi: từ sự cởi mở và tự do đến kỷ luật hạn chế. Cũng như nhiều thứ,
mặt với việc giam giữ. có lẽ nền tảng ở giữa là tốt.
216
PHẦN BỐN
bài tập bổ sung
217
PHẦN BỐN – bài tập bổ sung
trong các trường kiến trúc đặt cho sinh viên của họ nhiều phát huy bối cảnh và nội dung của thế giới thực, giữa đó kiến trúc tạo
Gia sư
các loại dự án khác nhau để phát triển năng lực thiết kế của họ. ra một giao diện, xây dựng một cầu nối. Những bài tập này bao gồm việc
Thông thường những điều này có liên quan đến chức năng: thiết kế phân tích các điều kiện của địa điểm và cách thức chúng có thể đóng
trường học, phát triển nhà ở, trung tâm nghệ thuật… Chúng thường góp cho kiến trúc, cũng như cách thức mà nội dung – con người, hoạt
mang tính cụ thể theo địa điểm; một vị trí cụ thể được đưa ra. Những động, vật thể vô tri, bầu không khí… – cũng là một thành phần thiết
bài tập như vậy tất nhiên là sự chuẩn bị quan trọng cho cuộc sống yếu của địa điểm- làm. Họ đã khám phá những cách mà kiến trúc có thể
nghề nghiệp của một kiến trúc sư, nơi khách hàng sẽ sở hữu một thửa phối hợp trải nghiệm, đặt ra các quy tắc và khai thác chiều hướng
đất cụ thể và giao cho kiến trúc sư của họ thiết kế một ngôi nhà, một thời gian.
khách sạn, một dãy văn phòng, một trung tâm mua sắm…
Nhưng để có một nền giáo dục toàn diện và để tối ưu hóa sự Nhưng cũng giống như hoạt động của ngôn ngữ bằng lời, ngay cả
thông thạo ngôn ngữ phổ quát của việc tạo dựng địa điểm, điều quan ở cấp độ chức năng phụ, không chỉ là vấn đề cơ bản mà còn bao gồm
trọng là phải bổ sung các dự án liên quan đến chức năng đó bằng các những cân nhắc về cảm xúc và thơ ca, hoạt động cơ bản của kiến trúc
dự án khác tập trung vào cách thức cơ bản mà kiến trúc hoạt động trên cũng vậy, ở cấp độ chức năng phụ (hoặc siêu) của nó. mức độ, có thể
tất cả các tóm tắt/chương trình. Nhà văn – từ nhà văn sáng tạo đến bao gồm các yếu tố tình cảm và thơ mộng.
người soạn thảo luật, từ người viết diễn văn chính trị đến người Phần này sẽ phác thảo một vài dự án studio nhằm mục đích làm
viết thông tin trên bao bì thực phẩm, từ người viết báo cáo khoa học nổi bật những yếu tố cảm xúc và thơ ca đó trong kiến trúc. Trong
đến người viết truyện cười… nhiều năm giảng dạy, tôi đã thử tất cả các phương pháp đó với học
– tất cả đều đã học ngôn ngữ và cách diễn đạt bằng lời nói trong nhiều sinh của mình, và luôn mang lại những kết quả thú vị… chắc chắn là đối
năm, từ cha mẹ và ở trường, trước khi họ bắt đầu sự nghiệp chuyên với tôi nhưng tôi tin rằng cả đối với họ nữa.
môn của mình. Họ không bị buộc phải viết một bài phát biểu cho một Tôi hy vọng rằng những bài tập này cũng sẽ giúp bạn hiểu được
tổng thống Mỹ, cũng không phải một bài thơ tình hay một trò hài thế nào là một lĩnh vực kiến trúc sáng tạo phong phú và phổ biến.
hước…, mà không trải qua tuổi thơ để phát triển khả năng thông thạo Các nghệ thuật khác, dù có thể phong phú, cũng chỉ đề cập đến một phần
ngôn ngữ mẹ đẻ của mình. Trên đường đi, họ nhỏ các khía cạnh trải nghiệm của con người mà kiến trúc liên quan
học cách sử dụng ngôn ngữ để đạt được điều mình muốn, cung cấp thông đến. Chúng ta có xu hướng tiếp xúc những nghệ thuật khác với liều
tin, bày tỏ tình cảm, làm mọi người cười… lượng tương đối nhỏ: như khi chúng ta đi xem một buổi hòa nhạc,
Và khi họ thực hành ngày càng nhiều, sự phức tạp trong ngôn ngữ của họ tham quan một triển lãm nghệ thuật, cùng dùng bữa, đeo một món đồ
và sự tinh tế trong những điều họ nhận thấy họ có thể làm với nó cũng trang sức… Nhưng chúng ta hầu như luôn đắm chìm trong kiến trúc, ngay
tăng lên. Điều này cũng tương tự với “ngôn ngữ” của kiến trúc, nó có cả khi ra ngoài. trong cảnh quan. Lưu ý rằng những nghệ thuật khác
thể thơ mộng cũng như thực tế, hài hước cũng như nghiêm túc. đều có xu hướng diễn ra trong khuôn khổ kiến trúc: phòng hòa nhạc;
bộ sưu tập; xưởng làm việc; nhà hàng hay phòng ăn gia đình… Kiến
Các kiến trúc sư sinh viên cần được tạo cơ hội để phát triển trúc là phương tiện trung gian giữa chúng ta và thế giới. Nó là
khả năng thông thạo ngôn ngữ mẹ đẻ (phổ quát) của kiến trúc (tạo địa 'mẹ của mọi nghệ thuật'. Như vậy, nó không trung lập. Kiến trúc sư
điểm). Và những cơ hội như vậy có thể được cung cấp theo những cách có trách nhiệm xem xét những người mà họ xây dựng; không chỉ là nghĩa
khác ngoài bản tóm tắt liên quan đến chức năng phổ biến trên một trang vụ chăm sóc (không thể thương lượng) mà còn về mặt nâng cao cuộc
web được chỉ định. Những dự án studio như vậy, được thiết kế với mục sống cho mọi người.
đích này, có thể đầy thử thách và thú vị. Và hy vọng được cung cấp Phần này hình thành nên kết luận của cuốn sách này
thông tin cho các dự án có lập trình đó theo những cách phong phú Các bài tập về Kiến trúc được thiết kế để giúp bạn 'tư duy như một
hơn; những cách nâng cao cả kiến trúc sư'. Khi hoàn thành cuốn sách, tôi nhận thức rõ rằng có
kinh nghiệm của những người sử dụng các tòa nhà tạo nên mà còn là sự nhiều khía cạnh của kiến trúc mà các bài tập chưa đề cập đến. Ví dụ,
hài lòng về trí tuệ của kiến trúc sư thiết kế chúng. chúng ta hầu như không đề cập đến khả năng của chiều dọc trong việc
Hầu hết các bài tập đã được trình bày trong cuốn sách này đều tác động đến cảm nhận của mọi người về nơi họ tìm thấy chính mình.
nhằm mục đích phát triển sự thành thạo các kiến thức cơ bản Tương tự, có thể dành cả một cuốn sách để nói về sự đóng góp của ánh
ngôn ngữ kiến trúc. Các em đã tham gia (trong Phần Một) khám phá ngữ sáng – tự nhiên và nhân tạo – vào việc tạo dựng địa điểm. Những thiếu
pháp/cú pháp không gian cơ bản của việc tạo địa điểm bằng cách sử sót này chỉ để cho thấy lĩnh vực kiến trúc sáng tạo của con người
dụng các khối xây dựng dành cho trẻ em. Họ đã xem xét (trong Phần Hai) thực sự phong phú và đa chiều như thế nào. Bạn sẽ phải tự mình khám
các nguyên tắc sắp xếp bắt nguồn từ các loại hình học khác nhau. Và phá chúng… Và đó là cách suy nghĩ của một kiến trúc sư.
(trong Phần Ba) họ đã mang đến
218
E XERCISE 20: mô tả địa điểm trong văn học
'Căn phòng mái vòm lạnh lẽo của tòa tháp đang Những bài tập này nói về sự tương tác, cách bạn có thể thu hút những người trải nghiệm
chờ đợi. Qua những hàng rào, những tia sáng đang
kiến trúc của bạn theo những cách phong phú hơn và có nhiều chiều hướng hơn là chỉ đơn
chuyển động không ngừng, chậm rãi khi chân tôi
chìm xuống, tối dần trên sàn quay số. Hoàng hôn thuần là khán giả xem hình thức hữu hình của nó (như có thể được mô tả trong một bức
xanh, màn đêm buông xuống, đêm xanh thẳm. Trong ảnh). Các bài tập trước tập trung vào nhận thức kinh nghiệm và đánh giá cao các địa điểm.
bóng tối của mái vòm, họ chờ đợi, những chiếc ghế
Có nhiều cách khác để điều chỉnh trí tưởng tượng của kiến trúc sư theo các chiều hướng
đẩy lùi, chiếc vali đựng bia tưởng niệm của
tôi, xung quanh một tấm bảng đựng những chiếc đa giác quan của việc tạo dựng địa điểm. Một là tham khảo những cách mà các nhà văn sáng
đĩa bị bỏ hoang. Ai sẽ xóa nó? Anh ấy có chìa khóa.
tạo – tiểu thuyết gia, nhạc sĩ… – mô tả các địa điểm như một phần câu chuyện của họ.
Tôi sẽ không ngủ ở đó khi đêm nay đến. Một cánh
cửa đóng kín của một tòa tháp im lặng đang chôn vùi Nhiệm vụ của bạn (nếu bạn chọn chấp nhận nó…) là – trong khi thưởng thức một cuốn tiểu thuyết hoặc di chuyển
những thân xác mù lòa của họ.”

đến một bài hát – để tìm những đoạn mô tả địa điểm với đủ chi tiết gợi ý để
James Joyce – Ulysses (1922), 1968, tr. 55.
cho phép bạn thử vẽ nó: đầu tiên là dưới dạng một bức tranh; sau đó là phương án kiến
Mô tả hư cấu của Joyce ám chỉ đến
trúc và mặt cắt. (Tôi luôn thấy nhiệm vụ này khó khăn hơn tôi mong đợi rất nhiều.)
một địa điểm có thật, một căn phòng hình vòm trong
tháp Martello ở Sandycove gần Dublin. Nó bây giờ là Có rất nhiều, nhưng một số tác giả giỏi nhất để khám phá cho bài tập này là Charles
bảo tàng.
Dickens, James Joyce (trái) và tiểu thuyết gia người Colombia đoạt giải Nobel
Gabriel García Márquez. Dưới đây là một số nỗ lực của riêng tôi để theo dõi các phần do
Mô tả của Dickens (bên dưới) cũng là về một
địa điểm có thật, hiện đã bị phá bỏ. các ô cửa đóng trong Vụ án (1914–15, 1925) của Franz Kafka.
“Tôi đi cùng người phụ nữ nhanh nhẹn lên một cầu
thang man rợ khác, vào một loại gác xép tốt hơn
dành cho những kẻ ngu ngốc và ngu ngốc. Ít nhất có Ánh
sáng trong đó, trong khi cửa sổ ở những khu trước

đây giống như cạnh lồng chim của học sinh. Ở
đây có một tấm lưới chắn chắc chắn phía trên ngọn
lửa, và, giữ một trạng thái ở hai bên lò sưởi, cách
nhau bởi bề rộng của tấm lưới này, là hai bà già
trong tình trạng yếu ớt, đó chắc chắn là tình trạng
cuối cùng và thấp kém nhất. sự giảm thiểu tính tự mãn
được tìm thấy trong lòng nhân đạo tuyệt vời này
của chúng ta.' Charles Dickens – 'Wapping
Workhouse' (1860), trong Night Walks, 2010.
Người cai ngục chặn đường K về Người điều tra ngồi K đợi người hàng xóm trở về
phòng riêng của anh ta. buộc tội trong phòng K. trong phòng riêng của mình.
Ánh sáng dưới cửa báo Một người đàn ông bị “đóng đinh” trong K nhìn qua ô cửa rằng trời đang
hiệu có người ở. một ô cửa. có tuyết.
Đây là một trong những nỗ lực của tôi để vẽ sơ đồ

