Finanse Publiczne I Prawo Finansowe Wykład

FINANSE PUBLICZNE I PRAWO FINANSOWE- WYKŁAD
Finanse publiczne i prawo finansowe- wykład 1; 09.10.18
PODATEK I JEGO KONSTRUKCJA

Kwestie organizacyjne= Środa 13-14 dyżury(sala 115 na Olszy); podręcznik nie jest obowiązkowy; na
egzaminie tylko to, co było na wykładzie i ćwiczeniach; egzamin jest testowy- test wielokrotnego
wyboru; dla osób chodzących na wykłady możliwość wyboru czy chce normalny test czy dwa
tygodnie wcześniej chce przedtermin, ale ustny; na wykładach co jakiś czas będzie lista obecności;
plan wykładu: konstrukcja podatku, prawo podatkowe, ordynacja podatkowa i zobowiązania
podatkowe, prawo budżetowe, prawo dewizowe, celne. Ćwiczenia- tam będą omówione wszystkie
podatki, które są w Polsce(to na 100% na egzaminie),
Podatek jest powszechnym, obowiązkowe, nieodpłatnym, przymusowym, pieniężnym oraz

bezzwrotnym świadczeniem o charakterze ogólnym, które jest nakładane jednostronnie przez
związek publicznoprawny(z racji jego uprawnień władczych). Związkami publicznoprawnymi o
których mowa w definicji są przede wszystkim państwo oraz jednostki samorządu terytorialnego.
Stanowi on rodzaj daniny publicznej.
Cechy podatku= Obowiązkowy, bo to obowiązek prawny, ale też faktyczny i moralny a czasem
nawet i religijny(głównie jednak prawny, ponieważ niesie za sobą konsekwencje prawne za
niedopełnienie). Określany jednostronnie(przez organy państwa- Parlament, ale są też referenda o
samoopodatkowaniu na konkretny cel, które też uznajemy za określane jednostronnie, ponieważ
obywatele sami nie ustalają nowego podatku- robi to ostatecznie rada gminy reprezentująca państwo.
Gminy też mogą wprowadzać konstrukcje podatku(w sensie nowe podatki, które jednak muszą być
określone w ustawach np. podatek od psów- nie jest obligatoryjny wszędzie, zależy od gminy czy go
wprowadzi czy nie- a może. Są też podatki na organizacje międzynarodowe- państwo odstępuje wtedy
część władztwa, ale w dalszym ciągu określa się to jako akt jednostronny nałożenia go. Określeni
generalnie adresaci- a nie z imienia i nazwiska. Podatek nie jest związany ze świadczeniem
wzajemnym jak umowa sprzedaży, czyli po jego zapłaceniu nie można oczekiwać spełnienia innego
świadczenia.
!!!Badanie podatków zaczynamy od określenia zakresu podmiotowego oraz przedmiotowego
obowiązywania go.
!!!W praktyce nie ma podatków na rzecz powiatu czy województwa. Dochody z podatków zasilają
budżet państwa i gminy.
Elementy podatkowego stanu faktycznego:
 podmiot podatkowy (podatnik – określany tylko w ustawie)

 przedmiot opodatkowania
 podstawa opodatkowania
 stawki podatkowe (te są najważniejsze i stanowią elementy konstrukcji podatku)
 zwolnienia i ulgi podatkowe
 termin płatności
 sposób zapłaty.
1
Zakres podmiotowy podatku trzeba ustalić na początku przy analizie podatku, czyli na jakie kategorie
jednostek ustawodawca nałożył konkretny podatek. W ustawie o podatkach od spadków i darowizn
zakres podmiotowy to osoby fizyczne(jedna kategoria jednostek).
Art. 1. 1. Ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn
Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne
własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych
wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:
1) dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2) darowizny, polecenia darczyńcy;
3) zasiedzenia;
4) nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5) zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w
drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6) nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności
Częściej jednak zakres podmiotowy obejmuje osoby fizyczne i prawne oraz jednostki organizacyjne
niemające osobowości prawnej. W prawie cywilnym, aby być podmiotem praw trzeba być osobą
fizyczną lub prawną. Bycie podmiotem praw dla ułomnych osób prawnych jest ograniczone- musi to
być nadane przez konkretne przepisy. W prawie finansowym podmiotowość ma swoją specyfikę, bo
od samego początku ułomne osoby prawne też mogą mieć obowiązek podatkowy.
Ograniczenie zakresu podmiotowego obowiązywania podatku= Czasem zakres podmiotowy można
zawęzić przez wyłączenia i ta grupa nie jest objęta już tym obowiązkiem podatkowym. Czasem są też
zwolnienia od podatku od podmiotów indywidualnych(od tych jednostek podatku się nie podbiera).
Wyłączenie a zwolnienie od podatku to nie jest to samo!!! Wyłączenie oznacza, że coś wcale nie jest
objęte podatkiem. Z kolei zwolnienie oznacza, że cos jest nim objęte, ale ustawodawca rezygnuje z
prawa do pobierania podatku w przypadku zaistnienia danego stanu faktycznego i prawnego.
Art. 3. Podatkowi nie podlega: (jest to wyłączenie) np.
1) nabycie własności rzeczy ruchomych znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw
majątkowych podlegających wykonaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli w dniu nabycia ani
nabywca, ani też spadkodawca lub darczyńca nie byli obywatelami polskimi i nie mieli miejsca stałego pobytu
lub siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2) nabycie w drodze spadku, zapisu windykacyjnego lub darowizny praw autorskich i praw pokrewnych, praw
do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych oraz wierzytelności wynikających z
nabycia tych praw;
Kazus- 3 kobiety utworzyły spółkę; działalność nie była zbyt ryzykowana, więc założyły spółkę
cywilną; spotkały się, aby umówić się co do opodatkowania; wniosek rozmów i analizy ustaw?=
spółka jako całość nie podlega podatkom dochodowym, więc dochody trzeba podzielić na członków
tej spółki i opodatkować. Spółka cywilna płaci za to podatek VAT(od towarów i usług). Jest to
przykład wyłączenia spółki z płacenia podatku dochodowego, ponieważ płacą go osobno jej
członkowie.
Przykładem wyłączenia z zakresu podmiotowego jest podatek dochodowy od osób prawnych.
Obejmuje on osoby prawne, jednostki bez osobowości prawnej z wyłączeniem spółek osobowych.
Art. 4. 1. Zwalnia się od podatku: (to jest przykład zwolnienia a nie wyłączenia)
2
1) nabycie własności gruntów, stanowiących gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku

rolnym, wraz z będącymi ich częścią składową drzewami i innymi roślinami, pod warunkiem że w
wyniku nabycia zostanie utworzone lub powiększone gospodarstwo rolne, a powierzchnia
gospodarstwa rolnego utworzonego lub powstałego w wyniku powiększenia będzie nie mniejsza niż 11
ha i nie większa niż 300 ha oraz gospodarstwo to będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co
najmniej 5 lat od dnia nabycia; zwolnienie to stanowi pomoc de minimis w rolnictwie…
Wyrażanie typowe dla zwolnień: zwalnia się, od podatku wolne są, nie pobiera się…
Wyrażenia typowe dla wyłączeń: nie podlega, nie stosuje się, stosuje się z wyjątkiem…
Kazus; zostaje otwarty spadek i jest w nim zapis na rzecz osoby prawnej. Czy podlega on podatkowi
od spadków i darowizn? W aspekcie przedmiotowym tak, ale podmiotowym nie, ponieważ w ustawie
o podatku od spadków i darowizn czytamy, że podlegają temu podatkowi tylko osoby fizyczne.
KONSTRUKCJA PODATKU
Konstrukcja podatku c.d. zakres przedmiotowy
Zakres przedmiotowy podatku, czyli to, co jest nim objęte to sytuacja faktyczna albo prawna, za
pomocą której ustawodawca nałożył obowiązek podatku np. dochodowy od osób fizycznych- wtedy
osiągnięcie dochodu jest przedmiotem tego podatku; przy zaistnieniu jakiejś sytuacji z automatu/z
mocy prawa nakłada się obowiązek podatkowy. Obowiązek podatkowy powstaje wskutek zaistnienia
podatkowego stanu faktycznego – niezależnie od tego, czy podatnik uświadamia sobie zaistnienie tego
stanu. Wówczas niewywiązanie się z obowiązku podatkowego również rodzi należność podatkową i
ewentualne odsetki za zwłokę – nie ma znaczenia, że dany podmiot nie miał świadomości, że istnieje
obowiązek.
Sposoby powstania zobowiązania podatkowego – art. 21 § 1 Ord. Pod.
 „z mocy prawa”
 na skutek doręczenia konstytutywnej decyzji podatkowej.
Ad. „z mocy prawa”. W tym wypadku obowiązek podatkowy w momencie powstania automatycznie
przeradza się w zobowiązanie podatkowe. Nie ma odstępu czasowego pomiędzy momentem
powstania obowiązku podatkowego i momentem powstania zobowiązania podatkowego.
Ad. na skutek doręczenia konstytutywnej decyzji podatkowej. Dopóki nie zostanie doręczona
decyzja konstytutywna, nie powstaje zobowiązanie podatkowe. Ta grupa przypadków stanowi
mniejszość. To od ustawodawcy zależy, który sposób powstania zobowiązania podatkowego jest
adekwatny w danym przypadku. Jeżeli np. podatnik ma dokonać samoobliczenia podatku albo jest
wyręczany w obowiązku obliczenia podatku przez płatnika – wówczas obowiązek powstaje z mocy
prawa. W przypadku większości podatków w systemie podatkowym – zobowiązania powstają z mocy
prawa, wówczas obliczenia podatku dokonuje sam podatnik (na własne ryzyko).
Kazus- podatek od spadków i darowizn; nabycie praw majątkowych w drodze spadku czy darowizny,
zasiedzenia- to wszytko jest przedmiotem opodatkowania(art. 1 ustawy) i to składa się na zakres
przedmiotowy podatku od spadku i darowizn. Czasem są wtedy też wyłączenia i zwolnienia o
charakterze podmiotowym, czyli jak zaistnieje dana sytuacja to wtedy nie pobiera się podatku(art. 3 i
art. 4 ustawy).
3
Podatku od dochodów od osób fizycznych nie stosuje się, gdy coś zalicza się do podatku od
spadku i darowizn. (nie można za jedną rzecz odprowadzać w tym przypadku dwóch
podatków)
Osobliwość pojęcia „przedmiot opodatkowania” - definicji ustawowej brak. Ustawodawca określa

jedynie, co jest przedmiotem opodatkowania w przypadku poszczególnych podatków. Pojęcie
pokrewne: podstawa opodatkowania. To, co jest podstawą opodatkowania w danym podatku,
wyprowadzamy z przedmiotu opodatkowania. Definicja podstawy opodatkowania (nie ustawowa):
„ilościowe lub wartościowe ujęcie przedmiotu opodatkowania”. Stosunkowo rzadko wskazuje się
podstawę opodatkowania wprost.
Podstawa opodatkowania to podstawa obliczenia podatku. Jest to ilościowo lub wartościowo

skonkretyzowany przedmiot podatku. Część podstawy opodatkowania, od której nie pobiera się
podatku to minimum podatkowe.
 W większości ustaw podstawa opodatkowania jest ujęta wartościowo (np. SpadDarU – czysta
wartość nabytych rzeczy lub praw majątkowych. Również w ustawach o PIT i CIT).
 Niekiedy podstawę opodatkowania ujmuje się ilościowo – np. w ustawie o podatku rolnym, o
podatku leśnym i o podatkach i opłatach lokalnych
W przypadku budowli podstawą opodatkowania jest jej wartość – ale w przypadku gruntów podstawa
określana jest ilościowo. Np. podstawa opodatkowania w opłacie targowej – miejsce handlowe.
Przedmiot opodatkowania trzeba ująć ilościowo, aby móc stosować stawki podatkowe(Stawka
podatku – określony procentowo lub kwotowo wskaźnik służący obliczeniu należnej kwoty podatku
od podstawy opodatkowania.). Do tego potrzeba stawki opodatkowania. Podstawą opodatkowania
może być wartość(czysta wartość po odciągnięciu długów- określając tzw. czystą wartość po
ustaleniu wartości nabytych rzeczy oraz praw należy ją pomniejszyć o długi i ciężary obciążające
nabywcę itp.) nabytych praw.
Stawką podatku jest wielkość, która pomnożona przez podstawę opodatkowania daje kwotę podatku.
Stawka może być kwotowa lub procentowa i zależy to od tego w jaki sposób jest wyrażona podstawa
opodatkowania.
Podstawa może być w pieniądzu, ale nie koniecznie tak musi być(może to być pieniądz, metr
kwadratowy, sztuka, hektar itp.). Podatek od nieruchomości- przedmiot opodatkowania to fakt bycia
właścicielem nieruchomości takiej jak grunt, budynek, jego część lub budowla. Podstawa
opodatkowania to nie pieniądz a powierzchnia gruntu, powierzchnia użytkowa budynku lub jego
części, wartość budowli odpowiednio. Podatek może wynosić np. 2% wartości budowli. Można
zastosować stawki procentowe np. 2% wartości np. domu i stawki kwotowe np. 2zł za każdy metr
budowli.
Podstawa obliczenia podatku to wielkość określona liczbowo, do której odnosi się stawki podatkowe
w celu obliczenia wysokości świadczenia podatkowego. W Polsce mamy dwa sposoby obliczania
podstawy podatku. Dochód to podstawa opodatkowania.
Podstawa obliczenia podatku=/podstawa opodatkowania. Gdy ktoś nie ma nic do odliczenia to
wtedy podstawa obliczenia podatku i podstawa opodatkowania to pojęcia tożsame, ale gdy są ulgi
odliczenia to podstawa obliczenia podatku nie jest podstawą opodatkowania.
Kazus: Pan X miał dochód roczny 100 tys. zł. Postanowił przekazać 6 tys. zł. na kościół. W ustawie o
podatku dochodowym od osób fizycznych czytamy, że jest możliwość odliczenia darowizn na kult
4
religijny do 6% dochodów. W tym przypadku podstawa opodatkowania to 100 tys. zł, ale podstawa
obliczenia należnego podatku to 94 tys. zł. Dopiero od tej kwoty stosuje się stawki podatkowe.
Minimum podatkowe zwane też kwotą wolną od podatku to część podstawy obliczenia podstawy od
podatku, co do której ustawodawcza postanowił, że od tego nie będzie się pobierało podatku. Podatek
dochodowy od osób prawnych nie ma minimum podatkowego, ale przy podatku dochodowym od osób
fizycznych już jest to minimum podatkowe.
Minimum podatkowe – szczególna forma zwolnienia podatkowego polegająca albo na wyłączeniu z
obowiązku podatkowego podatników, dla których podstawa opodatkowania nie przekracza określonej
wielkości, albo na zmniejszeniu wszystkim podatnikom podstawy opodatkowania o tę wielkość. W
pierwszej sytuacji podatnicy, dla których postawa opodatkowania przekracza określoną wielkość, nie
odnoszą żadnych korzyści z istnienia minimum podatkowego, gdyż podatek wymierzany jest od całej
podstawy opodatkowania, w drugiej - każdy podatnik odnosi korzyść w postaci obniżenia
zobowiązania podatkowego.
Podatek od spadków i darowizn- trzy grupy podatkowe i zależy to, od bliskości pokrewieństwa ze
zmarłym. W każdej grupie jest inna wysokość podatku do zapłacenia.
Podstawa odliczenia podatku może być mniejsza, równa lub większa od minimum podatkowego.
Kazus. W czynności cywilno-prawnej jest 1000zł minimum podatkowego np. sprzedaż telefonu za
500zł. W przypadku kupna telefonu w takiej cenie nie płaci się podatku. Inaczej sytuacja wygląda, gdy
kupuje się samochód za 20 tys. minimum podatkowe to cały czas 1 tys. Pojawia się pytanie czy
podatek płaci się od kwoty 20 tys. czy 19 tys., skoro jest minimum podatkowe. Są dwa sposoby
liczenia należnego podatku w sytuacji nadwyżki.
Minimum podatkowe sensu stricto- ujęcie wąskie; podatek płaci się od całości kwoty; poniżej
granicy nie opłaca się pobierać podatku a powyżej tej granicy podatek płaci się od całości
Minimum podatkowe sensu largo-ujęcie szerokie; podatek płaci się tylko od nadwyżki po minimum.
To jaki sposób należy wybrać wynika z ustawy, która nakłada dany podatek.
Kazus: Teść podarował zięciowi samochód wart 10 tys. zł. Jest to I grupa nabywców, czyli najbliższa
rodzina. Minimum podatkowe wynosi 9637 zł i przekroczone jest o 363 zł. Co z podatkiem? Umowa
darowizny i trzeba iść zapłacić podatek od tej darowizny. Konstrukcja sensu stricto, czyli od całości a
nie od nadwyżki. A przy sensu largo od nadwyżki. Tutaj jest art. 15.1 i płaci się za przekroczenie
nadwyżki.
Art. 15. 1.
Podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku, według
następujących skal, które są podane w ustawie.
CHARAKTERYSTYKA STAWEK PODATKU

Rodzaje stawek podatkowych- współczynnik, który stanowi podstawę wyliczenia wysokości podatku
 Kwotowe(przy podstawie wyrażonej ilościowo, w jednostkach

Pieniężnach)/procentowe(przy podstawie wyrażonej wartościowo, w odsetkach od podstawy
obliczenia podatku)
 Ruchome(podatek dochodowy od osób fizycznych, dla różnych wielkości podstawy
ustawodawca ustalił różne stawki)/stałe(stała stawka jest przy zasiedzeniu; wtedy podatek
zawsze wynosi 7% wartości i nie ma znaczenia grupa podatkowa, do której należy nabywca)
5
 Zróżnicowane(podmiotowo lub przedmiotowo, w ramach tego samego podatku ustawodawca

przewidział zróżnicowane stawki dla różnych podmiotów, sytuacji)/jednolite
Podatek od spadków i darowizn- kwoty
Do 10 278 podatek wynosi 3%
Między 10 278 a 20 556 podatek wynosi 308,30zł i 5% od nadwyżki po 10 278
Powyżej 20 556 podatek wynosi 822,20zł i 7% od nadwyżki po 20 556
Minimum jest sensu largo w tym przypadku, więc płaci się podatek od nadwyżki powyżej to
minimum.
Minimum podatkowe to w tym przypadku 9 637 zł i podatku tutaj się nie pobiera. Druga kwota w
skali to 19 915 zł i w tym odcinku
6
Stawki są ruchome, gdy dla różnych wielkości podstawy obliczenia ustawodawca przewidział różne
stawki.
W przypadku podatku od spadku i darowizn mamy stawkę procentową, ruchomą i zróżnicowaną.
Progresja- mamy z nią do czynienia, gdy wzrost podstawy obliczenia podatku powoduje jeszcze
szybszy wzrost kwoty podatku.
Rodzaje progresji:
a)progresja całościowa (progresja globalna)-wzrastające stawki podatkowe są odnoszone do całej
podstawy opodatkowania objętej danym stopniem skali podatkowej
b)progresja odcinkowa (progresja ciągła) -wzrastające stawki podatkowe są odnoszone do przyrostu
podstawy opodatkowania ponad podstawę opodatkowania objętą poprzednim stopniem skali
podatkowej
-podatek dochodowy od osób ﬁzycznych
-podatek od spadków i darowizn
Opodatkowanie regresywne:
a)przy wzroście podstawy opodatkowania względna wysokość podatku maleje
b)trzy odmiany opodatkowania regresywnego
-kwota podatku rośnie, ale wolniej niż podstawa opodatkowania
-kwota podatku jest stała przy wzroście podstawy opodatkowania
-kwota podatku maleje przy wzroście podstawy opodatkowania
c)obecnie w systemie prawa podatkowego w Polsce nie ma podatku regresywnego
d)przykład historyczny—> ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych z 2003 r.
Sposoby opodatkowania(przy stawce podatku wyrażonej procentowo):
 Progresja
 Proporcjonalność
 Regresja
Osoby prawne płaca stawkę podatku 19%(stawka stała). Dochód był 20 000zł. Podatek należy wniósł
3 800zł.
w. w. p= względna wysokość podatku= kwota podatku/ postawa obliczenia podatku
7
Podatek regresyjny w Polsce? U nas nie ma ☹ Taksa notarialna- kwota jaką pobiera notariusz za
sporządzenie aktu; do 3 000zł wartości rzeczy taks to 100 zł. Później idzie to w dół, czyli jest regresja.
Wskaźnik procentowy, który się później pojawia jest coraz mniejszy, ale nie oznacza to, że koszty
maleją. One rosną, ale w wolnym tempie- regresywnym. Regresywne jest wtedy, gdy przy podstawie
obliczenia podatku kwota podatku rośnie wolniej niż podstawa obliczenia albo nie ulega zmianie albo
maleje.
SPOSOBY OPODATKOWANIA-PROGRESJA, REGRESJA,

PROPORCJONALNOŚĆ
Stawka podatkowa to stosunek wysokości kwoty podatku do podstawy opodatkowania.
Rodzaje progresji podatkowej:
- progresja odcinkowa/całościowa(podstawa obliczenia jest dzielona na odcinki i każdy odcinek jest

oprocentowany w inny sposób); przykład to podatek dochodowy od osób fizycznych; mamy tutaj
minimum podatkowe a potem podział na dwa odcinki, w którym każdy ma inny procent
Te trzy odcinki to przykłady progresji całościowej zwanej też globalną. Zakłada się, że wartość 100 to
maksymalna kwota jaką można osiągać w I grupie, aby nie płacić podatku. Przekroczenie tej kwoty o
jedną jednostkę powoduje, że podatek wynosi już 7%. W takiej sytuacji osoba zarabiająca 100 nie
8
płaci podatku i dostaje 100. Jeżeli jednak zarobi 101 to płaci podatek, czyli jest w gorszej sytuacji.
Podobnie przy przekroczeniu drugiego progu. Znajduje się wtedy w grupie objętej podatkiem 14%, co
również w przypadku niewielkiego przekroczenia nie jest dla niej korzystne.
-progresja przerwana/nieprzerwana
Postawa opodatkowania
Regresja przerwana jest wtedy, gdy od jakiejś kwoty ustawodawca ustala inny sposób opodatkowania.
Czasem ustawodawca przerywa progresję i wprowadza proporcjonalność np. przez sformułowanie, że
podatek nie może wynosić więcej niż 20% podstawy. Progresja nieprzerwana, gdy ciągnie się jak
gdyby w nieskończoność lub gdy efekt progresji jest zachowany przy każdej wielkości podstawy
obliczenia. Trzeba sprawdzić czy czasem nie ma ulg/zwyżek podatku.
Kazus- X odziedziczyła mieszkanie po cioci, czyli II grupa. Wyszedł stosunkowo duży podatek. Art.
16 ustawy o podatku od spadków i darowizn; osoby, które nie mają np. własnego mieszkania i złożą
oświadczenie, że przez 5 lat będą tam mieszkać to nie płacą podatku, ale gdy mieszkanie ma do 110
metrów.
Ulga podatkowa- polega ona na obniżeniu obciążenia podatkowego, gdy zaistnieją określone sytuacje;
Sposób zapłaty podatku:
-są podatki płatne jednorazowo np. przy kupnie nieruchomości- notariusz wylicza podatek w takiej
sytuacji;
-są też podatki płatne ratalnie np. podatek leśny, rolny, od nieruchomości; gdy kwota podatku
przekracza rocznie 100zł i ma płacić osoba fizyczna to ustawowo jest podział na cztery raty płatne
zawsze do 15.
-są też podatki płatne zaliczkowo- podatki dochodowe od osób fizycznych i prawnych.
Są też podatki płatne bezpośrednio jak np. podatek dochodowy. Podatki płatne pośrednio to te płatne
np. przez notariusza, który pełni rolę inkasenta.
ORDYNACJA PODATKOWA- ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r.
9
Art. 1 określa zakres przedmiotowy ustawy i zalicza do niego: zobowiązania podatkowe, informacje
podatkowe, postępowania podatkowe, kontrolę podatkową i czynności sprawdzające oraz tajemnicę
skarbową. Uszczegółowienie zakresu przedmiotowego następuje w art. 2. Ustawy i jej przepisów nie
stosuje się do świadczeń pieniężnych, które wynikają ze stosunków cywilnoprawnych.
W ustawie znajduje się również przepis, że wątpliwości, których nie da się usunąć rozstrzyga się na
korzyść podatnika. Jest to art. 2a.
Art. 3 to słowniczek ustawowy.
Podmioty zobowiązania podatkowego- podatnik i organ podatkowy. Zobowiązanie podatkowe
zostało określone w art. 5. Jest to zobowiązanie podatnika do zapłacenia podatku w wysokości,
terminie i miejscu określonym w przepisach prawa podatkowego. Podatek płaci się na rzecz Skarbu
Państwa, województwa, powiatu albo gminy.
Podatnik to podmiot bierny a organ podatkowy to organ czynny. Strony są nierównoprawne. Organ
jest sędzią we własnej sprawie i dysponuje władztwem.
Art. 7- definicja podatnika; podatnikiem mogą być podmioty inne niż osoby fizyczne, prawne i
jednostki organizacyjna np. małżonkowie są jednym podatnikiem, jeśli rozliczają się razem- nie są
osobą fizyczną, prawną ani jednostką organizacyjną; inny przykład takiej sytuacji to spółka
kapitałowa ze względu na jedność kapitałową. Z zasady jednak płatnik to osoba fizyczna, osoba
prawna i jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej
Art. 8 to płatnik; Podatnik to nie płatnik. Płatnik to osoba fizyczna, prawna lub jednostka
organizacyjna, która zobowiązana jest na podstawie przepisów prawa do obliczenia i pobrania od
podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie do odpowiedniego organu podatkowego.
Przykładem płatnika jest notariusz w momencie tworzenia aktu własności np. nieruchomości. To on
oblicza podatek i uiszcza go w urzędzie.
Inkasent podatkowy- art. 9; nie oblicza on podatku, czyli pobiera podatek i odprowadza na rachunek
organu podatkowego np. sołtys w przypadku wsi;
Inkasent i płatnik zobowiązani są do pobierania kwoty podatku od podatnika, odprowadzenia tej
kwoty do organu podatkowego, na jego rachunek. Poza tym płatnik musi też wyliczyć przed poborem
kwotę podatku. Płatnik to np. notariusz przy podatku od czynności cywilnoprawnych, podatku od
spadków darowizn; pracodawca- zaliczka na poczet podatku dochodowego od osób fizycznych.
Inkasent to sołtys, który zajmuje się podatkiem rolnym, leśnym i od nieruchomości
Art. 10- Gdy została wprowadzona możliwość ryczałtowego rozliczenia się z podatku to podatnik i
tak ma prawo wybrać czy chce ryczałt czy rozliczenie na zasadach ogólnych. Nic nie jest mu
narzucane. Nie stosuje się tego przepisu tylko wtedy, gdy ustawa podatkowa tego nie przewiduje.
Art. 11- Rok podatkowy to rok kalendarzowy, ale ustawa może wprowadzić inny cenzus czasowy.
Art. 12. Terminy liczymy procesowo a nie materialnie!!!
10
OBOWIĄZEK PODATKOWY I ZOBOWIĄZANIE PODATKOWE

PODMIOTY POSTĘPOWANIA PODATKOWEGO
Podmioty zobowiązania podatkowego to podatnik i organ podatkowy.
Art. 13 ordynacji podatkowej określa organy podatkowe stosownie do ich właściwości
W żadnej sprawie podatkowej organem nie będzie starosta i marszałek województwa. Oni zbierają
opłaty a nie podatki, więc nie zaliczają się do tej listy. Teoretycznie tak- praktycznie nie.
ORGANY PODATKOWE PIERWSZEJ INSTANCJI
1. naczelnik urzędu skarbowego- posiada kompetencje oraz ponosi odpowiedzialność; urząd nie
odpowiada- tylko naczelnik, bo on jest organem podatkowym;
2. wójtowie/burmistrzowie/prezydenci miast- organ podatkowy pierwszej instancji
3. naczelnik urzędu celno-skarbowego- również organ pierwszej instancji; to nie urząd jest
organem podatkowym;
4. to Szef Krajowej Administracji Skarbowej- to też organ pierwszej instrukcji, ale w sprawach
stwierdzenia nieważności decyzji, wznowienia postępowania, zmiany lub uchylenia decyzji lub
stwierdzenia jej wygaśnięcia z urzędu ;
5. to minister finansów- również stanowi organ pierwszej instancji; większość jego spraw z tej
instancji została scedowana na Szefa KAS; jeżeli trzeba z urzędu wznowić postępowanie to robi to
szef KAS tak samo ja trzeba z urzędu stwierdzić nieważność decyzji; wydaje interpretacje ogólne oraz
objaśnienia podatkowe;
6. Dyrektor Izby Administracji Skarbowej - organ pierwszej instancji na podstawie odrębnych
przepisów organ odwoławczy od decyzji naczelnika urzędu skarbowego oraz naczelnika urzędu celno-
skarbowego; gdy Dyrektor Izby Administracji Skarbowej wyda decyzję w pierwszej instancji to jest
też organem drugiej instancji; dokonuje interpretacji(ogólne i indywidulane; ogólne wydaje minister
finansów i publikuje w Biuletynie Skarbowym; minister działa z własnej inicjatywy i interpretacja
dotyczy ogółu; czasem wydawane też na wniosek, ale nie osoby, lecz danej grupy); dyrektor wydaje
interpretacje indywidualne na wniosek
Art. 13.2-
11
Podatki dzielimy na państwowe i samorządowe. Te pierwsze zasilają budżet państwa, a drugie w

całości zasilają budżety gmin. Kompetentny organ do wydania decyzji podatkowej to wójt. Przy
podatku państwowym decyzję wyda organ państwowy.
Są wyjątki od powyższej zasady. Od czynności cywilno-prawnych i od spadków= naczelnicy i oni
przekazują to odpowiednim gminom. Trzeci wyjątek dotyczy podatku dochodowego od osób
fizycznych. Jeżeli zostanie pobrany w formie karty podatkowej to pobiera naczelnik, ale zasila budżet
gmin.
Naczelnicy celno-skarbowi zajmują się też poborem podatków. Podatek akcyzowy= pytanie czy jest
pobierany w momencie wytworzenia na terenie Polski czy pobierany jest z importu. Podatek od gier i
hazardów- też pobierają naczelnicy celno-skarbowi plus podatek od kopalin. Część podatku od
towarów i usług(VAT). Gdy coś jest z importu to zawsze pobiera ten naczelnik.
ORGANY PODATKOWE DRUGIEJ INSTANCJI(grafy powyżej)

SKO- organ odwoławczy od decyzji wójta, burmistrza lub prezydenta miasta; zgodnie z ordynacja też
od decyzji wydanej przez starostę i marszałka województwa
Dyrektorzy izb administracji skarbowej- organ odwoławczy od decyzji naczelnika urzędu skarbowego
oraz naczelnika urzędu celno-skarbowego
Szef Krajowej Administracji Skarbowej- odwołanie do tego samego organu; pozorność
dwuinstancyjnego postępowania
Minister- odwołania od jego decyzji nie ma, brak dwuinstancyjności
DKIS- odwołanie do tego samego organu, czyli znowu pozorność dwuinstancyjności
Może się zdarzyć, że orany i instancji to też SKO i DKAS, rozpatrują tez odwołania od własnych
decyzji; art. 221 ordynacji
221. § 1.
W przypadku wydania decyzji w pierwszej instancji przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, dyrektora
izby administracji skarbowej lub przez samorządowe kolegium odwoławcze odwołanie od decyzji rozpatruje ten
sam organ podatkowy, stosując odpowiednio przepisy o postępowaniu odwoławczym.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.
12
OBOWIĄZEK PODATKOWY A ZOBOWIĄZANIE

PODATKOWE- nie są to pojęcia tożsame(obowiązek jest nieskonkretyzowany a zobowiązanie
już tak)
Art. 4 ordynacji
Obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność

przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach.
Art. 5 ordynacji
Zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do

zapłacenia na rzecz Skarby Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz
w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.
Najpierw powstaje obowiązek podatkowy, a dopiero potem powstaje zobowiązanie. Ewentualnie

mogą powstać jednocześnie. W sytuacjach bardzo wyjątkowych powstaje wyłącznie obowiązek
podatkowy.
Kazus: J. Kowalski kupił działkę, więc powstał obowiązek podatkowy zapłacenia podatku od
nieruchomości. O tym ile ma zapłacić, komu i kiedy dowie się on z decyzji administracyjnej, czyli
dopiero gdy powstanie zobowiązanie podatkowe.
W JAKI SPOSÓB POWSTAJE ZOBOWIĄZANIE PODATKOWE?

