Chương 2

TRƯỜNG ĐIỆN TỪ

Dương Thị Như Tranh

Vật lý Ứng dụng
 BÀI TẬP VÍ DỤ 1

Một ống dây solenoid thẳng dài có bán kính tiết diện R được đặt trong
không khí. Cảm ứng từ bên trong ống dây biến thiên theo thời gian t theo
quy luật B = t2 , với  là hằng số dương. Tìm biểu thức tính điện trường
theo thời gian E(t) tại một điểm trong ống dây.
Hướng dẫn giải:
Xét một điểm bên trong ống dây có bk r <R. Ta có:

𝜕B
ර Edℓ = − න dS → E.2πr𝑟 = 2α. t.π𝑟 2 → E = α.t.r
𝜕t
(ℓ) s

! Đặc tính của từ trường do ống dây solenoid gây ra??

5
 BÀI TẬP VÍ DỤ 2

Một tụ điện phẳng có diện tích mỗi bản là 1000 cm2, khoảng cách hai bản
là 5 mm, hằng số điện môi 2. Tụ được mắc vào hiệu điện thế u =
220sin100πt (V). Tìm:
a. giá trị cực đại của dòng điện dịch.
b. giá trị cực đại của dòng điện dẫn bên ngoài bản tụ.
c. điện dẫn suất của dây dẫn biết giá trị mật độ dòng điện dẫn cực đại gấp
2 lần của dòng điện dịch.
Hướng dẫn giải:
Ta có:
S=1000cm2, d=5mm, =2, u=220sin100πt=U0sint (V)

8
 BÀI TẬP VÍ DỤ 2

Mật độ dòng điện dịch:

𝜕D εε0 𝜕𝐸 εε0 𝜕𝑢 εε0
jdịch = = = = 𝑈0 ω.cosωt
𝜕𝑡 𝜕𝑡 𝑑 𝜕𝑡 𝑑
εε0
→ 𝑗𝑑ị𝑐ℎ−𝑚𝑎𝑥 = 𝑈0 𝜔
𝑑
a. Vậy, giá trị cực đại dòng điện dịch
εε0
𝑖𝑑ị𝑐ℎ−𝑚𝑎𝑥 = 𝑈0 ω.S
𝑑
b. 𝑖𝑑ẫ𝑛−𝑚𝑎𝑥 = 𝑖𝑑ị𝑐ℎ−𝑚𝑎𝑥
εε0
c. Với 𝑗𝑑ẫ𝑛 = σ.E và 𝑗𝑑ị𝑐ℎ−𝑚𝑎𝑥 = 𝑈0 𝜔
𝑑
Đồng thời ta có: 𝑗𝑑ẫ𝑛−m𝑎𝑥 = 2𝑗𝑑ị𝑐ℎ−𝑚𝑎𝑥
εε0
σE=2 𝑈0 𝜔 → σ
𝑑
9
 3. TRƯỜNG ĐIỆN TỪ
HỆ PHƯƠNG TRÌNH MAXWELL

Hệ phương trình Maxwell

Dạng tích phân Dạng vi phân
 
  B   B
()Ed  = −s t dS 1. Maxwell–Faraday rotE = −
t
𝜕D
𝜕D rotH = Ԧj𝑑ẫ𝑛 +
ර Hdℓ = ර Ԧj𝑑ẫ𝑛 + dS 2. Maxwell–Ampere 𝜕t
𝜕t
(ℓ)
 
S 
divD = ρ
 D.dS = Q 3. Gauss cho điện
S

 4. Gauss cho từ divB = 0
 B.dS = 0 10
 BÀI TẬP VÍ DỤ 3

Một tụ điện trong không khí có các bản tụ hình tròn bán kính R được mắc
vào một điện áp xoay chiều 𝑢 = 𝑈𝑜 𝑐𝑜𝑠𝜔𝑡. Biết khoảng cách giữa hai bản
tụ là d. Tìm biểu thức năng lượng từ trường bên trong tụ có giá trị cực đại.
Hướng dẫn giải:
⁻ Năng lượng từ trường: 𝑊𝑚 = ‫ 𝑚𝜔 ׬‬.dV
1
với mật độ năng lượng từ trường ωm = 𝜇0 𝜇𝐻 2
2
𝜕D
⁻ Pt Maxwell–Ampere: ‫ׯ‬
(ℓ)
Hdℓ = ‫ׯ‬S 𝑗Ԧ + dS
𝜕t
𝑈
⁻ Trong đó: 𝑗Ԧ = 0, 𝐷 = 𝜀𝑜 𝜀
𝑑
→ H → ωm → Wm
12