Những bài tập như thế này mang lại cho tâm trí bạn cơ hội phát triển khả năng hình
Quảng trường Mười feet Túp lều của Kamo no Chōmei
như được ông mô tả trong 'An Account of My dung đầy đủ và thơ mộng hơn về tính cách và phẩm chất của những nơi bạn thiết kế trong
Hut' (1212 CN).*
tác phẩm kiến trúc của riêng mình. Họ cũng cung cấp cho bạn những ý tưởng mà có thể bạn
* chưa có. (Chúng cũng là một cái cớ để đọc một số cuốn tiểu thuyết thực sự hay và để nhận
Bao gồm trong Donald Keene, trans. và biên tập. –
Tuyển tập văn học Nhật Bản, 1968. ra rằng một số nhà văn cũng là những kiến trúc sư thú vị.)
BÀI TẬP 20: mô tả địa điểm trong văn học 219

E XERCISE 21: kiến trúc không có thị giác
Tôi hy vọng rằng một số bài tập trước trong cuốn sách này đã thuyết phục
bạn điều ngược lại, nhưng kiến trúc thường được miêu tả và thảo luận
trên các phương tiện truyền thông chủ yếu như một nghệ thuật thị giác.
Mọi người phàn nàn kịch liệt nếu họ không thích vẻ ngoài của một tòa
nhà. Và kiến trúc được tiếp thị trên các phương tiện truyền thông in ấn
và trên Internet, chủ yếu thông qua nhiếp ảnh.
Nhưng kiến trúc thì sao đối với những người mù như chúng ta
(ở mức độ nào đó). Kiến trúc không còn tồn tại? Dĩ nhiên là không. Những
người mù trong chúng ta chiếm giữ nhiều vị trí giống như những người có
thể nhìn thấy trong chúng ta. Mù có thể gây ra rõ ràng
vấn đề trong việc di chuyển và sử dụng các địa điểm, nhưng tại sao việc
tận hưởng các địa điểm lại không được kích thích nhiều đối với những
người không thể nhìn thấy như những người có thể. Và ngay cả sự thích
thú của mọi người – khiếm thị và khiếm thị – sẽ được nâng cao nếu các
kiến trúc sư quan tâm đến sự đóng góp của các giác quan
ngoài tầm nhìn ở những nơi thiết kế.
Hãy suy nghĩ về cách bạn có thể thiết kế một nơi dành cho người
mù; không chỉ là nơi giải quyết các vấn đề thực tế có thể xảy ra – tìm
đường đi và thoát khỏi rủi ro
gây hại – nhưng là nơi cũng mang lại niềm vui, sự kích thích, thậm chí tiếng vang trong hang hoặc một âm vang vi tế, một không gian bị
là giải trí về mặt thẩm mỹ. bóp nghẹt với âm thanh chết lặng…; có lẽ nó quan trọng
Dưới đây là một số kích thước và yếu tố bạn có thể xem xét. Bạn tránh những tiếng ồn khó chịu, mất tập trung như tiếng điều
cũng sẽ nghĩ về chính mình, đặc biệt nếu bản thân bạn bị mù hoặc khiếm hòa trong phòng giảng…;
thị một phần. Nếu không, có lẽ bạn có thể bịt mắt một thời gian và có thể • tất cả chúng ta đều trải nghiệm các địa điểm một cách năng động,
nói chuyện với một người phải trải nghiệm thế giới mà đôi mắt không hoạt di chuyển từ nơi này sang nơi khác; bạn sẽ giúp đỡ như thế nào
động đầy đủ. Trong mọi trường hợp, hãy tự nhận thức được những yếu tố người mù làm điều này; có lẽ bằng âm thanh, mùi hương hoặc
trong trải nghiệm của chúng ta về địa điểm không được mang đến cho chúng hướng dẫn vật lý – tay vịn, lề đường…; ngay cả khi bị cận thị
ta qua mắt. Chúng bao gồm: • mùi, nước hoa, mùi hôi, mùi hôi…; Người ta một phần, chúng ta vẫn có thể nhìn thấy màu sắc hoặc sự biến
nói bạn bán nhà nhanh hơn đổi của ánh sáng.
nếu nó có mùi bánh mì mới nướng hoặc Bạn có thể vẽ những bức vẽ về nơi ở của mình cho một người mù;
bạn có thể viết hoặc kể nó như một câu chuyện; Sẽ tốt hơn nữa nếu bạn có
pha cà phê; nhưng mùi của một nơi có thể tinh tế hơn; (nó thể thử nghiệm các địa điểm của mình ở quy mô đầy đủ, trong thế giới thực.
cũng có thể liên quan đến vị giác); Tuy nhiên, hãy cẩn thận để không tạo ra những tình huống nguy hiểm!
• chúng ta có thể nhìn thấy kết cấu nhưng quan trọng hơn là chúng
ta cảm nhận được chúng – độ cứng của đá, độ mềm của len, độ Khi tôi giảng dạy tại Trường Kiến trúc xứ Wales, tôi đã yêu cầu
nhớt của bùn… – bằng tay chân và các bộ phận khác trên cơ thể; một nhóm sinh viên tiếp quản toàn bộ studio và biến nó thành môi trường
dành cho người mù.
• với làn da của mình, chúng ta cũng cảm nhận được nhiệt độ, có thể là Tôi không được phép xem họ đang làm gì. Vì vậy, khi kết thúc dự án đã có
trên các bề mặt cũng như của không khí xung quanh chúng ta; chúng ta một khoảnh khắc lo lắng. Các sinh viên sẽ bịt mắt tôi, cởi giày của tôi
có thể tận hưởng sự ấm áp dễ chịu hoặc sự mát mẻ sảng khoái; chúng tôi khôngvà (nhẹ nhàng) đẩy tôi qua ngưỡng cửa studio, để tôi tự tìm đường vượt
thích vượt quá một trong hai; qua những trải nghiệm độc lập với thị giác mà họ đã sắp xếp cho tôi. (Một
• chúng ta cũng có thể cảm nhận được sự chuyển động của không khí và sự thông gió; số người trong số họ đã đi cùng tôi để cảnh báo tôi nếu tôi sắp làm điều
một luồng gió lùa có thể gây khó chịu nhưng một luồng không khí trong lành gì đó nguy hiểm.)
trong căn phòng ngột ngạt lại được chào đón;
• chúng ta nghe thấy các địa điểm, chúng có đặc tính và chất lượng
âm thanh; chúng ta có thể tràn ngập một nơi với âm nhạc nhưng
Xem thêm Juhani Pallasmaa – Đôi mắt của làn da: Kiến trúc và các giác
có lẽ sự tinh tế trong âm thanh quan trọng hơn – một quan (1996), 2005.
220
E XERCISE 22: khơi gợi phản ứng cảm xúc
Tôi từng bị đưa ra tòa vì lái xe quá nhanh. Bị buộc phải đứng trước tòa án 'BƯỚC VÀO ÁNH SÁNG. Tôi luôn bị thu hút bởi khoảnh khắc cụ thể khi,
trên cao của một phòng xử án thế kỷ 19 được thiết kế để gây sợ hãi thật là
khi chúng tôi ngồi đợi ở hàng ghế khán giả, cánh cửa sân khấu mở
ra và một nghệ sĩ biểu diễn bước vào ánh sáng: hoặc, nhìn theo
đáng sợ.
góc độ khác, khoảnh khắc khi một nghệ sĩ biểu diễn chờ đợi ở một
Tôi nghe nói rằng Asplund – cũng chính là kiến trúc sư đã thiết kế nửa khán đài. -bóng tối nhìn thấy cùng một cánh cửa mở ra, để lộ
ánh đèn, sân khấu và khán giả.'
Nhà nguyện Woodland (trang 33) – đã đánh giá rất cao cầu thang mở lớn trong Antonio Damasio – Cảm giác về những gì đang xảy ra: Cơ thể, Cảm xúc và
Sự hình thành ý thức, 2000.
Tòa án Luật Gothenburg (1936–7) của ông.
sân nông để giúp xoa dịu thần kinh của những người đến gần sân nằm ở tầng
trên. Nhưng Tôi đã thực hiện các dự án studio thách thức học sinh xây dựng các tác
độ mở và chiều dài của cầu thang cũng bộc lộ và kéo dài cách tiếp cận tương phẩm sắp đặt (quy mô đầy đủ) nhằm khơi gợi những phản ứng cảm xúc
tự. Cầu thang gợi lên những cảm xúc trái ngược nhau. Asplund có ý định xoa ở các đồng nghiệp và gia sư của họ. (Tôi thường là 'nạn nhân' đầu tiên.)
dịu hay làm xấu hổ những người phải đối mặt với công lý không? Bạn có thể muốn thử điều này. Bạn có thể chọn cảm xúc mà bạn muốn khơi dậy –
Có lần tôi đến thăm một ngôi nhà xây bằng đá cũ kỹ và đơn giản nằm sợ hãi, sốc, thích thú, an toàn, đặc quyền, thất vọng, bối rối, tự mãn… –
trên khuôn viên riêng trong khí hậu ấm áp của miền bắc Thổ Nhĩ Kỳ. nhưng bạn không nên nói cho “nạn nhân” của mình biết đó là gì. (Bạn cũng
Mái hiên râm mát/có ánh nắng là nơi thư giãn nhất mà tôi từng đến. Vợ tôi đã không nên đặt họ vào nguy cơ bị tổn hại thực sự!) Việc kiểm tra cách sắp đặt
ngủ quên. của bạn sẽ là liệu họ có cảm nhận được cảm xúc mà bạn dự định hay không.
Tôi không thường xuyên được mời đến thăm ngôi nhà lớn của một người Nhưng bạn cũng sẽ học được điều gì đó nếu phản ứng của họ khác với những gì
ngang hàng với vương quốc Anh. Nhưng tôi đã từng như vậy. Đường đến ngôi bạn mong muốn/mong đợi. Hãy mạnh dạn thay vì rụt rè… nhưng cũng phải tránh
nhà, sau khi lái xe chậm rãi dọc theo con đường dài có rừng, thật là khó nguy hiểm.
khăn. Ngày trời nắng nhưng lối vào, trên đỉnh vài bậc thang, lại tối tăm. Khi
cánh cửa mở ra, tôi có thể nhìn thấy – trên trục – một mảng hình chữ nhật có Các tác phẩm sắp đặt – như bạn thấy trong các phòng trưng bày nghệ thuật – có thể
ánh sáng mặt trời ở phía xa. những công trình kiến trúc cô đọng, những nơi riêng biệt nơi nhận thức được
Cửa dẫn vào sân hiên phía bên kia ngôi nhà đang mở. Tôi được dẫn dọc theo kích thích, cảm xúc thăng hoa. Chúng là ngôn ngữ phổ quát của việc tạo dựng
trục qua những căn phòng lớn và râm mát hướng tới ánh sáng. Bước lên sân địa điểm tương đương với những bài thơ.
thượng, tôi không thể không bị ấn tượng bởi khung cảnh rộng lớn và xa xôi Đôi khi họ coi du khách như những khán giả nhưng sẽ hấp dẫn hơn khi con
của khu vườn ngập nắng và khu đất mục vụ trải dài đến tận chân trời. người là nguyên liệu. Ví dụ, hãy xem 'Brilliance' (1980) của Bernard Bazile,
được minh họa trong Doorway (trang 81), một tác phẩm sắp đặt trong đó nghệ sĩ
Kiến trúc đã phát huy tác dụng kỳ diệu của nó. đã tạo ra một ngưỡng khó nhận biết, vừa đủ để khiến bạn do dự trước khi bước
Kiến trúc như việc tạo dựng địa điểm bao gồm việc điều phối các cảm qua nó, lo lắng rằng bạn có thể gặp rủi ro.
xúc, cho dù là cảm xúc đơn giản được thể hiện bằng một tiếng thở dài mãn
nguyện khi ngồi vào chiếc ghế thoải mái bên đống lửa củi kêu lách tách vào Các công trình lắp đặt của bạn có thể có tác dụng mạnh mẽ theo cách
mùa đông, hay sự hồi hộp chờ đợi bên cánh sân khấu trước một buổi biểu diễn riêng của chúng, nhưng những gì bạn học được từ chúng cũng sẽ cung cấp thông
lớn. Hãy dành một chút thời gian để cho phép tâm trí của bạn ghi nhớ những sự tin cho công việc thiết kế kiến trúc thông thường của bạn. Kiến trúc có thể
kiện mà kiến trúc đóng vai trò trong trải nghiệm cảm xúc: có thể là đi phỏng mang nhiều ý nghĩa hơn là hình thức có thể chụp ảnh.
vấn; ngồi tại địa điểm thi; hẹn hò; Một trong những cài đặt sinh viên hiệu quả nhất mà tôi nhớ-
Họ đã thực hiện điệu nhảy 'nạn nhân' (chứ không phải bằng cách bắn vào chân
bước vào một nhà hàng ở một khu vực gồ ghề của một thành phố xa lạ… Ghi lại họ như trong phim phương Tây). Hãy suy nghĩ về cách bạn có thể đạt được
những kỷ niệm của bạn vào sổ tay và cố gắng phác thảo sơ đồ, khu vực của địa điều này bằng kiến trúc: trực tiếp, trong một bản cài đặt;
điểm cũng như một phần của nó trong trải nghiệm cảm xúc của bạn. Hòa mình vào tinh tế hơn, chẳng hạn như thiết kế phòng trưng bày, khu vườn… thậm chí là
những cách tinh tế mà kiến trúc có thể gợi ra những phản ứng cảm xúc; và làm bệnh viện. Nó có thể đặc biệt thích hợp với mục đích thiết kế một trường dạy
thế nào những điều đó khiêu vũ, nơi kiến trúc của tòa nhà có thể góp phần vào phương pháp sư phạm.
phản ứng cảm xúc có thể được thúc đẩy bởi một số yếu tố phi trực quan được
đề cập trong các bài tập trước. Hãy suy nghĩ quá về cách kiến trúc có thể mang lại sự yên tâm cho
Có một chiếc nút ở mặt trước một chiếc hộp trong một phòng trưng bày những người đang trong trạng thái lo lắng hoặc chấn thương… tại các trung
nghệ thuật ở Tây Đức vào những năm 1970. (Tôi không nhớ nghệ sĩ.) tâm y tế, bệnh viện, khu điều trị tâm thần… bất cứ nơi nào mà mọi người cảm
Khi tôi nhấn nút, một âm thanh kịch tính vang lên – tiếng nổ xa xa của một thấy mình dễ bị tổn thương.
quả bom hạt nhân. Nó thật đáng sợ nhưng cũng có sức mạnh đáng lo ngại.
Xem thêm Peter Zumthor – Khí quyển, 2006.
BÀI TẬP 22: khơi gợi phản ứng cảm xúc 221
E XERCISE 23: đóng khung
Chúng ta nói về việc xây dựng một lập luận và xây dựng câu trả lời cho một câu
hỏi. Người ta có thể cho rằng cách sử dụng từ 'đóng khung' này mang tính ẩn
dụ: một khung xác định lãnh thổ của một bức tranh và đặt nó vào vị trí của nó;
khung là một cấu trúc hỗ trợ, mang lại cảm giác và sự ổn định về mặt vật chất
và không gian. Do đó, chúng tôi có thể đưa tuyên bố của mình tiến thêm một
bước nữa và gợi ý rằng việc sử dụng 'đóng khung' ở trên tạo thành một phép ẩn
dụ về kiến trúc .
Như bạn đã học qua các bài tập ở các trang trước, bất chấp sự chiếm
ưu thế hiện nay của nhiếp ảnh (tĩnh, chuyển động và tạo ra bằng máy tính)
trong việc quảng bá kiến trúc, cần nhớ rằng kiến trúc chủ yếu là vấn đề đóng
khung cuộc sống, hoạt động, của cải, bầu không khí… Do những thay đổi về công
'My Bed' của Tracey Emin: được thừa nhận là một 'chân dung tự họa' - thường
nghệ và văn hóa, kiến trúc thường được coi là nội dung của một khung hình
được đóng khung trong một không gian trưng bày có tường trắng điển hình, bạn
(khung tranh) hơn là một khung hình (một khung hình phong phú và phong phú). sẽ đóng khung nó như thế nào?
khung đa chiều) của chính nó.
Để cố gắng xoa dịu tình trạng hiện tại này (ít nhất là trong tâm trí
của sinh viên kiến trúc), tôi đã thực hiện các dự án studio mang tên 'FRAMING'.
Trong phần này, tôi đưa cho học sinh một 'bộ sưu tập' để các em cung cấp một
chuỗi các khung kiến trúc.
– như một loại phòng trưng bày 'nghệ thuật+'. Một bộ sưu tập mẫu được minh
họa bên cạnh. Như bạn sẽ thấy, đây không phải là tất cả các triển lãm nghệ
thuật thông thường. Một số là như vậy, nhưng một số khác thì trừu tượng, có
bầu không khí hơn, có thể tăng trưởng và suy tàn và thu hút nhiều giác quan.
Một số là khung của chính họ. (Vậy bạn đóng khung một khung như thế nào?) Một
số khung là tĩnh và dường như
không thay đổi. Một số có thể được đặt ở bên trong, số khác ở bên ngoài, một
số ở giữa. Tất cả đều liên quan đến thời gian: thời gian cần thiết để di chuyển
xung quanh phòng trưng bày từ tình huống này sang tình huống khác; thời gian
Một cây mộc lan: cây đó sẽ cần đất, không gian, ánh nắng và gió…; nó sẽ
để một số vật trưng bày bị hư hỏng hoặc thay đổi theo mùa; thời gian ban
thay đổi diện mạo một cách đáng kể theo thời tiết và các mùa; bản thân nó có
ngày, khi bóng tối chuyển dịch trong không gian có ánh nắng và sự chuyển đổi thể được sử dụng để đóng khung một địa điểm…
từ đêm sang ngày và ngược lại; nhịp độ và thời lượng của âm nhạc và khiêu vũ…
Mục đích của bài tập này là tập trung vào vai trò cơ bản của kiến trúc
là tạo ra các khung, không chỉ cho các vật thể mà còn cho các hoạt động, quy
trình, bầu không khí…
Bạn có thể chọn trang web của riêng mình cho phòng trưng bày nghệ
thuật+ này, bối cảnh trong đó ma trận khung của bạn được đặt và góp phần vào
kiến trúc của bạn. Hãy nhớ rằng các khung hình (dù là ẩn dụ hay vật lý) làm
trung gian giữa
một ở đây và một ở đó. 'Ở đó' cũng quan trọng như 'ở đây'.
Thiết kế của bạn cũng có thể trở thành một chuỗi kín đáo
các khung hình, nhưng sẽ tốt hơn nếu bạn có thể tìm cách làm cho chúng hoạt động
cùng nhau giống như các lớp chồng chéo của một bản nhạc trong dàn nhạc. Một số
Liên kết với một cái gì đó từ xa: có thể là một tính năng xa xôi trong
người triển lãm có thể cần sự yên tĩnh (theo đánh giá của bạn), những người khác bối cảnh đất liền hoặc cảnh quan thành phố của phòng trưng bày nghệ
thuật+ của bạn; nhưng nó cũng có thể là một thứ gì đó xa vời được
có thể tìm thấy sức mạnh tổng hợp khi đồng hành cùng những người khác. Đó là lựa
hiện diện về mặt công nghệ: bề mặt Sao Hỏa; các bài phát biểu trực tiếp
chọn của bạn. bằng ngôn ngữ của họ bởi các chính trị gia trên khắp thế giới…
222
Bản sonata piano 'Moonlight' của Beethoven: âm thanh của nó; không phải là người biểu diễn ngồi chơi
piano; không phải bản nhạc; và chắc chắn không có bảng thông tin nào có hình ảnh Beethoven cho biết
thời điểm và cách thức âm nhạc được viết ra và có tên là 'Moonlight'. Chỉ cần (!) đóng khung âm nhạc.
Một quả táo thật: nó sẽ tươi và sáng bóng