Art. 21.1 ordynacji podatkowej.
Zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem:
1) zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania;
2) doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.
Doręczenie decyzji organu podatkowego- z dniem doręczenia powstaje zobowiązanie;

Kazus do powyższego sposobu: X odziedziczył własność nieruchomość w spadku po krewnym.
Zaczął załatwiać formalności i poszedł do notariusza złożyć oświadczenie, że przyjmuje spadek i
przyjmuje je wprost(jest na to 6 miesięcy a gdy się nie złoży tego oświadczenie to przyjmuje się, że
nastąpiło przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, czyli wtedy odpowiada się całym
majątkiem aż do wysokości aktywów wchodzących w skład spadku; składa się przed sądem lub
notariuszem); W sądzie złożył wniosek o potwierdzenie nabycia spadku- uprawomocniło się to
potwierdzenie i z tą chwilą powstał obowiązek podatkowy. Od tej chwili miał miesiąc na złożenie
zeznania w sprawie nabycia praw majątkowych w drodze spadku i czekał na decyzję ustanawiającą
wysokość podatku. Listonosz zostawił awizo, ponieważ było dostarczone pocztą. Organ podatkowy
wydał decyzję wyznaczając podatek na 100 tys. złotych. Nie odebrał decyzji- zmarł. Spadek po nim
nabył jego krewny(Z). W przypadku pana X powstał obowiązek podatkowy, ale zobowiązanie już nie,
ponieważ nie została decyzja dostarczona. Istotne jest to, że zobowiązanie powstaje dopiero w
momencie doręczenia decyzji!!! W takiej sytuacji dług nie powstał i nie wchodzi to do spadku. Gdyby
odebrał decyzję to powstałoby zobowiązanie i Z musiałby zapłacić zaległe zobowiązanie. Jest to
decyzja ustalająca wysokość zobowiązania podatkowego.
13
Inny sposób powstania zobowiązania-zaistnienie zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże

powstanie takiego zobowiązania- np. podatek dochodowy od osób fizycznych czy prawnych to
uzyskanie dochodu- tutaj decyzja nie jest konieczna; zaistniało zdarzenie i automatycznie powstaje
zobowiązanie, zobowiązanie powstaje z mocy prawa;
Art. 21. § 3.
Jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, że podatnik, mimo ciążącego na nim
obowiązku, nie zapłacił w całości lub w części podatku, nie złożył deklaracji albo że wysokość zobowiązania
podatkowego jest inna niż wykazana w deklaracji, albo powstałego zobowiązania nie wykazano, organ
podatkowy wydaje decyzję, w której określa wysokość zobowiązania podatkowego.
Jeżeli nie zapłaci się podatku np. dochodowego od osób fizycznych albo pomyli się w wyliczeniu to w
takiej sytuacji organ podatkowy wydaje DECYZJĘ OKREŚLAJĄCĄ WYSOKOŚĆ
ZOBOWIĄZANIA PODATKOWEGO. Trzeba odróżnić decyzję określającą od ustalającej(to nie to
samo). Ta decyzja ma charakter deklaratoryjny, ponieważ nie tworzy zobowiązania a jedynie je
potwierdza.
Decyzja ustalająca= charakter konstytutywny(stworzenie nowego stanu prawnego)
Decyzja określająca= charakter deklaratoryjny(potwierdza stan prawny)
Art. 68. § 1. Zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2, nie powstaje, jeżeli decyzja
ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym
powstał obowiązek podatkowy.
§ 2. Jeżeli podatnik:
1) nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego,
2) w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania
podatkowego,
zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w § 1, nie powstaje, pod warunkiem że decyzja ustalająca wysokość
tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał
obowiązek podatkowy.
§ 3. Dodatkowe zobowiązanie podatkowe w podatku od towarów i usług nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca
to zobowiązanie została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał
§ 4. (utracił moc)
§ 4a. Zobowiązanie podatkowe z tytułu opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych

źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie
została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek
podatkowy w tym zakresie.
§ 5. Bieg terminu przedawnienia zawiesza się, jeżeli wydanie decyzji jest uzależnione od rozstrzygnięcia
zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd. Zawieszenie biegu terminu przedawnienia trwa do dnia, w
którym decyzja innego organu stała się ostateczna lub orzeczenie sądu uprawomocniło się, nie dłużej jednak niż
przez 2 lata.
X otrzymał spadek i czeka na decyzję ustalającą wysokość podatku. Dostał ją po trzech latach. Termin
przedawnienia w tym przypadku to 3 lata. Mimo doręczenia decyzji zobowiązanie nie powstaje,
ponieważ przekroczono czas. Powstał obowiązek, ale nie powstało zobowiązanie podatkowe. 3 lata
liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy. Jeżeli spadek
dostało się np. 2 stycznia to czeka się do końca tego roku i potem dopiero czeka się 3 lata. Inna jest
14
sytuacja, gdy podatnik X nie złożył deklaracji. Wtedy czas przedawnienia to nie 3 lata a 5 lat. Gdyby
decyzja była dostarczona po 5 latach to zobowiązanie nie powstaje.

Sposoby zapłaty podatku
-Jednorazowo, ratalnie np. podatek rolny, zaliczkowo.
-Bezpośrednio(sam podatnik musi zając się zapłatą), za pośrednictwem płatnika np. notariusza, za
pośrednictwem inkasenta.
WYKONYWANIE ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH

*Wykonywanie zobowiązań podatkowych powstałych w drodze decyzji
Terminy płatności
Art. 47. § 1.
Termin płatności podatku wynosi 14 dni od dnia doręczenia decyzji ustalającej wysokość zobowiązania
podatkowego.
§ 2.
Jeżeli przepisy prawa podatkowego określają kalendarzowo terminy płatności podatku, zaliczki na podatek lub
raty podatku, a decyzja ustalająca wysokość zobowiązania podatkowego nie została doręczona co najmniej na 14
dni przed terminem płatności podatku, pierwszej zaliczki na podatek lub pierwszej raty podatku, obowiązuje
termin określony w § 1.
§ 3.
Jeżeli podatnik jest obowiązany sam obliczyć i wpłacić podatek, za termin płatności uważa się ostatni dzień, w
którym, zgodnie z przepisami prawa podatkowego, wpłata powinna nastąpić.
§ 4.
Terminem płatności dla płatników jest ostatni dzień, w którym, zgodnie z przepisami prawa podatkowego,
powinna nastąpić wpłata należności z tytułu podatku.
§ 4a.
Terminem płatności dla inkasentów jest dzień następujący po ostatnim dniu, w którym, zgodnie z przepisami
prawa podatkowego, wpłata podatku powinna nastąpić, chyba że organ stanowiący właściwej jednostki
samorządu terytorialnego wyznaczył termin późniejszy.
§ 5.
Minister właściwy do spraw finansów publicznych może określić, w drodze rozporządzenia, terminy płatności
poszczególnych podatków, zaliczek na podatek lub rat podatku, wskazując dzień, miesiąc i rok, w którym
upływa termin płatności.
Od dnia doręczenia decyzji jest 14 dni na zapłacenie podatku i liczy się jak w KC, czyli pierwszy
dzień, w którym doręczono decyzję nie jest liczony. Taki sposób obowiązuje np. w USA. Jeżeli nie
dostarczono decyzji to nie ma zobowiązania podatkowego i nie płaci się podatku. Także podatku od
nieruchomości, który płatny jest ratalnie. Decyzja musi być dostarczona minimum 14 dni wcześniej-
przed terminem zapłaty.
Kazus: Podatnik będący od lat właścicielem nieruchomości, który złożył oświadczenie w terminie, nie
otrzymał decyzji o wysokości podatku od nieruchomości przed 15 III (datą ostateczną zapłaty I raty).
15
W tej sytuacji chociaż ustawa wyznaczyła termin zapłaty podatnik może jeszcze nie płacić podatku,
ponieważ w tym przypadku decyzja ma charakter konstytutywny i nie powstało jeszcze zobowiązanie.
Poza tym obowiązuje art.14 §2, w którym ustawodawca uznał, że jeśli nie otrzyma się decyzji
minimum 14 dni przed ustawowym terminem zapłaty podatnika obowiązuje termin 14 dniowy od
otrzymania decyzji.
*Wykonywanie zobowiązań podatkowych, które powstają z mocy prawa- z reguły w ustawie podany
jest termin płatności. Do zobowiązań tych najczęściej termin wyznaczany jest ustawowo np. zaliczki
PIT płaci się do 20 dnia następnego miesiąca, zaś VAT rozlicza się do 25 dnia następnego miesiąca.
Terminem płatności jest zaś ostatni dzień, w którym wedle ustawy należy podatek zapłacić (art.47).
Zapłata podatków- gotówkowa zapłata podatku i bezgotówkowa zapłata podatku(szczególnie przez

polecenie przelewu)
Art. 60. § 1.
Za termin dokonania zapłaty podatku uważa się:
1) przy zapłacie gotówką – dzień wpłacenia kwoty podatku w kasie organu podatkowego lub w kasie
podmiotu obsługującego organ podatkowy, lub na rachunek tego organu w banku, w placówce
pocztowej w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe, w spółdzielczej kasie
oszczędnościowo-kredytowej, w biurze usług płatniczych, w instytucji płatniczej, w małej instytucji
płatniczej lub w instytucji pieniądza elektronicznego albo dzień pobrania podatku przez płatnika lub
inkasenta; tutaj można powiedzieć, że decyduje data stempla pocztowego
2) w obrocie bezgotówkowym – dzień obciążenia rachunku bankowego podatnika, rachunku
podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub rachunku płatniczego podatnika w
instytucji płatniczej, w małej instytucji płatniczej lub instytucji pieniądza elektronicznego na
podstawie polecenia przelewu, a w przypadku zapłaty za pomocą instrumentu płatniczego innego niż
polecenie przelewu, zwanego dalej „innym instrumentem płatniczym” – dzień uzyskania
potwierdzenia autoryzacji transakcji płatniczej, o której mowa w art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 19
sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2003, z późn. zm.2)). Tzw. polecenie
przelewu
Kazus: Pan Nowak każdego 20 miesiąca płacił na poczcie – gotówką PIT. Nagle zostaje zaskoczony
odsetkami. Słusznie jest zdziwiony, gdyż za termin zapłaty przyjmuje się dzień wpłaty w organie
podatkowym, na rachunek w banku lub w urzędzie pocztowym (art.60), czyli decyduje tutaj tzw. data
stempla
Kazus: Rolnik zapłacił podatek rolny do sołtysa, ale sołtys nie wpłacił go do urzędu gminy. Jednak
rolnik nie będzie musiał uiszczać podatku ponownie, gdyż za termin zapłaty uważa się dzień pobrania
podatku przez płatnika lub inkasenta (art.60).
Kazus: Zapłacono zaliczkę PIT 20. Kwota pojawiła się jednak na rachunku Urzędu Skarbowego
dopiero 21. Jednak nie wolno naliczać odsetek, gdyż w zapłacie bezgotówkowej za dzień dokonania
zapłaty uważa się dzień obciążenia rachunku podatnik, pod warunkiem że kwota dojdzie na rachunek
US w ciągu 5 dni roboczych. Wyjątkiem jest sytuacja gdy podatnik płaci za pośrednictwem banków
zagranicznych bez oddziałów w Polsce. (art.60)
KWESTIE PROBLEMATYCZNE:
16
* Jeśli dokonuje się przelewu tuż przed zamknięciem banku, wtedy sam bank może obciążyć rachunek
dopiero następnego dnia i w tej sytuacji pojawia się obowiązek zapłaty odsetek.
* W sytuacji gdy wydano polecenie zapłaty i obciążono już rachunek podatnika, a następnie bank
ogłosił upadłość i nie przelał podatku na rachunek US podatek uważa się za zapłacony.
Kazus: Jeśli prowadzi się działalność gospodarczą istnieje obowiązek prowadzenia ksiąg
rachunkowych lub księgi przychodów i rozchodów oraz płacenia podatków za pomocą polecenia
zapłaty (art.61). X prowadzi działalność gospodarczą i zadecydowała się płacić podatek kartą
podatkową, chce płacić gotówką. Przy wyborze karty podatkowej nie trzeba prowadzić ksiąg
rachunkowych lub księgi przychodów i rozchodów, jednak X zdecydowała się prowadzić księgę. Czy
istnieje więc obowiązek płacenia bezgotówkowego? Nie ponieważ przesłanką jest obowiązek
prowadzenia ksiąg, a nie czy rzeczywiście się to robi. Zresztą mikroprzedsiębiorcy zawsze mogą
płacić gotówkowo. Co ciekawe w przypadku opłaty skarbowej zawsze można opłacić ja gotówką.
Art. 61. § 1.
Zapłata podatków przez podatników prowadzących działalność gospodarczą i obowiązanych do
prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów następuje w formie
polecenia przelewu.
§ 1a. Zapłata opłaty skarbowej przez podatników, o których mowa w § 1, może nastąpić w gotówce.
§ 1b. Zapłata podatków przez mikroprzedsiębiorców w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. –
Prawo przedsiębiorców może nastąpić również w gotówce.
§ 2. Formę rozliczeń, o której mowa w § 1, stosuje się również do wpłat kwot podatków pobranych
przez płatników, jeżeli płatnicy spełniają warunki określone w § 1.
Art. 62. § 1.
Jeżeli na podatniku ciążą zobowiązania z różnych tytułów, dokonaną wpłatę, z zastrzeżeniem
§ 2, zalicza się na poczet podatku, począwszy od zobowiązania o najwcześniejszym terminie
płatności, chyba że podatnik wskaże, na poczet którego zobowiązania dokonuje wpłaty. § 1a. Jeżeli na
podatniku ciążą koszty doręczonego upomnienia, dokonaną wpłatę zalicza się w pierwszej kolejności
na poczet tych kosztów. § 2. Jeżeli na podatniku ciążą zobowiązania z tytułu zaliczek na podatek,
dokonaną wpłatę zalicza się na poczet zaliczki, począwszy od zobowiązania o najwcześniejszym
terminie płatności.
§ 3. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio w razie dokonywania wpłat na poczet rat, na jakie rozłożono
podatek lub zaległość podatkową wraz z odsetkami za zwłokę oraz rat podatku.
§ 4. W sprawie zaliczenia wpłaty na poczet zaległości podatkowych, odsetek za zwłokę oraz kosztów
upomnienia wydaje się postanowienie, na które służy zażalenie, z zastrzeżeniem § 4a.
§ 4a. Postanowienie, o którym mowa w § 4, wydaje się wyłącznie na wniosek, w przypadku gdy:
1) wpłata w całości pokrywa kwotę główną zaległości wraz z odsetkami za zwłokę lub
2) zaliczenie wpłaty następuje w całości zgodnie z żądaniem podatnika, lub
3) kwota wpłaty podlegającej zaliczeniu na poczet zaległości podatkowej, odsetek za zwłokę lub
kosztów upomnienia nie przekracza pięciokrotności kosztów upomnienia, lub
17
4) od wpłat dokonanych po terminie płatności nie naliczono odsetek za zwłokę zgodnie z art. 54 § 1
pkt 5.
§ 5. Przepisy § 1–4a stosuje się odpowiednio do wpłat dokonywanych przez płatników, inkasentów,
następców prawnych oraz osoby trzecie.
Kazus: X zalegał z wieloma podatkami i otrzymał kolejną decyzję na 16 złotych. W przypływie

dobrego humoru zapłacił te 16 złotych. W następnym miesiącu wśród wielu ponagleń otrzymał
również ponaglenie o to 16 złotych. Odpowiedzią na tą sytuację jest art. 62 – jego wpłatę zaliczono na
wcześniejsze zobowiązania, ponieważ przy wpłacie nie wskazał dokładnie za które zobowiązanie chce
zapłacić.
Kazus: X zapłacił podatek przekazem pocztowym – chciał uregulować najnowsze zobowiązanie,
ponieważ w przypadku starych liczył na przedawnienie. Nie wyartykułował tego wyraźnie, ale kwotę
wpłacił na rachunek US właściwy dla tego zobowiązania. US zaliczył mu jednak wpłatę na poczet
starszych zobowiązań. X zdecydował się oddać sprawę do sądu. Sąd uznał, że X wybierając spośród
wielu rachunków US w sposób dorozumiany wskazał na co wpłaca. Można w ten sposób spłacać
obecne zobowiązania i czekać na przedawnienie starych.
Kazus: X zapłacił podatek dzień po terminie. Otrzymał kolejną decyzję o dodatkowym podatku i
odsetkach.. Analizując art. 66 § 4 i art. 55 § 2 widzimy, że jeśli X zapłaci kwotę równą wyłącznie
nowemu podatkowi to US podzieli ją proporcjonalnie na podatek i odsetki.
Art. 62b. § 1.
Zapłata podatku może nastąpić także przez:
1) małżonka podatnika, jego zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę;
2) aktualnego właściciela przedmiotu hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego, jeżeli podatek
zabezpieczony jest hipoteką przymusową lub zastawem skarbowym;
3) inny podmiot, w przypadku gdy kwota podatku nie przekracza 1000 zł.
W związku z powyższym można spłacać zobowiązania podatkowe za członków rodziny i to bez

względu na ich wysokość; jeżeli ktoś nie jest z rodziny to wtedy można zapłacić, ale tak aby nie
przekroczyło to 1000 zł; Teraz jeżeli ktoś kupuje obciążoną hipotekę to może zapłacić zaległy
podatek. Kiedyś płacił tylko właściciel i często było to tak, że nowy właściciel dawał pieniądze
staremu i ten musiał iść zapłacić.
Art. 55. § 1.
Odsetki za zwłokę wpłacane są bez wezwania organu podatkowego.
§ 2. Jeżeli dokonana wpłata nie pokrywa kwoty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę,
wpłatę tę zalicza się proporcjonalnie na poczet kwoty zaległości podatkowej oraz kwoty odsetek za
zwłokę w stosunku, w jakim, w dniu wpłaty, pozostaje kwota zaległości podatkowej do kwoty odsetek
za zwłokę.
***Czym się różni podatek od opłaty?
a)podatek jest świadczeniem nieodpłatnym
b)opłata jest świadczeniem odpłatnym
c)istnieje szereg opłat, które są ukrytymi podatkami
18
-opłaty lokalne—> gminy mogą je wprowadzić lub nie (brak ekwiwalentności)
***Czym się różni podatek od cła?
a)cło spełnia wszystkie cechy podatku
b)cło jest związane z przemieszczaniem towaru przez granicę celną UE (cło przywozowe)
-25 % dla budżetu państwa
-75 % dla budżetu UE
***Czym się różni podatek od dopłaty? *dopłat obecnie w Polsce nie ma
a)dopłata—> danina publiczna związana z ﬁnansowaniem jakiejś inwestycji, z której będziemy mieli korzyści w przyszłości
b)w praktyce dopłaty są nazywane opłatami—> konstrukcja teoretyczna
***TK orzekł, że abonament radiowo-telewizyjny jest daniną publiczną, a zatem nie może być kształtowany w drodze rozporządzenia. Musi
być kształtowany ustawowo.
Elementy systemu podatkowego- podatki dochodowe(właściwie dochodowo-przychodowe), podatki majątkowe(opodatkowanie majątku, w

Polsce nie ma podatków czysto majątkowych), podatki od konsumpcji(związane z wydatkami pieniężnymi np. akcyzowy, od gier
hazardowych). Najważniejszy w Polsce jest podatek od towarów i usług, czyli VAT.
• Podatki bezpośrednie: osoba, która jest podatnikiem w rozumieniu ustawy, ponosi również ekonomiczny ciężar podatku.
• Podatki pośrednie: osoba, która jest podatnikiem w rozumieniu ustawy, przerzuca ciężar podatkowy na konsumenta (jak w
przypadku wszystkich podatków od konsumpcji). Ustawodawca zakłada, że podatek zostanie doliczony do ceny towaru. Formalnie
podatnikiem jest np. sklep (przedsiębiorca), ale to na nas przerzucany jest ciężar podatkowy.
***Popiwek i bykowe to przykłady podatków, które pełniły funkcję pozafiskalną. Pierwszy z nich był podatkiem od ponadnormatywnego
wzrostu wynagrodzeń a drugi z nich był podatkiem dla bezżennych mężczyzn w pewnym wieku.
Akty prawa miejscowego mogą np. ustanawiać jednostkowe zwolnienia z podatków. Albo: pobieranie opłaty targowej przez inkasenta.
Pobieranie opłat lokalnych de lege lata zależy od uchwały właściwej rady miasta czy gminy (w ustawie określono jedynie zasadę, ale nie
doprecyzowano, gdzie i w jaki sposób następuje wymiar podatków).
Interpretacje przepisów prawa podatkowego. Czym są owe interpretacje?
→ urzędowe informacje o sposobie rozumienia przepisów podatkowych przez organy podatkowe. Są interpretacje ogólne i indywidualne.
Od 1 III 2017 można wystąpić do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji dot.
podatków państwowych (a interpretacje dot. podatków lokalnych wydają organy JST). Jeżeli interpretacja okaże się błędna: chroni to co
najmniej przed odsetkami za zwłokę, a potencjalnie także przed odpowiedzialnością karnoskarbową, a może nawet zwalniać z obowiązku
zapłaty podatku.
a) Jeżeli najpierw zaistniało zdarzenie, które budzi nasze wątpliwości, a potem otrzymujemy interpretację – jesteśmy chronieni przed
odsetkami za zwłokę i odpowiedzialnością karnoskarbową.
b) jeżeli najpierw wystąpiliśmy o interpretację, a potem nastąpiło wydarzenie budzące wątpliwości – dodatkowo możemy być zwolnieni z
obowiązku zapłaty podatku, jeżeli jeszcze nie zapłaciliśmy.
Interpretacje urastają niemal do rangi źródeł prawa, choć źródłami prawa stanowczo nie są. Interpretacje indywidualne chronią tylko tę
osobę, dla której zostały wydane! Nie można się bronić przed decyzją podatkową z powołaniem na interpretację – bo nie jest to źródło
prawa. Podobnie organ nie może opierać swej decyzji na interpretacji.
Czym się różni podatek lokalny od gminnego? Podatek lokalny to taki podatek gminny, co do którego możliwość kształtowania pewnych
elementów konstrukcyjnych przysługuje organom jednostek samorządów terytorialnym w drodze uchwał (np. podatek rolny, leśny). Podatki
gminne niebędące lokalnymi (tj. wynikające w całości z ustawy) – są trzy: podatek od spadków i darowizn, […] ← będzie o tym jeszcze
mowa na zajęciach. W odniesieniu do tych podatków: organami administrującymi są naczelnicy Urzędów Skarbowych i dyrektorzy Izb
Administracji Skarbowej.
Kto jest zobowiązany z tytułu podatku?
1. Podatnicy
2. Płatnicy
3. Inkasenci
4. Osoby trzecie
5. Następcy prawni (spadkobiercy)
19
Przedawnienie wymiaru podatku (art. 68 OrdPod). Jeżeli organ nie doręczy decyzji w terminie (co do zasady 3 lata, czasem 5 – zależnie od
zachowania podatnika) – obowiązek podatkowy pozostaje obowiązkiem „na wieki wieków”, bez szans na „przepoczwarzenie się” w
zobowiązanie podatkowe.
Finanse publiczne i prawo finansowe- wykład 8,9; 27.11.18- 04.12.18
ZABEZPIECZENIE WYKONANIA ZOBOWIĄZAŃ

PODATKOWYCH
Art. 33. § 1. Organ może zająć rachunek bankowy podatnika, ale w przypadku gdy podatnik nie płaci
zobowiązań trwale- nie jednorazowo.
Zobowiązanie podatkowe przed terminem płatności może być zabezpieczone na majątku podatnika, a
w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim także na majątku wspólnym, jeżeli zachodzi
uzasadniona obawa, że nie zostanie ono wykonane, a w szczególności gdy podatnik trwale nie uiszcza
wymagalnych zobowiązań o charakterze publicznoprawnym lub dokonuje czynności polegających na
zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję. W przypadku zabezpieczenia na
majątku wspólnym małżonków przepis art. 29 § 2 stosuje się odpowiednio.
Kazus: Firma X została podana kontroli podatkowej, od lat zalega z podatkami. Naczelnik
zdecydował się na podstawie art. 33 zająć rachunek bankowy X. W tej sytuacji lub przed jej
zaistnieniem podatnik może w trybie art.33d, 33f i 33g zaproponować formę zabezpieczenia dla niego
dogodną, aczkolwiek organ podatkowy nie ma obowiązku jej przyjąć.
Hipoteka przymusowa
Hipotekę przymusową definiuje art. 34, może ją ustanowić zarówno Skarb Państwa jak i jednostki
samorządu terytorialnego na wszystkich nieruchomościach podatnika, płatnika i inkasenta, oraz
następcy prawnego lub osób trzecich (na zasadach dotyczących ich odpowiedzialności). Dokonuje się
tego poprzez wpis do księgi wieczystej (art. 35). Hipoteka przymusowa nie powstaje na mocy umowy
czy też jednostronnego oświadczenia woli właściciela nieruchomości, lecz na podstawie złożonego
przez wierzyciela wniosku z załączonym do niego tytułem uprawniającym do prowadzenia egzekucji.
Powstaje więc bez zgody właściciela nieruchomości – może także zostać ustanowiona wbrew jego
woli – stąd też jej nazwa.
Art. 34. § 1.
Skarbowi Państwa i jednostce samorządu terytorialnego przysługuje hipoteka na wszystkich
nieruchomościach podatnika, płatnika, inkasenta, następcy prawnego lub osób trzecich z tytułu
zobowiązań podatkowych powstałych w sposób przewidziany w art. 21 § 1 pkt 2, a także z tytułu
zaległości podatkowych w podatkach stanowiących ich dochód oraz odsetek za zwłokę od tych
zaległości, zwana dalej „hipoteką przymusową”.
Art. 35. § 1.
Hipoteka przymusowa powstaje przez dokonanie wpisu do księgi wieczystej, z zastrzeżeniem art. 38 §
2.
§ 2. Podstawą wpisu hipoteki przymusowej jest:
1) doręczona decyzja:
a) ustalająca wysokość zobowiązania podatkowego,
b) określająca wysokość zobowiązania podatkowego,
c) określająca wysokość odsetek za zwłokę,
20
d) o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta,

e) o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej,
f) o odpowiedzialności spadkobiercy,
g) określająca wysokość zwrotu podatku;
2) tytuł wykonawczy lub zarządzenie zabezpieczenia, jeżeli może być wystawione, na podstawie
przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji bez wydawania decyzji, o której mowa w
pkt 1.
§ 3. Wpisu hipoteki przymusowej do księgi wieczystej dokonuje właściwy sąd rejonowy, a w
przypadku hipoteki morskiej przymusowej właściwa izba morska na wniosek organu podatkowego.
Zabezpieczenie wykonania decyzji następuje przez przyjęcie przez organ podatkowy na wniosek
strony zabezpieczenia wykonania zobowiązania wynikającego z tej decyzji wraz z odsetkami za
zwłokę.
Art. 33d. § 1.
Zabezpieczenie wykonania decyzji nakładającej obowiązek podlegający wykonaniu w trybie
przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub wykonanie decyzji o zabezpieczeniu, o
którym mowa w art. 33, następuje w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji
albo w formie określonej w § 2.
§ 2. Zabezpieczenie wykonania decyzji następuje przez przyjęcie przez organ podatkowy, na wniosek
strony, zabezpieczenia wykonania zobowiązania wynikającego z tej decyzji wraz z odsetkami za
zwłokę, w formie:
1) gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej;
2) poręczenia banku;
3) weksla z poręczeniem wekslowym banku;
4) czeku potwierdzonego przez krajowy bank wystawcy czeku;
5) zastawu rejestrowego na prawach z papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa
lub Narodowy Bank Polski – według ich wartości nominalnej;
6) uznania kwoty na rachunku depozytowym organu podatkowego;
7) pisemnego, nieodwołalnego upoważnienia organu podatkowego, potwierdzonego przez bank lub
spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, do wyłącznego dysponowania środkami pieniężnymi
zgromadzonymi na rachunku lokaty terminowej.
§ 3. W razie złożenia wniosku o zabezpieczenie w formie określonej w § 2 zabezpieczenie w trybie
przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, w zakresie objętym tym wnioskiem, może
nastąpić po wydaniu postanowienia o odmowie przyjęcia zabezpieczenia.
§ 4. Jeżeli wniosek o zabezpieczenie w formie określonej w § 2 złożono po ustanowieniu
zabezpieczenia w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, zakres
zabezpieczenia ustanowionego w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji
uchyla się lub zmienia, w zakresie przyjętego zabezpieczenia.
Art. 38a.
21
Zaspokojenie z przedmiotu hipoteki przymusowej następuje w trybie przepisów o postępowaniu

egzekucyjnym w administracji, chyba że z przedmiotu hipoteki jest prowadzona egzekucja przez
sądowy organ egzekucyjny.
Art. 41.
§ 1. Skarbowi Państwa i jednostkom samorządu terytorialnego z tytułu zobowiązań podatkowych
powstałych w sposób przewidziany w art. 21 § 1 pkt 2, (powstałe w drodze decyzji ustanawiającej
zobowiązanie podatkowe) a także z tytułu zaległości podatkowych stanowiących ich dochód oraz
odsetek za zwłokę od tych zaległości przysługuje zastaw skarbowy na wszystkich będących
własnością podatnika oraz stanowiących współwłasność łączną podatnika i jego małżonka rzeczach
ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych, jeżeli wartość poszczególnych rzeczy lub praw
wynosi w dniu ustanowienia zastawu co najmniej 12 400 zł 1), z zastrzeżeniem § 2.
§ 2. Zastawem skarbowym nie mogą być obciążone rzeczy lub prawa majątkowe niepodlegające
egzekucji oraz mogące być przedmiotem hipoteki. § 3. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do
należności przypadających od płatników lub inkasentów, następców prawnych oraz osób trzecich
odpowiadających za zaległości podatkowe.
Zastaw musi być wpisany do rejestru zgodnie z art. 42. Zastaw skarbowy jest jedną z form
zabezpieczenia wykonania zobowiązań podatkowych. Jest on skuteczny wobec każdorazowego
właściciela przedmiotu zastawu i ma pierwszeństwo przed jego wierzycielami osobistymi. Stanowi on
zatem ograniczone prawo rzeczowe o charakterze bezwzględnym, tzn. że Skarb Państwa (jednostka
samorządu terytorialnego) może zaspokoić się z przedmiotu zastawu bez względu na zmianę
właściciela obciążonej rzeczy lub uprawnionego z tytułu istniejącego prawa i przed wierzycielami
osobistymi zastawcy. Zastaw skarbowy wygasa:
 z mocy prawa z dniem wygaśnięcia zobowiązania podatkowego,
 z dniem wykreślenia wpisu z rejestru zastawów skarbowych,
 z dniem egzekucyjnej sprzedaży przedmiotu zastawu.
Art. 42.
Organ podatkowy dokonuje spisu rzeczy ruchomych oraz zbywalnych praw majątkowych, które mogą
być przedmiotem zastawu skarbowego
SPOSOBY WYGAŚNIĘCIA ZOBOWIĄZANIA- art. 59 ordynacji podatkowej

Art. 59. § 1.
Zobowiązanie podatkowe wygasa w całości lub w części wskutek:
1) zapłaty;
2) pobrania podatku przez płatnika lub inkasenta;
3) potrącenia;
4) zaliczenia nadpłaty lub zaliczenia zwrotu podatku;
5) zaniechania poboru;
22
6) przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych;

7) przejęcia własności nieruchomości lub prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym;
8) umorzenia zaległości;
9) przedawnienia;
10) zwolnienia z obowiązku zapłaty na podstawie art. 14m;
Te trzy przypadki to tzw. nieefektywny sposób wygaśnięcia zobowiązania, ponieważ budżet
Państwa/JST nie otrzyma przysporzenia. W pozostałych przypadkach tak.
11) nabycia spadku w całości przez Skarb Państwa albo jednostkę samorządu terytorialnego
stwierdzonego przez prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku – ze skutkiem na
dzień otwarcia spadku.
§ 2. Zobowiązanie płatnika lub inkasenta wygasa w całości lub w części wskutek:
1) wpłaty;
2) zaliczenia nadpłaty lub zaliczenia zwrotu podatku;
3) umorzenia, w przypadkach przewidzianych w art. 67d § 3(kwota zaległości podatkowej nie została
zaspokojona w zakończonym lub umorzonym postępowaniu likwidacyjnym lub upadłościowym albo
sąd oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości)
4) przejęcia własności nieruchomości lub przejęcia prawa majątkowego w postępowaniu
egzekucyjnym;
5) przedawnienia;
6) zwolnienia z obowiązku zapłaty na podstawie art. 14m;
7) nabycia spadku w całości przez Skarb Państwa albo jednostkę samorządu terytorialnego
stwierdzonego przez prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku – ze skutkiem na
dzień otwarcia spadku.
POTRĄCENIE- art. 64 i 65.