chỉ trong vài ngày; rồi nó sẽ nhăn nheo và teo
lại…; nhưng bạn không thể vứt nó đi được.
'Chân dung một người đàn ông' được
gọi là 'Il Condottiere' của Antonello da Messina

(1475; cao 360mm, rộng 300mm không bao gồm
khung): bao gồm khung. Bạn sẽ cần phải suy nghĩ
về ánh sáng, vị trí, mối quan hệ với không
gian và với người xem… cũng như vai trò của nó
trong bố cục rộng hơn.
phần Sầu muộn – một tâm trạng: nơi này lẽ ra không có

nội dung gì khác ngoài bầu không khí buồn bã suy
ngẫm. Có lẽ hãy nghĩ về nó
như một nhà nguyện tưởng nhớ hoặc một đài tưởng niệm
kế hoạch
một nữ anh hùng đã ngã xuống.
Và, như một sự bù đắp, Hạnh phúc: không gian

này sẽ nâng cao tinh thần của những người tìm
thấy chính mình trong đó; như với Nỗi sầu muộn,
không nên có nội dung, chỉ có tâm trạng.
Một vũ công: người sẽ cần không gian để di

Bản thân khách truy cập: bạn đóng khung họ
chuyển; vũ công còn cần gì nữa; và mối quan
như thế nào; con đường của họ thông qua các
hệ mà họ có thể có với những người xem thì
cuộc triển lãm; sự tương tác của họ với nhau;
sao; chúng tách rời hay trộn lẫn; họ có thu hút
lối vào và lối ra của họ…?
người xem vào điệu nhảy không?
Hãy nhớ rằng không có câu trả lời nào là 'đúng'

một cách chính xác… mặc dù có thể có nhiều
'Cuộc gặp gỡ thứ hai' của James Turrell câu trả lời 'sai' hoặc nhàm chán!!! Bạn có Bạn có thể nghĩ đây là một bài tập kỳ quặc… nhưng
(1989): một không gian hình khối rộng 20 foot (6 thể cần sự giúp đỡ từ bạn bè để phân biệt… không có nội dung nào trên những trang này mà bạn có
mét), được trang bị ghế băng dài có chu vi; Nếu bạn đưa ý tưởng của mình lên Instagram,
thể sẽ không sử dụng vào một thời điểm nào đó trong tương lai
trọng tâm của nó là bầu trời được nhìn thấy qua vui lòng gắn thẻ:
khe hở rộng 12 foot trên trần nhà. @analysingarchitecture dự kiến sẽ đóng khung về mặt kiến trúc.
BÀI TẬP 23: đóng khung 223

SỰ NHÌN NHẬN
Xin chân thành cảm ơn: John Bush đã chỉ cho tôi hướng đi của Ngoài những điều được đề cập trong ấn bản đầu tiên, xin
Peter Brook và những ý tưởng của ông về không gian sân khấu thân gửi lời cảm ơn chân thành đến: Lazron Matia để biết thông tin về
mật trong cuốn sách The Open Circle; Tom Killian đã gửi cho tôi nhà kho ở trang 75; Tiến sĩ Christopher Ridgway, Người quản lý
mô tả về trại của Nick trong 'Dòng sông lớn hai trái tim' của Lâu đài Howard, đã giúp tôi thực hiện bức vẽ Ngôi đền bốn làn gió
Ernest Hemingway; Jeff Balmer đã mời tôi tham dự hội nghị Giáo dục ở trang 125; Fran Ford và Trudy Varcianna tại Routledge vì sự hỗ
Thiết kế Sơ cấp được tổ chức tại trường đại học của anh ấy vào trợ của họ trong suốt dự án; Alanna
năm 2010 và Michael T. Swisher vì đã chia sẻ ý tưởng của anh ấy Donaldson vì đã xem qua quá trình sản xuất cuốn sách và Mike
về giáo dục kiến trúc Năm thứ nhất; Lisa Landrum đã chỉ cho tôi Hamilton vì đã đọc bản kiểm chứng cẩn thận của mình; và cuối cùng
động từ tiếng Hy Lạp 'to architecture'; Matthew Brehm đã bày tỏ nhưng không kém phần quan trọng là những thế hệ sinh viên đã chịu
quan tâm đến sổ ghi chép của tôi; Robert Atkinson đã cho tôi xem đựng và thường nhiệt tình tham gia vào các bài tập khác nhau mà
tác phẩm của các học trò của ông đang học để đạt trình độ 'A' về tôi đã đặt ra cho họ, đặc biệt là trong mưa gió ở các bãi biển xứ
kiến trúc; và Alan Paddison để đưa tin về La Bajoulière. Wales và Scotland.
THƯ MỤC
Peter Adam – Eileen Gray: Nhà thiết kế kiến trúc, Thames & Hudson, Mircea Eliade, chuyển giới. Trask – 'Không gian thiêng liêng và tạo nên thế giới
Luân Đôn, 1987, 2000. Sacred', chương trong The Sacred and the Profane: the Nature of Religion,
Jay Appleton – Trải nghiệm phong cảnh (1975), Hull UP/ John Wiley, London, Harcourt Brace and Company, London, 1958.
1986. John T. Emmett – 'Tình trạng kiến trúc Anh', trong The
Tim và Charlotte Benton, biên tập. – Hình thức và Chức năng, Granada, London, Tạp chí hàng quý, tháng 4 năm 1872, in lại trong J. Mordaunt Crook, phần
1975. giới thiệu. – Sáu bài tiểu luận của John T. Emmett, Johnson, New York, 1972.
Werner Blaser – The Rock is My Home, WEMA, Zurich, 1976. Lorraine Farrelly – Kiến trúc cơ bản: Kỹ thuật biểu diễn, Nhà xuất
Pierre Bourdieu – 'Ngôi nhà Berber', chuyển. trong Mary Douglas, biên tập. bản AVA, Worthing, 2007.
– Quy tắc và Ý nghĩa, Penguin, London, 1973, trang 98-110. Sverre Fehn, Marja-Riitta Norri và Marja Kärkkäinen, biên tập. – Sverre
Peter Brook – Không gian trống rỗng (1968), Penguin, London, 2008. Fehn: Thơ về Đường thẳng, Bảo tàng Kiến trúc Phần Lan, Helsinki,
Anthea Callen – Cơ thể ngoạn mục: Khoa học, phương pháp và ý nghĩa trong 1992.
tác phẩm của Degas, Yale UP, New Haven và London, 1995. Per Olaf Fjeld – Sverre Fehn: Mô hình suy nghĩ, Nhà xuất bản Monacelli, New
York, 2009.
James WP Campbell và Will Pryce – Brick: Lịch sử thế giới, Thames và Hudson, Suzanne Frank – Ngôi nhà của Peter Eisenman VI: Khách hàng
London, 2003. Phản hồi, Thư viện Thiết kế Whitney, New York, 1994.
Francis D. Ching – Đồ họa kiến trúc, John Wiley và Son, New York, 2007. (Eileen Grey và Jean Badovici) – 'E.1027, Maison en bord de mer',
ấn bản mùa đông năm 1929 của L'Architecture Vivante, Éditions Albert
Francis D. Ching – Kiến trúc: Hình thức, Không gian và Trật tự, John Morance, tái bản bởi Éditions Imbernon, Marseille, 2006.
Wiley và Son, New York, 2007. Eileen Gray và Jean Badovici – 'De l'électicism au doute' ('Từ chủ nghĩa chiết
Robert Chitham – Bản vẽ đo lường dành cho kiến trúc sư, kiến trúc trung đến nghi ngờ'), trong L'Architecture Vivante, Mùa đông 1929.
Báo chí, Luân Đôn, 1980. Eileen Gray và Jean Badovici – 'Mô tả' (của Biệt thự E.1027), trong
Norman Crowe và Paul Laseau – Ghi chú trực quan dành cho kiến trúc sư và L'Architecture Vivante, Mùa đông 1929, tr. 3.
Nhà thiết kế, John Wiley và Son, 1986. Herb Greene – Tâm trí và Hình ảnh, Granada, London, 1976.
Antonio Damasio - Cảm giác về những gì xảy ra: Cơ thể, Cảm xúc Vittorio Gregotti – 'Bài phát biểu trước Liên đoàn Kiến trúc, Mới
và Sự hình thành ý thức, Vintage, London, 2000. York, tháng 10 năm 1982', trong Phần A, Tập 1, Số 1, tháng 2/tháng 3 năm
Glyn E. Daniel – Lăng mộ thời tiền sử của Anh và xứ Wales, Cambridge UP, 1950. 1983, tr. số 8.
Lawrence Halprin – Trang trại Biển… Nhật ký của một ý tưởng, Nhà
John Dee – Lời khuyên toán học cho các yếu tố hình học xuất bản Spacemaker, Berkeley, CA, 2002.
của Euclid xứ Megara (1570), ấn bản fax, Nhà xuất bản Kessinger, Martin Heidegger, chuyển giới. Hofstadter – 'The Thing' (1950), 'Building
Whitefish, MT., không ghi ngày tháng. Dwelling Thought' (1951) và '… Poetively Man Dwells…' (1951), trong
Gille Deleuze và Félix Guattari, chuyển giới. Massumi – '1837: Thơ, Ngôn ngữ và Tư tưởng (1971), Harper and Row, London và New York,
Về sự kiềm chế, trong A Thousand Plateaus: Capitalism and 1975 .
Schizophrenia (1980), Continuum, New York, 1987. Ernest Hemingway – 'Dòng sông lớn hai trái tim' (1925), trong Những câu chuyện
Andrea Deplazes, chủ biên. – Kiến trúc xây dựng: Vật liệu, về Nick Adams, Charles Scribner, New York, 1981.
Quy trình, Cấu trúc, Birkhäuser, Basel, 2005. Lucien Hervé – Kiến trúc của sự thật, Thames và Hudson, London, 1957.
David Dernie – Vẽ kiến trúc, Laurence King, London, 2014.
Charles Dickens – 'Wapping Workhouse' (1860), trong Night Walks, Penguin, Cecil Hewett - Nhà thờ Anh và Xưởng mộc tu viện,
London, 2010. Phillimore, Chichester, 1985.
Tore Drange, Hans Olaf Aanensen và Jon Brænne – Gamle Trehus, Peter Blundell Jones – Kiến trúc hiện đại thông qua nghiên cứu điển
Universitetsforlaget, Oslo, 1980. hình, Nhà xuất bản kiến trúc, London, 2001.
Arthur Drexler, chủ biên. – Kiến trúc của Ecole des Beaux- Roger Joussaume, chuyển giới. Chippindale – Mộ đá cho người chết: Tòa nhà
Nghệ thuật, Secker & Warburg, London, 1977 Megalith trên khắp thế giới (1985), Nhà xuất bản Guild, London,
IES Edwards – Kim tự tháp Ai Cập, Penguin, London, 1971. 1988.
Peter Eisenman – Cơ sở chính thức của kiến trúc hiện đại, Nhà xuất bản Lars James Joyce – Ulysses (1922), Penguin, London, 1968.
Müller, Thụy Sĩ, 2006. Donald Keene, chuyển giới. và biên tập. – Tuyển tập văn học Nhật Bản, Penguin,
Mircea Eliade, chuyển giới. Sheed – 'Những địa điểm linh thiêng: Đền thờ, London, 1968.
Cung điện, “Trung tâm Thế giới” ', chương trong Các khuôn mẫu trong Susan Kent, chủ biên. – Kiến trúc trong nhà và việc sử dụng không gian,
Tôn giáo So sánh, Sheed và Ward, London, 1958. Cambridge UP, Cambridge, 1990.
224
Paul Laseau – Phác thảo tự do: Giới thiệu, WW Norton, George Saumarez Smith – Sách phác thảo: Đã sưu tầm và đo lường
Luân Đôn, 2004. Bản vẽ và phác thảo kiến trúc, Sách Triglyph, Luân Đôn, 2021.
Le Corbusier – 'Cinque point de l'architecture Moderne',
được dịch là 'Năm điểm hướng tới một kiến trúc mới' (1926) trong Alison Smithson – 'Những địa điểm của Beatrix Potter', trong Thiết
Ulrich Conrads – Các chương trình và tuyên ngôn về kiến trúc thế kế kiến trúc, Tập 37, tháng 12 năm 1967, tr. 573.
kỷ 20, Lund Humphries, London, 1970. Alison Smithson, chủ biên. – Đội 10 Primer, Nhà xuất bản MIT, Cambridge,
Le Corbusier, xuyên. Pierre Chase (1961) – Le Corbusier trò chuyện với sinh ThS, 1968.
viên các trường kiến trúc (1943), Nhà xuất bản Kiến trúc Princeton, Sophocles, chuyển giới. EF Watling – Oedipus tại Colonus (5thC TCN),
New York, 1999. Chim cánh cụt, Harmondsworth, 1947.
Le Corbusier, xuyên. de Francia và Bostock – Modulor, một thước đo Baldwin Spencer và FJ Gillen – Các bộ lạc bản địa ở Trung Úc, Macmillan,
hài hòa cho quy mô con người trên toàn cầu London, 1899.
Áp dụng cho Kiến trúc và Cơ học, Faber và Faber, London, 1961. Arturo Tedeschi – Kiến trúc tham số với Grasshopper, Lê
Penseur, Ý, 2011.
Le Corbusier– Vers une architecture (1923), Champs arts, Paris, 1995, Henry David Thoreau – Walden (1854), Bantam, New York, 1981.
trans. Etchells hướng tới một kiến trúc mới, John Rodker, London, Andrew Todd và Jean-Guy Lecat – Vòng tròn mở, Palgrave Macmillan, New
1927. York, 2003.
Nathaniel Lloyd – Lịch sử nghề làm gạch ở Anh: kèm ví dụ Simon Unwin – Phân tích Kiến trúc, Routledge, Abingdon, 2021.
và ghi chú về việc sử dụng và vận dụng kiến trúc gạch từ thời trung Simon Unwin – Sổ tay kiến trúc: Bức tường, Routledge, Luân Đôn, 2000.
cổ đến cuối thời kỳ Gruzia
(1925), Câu lạc bộ sưu tập đồ cổ, London, 1999. Simon Unwin – Trẻ em là người tạo ra địa điểm: kiến trúc sư bẩm sinh trong
Harry Francis Mallgrave và Eleftherios Ikonomou, chuyển giới. và biên tập. tất cả chúng ta (loạt Sổ tay phân tích kiến trúc), Routledge, Abingdon,
– Sự đồng cảm, Hình thức và Không gian, Trung tâm Lịch sử Nghệ thuật và 2019.
Nhân văn Getty, Santa Monica, CA, 1994. Simon Unwin – 'Xây dựng địa điểm trên bãi biển', trong Menin, ed.
James Malton – An Essay on British Cottage Architecture… (1798), – Nơi xây dựng: Tâm trí và Vật chất, Routledge, London, 2003.
được in lại dưới dạng fax bởi Gregg International,
Westmead, 1972. Simon Unwin – Curve: những khả năng và vấn đề với việc đi chệch hướng
Thomas Mann, chuyển giới. HT Lowe-Porter – Joseph và anh ấy trong kiến trúc (Loạt Sổ tay Phân tích Kiến trúc), Routledge,
Anh em: Những câu chuyện về Jacob (1933), Penguin, London, 1970. Abingdon, 2019.
RD Martienssen – Ý tưởng về không gian trong kiến trúc Hy Lạp, Simon Unwin – 'Phân tích kiến trúc thông qua bản vẽ', trong
Witwatersrand UP, Johannesburg, 1968. Nghiên cứu và Thông tin Xây dựng, Tập 35 Số 1, 2007.
Ray Mears – Bushcraft, Coronet Books, Philadelphia, PA, 2004. Simon Unwin – Ô cửa, Routledge, Abingdon, 2007.
Arthur Mee, chủ biên. – The King’s England: Norfolk, Green Pastures and Simon Unwin – Bài tập về Kiến trúc: Học cách suy nghĩ như một kiến trúc
Still Waters, Hodder và Stoughton, London, 1940. sư, Routledge, Abingdon, 2012.
Charles Moore và những người khác – Nơi của những ngôi nhà, Holt Rinehart Simon Unwin – Ẩn dụ: khám phá các chiều ẩn dụ và tiềm năng của kiến trúc
và Winston, New York, 1974. (Loạt Sổ tay Phân tích Kiến trúc), Routledge, Abingdon, 2019.
Edward S. Morse – Những ngôi nhà Nhật Bản và môi trường xung quanh
(1886), Dover, New York, 1961. Simon Unwin – 'Kiến trúc sổ tay', trong Wendy Gunn, biên tập. – Ghi chép
Charles P. Mountford – Ayer's Rock (1965), Sách Seal, 1977. thực địa và sổ phác thảo, Peter Lang, Frankfurt, 2009.
Herman Muthesius – Das englische Haus (1904), dịch. Janet Simon Unwin – Shadow: sức mạnh kiến trúc của việc cản ánh sáng (Loạt Sổ
Seligman trong vai The English House, Crosby Lockwood Staples, London, tay phân tích kiến trúc), Routledge, Abingdon, 2020.
1979.
John G. Neihardt – Black Elk Speaks (1932), Nhà xuất bản Đại học Simon Unwin – Skara Brae (ebook), Apple Books, 2012.
Nebraska, 1979. Simon Unwin – Mười tòa nhà có ảnh hưởng nhất trong lịch sử:
Christian Norberg-Schulz – Sự tồn tại, Không gian và Kiến trúc, Studio Các nguyên mẫu kiến trúc, Routledge, Abingdon, 2017.
Vista, London, 1971. Simon Unwin – Hai mươi lăm tòa nhà mà mọi kiến trúc sư nên hiểu,
Kevin Nute – Địa điểm, Thời gian và Hiện hữu trong Kiến trúc Nhật Bản, Routledge, Abingdon, 2015.
Routledge, London, 2004. Simon Unwin – Villa Le Lac (ebook), Apple Books, 2012.
Richard Padovan – Tỷ lệ: Khoa học, Triết học, Kiến trúc, E. & FN Spon, Aldo van Eyck – 'Sự rõ ràng trong mê cung', ở Donat, ed. – Kiến trúc
London, 1999. Thế giới 3, Studio Vista, Luân Đôn, 1966.
Juhani Pallasmaa – Đôi mắt của làn da: Kiến trúc và giác quan (1996), Aldo van Eyck – 'Địa điểm và dịp' (1962), ở Hertzberger và những người khác
John Wiley & Sons, Chichester, 2005. – Aldo van Eyck, Stichting Wonen, Amsterdam, 1982.
Fernand Pouillon – Les pierres sauvages, Editions du Seuil, 1964; Dịch. Dom H. van der Laan, chuyển giới. Padovan – Không gian kiến trúc:
Edward Gillott trong vai Những hòn đá của Le Thoronet, Jonathan Cape, Mười lăm bài học về việc bố trí môi trường sống của con người, EJ
London, 1970 Brill, Leiden, 1983.
Amos Rapoport – Hình thức và văn hóa ngôi nhà, Hội trường Prentice, Mới Vitruvius, chuyển giới. Hickey Morgan (1914) – Mười cuốn sách về
Jersey, 1969. Kiến trúc (1stC TCN), Dover, New York, 1960, có tại: gutenberg.org/files/
Steen Eiler Rasmussen – Trải nghiệm Kiến trúc, Nhà xuất bản MIT, Cambridge, 20239/20239-h/20239-h.htm#Page_167
MA, 1959. (tháng 2 năm 2020).
Edward Robbins – Tại sao lại vẽ kiến trúc sư, Nhà xuất bản MIT, Cambridge, Lawrence Weschler – Nhìn là quên tên
ThS, 1994. Điều người ta thấy: Cuộc đời của nghệ sĩ đương đại Robert Irwin,
Colin Rowe – 'Toán học về biệt thự lý tưởng' (1947), trong Toán học về Nhà xuất bản Đại học California, Berkeley, 1982.
biệt thự lý tưởng và các tiểu luận khác, Nhà xuất bản MIT, Cambridge, Kim Williams, chủ biên. và chuyển giới. – Vitruvius của Daniele Barbaro năm
MA, 1976. 1567, Birkhäuser, Cham, 2019.
Bernard Rudofsky – Kiến trúc không có kiến trúc sư, Phiên bản Học viện, Colin St John Wilson – 'Bậc thầy xây dựng: Sigurd Lewerentz', trên Tạp chí
London, 1964. Kiến trúc sư, ngày 13 tháng 4 năm 1988, trang 31-52.
Bernard Rudofsky – Những người xây dựng phi thường, Secker và Colin St John Wilson – 'Sigurd Lewerentz: Những tòa nhà linh thiêng và
Warburg, London, 1977. những địa điểm linh thiêng', trong Những phản ánh kiến trúc: Nghiên cứu
Tháng Tám Schmarsow, chuyển giới. Mallgrave và Ikonomou – 'The trong Triết học và Thực hành Kiến trúc (1992), Manchester UP,
Bản chất của sự sáng tạo kiến trúc' (1893), trong Mallgrave và 2000, trang 110-137.
Ikonomou, xuyên. và biên tập. – Sự đồng cảm, Hình thức và Không gian, Rudolf Wittkower – Nguyên tắc kiến trúc trong thời đại chủ nghĩa
Trung tâm Lịch sử Nghệ thuật và Nhân văn Getty, Santa Monica, CA, 1994. nhân văn, Tiranti, London, 1952.
Henry Wotton – The Elements of Architecture (1624), được in lại dưới dạng
Vincent Scully – Trái đất, Ngôi đền và các vị thần; người Hy Lạp fax bởi Gregg International, Farnborough, 1969.
Kiến trúc thiêng liêng, Yale UP, New Haven và London, 1962. Frances A. Yates – Nghệ thuật ghi nhớ, Routledge & Kegan Paul,
Gottfried Semper, chuyển giới. Mallgrave và Hermann – Bốn yếu tố kiến Luân Đôn, 1966.
trúc và các tác phẩm khác, Nhà xuất bản MIT, Cambridge, MA, 1989. Lim Jee Yuan – Ngôi nhà Mã Lai, Viện Masyarakat, Malaysia,
1987.
JC Shepherd và GA Jellicoe – Khu vườn thời Phục hưng Ý, Tiranti, Peter Zumthor – Kiến trúc tư duy, Birkhäuser, Basel, 1998.
London, 1925. Peter Zumthor – Khí quyển, Birkhäuser, Basel, 2006.
THƯ MỤC 225