Potrącenie jest na wniosek podatnika, z wierzytelności wzajemnej, bezspornej i wymagalnej, w
podatku stanowiącym dochód skarbu państwa (art.64), lub jednostki samorządu terytorialnego (art. 65)
, katalog zamknięty w art.64 §1
Art. 64. § 1.
Zobowiązania podatkowe oraz zaległości podatkowe wraz z odsetkami za zwłokę w podatkach
stanowiących dochód budżetu państwa podlegają, na wniosek podatnika, potrąceniu z wzajemnej,
bezspornej i wymagalnej wierzytelności podatnika wobec Skarbu Państwa z tytułu:
23
1) prawomocnego wyroku sądowego wydanego na podstawie art. 417 1 lub art. 41722 Kodeksu
cywilnego;
2) prawomocnej ugody sądowej zawartej w związku z zaistnieniem okoliczności przewidzianych w
art. 417 lub art. 4172 Kodeksu cywilnego;
3) nabycia przez Skarb Państwa nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub
wywłaszczenia nieruchomości na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami;
4) odszkodowania za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie, uzyskanego na
podstawie przepisów Kodeksu postępowania karnego;
5) odszkodowania uzyskanego na podstawie przepisów o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych
wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz bytu Państwa Polskiego;
6) odszkodowania orzeczonego w decyzji organu administracji rządowej
Art. 64 § 2.
Przepis § 1 stosuje się również do wzajemnych, bezspornych i wymagalnych wierzytelności podatnika
wobec państwowych jednostek budżetowych z tytułu zamówień wykonanych przez niego na
podstawie umów zawartych w trybie przepisów o zamówieniach publicznych, pod warunkiem że
potrącenie jest dokonywane przez tego podatnika i z tej wierzytelności. PZP
Art. 64 § 2a. Do potrącenia zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę przepis art. 55 § 2 3
stosuje się odpowiednio. Potrącenie odsetek można też dokonać z urzędu. Podatnik może złożyć
wniosek o zaliczenie odsetek na poczet przyszłych zobowiązań. Potrącenie następuje z dniem:
 złożeniu wniosku, który został uwzględniony

 wydania z urzędu postanowienia o potrąceniu.
Potrącenie ma miejsce w drodze postanowienia i służy na nie zażalenie. Art. 64 § 7. Jednostka
budżetowa, której zobowiązanie zostało potrącone z wierzytelności podatnika, jest obowiązana
wpłacić równowartość wygasłego podatku do organu podatkowego w terminie 7 dni od dnia
dokonania potrącenia. Od niewpłaconej w terminie równowartości wygasłego podatku nalicza się
odsetki za zwłokę.
Art. 65. § 1.
1
Art. 417. § 1. Za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu
władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna
osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. § 2. Jeżeli wykonywanie zadań z zakresu władzy publicznej
zlecono, na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawnej, solidarną
odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu
terytorialnego albo Skarb Państwa.
2
Art. 417. § 2. Jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej
decyzji, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem,
chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej. Odnosi się to również do wypadku, gdy prawomocne orzeczenie
lub ostateczna decyzja zostały wydane na podstawie aktu normatywnego niezgodnego z Konstytucją,
ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą.
3
Art. 55. § 2. Jeżeli dokonana wpłata nie pokrywa kwoty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę,
wpłatę tę zalicza się proporcjonalnie na poczet kwoty zaległości podatkowej oraz kwoty odsetek za zwłokę w
stosunku, w jakim, w dniu wpłaty, pozostaje kwota zaległości podatkowej do kwoty odsetek za zwłokę.
24
Uprawnienie, o którym mowa w art. 64 § 1, przysługuje również podatnikom w stosunku do gminy,

powiatu lub województwa z tytułu:
1) prawomocnego wyroku sądowego wydanego na podstawie art. 417 lub art. 417 2 Kodeksu
cywilnego;
2) prawomocnej ugody sądowej zawartej w związku z zaistnieniem okoliczności przewidzianych w
art. 417 lub art. 4172 Kodeksu cywilnego;
3) nabycia przez gminę, powiat lub województwo nieruchomości na cele uzasadniające jej
wywłaszczenie lub wywłaszczenia nieruchomości na podstawie przepisów o gospodarce
nieruchomościami;
4) odszkodowania orzeczonego w decyzji wydanej przez wójta, burmistrza (prezydenta miasta),
starostę lub marszałka województwa. § 2. Przepisy art. 64 § 2–7 stosuje się odpowiednio.
ZAPŁATA/ NADPŁATA
Zapłata następuje bezpośrednio w organie podatkowy, lub na jego rachunek za pośrednictwem banku,
urzędu pocztowego etc. w formie gotówkowej, lub bezgotówkowej.
Zapłata inkasentowi lub płatnikowi- Przekazanie kwoty podatku inkasentowi lub płatnikowi. Za
moment zapłaty podatku uważa się chwilę przekazania go inkasentowi lub płatnikowi, więc podatek
jest zapłacony nawet jeśli pieniądze nie zostaną przekazane organowi podatkowemu.
Art. 72. § 1. Za nadpłatę uważa się kwotę:

1) nadpłaconego lub nienależnie zapłaconego podatku;
2) podatku pobraną przez płatnika nienależnie lub w wysokości większej od należnej;
3) zobowiązania zapłaconego przez płatnika lub inkasenta, jeżeli w decyzji, o której mowa w art. 30 §
4, określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej;
4) zobowiązania zapłaconego przez osobę trzecią lub spadkobiercę, jeżeli w decyzji o ich
odpowiedzialności podatkowej lub decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego
spadkodawcy określono je nienależnie lub w wysokości większej od należnej.
§ 2. Na równi z nadpłatą traktuje się:
1) część wpłaty, która została zaliczona na poczet odsetek za zwłokę, jeżeli wpłata ta dotyczyła
zaległości podatkowej;
2) nienależnie zapłacone:
a) zaległości, o których mowa w art. 52 oraz art. 52a,
b) odsetki za zwłokę od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek,
c) opłatę prolongacyjną.
Art. 73 reguluje kiedy powstaje nadpłata.
25
Kazus: Przedsiębiorca X nie ma pieniędzy na towar i umawia się z przedsiębiorca Y, że na razie

zapłaci za Y podatek VAT. Wkrótce potem Naczelnik US żąda od Y podatku VAT. Nie można
przenieść swojego ciężaru podatkowego na inny podmiot w drodze umowy. W tej sytuacji X żąda
zwrotu wpłaconej sumy, dzieje się tak dopiero po 3 miesiącach i żąda odsetek na podstawie art. 78.
Naczelnik twierdzi jednak, ze nie jest to podatek nienależnie zapłacony ponieważ nie stało się to w
ramach relacji Urząd – X więc nie jest to nadpłata tylko kwota niewyjaśniona i przepis art. 78 jej nie
dotyczy.
Zgodnie z art. 75 podatnik, który jest zdania, że pobrany przez płatnika podatek albo wysokość
pobranego podatku jest inna niż powinna lub nie powinno być go wcale(tego podatku) to może złożyć
wniosek o stwierdzenie nadpłaty podatku.
Art. 75 § 2. Uprawnienie do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty przysługuje podatnikom,

płatnikom i inkasentom oraz osobom, które były wspólnikami spółki cywilnej w momencie
rozwiązania spółki w zakresie zobowiązań spółki. Płatnik lub inkasent jest uprawniony do złożenia
wniosku o stwierdzenie nadpłaty, jeżeli wpłacony podatek nie został pobrany od podatnika.
§ 2a. Uprawnienie do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty przysługuje spółkom, które tworzyły
podatkową grupę kapitałową w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych, w
momencie utraty przez grupę statusu podatnika w zakresie zobowiązań tej grupy.
§ 3. Jeżeli z przepisów prawa podatkowego wynika obowiązek złożenia zeznania (deklaracji), to
podatnik, płatnik lub inkasent równocześnie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty jest obowiązany
złożyć skorygowane zeznanie (deklarację).
§ 3a. Osoba, która była wspólnikiem spółki cywilnej w momencie rozwiązania spółki, jest obowiązana
złożyć równocześnie z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty skorygowane zeznanie (deklarację) w
zakresie zobowiązań spółki oraz umowę spółki aktualną na dzień rozwiązania spółki.
§ 4. Jeżeli prawidłowość skorygowanego zeznania (deklaracji) nie budzi wątpliwości, organ
podatkowy zwraca nadpłatę bez wydawania decyzji stwierdzającej nadpłatę. W takim przypadku
korekta wywołuje skutki prawne.
§ 4a. W decyzji stwierdzającej nadpłatę organ podatkowy określa wysokość zobowiązania
podatkowego w prawidłowej wysokości w takim zakresie, w jakim powstanie nadpłaty jest związane
ze zmianą wysokości zobowiązania podatkowego. W zakresie, w jakim wniosek jest niezasadny,
organ odmawia stwierdzenia nadpłaty.
§ 4b. Przepis § 4a nie ogranicza możliwości wydania decyzji w trybie art. 21 § 3 4, o czym informuje
się adresata w decyzji stwierdzającej nadpłatę.
§ 5. Jeżeli zwrotu nadpłaty w trybie, o którym mowa w § 4, dokonano nienależnie lub w wysokości
wyższej od należnej, w zakresie nadpłaty będącej przedmiotem wniosku nie wszczyna się
postępowania w sprawach o przestępstwa i wykroczenia skarbowe.
§ 5a. Zwrotu nadpłaty osobom, które były wspólnikami spółki cywilnej w chwili rozwiązania spółki,
dokonuje się w proporcjach wynikających z prawa do udziału w zysku określonego w umowie spółki.
Jeżeli z dołączonej umowy nie wynikają te udziały w zysku, przyjmuje się, że prawa do udziału w
zysku są równe.
§ 6. Przepisu § 2 nie stosuje się, jeżeli ustawy podatkowe przewidują inny tryb zwrotu podatku.
4
Art. 21. § 3. Jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, że podatnik, mimo ciążącego na
nim obowiązku, nie zapłacił w całości lub w części podatku, nie złożył deklaracji albo że wysokość zobowiązania
podatkowego jest inna niż wykazana w deklaracji, albo powstałego zobowiązania nie wykazano, organ
podatkowy wydaje decyzję, w której określa wysokość zobowiązania podatkowego.
26
Kolejność działania organu w przypadku nadpłaty:

1. Zaliczenie nadpłaty na poczet wartości podatkowej.
2. Sprawdzenie czy u podatnika występują bieżące zaległości.
3. W przypadku ich braku zwrot nadpłaty z urzędu.
4. Zaliczenie nadpłaty na poczet przyszłych zobowiązań na wniosek podatnika.
Art. 76.
§ 1. Nadpłaty wraz z ich oprocentowaniem podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości
podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, odsetek za zwłokę od nieuregulowanych w terminie
zaliczek na podatek, kosztów upomnienia oraz bieżących zobowiązań podatkowych, a w razie ich
braku podlegają zwrotowi z urzędu, chyba że podatnik złoży wniosek o zaliczenie nadpłaty w całości
lub w części na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych. (1. Najpierw na poczet zaległości razem
z odsetkami. 2. Potem zwrot z urzędu, chyba że podatek sam złoży wniosek o zaliczenie nadpłaty na
poczet przyszłych zobowiązań.)
Finanse publiczne i prawo finansowe- wykład 10-11; 11-18.12.18
WYGASANIE ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH

Wygasanie zobowiązań dzieli się na dwa rodzaje:
-efektywne z punktu widzenia budżetu państwa, gdy budżet dostaje przysporzenia
-nieefektywne, gdy budżet państwa nie dostaje przysporzenia.
***Potrącenie to też sposób wygaśnięcia zobowiązania. Kolejny sposób wygaszania zobowiązań to
nadpłata.
Wygaśniecie dotyczy wszystkich podatków- zarówno państwowych jak i gminnych.
Kazus: X odziedziczył dwie nieruchomości. Musi zapłacić podatek, bo należy do III grupy. Nie chce
jednak płacić podatku, więc chce przenieść własność jednej z nieruchomości na gminę w zamian za
nie płacenie podatku. Czy może to zrobić? Można przenieść własność w zamian za zaległości. Dlatego
organ kazał przyjść po dwóch tygodniach od otrzymania decyzji. Dopiero wtedy można było przenieść
własność, aby uwolnić się od zobowiązań podatkowych. Jest to dobrowolne, więc będzie zawarta
umowa.
Art. 66. § 1.
Szczególnym przypadkiem wygaśnięcia zobowiązania podatkowego jest przeniesienie własności
rzeczy lub praw majątkowych na rzecz:
1) Skarbu Państwa – w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatków stanowiących dochody
budżetu państwa;
2) gminy, powiatu lub województwa – w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatków
stanowiących dochody ich budżetów.
27
§ 2. Przeniesienie następuje na wniosek podatnika:

1) w przypadku, o którym mowa w § 1 pkt 1, na podstawie umowy zawartej, za zgodą właściwego
naczelnika urzędu skarbowego, między starostą wykonującym zadanie z zakresu administracji
rządowej a podatnikiem;
2) w przypadku, o którym mowa w § 1 pkt 2, na podstawie umowy zawartej między wójtem,
burmistrzem (prezydentem miasta), starostą albo marszałkiem województwa a podatnikiem.
§ 3. Umowa, o której mowa w § 2, wymaga formy pisemnej.
§ 3a. Starosta powiadamia właściwego naczelnika urzędu skarbowego o zawarciu umowy, o której
mowa w § 2, przesyłając jednocześnie jej kopię.
§ 3b. Wyrażenie lub odmowa wyrażenia zgody, o której mowa w § 2 pkt 1, następuje w drodze
postanowienia.
§ 4. W przypadkach wymienionych w § 1 za termin wygaśnięcia zobowiązania podatkowego uważa
się dzień przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych.
§ 5. W przypadku zawarcia umowy, o której mowa w § 2, organ podatkowy pierwszej instancji
wydaje decyzję stwierdzającą wygaśnięcie zobowiązania podatkowego. Przepis art. 55 § 2 stosuje się
odpowiednio. (§ 2. Jeżeli dokonana wpłata nie pokrywa kwoty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, wpłatę
tę zalicza się proporcjonalnie na poczet kwoty zaległości podatkowej oraz kwoty odsetek za zwłokę w stosunku, w jakim, w
dniu wpłaty, pozostaje kwota zaległości podatkowej do kwoty odsetek za zwłokę.)
Przejęcie- brak dobrowolności, charakter przymusowy; dochodzi do odebrania- czynność prawna

jednostronna(najczęściej decyzja administracyjna); zabranie nieruchomości za zaległe podatki jest
możliwe- wtedy zobowiązanie podatkowe wygasa w sposób efektywny(nie pieniężnie a rzeczowe)
Kolejny sposób wygaśnięcia zobowiązania to nabycia spadku w całości przez Skarb Państwa albo
jednostkę samorządu terytorialnego stwierdzonego przez prawomocne postanowienie o stwierdzeniu
nabycia spadku – ze skutkiem na dzień otwarcia spadku.
NIEEFEKTYWNE SPOSOBY WYGASANIA ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH- budżet nie
doznaje żadnego przysporzenia- ani rzeczowego ani finansowego; są cztery takie sposoby;
1. zaniechanie poboru podatku- art. 22- zaniechanie poboru przez ministra na podstawie
rozporządzenia; w jednym wyjątku władny nie jest minister finansów; rozporządzenie nie
może dotyczyć konkretnej osoby; motywacja to ważny interes publiczny lub ważny interes
podatników(liczba mnoga); najwięcej takich rozporządzeń wydawano w odniesieniu do
rolników, którzy ucierpieli w suszy czy innej klęski; leśny, rolny i nieruchomości płaci się w
przypadku rolników, ale głównie rolny będący podatkiem lokalnym
Art. 22.
§ 1. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, w
przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników:
1) zaniechać w całości lub w części poboru podatków, określając rodzaj podatku, okres, w
którym następuje zaniechanie, i grupy podatników, których dotyczy zaniechanie;
2) zwolnić niektóre grupy płatników z obowiązku pobierania podatków lub zaliczek na podatki
oraz określić termin wpłacenia podatku i wynikające z tego zwolnienia obowiązki informacyjne
podatników, chyba że podatnik jest obowiązany do dokonania rocznego lub innego okresowego
rozliczenia tego podatku.
28
§ 1a. Rozporządzenie, o którym mowa w § 1 pkt 1, dotyczące zaniechania poboru podatku od

podatników prowadzących działalność gospodarczą, którzy w wyniku zaniechania poboru podatku
staną się beneficjentami pomocy w rozumieniu przepisów o postępowaniu w sprawach dotyczących
pomocy publicznej, stanowiące pomoc publiczną, zawiera program pomocowy, określający
przeznaczenie i warunki dopuszczalności pomocy publicznej.
§ 2. Organ podatkowy, na wniosek podatnika, może zwolnić płatnika z obowiązku pobrania podatku,
jeżeli:
1) pobranie podatku zagraża ważnym interesom podatnika, a w szczególności jego egzystencji, lub
2) podatnik uprawdopodobni, że pobrany podatek byłby niewspółmiernie wysoki w stosunku do
podatku należnego za rok podatkowy lub inny okres rozliczeniowy.
§ 2a. Organ podatkowy, na wniosek podatnika, ogranicza pobór zaliczek na podatek, jeżeli podatnik
uprawdopodobni, że zaliczki obliczone według zasad określonych w ustawach podatkowych byłyby
niewspółmiernie wysokie w stosunku do podatku należnego od dochodu lub zysku przewidywanego
na dany rok podatkowy.
§ 3. (uchylony)
§ 4. (uchylony)
§ 5. W przypadku wydania decyzji na podstawie § 2 organ podatkowy określa termin wpłacenia

przez podatnika podatku lub zaliczki na podatek, chyba że podatnik jest obowiązany do dokonania
rocznego lub innego okresowego rozliczenia tego podatku.
§ 6. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia,
właściwość rzeczową organów podatkowych w sprawach wymienionych w § 2 i 2a.
2. kolejny nieefektywny sposób; art. 59 ust.1. 8), czyli umorzenie zaległości podatkowej;
art.67a.1.3- umorzenie w całości lub części; decydentem jest organ podatkowy; ważny interes
podatnika jako pierwszy a potem dopiero interes publiczny- plus tutaj mowa o liczbie
pojedynczej podatnika; podatnik sam musi złożyć wniosek; łatwiej jest umorzyć odsetki lub
opłatę prolongacyjną a nie zaległości;
Art. 67a.
§ 1. Organ podatkowy, na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b, w przypadkach uzasadnionych
ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może:
1) odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty;
2) odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub
odsetki od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek;
3) umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.
§ 2. Umorzenie zaległości podatkowej powoduje również umorzenie odsetek za zwłokę w całości lub
w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa.
3. umorzenie bez wniosku; gdy nie uzyska się kwoty będącej powyżej kosztów; jeśli wiadomo,
że nie zapłaci to się umarza
4. 11,60 zł to koszty upomnienia w postepowaniu, jeżeli zaległość nie przekracza 5-krotności to
umarza się z urzędu;
29
PRZEDAWNIENIE
Skutki przerwania przedawnienia- po przerwaniu terminu przedawnienia biegnie od na nowo od
dnia następnego, po którym zastosowano środek egzekucyjny; 5 lat to termin przedawnienia; istnieje
możliwość zawieszenia biegu tego terminu przedawnienia- skarga do sądu wojewódzkiego
administracyjnego(można wnieść skargę kasacyjną do NSA)- z dniem wniesienia skargi termin 5-letni
jest zawieszony
Przedawnienie
Art. 68.
§ 1. Zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2(powstaje z dniem doręczenia decyzji organu
podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania), nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie
podatkowy.
§ 2. Jeżeli podatnik:
1) nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego,
2) w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania
podatkowego, zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w § 1, nie powstaje, pod warunkiem że decyzja
ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku
kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.
§ 3. Dodatkowe zobowiązanie podatkowe w podatku od towarów i usług nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca
to zobowiązanie została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał
§ 4. (utracił moc)
§ 4a. Zobowiązanie podatkowe z tytułu opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych

źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie
podatkowy w tym zakresie.
§ 5. Bieg terminu przedawnienia zawiesza się, jeżeli wydanie decyzji jest uzależnione od rozstrzygnięcia
zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd. Zawieszenie biegu terminu przedawnienia trwa do dnia, w
którym decyzja innego organu stała się ostateczna lub orzeczenie sądu uprawomocniło się, nie dłużej jednak niż
przez 2 lata.
Art. 69.
§ 1. W razie niedopełnienia przez podatnika warunków uprawniających do skorzystania z uzyskanej ulgi

podatkowej, prawo do wydania decyzji ustalającej zobowiązanie podatkowe powstaje w dniu, w którym
nastąpiło zdarzenie powodujące utratę prawa do ulgi.
§ 2. Termin do wydania decyzji, o której mowa w § 1, wynosi 3 lata od końca roku podatkowego, w którym
nastąpiło zdarzenie powodujące utratę prawa do ulgi podatkowej, a jeżeli podatnik nie zgłosił organowi
podatkowemu utraty prawa do ulgi co najmniej na 2 miesiące przed upływem tego terminu – termin do wydania
decyzji, o której mowa w § 1, wynosi 5 lat.
§ 3. Ustalenie wysokości zobowiązania podatkowego następuje na podstawie stanu prawnego obowiązującego w

dniu powstania obowiązku podatkowego oraz istniejącego w tym dniu stanu faktycznego.
§ 4. Jeżeli, zgodnie z odrębnymi przepisami, zobowiązanie podatkowe ustalane jest na rok kalendarzowy lub na
inny okres, decyzja, o której mowa w § 1, wydawana jest na podstawie stanu prawnego obowiązującego w dniu
nabycia prawa do ulgi.
Art. 70.
30
§ 1. Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym
upłynął termin płatności podatku.
§ 2. Bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu:
1) od dnia wydania decyzji, o których mowa w art. 67a § 1 pkt 1 lub 2, do dnia terminu płatności odroczonego
podatku lub zaległości podatkowej, ostatniej raty podatku lub ostatniej raty zaległości podatkowej;
2) od dnia wejścia w życie rozporządzenia w sprawie przedłużenia terminu płatności podatku, wydanego przez
ministra właściwego do spraw finansów publicznych, do dnia upływu przedłużonego terminu.
§ 3. Bieg terminu przedawnienia przerywa ogłoszenie upadłości. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia
biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o zakończeniu lub
umorzeniu postępowania upadłościowego.
§ 3a. Jeżeli ogłoszenie upadłości, o którym mowa w § 3, nastąpiło przed rozpoczęciem biegu terminu
przedawnienia, bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się
postanowienia o zakończeniu lub umorzeniu postępowania upadłościowego.
§ 4. Bieg terminu przedawnienia zostaje przerwany wskutek zastosowania środka egzekucyjnego, o którym
podatnik został zawiadomiony. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia
następującego po dniu, w którym zastosowano środek egzekucyjny.
§ 5. (uchylony)
§ 6. Bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega
zawieszeniu, z dniem:
1) wszczęcia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, o którym podatnik
został zawiadomiony, jeżeli podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia wiąże się z niewykonaniem
tego zobowiązania;
2) wniesienia skargi do sądu administracyjnego na decyzję dotyczącą tego zobowiązania;
3) wniesienia żądania ustalenia przez sąd powszechny istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa;
4) doręczenia postanowienia o przyjęciu zabezpieczenia, o którym mowa w art. 33d § 2, lub doręczenia
zarządzenia zabezpieczenia w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji;
5) doręczenia zawiadomienia o przystąpieniu do zabezpieczenia
§ 7. Bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się, a po zawieszeniu biegnie dalej, od dnia następującego po dniu:
1) prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe;
2) doręczenia organowi podatkowemu odpisu orzeczenia sądu administracyjnego, ze stwierdzeniem jego

prawomocności;
3) uprawomocnienia się orzeczenia sądu powszechnego w sprawie ustalenia istnienia lub nieistnienia stosunku
prawnego lub prawa;
4) wygaśnięcia decyzji o zabezpieczeniu;
5) zakończenia postępowania zabezpieczającego w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w

administracji.
§ 8. Nie ulegają przedawnieniu zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym,
jednakże po upływie terminu przedawnienia zobowiązania te mogą być egzekwowane tylko z przedmiotu
hipoteki lub zastawu.
31
Zawieszenie to nie przerwanie; większe skutki przynosi przerwanie, bo zaczyna się termin na nowo;
przy zawieszeniu biegnie nie od nowa a w dalszym ciągu.
Kazus: X miał nieruchomość i ją zajęto, na hipotece był wpis, że nie zapłacono podatków, ale w tym
czasie nic się nie dzieje; postanowiono wszcząć postępowanie egzekucyjne- X podnosi, że uległo
przedawnieniu. Trzeba pamiętać, że nie ulegają przedawnieniu zobowiązania podatkowe
zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym, jednakże po upływie terminu przedawnianiu
zobowiązania te mogą być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki lub zastawu; art. 70 nie ma
zastosowania, bo było zabezpieczenie hipoteczne.
Art. 70. § 1.
Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym
upłynął termin płatności podatku.
Wygaśnięcie zobowiązania podatkowego; sposoby efektywne i nieefektywne; zwolnienie z obowiązku

zapłaty podatku- też powoduje wygaśnięcie zobowiązania podatkowego;
Kazus: X jest przedsiębiorcą i prowadzi działalność handlową; sprowadził do PL towar, bo chce to
sprzedawać, ale ma wątpliwość i nie wie czy sprzedając tego typu towary ma doliczać VAT 8 czy
23%; może wystąpić do dyrektora krajowej informacji skarbowej z wnioskiem o wydanie
indywidualnej interpretacji- musi być w nim własny pogląd- jak w PPG;
Art. 14k.
§ 1. Zastosowanie się do interpretacji indywidualnej przed jej zmianą, stwierdzeniem jej wygaśnięcia
lub przed doręczeniem organowi podatkowemu odpisu prawomocnego orzeczenia sądu
administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną nie może szkodzić wnioskodawcy, jak
również w przypadku nieuwzględnienia jej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej.
§ 2. Zastosowanie się do interpretacji ogólnej przed jej zmianą nie może szkodzić temu, kto się do niej
zastosował, jak również w przypadku nieuwzględnienia jej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej.
§ 3. W zakresie związanym z zastosowaniem się do interpretacji, która uległa zmianie, której
wygaśnięcie stwierdzono, lub interpretacji nieuwzględnionej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej,
nie wszczyna się postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe, a
postępowanie wszczęte w tych sprawach umarza się oraz nie nalicza się odsetek za zwłokę.
Jest instytucja zwolnienia z obowiązku zapłaty art. 14m ordynacji; jest to wygaśnięcie nieefektywne;
Art. 14m.
§ 1. Zastosowanie się do interpretacji, która następnie została zmieniona, której wygaśnięcie
stwierdzono lub która nie została uwzględniona w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej, powoduje
zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku w zakresie wynikającym ze zdarzenia będącego
przedmiotem interpretacji, jeżeli:
1) zobowiązanie nie zostało prawidłowo wykonane w wyniku zastosowania się do interpretacji, która
uległa zmianie, lub interpretacji nieuwzględnionej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej oraz
2) skutki podatkowe związane ze zdarzeniem, któremu odpowiada stan faktyczny będący
przedmiotem interpretacji, miały miejsce po opublikowaniu interpretacji ogólnej albo po doręczeniu
interpretacji indywidualnej.
§ 2. Zwolnienie, o którym mowa w § 1, obejmuje:
32
1) w przypadku rocznego rozliczenia podatków – okres do końca roku podatkowego, w którym

opublikowano zmienioną interpretację ogólną, doręczono zmienioną interpretację indywidualną lub
stwierdzono jej wygaśnięcie albo doręczono organowi podatkowemu odpis orzeczenia sądu
administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną ze stwierdzeniem jego prawomocności;
2) w przypadku kwartalnego rozliczenia podatków – okres do końca kwartału, w którym
administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną ze stwierdzeniem jego prawomocności,
oraz kwartał następny;
3) w przypadku miesięcznego rozliczenia podatków – okres do końca miesiąca, w którym
administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną ze stwierdzeniem jego prawomocności,
oraz miesiąc następny.
§ 3. Na wniosek podatnika, który zastosował się do interpretacji, w decyzji określającej lub ustalającej
wysokość zobowiązania podatkowego organ podatkowy określa również wysokość podatku objętego
zwolnieniem, o którym mowa w § 1, albo – w przypadku uiszczenia podatku w zakresie objętym tym
zwolnieniem – określa wysokość nadpłaty.
§ 4. Organ podatkowy informuje podatnika w formie pisemnej o dacie doręczenia odpisu orzeczenia, o
którym mowa w § 2, podając jednocześnie informacje, z jakim dniem kończy się okres zwolnienia z
obowiązku płacenia podatku wynikającego z uchylonej przez orzeczenie interpretacji.
Finanse publiczne i prawo finansowe- wykład 12- 15.01.2019
ODPOWIEDZIALNOŚĆ OSÓB TRZECICH ZA ZOBOWIĄZANIA