MỤC LỤC
√2 hình chữ nhật 118, 127, 128, 130, 143 Aya Sofya (Hagia Sophia), Istanbul 92 Cappadocia, Thổ Nhĩ Kỳ 94, 198
in 3d 161 Ayer's Rock (Uluru), Úc 174, 186 hướng chính 24, 54, 55, 56, 57, 129, 182, 211
Nhà lưới vuông 9 (Shigeru Ban) 123
Thịt xông khói, Henry 63 Casa Carlos Beires, Bồ Đào Nha (Siza) 147
Aalto, Alvar 101, 108, 109 Bajoulière, La (Pháp) 8, 23, 83 Casa del Ojo de Agua, Mexico (Dewes và
Tu viện St Benedict, Vaals, Hà Lan (van der Nhà Bali 102 Puente) 199
Laan) 92 Balka, Mirosław 173 Casa Milà, Barcelona, Tây Ban Nha (Gaudi) 153
Abramovic, Bến du thuyền 32, 66, 184 Ngân hàng Anh, London (Soane) 108 lễ rửa tội Sòng bạc, Marino, Dublin (Phòng) 135
'Tài khoản túp lều của tôi' (Kamo no Chōmei) 200 Castelvecchio, Verona (Scarpa) 150
219 Barbaro, Daniele 27, 124 Vòng tròn đá Castlerigg, Anh 21
âm học 220 Gian hàng Barcelona (Mies) 43, 112, 113, catafalque 33, 46, 59, 89, 180, 183
Acropolis, Athens 21, 57, 135 138 đường cong dây xích
Adam, William 100 thùng 63 153 vòm nhà thờ 87
Ando, Tadao 146 Basilica di S. Giulio, Isola S. Giulio, Ý 22 Bawa, hang 50, 94, 171
Adcote, Shropshire (Norman Shaw) 213 Geoffrey 108 chợ 104 cella 113
Làng Châu Phi 102 Nhà nguyện nghĩa trang, Turku, Phần Lan
Alberti, Leon Battista 134 Bazile, Bernard 221 (Bryggman) 46, 47, 141
căn chỉnh 29, 33, 37, 43, 45, 55, 56, 57, 58, bãi biển 50, 67, 83, 115, 172, 176, 177, 183, trung tâm 18, 19, 20, 21, 22, 24, 25, 27, 29,
79, 162, 182 bàn 185, 193, 195, 205, 212 Beaux-Arts 40, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 52, 54, 55, 56,
thờ 22, 31, 32, 33, 36, 38, 39, 42, 45, 46, 64, 133, 208 giường 25, 26, 30, 65 , 79, 80, 81, 83, 101, 116, 117, 129,
65, 68, 69, 83, 87, 180, 182, 183, 185, 186, 187 32, 61, 64, 177, 200 con ong 98 Beethoven, 132, 139, 211
Ludwig Cesariano, Cesare di Lorenzo 5, 124, 125,
Bộ lạc Anasazi, Colorado 198 van 223 Bénard, Émile 40 'Berber 129
nhân trắc học 59, 68, 79, 80, 81, 189 House' (Bourdieu) 211 Kiến trúc sư Chalabi 97
Trường học Apollo, Amsterdam (Hertzberger) Chambers, William 135 cơ

49 Bức tường Berlin hội 17, 26, 149, 168 Chancel
táo 223 183 Bernini, Gian Lorenzo 47 Arch 65
Appleton, Jay 171 'Dòng sông hai trái tim lớn' (Hemingway) 192 Nhà nguyện Notre-Dame du Haut, Ronchamp
apse 83 Bindesbøll, Michael Gottlieb 39 (Le Corbusier) 47
Arakawa 158 mái Bioscleave House, Long Island NY (Gins và Nhà nguyện Phục Sinh, Stockholm
vòm 184 vòm Arakawa) 158, 159 sinh 47 (Lewerentz) 46, 47
87, 153 bivouac nhà chương 185
ArchDaily 27 195 Black Elk Cung điện Charlottenhof, Potsdam (Schinkel)
'kiến trúc' 6, 10 Speaks (Neihardt) 211 Blackwell, Anh 142
ý tưởng kiến trúc 13, 17, 19, 145 tư (Baillie Scott) 45 Cung điện Blenheim cờ vua 14
duy kiến trúc 10 kiến (Vanbrugh) 27 người mù 220 Baillie Khóa tu dành cho trẻ em, Damdana, Ấn Độ (Bhatia)
trúc và triết học 8, 14, 69, 92, 126, 149 kiến Scott, MH 45 146
trúc là Bhatia, Gautam 146 chặn Chipperfield, David 97, 109, 150
đối tượng 18, 19, 23, 24, 25 ổ đĩa kiến trúc 8 136 chặn trục 41, 42, Biệt thự Chiswick, Luân Đôn (Burlington và
43, 48 Blore, Kent) 133 gian
Đơn vị nghiên cứu kiến trúc 97 Edward 50 Cây bồ đề, Bodh Gaya, Ấn hàng hợp xướng 68
kiến trúc không tầm nhìn 220 đấu Độ 173 Vườn Bomarzo, Chopin, Frédéric 40 vũ
trường 21, 25, 186 Ý 151 đạo 211 nhà thờ 31,
Biệt thự Arisawa, Matsue, Nhật Bản 46 39, 43, 58, 65, 83, 133, 182,
hang nhân tạo 4, 8, 24 Nhà bom, Bồ Đào Nha (Siza) 147 201
tàn tích nhân tạo 151 liên kết 70 Nhà thờ Mộ Thánh, Jerusalem
bầu trời nhân tạo 89 Borges, Jorge Luis 98 173
'Nghệ sĩ có mặt' (Abramovic) 32, 66 Botta, Mario 136 sân thờ 21 vòng
Nghệ thuật trí nhớ (Yates) 173 Boullée, Étienne-Louis 131 ranh tròn 20, 23, 25, 30, 34, 54, 64, 65, 70, 79, 85,
Asplund, Erik Gunnar 33, 44, 59, 83, 89, 109, giới 20, 21, 32, 179 Bourdieu, 90, 124, 143, 145, 186 Vòng
132, 141, 162, 221 Bất đối Pierre 211 Bramante, tròn địa điểm 19, 21, 24, 25, 30, 32, 33, 34,
xứng 42, 135, 136, 139, 140, 141, Donato 173 viên gạch 76 55, 56, 79, 80, 81, 83, 89, 98, 102, 111,
142 112, 116, 117, 129, 132, 138, 162, 179, 180,
Kiến trúc tiệm cận 161 'Brilliance' (Bazile) 221 181, 182, 183, 184, 186, 188, 197, 201 vòng
Athena 21 hình học bị hỏng 151 hiện diện
bầu không khí 200 Brook, Peter 69, 169 36, 38, 131 vòng bảo vệ 197 đi
Mái vòm bom nguyên tử, Hiroshima 173 Bryggman, Erik 46, 47, 141 vòng quanh các toa xe 184
atrium 184 phòng chôn cất 8, 23, 24, 25 cắt bao quy đầu 187 hình
thái độ với hình học 90, 97, 127 Burlington, Lord 133 thức cổ điển 83 dọn
Thổ dân Úc tạo địa điểm 186, 200, 201 đối bürolandschaft 115 dẹp 33 tu viện
xứng trục Bursa, Thổ Nhĩ Kỳ 104 22, 105
29, 133, 134, 135, 136 trục 29, 30, 31, 35, 'Bushcraft' (Mears) 193
39, 44, 45, 55, 56, 64, 87, 101, 108, 109, 113, trụ 87 Cây clootie 170
114, 116, 129, 136, 137, 141, 142, 143, Cluedo 213
152, 162, 182, 183, 184, 195 trục phủ nhận Cairn O'Get, Scotland 38, 47 trung 'đồng hồ màu' (Kiesler) 215
41, 43, 45, 46 tâm cuộc gọi 69 cột 33, 111, 112, 114, 118, 130 cột và
trục trong thiết kế đô thị 36 Callen, Andrea 7 dầm 86 cộng đồng 64 hình
trục mundi 33, 162, 182 Calvino, Italo 100 học phức tạp 79,
trục xuyên và chiếu 29, 32, lửa trại 5, 64 153, 161 thỏa hiệp 72, 89, 152 trò
33, 34, 36, 41, 89 Campo dei Fiori, Rome 22 ngọn chơi máy tính 210
nến 173
226
mẫu do máy tính tạo ra 161 nơi vẽ 202, 204 sơ đồ và vườn 22

Conan Doyle, Arthur 14 bê mặt cắt 206 Cổng vòm, St Louis MO 153
tông 75 điều Tòa nhà Dr Chau Chak Wing, Sydney, Gaudi, Antonio 153
kiện 152, 194, 195, 197, 198 hình học Úc (Gehry) 158 Nhà đặt hàng qua thư GEG, Kamen, Đức
xung đột 59, 132 Thời gian mộng mơ 115
đối chất 41, 42, 43, 45, 65, 66 mái nón 174 dromos 52 Gehry, Frank 95, 158, 160, 161 xung
72 thi công 190 Dubrovnik, Croatia 22 cửa đột hình học 89
nội dung và bối ngõ cồn cát 176, 214 hình học 54, 79, 102, 106, 116 hình học 12, 29,
cảnh 20, 80, 162, 205 kết cấu rầm 84, 85, Nhà Dune, Thorpeness, Suffolk 54, 55, 56, 58, 59, 62, 126, 143, 149, 162,
91 (Jarmund/Vigsnæs) 110 178
Correa, Charles 99 Dunino Den, Scotland 170, 175 hình học chế tạo 24, 54, 55, 70, 71, 72, 73, 74,
'Cosi Fan Tutte' (Mozart) 14 Gian hàng Hà Lan, Hanover Expo (MVRDV) 75, 76, 77, 79, 80, 81, 82, 83, 89, 90, 91,
tiểu 26, 33 phòng 159 92, 93, 94, 95, 96 , 97, 100, 102, 106, 107,
xử án 216 sân Tù nhân Hà Lan (quá lớn so với phòng giam của 109, 110, 112, 116, 117, 126, 128, 131,
22, 49, 52, 102, 103, 104, 108 sân nhà (Mies) anh ta) 60 năng động nơi 47, 139 132, 143, 146, 151, 157, 158, 161, 162, 190,
139 cửa bò 63 năng lực sáng tạo 196 hình học quy
14 sân cricket 69, Tháp tưởng niệm Ai hoạch 98 , 100, 102, 104, 106, 109, 110, 116,
210 cruck 73 khối 116, Cập 22 Yếu tố kiến trúc (Wotton) 27 133, 136 hình học thế giới 106,
119, 120, 125, 127, 132 Eliasson, Olafur 74 116, 129 ger 79
Emily Gap, Australia 186
Emin, Tracey 222 Gins, Madeline 158 cô gái
Nhà Lập thể, Yamaguchi, Nhật Bản (Shinichi Emmett, John T. 27 cảm 'kiến trúc sư' thế giới của mình 6
Ogawa) 127 mái xúc và kiến trúc 20, 27, 34, 48, 59, 66, 176, có ý nghĩa 4, 8, 10, 14, 24, 162, 183
vòm 89 179, 200, 215, 218, 221 sự đồng cảm 19 Trường Nghệ thuật Glasgow (Mackintosh) 142
đường cong 153, 161 bao vây 34 Sa mạc Gobi 200
Nhà phúc thẩm Curve (WATG) 161 Ngôi nhà bất 'Luật Chúa' 92
tận (Kiesler) 156, 215 enfilade 37, Tuổi Vàng 5

Damasio, Antonio 221 da 38, 39, 40 Phần Vàng hình chữ nhật 118, 120, 127, 130,
Messina, Antonello 223 nhảy English Gentleman's House (Kerr) 140 entasis 161
16, 19, 63, 135, 177, 223 sàn nhảy 130 vào 20, Nguyên tắc 'Goldilocks' 59, 60, 62
65, 177 30, 32, 132 Erechtheion, Tòa án luật Gothenburg (Asplund) 221 ngữ
Darmstadtium, Đức (Chalabi Archi-tects) 97 Athens 135 Esherick House, pháp kiến trúc 5 gò mộ 23, 24
mốc 101 Philadelphia (Kahn) 128 Tiểu luận về Kiến trúc ngôi mộ 67 trọng lực
mốc 19, 103 Nhà kiểu nông thôn Anh (Malton) 26 Bản 16, 55, 70,
đội hình phòng thủ 184 chất của kiến 76, 77, 85, 90, 91, 92,
trúc 4 khai quật 71, 94, 166 96, 131, 132, 153, 157
Degas, Edgar 7, 35 bộ loại trừ 20 Triển lãm ngày Gray, Eileen và Badovici, Jean 28
lạc sa mạc ở Libya 211 27, 32, Vương Cung Tòa án lớn của Bảo tàng Anh, London
Dewes, Ada và Puente, Sergio 199 Thánh Đường, Vicenza (Fehn) 137 (Con nuôi) 93
Dexter, Colin 14 Đền Hy Lạp 31, 83, 86, 113, 130
Dezeen 27 Farnsworth House (Mies) 7, 82, 86, 110, 128, Nhà hát Hy Lạp 11, 21, 25, 132, 177
Dickens, Charles 219 138 đường Nhà hát Hy Lạp, Segesta, Sicily 207
kích thước 55, 60, 61 đứt gãy 176 lưới 111, 114, 123, 126, 162
khám phá 42 Featherstone trẻ 110 mặt đất 172
hình học lệch lạc 144 biến Fehn, Sverre 137, 139, 147, 172, 176, 199 Nhóm '91 107
dạng 95, 97, 157, 159, 160, 162 phòng tư Nghiên cứu sinh, Julian 213 bảo vệ danh dự 184
vấn bác sĩ 66 Ngôi nhà năm mươi x năm mươi foot (Mies) 114, Bảo tàng nghệ thuật Guggenheim, New York
'Dogville' (von Trier) 212 138 lò sưởi 5, 32 (Wright) 154
võ đường Nhà nguyện đại học Fitzwilliam, Cambridge Bảo tàng Guggenheim, Bilbao, Tây Ban Nha
25 mái vòm 83, 89, 125, 131 (MacCormac) 34, 35 (Gehry) 95, 160
Vòm Đá, Giêrusalem 34, 35, 173 'Năm điểm hướng tới một kiến trúc mới' (Lê
Nhà Mẹ Đa Minh, Philadelphia Corbusier) 111 Biệt thự Hakusasonsu, Kyoto, Nhật Bản 126
(Kahn) 92 nhận thức lật ngược 23, 26 Ấp 91, 150
Dom-Ino (Le Corbusier) 86, 111 'đừng tập trung 25, 32, 34, 35, 37, 41, 42, 44, 45, 46, Häring, Hugo 108 hòa
vượt qua' 212 65, 69, 79, 83, 112, 113, 132, 133, 145, âm 106, 118, 123
Ô cửa 4, 25, 30, 32, 33, 34, 38, 39, 44, 45, 150, 154, 162, 180, 181, 182 , 183, 184, Cung thiên văn Hayden, New York (Polshek
51, 52, 56, 58, 61, 63, 65, 66, 70, 84, 85, 185, 188, 210 Hợp tác) 131, 132 thính
112, 114, 117, 142 , 157, 182, 183, 184, 'sự điên rồ' cho Gwangju Design Biennale, giác 220 trái
185, 188, 189, 197, 214, 219 trục cửa Hàn Quốc (Đơn vị nghiên cứu kiến trúc) 97 tim 5, 26, 33, 107 lò
29, 31, 37, 40, 41, 42, 43, 45, 46, 48, 51, Vườn trà Fontanella, Mdina, Malta 104 lực sưởi 5, 25, 26, 29, 30, 31, 33, 43, 45, 49, 52,
64, 65, 79, 80, 83, 89, 101, 106, 107, 112, lượng vượt quá tầm kiểm soát 149, 150, 65, 67, 79, 80, 81, 83, 85, 86, 117, 126,
113, 114, 116, 133, 136, 139, 140, 142, 151 sân trước 133, 145, 169, 181, 184, 197
162, 182 47 vô hình 18, 148 pháo Hecker, Zvi 155
vị trí ô cửa 47, 48, 49, 50, 51, 102, 103 ô cửa đài 184 Heidegger, Martin 23 đá
căn chỉnh 37, 38, 39, 40 Foster, Norman 93 gót 34 xoắn 154
'Cánh cửa để đi vào bóng tối- khuôn khổ quy tắc 210 đóng
ness' (Sottsass) 188 khung 5, 7, 12, 20, 21, 22, 23, 27, 30, 35, 37, Hemingway, Ernest 192 thang
'Cánh cửa mà bạn không thể đi qua' 49, 54, 58, 64, 66, 67, 69, 73, 89, 95 , 167, điểm anh hùng 63
(Sottsass) 188 176, 179, 180, 196, 216, 222 khung Hertzberger, Herman 49
'Cánh cửa qua đó bạn sẽ gặp được tình yêu của không khí 200 kế hoạch miễn lục giác 98
mình' (Sottsass) 188 phí 111, 113, 115 phân cấp 30, 31, 34, 37, 38, 40, 51, 100,
'Downton Abbey' (Fellowes) 213 Friedrich, Caspar David 177 102, 133, 140
'Bạn có muốn ngủ không...?' (Sottsass) 188 frisson 179, 184 Đền thờ Hindu 39
nháp màn hình 48 bản dấu chấm 39 người vô gia
vẽ 12, 16, 202, 205 nguyên tắc cơ bản của kiến trúc 16 cư 197 chân trời 20, 31, 55, 56, 80, 172, 183, 193
MỤC LỤC 227