PODATKOWE
Osoba trzecia nie odpowiada za bieżące zobowiązania podatkowe podatnika; chodzi tylko o zaległości
podatkowe(podatek niezapłacony staje się zaległością podatkową);
Art. 107.
§ 1. W przypadkach i w zakresie przewidzianych w niniejszym rozdziale za zaległości podatkowe
podatnika odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem również osoby trzecie.
§ 1a. Osoby trzecie odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie z następcą prawnym podatnika za
przejęte przez niego zaległości podatkowe.
§ 2. Jeżeli dalsze przepisy nie stanowią inaczej, osoby trzecie odpowiadają również za:
1) podatki niepobrane oraz pobrane, a niewpłacone przez płatników lub inkasentów;
2) odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych;
3) niezwrócone w terminie zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług oraz za oprocentowanie
tych zaliczek;
4) koszty postępowania egzekucyjnego.
§ 3. Ogłoszenie upadłości podatnika lub jego następcy prawnego nie ma wpływu na naliczanie odsetek
za zwłokę w odniesieniu do osoby trzeciej.
33
108.1- o odpowiedzialności osoby trzeciej orzeka się w formie decyzji- robi to organ podatkowy; od
decyzji można złożyć odwołanie;
Art. 108
§ 2. Postępowanie w sprawie odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej nie może zostać wszczęte
przed:
1) upływem terminu płatności ustalonego zobowiązania;
2) dniem doręczenia decyzji:
a) określającej wysokość zobowiązania podatkowego,
b) o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta,
c) w sprawie zwrotu zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług,
d) określającej wysokość należnych odsetek za zwłokę,
e) określającej wysokość zaległości podatkowej, o której mowa w art. 52 oraz art. 52a;
3) dniem wszczęcia postępowania egzekucyjnego – w przypadku, o którym mowa w § 3;
4) dniem odstąpienia od czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych, zgodnie z
przepisami o postępowaniu egzekucyjnym w administracji – w przypadku, o którym mowa w § 3a.
§ 3. W razie wystawienia tytułu wykonawczego na podstawie deklaracji, na zasadach przewidzianych
w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, przed orzeczeniem o odpowiedzialności
osoby trzeciej nie wymaga się uprzedniego wydania decyzji, o której mowa w § 2 pkt 2.
Kazus: Decyzja nr. 1 skierowana do podatnika- ustalająca wysokość podatku. Podatnik nie płaci
podatku i powstaje zaległość podatkowa. Wtedy organ nie może wydać decyzji nr. 2. Decyzję tę
kieruje się nie do podatnika a do osoby trzeciej; drugiej nie można wysłać bez pierwszej; pojawia się
kwestia egzekucji kwoty;
Art. 108.4- egzekucja z majątku osoby trzeciej dopiero, gdy egzekucja z majątku podatnika jest
bezskuteczna; odpowiedzialność subsydiarną(osoba trzecia wchodzi w grę, ale posiłkowo- w drugiej
kolejności); jeżeli można domniemywać, że podatnik nie ma majątku, z którego można prowadzić
egzekucję to wtedy wchodzi egzekucja z majątku osoby trzeciej;
Art. 108
§ 4. Egzekucja zobowiązania wynikającego z decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej
może być wszczęta dopiero wówczas, gdy egzekucja z majątku podatnika okazała się w całości lub w
części bezskuteczna, odstąpiono od czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych
albo nie przystąpiono do egzekucji administracyjnej w wyniku uprawdopodobnienia przez organ
egzekucyjny braku możliwości uzyskania w toku egzekucji administracyjnej kwoty przewyższającej
wydatki egzekucyjne.
Art.118.1-2- nie można wydać decyzji jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym powstała
zaległość minęło 5 lat;
34
Przedawnienie zobowiązania- art. 118.2- po upływie 3 lat od końca roku kalendarzowego, w którym
została dostarczona decyzja o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej; ustawodawca jest
bardziej liberalny w stosunku od osób trzecich a nie do samych podatników; (w stosunku do podatnika
jest przedawnienie pięcioletnie);
Art. 118.
§ 1. Nie można wydać decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej, jeżeli od końca roku
kalendarzowego, w którym powstała zaległość podatkowa, upłynęło 5 lat, a w przypadku, o którym
mowa:
1) w art. 117b § 1 – jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym miała miejsce dostawa towarów,
upłynęły 3 lata;
2) w art. 117c – jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym upływa 6-miesięczny okres od dnia
zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT czynnego, upłynęły 3 lata.
§ 2. Przedawnienie zobowiązania wynikającego z decyzji, o której mowa w § 1, następuje po upływie
3 lat od końca roku kalendarzowego, w którym została doręczona decyzja o odpowiedzialności
podatkowej osoby trzeciej. Przepisy art. 70 § 2 pkt 1, § 3 i 4 stosuje się odpowiednio, z tym że termin
biegu przedawnienia po jego przerwaniu wynosi 3 lata.
KATEGORIE OSÓB TRZECICH PONOSZĄCYCH ODPOWIEDZIALNOŚĆ PODATKOWĄ

1. Art. 110- rozwiedziony małżonek; dotyczy też unieważnienia małżeństwa i dotyczy też
separacji formalnej; póki trwa małżeństwo i wspólność majątkowa to można znieść wspólność
majątkową i wtedy chroni się małżonka; po rozwodzie majątek jest podzielony; odpowiada
solidarnie za zobowiązania powstałe w czasie trwania wspólnoty majątkowej, do wysokości
udziału w majątku wspólnym
Art. 110.
§ 1. Rozwiedziony małżonek podatnika odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z byłym
małżonkiem za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych w czasie trwania
wspólności majątkowej, jednakże tylko do wysokości wartości przypadającego mu udziału w majątku
wspólnym.
§ 2. Odpowiedzialność, o której mowa w § 1, nie obejmuje:
1) niepobranych należności wymienionych w art. 107 § 2 pkt 1; (np. podatki niepobrane oraz pobrane,
a niewpłacone przez płatników lub inkasentów czy też koszty postępowania egzekucyjnego)
2) odsetek za zwłokę oraz kosztów egzekucyjnych powstałych po dniu uprawomocnienia się
orzeczenia o rozwodzie. § 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio w razie unieważnienia
małżeństwa oraz separacji.
2. Art.111- członek rodziny- nie chodzi o każdego członka rodziny; krąg osób wymieniony jest
w art.111.3; chodzi tylko o sytuacje, w których prowadzi się działalność gospodarczą; mowa
tylko o podatkach z tej działalności gospodarczej; chodzi o firmy rodzinne; chodzi też o
zaległości podatkowe, które powstały w konkretnym czasie; oba warunki muszą być spełnione
równocześnie, czyli stała współpraca i korzyści; ważny jest też 111.4- odpowiedzialność
ograniczona do wysokości korzyści, które ta osoba osiągnęła; wyłączeniu podlegają dzieci
niepełnoletnie
35
Art. 111.
§ 1. Członek rodziny podatnika odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem
prowadzącym działalność gospodarczą za zaległości podatkowe wynikające z tej działalności i
powstałe w okresie, w którym stale współdziałał z podatnikiem w jej wykonywaniu, osiągając
korzyści z prowadzonej przez niego działalności.
§ 2. Odpowiedzialność, o której mowa w § 1, nie dotyczy osób, które w okresie stałego współdziałania
z podatnikiem były osobami, wobec których na podatniku ciążył obowiązek alimentacyjny – w
zakresie wynikającym z obowiązku alimentacyjnego.
§ 3. Za członków rodziny podatnika uważa się zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, małżonków
zstępnych, osobę pozostającą w stosunku przysposobienia oraz pozostającą z podatnikiem w
faktycznym pożyciu.
§ 4. Przepis § 1 stosuje się również do małżonków, którzy zawarli umowę o ograniczeniu lub
wyłączeniu wspólności majątkowej, których wspólność majątkowa została zniesiona przez sąd, oraz
małżonków pozostających w separacji.
§ 5. Odpowiedzialność, o której mowa w § 1:
1) ograniczona jest do wysokości uzyskanych korzyści;
2) nie obejmuje niepobranych należności wymienionych w art. 107 § 2 pkt 1, z wyjątkiem należności,
które nie zostały pobrane od osób wymienionych w § 3 i 4.
3. Art.112- nabywca przedsiębiorstwa; odpowiada swoim majątkiem solidarnie do wartości

nabytego przedsiębiorstw- chyba, że przy zachowaniu należytej staranności nie mógł się
dowiedzieć o zaległościach; odpowiedzialność wyłącznie za zaległości, które powstały do
dnia nabycia; przepisów tych nie stosuje się do nabycia w postępowaniu egzekucyjnym oraz
upadłościowym
Art. 112.
§ 1. Nabywca przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa odpowiada całym swoim
majątkiem solidarnie z podatnikiem za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe związane z
prowadzoną działalnością gospodarczą, chyba że przy zachowaniu należytej staranności nie mógł
wiedzieć o tych zaległościach.
§ 2. (uchylony)
§ 3. Zakres odpowiedzialności nabywcy jest ograniczony do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub
jego zorganizowanej części.
§ 4. Zakres odpowiedzialności nabywcy nie obejmuje:
1) należności wymienionych w art. 107 § 2 pkt 1;
2) odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych oraz oprocentowania, o którym mowa w art. 107 § 2
pkt 3, powstałych po dniu nabycia.
§ 5. Przepisu § 4 nie stosuje się do nabywców będących małżonkami lub członkami rodziny
podatnika, o których mowa w art. 111 § 3.
§ 6. Nabywca nie odpowiada za zaległości podatkowe, które nie zostały wykazane w zaświadczeniu, o
którym mowa w art. 306g.
§7. Nabywca odpowiada również za zaległości podatkowe i inne należności zbywcy, wymienione w
art. 107 § 2 pkt 2–4, z zastrzeżeniem § 4 pkt 2, powstałe po dniu wydania zaświadczenia, o którym
36
mowa w art. 306g, a przed dniem nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, jeżeli od
dnia wydania zaświadczenia do dnia zbycia upłynęło więcej niż 30 dni.
Art. 112a. Przepisu art. 112 nie stosuje się do nabycia w postępowaniu egzekucyjnym oraz
upadłościowym.
4. 112b- jednoosobowa spółka kapitałowa
Art. 112b.
Jednoosobowa spółka kapitałowa powstała w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą
fizyczną odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z tą osobą fizyczną za powstałe do dnia
przekształcenia zaległości podatkowe przedsiębiorcy związane z prowadzoną działalnością
gospodarczą.
5. 112c- spółka niemająca osobowości prawnej
Art. 112c.
Spółka niemająca osobowości prawnej, do której osoba fizyczna wniosła na pokrycie udziału swoje
przedsiębiorstwo, odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z tą osobą fizyczną za powstałe do
dnia wniesienia przedsiębiorstwa zaległości podatkowe związane z wniesionym przedsiębiorstwem.
6. 113- osoba „firmująca” swoją nazwą działalność podatnika

Art. 113. Jeżeli podatnik, za zgodą innej osoby, w celu zatajenia prowadzenia działalności
gospodarczej lub rzeczywistych rozmiarów tej działalności, posługuje się lub posługiwał się imieniem
i nazwiskiem, nazwą lub firmą tej osoby, osoba ta ponosi solidarną odpowiedzialność z podatnikiem
całym swoim majątkiem za zaległości podatkowe powstałe podczas prowadzenia tej działalności.
7. 114- właściciel nieruchomości, którą dzierżawił; Podatnik będący użytkownikiem
rzeczy/prawa x prowadzi w oparciu o x działalność gospodarczą i ma zaległości podatkowe. Y
będący właścicielem (samoistnym posiadaczem lub użytkownikiem wieczystym) x ma
powiązania o charakterze rodzinnym, kapitałowym lub majątkowym z podatnikiem i na mocy
decyzji organu może odpowiadać za zaległości do równowartości x. Chodzi tu o sytuacją gdy
podatnik sprawia wrażeni, że mam zabezpieczenie dla swoich zobowiązań, a okazuje się, że
ma wszystko w leasingu, najmie etc. od np. brata wspólnika w innej działalności.
Art. 114.
§ 1. Właściciel, samoistny posiadacz lub użytkownik wieczysty rzeczy lub prawa majątkowego
pozostający z użytkownikiem danej rzeczy lub prawa majątkowego w związku, o którym mowa w § 2,
odpowiada za zaległości podatkowe użytkownika powstałe w związku z działalnością gospodarczą
prowadzoną przez użytkownika, jeżeli dana rzecz lub prawo są związane z działalnością gospodarczą
lub służą do jej prowadzenia.
§ 2. Związek, o którym mowa w § 1, ma miejsce, gdy podczas trwania użytkowania między:
1) właścicielem, samoistnym posiadaczem lub użytkownikiem wieczystym rzeczy lub prawa
majątkowego a ich użytkownikiem lub
2) osobami pełniącymi funkcje zarządzające, nadzorcze albo kontrolne w podmiocie będącym
właścicielem, samoistnym posiadaczem lub użytkownikiem wieczystym rzeczy lub prawa
majątkowego a osobami pełniącymi takie funkcje w podmiocie będącym ich użytkownikiem – istnieją
powiązania o charakterze rodzinnym, kapitałowym lub majątkowym w rozumieniu przepisów o
podatku dochodowym albo wynikające ze stosunku pracy.
37
§ 3. Odpowiedzialność, o której mowa w § 1, ograniczona jest do równowartości rzeczy lub praw

majątkowych będących przedmiotem użytkowania.
§ 4. Przepisy § 1–3 stosuje się odpowiednio do najmu, dzierżawy, leasingu lub innych umów o
podobnym charakterze.
8. 114a- dzierżawca; Za zaległości z tytułu opodatkowania nieruchomości w okresie dzierżawy

lub użytkowania solidarnie całym swoim majątkiem. Ma zastosowanie tylko, gdy dzierżawce
lub użytkownika łącza z podatnikiem więzi o charakterze rodzinnym, kapitałowym lub
majątkowym
Art. 114a.
§ 1. Dzierżawca lub użytkownik nieruchomości odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z
podatnikiem będącym właścicielem, użytkownikiem wieczystym lub posiadaczem samoistnym
nieruchomości za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych wynikających z
opodatkowania nieruchomości, powstałych podczas trwania dzierżawy lub użytkowania.
§ 1a. Przepis § 1 stosuje się, jeżeli między dzierżawcą lub użytkownikiem a podatnikiem istnieją
powiązania o charakterze rodzinnym, kapitałowym lub majątkowym w rozumieniu przepisów o
podatku dochodowym albo wynikające ze stosunku pracy.
§ 2. Zakres odpowiedzialności dzierżawcy lub użytkownika nieruchomości nie obejmuje należności
wymienionych w art. 107 § 2.
9. 115- wspólnik spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej oraz komplemantariusz spółki

komandytowej lub komandytowo-akcyjnej; ustalić stopień odpowiedzialności; 115.2- dotyczy
także byłego wspólnika, gdy termin płatności minął, gdy był wspólnikiem; dotyczy to
wspólnika a nie akcjonariusza; odnosi się też do byłych wspólników za okres, w którym byli
wspólnikami;
Art. 115.
§ 1. Wspólnik spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej oraz komplementariusz spółki komandytowej albo
komandytowo-akcyjnej odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie ze spółką i z pozostałymi
wspólnikami za zaległości podatkowe spółki.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się również do odpowiedzialności byłego wspólnika za zaległości podatkowe z
tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie, gdy był on wspólnikiem, oraz
zaległości wymienione w art. 52 oraz art. 52a powstałe w czasie, gdy był on wspólnikiem. Za
zobowiązania podatkowe powstałe na podstawie odrębnych przepisów po rozwiązaniu spółki, za
zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał po rozwiązaniu spółki,
oraz za zaległości wymienione w art. 52 oraz art. 52a powstałe po rozwiązaniu spółki, odpowiadają
osoby będące wspólnikami w momencie rozwiązania spółki.
§ 3. (uchylony)
§ 4. Orzeczenie o odpowiedzialności, o której mowa w § 1, nie wymaga uprzedniego wydania decyzji
w sprawach, o których mowa w art. 108 § 2 pkt 2, a rozstrzygnięcie w tych sprawach następuje w
decyzji orzekającej o odpowiedzialności.
§ 5. Przepis § 4 stosuje się również w przypadku rozwiązania spółki.
Spółkę osobową łatwo rozwiązać; w tej sytuacji(rozwiązania) nie trzeba wydawać decyzji pierwszej;
38
Finanse publiczne i prawo finansowe- wykład 13- 22.01.2019

Odpowiedzialność osób trzecich c.d.
115- spółka osobowa, gdy majątek spółki nie jest odpowiedni do spłaty to wtedy wchodzi
odpowiedzialność wspólników spółki;
116- spółki kapitałowe- zoo i akcyjne; gdy spółka doprowadza do zaległości to wspólnicy nie
odpowiadają za zaległości podatkowe; (5 tys. zł i jest spółka zoo- utworzenie); kapitał zakładowy;
odpowiedzialność ponoszą członkowie zarządu, ale pod warunkami wymienionymi w art. 116; ponosi
się za odpowiedzialność tylko za czas pełnienia funkcji w zarządzie; wcześniejsze i późniejsze nie
dotyczą; są trzy drogi, aby uwolnić się od odpowiedzialności osoby trzeciej; odpowiedzialność
powstaje dopiero, gdy egzekucja z majątku spółki jest nieskuteczna; odpowiada się solidarnie całym
majątkiem;
 Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości

 Postępowanie restrukturyzacyjne
 Niezgłoszenie wniosku nastąpiło bez jego winy; litera b)
Wniosek o ogłoszenie upadłości składa się, gdy zaległości są większe od kapitału;
 Tylko konkretni członkowie zarządu- gdy wskaże się mienie spółki, a którego egzekucja
umożliwiłaby zaspokojenie zaległości podatkowych; donosicielstwo i w zamian za to
uwolnienie od odpowiedzialności;
Art.116.3- spółka zoo w organizacji lub akcyjna w organizacji- spółki te nie muszą mieć od razu
zarządu; wtedy jest pełnomocnik, ale nie zawsze, czasem wspólnicy działają bez zarządu i bez
pełnomocnika; wtedy wyjątkowo w tym okresie odpowiadają za zaległości, których nie dało się
wyegzekwować z majątku spółki;
Art. 116.
§ 1. Za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają
solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała
się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:
1) nie wykazał, że:
a) we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym czasie zostało otwarte
postępowanie restrukturyzacyjne w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo
restrukturyzacyjne (Dz. U. z 2017 r. poz. 1508 oraz z 2018 r. poz. 149 i 398) albo zatwierdzono układ
w postępowaniu o zatwierdzenie układu, o którym mowa w ustawie z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo
restrukturyzacyjne, albo
b) niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez jego winy;
2) nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych
spółki w znacznej części.
§ 1a. Jeżeli obowiązek zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości powstał i istniał wyłącznie w
czasie, gdy prowadzona była egzekucja przez zarząd przymusowy albo przez sprzedaż
przedsiębiorstwa na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, uznaje się, że
niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez winy członka zarządu, o którym mowa w
§ 1.
39
§ 2. Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań,

których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, oraz
zaległości wymienione w art. 52 oraz art. 52a powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka
zarządu.
§ 2a. Za zobowiązania podatkowe powstałe na podstawie odrębnych przepisów po likwidacji spółki,
za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał po likwidacji spółki,
oraz zaległości wymienione w art. 52 oraz art. 52a powstałe po likwidacji spółki, odpowiadają osoby
pełniące obowiązki członka zarządu w momencie likwidacji spółki. Przepis art. 115 § 4 stosuje się
odpowiednio.
§ 3. W przypadku gdy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji lub spółka akcyjna w
organizacji nie posiada zarządu, za zaległości podatkowe spółki odpowiada jej pełnomocnik albo
odpowiadają wspólnicy, jeżeli pełnomocnik nie został powołany. Przepisy § 1 i 2 stosuje się
odpowiednio.
§ 4. Przepisy § 1–3 stosuje się również do byłego członka zarządu oraz byłego pełnomocnika lub
wspólnika spółki w organizacji.
Art. 116a.
§ 1. Za zaległości podatkowe innych osób prawnych niż wymienione w art. 116 odpowiadają
solidarnie całym swoim majątkiem członkowie organów zarządzających tymi osobami. Przepis art.
116 stosuje się odpowiednio.
§ 2. Za zaległości podatkowe stowarzyszenia powstałe przed jego wpisem do właściwego rejestru
odpowiadają solidarnie osoby działające na rzecz stowarzyszenia do chwili wpisu.
§ 3. Członek zarządu stowarzyszenia zwykłego odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie ze
stowarzyszeniem i pozostałymi członkami zarządu za zaległości podatkowe stowarzyszenia.
§ 4. W przypadku gdy stowarzyszenie zwykłe nie posiada zarządu, za zaległości podatkowe
stowarzyszenia odpowiada całym swoim majątkiem członek stowarzyszenia solidarnie ze
stowarzyszeniem i pozostałymi członkami.
§ 5. Do odpowiedzialności podatkowej, o której mowa w § 3 i 4, stosuje się odpowiednio przepisy art.
115 § 2 i 4.
Art. 116b.
§ 1. Likwidatorzy spółki, z wyjątkiem likwidatorów ustanowionych przez sąd, odpowiadają za
zaległości podatkowe spółki powstałe w czasie likwidacji.
§ 2. Likwidatorzy innych osób prawnych niż wymienione w art. 116 odpowiadają za zaległości
podatkowe tych osób powstałe w czasie likwidacji.
§ 3. Do odpowiedzialności likwidatorów przepisy art. 116 i art. 116a stosuje się odpowiednio.
117- osoby prawne przejmujące lub powstałe w wyniku podziału; jeśli majątek przejmowany na
skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie - także majątek osoby prawnej dzielonej, nie
stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa; za zaległości powstałe do momentu wydzielenia;
całym swoim majątkiem do wartości netto aktywów
Art. 117.
40
§ 1. Osoby prawne przejmujące lub osoby prawne powstałe w wyniku podziału (osoby nowo
zawiązane) odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem za zaległości podatkowe osoby prawnej
dzielonej, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie – także
majątek osoby prawnej dzielonej, nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
§ 2. Zakres odpowiedzialności osób prawnych przejmujących lub osób prawnych nowo zawiązanych
ograniczony jest do wartości aktywów netto nabytych, wynikających z planu podziału.
§ 3. Zakres odpowiedzialności osób prawnych przejmujących lub osób prawnych nowo zawiązanych
przy podziale przez wydzielenie ograniczony jest do zaległości z tytułu zobowiązań podatkowych
powstałych do dnia wydzielenia.
§ 4. Przepis art. 115 § 4 stosuje się odpowiednio do orzekania o odpowiedzialności podatkowej za
zaległości podatkowe osoby prawnej wykreślonej z właściwego rejestru na skutek jej podziału.
117a- gwarant i poręczyciel- związane z VATem;
Art. 117a.
§ 1. Gwarant lub poręczyciel, którego zabezpieczenie zostało przyjęte przez organ podatkowy,
odpowiada całym swoim majątkiem, solidarnie z podatnikiem, płatnikiem, inkasentem, ich następcą
prawnym lub osobą trzecią, za zobowiązanie wynikające z decyzji, która jest przedmiotem
zabezpieczenia, wraz z odsetkami za zwłokę, oraz kosztami postępowania egzekucyjnego powstałymi
w związku z wykonaniem tej decyzji – do wysokości kwoty gwarancji lub poręczenia i w terminie
wskazanym w gwarancji lub poręczeniu.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się do gwaranta lub poręczyciela, którego zabezpieczenie zostało przyjęte
przez organ podatkowy, w związku ze zwrotem podatku od towarów i usług.
117b- podatnik, o którym mowa w art. 105a ustawy o VAT- odpowiada solidarnie całym swoim
majątkiem za zaległości podmiotu dokonującego na jego rzecz dostawy towarów;
Kazus: X zatankował samochód, zapłacił i odjechał; właściciel stacji nie zapłacił VAT-u i US prosi o
zapłatę jeszcze raz; ten przepis działa tylko przy towarach wrażliwych i na tej liście jest np. paliwo;
tam jest graniczna wielkość transakcji- 50 tys.; tankowanie do baku jest wyłączone; kolejny
ogranicznik to wykazanie przez organ, że okoliczności transakcji były takie, że sprzedający wiedział,
że sprzedający nie płaci VAT-u, albo powinien się zorientować;
117c- związane z VAT-em; pełnomocnik rejestrujący kogoś jako czynnego płatnika VAT-u;
odpowiada całym majtkiem i solidarnie; 6 miesięcy; karuzele podatkowe; chodzi o wykluczenie
karuzel- drugie dno tego przepisu;
Art. 117c.
Pełnomocnik, o którym mowa w art. 96 ust. 4b ustawy o podatku od towarów i usług, odpowiada
całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem za zaległości podatkowe podatnika powstałe z
tytułu czynności wykonanych w ciągu 6 miesięcy od dnia zarejestrowania podatnika jako podatnika
VAT czynnego, na zasadach określonych w przepisach o podatku od towarów i usług. Przepisu art.
107 § 2 nie stosuje się.
41
**********************************************************************************
**********************************************************************************
42
Prawo finansowe- wykład; 26.02.2019

Wykłady skończą się w maju! Druga powoła maja to przedterminy! Zapisy na wykładzie na zerówki!
Test wielokrotnego wyboru w normalnych terminach.
POSTĘPOWANIE PODATKOWE
Postępowanie podatkowe- od art. 120 ordynacji
Można naruszyć zasady ogólne nie naruszając przepisów prawa.
ZASADY OGÓLNE ORDYNACJI PODATKOWEJ:
43
*120-praworządność(działanie na podstawie prawa), legalność(decyzje opierają się na konkretnym

przepisie)
*121- zasada budowanie zaufania do organów, zasada informowania podatnika
*122- zasada prawdy obiektywnej
*123- zasada czynnego udziału stron
*124- zasada przekonywania
*125-zasada szybkości
*126- zasada pisemności
*127- zasada II instancji
*129- zasada jawności
Art. 120- organy działają na podstawie przepisów prawa; zasada legalności; w decyzji organ musi
podać konkretny przepis a nie ogólnie akt prawny; powołujemy się na przepisy powszechnie
obowiązujące- zarządzenia odpadają, bo wiążą wewnętrznie; przepisy proceduralne z dnia
rozstrzygnięcia a przepisy materialne z dnia zdarzenia, czyli wcześniejsze;
Art. 121.§1- postępowanie powinno być prowadzone w sposób budzący zaufanie do organów
podatkowych; (niedające się rozstrzygnąć wątpliwości prawne rozstrzyga się na korzyść podatnika-
wpisane do ordynacji od kilku lat)
Art. 121.§2- organ podatkowy ma obowiązek udzielać informacji i wyjaśnień o przepisach prawa
podatkowego pozostających w związku z przedmiotem tego postępowania; nie udzielają informacji
odnośnie innych spraw- tylko prawo podatkowe;
Art. 122- dokładne wyjaśnienie stanu faktycznego i załatwienia sprawy w postępowaniu
administracyjnym; organ podejmuje wszystkie działania niezbędne w celu powyższym; podatnik może
składać wnioski dowodowe, ale inicjatywa leży po stronie organu;
Art. 123- organy mają zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania a przed
wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych materiałów, dowodów oraz
zgłoszonych żądań; podatnik ma prawo być przy tym, ale musi być poinformowany wcześniej; np.
przesłuchanie świadka; strona ma prawo do czynnego udziału, czyli nie tylko obecność, ale też np.
możliwość zadawania pytań; podatnik może składać wnioski dowodowe. Można odstąpić od tej
zasady jeżeli w wyniku postępowania, które wszczęto na wniosek strony ma zostać wydana decyzja w
całości uwzględniająca wniosek strony albo gdy sprawa dotyczy zabezpieczenia i zastawu skarbowego
Art. 124- organ powinien wyjaśniać przesłanki(ich zasadność), którymi kieruje się przy załatwianiu
sprawy, aby w miarę możliwości doprowadzić do wykonania przez strony decyzji bez stosowania
środków przymusu
Art. 125- zasada szybkości postępowania; organy powinny działać wnikliwie i szybko posługując się
możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do załatwienia sprawy; jeżeli sprawa nie wymaga
zbierania dowodów i informacji to powinno się te sprawy załatwić niezwłocznie; art. 139.2; są
określone terminy załatwienia spraw podatkowych;
TERMINY ZAŁATWIENIA SPRAW

Art. 139. § 1.
44
Załatwienie sprawy wymagającej przeprowadzenia postępowania dowodowego powinno nastąpić bez

zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej – nie
później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania, chyba że przepisy niniejszej ustawy
stanowią inaczej.
§ 2. Niezwłocznie powinny być załatwiane sprawy, które mogą być rozpatrzone na podstawie
dowodów przedstawianych przez stronę łącznie z żądaniem wszczęcia postępowania lub na podstawie
faktów powszechnie znanych i dowodów znanych z urzędu organowi prowadzącemu postępowanie.
§ 3. Załatwienie sprawy w postępowaniu odwoławczym powinno nastąpić nie później niż w ciągu 2
miesięcy od dnia otrzymania odwołania przez organ odwoławczy, a sprawy, w której przeprowadzono
rozprawę lub strona złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy – nie później niż w ciągu 3
miesięcy.
§ 4. Do terminów określonych w § 1–3 nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa
podatkowego dla dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania oraz okresów
opóźnień spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organu.
I instancja- sprawa załatwiona w ciągu miesiąca od dnia wszczęcia postepowania, a gdy jest
skomplikowana to maksymalnie 2 miesiące;
II instancja- sprawa powinna być załatwiona w ciągu dwóch miesięcy, od kiedy organ otrzymał akta
sprawy z odwołaniem, a gdy była przeprowadzona rozprawa lub wniosek o przeprowadzenie
rozprawy(wniosek składa podatnik) to czas przeciąga się do trzech miesięcy; rozprawę można
zarządzić tylko w drugiej instancji;
Art. 126- forma pisemna lub forma dokumentu elektronicznego- chyba, że przepisy stanowią inaczej
Art. 127- dwuinstancyjność- odwołanie, ale tylko do jednej instancji
Art. 128- decyzje ostateczne, gdy już nie ma możliwości odwołania. Uchylenie lub zmiana tych
decyzji, stwierdzenie ich nieważności oraz wznowienie postępowania mogą nastąpić tylko w
przypadkach przewidzianych w niniejszej ustawie oraz w ustawach podatkowych.
Art. 129- postępowanie jest jawne wyłącznie dla stron;
Art. 140- bezczynność organu; organ zawiadamia stronę, że nie załatwić w terminie sprawy, dlaczego
tego nie zrobi i musi wyznaczyć nowy termin; jaki ma być nowy termin? Nie ma w ordynacji
informacji o tym jaki powinien być nowy termin. Trzeba podać przyczynę, ale przyczyną nie może
być napływ dużej ilości spraw i tak samo skomplikowanie sprawy. Obowiązek poinformowania strony
ciąży na organie także w przypadku, gdy niedotrzymanie terminu nastąpiło z przyczyn niezależnych
od niego.
Art. 141. Można złożyć ponaglenie do organu wyższego stopnia. Organ wyższego stopnia
„interweniuje”- instytucja ponaglenia.
Art. 141. § 1.
Na niezałatwienie sprawy we właściwym terminie lub terminie ustalonym na podstawie art. 140
stronie służy ponaglenie do:
1) organu podatkowego wyższego stopnia;
2) dyrektora izby administracji skarbowej, jeżeli sprawa dotyczy rozpatrywania odwołań od decyzji
wydanych przez naczelnika urzędu celno-skarbowego;
45
3) Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, jeżeli sprawa nie została załatwiona przez dyrektora izby
administracji skarbowej.
§ 2. Organ podatkowy wymieniony w § 1, uznając ponaglenie za uzasadnione, wyznacza dodatkowy
termin załatwienia sprawy oraz zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych
niezałatwienia sprawy w terminie, a w razie potrzeby podejmuje środki zapobiegające naruszaniu
terminów załatwiania spraw w przyszłości. Organ stwierdza jednocześnie, czy niezałatwienie sprawy
w terminie miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa.
Jeżeli pracownik organu podatkowego, który z nieuzasadnionych przyczyn nie załatwił sprawy w
terminie lub nie dopełnił obowiązku wynikającego z art. 140 albo nie załatwił sprawy w dodatkowym
terminie ustalonym zgodnie z art. 141 § 2, podlega odpowiedzialności porządkowej lub dyscyplinarnej
albo innej odpowiedzialności przewidzianej przepisami prawa.
STRONA
Strona- od art. 133
Stroną w postępowaniu podatkowym jest (1)podatnik, (2)płatnik, (3)inkasent lub ich (4)następca
prawny, a także (5)osoba trzecia, o której mowa w art. 110– 117c, która z uwagi na swój interes
prawny żąda czynności organu podatkowego, do której czynność organu podatkowego się odnosi lub
której interesu prawnego działanie organu podatkowego dotyczy.
Art. 133 § 2.
Stroną w postępowaniu podatkowym może być również osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka
organizacyjna niemająca osobowości prawnej inna niż wymieniona w § 1, jeżeli zgodnie z przepisami
prawa podatkowego przed powstaniem obowiązku podatkowego ciążą na niej szczególne obowiązki
lub zamierza skorzystać z uprawnień wynikających z tego prawa.
Kazus: Członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością- toczy się postepowanie w

stosunku do spółki i majątek spółki jest niewystarczający do zapłaty podatku. Członek zarządu ze
swojego majątku będzie musiał zapłacić podatek i zgłasza się jako strona. Kto ma interes prawny to
staje się stroną. Członek zarządu zgłasza się jako osoba mająca ten interes. Jednak nie będzie stroną,
bo jego interes jest interesem faktycznym a nie prawnym. Jeżeli jest charakter faktyczny to nie są te
osoby brane pod uwagę. Interes musi wynikać z przepisów prawa.
Art. 133 § 2b.
Stroną w postępowaniu podatkowym w sprawie stwierdzenia nadpłaty w zakresie zobowiązań byłej
spółki cywilnej może być osoba, która była wspólnikiem spółki cywilnej w chwili rozwiązania spółki.
Organizacja społeczna może w sprawie dotyczącej innej osoby, za jej zgodą występować z żądaniem
wszczęcia postępowania, dopuszczenia jej do udziału w postępowaniu, ale tylko jeżeli jest to
uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i przemawia za tym interes publiczny. Organ
podatkowy, uznając żądanie organizacji społecznej za uzasadnione, postanawia o wszczęciu
postępowania z urzędu lub o dopuszczeniu organizacji do udziału w postępowaniu. Na postanowienie
o odmowie wszczęcia postępowania lub dopuszczenia do udziału w postępowaniu organizacji
społecznej służy zażalenie. Organizacja społeczna uczestniczy w postępowaniu na prawach strony.
***Art. 135. Zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych w sprawach podatkowych ocenia się
według przepisów prawa cywilnego, jeżeli przepisy prawa podatkowego nie stanowią inaczej.
Art. 138. § 1.
46
Organ podatkowy występuje do sądu z wnioskiem o wyznaczenie kuratora dla osoby niezdolnej do
czynności prawnych lub osoby nieobecnej, jeżeli kurator nie został już wyznaczony.
§ 3. Jeżeli osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej nie może
prowadzić swoich spraw wskutek braku powołanych do tego organów, organ podatkowy składa do
sądu wniosek o ustanowienie kuratora.
PEŁNOMOCNICTWO- od art. 138a
Art. 138a. § 1.
Strona może działać przez pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga jej osobistego
działania.
Pełnomocnictwo może być:

-ogólne
-szczególne
-do doręczeń.
Adwokat, radca prawny i doradca podatkowy mogą sami uwierzytelnić odpis udzielonego im
pełnomocnictwa oraz odpisy innych dokumentów wykazujących ich umocowanie. Organ podatkowy
może w razie wątpliwości zażądać urzędowego poświadczenia podpisu strony.
Przesłuchanie jako strony to czynność, którą trzeba osobiście załatwić- nie może być pełnomocnika.
Art. 138c. § 1.
Pełnomocnictwo wskazuje dane identyfikujące mocodawcę, w tym jego identyfikator podatkowy,
dane identyfikujące pełnomocnika, w tym jego identyfikator podatkowy, a w przypadku nierezydenta
– numer i serię paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, lub inny numer
identyfikacyjny, o ile nie posiada identyfikatora podatkowego, adres tego pełnomocnika do doręczeń
w kraju, a w przypadku adwokata, radcy prawnego lub doradcy podatkowego – także jego adres
elektroniczny.
§ 2. Pełnomocnik ustanowiony w procedurach szczególnych rozliczania podatku od towarów i usług,

będący nierezydentem i nieposiadający identyfikatora podatkowego, ma obowiązek wskazać numer
służący do identyfikacji dla celów podatkowych nadany w jego państwie. W przypadku braku takiego
numeru pełnomocnik ten podaje numer i serię paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego
tożsamość. Pełnomocnik ten ma również obowiązek wskazać swój adres elektroniczny. § 3. Jeżeli
pełnomocnictwa udziela osoba, która nie może się podpisać, pełnomocnictwo zgłasza się ustnie do
protokołu albo pełnomocnictwo podpisuje za taką osobę osoba sprawująca nad nią opiekę, czyniąc o
tym wzmiankę obok podpisu.
Art. 138b. § 1.
Pełnomocnikiem strony może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych.
ZGODNIE Z PRAWEM CYWILNYM
Art. 138b. § 3.
47
W kwestiach mniejszej wagi wynikających w toku postępowania, organ podatkowy może nie żądać
pełnomocnictwa, jeżeli pełnomocnikiem jest małżonek strony, a nie ma wątpliwości co do istnienia i
zakresu jego upoważnienia do występowania w imieniu strony.
Powyżej jest domniemanie, że on ma pełnomocnictwo, ale nie trzeba żądać tego pełnomocnictwa.
Art. 138 § 2. Pełnomocnictwo może być ogólne, szczególne albo do doręczeń.
Art. 138d. § 1. Pełnomocnictwo ogólne upoważnia do działania we wszystkich sprawach

podatkowych oraz w innych sprawach należących do właściwości organów podatkowych.
§ 2. Za pełnomocnika ogólnego strony w sprawach podatkowych uznaje się kuratora wyznaczonego
przez sąd na wniosek organu podatkowego, o którym mowa w art. 138.
§ 3. Pełnomocnictwo ogólne oraz zawiadomienie o jego zmianie, odwołaniu lub wypowiedzeniu
zgłasza mocodawca, wyłącznie w formie dokumentu elektronicznego.
§ 4. Informacje o udzieleniu pełnomocnictwa, o jego zmianie, odwołaniu lub wypowiedzeniu Szef
Krajowej Administracji Skarbowej umieszcza w Centralnym Rejestrze Pełnomocnictw Ogólnych,
zwanym dalej „Centralnym Rejestrem”.
§ 5. Adwokat, radca prawny oraz doradca podatkowy mogą sami zgłaszać udzielenie im
pełnomocnictwa ogólnego oraz zawiadamiać o jego zmianie, odwołaniu lub wypowiedzeniu, ze
wskazaniem daty zwolnienia z obowiązku reprezentacji.
§ 6. W przypadku, o którym mowa w art. 138c § 3, pełnomocnictwo ogólne, zawiadomienie o jego
zmianie, odwołaniu lub wypowiedzeniu zgłasza osoba sprawująca opiekę nad osobą, która nie może
się podpisać, a w przypadku zgłoszenia pełnomocnictwa ustnie do protokołu – organ podatkowy.
§ 8. Organ, na wniosek którego sąd wyznaczył kuratora, niezwłocznie informuje Szefa Krajowej
Administracji Skarbowej o treści postanowienia sądu o ustanowieniu kuratora.
Pełnomocnictwa szczególne- działanie w konkretnej sprawie podatkowej lub innej wskazanej

należącej do właściwości organu podatkowego. Udziela się na piśmie, w formie dokumentu
elektronicznego lub zgłoszone ustnie do protokołu.
Art. 138. § 2. Pełnomocnictwo szczególne może być udzielone na piśmie, w formie

dokumentu elektronicznego lub zgłoszone ustnie do protokołu.
§ 3. Pełnomocnictwo szczególne udzielone na piśmie oraz zawiadomienie o jego zmianie,
odwołaniu lub wypowiedzeniu składa się do akt sprawy według wzoru określonego w przepisach
wydanych na podstawie art. 138j § 1 pkt 2, w oryginale lub jego notarialnie poświadczony odpis.
§ 4. Pełnomocnik może okazać oryginał lub notarialnie poświadczony odpis pełnomocnictwa
szczególnego oraz zawiadomienie o jego zmianie, odwołaniu lub wypowiedzeniu w celu sporządzenia
przez organ podatkowy jego urzędowego odpisu i dołączenia do akt sprawy.
Art. 138f. § 1. Strona ma obowiązek ustanowienia w kraju pełnomocnika do doręczeń, jeżeli

nie ustanawia pełnomocnika ogólnego lub szczególnego, gdy:
1) zmienia adres miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu na adres w państwie niebędącym
państwem członkowskim Unii Europejskiej;
48
2) nie ma miejsca zamieszkania lub zwykłego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej lub w

innym państwie członkowskim Unii Europejskiej i składa w kraju wniosek o wszczęcie postępowania
lub w kraju doręczono jej postanowienie o wszczęciu postępowania.
§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się, jeżeli doręczanie pism stronie następuje za pomocą środków
komunikacji elektronicznej.
§ 3. W razie niedopełnienia przez stronę obowiązku ustanowienia pełnomocnika do doręczeń,
pismo uznaje się za doręczone pod dotychczasowym adresem w kraju, a organ podatkowy pozostawia
pismo w aktach sprawy.
§ 4. Do pełnomocnictwa do doręczeń stosuje się przepisy dotyczące pełnomocnictwa
szczególnego.
Art. 138g. Ustanawiając więcej niż jednego pełnomocnika o tym samym zakresie działania lub
ustanawiając pełnomocnika ogólnego oraz szczególnego w tej samej sprawie, strona wskazuje
organowi jednego z nich jako pełnomocnika do doręczeń.
Art. 138h. Organ podatkowy w razie potrzeby dołącza do akt sprawy wydruk pełnomocnictwa
ogólnego lub szczególnego udzielonego w formie dokumentu elektronicznego oraz zawiadomienia o
zmianie zakresu, odwołaniu lub wypowiedzeniu pełnomocnictwa. Zgodność wydruku z dokumentem
elektronicznym potwierdza, w formie adnotacji, pracownik urzędu obsługującego organ podatkowy
lub funkcjonariusz, który dokonał wydruku.
Art. 138i. § 1. Ustanowienie, zmiana zakresu, odwołanie lub wypowiedzenie pełnomocnictwa
ogólnego wywiera skutek od dnia wpływu do Centralnego Rejestru.
§ 2. Ustanowienie, zmiana zakresu, odwołanie lub wypowiedzenie pełnomocnictwa
szczególnego wywiera skutek od dnia zawiadomienia organu podatkowego.
§ 3. Adwokat, radca prawny lub doradca podatkowy, który wypowiedział pełnomocnictwo,
jest obowiązany działać za stronę jeszcze przez dwa tygodnie od wypowiedzenia, chyba że
mocodawca zwolni go od tego obowiązku.
WSZCZĘCIE POSTĘPOWANIA- NA WNIOSEK STRONY LUB Z

URZĘDU
Zgodnie z art. 165 postępowanie można wszcząć albo na żądanie strony albo z urzędu. Jeżeli
postępowanie jest z urzędu wszczęte to wówczas jego wszczęcie następuje w formie postanowienia.
Datą wszczęcia postanowienia na żądanie strony jest dzień doręczenia żądania organowi
podatkowemu- z zastrzeżeniem 165a- zażalenie.
Art. 165 § 3a. O wszczęciu postępowania na wniosek jednej ze stron organ podatkowy zawiadamia
wszystkie pozostałe osoby będące stroną w sprawie.
§ 3b. Datą wszczęcia postępowania na żądanie strony wniesione za pomocą środków komunikacji
elektronicznej jest dzień wprowadzenia żądania do systemu teleinformatycznego organu
podatkowego.
§ 4. Datą wszczęcia postępowania z urzędu jest dzień doręczenia stronie postanowienia o wszczęciu
postępowania.
49
Art. 165a. § 1.
Gdy żądanie, o którym mowa w art. 165, zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną lub z
jakichkolwiek innych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte, organ podatkowy wydaje
postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania.
§ 2. Na postanowienie, o którym mowa w § 1, służy zażalenie.
Art. 165b. § 1. W przypadku ujawnienia przez kontrolę podatkową nieprawidłowości co do
wywiązywania się przez kontrolowanego z obowiązków wynikających z przepisów prawa
podatkowego oraz niezłożenia przez podatnika deklaracji lub niedokonania przez niego korekty
deklaracji w całości uwzględniającej ujawnione nieprawidłowości, organ podatkowy wszczyna
postępowanie podatkowe w sprawie, która była przedmiotem kontroli podatkowej, nie później niż w
terminie 6 miesięcy od zakończenia kontroli.
§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się w przypadku, gdy złożone przez kontrolowanego wyjaśnienia lub
zastrzeżenia do protokołu kontroli zostały w całości uwzględnione przez kontrolujących.
§ 3. W przypadku, o którym mowa w § 1, postępowanie podatkowe może być wszczęte także po
upływie 6 miesięcy od zakończenia kontroli podatkowej, jeżeli:
1) podatnik dokona ponownej korekty deklaracji, w której nie zostaną uwzględnione nieprawidłowości
ujawnione w kontroli podatkowej;
2) organ podatkowy otrzyma informacje od organów podatkowych lub od innych organów,
uzasadniające wszczęcie postępowania podatkowego.
Art. 166. § 1. W sprawach, w których prawa i obowiązki stron wynikają z tego samego stanu
faktycznego oraz z tej samej podstawy prawnej i w których właściwy jest ten sam organ podatkowy,
można wszcząć i prowadzić jedno postępowanie dotyczące więcej niż jednej strony.
§ 2. W sprawie połączenia postępowań organ podatkowy wydaje postanowienie, na które służy
zażalenie.
Art. 166a. Organ podatkowy może, w drodze postanowienia, połączyć oddzielne postępowania w
sprawach dotyczących podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego z tytułu importu
towarów w celu ich łącznego rozpatrzenia, jeżeli dotyczą tej samej osoby i są ze sobą w związku.
Art. 167. § 1. Do czasu wydania decyzji przez organ pierwszej instancji strona może wystąpić o
rozszerzenie zakresu żądania lub zgłosić nowe żądanie, niezależnie od tego, czy żądanie to wynika z
tej samej podstawy prawnej co dotychczasowe, pod warunkiem że dotyczy tego samego stanu
faktycznego. Termin określony w art. 139 § 1 biegnie na nowo od dnia rozszerzenia zakresu lub
zgłoszenia nowego żądania.
Art. 169. § 1. Jeżeli podanie nie spełnia wymogów określonych przepisami prawa, organ podatkowy
wzywa wnoszącego podanie do usunięcia braków w terminie 7 dni, z pouczeniem, że niewypełnienie
tego warunku spowoduje pozostawienie podania bez rozpatrzenia.
§ 1a. Jeżeli podanie nie zawiera adresu, organ pozostawia je bez rozpatrzenia. W tym przypadku nie
dokonuje się wezwania, o którym mowa w § 1, oraz nie wydaje postanowienia, o którym mowa w § 4.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się również, jeżeli strona nie wniosła opłat, które zgodnie z odrębnymi
przepisami powinny zostać uiszczone z góry.
§ 3. Organ podatkowy rozpatrzy jednak podanie niespełniające warunku, o którym mowa w § 2(brak
wniesienia opłaty), jeżeli:
50
1) za niezwłocznym rozpatrzeniem podania przemawia interes publiczny lub ważny interes strony;
2) wniesienie podania stanowi czynność, dla której jest ustanowiony termin zawity;
3) podanie wniosła osoba zamieszkała za granicą.
§ 4. Organ podatkowy wydaje postanowienie o pozostawieniu podania bez rozpatrzenia, na które
przysługuje zażalenie.
Art. 170. § 1.
Jeżeli organ podatkowy, do którego podanie wniesiono, jest niewłaściwy w sprawie, powinien
niezwłocznie przekazać je organowi właściwemu, zawiadamiając o tym wnoszącego podanie.
§ 2. Podanie wniesione do organu niewłaściwego przed upływem terminu określonego przepisami
prawa uważa się za wniesione z zachowaniem terminu.
Art. 171. § 1. Jeżeli podanie dotyczy kilku spraw podlegających załatwieniu przez różne organy, organ
podatkowy, do którego wniesiono podanie, rozpatruje sprawę należącą do jego właściwości.
Równocześnie organ podatkowy zawiadamia wnoszącego podanie, że w sprawach innych powinien
wnieść odrębne podanie do właściwego organu, informując go o treści § 2.
§ 2. Jeżeli organ podatkowy otrzyma podanie złożone zgodnie z zawiadomieniem, o którym mowa w
§ 1, w terminie 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, podanie uważa się za złożone w dniu
wniesienia pierwszego podania, z tym że nie wywołuje ono skutków w postaci skrócenia terminów
określonych w art. 139 § 1 i 3.
§ 2a. Jeżeli podanie dotyczy kilku spraw, w tym spraw niepodlegających załatwieniu przez organy
podatkowe, organ podatkowy, do którego wniesiono podanie, zawiadamia wnoszącego, że w tych
sprawach powinien wnieść odrębne podanie do właściwego organu, informując go o treści art. 66 § 2
Kodeksu postępowania administracyjnego.
§ 3. Jeżeli podanie wniesiono do organu niewłaściwego, a organu właściwego nie można ustalić na
podstawie danych zawartych w podaniu, albo gdy z podania wynika, że właściwym w sprawie jest
sąd, organ podatkowy zwraca podanie osobie, która je wniosła, z odpowiednim pouczeniem. Zwrot
podania następuje w formie postanowienia, na które służy zażalenie.
§ 4. Organ podatkowy nie może zwrócić podania z tej przyczyny, że właściwy jest sąd powszechny,
jeżeli w tej sprawie sąd uznał się za niewłaściwy
DORĘCZENIA W POSTĘPOWANIACH PODATKOWYCH
Art. 148. § 1.
Pisma doręcza się osobom fizycznym pod adresem miejsca ich zamieszkania albo pod adresem do
doręczeń w kraju.
§ 2. Pisma osobom fizycznym mogą być także doręczane:
1) w siedzibie organu podatkowego;
2) w miejscu zatrudnienia lub prowadzenia działalności przez adresata – adresatowi lub osobie
upoważnionej przez pracodawcę do odbioru korespondencji.
51
§ 3. W razie niemożności doręczenia pisma w sposób określony w § 1 i 2, a także w innych

uzasadnionych przypadkach pisma doręcza się w każdym miejscu, gdzie się adresata zastanie.
Art. 149. W przypadku nieobecności adresata w miejscu zamieszkania albo pod adresem do doręczeń
w kraju pisma doręcza się za pokwitowaniem pełnoletniemu domownikowi, a gdyby go nie było lub
odmówił przyjęcia pisma – sąsiadowi, zarządcy domu lub dozorcy – gdy osoby te podjęły się
oddania pisma adresatowi. Zawiadomienie o doręczeniu pisma sąsiadowi, zarządcy domu lub dozorcy
umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej lub na drzwiach mieszkania adresata, lub w
widocznym miejscu przy wejściu na posesję, na której zamieszkuje adresat lub której adres wskazano
jako adres do doręczeń.
Art. 150. § 1. W razie niemożności doręczenia pisma w sposób wskazany w art. 148 § 1 lub art. 149:
1) operator pocztowy przechowuje pismo przez okres 14 dni w swojej placówce pocztowej – w
przypadku doręczania pisma przez operatora pocztowego;
2) pismo składa się na okres 14 dni w urzędzie gminy (miasta) – w przypadku doręczania pisma
przez pracownika organu podatkowego lub przez inną upoważnioną osobę.
§ 2. Zawiadomienie o pozostawaniu pisma w miejscu określonym w § 1, wraz z informacją o
możliwości jego odbioru w placówce pocztowej albo w urzędzie gminy w terminie 7 dni od dnia
pozostawienia zawiadomienia, umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to
możliwe, na drzwiach mieszkania adresata, lub miejsca wskazanego jako adres do doręczeń w
kraju, na drzwiach jego biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje
czynności zawodowe bądź w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata.
§ 3. W przypadku niepodjęcia pisma w terminie, o którym mowa w § 2, pozostawia się powtórne
zawiadomienie o możliwości odbioru pisma w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia
pierwszego zawiadomienia o złożeniu pisma w placówce pocztowej albo w urzędzie gminy.
§ 4. W przypadku niepodjęcia pisma, doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego
dnia okresu, o którym mowa w § 1, a pismo pozostawia się w aktach sprawy.
Art. 144. § 1.
Organ podatkowy doręcza pisma:
1) za pokwitowaniem, za pośrednictwem operatora pocztowego pracowników urzędu obsługującego
ten organ, funkcjonariuszy lub upoważnionych pracowników innego organu podatkowego, lub przez
organy lub osoby uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, lub
2) za urzędowym poświadczeniem odbioru, za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej.
§ 2. Jeżeli przepisy ustawy przewidują doręczanie pism za pomocą środków komunikacji
elektronicznej, doręczenie następuje przez portal podatkowy w zakresie wynikającym z odrębnych
przepisów lub przez elektroniczną skrzynkę podawczą.
§ 3. W przypadku wystąpienia problemów technicznych uniemożliwiających organowi podatkowemu
doręczenie pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej, pisma doręcza się w sposób
określony w § 1 pkt 1.
§ 4. W przypadku gdy organem podatkowym jest wójt, burmistrz (prezydent miasta), pisma może
doręczać sołtys, za pokwitowaniem.
52
§ 5. Doręczanie pism pełnomocnikowi będącemu adwokatem, radcą prawnym lub doradcą

podatkowym oraz organom administracji publicznej następuje za pomocą środków komunikacji
elektronicznej albo w siedzibie organu podatkowego.
***Operator pocztowy to nie tylko Poczta Polska. Może doręczać osoba, która jest pracownikiem,
wiec odpada umowa zlecenie i umowa o dzieło. Urzędy mogą zatrudniać osoby do doręczeń.
Upoważnieni pracownicy innego organu podatkowego- naczelnik może wysłać pismo do wójta gminy
i on może dostarczyć, bo też jest organem podatkowym. Osoby uprawnione na podstawie odrębnych
przepisów. Wcześniej ktokolwiek mógł dostarczać. Teraz musi być przepis, który upoważnia od
doręczenia. Są też doręczania przez sołtysa, gdy pismo pochodzi od wójta/burmistrza/prezydenta
miasta. Mogą być też środki komunikacji elektronicznej. Organ zaproponować może składanie drogą
elektroniczną.
Art. 144a. § 1.
Doręczanie pism następuje za pomocą środków komunikacji elektronicznej, jeżeli strona spełni jeden
z następujących warunków:
1) złoży podanie w formie dokumentu elektronicznego przez elektroniczną skrzynkę podawczą organu
podatkowego lub portal podatkowy;
2) wniesie o doręczenie za pomocą środków komunikacji elektronicznej i wskaże organowi
podatkowemu adres elektroniczny;
3) wyrazi zgodę na doręczanie pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej i wskaże
organowi podatkowemu adres elektroniczny.
§ 1a. Wystąpienie organu podatkowego o wyrażenie zgody, o której mowa w § 1 pkt 3, może nastąpić
za pomocą środków komunikacji elektronicznej i zostać przesłane stronie przez portal podatkowy lub
na jej adres elektroniczny. Przepisów art. 152a § 1–5 nie stosuje się.
§ 1b. Strona ma prawo do rezygnacji z doręczania pism za pomocą środków komunikacji
elektronicznej. W takim przypadku organ podatkowy doręcza pismo w sposób określony dla pisma w
formie innej niż forma dokumentu elektronicznego.
Art. 145. § 1.
Pisma doręcza się stronie, a gdy strona działa przez przedstawiciela – temu przedstawicielowi.
§ 2. Jeżeli ustanowiono pełnomocnika, pisma doręcza się pełnomocnikowi pod adresem wskazanym w
pełnomocnictwie. NIE DORĘCZA SIĘ ICH STRONIE
§ 2a. Pełnomocnikowi mającemu miejsce zamieszkania za granicą, który nie wskazuje adresu do
doręczeń w kraju, pisma doręcza się za pomocą środków komunikacji elektronicznej na wskazany
adres elektroniczny.
§ 3. W razie niewyznaczenia pełnomocnika do doręczeń, o którym mowa w art. 138g, organ
podatkowy doręcza pisma jednemu z pełnomocników.
***Jeżeli doręczenia następują na rzecz adwokata/radcy prawnego itp. następuje za pomocą środków
komunikacji elektronicznej. Jeżeli jest przeszkoda w dostarczeniu to można dostarczyć normalną
drogą.
53
Art. 146. § 1.
W toku postępowania strona oraz jej przedstawiciel lub pełnomocnik mają obowiązek zawiadomić
organ podatkowy o zmianie adresu, pod którym dokonuje się doręczeń, lub adresu elektronicznego.
§ 2. W razie niedopełnienia obowiązku przewidzianego w § 1, w przypadku doręczania pisma za
pośrednictwem operatora pocztowego, pismo uważa się za doręczone pod dotychczasowym adresem z
upływem ostatniego dnia okresu, o którym mowa w art. 150 § 1 pkt 1, a pismo pozostawia się w
aktach sprawy.
Art. 146a. § 1.
Pełnomocnik ogólny ma obowiązek zawiadomić o zmianie adresu, pod którym dokonuje się doręczeń,
lub adresu elektronicznego. Zawiadomienie o zmianie pełnomocnictwa w zakresie adresu jest
składane do Centralnego Rejestru.
§ 2. W razie niedopełnienia przez pełnomocnika ogólnego obowiązku przewidzianego w § 1, pismo
uważa się za doręczone pod dotychczasowym adresem. Przepisy art. 146 § 2 oraz art. 152a § 3 stosuje
się odpowiednio.
Art. 152. § 1.
Odbierający pismo potwierdza doręczenie pisma własnoręcznym podpisem, ze wskazaniem daty
doręczenia.
§ 2. Jeżeli odbierający pismo nie może potwierdzić doręczenia lub uchyla się od tego, doręczający
sam stwierdza datę doręczenia oraz wskazuje osobę, która odebrała pismo, i przyczynę braku jej
podpisu.
§ 3. W przypadku doręczenia pisma za pomocą środków komunikacji elektronicznej doręczenie jest
skuteczne, jeżeli adresat potwierdzi odbiór pisma w sposób, o którym mowa w art. 152a § 1 pkt 3.
ODBIÓR ELEKTRONICZNY
152a- jeżeli podatnik/ fachowy pełnomocnik ma epuap to pismo kierowane do tej osoby nie znajdzie
się tam; znajdzie się tam informacja o tym z jakiej strony można to pismo pobrać. Nieodebranie
pisma w ciągu 14 dni od info, ze jest zamieszczone na stronie internetowej oznacza to, iż
domniemanie, że pismo jest doręczone. Wtedy zaczynają już biec terminy na złożenie odwołania, gdy
była to decyzja. Stronę wskazuje organ podatkowy. Zgodnie z paragrafem 5 to pismo będzie na tej
stronie przez 3 miesiące, więc można to przeczytać później, ale uznaje się za dostarczone.
Art. 144b. § 1. W przypadku pism wydanych w formie dokumentu elektronicznego przy

wykorzystaniu systemu teleinformatycznego Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, które zostały
opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym [albo podpisem zaufanym] <, podpisem
zaufanym albo podpisem osobistym>, doręczenie może polegać na doręczeniu wydruku pisma
uzyskanego z tego systemu odzwierciedlającego treść tego pisma, jeżeli strona nie wnosiła o
doręczanie pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub nie wyraziła zgody na doręczanie
pism w taki sposób.
§ 2. Wydruk pisma, o którym mowa w § 1, zawiera:
1) informację, że pismo zostało wydane w formie dokumentu elektronicznego przy wykorzystaniu
systemu teleinformatycznego Szefa Krajowej Administracji Skarbowej i podpisane kwalifikowanym
54
podpisem elektronicznym [albo podpisem zaufanym] <, podpisem zaufanym albo podpisem
osobistym>, ze wskazaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby, która je podpisała;
2) identyfikator tego pisma, nadawany przez system teleinformatyczny Szefa Krajowej Administracji
Skarbowej.
§ 3. Wydruk pisma, o którym mowa w § 1, może zawierać mechanicznie odtwarzany podpis osoby,
która podpisała pismo.
§ 4. Wydruk pisma, o którym mowa w § 1, stanowi dowód tego, co zostało stwierdzone w piśmie
wydanym w formie dokumentu elektronicznego przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego
Szefa Krajowej Administracji Skarbowej.
***145.1 i 2- pisma doręczania się stronę lub przedstawicielowi, gdy działa. Jeżeli jest pełnomocnik
to doręcza się pełnomocnikowi. Oznacza to, że od momentu, gdy organ został poinformowany o
pełnomocniku to doręcza się pełnomocnikowi. Gdy doręczono stronie a nie pełnomocnikowi to z
formalnego punktu widzenia dostarczenia nie było i termin złożenia odwołania nie biegnie, bo musi
dostać pismo pełnomocnik.
Art. 146- niedopełnienie obowiązku to pismo wysłane na poprzedni adres wraca do urzędu z
adnotacją, ze adresat nie mieszka to uznane jest za dostarczone. Gdy pełnomocnik zmienia adres to
powinien zamieścić taką informację.
Dziś gdy jest się stroną nie trzeba zgłaszać tego faktu- wyjazdu poza granice kraju. Kiedyś był taki
przepis, że powyżej dwóch miesięcy się wyjeżdżało. Teraz daje się tylko pełnomocnictwo jak jest się
poza UE.
Osoba fizyczna może wskazać inny adres do spraw doręczeń, ale pod warunkiem, że będzie się
znajdował na terenie Polski. Można wystąpić z wnioskiem, aby organ skorzystał ze skrytki pocztowej
i musi go zaakceptować.
Art. 150a- złożenie pisma w skrytce
Pismo w skrytce- problem z ustaleniem daty odbioru. W skrytce umieszcza się informację, że jest info
do odbioru u operatora.
Art. 148- w miejscu zatrudnienia lub prowadzenia działalności przez adresata- z dwóch przepisów
zrobiony jeden. Dwa układy sytuacyjne- adresat prowadzi własną działalność i można mu w tym
miejscu dokonać doręczeń. Może to być działalność nie jego- może być też zatrudniony. Doręczający
ma prawo domniemywać, że osoba odbierająca korespondencję jest upoważniona do jej odbioru.
Doręczenie można też odebrać pod adresem art. 144.3- w każdym miejscu, gdzie się adresata zastanie-
można nawet w pubie, kościele dostarczyć.
Art. 149- gdy doręczyciel zastanie adresata to jest ok. pismo wręcza się osobie, która zgodzi się je
odebrać. Można dostarczyć sąsiadowi/zarządcy budynku, ale trzeba zostawić info o tym, że
zostawiono sąsiadowi. Sublokator jest traktowany jako sąsiad.
Art. 151. § 1.
Osobom prawnym oraz jednostkom organizacyjnym niemającym osobowości prawnej pisma doręcza
się w lokalu ich siedziby lub w miejscu prowadzenia działalności – osobie upoważnionej do odbioru
korespondencji lub prokurentowi. Przepisy art. 146, art. 148 § 2 pkt 1 oraz art. 150 i art. 150a stosuje
się odpowiednio.
55
§ 2. W razie niemożności doręczenia pisma w lokalu siedziby pisma doręcza się za pokwitowaniem
zarządcy budynku lub dozorcy, gdy osoby te podjęły się oddania pisma adresatowi. Zawiadomienie o
doręczeniu pisma zarządcy budynku lub dozorcy umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej, na
drzwiach lokalu siedziby adresata lub w widocznym miejscu przy wejściu na posesję, na której mieści
się lokal tej siedziby.
Art. 151a. § 1.
Jeżeli podany przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej adres
jej siedziby nie istnieje, został wykreślony z rejestru lub jest niezgodny z odpowiednim rejestrem i nie
można ustalić miejsca prowadzenia działalności, pismo doręcza się osobie fizycznej upoważnionej do
reprezentowania adresata, także wtedy gdy reprezentacja ma charakter łączny z innymi osobami.
§ 2. W razie niemożności ustalenia adresu osoby fizycznej upoważnionej do reprezentowania adresata,
pismo pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia.
Art. 154. § 1.
Pisma skierowane do osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości
prawnej, które nie mają organów, doręcza się kuratorowi wyznaczonemu przez sąd.
§ 3. Pisma kierowane do osób korzystających ze szczególnych uprawnień wynikających z immunitetu
dyplomatycznego lub konsularnego doręcza się w sposób przewidziany w przepisach szczególnych, w
umowach i przyjętych zwyczajach międzynarodowych.
Prawo finansowe- 19.03.19
DOWÓD
Dowodem może być wszystko, co przyczynia się do wyjaśnienia sprawy, jeśli nie jest sprzeczne z
prawem (art.180). Organ ma obowiązek zabrać i należycie rozpatrzyć cały materiał dowodowy i fakty
znane z urzędu i powszechnie znane nie wymagające dowodu (art.187). W przypadkach, gdy
zaświadczenie danego faktu nie jest wymagane prawem wystarczy oświadczenie podatnika. (art.180).
Żądanie strony o przeprowadzenie dowodu powinno być uwzględnione, gdy dotyczy on sprawy.
Chyba, że okoliczność ta jest już wystarczająco udowodniona(art. 188). Art. 181 zawiera otwarty
katalog dowodów m.in. dowody specyficzne dla postępowania podatkowego w szczególności księgi
podatkowe, deklaracje złożone przez stronę, zeznania świadków, opinie biegłych, materiały i
informacje zebrane w wyniku oględzin, informacje podatkowe oraz inne dokumenty zgromadzone w
toku czynności sprawdzających lub kontroli podatkowej. Informacje podatkowe uzyskuje się od
banku, domu maklerskiego, i dotyczą one rachunków bankowych, kredytów i obrotu papierami
wartościowymi. Wystąpić o nie może tylko Naczelnik Urzędu Skarbowego lub Celnego, a po ich
uzyskaniu ma obowiązek przesłać je do Dyrektora Izby. Dodatkowo przez wystąpieniem Naczelnik ma
obowiązek poprosić o te informacje samego podatnika potem poprosić o upoważnienie, a dopiero po
otrzymaniu odmowy może wystąpić (art.182-185). Niektóre kategorie podatników mają obowiązek
prowadzenia ksiąg podatkowych (art.193) i mogą one być dowodem. Księgi te mają być prowadzone
rzetelnie tj. odzwierciedlać sytuację rzeczywistą i niewadliwe tzn. prowadzone zgodnie z przepisami.
Nawet księgi prowadzone wadliwe mogą być dowodem w sprawie jeśli nie mają znaczenia dla
sprawy.
Art. 180. § 1.
56
Jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest
sprzeczne z prawem.
§ 2. Jeżeli przepis prawa nie wymaga urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu
prawnego w drodze zaświadczenia, organ podatkowy odbiera od strony, na jej wniosek, oświadczenie
złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania; przepis art. 196 § 3 stosuje się
odpowiednio. (§ 3. Przed odebraniem zeznania organ podatkowy poucza świadka o prawie odmowy zeznań i odpowiedzi
na pytania oraz uprzedza o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.)
§ 3. Jeżeli zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że strona będąca osobą fizyczną nie ujawniła
wszystkich obrotów lub przychodów mających znaczenie dla określenia lub ustalenia wysokości
zobowiązania podatkowego, organ podatkowy może zwrócić się do strony o złożenie oświadczenia o
stanie majątkowym na określony dzień. Oświadczenie to składane jest pod rygorem
odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania. Organ podatkowy, zwracając się o złożenie
oświadczenia, uprzedza stronę o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.
§ 4. Przepis § 3 stosuje się odpowiednio do osób fizycznych będących wspólnikami spółki
nieposiadającej osobowości prawnej będącej stroną postępowania.
Art. 181. Dowodami w postępowaniu podatkowym mogą być w szczególności księgi podatkowe,
deklaracje złożone przez stronę, zeznania świadków, opinie biegłych, materiały i informacje zebrane
w wyniku oględzin, informacje podatkowe oraz inne dokumenty zgromadzone w toku działalności
analitycznej Krajowej Administracji Skarbowej, czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub
kontroli celno-skarbowej oraz materiały zgromadzone w toku postępowania karnego albo
postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe.
Art. 181a. § 1.
Podanie lub deklaracja odwzorowane cyfrowo są równoważne pod względem skutków prawnych
podaniu i deklaracji złożonym w formie pisemnej.
§ 2. Przepis § 1 nie wyłącza możliwości przeprowadzenia dowodu przeciwko podaniu lub deklaracji
odwzorowanym cyfrowo.
§ 3. Wydruk podania lub deklaracji odwzorowanych cyfrowo zawiera identyfikator tego podania lub
deklaracji nadawany przez system teleinformatyczny Szefa Krajowej Administracji Skarbowej.
Art. 182. § 1. Jeżeli z dowodów zgromadzonych w toku postępowania podatkowego wynika potrzeba
uzupełnienia tych dowodów lub ich porównania z informacjami pochodzącymi z banku, bank jest
obowiązany na pisemne żądanie naczelnika urzędu skarbowego, a w toku postępowania
odwoławczego na żądanie dyrektora izby administracji skarbowej, zwanych dalej „upoważnionymi
organami podatkowymi”, do sporządzenia i przekazania informacji dotyczących strony postępowania
w zakresie:
1) posiadanych rachunków bankowych lub rachunków oszczędnościowych, liczby tych rachunków, a
także obrotów i stanów tych rachunków;
2) posiadanych rachunków pieniężnych lub rachunków papierów wartościowych, liczby tych
rachunków, a także obrotów i stanów tych rachunków;
3) zawartych umów kredytowych lub umów pożyczek pieniężnych, a także umów depozytowych;
4) nabytych za pośrednictwem banków akcji Skarbu Państwa lub obligacji Skarbu Państwa, a także
obrotu tymi papierami wartościowymi;
5) obrotu wydawanymi przez banki certyfikatami depozytowymi lub innymi papierami
wartościowymi.
57
§ 2. Przepisy § 1 stosuje się odpowiednio do zakładów ubezpieczeń, funduszy inwestycyjnych,