vòm ngang 85 đá then chốt Trại thợ săn Masai 79, 197 tài
Khách sạn de Beauvais, Paris (le Pautre) 108, 87 khan 104 liệu 164 toán
152 Kiesler, Friedrich 156, 215 11, 16, 54, 116, 119, 120, 126, 153
nhà 4, 25 Kilmer, Alfred Joyce 13
nhà, Colombo, Sri Lanka (Bawa) 108 Vua Canute 215 Mayer, Jürgen 54
Ngôi nhà cho thiên niên kỷ thứ ba (Ushida Nhà nguyện của trường đại học King, Cambridge 93 Mears, Ray 193, 195 đo
Findlay) 155 Kiến trúc sư Kolatan & MacDonald 160 bản vẽ 208 đo 61, 62, 162,
nhà (Häring) 108 Koolhaas, Rem 114 189
Nhà Dun, Scotland (Adam) 100 nhà, Riva Nhà trên cây Korowai 81 Thánh địa 31, 46, 58, 67, 83, 183
San Vitale (Botta) 136 Krzywy Domek (Ngôi nhà quanh co), Sopot, Mee, Arthur 168
Ngôi nhà mà Jack xây 94, 159 kiêu Ba Lan (Szotynscy & Zaleski) 94, 159 phòng họp 58 megaron
ngạo 43 Nhà Kundmanngasse, Vienna 43, 48, 80, 83, 86, 107, 113
hình học con người 54, 55, 62, 68, 79, 106, (Wittgenstein) 126 Đền tang lễ kim tự tháp Meidum, Ai Cập
116, 129, 131, 133, 134, 135, 162, 177 quy 45
mô con người 59, 60, 61, 63 mê cung 112, 113, 215, 216 mê sầu 223 kỷ niệm
hypostyle hall 111 cung lối vào 51, 52 bậc 173 ký ức 174,
thang 81 178 ký ức và địa
hình học lý tưởng 24, 54, 79, 116, 117, 118, phần cảnh quan 207 ngôn điểm 173
119, 120, 122, 123, 124, 125, 126, 127, 128, ngữ 11, 14, 16, 32, 136, 162 ngôn ngữ Mesa Verde, Colorado 198
129, 130, 131, 132, 133, 135, 143, 145, 147, và kiến trúc 4, 44 Meteora, Hy Lạp 198
149, 151, 152, 157, 161, 162 ý tưởng kiến Tu viện La Tourette, Lyon, Pháp (Le Metropol Parasol, Seville (Mayer) 54
trúc 14, 17, 123, 165, 166, Corbusier) 105 Michelangelo Buônarroti 130
179 Thư viện Laurentian, Florence (Michelangelo) Mies van der Rohe 7, 43, 82, 86, 88, 110, 112,
nhận dạng địa điểm 5, 6, 7, 18, 19, 20, 22, 130 113, 114, 128, 137, 138, 139 mihrab
23, 29, 32, 47, 64, 140, 141, 162, 166, 168, tòa án luật 65, 69 46, 65, 83 tâm trí
169, 173, 175, 176, 179, 182 nhận dạng Lawrence, AW 130 hình 14 tâm
vị trí bằng số 177 học phân lớp 143 nhà trí–Phép biện chứng tự nhiên 91
lều tuyết 191, nghiêng, Vườn Bomarzo, Ý Tòa nhà Hội thảo Minolta, Kobe, Nhật Bản
200 trí tưởng tượng 151 (Tadao Ando) 146
17, 166 Nhà thờ Hồi giáo Imam, Isfahan, học kiến trúc 4, 10, 12 Miralles, Enric 60
Iran 46, 47 'Imponderabilia' (Abramovic) 184 Lê Corbusier 2, 28, 47, 54, 58, 86, 105, misericord 68
ở giữa 20, 51, 103 góc 111, 113, 114 Möbius House, Amsterdam (van Berkel, UN Studio)
nhọn 67 khởi Leonardo da Vinci 129 le 156 Dải Möbius
đầu 200, 201 kiến Pautre, Antoine 108, 152 156 sửa đổi hình
trúc sư bẩm sinh 4, 6, 10 Tu viện Le Thoronet, Pháp 105 học 110 khối mô-đun 70 tu
thánh đường bên Lewerentz, Sigurd 46, 47, 60, 62, 159 viện Meteora, Hy Lạp
trong 83 'Trong đời thực' (Eliasson) 74 Libeskind, Daniel 156 198 tu viện 105 Mongyo-tei, Kyoto 126
trong và ngoài 20, 29, 31, 34, 47, 48, 49, 51, 'Thư viện Babel' (Borges) 98 'Monk by the
83, 102, 103, 113, 171, 179, 188 Thanh tra ánh sáng 66 Sea' (Friedrich) 177
Morse (Dexter) 14 Instagram 27 Nhà thờ Lincoln 106
tác phẩm sắp Đài tưởng niệm Lincoln, Washington DC (Thịt xông khói) Bản sonata piano 'Ánh trăng' (Beethoven) 223
đặt 221 cấu trúc 63 thẩm quyền đạo đức
trí tuệ 202 Ngôi nhà thời đường trên cát 179 96 Morris, William 50,
đồ sắt 185 Hồi giáo đường đi 30, 41, 162 đường 51 Morse, Edward S. 91
nhà 52 Isola S. ngắm 29, 30, 37, 40, 41, 45, 49, 59, 66, 162 đền thờ nhà xác, Ai Cập 45 nhà
Giulio, Hồ Orta, Ý 22 biệt lập 20 cây đinh thờ Hồi giáo 31, 58, 65, 83, 133, 182, 183
Vườn Ý thời lăng 76, 84 'mẹ của mọi nghệ thuật' 218
Phục hưng (Shep-herd và Jellicoe) 208 iwan 46, 'Vũ công nhỏ tuổi mười bốn' (Degas) 7, Nhà của các bà mẹ (Hubertus), Amsterdam (van
50 35 Eyck) 109 Thành
Llainfadyn, Wales 26, 48 phố ô tô, Tây Ban Nha (MVRDV) 151
sảnh 48 Mozart, Wolfgang Amadeus 14
Kiến trúc Nhật Bản 46 loggia 40 nhà bùn, Kerala 106, 191 muezzin
Nhà Nhật 91, 123 Long, Richard 178 176
Đồ mộc Nhật Bản 75 Loos, Adolf 23 tòa nhà nhiều phòng 100 Bảo
Vườn trà Nhật Bản 216 Lorenz, Konrad 171 tàng Văn học, Himeji, Nhật Bản (Tadao Ando) 145
Quán trà Nhật Bản 63, 140 ngôi nhà giá thất lạc, Ấn Độ (Correa) 99 Bảo tàng
Jarlshof, Shetland 84 Bảo tàng Nghệ thuật Louisiana, Đan Mạch (Wohlert Nghệ thuật Hiện đại, New York 32 âm nhạc
Kiến trúc sư Jarmund/Vigsnæs 110 và Bo) 199 11, 14, 115, 128, 130, 136, 142 Muthesius,
Jeeves 14 Loyn, Chris 105 Herman 213 Kiến trúc sư
Jellicoe, Geoffrey 208 MVRDV 151, 156, 159 'Giường Của
Nhà Johnson, Sea Ranch CA (Turnbull) Mackintosh, Charles Rennie 142 Tôi' (Emin) 222
143 Maes Howe, Orkney 91 Mycenae, Hy Lạp 52 Tên
Jones, SR và Smith, JT 208 Joyce, Cây mộc lan 222 tôi là đỏ (Pamuk) 206
James 219 Nhà nghỉ Maison à Bordeaux (Koolhaas) 114
của Thẩm phán, Prestigne, Wales 216 Đền thờ Malta 134 Naqsh-e Jahan, Isfahan, Iran 46
Malton, James 26 tường thuật 103, 141, 174, 219
Ka'ba, Mecca 56 Đền Mamisi, Ai Cập 52 manikin Bảo tàng Kiến trúc Quốc gia, Oslo (Fehn) 139, 147
Kafka, Franz 219 16, 18, 20, 59
Kahn, Louis 92, 128 Mann, Thomas 168 viên Nhà nghỉ mồ hôi của người Mỹ bản địa 200
Kamo no Chomei 219 bi 21 điểm tăng trưởng tự nhiên
Trang viên Kelmscott, Cotswolds 50 đánh dấu 18, 180, 182, 183, 186 153 phòng tự nhiên 5
Kent, William 133 chợ 21, 184 Thiên nhiên 14, 17,
nhà hàng Kerala 69 Márquez, Gabriel García 219 161 gian 83
Kerr, Robert 140 Khu dân cư Martin, Buffalo NY (Wright) 141 Necromanteion, Hy Lạp 133
228
Neilhardt, John 211 mảnh vụn thực vật, bệ Shetland St Peter's, Rome 22, 34, 35, 36, 47, 83 Nhà
Bảo tàng Neues, Berlin (Chipperfield) 150 200 52, 81, 113, 172, 186 thờ St Petri, Klippan, Thụy Điển
Newton Cenotaph (Boullée) 131, 132 Plato 124 (Lewerentz) 60, 159
Trại của Nick (Hemingway) 192 Chất rắn Platonic 131 Nhà thờ Salisbury, Anh 88 lâu đài
Nicolson, Harold 141 chơi 'ngôi nhà' 212 cát 185 S. Maria
nijiriguchi 63 thơ kiến trúc 12, 14, 33, 40, 44, 62, 80, Novella, Florence (Alberti) 134 Tòa thị chính
Vườn Ninfa, Ý 150 hình 89, 127, 143, 149, 150, 151, 152, 159, 162, Säynätsalo, Phần Lan (Aalto) 108 tỷ lệ 18, 62,
học không trực giao 157 vô nghĩa 186, 199, 215, 218, 219 điểm tham 164 Scarpa, Carlo
44 chiếu 18 khía cạnh 150 Scharoun, Hans
Norman Shaw, Richard 213 chính trị của kiến trúc 20, 43 108 Schinkel, Karl
'Nỗi nhớ' (Tarkovsky) 14 Quan hệ đối tác Ba Lan 131 Friedrich 142 Schmarsow, tháng
sổ tay 12 Pompeii 107 8 năm 106 Nhà Schminke,
hiên 50, 80 Löbau, Đức (Scharoun) 108 Lâu đài cổ
hình bát giác 143 cổng 215 Scotney, Kent 150
Oedipus tại Colonus (Sophocles) 168, 201 porte-corchère 52 Quốc hội Scotland, Edinburgh
Văn phòng, The (Gervais) 14 portico 132 (Miralles)
kinh nghiệm dàn dựng 215, 221 định 'Chân dung một người đàn ông' được biết đến với cái tên 'Il Condottiere' 60
hướng 58, 80, 182, 183, 185, 195 nguồn (da Messina) 223 mẫu điêu khắc 74, 96 chỗ
gốc kiến trúc 5 orkestra Pouillon, Fernand 105 sức ngồi 62
21, 25, 132, 177 hình học mạnh của kiến trúc 4, 13, 17, 18, 19, 20, 'Cuộc gặp gỡ thứ hai' (Turrell) 223
trực giao 160 quy hoạch trực 29, 32, 38, 41, 43, 45, 47, 58, 153, 179, khu 202, 206 an
giao 100, 103, 104, 107, 110, 113 182, 183 sự ninh 197 bán
hiện diện của thần thánh 200 táo 6, 197 Semper,
Đền Osiris Hek-Djet, Karnak 38 Kiến trúc sư Preston Scott Cohen 160 Gottfried 5 sự vô cảm
Nhà ngoài, Rừng Dean (Loyn) 105 Giá, Cedric 161 44 giác quan 176,
Hoàng tử xứ Wales 39 220 giác quan khác
Cung điện Triển lãm Mỹ thuật phòng giam 216 ngoài thị giác 176 Đài tưởng
(Bénard) 40 quyền riêng niệm ngày 11 tháng 9, New York 173 bóng tối
Cung điện Minos, Knossos, Crete 104, 106, tư 195 lộ trình xử lý 180 nhà kho
140 39 tỷ lệ 54, 126, 127, 128, 130 75, 109 vỏ 154,
Palladio, Andrea 35, 101, 124, 125, 129, 133, Propylaea, Acropolis, Athens 21, 57, 135 vòm 155, 161 nơi trú ẩn
137, 143, 152 proscenium 65 triển 25 người
Pamuk, Orhan 206 vọng và nơi trú ẩn 171 chăn cừu 176
Pantheon, Rome 34, 35, 48, 83, 131, 132 bức công cộng và tư nhân Shepherd , JC và Jellicoe, G 208
tường song song 72, 73, 77, 80, 99, 102, 104, 51 thanh lọc 200 Sherlock Holmes (Conan Doyle) 14 Shetland
106, 110, 175, 195, 199 kim tự tháp 24, 33, 89, 129, 162 200 Shigeru Ban
thông số 54, 153, 157, 161 123 Shinichi Ogawa
Quán cà phê Paris qibla 83 127 Cổng Shinto 188
171 sàn gỗ 78 cầu phương 80 màn hình shoji 91 cửa
Parthenon, Athens 21, 57, 130, 135, 149 phần chia tư 30 hàng, Malaysia
83, 115 đường 99 cảnh 176 Simonides of Ceos
37, 46, 115, 167, 173, 178, 184, bóng mưa 178 173 Sinan
189 Căn hộ Ramat Gan, Tel Aviv, Israel (Zvi 92 Sissinghurst garden,
Peraudin, Gilles 91 Hecker) 155 Kent
sự hoàn hảo 116, 120, 123, 129, 135, 149, Nhà Raybould, Connecticut (Kolatan & (Nicolson và
152 MacDonald) 160 Sackville-West) 141
nơi biểu diễn 25, 32, 47, 181, 201 Perriand, Quần vợt 'thực sự' 210 sáu hướng và trung tâm 54, 79, 80, 148,
Charlotte 63 người 16, thế giới thực 164, 165, 176, 194 162
18, 19, 20, 23, 24, 31, 33, 34, 42, 55, 56, hình chữ nhật 80, 98, 100, 101, 106, 107, 110, Siza, Alvaro 147
59, 65, 83, 95, 109, 120, 157, 164, 179, 180, 112, 117 Skara Brae, Orkney 45, 79, 83, 84, 85, 134
183 người là thành nơi trú ẩn 26, SketchUp 16
phần của kiến trúc 11, 27, 32, 33, 67, 165, 180, 33 nơi trú ẩn và đấu bầu trời
183, 188, 189 phối cảnh 39, 109 Petworth trường 171 'nơi trú ẩn tonneau' (Perriand) 63 131 đá
House, Anh 40 Peyre, bê tông cốt thép 86, 111 liên phiến 77 ngôi nhà của thợ đá, Wales 26, 52,
Marie-Joseph 134 Pharaoh 89, 129 quan đến điều khiển từ xa 30 62 chỗ ngủ 26 chỗ
hiện tượng học 104 nhiếp Rennibister Earth House, Orkney 84 đáp ngủ, Tasmania (Taylor + Hinds)
ảnh 27 piano nobile ứng các điều kiện 194, 198 50
142 Piazza S. Pietro, Làng vườn Rhiwbina, Cardiff 22 mùi 176, 220
Rome (Bernini) Ring of Brodgar, Orkney 54 nghi Soane, John 108
22, 36, 47 thức chuyển tiếp 38, 187, 201 vòng tròn xã hội 64, 72, 89,
Rococo 94 185 trò chơi xã
đẹp như tranh vẽ Nhà nguyện Ronchamp (Le Corbusier) 47, 58 mái hội 213 hình học xã hội 54, 64, 65, 66, 67, 68,
150 hố 25, 72, 84 dãy 69, 79, 80, 83, 102, 106, 115, 162, 184, 185
172 địa điểm và ký ức 173 nhà 99 hệ thống xã hội mối quan hệ 20
mô tả địa điểm trong văn học 219 tạo quy tắc 210, 212, 213 Solo House, Matarraña, Tây Ban Nha (von
địa điểm 5, 8, 12, 14, 16, 17, 18, 22, 24, 32, Ellrichshausen) 105
44, 54, 58, 64, 67, 69, 74, 96, 115, 148, 165, Sackville-West, Vita 141 ngày hạ chí
166, 167, 171, 180, 186, 187, 188, 189, thiêng liêng phường 34 sonata dạng 83
190, 193, 195, 197, 200, 216 tạo địa điểm 32 thiêng liêng của kịch 201 Nhà nguyện Song Benedikt, Thụy Sĩ
với mọi người 183 địa điểm giao Sagrada Familia, Barcelona, Tây Ban Nha (Gaudi) (Zumthor) 46, 47
dịch 66 nhận dạng địa 153 bài hát 174, 186
điểm 168, 175 địa điểm mở trời St Bega's, Bassenthwaite 43 Sophocles 168
102, quy hoạch 104 và phân khu 27, Cung điện St James, Luân Đôn 39 Sottsass, Ettore 188
77, 202, 208, 209 Nhà thờ thánh Mark, Venice 159 khung không gian 30
MỤC LỤC 229