dobrowolnych funduszy emerytalnych i banków prowadzących działalność maklerską, w zakresie
prowadzonych indywidualnych kont emerytalnych oraz indywidualnych kont zabezpieczenia
emerytalnego, a także do domów maklerskich oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych.
§ 3. Towarzystwa funduszy inwestycyjnych na pisemne żądanie upoważnionego organu podatkowego
są obowiązane do sporządzania informacji o umorzonych jednostkach uczestnictwa. Przepis § 1 w
części dotyczącej wystąpienia z żądaniem stosuje się odpowiednio.
§ 4. Żądanie udzielenia informacji, o którym mowa w § 1, następuje w drodze postanowienia.
§ 5. Udzielenie informacji następuje nieodpłatnie.
§ 6. Informacje mogą być przekazane w postaci elektronicznej.
Art. 183. Z żądaniem sporządzenia i przekazania informacji, o których mowa w art. 182, upoważniony
organ podatkowy może wystąpić po uprzednim wezwaniu do udzielenia informacji z tego zakresu
albo do upoważnienia tego organu do wystąpienia do instytucji finansowych o przekazanie tych
informacji, a strona w wyznaczonym terminie:
1) nie udzieliła informacji;
2) nie upoważniła tego organu podatkowego do wystąpienia do instytucji finansowych o przekazanie
informacji, lub
3) udzieliła informacji, które wymagają uzupełnienia lub porównania z informacjami pochodzącymi z
instytucji finansowej.
Art. 188. Żądanie strony dotyczące przeprowadzenia dowodu należy uwzględnić, jeżeli przedmiotem
dowodu są okoliczności mające znaczenie dla sprawy, chyba że okoliczności te stwierdzone są
wystarczająco innym dowodem.
Art. 189. § 1.
Organ podatkowy może wyznaczyć stronie termin do przedstawienia dowodu będącego w jej
posiadaniu.
§ 2. Termin ustala się uwzględniając charakter dowodu i stan postępowania, przy czym nie może on
być krótszy niż 3 dni.
§ 3. Organ podatkowy może żądać od strony przedstawienia tłumaczenia na język polski sporządzonej
w języku obcym dokumentacji przedłożonej przez stronę. Czynności te strona jest obowiązana
wykonać na własny koszt.
Art. 193. § 1.
Księgi podatkowe prowadzone rzetelnie i w sposób niewadliwy stanowią dowód tego, co wynika z
zawartych w nich zapisów.
§ 2. Księgi podatkowe uważa się za rzetelne, jeżeli dokonywane w nich zapisy odzwierciedlają stan
rzeczywisty.
§ 3. Za niewadliwe uważa się księgi podatkowe prowadzone zgodnie z zasadami wynikającymi z
odrębnych przepisów.
§ 4. Organ podatkowy nie uznaje za dowód w rozumieniu przepisu § 1 ksiąg podatkowych, które są
prowadzone nierzetelnie lub w sposób wadliwy.
58
§ 5. Organ podatkowy uznaje jednak za dowód księgi podatkowe, które prowadzone są w sposób
wadliwy, jeżeli wady nie mają istotnego znaczenia dla sprawy.
§ 6. Jeżeli organ podatkowy stwierdzi, że księgi podatkowe są prowadzone nierzetelnie lub w sposób
wadliwy, to w protokole badania ksiąg określa, za jaki okres i w jakiej części nie uznaje ksiąg za
dowód tego, co wynika z zawartych w nich zapisów.
§ 7. Odpis protokołu, o którym mowa w § 6, organ podatkowy doręcza stronie. § 8. Strona, w terminie
14 dni od dnia doręczenia protokołu, może wnieść zastrzeżenia do zawartych w nim ustaleń,
przedstawiając jednocześnie dowody, które umożliwią organowi podatkowemu prawidłowe określenie
podstawy opodatkowania.
Art. 193a. § 1. W przypadku prowadzenia ksiąg podatkowych przy użyciu programów
komputerowych, organ podatkowy może żądać przekazania całości lub części tych ksiąg oraz
dowodów księgowych za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub na informatycznych
nośnikach danych, w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej, o której mowa w § 2,
wskazując rodzaj ksiąg podatkowych oraz okres, którego dotyczą.
***Minimum podatkowe nie służy do tego, by chronić podatnika – ale by uchronić organ podatkowy
przed ponoszeniem niepotrzebnych kosztów wymiaru podatku, który nie przyniesie finansom państwa
znaczących korzyści.

Decyzje i postanowienia
POSTANOWIENIA- art. 216-219
Art. 216. § 1.
W toku postępowania organ podatkowy wydaje postanowienia.
§ 2. Postanowienia dotyczą poszczególnych kwestii wynikających w toku postępowania podatkowego,
lecz nie rozstrzygają o istocie sprawy, chyba że przepisy niniejszej ustawy stanowią inaczej.
Dowód z przesłuchania świadka będzie dopuszczony w toku wydania postanowienia. Postanowienie

nie rozstrzyga o istocie sprawy i nie kończy postępowania w danej instancji. Jest prawo wniesienia
zażalenia.
Art. 217. § 1.
Postanowienie zawiera:
1) oznaczenie organu podatkowego;
2) datę jego wydania;
3) oznaczenie strony albo innych osób biorących udział w postępowaniu;
4) powołanie podstawy prawnej;
5) rozstrzygnięcie;
6) pouczenie, czy i w jakim trybie służy na nie zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego;
59
7) podpis osoby upoważnionej, z podaniem jej imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego, a
jeżeli postanowienie zostało wydane w formie dokumentu elektronicznego – kwalifikowany podpis
elektroniczny [albo podpis zaufany] <, podpis zaufany albo podpis osobisty>.
§ 2. Postanowienie zawiera uzasadnienie faktyczne i prawne, jeżeli służy na nie zażalenie lub skarga
do sądu administracyjnego oraz gdy wydane zostało na skutek zażalenia na postanowienie.
Art. 218.
Postanowienie, od którego służy zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego, doręcza się na
piśmie lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
Art. 219.
Do postanowień stosuje się odpowiednio przepisy art. 208, 210 § 2a i § 3–5 oraz art. 211–215, a do
postanowień, na które przysługuje zażalenie, oraz postanowień, o których mowa w art. 228 § 1,
stosuje się również art. 240–249 oraz art. 252, z tym że zamiast decyzji, o których mowa w art. 243 §
3, art. 245 § 1 i art. 248 § 3, wydaje się postanowienie.
DORĘCZENIA- art.207-215
Domniemanie rozstrzygnięcia sprawy w formie decyzji, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Decyzja rozstrzyga w sprawie co do jej istoty i kończy postępowanie w danej instancji.
Umarza się dochodzenie w toku postępowania w formie decyzji, jeżeli stało się to postępowanie
bezprzedmiotowe.
Jeżeli do wydania konieczne jest zajecie stanowiska przez inny organ to organ wydający decyzję
zwraca się do innego organu o zajęcie stanowiska. Stanowisko zajmuje się w formie postanowienia w
czasie 14 dni.
Decyzja musi zawierać wytyczne z art. 210. Musi być uzasadnienie faktyczne i prawne, czyli trzeba
powołać przepisy z ich ewentualnym wyjaśnieniem. Trzeba podać artykuł a nie ustawę. Uzasadnienie
faktyczne- musi być ujęcie dwóch stron, czyli argumenty i kontrargumenty za danym
rozstrzygnięciem. Trzeba pisać o obydwu aspektach, bo wtedy widać, że organ rozstrzygający sprawę
brał pod uwagę obydwie strony. Jeżeli będą argumenty tylko jednej strony to zarzut o jednostronność i
możliwość podważenia decyzji. Zawsze musi być pouczenie o odwołaniu. Plus zgodnie z art. 214 brak
pouczenia lub błędne pouczenie nie może szkodzić stronie. Jeżeli terminu na odwołanie nie było to
termin nie biegnie.
Art. 210.8- decyzja musi mieć podpis; gdy jest elektronicznie wydawana to może być opatrzona
kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem zaufanym.
Art. 210.1a- ustawodawca ułatwił życie wójtom i zgodził się na to, aby decyzje dotyczące części
podatków były wydawane w sposób automatyczny i albo zawierały podpis mechanicznie otworzony
albo samo imię i nazwisko- jest to wyjątek od reguły podpisywania decyzji.
Jeżeli decyzja wskazuje obowiązek zapłaty podatku(decyzja określająca wysokość podatku) to musi
być pouczenie o odpowiedzialności karnej za usunięcie, ukrycie itp. składników majątku, mających na
celu udaremnienie zabezpieczenia lub egzekucji obowiązku wynikającego z tej decyzji- art. 210.2a.
213.1- strona może zażądać uzupełnienia decyzji co do rozstrzygnięcia, ale ma na to 14 dni od dnia
doręczenia decyzji. Po upływie tych 14 dni strona nie może już żądać uzupełnienia. Uzupełnienie
60
dokonuje się w formie decyzji a odmowa w formie postanowienia. Organ podatkowy może z urzędu w
każdym czasie uzupełnić albo sprostować decyzję w zakresie, o którym mowa w paragrafie 1.
Organ może też w drodze postanowienia sprostować błędy rachunkowe i oczywiste omyłki. Można też
zrobić to na żądanie strony. Można to zrobić w każdym czasie.
Zażalenie, czyli środki prawne, które w zwyczajnym trybie można złożyć odnośnie decyzji i
postanowień. Zażalenie to art. 236-239. Jeżeli zostało wydane postanowienie w toku postepowania to
można złożyć zażalenie tylko, gdy ustawa tak stanowi. Jeżeli postanowienie nie jest dla nas
satysfakcjonujące to trzeba znaleźć przepis, że na postanowienia tego typu przysługuje zażalenie.
Jeżeli nie ma takiego przepisu to zażalenie nie przysługuje. Jeżeli nie ma to jest art. 237 i na te
postanowienia strona może złożyć odwołanie od decyzji.
Art. 207. § 1.
Organ podatkowy orzeka w sprawie w drodze decyzji, chyba że przepisy niniejszej ustawy stanowią
inaczej.
§ 2. Decyzja rozstrzyga sprawę co do jej istoty albo w inny sposób kończy postępowanie w danej
instancji.
Art. 208. § 1.
Gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe, w szczególności w razie
przedawnienia zobowiązania podatkowego, organ podatkowy wydaje decyzję o umorzeniu
postępowania.
§ 2. Organ podatkowy może umorzyć postępowanie, jeżeli wystąpi o to strona, na której żądanie
postępowanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz nie zagraża to interesowi
publicznemu.
Art. 209. § 1.
Jeżeli przepis prawa uzależnia wydanie decyzji od zajęcia stanowiska przez inny organ, w tym
wyrażenia opinii lub zgody albo wyrażenia stanowiska w innej formie, decyzję wydaje się po zajęciu
stanowiska przez ten organ.
§ 2. Organ podatkowy załatwiający sprawę, zwracając się do innego organu o zajęcie stanowiska,
zawiadamia o tym stronę.
§ 3. Organ, do którego zwrócono się o zajęcie stanowiska, obowiązany jest przedstawić je
niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie 14 dni od dnia doręczenia wystąpienia o zajęcie
stanowiska.
§ 4. Organ obowiązany do zajęcia stanowiska może w razie potrzeby przeprowadzić postępowanie
wyjaśniające.
§ 5. Zajęcie stanowiska przez ten organ następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie, o
ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej.
§ 6. W przypadku braku stanowiska w terminie określonym w § 3 stosuje się odpowiednio przepisy
art. 139–142.
Art. 210. § 1.
Decyzja zawiera: 1) oznaczenie organu podatkowego; 2) datę jej wydania; 3) oznaczenie strony; 4)
powołanie podstawy prawnej; 5) rozstrzygnięcie; 6) uzasadnienie faktyczne i prawne; 7) pouczenie o
trybie odwoławczym – jeżeli od decyzji służy odwołanie; 8) podpis osoby upoważnionej, z podaniem
61
jej imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego, a jeżeli decyzja została wydana w formie
dokumentu elektronicznego – kwalifikowany podpis elektroniczny [albo podpis zaufany] <, podpis
zaufany albo podpis osobisty>.
§ 1a. Decyzja w sprawie ustalenia zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości, podatku
rolnym lub podatku leśnym, w tym w formie łącznego zobowiązania pieniężnego, sporządzana z
wykorzystaniem systemu teleinformatycznego, może zamiast podpisu własnoręcznego osoby
upoważnionej do jej wydania, zawierać podpis mechanicznie odtwarzany tej osoby lub nadruk imienia
i nazwiska wraz ze stanowiskiem służbowym osoby upoważnionej do jej wydania.
§ 2. Decyzja, w stosunku do której może zostać wniesiona skarga do sądu administracyjnego, zawiera
pouczenie o możliwości wniesienia skargi.
§ 2a. Decyzja nakładająca na stronę obowiązek podlegający wykonaniu w trybie przepisów o
postępowaniu egzekucyjnym w administracji zawiera również pouczenie o odpowiedzialności karnej
za usunięcie, ukrycie, zbycie, darowanie, zniszczenie, rzeczywiste lub pozorne obciążenie albo
uszkodzenie składników majątku strony, mające na celu udaremnienie zabezpieczenia lub egzekucji
obowiązku wynikającego z tej decyzji.
§ 2b. W decyzji wydanej z zastosowaniem art. 119a lub środków ograniczających umowne korzyści
organ podatkowy wskazuje także wysokość zobowiązania podatkowego, nadpłaty, zwrotu podatku,
straty podatkowej, niepobranego lub pobranego a niewpłaconego przez płatnika podatku ustaloną albo
określoną w związku z zastosowaniem tych przepisów lub tych środków.
§ 2c. Decyzja organu podatkowego w sprawie, w której Rada wydała negatywną opinię, zawiera
ustosunkowanie się do tej opinii.
§ 3. Przepisy prawa podatkowego mogą określać także inne składniki, które powinna zawierać
decyzja.
§ 4. Uzasadnienie faktyczne decyzji zawiera w szczególności wskazanie faktów, które organ uznał za
udowodnione, dowodów, którym dał wiarę, oraz przyczyn, dla których innym dowodom odmówił
wiarygodności, uzasadnienie prawne zaś zawiera wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji z
przytoczeniem przepisów prawa.
§ 5. Można odstąpić od uzasadnienia decyzji, gdy uwzględnia ona w całości żądanie strony. Nie
dotyczy to decyzji wydanej na skutek odwołania bądź na podstawie której przyznano ulgę w zapłacie
podatku.
Art. 211. Decyzję doręcza się stronie na piśmie lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
Art. 212. Organ podatkowy, który wydał decyzję, jest nią związany od chwili jej doręczenia. Decyzje,
o których mowa w art. 67d, wiążą organ podatkowy od chwili ich wydania.
Art. 213. § 1.
Strona może, w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji, zażądać jej uzupełnienia co do
rozstrzygnięcia lub co do prawa odwołania, prawa wniesienia skargi do sądu administracyjnego albo
sprostowania zamieszczonego w decyzji pouczenia w tych kwestiach.
§ 2. Organ podatkowy może z urzędu, w każdym czasie, uzupełnić albo sprostować decyzję w
zakresie, o którym mowa w § 1.
§ 3. Uzupełnienie lub sprostowanie decyzji następuje w drodze decyzji.
§ 4. W przypadku wydania decyzji o uzupełnieniu lub sprostowaniu decyzji termin do wniesienia
odwołania lub skargi biegnie od dnia doręczenia tej decyzji.
62
§ 5. Odmowa uzupełnienia lub sprostowania decyzji następuje w drodze postanowienia, na które służy
zażalenie. Przepis § 4 stosuje się odpowiednio.
Art. 214. Nie może szkodzić stronie błędne pouczenie w decyzji co do prawa odwołania lub skargi do
sądu administracyjnego albo brak takiego pouczenia.
Art. 215. § 1. Organ podatkowy może, z urzędu lub na żądanie strony, prostować w drodze
postanowienia błędy rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki w wydanej przez ten organ decyzji. § 2.
Organ podatkowy, który wydał decyzję, na żądanie strony lub organu egzekucyjnego wyjaśnia w
drodze postanowienia wątpliwości co do treści decyzji.
§ 3. Na postanowienie w sprawie sprostowania i wyjaśnienia służy zażalenie.
ODWOŁANIA- art. 220-235

Od decyzji wydanej w pierwszej instancji stronie służy odwołanie tylko do jednej instancji. Zasadą
jest, że można złożyć odwołanie. Właściwy do rozpatrzenia jest organ wyższego stopnia.
Można też wnieść odwołanie do tego samego organu- określone w art. 221. Chodzi o decyzje wydane
przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej.
W KPA jest przepis, który stanowi, że strona może napisać w odwołaniu, że nie jest zadowolona z
wydanej decyzji. W prawie podatkowym nie można tego zastosować, ustawodawca nie jest aż tak
liberalny jak w postepowaniu administracyjnym.
Odwołanie powinno zawierać- zarzuty przeciw decyzji, musi też określać istotę i zakres żądania
będącego przedmiotem odwołania. Trzeba też wskazywać dowody uzasadniające żądanie. Są to
przesłanki obligatoryjne.
228.1.3- organ w drodze postępowania(odwoławczy organ) w formie postanowienia stwierdza
pozostawienie odwołania bez rozpatrzenia, jeżeli nie spełnia warunków wynikających z art.222, czyli
przesłanki obligatoryjne odwołania.
Jeżeli odwołanie nie ma tych trzech przesłanek to czasem organ wzywa z ciągu 7 dni do
uzupełnienia.
Odwołanie wnosi się w ciągu 14 dni od otrzymania decyzji za pośrednictwem organu, który decyzję
wydał. Organ ma też prawo do samokontroli i może wtedy wydać nową decyzję i wtedy jest też prawo
do odwołania. Jeżeli odwołanie idzie przez pierwszą instancję to ta instancja musi się do tego
ustosunkować. Organ odwoławczy może przeprowadzić postepowanie.
Art. 233- decyzje organu odwoławczego:
1. utrzymanie w mocy decyzji organu I instancji
2. uchylenie decyzji i rozstrzygnięci co do istoty sprawy
3. uchylenie decyzji, ale przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji
4. umorzenie postępowania odwoławczego.
Organ musi wskazać okoliczności, które trzeba zbadać przy ponownym rozpatrywaniu sprawy.
Zasada, że nie można dać surowszej kary niż w I instancji i prawie karnym i przeniesiono to też na
grunt prawa podatkowego. Art. 234- organ odwoławczy nie może wydać decyzji na niekorzyść
strony odwołującej się, chyba że zaskarżona decyzja rażąco narusza prawo lub interes
publiczny. Jest zasada, ale też jednocześnie wyjątek, ale przesłanki nie są określone jasno, bo są to
pojęcia nieostre.
63
Art. 220. § 1.
Od decyzji organu podatkowego wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwołanie tylko do
jednej instancji.
§ 2. Właściwy do rozpatrzenia odwołania jest organ podatkowy wyższego stopnia.
Art. 221. § 1.
W przypadku wydania decyzji w pierwszej instancji przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej,
dyrektora izby administracji skarbowej lub przez samorządowe kolegium odwoławcze odwołanie od
decyzji rozpatruje ten sam organ podatkowy, stosując odpowiednio przepisy o postępowaniu
odwoławczym.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.
Art. 221a. § 1.
W przypadku wydania w pierwszej instancji przez naczelnika urzędu celno-skarbowego decyzji, o
której mowa w art. 83 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji
Skarbowej, odwołanie od tej decyzji rozpatruje ten sam organ podatkowy, stosując odpowiednio
przepisy o postępowaniu odwoławczym.
§ 2. W przypadku wydania w pierwszej instancji przez naczelnika urzędu celno-skarbowego decyzji
innej niż decyzja, o której mowa w § 1, odwołanie od tej decyzji służy do dyrektora izby administracji
skarbowej właściwego dla kontrolowanego w dniu zakończenia postępowania podatkowego.
§ 3. Jeżeli nie można ustalić właściwego dyrektora izby administracji skarbowej zgodnie z § 2,
odwołanie służy do dyrektora izby administracji skarbowej właściwego ze względu na siedzibę
naczelnika urzędu celno-skarbowego, który wydał decyzję.
Art. 222. Odwołanie od decyzji organu podatkowego powinno zawierać zarzuty przeciw decyzji,
określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazywać dowody
uzasadniające to żądanie.
Art. 223. § 1. Odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu
podatkowego, który wydał decyzję.
§ 2. Odwołanie wnosi się w terminie 14 dni od dnia doręczenia: 1) decyzji stronie; 2) zawiadomienia,
o którym mowa w art. 103 § 1.
Art. 226. § 1.
Jeżeli organ podatkowy, który wydał decyzję, uzna, że odwołanie wniesione przez stronę zasługuje na
uwzględnienie w całości, wyda nową decyzję, którą uchyli lub zmieni zaskarżoną decyzję.
§ 2. Od nowej decyzji służy stronie odwołanie.
Art. 227. § 1.
Organ podatkowy, do którego wpłynęło odwołanie, przekazuje je wraz z aktami sprawy organowi
odwoławczemu bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania
odwołania, chyba że w tym terminie wyda decyzję na podstawie art. 226.
§ 2. Organ podatkowy, przekazując sprawę, jest obowiązany ustosunkować się do przedstawionych
zarzutów i poinformować stronę o sposobie ustosunkowania się do nich.
Art. 228. § 1.
64
Organ odwoławczy stwierdza w formie postanowienia: 1) niedopuszczalność odwołania; 2)

uchybienie terminowi do wniesienia odwołania; 3) pozostawienie odwołania bez rozpatrzenia, jeżeli
nie spełnia warunków wynikających z art. 222.
§ 2. Postanowienia w sprawach wymienionych w § 1 są ostateczne.
Art. 229. Organ odwoławczy może przeprowadzić, na żądanie strony lub z urzędu, dodatkowe
postępowanie w celu uzupełnienia dowodów i materiałów w sprawie albo zlecić przeprowadzenie tego
postępowania organowi, który wydał decyzję.
Art. 232. § 1.
Strona może cofnąć odwołanie przed wydaniem decyzji przez organ odwoławczy, z zastrzeżeniem §
2.
§ 2. Organ odwoławczy odmawia uwzględnienia cofnięcia odwołania, jeżeli zachodzi
prawdopodobieństwo pozostawienia w mocy decyzji wydanej z naruszeniem przepisów, które
uzasadnia jej uchylenie lub zmianę.
Art. 233. § 1.
Organ odwoławczy wydaje decyzję, w której:
1) utrzymuje w mocy decyzję organu pierwszej instancji albo
2) uchyla decyzję organu pierwszej instancji:
a) w całości lub w części – i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy lub uchylając tę decyzję –
umarza postępowanie w sprawie,
b) w całości i sprawę przekazuje do rozpatrzenia właściwemu organowi pierwszej instancji, jeżeli
decyzja ta została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości, albo
3) umarza postępowanie odwoławcze.
§ 2. Organ odwoławczy może uchylić w całości decyzję organu pierwszej instancji i przekazać sprawę
do ponownego rozpatrzenia przez ten organ, jeżeli rozstrzygnięcie sprawy wymaga uprzedniego
przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości lub w znacznej części. Przekazując sprawę,
organ odwoławczy wskazuje okoliczności faktyczne, które należy zbadać przy ponownym
rozpatrzeniu sprawy.
§ 3. Samorządowe kolegium odwoławcze uprawnione jest do wydania decyzji uchylającej i
rozstrzygającej sprawę co do istoty jedynie w przypadku, gdy przepisy prawa nie pozostawiają
sposobu jej rozstrzygnięcia uznaniu organu podatkowego pierwszej instancji. W pozostałych
przypadkach samorządowe kolegium odwoławcze uwzględniając odwołanie, ogranicza się do
uchylenia zaskarżonej decyzji.
Art. 234. Organ odwoławczy nie może wydać decyzji na niekorzyść strony odwołującej się, chyba że
zaskarżona decyzja rażąco narusza prawo lub interes publiczny.
Art. 234a. Organ odwoławczy zwraca akta sprawy organowi pierwszej instancji nie wcześniej niż po
upływie terminu do wniesienia skargi do sądu administracyjnego.
Art. 235. W sprawach nieuregulowanych w art. 220–234 w postępowaniu przed organami
odwoławczymi mają odpowiednie zastosowanie przepisy o postępowaniu przed organami pierwszej
instancji.
65
ZAŻALENIA- można je złożyć, gdy ustawa tak stanowi i jest na to 7 dni; czasem jest tak, że są
postanowienia, od których nie ma odwołania. Co wtedy? Składa się odwołanie od decyzji i tam się
skarży to postanowienie. Jeżeli przepisy nie mówią czegoś o zażaleniu to stosuje się przepisy odnośnie
odwołań.
Art. 236. § 1.
Na wydane w toku postępowania postanowienie służy zażalenie, gdy ustawa tak stanowi.
§ 2. Zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia:
1) postanowienia stronie;
2) zawiadomienia, o którym mowa w art. 103 § 1.
Art. 237.
Postanowienie, na które nie służy zażalenie, strona może zaskarżyć tylko w odwołaniu od decyzji.
Art. 238. (uchylony)
Art. 239.
W sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale do zażaleń mają odpowiednie zastosowanie
przepisy dotyczące odwołań.
WYKONANIE DECYZJI
Decyzja nieostateczna podlega wykonaniu tylko gdy nadany jej zostanie rygor natychmiastowej
wykonalności (art.239a-d), co może stać się gdy organ podatkowy posiada informacje, z których
wynika, że wobec strony toczy się postępowanie egzekucyjne w zakresie innych należności
pieniężnych, strona nie posiada majątku o wartości odpowiadającej wysokości zaległości, strona
dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku znacznej wartości, lub okres do upływu
terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego jest krótszy niż 3 miesiące. Inaczej mówiąc gdy
organ uprawdopodobni, że potem nie będzie można wykonać decyzji. Rygor nadaje się w drodze
postanowienia na które służy zażalenie. Decyzja ostateczna podlega wykonaniu, chyba że zostanie
wstrzymana (art.239e).
Art. 239a.
Decyzja nieostateczna, nakładająca na stronę obowiązek podlegający wykonaniu w trybie przepisów o
postępowaniu egzekucyjnym w administracji, nie podlega wykonaniu, chyba że decyzji nadano rygor
natychmiastowej wykonalności.
Art. 239b. § 1.
Decyzji nieostatecznej może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności, gdy:
1) organ podatkowy posiada informacje, z których wynika, że wobec strony toczy się postępowanie
egzekucyjne w zakresie innych należności pieniężnych lub
2) strona nie posiada majątku o wartości odpowiadającej wysokości zaległości podatkowej wraz z
odsetkami za zwłokę, na którym można ustanowić hipotekę przymusową lub zastaw skarbowy, które
korzystałyby z pierwszeństwa zaspokojenia, lub
3) strona dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku znacznej wartości, lub
4) okres do upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego jest krótszy niż 3 miesiące.
66
§ 2. Przepis § 1 stosuje się, jeżeli organ podatkowy uprawdopodobni, że zobowiązanie wynikające z

decyzji nie zostanie wykonane.
§ 3. Rygor natychmiastowej wykonalności decyzji nadawany jest przez organ podatkowy pierwszej
instancji w drodze postanowienia.
§ 4. Na postanowienie w sprawie nadania rygoru natychmiastowej wykonalności służy zażalenie.
Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje wykonania decyzji.
§ 5. Nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności nie skraca terminu płatności, wynikającego z
decyzji lub przepisu prawa.
Art. 239c. Decyzja o zabezpieczeniu ma rygor natychmiastowej wykonalności z mocy prawa, chyba
że przyjęto zabezpieczenie, o którym mowa w art. 33d § 2.
Art. 239d. § 1.
Nie nadaje się rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji ustalającej lub określającej wysokość
zobowiązania podatkowego, wysokość zwrotu podatku lub wysokość odsetek za zwłokę albo
orzekającej o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta, osoby trzeciej albo spadkobiercy,
w zakresie objętym wnioskiem, o którym mowa w art. 14m § 3.
§ 2. Nie nadaje się rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji wydanej z zastosowaniem art. 119a
lub środków ograniczających umowne korzyści, chyba że zachodzą okoliczności określone w art.
239b § 1 pkt 4.
Art. 239e. Decyzja ostateczna podlega wykonaniu, chyba że wstrzymano jej wykonanie.
Art. 239f. § 1.
Organ podatkowy pierwszej instancji wstrzymuje wykonanie decyzji ostatecznej w razie wniesienia
skargi do sądu administracyjnego do momentu uprawomocnienia się orzeczenia sądu
administracyjnego:
1) na wniosek – po przyjęciu zabezpieczenia wykonania zobowiązania wynikającego z decyzji wraz z
odsetkami za zwłokę, o którym mowa w art. 33d § 2 – do wysokości zabezpieczenia i na czas jego
trwania lub
2) z urzędu – po prawomocnym wpisie hipoteki przymusowej lub wpisie zastawu skarbowego
korzystających z pierwszeństwa zaspokojenia, które zabezpieczają wykonanie zobowiązania
wynikającego z decyzji wraz z odsetkami za zwłokę – do wysokości odpowiadającej wartości
przedmiotu hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego.
§ 2. Wniosek, o którym mowa w § 1 pkt 1, podlega załatwieniu bez zbędnej zwłoki, nie później niż w
terminie 14 dni. Niezałatwienie wniosku w tym terminie powoduje wstrzymanie wykonania decyzji do
czasu doręczenia postanowienia w sprawie przyjęcia zabezpieczenia, chyba że przyczyny
niezałatwienia wniosku w terminie zostały spowodowane przez stronę.
§ 3. W sprawach nieuregulowanych w § 1 przepisy art. 33d–33g stosuje się odpowiednio.
§ 4. W sprawie wstrzymania wykonania decyzji wydaje się postanowienie, na które służy zażalenie.
Art. 239g. Wstrzymanie wykonania decyzji nie pozbawia strony możliwości dobrowolnego
wykonania decyzji.
Art. 239h. Wstrzymanie wykonania decyzji nie ma wpływu na naliczanie odsetek za zwłokę.
67
Art. 239i. Ustanowienie hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego nie stanowi wykonania
decyzji.
Art. 239j. Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się odpowiednio do wykonania postanowień.