Exercises in Architecture Learning To Think As An Architect VN Bookmark

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Exercises in Architecture Learning To Think As An Architect VN Bookmark

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Machine Translated by Google

Machine Translated by Google

bài tập trong

NGÀNH KIẾN TRÚC

học chuyên nghiệp.

mạnh của nó và cách chúng có thể được sử dụng.

Giáo sư Roger Stonehouse, Trường Kiến trúc Manchester

bức vẽ của chính Unwin.'

Diane78 (New York), Amazon.com

huy chương@win-95.com, Amazon.com

Curt Dilger, Amazon.com

kiến trúc năm thứ nhất hoặc năm thứ hai!'

Ông Simon McGuinness, Amazon.com

'Có lẽ là cuốn sách giới thiệu hay nhất về kiến trúc.'

Ngôn ngữ tạo địa điểm và tập hiện tại)

Sách khác của Simon Unwin

25 tòa nhà mọi kiến trúc sư nên hiểu

sách điện tử (có sẵn cho iPad từ Apple Books)

Sổ ghi chép đầu vào

Biệt thự Lê Lạc

Sổ tay thời gian

Trang web của Simon Unwin có tại simonunwin.com (Một

ông, có sẵn để tải xuống miễn phí từ trang này.)

bài tập trong

NGÀNH KIẾN TRÚC

Ảnh bìa: Simon Unwin

Ấn bản thứ hai được xuất bản năm

© 2023 Simon Unwin

Ấn bản đầu tiên được xuất bản bởi Routledge 2012

Ghi chú của nhà xuất bản

Dữ liệu Biên mục của Thư viện Quốc hội

ISBN: 978-1-032-26566-7 (hbk)

Bộ sắp chữ ở Georgia và Arial

mình Tủ kính của Degas – làm 7 hình học căn chỉnh 56

khung La Bajoulière – một nơi khép kín số 8

BÀI TẬP 6: nhân trắc học 59

'Kiến trúc' 10 Thước đo con người 60

tạo hình 8a – hình khối và hình học 8b 70

1a – áp đặt ý tưởng 1b – 17 xứ Wales 8d – thử tăm… Hình học tạo hình 73

1d – giới thiệu người 1e – 18 Hình học của sự vật – về hình tròn 76

người ở trung tâm 1f – xác 19 79

địa điểm 1h – ngưỡng 19 Hình học – Nhà Korowai 81

Vòng tròn địa điểm đô thị 22 mái nhịp lớn hơn 84

BÀI TẬP 2: lật ngược nhận thức 23 Cấu trúc Corbel 84

tự tháp 2c – 24 Cột và dầm 86

của nó) 3a – trục ô 29 'luật của Chúa' 92

cửa 3b – chia tư 30 Kéo dãn hình học của công trình 93

– ngôi đền 31 quật 94

Phủ nhận trục – một vài ví 41 9b – tường song song 99

quan hệ với những nơi mở ra bầu trời 102

BÀI TẬP 4: vị trí ô cửa 47 4a – vị trí ô cửa Sự hài hòa 104

TRONG SỔ TAY CỦA BẠN: vị trí ô cửa 4b – hệ 49 chữ nhật 107

9 Nhà lưới vuông Hình 123 Richard Long 178

11a – trục 131 Cửa và trục 182

12e – hình học biến dạng 157

13a – chuẩn bị 165 LỜI CẢM ƠN 224

Bạn có thể học được gì 166

x Bài tập về KIẾN TRÚC

bài tập trong

NGÀNH KIẾN TRÚC

Đẹp hơn trái đất ngàn lần

Trên đó anh ấy sống.' William Wordsworth – Khúc dạo đầu, 1805.

ngắn, anh ta ở bên ngoài thị trấn và ở vùng nông thôn.