WZNOWIENIE POSTĘPOWANIA- jest możliwe zgodnie z przesłankami z art. 240. Plus możliwe
jest, gdy wydano już decyzję ostateczną.
Art. 240. § 1. W sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli:
1) dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się
fałszywe;
2) decyzja wydana została w wyniku przestępstwa;
3) decyzja wydana została przez pracownika lub organ podatkowy, który podlega wyłączeniu
stosownie do art. 130–132;
4) strona nie z własnej winy nie brała udziału w postępowaniu;
5) wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu
wydania decyzji nieznane organowi, który wydał decyzję;
5a) wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody, nieznane
organowi, który wydał decyzję, wskazujące na wystąpienie unikania opodatkowania w rozumieniu art.
119a § 1 lub nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o
podatku od towarów i usług, lub możliwość zastosowania środków ograniczających umowne korzyści;
6) decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu;
7) decyzja została wydana na podstawie innej decyzji lub orzeczenia sądu, które następnie zostały
uchylone, zmienione, wygaszone lub stwierdzono ich nieważność w sposób mogący mieć wpływ na
treść wydanej decyzji;
8) została wydana na podstawie przepisu, o którego niezgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej
Polskiej, ustawą lub ratyfikowaną umową międzynarodową orzekł Trybunał Konstytucyjny;
9) ratyfikowana umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania lub inna ratyfikowana umowa
międzynarodowa, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, ma wpływ na treść wydanej decyzji;
10) wynik zakończonej procedury wzajemnego porozumiewania lub procedury arbitrażowej,
prowadzonych na podstawie ratyfikowanej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innej
ratyfikowanej umowy międzynarodowej, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, ma wpływ na treść
wydanej decyzji;
11) orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ma wpływ na treść wydanej decyzji;
12) uprawnienia określone w art. 119j § 1 mają wpływ na treść decyzji.
§ 2. Jeżeli sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa jest oczywiste, a wznowienie
postępowania jest niezbędne w celu ochrony interesu publicznego, postępowanie z przyczyn
określonych w § 1 pkt 1 lub 2 może być wznowione również przed wydaniem przez sąd orzeczenia
stwierdzającego sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa.
68
§ 3. Z przyczyn określonych w § 1 pkt 1 i 2 można wznowić postępowanie także w przypadku, gdy

postępowanie przed sądem nie może być wszczęte na skutek upływu czasu lub z innych przyczyn,
określonych w przepisach prawa.
WZNOWIENIE POSTĘPOWANIA Z URZĘDU LUB NA ŻĄDANIE STRONY- organem

właściwym w sprawach wymienionych w art. 243 jest organ, który wydał decyzję w ostatniej
instancji.
Art. 241. § 1.
Wznowienie postępowania następuje z urzędu lub na żądanie strony.
§ 2. Wznowienie postępowania z przyczyny wymienionej w art. 240 § 1:
1) pkt 4 następuje tylko na żądanie strony wniesione w terminie miesiąca od dnia powzięcia
wiadomości o wydaniu decyzji;
2) pkt 8 lub 11 następuje tylko na żądanie strony wniesione w terminie miesiąca odpowiednio od dnia
wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego lub publikacji sentencji orzeczenia Trybunału
Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;
3) pkt 9 następuje tylko na żądanie strony;
4) pkt 12 następuje tylko na żądanie strony wniesione w terminie miesiąca od dnia doręczenia
postanowienia określonego w art. 119j § 2.
Art. 243. § 1. W razie dopuszczalności wznowienia postępowania organ podatkowy wydaje
postanowienie o wznowieniu postępowania.
§ 1a. (uchylony)
§ 2. Postanowienie stanowi podstawę do przeprowadzenia przez właściwy organ postępowania co do
przesłanek wznowienia oraz co do rozstrzygnięcia istoty sprawy.
§ 3. Odmowa wznowienia postępowania następuje w drodze decyzji.
Organem właściwym w sprawach wymienionych w art. 243 jest organ wydający decyzję w ostatniej
instancji. Jeżeli przyczyną wznowienia postępowania jest działanie organu wymienionego w § 1, o
wznowieniu postępowania rozstrzyga organ wyższego stopnia, który równocześnie wyznacza organ
właściwy w sprawach wymienionych w art. 243 § 2. Jednak jest wyjątek, ponieważ przepis ten nie
dotyczy przypadków, w których decyzja w ostatniej instancji została wydana przez Szefa Krajowej
Administracji Skarbowej, dyrektora izby administracji skarbowej, naczelnika urzędu celno-
skarbowego lub samorządowe kolegium odwoławcze.
Art. 244. § 1.
Organem właściwym w sprawach wymienionych w art. 243 jest organ, który wydał w sprawie decyzję
w ostatniej instancji.
§ 2. Jeżeli przyczyną wznowienia postępowania jest działanie organu wymienionego w § 1, o
wznowieniu postępowania rozstrzyga organ wyższego stopnia, który równocześnie wyznacza organ
właściwy w sprawach wymienionych w art. 243 § 2.
§ 3. Przepis § 2 nie dotyczy przypadków, w których decyzja w ostatniej instancji została wydana przez
Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, dyrektora izby administracji skarbowej, naczelnika urzędu
celno-skarbowego lub samorządowe kolegium odwoławcze.
69
§ 4. Jeżeli w wyniku wznowienia postępowania wystąpią okoliczności wskazujące na zasadność

wydania decyzji z zastosowaniem art. 119a lub środków ograniczających umowne korzyści w sytuacji
określonej w art. 245 § 1 pkt 1, Szef Krajowej Administracji Skarbowej może przejąć do dalszego
prowadzenia postępowanie określone w art. 243 § 2. Przepisy działu IIIA rozdziału 2 stosuje się
odpowiednio.
Organ działał na podstawie art. 243 § 2. Może wydać takie rodzaje decyzji:
1) uchyla w całości lub w części decyzję dotychczasową, jeżeli stwierdzi istnienie przesłanek
określonych w art. 240 § 1, i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy lub umarza postępowanie w
sprawie;
2) odmawia uchylenia decyzji dotychczasowej w całości lub w części, jeżeli nie stwierdzi istnienia
przesłanek określonych w art. 240 § 1;
3) odmawia uchylenia decyzji dotychczasowej w całości lub w części, jeżeli stwierdzi istnienie
przesłanek określonych w art. 240 § 1, lecz:
a) w wyniku uchylenia mogłaby zostać wydana wyłącznie decyzja rozstrzygająca istotę sprawy tak jak
decyzja dotychczasowa, albo
b) wydanie nowej decyzji orzekającej co do istoty sprawy nie mogłoby nastąpić z uwagi na upływ
terminów przewidzianych w art. 68, art. 70 lub art. 118.
§ 2. Odmawiając uchylenia decyzji w przypadkach wymienionych w § 1 pkt 3, organ podatkowy w
rozstrzygnięciu stwierdza istnienie przesłanek określonych w art. 240 § 1 oraz wskazuje okoliczności
uniemożliwiające uchylenie decyzji.
Art. 246. § 1.
Organ podatkowy właściwy w sprawie wznowienia postępowania wstrzyma z urzędu lub na żądanie
strony wykonanie decyzji, jeżeli okoliczności sprawy wskazują na prawdopodobieństwo uchylenia
decyzji w wyniku wznowienia postępowania.
§ 2. Na postanowienie w sprawie wstrzymania wykonania decyzji służy stronie zażalenie, chyba że
postanowienie zostało wydane przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, dyrektora izby
administracji skarbowej, naczelnika urzędu celno-skarbowego lub samorządowe kolegium
odwoławcze.
STWIERDZENIE NIEWAŻNOŚCI DECYZJI
Art. 247. § 1.
Organ podatkowy stwierdza nieważność decyzji ostatecznej, która:
1) została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości;
2) została wydana bez podstawy prawnej;
3) została wydana z rażącym naruszeniem prawa;
4) dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną;
5) została skierowana do osoby niebędącej stroną w sprawie;
70
6) była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały;

7) zawiera wadę powodującą jej nieważność na mocy wyraźnie wskazanego przepisu prawa;
8) w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą.
§ 2. Organ podatkowy odmawia stwierdzenia nieważności decyzji, jeżeli wydanie nowej decyzji
orzekającej co do istoty sprawy nie mogłoby nastąpić z uwagi na upływ terminów przewidzianych w
art. 68, art. 70 lub art. 118.
§ 3. Odmawiając stwierdzenia nieważności decyzji w przypadku wymienionym w § 2, organ
podatkowy w rozstrzygnięciu stwierdza, że decyzja zawiera wady określone w § 1, oraz wskazuje
okoliczności uniemożliwiające stwierdzenie nieważności decyzji.
Art. 248. § 1.
Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji wszczyna się z urzędu lub na żądanie
strony.
§ 2. Właściwym w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji jest:
1) organ wyższego stopnia;

1a) dyrektor izby administracji skarbowej, jeżeli decyzja została wydana przez naczelnika urzędu
celno-skarbowego;
2) Szef Krajowej Administracji Skarbowej, dyrektor izby administracji skarbowej, lub

samorządowe kolegium odwoławcze, jeżeli decyzja została wydana przez ten organ;
3) Szef Krajowej Administracji Skarbowej, jeżeli decyzja została wydana przez dyrektora izby
administracji skarbowej, z tym że w tym przypadku postępowanie może być wszczęte wyłącznie z
urzędu. § 3. Rozstrzygnięcie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji następuje w drodze decyzji.
Art. 249. § 1.
Organ podatkowy wydaje decyzję o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia
nieważności decyzji ostatecznej, jeżeli w szczególności:
1) żądanie zostało wniesione po upływie 5 lat od dnia doręczenia decyzji lub
2) sąd administracyjny oddalił skargę na tę decyzję, chyba że żądanie oparte jest na przepisie art. 247
§ 1 pkt 4.
§ 2. Okoliczności, o których mowa w § 1, uwzględnia się również w zakresie wszczęcia postępowania
z urzędu.
Art. 252. § 1.
Organ podatkowy, właściwy w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji, wstrzymuje z urzędu lub na
żądanie strony wykonanie decyzji, jeżeli zachodzi prawdopodobieństwo, że jest ona dotknięta jedną z
wad wymienionych w art. 247 § 1.
§ 2. Na postanowienie w sprawie wstrzymania wykonania decyzji służy zażalenie.
UCHYLENIE LUB ZMIANA DECYZJI OSTATECZNEJ
71
Możliwe gdy na mocy decyzji strona nie nabyła żadnych praw lub gdy strona wyraziła na zgodę (w
tym wypadku nie można wydać potem decyzji na jej niekorzyść) i przemawia za tym interes publiczny
lub ważny interes podatnika (art.253 i 253a)
Nie ma możliwości uchylenia lub zmiany decyzji ustalającej lub określającej wysokość zobowiązania
(art.253b). Chyba , że po jej doręczeniu zmieniły się okoliczności faktyczne wpływające na wysokość
zobowiązania (art.254), a skutki wystąpienia tych okoliczności zostały uregulowane w przepisach
prawa.
Art. 253. § 1. Decyzja ostateczna, na mocy której strona nie nabyła prawa, może być uchylona lub
zmieniona przez organ podatkowy, który ją wydał, jeżeli przemawia za tym interes publiczny lub
ważny interes podatnika.
§ 2. (uchylony)
§ 3. Uprawnienie, o którym mowa w § 1, nie przysługuje samorządowemu kolegium
odwoławczemu.
§ 4. W przypadkach wymienionych w § 1 właściwy organ wydaje decyzję w sprawie uchylenia lub
zmiany dotychczasowej decyzji.
Art. 253a. § 1. Decyzja ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo, może być za jej zgodą
uchylona lub zmieniona przez organ podatkowy, który ją wydał, jeżeli przepisy szczególne nie
sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji i przemawia za tym interes publiczny lub ważny
interes strony.
§ 2. Przepisy art. 253 § 3 i 4 stosuje się odpowiednio.
§ 3. Organ nie może wydać decyzji na niekorzyść strony.
Art. 253b. Przepisów art. 253 i art. 253a nie stosuje się do decyzji:
1) ustalającej albo określającej wysokość zobowiązania podatkowego;
2) o odpowiedzialności podatkowej płatników lub inkasentów;
3) o odpowiedzialności podatkowej osób trzecich;
4) określającej wysokość należnych odsetek za zwłokę;
5) o odpowiedzialności spadkobiercy;
6) określającej wysokość zwrotu podatku.
Art. 254. § 1. Decyzja ostateczna, ustalająca lub określająca wysokość zobowiązania podatkowego na
dany okres, może być zmieniona przez organ podatkowy, który ją wydał, jeżeli po jej doręczeniu
nastąpiła zmiana okoliczności faktycznych mających wpływ na ustalenie lub określenie wysokości
zobowiązania, a skutki wystąpienia tych okoliczności zostały uregulowane w przepisach prawa
podatkowego obowiązujących w dniu wydania decyzji.
§ 2. Zmiana decyzji ostatecznej może dotyczyć tylko okresu, za który ustalono lub określono
wysokość zobowiązania podatkowego.
Art. 255. § 1. Organ podatkowy pierwszej instancji uchyla decyzję, jeżeli została ona wydana z
zastrzeżeniem dopełnienia przez stronę określonych czynności, a strona nie dopełniła ich w
wyznaczonym terminie.
§ 2. Organ podatkowy uchyla decyzję w formie decyzji.
72
Art. 256. § 1. Organ podatkowy odmawia wszczęcia postępowania w sprawie uchylenia lub zmiany
decyzji ostatecznej, jeżeli żądanie zostało wniesione po upływie 5 lat od jej doręczenia.
§ 2. Termin określony w § 1 stosuje się również do wszczęcia z urzędu postępowania w sprawie
uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznej.
§ 3. Odmowa wszczęcia postępowania, o którym mowa w § 1, następuje w formie decyzji.
WYGAŚNIĘCIE DECYZJI
Art. 258. § 1. Organ podatkowy, który wydał decyzję, stwierdza jej wygaśnięcie, jeżeli:
1) stała się bezprzedmiotowa;
2) została wydana z zastrzeżeniem dopełnienia przez stronę określonego warunku, a strona nie
dopełniła tego warunku;
3) strona nie dopełniła przewidzianych w tej decyzji lub w przepisach prawa podatkowego warunków
uprawniających do skorzystania z ulg;
4) strona nie dopełniła określonych w przepisach prawa podatkowego warunków uprawniających do
skorzystania z ryczałtowych form opodatkowania.
5) (uchylony)
§ 1a. Organ podatkowy drugiej instancji, który stwierdził wygaśnięcie własnej decyzji, stwierdza
także wygaśnięcie decyzji organu pierwszej instancji.
§ 2. Organ podatkowy stwierdza wygaśnięcie decyzji w drodze decyzji.
§ 3. W przypadkach, o których mowa w § 1 pkt 3 i 4, decyzja stwierdzająca wygaśnięcie decyzji
wywołuje skutki prawne od dnia doręczenia decyzji, której wygaśnięcie się stwierdza.
Art. 259. § 1. W razie niedotrzymania terminu płatności odroczonego podatku lub zaległości
podatkowej bądź terminu płatności którejkolwiek z rat, na jakie został rozłożony podatek lub zaległość
podatkowa, następuje z mocy prawa wygaśnięcie decyzji:
1) o odroczeniu terminu płatności podatku lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę – w
całości;
2) o rozłożeniu na raty zapłaty podatku lub zaległości podatkowej – w części dotyczącej raty
niezapłaconej w terminie płatności.
§ 1a. W razie niedotrzymania terminu płatności trzech kolejnych rat, na jakie został rozłożony podatek
lub zaległość podatkowa, następuje z mocy prawa wygaśnięcie decyzji o rozłożeniu na raty w zakresie
wszystkich niezapłaconych rat.
§ 2. Przepisy § 1 i 1a stosuje się odpowiednio do odroczonych lub rozłożonych na raty należności
płatników lub inkasentów oraz odsetek od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek.
Art. 259a. Decyzja stwierdzająca nadpłatę podatku wygasa z dniem doręczenia decyzji określającej
wysokość zobowiązania podatkowego, w zakresie tego samego podatku oraz za ten sam rok
podatkowy lub inny okres rozliczeniowy, wydanej w wyniku postępowania wszczętego z urzędu.
Przykład 1
Podatnik nabył dom w drodze spadku, a nie posiadał mieszkania i złożył oświadczenie, że będzie tam
mieszkał co najmniej 5 lat. W związku z tym na mocy art.16 ustawy o podatku od spadków i darowizn
73
został zwolniony od części podatku. Jednakże 4 lata później podatnik sprzedał mieszkanie i organ
stwierdził wygaśniecie decyzji.
Przykład 2
Właściciel zakładu fryzjerskiego postanowił płacić podatek karta podatkową. W zgłoszeniu
zadeklarował, że będzie prowadził zakład w Krakowie i zatrudniał 2 osoby. Na podstawie zgłoszenia
wyliczono kartę podatkową, wkrótce jednak podczas kontroli wykryto nieścisłości w ewidencji
zatrudnienia. Organ stwierdził wygaśniecie decyzji.
Przykład 3
Podatnikowi odroczono termin płatności, a podatnik nie dotrzymał nowego terminu, co spowodowało
wygaśniecie decyzji w całości.
Przykład 4
Podatek został rozłożony na raty, przy przedostatniej racie podatnik spóźnił się z zapłatą, co
spowodowało wygaśniecie decyzji, ale tylko względem w tej raty.

Terminy egzaminów- 4 czerwca o 12:30(sala 219 Olsza, test), 18 czerwca o 14:00(sala 314, Olsza,
test), 3 września o 14:00(sala 115, ustny), 4 września o 12:00(sala 115, ustny); zapisy przez usosa;
Przedtermin to ostatni tydzień maja- zapisy na wykładach
Ustawa z 27 sierpnia 2009 r.- ustawa o finansach publicznych
Art. 3. Finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich
rozdysponowywaniem, w szczególności:
1) gromadzenie dochodów i przychodów publicznych;
74
2) wydatkowanie środków publicznych;

3) finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa;
4) zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne;
5) zarządzanie środkami publicznymi;
6) zarządzanie długiem publicznym;
7) rozliczenia z budżetem Unii Europejskiej.
Art. 4. 1. Przepisy ustawy stosuje się do:
1) jednostek sektora finansów publicznych;
2) innych podmiotów w zakresie, w jakim wykorzystują środki publiczne lub dysponują tymi
środkami.
2. Przepisy dotyczące jednostek samorządu terytorialnego stosuje się odpowiednio do związków
metropolitalnych oraz związków gmin i powiatów.
Jeżeli wykorzystujemy środki publiczne to wtedy musimy stosować ustawę i podlegamy kontroli.
Czasem lepiej finansować z własnych środków niż z publicznych, bo to mniej rygorystyczne.
Ustawodawca mówi o dochodach publicznych i przychodach publicznych a z drugiej strony zajmuje

się wydatkami i rozchodami publicznymi. Środki publiczne określone są w art. 5. Dochody mają
charakter definitywny, bo nie trzeba ich zwracać. Do budżetu samorządów wpływają też przychody,
czyli pieniądze, które trzeba zwrócić. Są to wpływy z emisji obligacji czy zaciąganie kredytu.
Przychody mają charakter jedynie przejściowy a dochody są definitywne.
Ustawa w art. 6 stanowi o tym na co przeznacza się środku publiczne. Wydatki mają charakter
definitywny. Oprócz wydatków budżetowych są też sytuacje przejściowe, czyli rozchody publiczne.
Jeżeli wyemitowało się obligacje to trzeba je spłacić i zalicza się to do rozchodów. W oparciu o art. 7
można wyliczyć, czy jest nadwyżka czy deficyt budżetowy.
Art. 7. 1. Dodatnia różnica między dochodami publicznymi a wydatkami publicznymi, ustalona dla
okresu rozliczeniowego, stanowi nadwyżkę sektora finansów publicznych, zaś ujemna różnica jest
deficytem sektora finansów publicznych.
2. Dochody publiczne i wydatki publiczne oraz nadwyżkę lub deficyt sektora finansów publicznych
ustala się po wyeliminowaniu przepływów finansowych między jednostkami tego sektora.
Jednostki sektora finansów publicznych- tutaj ustawodawca narzuca formy organizacyjnoprawne.

Nie mogą działać one w innej formie niż w tej, którą przewidział ustawodawca.
Art. 8. 1. Jednostki sektora finansów publicznych są tworzone w formach określonych w niniejszym

rozdziale.
2. Jednostki sektora finansów publicznych mogą być tworzone na podstawie niniejszej ustawy albo na
podstawie odrębnych ustaw.
75
Zasada zupełności budżetu- jest sformułowana na dwa różne sposoby. W ujęciu przedmiotowym- gdy
wszystkie środki publiczne przepływają przez budżet. Muszą być objęte budżetem państwa lub jst. W
ujęciu podmiotowym zasada wyraża postulat, by wszystkie jednostki sektora finansów publicznych
były powiązane z budżetem. Jest to ujęcie mniej rygorystyczne. W tym ujęciu wszystkie środki nie
musza przepływać przez budżet. Ważne to, aby jednostki były powiązane z budżetem finansowo.
Jakie mogą być formy jednostek sektora finansów publicznych?
- JEDNOSTKI BUDŻETOWE np. szkoła, urzędy. Nie posiadają one osobowości prawnej. Z założenia
szkoły działają w sferze niematerialnej. Mają przychody zwane dochodami to są to niewielkie
pieniądze. Mają też wydatki, bo trzeba wypłacić wypłaty, ogrzać itp. W jednostkach budżetowych z
założenia wydatki są większe od dochodach. Mowa tu o dochodach w definicji prawa finansowego a
nie podatkowego. Co może zrobić jednostka z uzyskanymi przez siebie środkami? Czy może
przeznaczyć je na pokrycie wydatków? Określa to art.11. ust.1. Wynika z tego, że nie może jednostka
dochodów przekazywać na wydatki. Wydatki są pokrywane z budżetu. Każde dochody idą do budżetu
a potem budżet płaci za wydatki. Jest to budżetowanie brutto. Z założenia nie ma takich środków
publicznych, które realizowane są z pominięciem budżetu. Każda jednostka budżetowa ma swój plan
na każdy rok. Sama przygotowuje plan, ale musi być później zatwierdzony. Wydatki są niezależne od
dochodów. Można zwiększyć wydatki motywując to zwiększonymi potrzebami, ale musi być
akceptacja dysponenta budżetowego. Trzeba wykazać większe wydatki.
Art. 11. 1. Jednostkami budżetowymi są jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych

nieposiadające osobowości prawnej, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a
pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu
jednostki samorządu terytorialnego.
2. Jednostka budżetowa działa na podstawie statutu określającego w szczególności jej nazwę, siedzibę
i przedmiot działalności.
3. Podstawą gospodarki finansowej jednostki budżetowej jest plan dochodów i wydatków, zwany dalej
„planem finansowym jednostki budżetowej”.
Kto tworzy jednostki budżetowe?
Art. 12. 1. Jednostki budżetowe, z zastrzeżeniem odrębnych ustaw, tworzą, łączą i likwidują:
1) ministrowie, kierownicy urzędów centralnych, wojewodowie oraz inne organy działające na
podstawie odrębnych ustaw – państwowe jednostki budżetowe;
2) organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego – gminne, powiatowe lub wojewódzkie
jednostki budżetowe.
Z tego powodu mamy jednostki budżetowe państwowe i samorządowe. Jednostkę może też stworzyć
premier, ale wtedy też jest państwowa.
Art. 13. 1. Prezes Rady Ministrów może utworzyć jednostkę budżetową realizującą zadania na rzecz
administracji rządowej.
76
Art. 11. 1. Jednostkami budżetowymi są jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych

nieposiadające osobowości prawnej, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a
pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu
jednostki samorządu terytorialnego.
Państwowa rozlicza się z budżetem państwa a samorządowa rozlicza się z budżetem jst. Budżetowanie
brutto polega na tym, że jednostka dochody przekazuje do budżetu i sama nie może ich przeznaczyć
na wydatki.
- SAMORZĄDOWE ZAKŁADY BUDŻETOWE to kolejna forma organizacyjnoprawna; oznacza to,
że nie ma państwowych zakładów budżetowych; w art. 14 ustawodawca wskazał, że w tej formie
można wykonywać zadania własne jst. W wielu zakładach budżetowych jest tak, że dochody nie
wystarczają na pokrycie wydatków.
Art. 14. Zadania własne jednostki samorządu terytorialnego w zakresie:

1) gospodarki mieszkaniowej i gospodarowania lokalami użytkowymi,
2) dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,
3) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych,
utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów
komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz,
4) lokalnego transportu zbiorowego,
5) targowisk i hal targowych,
6) zieleni gminnej i zadrzewień,
7) kultury fizycznej i sportu, w tym utrzymywania terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych,
7a) pomocy społecznej, reintegracji zawodowej i społecznej oraz rehabilitacji zawodowej i społecznej
osób niepełnosprawnych,
8) utrzymywania różnych gatunków egzotycznych i krajowych zwierząt, w tym w szczególności
prowadzenia hodowli zwierząt zagrożonych wyginięciem, w celu ich ochrony poza miejscem
naturalnego występowania,
9) cmentarzy – mogą być wykonywane przez samorządowe zakłady budżetowe.
77
Nowo tworzonemu samorządowemu zakładowi budżetowemu może być przyznana jednorazowa

dotacja z budżetu jednostki samorządu terytorialnego na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe.
Samorządowy zakład budżetowy może otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego:
1) dotacje przedmiotowe;
2) dotacje celowe na zadania bieżące finansowane z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1
pkt 2 i 3;
3) dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji.
Art. 15. 1. Samorządowy zakład budżetowy odpłatnie wykonuje zadania, pokrywając koszty swojej
działalności z przychodów własnych.
Podstawowa różnica w odniesieniu do jednostek budżetowych to to, że pokrywa wydatki z dochodów

z pominięciem budżetu. Zakład ma plan finansowy tak samo. Na koniec roku nadwyżka dochodów
powinna być wpłacona do budżetu. Chyba, że będzie zgoda jednostki tworzącej, aby tą nadwyżkę
przenieść na następny rok budżetowy. Nie zawsze może być zwracana. Jeżeli połowa wydatków nie
może być pokryta z dochodów to wtedy jest się jednostką budżetową. Jest to budżetowanie netto.
Art. 15. 7. Samorządowy zakład budżetowy wpłaca do budżetu jednostki samorządu terytorialnego
nadwyżkę środków obrotowych, ustaloną na koniec okresu sprawozdawczego, chyba że organ
stanowiący jednostki samorządu terytorialnego postanowi inaczej.
Art.15. 6. Dotacje dla samorządowego zakładu budżetowego, z wyłączeniem dotacji, o których mowa
w ust. 3 pkt 2 i 3, nie mogą przekroczyć 50% kosztów jego działalności.
Budżetowanie netto- polega na tym, że dana jednostka ma prawo pokrywać wydatki z dochodów a z
budżetem rozlicza się z określonych tytułów. Nie jest ta jednostka powiązana całością swoich
dochodów i wydatków.
Powiązanie z budżetem oparte jest na dotacjach (dotacja na wyposażeniem w pierwsze środki trwałe;
dotacja rzeczowa, dotacja celowa na sfinansowanie inwestycji lub na zadania współfinansowane ze
środków UE, dotacja podmiotowa dla konkretne zakładu, w sytuacji, gdy przychody nie są w stanie
78
pokryć wydatków) i na tym, że nadwyżki przychodów nad wydatkami są na końcu roku obrotowego
wpłacane są do budżetu (jeśli organ stanowiący nie postanowi inaczej) jest to tzw. budżetowanie netto.
Nie wszystkie środku publiczna objęte są budżetem. W ujęciu przedmiotowym zasada zupełności
budżetu jest przestrzegana w Polsce, bo wszystkie jednostki sektora finansów publicznych są
powiązane z budżetem. Zasada zupełności budżetowej przedmiotowo oznacza, że budżet powinien
obejmować wszystkie dochody i wydatki jednostek sektora finansów publicznych, zaś podmiotowo że
wszystkie jednostki sektora finansów publicznych powinny być powiązane z budżetem (węższy
zakres)
Prawo finansowe- wykład 16 kwietnia 2019

WYDZIELONY RACHUNEK BANKOWY
Państwowe jednostki budżetowe5, dla których organem prowadzącym są organy administracji
państwowej, prowadzące działalność oświatową (czyli głównie szkoły) gromadzą na wydzielonym
rachunku6 dochody:
1) ze spadków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej na rzecz jednostki budżetowej;

2) z odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie będące w zarządzie bądź użytkowaniu
jednostki budżetowej;
3) z działalności wykraczającej poza zakres działalności podstawowej, określonej w statucie,
polegającej między innymi na świadczeniu usług, w tym szkoleniowych i informacyjnych;
4) z opłat egzaminacyjnych, za wydawanie świadectw i certyfikatów, jak również za sprawdzanie
kwalifikacji;
5) z tytułu odpłatności za wyżywienie i zakwaterowanie uczniów i młodzieży w bursach i internatach,
ponoszonych przez rodziców lub opiekunów;
6) z dopłat bezpośrednich i innych płatności stosowanych w ramach Wspólnej Polityki Rolnej Unii
Europejskiej, otrzymanych na podstawie odrębnych przepisów.
***Kto podejmuje decyzję o utworzeniu rachunku? Decyzje o utworzeniu rachunku, o którym mowa
w ust. 1, podejmują kierownicy państwowych jednostek budżetowych, po uzyskaniu zgody organu
prowadzącego szkołę. Ważne jest to, że mowa tu o jednostkach państwowych a nie samorządowych.
5
Podstawową zasadą funkcjonowania każdej jednostki budżetowej jest więc brak związku między jej
dochodami i wydatkami, co więcej, jednostka budżetowa, nawet jeśli osiągnie jakieś dochody (co nie jest
jednak jej podstawowym celem), nie może ich przeznaczyć na ponoszone wydatki, ale musi odprowadzić je do
odpowiedniego budżetu (państwa lub JST). Jest to tzw. metoda finansowania brutto. W myśl przepisów uofp od
tej zasady istnieje wyjątek. Stanowią go jednostki budżetowe realizujące zadania oświatowe, w których na
mocy ustawy o systemie oświaty organ stanowiący JST może podjąć decyzję o utworzeniu wydzielonego
rachunku dochodów własnych.
6
Wydzielony rachunek dochodów własnych tworzyć mogą szkoły jako jednostki budżetowe prowadzące
działalność określoną w ustawie o systemie oświaty. Jednostki budżetowe to forma organizacyjno-prawna, w
której działają szkoły. Jej podstawową cechą jest to, że nieodpłatnie realizuje ona zadania publiczne,
pokrywając swoje wydatki ze środków otrzymanych z budżetu państwa lub budżetu JST, a ewentualne dochody
odprowadza bezpośrednio na rachunek budżetu państwa lub budżetu JST.
79
W przypadku jednostek samorządowych decyzję o utworzeniu wydzielonego rachunku podejmuje

organ stanowiący danej jednostki budżetowej, czyli rada gminy, powiatu, sejmik województwa.
Jeżeli chodzi o szkołę to w stosunku do niej mamy budżetowanie brutto. Wydzielony rachunek to
wyjątek od tej zasady i jest to wtedy budżetowanie netto. Na wydzielonym rachunku można
zatrzymywać środki w jednostce z pominięciem budżetu, aby były przekazywane na cele tej jednostki.
Czy pieniądze znajdujące się na wydzielonym rachunku można przeznaczyć na wszystko? Nie.
Stanowi o tym art. 11a ust.3.
3. Dochody jednostek budżetowych, o których mowa w ust. 1, są przeznaczone na:

1) sfinansowanie wydatków bieżących i majątkowych;
2) cele wskazane przez darczyńcę;
3) remont lub odtworzenie mienia w przypadku uzyskania dochodów z tytułu wymienionego w ust. 1
pkt 2.
4. Dochody, o których mowa w ust. 1, wraz z odsetkami nie mogą być przeznaczone na finansowanie
wynagrodzeń osobowych.
W związku z tym jeżeli na rachunku są pieniądze z darowizny lub zapisu to muszą być one
przeznaczone na cel wskazany przez darczyńcę. Gdy są pieniądze z odszkodowania to muszą iść na
remont lub odtworzenie tego, co zostało zniszczone. Pieniędzy tych nie trzeba wpłacać do budżetu.
Co z pieniędzmi, gdy kończy się rok budżetowy?
Jeżeli skończy się rok budżetowy a na rachunku wydzielonym( w państwowej jednostce budżetowej)
są środki to wtedy te środki niewydane w danym roku przejdą na następny okres budżetowy- kolejny
rok/lata.
Art. 223. 1. Samorządowe jednostki budżetowe prowadzące działalność określoną w ustawie z dnia 14
grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe gromadzą na wydzielonym rachunku dochody określone w
uchwale przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, pochodzące w szczególności:
1) ze spadków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej na rzecz jednostki budżetowej;
2) z odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie będące w zarządzie albo użytkowaniu
jednostki budżetowej;
3) z działalności polegającej na świadczeniu usług w ramach kształcenia zawodowego – w przypadku
jednostek budżetowych prowadzących kształcenie zawodowe.
2. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego określi w szczególności:
1) jednostki budżetowe, które gromadzą dochody;
2) źródła, z których dochody są gromadzone na rachunku;
3) przeznaczenie dochodów, z tym że dochody wraz z odsetkami nie mogą być przeznaczone na
finansowanie wynagrodzeń osobowych;
4) sposób i tryb sporządzania planu finansowego dochodów i wydatków nimi finansowanych,
dokonywania zmian w tym planie oraz ich zatwierdzania.
3. W przypadku samorządowych jednostek budżetowych, o których mowa w ust. 1, prowadzących
kształcenie zawodowe, dochody gromadzone ze spadków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej
80
przekazywanych na cele kształcenia zawodowego oraz z tytułu działalności, o której mowa w ust. 1
pkt 3, są przeznaczane na cele kształcenia zawodowego realizowanego przez te jednostki.
4. Wydatki z rachunku, o którym mowa w ust. 1, mogą być dokonywane do wysokości kwot
zgromadzonych dochodów, w ramach planu finansowego.
5. Środki finansowe pozostające na rachunku, o którym mowa w ust. 1, na dzień 31 grudnia roku
budżetowego, podlegają odprowadzeniu na rachunek budżetu jednostki samorządu terytorialnego w
terminie do dnia 5 stycznia następnego roku. W tym przypadku środki nie przechodzą na kolejny rok
budżetowy, ponieważ muszą być wpłacone na rachunek budżetu danej jednostki samorządu
terytorialnego.

Dwa dodatkowe wykłady w maju (9 maja w czwartek o 15 w Sali 316 Olsza; 23 maja czwartek o 15 w
Sali 316 Olsza)
Egzaminy przedterminowe od 23 maja, 28, 29 i 30 maja.
FORMY ORGANIZACYJNO-PRAWNE JEDNOSTEK FINANSÓW PUBLICZNYCH.
-instytucje gospodarki obrotowej

-agencje wykonawcze
-jednostki budżetowe- samorządowe i państwowe (brutto, rachunki wydzielone na zasadzie wyjątku są
budżetowane netto)
-zakłady budżetowe- państwowe(netto)
AGENCJE WYKONAWCZE
-Są to jednostki wyłącznie państwowe, tworzy się je w oparciu o odrębną ustawę (art.18).
-Działają w oparciu o roczny plan finansowy (art.21)
-Wskazuje się ministra sprawującego nadzór
-Planowane wydatki nie mogą przekraczać planowanych dochodów. Na deficyt musi wyrazić zgodę
minister sprawujący nadzór po konsultacji z ministrem finansów. Nadwyżka dochodów nad wydatki
na końcu roku obrotowego wędruje do budżetu państwa, chyba że Rada Ministrów wyrazi zgodę na
przeznaczenie jej na inne cele (art. 22)
-Agencje wykonawcze mogą otrzymywać dotacje z budżetu państwa.
Art. 18.
Agencja wykonawcza jest państwową osobą prawną tworzoną na podstawie odrębnej ustawy w celu
realizacji zadań państwa.
81
Nie ma samorządowych agencji wykonawczych- są tylko państwowe. Przykłady to: Agencja

Nieruchomości Rolnych, Agencja Mienia Wojskowego, Rezerw Materiałowych, Rozwoju
Przedsiębiorczości, Rynku Rolnego, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.
Art. 19. 1. Zasady działania agencji wykonawczej określa ustawa, o której mowa w art. 18, oraz statut.
Art. 20. Agencja wykonawcza prowadzi gospodarkę finansową na zasadach określonych w niniejszej
ustawie i w ustawie, o której mowa w art. 18.
Art. 21. 1. Podstawą gospodarki finansowej agencji wykonawczej jest roczny plan finansowy,
obejmujący:
1) przychody z prowadzonej działalności;

2) dotacje z budżetu państwa;
3) zestawienie kosztów:
a) funkcjonowania agencji wykonawczej,

b) realizacji zadań ustawowych, z wyszczególnieniem kosztów realizacji tych zadań przez
inne podmioty – z wyszczególnieniem wynagrodzeń i składek od nich naliczanych, płatności
odsetkowych wynikających z zaciągniętych zobowiązań oraz zakupu towarów i usług;
4) wynik finansowy;
5) środki na wydatki majątkowe;
6) środki przyznane innym podmiotom;
7) stan należności i zobowiązań na początek i koniec roku;
8) stan środków pieniężnych na początek i koniec roku.
2. Projekt rocznego planu finansowego agencji wykonawczej ustala jej właściwy organ w
porozumieniu z ministrem sprawującym nadzór nad agencją wykonawczą. Po zatwierdzeniu przez
ministra sprawującego nadzór projekt jest przekazywany Ministrowi Finansów, w trybie i terminach
określonych w przepisach dotyczących prac nad projektem ustawy budżetowej.
3. W ramach projektu planu finansowego sporządza się plan dochodów i wydatków agencji
wykonawczej ujmowanych w terminie ich zapłaty.
4. W planie dochodów i wydatków agencji wykonawczej planowane wydatki nie powinny być wyższe
od planowanych dochodów. Planowane wydatki mogą przekraczać planowane dochody za zgodą
ministra sprawującego nadzór nad agencją wykonawczą, wydaną w porozumieniu z Ministrem
Finansów.
5. W planie finansowym agencji wykonawczej mogą być dokonywane zmiany przychodów i kosztów
po uzyskaniu zgody ministra sprawującego nadzór nad agencją, wydanej po uzyskaniu opinii
sejmowej komisji właściwej do spraw budżetu, z zastrzeżeniem ust. 6. O dokonanych zmianach należy
niezwłocznie powiadomić Ministra Finansów.
6. Zmiany planu finansowego agencji wykonawczej nie mogą powodować zwiększenia zobowiązań
agencji ani pogorszenia planowanego wyniku finansowego agencji, chyba że odrębne ustawy stanowią
inaczej.
7. Agencja wykonawcza może otrzymywać dotacje z budżetu państwa, w zakresie określonym w
odrębnych ustawach.
82
8. Agencja wykonawcza może zaciągać zobowiązania na okres realizacji danego zadania

przekraczający rok budżetowy, jeżeli wydatki niezbędne na obsługę zobowiązania znajdują się w
rocznym planie finansowym.
9. Ograniczenie, o którym mowa w ust. 6, nie dotyczy zwiększenia planu finansowego agencji
wykonawczej z tytułu uzyskania pożyczki z budżetu państwa na finansowanie Wspólnej Polityki
Rolnej.
10. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, sposób prowadzenia gospodarki
finansowej agencji wykonawczych, mając na względzie potrzebę zapewnienia jednolitości zasad
finansowania agencji wykonawczych oraz przestrzegania zasad jawności i przejrzystości.
Art. 22. 1. Agencja wykonawcza jest obowiązana corocznie wpłacać do budżetu państwa, na rachunek
bieżący dochodów państwowej jednostki budżetowej obsługującej ministra sprawującego nadzór nad
tą agencją, nadwyżkę środków finansowych ustaloną na koniec roku, pozostającą po uregulowaniu
zobowiązań podatkowych, z zastrzeżeniem ust. 3.
2. Nadwyżkę, o której mowa w ust. 1, agencja wykonawcza przekazuje niezwłocznie po uregulowaniu
zobowiązań wymagalnych z okresu sprawozdawczego, nie później jednak niż do dnia 30 czerwca roku
następującego po roku, w którym nadwyżka powstała.
3. W szczególnie uzasadnionych przypadkach wynikających z konieczności zapewnienia sprawnego i
pełnego wykonywania zadań agencji wykonawczej Rada Ministrów może, na wniosek ministra
sprawującego nadzór nad agencją wykonawczą, wyrazić zgodę, w formie uchwały, na niewpłacenie
nadwyżki, o której mowa w ust. 1.
4. Minister sprawujący nadzór nad agencją wykonawczą w porozumieniu z Ministrem Finansów
określi, w drodze rozporządzenia, sposób ustalania nadwyżki, uwzględniając potrzebę zapewnienia
ciągłości finansowania zadań agencji, dokonywania inwestycji niezbędnych do wykonywania zadań
państwa oraz mając na względzie źródła finansowania zadań realizowanych przez agencję.
Wydatki nie mogą być większe. Dotacja z budżetu państwa, bo są tylko państwowe, ma prawo ona
pokrywać swoje wydatki z dochodów, czyli jest to budżetowanie netto, czyli są związane z budżetem.
Podobnie jak w zakładach budżetowych jest obowiązek wpłacenia nadwyżki do budżetu; tylko w
zakładzie była zgoda organu stanowiącego a tutaj RM.
Inna forma organizacyjna prawna to INSTYTUCJE GOSPODARKI OBROTOWEJ; od art. 23,

budżetowanie netto, art.24.4- dotacja na pierwsze wyposażenie; są tylko państwowe instytucje, zawsze
rozliczenie jest z budżetem państwa, czyli netto
-Instytucje gospodarki budżetowej może tworzyć minister i Szef Kancelarii Prezesa RM za zgodą
Rady Ministrów wyrażoną na wniosek (art.23)
-Pokrywa swoje wydatki z uzyskiwanych dochodów i może otrzymać dotacje na pierwsze środki
materiałowe, oraz inne jeśli odrębne ustawy tak stanowią. Działa w oparciu o roczny plan finansowy.
83
W żadnym przypadku nie może być deficytowa (art.24) – budżetowanie netto. Instytucja budżetowa
sama dysponuje swoim mieniem i może posiadać na własność, gdyż ma osobowość prawną.
Art. 23. 1. Instytucja gospodarki budżetowej jest jednostką sektora finansów publicznych tworzoną w
celu realizacji zadań publicznych, która:
1) odpłatnie wykonuje wyodrębnione zadania;
2) pokrywa koszty swojej działalności oraz zobowiązania z uzyskiwanych przychodów.
2. Instytucja gospodarki budżetowej może być tworzona przez:
1) ministra lub Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, za zgodą Rady Ministrów,
udzieloną na jego wniosek;
2) organ lub kierownika jednostki, o których mowa w art. 139 ust. 2, jako organu
wykonującego funkcje organu założycielskiego.
3. Organ lub kierownik jednostki, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, o utworzeniu instytucji gospodarki
budżetowej informuje Prezesa Rady Ministrów.
4. We wniosku, o którym mowa w ust. 2 pkt 1, minister lub Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
określą:
1) organ administracji rządowej wykonujący funkcje organu założycielskiego;
2) przedmiot działalności podstawowej;
3) źródła przychodów;
4) przeznaczenie zysku.
5. Instytucja gospodarki budżetowej uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do Krajowego
Rejestru Sądowego.
Art. 24. 1. Instytucja gospodarki budżetowej może otrzymywać dotacje z budżetu państwa na
realizację zadań publicznych, jeżeli odrębne ustawy tak stanowią. 1a. Instytucja gospodarki
budżetowej może uzyskiwać przychody z odsetek od wolnych środków przekazanych w depozyt, o
którym mowa w art. 48 ust. 2.
2. Podstawą gospodarki finansowej instytucji gospodarki budżetowej jest roczny plan finansowy,
obejmujący:
1) przychody z prowadzonej działalności;
2) dotacje z budżetu państwa;
3) zestawienie kosztów:
a) funkcjonowania instytucji gospodarki budżetowej,
b) realizacji wyodrębnionych zadań – z wyszczególnieniem wynagrodzeń i składek od nich
naliczanych, płatności odsetkowych wynikających z zaciągniętych zobowiązań oraz zakupu towarów i
usług;
4) środki na wydatki majątkowe;
5) wynik finansowy;
84
6) stan należności i zobowiązań na początek i koniec roku;

7) stan środków pieniężnych na początek i koniec roku.
3. Koszty instytucji gospodarki budżetowej mogą być ponoszone tylko w ramach uzyskanych
przychodów, z uwzględnieniem możliwości wykorzystania środków pieniężnych z poprzednich
okresów, pozostających w dyspozycji instytucji gospodarki budżetowej.
4. Nowo tworzonej instytucji gospodarki budżetowej może być przyznana jednorazowa dotacja na
pierwsze wyposażenie w środki obrotowe.
5. W planie finansowym instytucji gospodarki budżetowej mogą być dokonywane zmiany
przychodów i kosztów w trakcie roku budżetowego po uzyskaniu zgody organu wykonującego
funkcje organu założycielskiego, z tym że nie mogą one spowodować zwiększenia dotacji z budżetu
państwa i pogorszenia planowanego wyniku finansowego. O dokonanych zmianach należy
niezwłocznie powiadomić Ministra Finansów.
6. Za zgodą organu wykonującego funkcje organu założycielskiego, wydaną w porozumieniu z
Ministrem Finansów, w trakcie roku budżetowego mogą być dokonywane zmiany planu finansowego
polegające na zwiększeniu kosztów ponad planowane przychody, jednak nie więcej niż o środki
pieniężne z poprzednich okresów, pozostające w dyspozycji instytucji gospodarki budżetowej.
Art. 25. 1. Likwidując instytucję gospodarki budżetowej, organ wykonujący funkcje organu
założycielskiego określa, w porozumieniu z Ministrem Finansów, przeznaczenie mienia tej instytucji.
2. Należności i zobowiązania likwidowanej instytucji gospodarki budżetowej przejmuje organ
wykonujący funkcje organu założycielskiego.
3. Należności i zobowiązania instytucji gospodarki budżetowej likwidowanej w celu przekształcenia w
inną formę organizacyjno-prawną przejmuje utworzona jednostka.
4. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do łączenia instytucji gospodarki budżetowej.
Art. 28. 1. Instytucja gospodarki budżetowej samodzielnie gospodaruje mieniem, kierując się zasadą
efektywności jego wykorzystania.
2. Na mienie instytucji gospodarki budżetowej mogą składać się:
1) przeniesione na własność nieruchomości;
2) mienie stanowiące wyposażenie przekazane przez organ wykonujący funkcje organu
założycielskiego w formie użyczenia;
3) mienie nabyte z własnych środków.
3. Instytucja gospodarki budżetowej w celu zaciągnięcia zobowiązania przewyższającego 30%
rocznych przychodów jest obowiązana uzyskać zgodę organu wykonującego funkcje organu
założycielskiego.
4. Instytucja gospodarki budżetowej może zbywać środki trwałe. Zbycie (najem, dzierżawa,
użyczenie) aktywów może nastąpić wyłącznie na zasadach określonych przez organ wykonujący
funkcje organu założycielskiego, z uwzględnieniem przepisów o gospodarce nieruchomościami.
5. Wartość majątku instytucji gospodarki budżetowej odzwierciedla fundusz instytucji gospodarki
budżetowej.
6. Fundusz instytucji gospodarki budżetowej zwiększa się lub zmniejsza o kwotę zmian wartości
majątku będących skutkiem:
85
1) aktualizacji wyceny środków trwałych na podstawie odrębnych przepisów;

2) (uchylony)
3) łączenia i podziału instytucji gospodarki budżetowej na podstawie bilansów zamknięcia
dzielonych lub łączonych jednostek.
7. (uchylony)
8. Instytucja gospodarki budżetowej tworzy fundusz zapasowy z zysku netto z przeznaczeniem na:
1) finansowanie inwestycji;
2) pokrycie straty netto.
USTAWA BUDŻETOWA
Art. 109.
1. Ustawa budżetowa jest podstawą gospodarki finansowej państwa w danym roku budżetowym.
2. Ustawa budżetowa składa się z:
1) budżetu państwa; NIE JEST TO BUDŻET PAŃSTWOWY
2) załączników;
3) postanowień, których obowiązek zamieszczenia w ustawie budżetowej wynika z niniejszej
ustawy lub z odrębnych ustaw.
3. Ustawa budżetowa jest uchwalana na okres roku budżetowego.
4. Rokiem budżetowym jest rok kalendarzowy.
5. Ustawa budżetowa nie może zawierać przepisów zmieniających inne ustawy.
Art. 110. Budżet państwa określa m.in. łączną kwotę prognozowanych podatkowych i
niepodatkowych dochodów budżetu państwa, łączną kwotę planowanych wydatków budżetu państwa,
kwotę planowanego deficytu budżetu państwa wraz ze źródłami jego pokrycia, łączną kwotę
prognozowanych dochodów budżetu środków europejskich, łączną kwotę planowanych wydatków
budżetu środków europejskich, wynik budżetu środków europejskich, łączną kwotę planowanych
przychodów budżetu państwa, łączną kwotę planowanych rozchodów budżetu państwa, planowane
saldo przychodów i rozchodów budżetu państwa, limit zobowiązań z tytułu zaciąganych kredytów i
pożyczek oraz emitowanych papierów wartościowych.
Art. 112.
1. Wydatki budżetu państwa są przeznaczone w szczególności na:
1) funkcjonowanie organów władzy publicznej, w tym organów administracji rządowej, organów
kontroli i ochrony prawa oraz sądów i trybunałów;
2) zadania wykonywane przez administrację rządową;
3) subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego;
3a) subwencje dla podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki;
4) dotacje dla jednostek samorządu terytorialnego;
86
5) wpłaty do budżetu Unii Europejskiej, zwane dalej „środkami własnymi Unii Europejskiej”;
6) subwencje dla partii politycznych;
7) dotacje na zadania określone odrębnymi ustawami;
8) obsługę długu publicznego;
9) wkład krajowy na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich lub
środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 3, 5 i 6. 2. Z budżetu państwa są finansowane zadania
określone w odrębnych ustawach i umowach międzynarodowych.
Art. 103. Wieloletni Plan Finansowy Państwa jest sporządzany na dany rok budżetowy i trzy kolejne
lata.
Art. 104. 1. Wieloletni Plan Finansowy Państwa:
1) zawiera Program Konwergencji
2) określa cele wraz z miernikami stopnia ich realizacji, w układzie obejmującym główne
funkcje państwa.
W Programie Konwergencji są też dodatkowo określone: główne cele polityki społecznej i
gospodarcze, planowane działania i ich wpływ na poziom dochodów i wydatków sektora instytucji
rządowych i samorządowych, wstępną prognozę podstawowych wielkości makroekonomicznych wraz
z założeniami stanowiącymi podstawę jej opracowania.
Art. 105. 1. Wieloletni Plan Finansowy Państwa stanowi podstawę przygotowywania projektu ustawy
budżetowej na kolejny rok budżetowy.
Art. 106.
1. Minister Finansów przedstawia Radzie Ministrów projekt Wieloletniego Planu Finansowego
Państwa.
2. Rada Ministrów uchwala Wieloletni Plan Finansowy Państwa, w terminie do dnia 30 kwietnia, i
ogłasza go w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” oraz w Biuletynie
Informacji Publicznej.
Art. 108. Ministrowie, w terminie do dnia 15 kwietnia, przedkładają Ministrowi Finansów informację
o realizacji Wieloletniego Planu Finansowego Państwa w zakresie określonym w art. 104 ust. 1 pkt 2.
Art. 113.
1. Różnica między dochodami a wydatkami budżetu państwa stanowi odpowiednio nadwyżkę budżetu
państwa albo deficyt budżetu państwa, z zastrzeżeniem art. 118 ust. 2.
2. Deficyt budżetu państwa oraz inne pożyczkowe potrzeby budżetu państwa mogą być sfinansowane
przychodami pochodzącymi z:
1) sprzedaży skarbowych papierów wartościowych na rynku krajowym i zagranicznym;
2) kredytów zaciąganych w bankach krajowych i zagranicznych;
3) pożyczek;
87
4) prywatyzacji majątku Skarbu Państwa;

5) kwot pochodzących ze spłat udzielonych kredytów i pożyczek;
6) nadwyżki budżetu państwa z lat ubiegłych;
7) nadwyżki budżetu środków europejskich, z zastrzeżeniem art. 118 ust. 4; 8) innych operacji
finansowych.
Budżet środków europejskich- nie ma systemie polskiego budżetu, bo jest częścią budżetu państwa; z
formalnego punktu widzenia nie jest to budżet odrębny.
Budżet wojewody- nie jest to odrębny budżet, bo jest to część budżetu państwa; każdy wojewoda ma
swoją cześć w budżecie państwa.
Art. 117.
1. Budżet środków europejskich jest rocznym planem dochodów i podlegających refundacji wydatków
przeznaczonych na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich, z
wyłączeniem środków przeznaczonych na realizację projektów pomocy technicznej oraz środków, o
których mowa w art. 4 ust. 2 rozporządzenia nr 1306/2013.
2. W budżecie środków europejskich ujmuje się:
1) dochody z tytułu realizacji programów finansowanych z udziałem środków europejskich;
2) wydatki na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich w
części podlegającej refundacji.
Art. 118.
1. Różnica pomiędzy dochodami a wydatkami budżetu środków europejskich stanowi odpowiednio
nadwyżkę budżetu środków europejskich albo deficyt budżetu środków europejskich.
2. Deficyt budżetu środków europejskich albo nadwyżka środków europejskich nie są wliczane do,
odpowiednio, deficytu albo nadwyżki budżetu państwa.
3. Deficyt budżetu środków europejskich jest finansowany w ramach potrzeb pożyczkowych budżetu
państwa.
4. Nadwyżka budżetu środków europejskich jest źródłem spłaty zobowiązań budżetu państwa
zaciągniętych na pokrycie deficytu budżetu środków europejskich.
Art. 119.
1. Dochody budżetu środków europejskich ujmuje się w ustawie budżetowej według:
1) części klasyfikacji budżetowej;
2) programów finansowanych z udziałem środków europejskich.
2. Wydatki budżetu środków europejskich ujmuje się w ustawie budżetowej w podziale na:
1) części i działy klasyfikacji wydatków;
2) programy finansowane z udziałem środków europejskich w ramach części i działów
klasyfikacji wydatków.
88
Art. 115.
1. Z budżetu państwa, w zakresie ustalonym w ustawie budżetowej, mogą być udzielane:
1) pożyczki i kredyty wynikające z umów międzynarodowych;
2) pożyczki wynikające z ustaw innych niż ustawa budżetowa.
2. Pożyczki i kredyty udzielane z budżetu państwa są oprocentowane, o ile odrębne ustawy nie
stanowią inaczej. Wysokość oprocentowania określa umowa.
Art. 124.
1. Wydatki budżetu państwa dzielą się na następujące grupy wydatków:
1) dotacje i subwencje;
2) świadczenia na rzecz osób fizycznych;
3) wydatki bieżące jednostek budżetowych;
4) wydatki majątkowe;
5) wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa;
6) wydatki na realizację programów finansowanych z udziałem środków, o których mowa w
art. 5 ust. 1 pkt 2, w tym wydatki budżetu środków europejskich;
7) środki własne Unii Europejskiej.
2. Świadczenia na rzecz osób fizycznych obejmują wydatki budżetu państwa kierowane, na podstawie
odrębnych przepisów, bezpośrednio lub pośrednio do osób fizycznych, a niebędące wynagrodzeniem
za świadczoną pracę.
3. Wydatki bieżące jednostek budżetowych obejmują:
1) wynagrodzenia i uposażenia osób zatrudnionych w państwowych jednostkach budżetowych
oraz składki naliczane od tych wynagrodzeń i uposażeń;
2) zakupy towarów i usług;
3) koszty utrzymania oraz inne wydatki związane z funkcjonowaniem jednostek budżetowych
i realizacją ich statutowych zadań;
4) koszty zadań zleconych do realizacji jednostkom zaliczanym i niezaliczanym do sektora
finansów publicznych, z wyłączeniem organizacji pozarządowych.
4. Wydatki majątkowe obejmują:
1) wydatki na zakup i objęcie akcji oraz wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego;
2) wydatki inwestycyjne państwowych jednostek budżetowych oraz dotacje celowe na
finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji realizowanych przez inne jednostki.
89
5. Wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa obejmują w szczególności wydatki budżetu państwa z
tytułu oprocentowania i dyskonta od skarbowych papierów wartościowych, oprocentowania
zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz wypłat związanych z udzielonymi przez Skarb Państwa
poręczeniami i gwarancjami, a także koszty związane z emisją skarbowych papierów wartościowych
Art. 125. 1. Środki własne Unii Europejskiej ujmuje się w ustawie budżetowej w wysokości ustalonej
w toku procedury budżetowej Unii Europejskiej.
DOTACJE- podlegające szczególnym zasadom rozliczania środki z budżetu państwa, budżetu

jednostek samorządu terytorialnego oraz z państwowych funduszy celowych przeznaczone na
podstawie niniejszej ustawy, odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych, na finansowanie lub
dofinansowanie realizacji zadań publicznych.
Prawo finansowe 07.05.2019

23 maja w czwartek o 13:00, 16:30
28 maja we wtorek o 18:00
29 maja w środę o 15:00
30 maja w czwartek o 12:00
Olsza, 115 (wykaz zagadnień)
13-14 ŚRODA DYŻUR I EGZAMIN ZA TYDZIEŃ (pytanie z prawa podatkowego, prawa
budżetowego, pytanie z konkretnego podatku z ćwiczeń)
Zasada szczegółowości budżetu

Zasada szczegółowości budżetu odnosi się do jego układu, konstrukcji. Zasada ta postuluje
sporządzanie budżetu nie w jednej łącznej kwocie, lecz w sposób rozbudowany, z podziałem na
zadania i źródła dochodów państwa oraz rodzaje i formy dochodów i wydatków.
Charakter postulatywny- wyraża się w sposób, że coś powinno być tak a tak.
Budżet powinien mieć optymalną szczegółowość, czyli wypośrodkowaną szczegółowość.
Rezerwy budżetowe jako wyjątek od zasady szczegółowości

Jako kredyty budżetowe określa się wszystko, co jest po stronie wydatków w budżecie. Zaś rezerwy
budżetowe to kwoty wydatków, co do których na etapie uchwalania nie określono szczegółowo
przeznaczenia.
Rezerwa ogólna – jest to rezerwa, z której można sfinansować każde zadanie budżetowe.
Rezerwa celowa – jest to rezerwa, z której można sfinansować jedynie zadania z określonej grupy
zadań budżetowych.
Klasyfikacja budżetowa- zhierarchizowany układ podziału.
Art. 39 ustawy o finansach publicznych: Dochody publiczne, wydatki publiczne i przychody
kwalifikuje się:
90
Budżet JST- Działy i rozdziały i paragrafy

Budżet państwa- Części, działy, rozdziały i paragrafy
Działy i rozdziały określają rodzaj działalności
Paragrafy określają rodzaj dochodu, przychodu lub wydatku
Działy działy
Rozdziały rozdziały
Paragrafy paragrafy
Art. 114.5
91
Części części
działy działy
rozdziały rozdziały
paragrafy paragrafy
Części jako podziałka klasyfikacji budżetowej- tylko w budżecie państwa.
Art. 114. 1. Budżet państwa składa się z części odpowiadających organom władzy publicznej, kontroli
państwowej, sądom, trybunałom i innym organom wymienionym w art. 139 ust. 2, administracji
rządowej, przy czym dla poszczególnych działów administracji rządowej oraz dla urzędów
nadzorowanych przez Prezesa Rady Ministrów ustala się odpowiednio odrębne części budżetu.
W tym budżecie Prezydent, Premier i każdy ma swoją działkę. Tak samo ministerstwa mają swoje
części w budżecie. Swoją część ma np. Ministerstwo Zdrowia. Każdy wojewoda też ma swoją część w
budżecie państwa. Dominuje kryterium podmiotowe klasyfikacji.
2. W odrębnych częściach budżetu państwa ujmuje się:

1) subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego;
2) rezerwę ogólną;
3) rezerwy celowe;
4) obsługę długu Skarbu Państwa;
5) środki własne Unii Europejskiej;
6) przychody i rozchody związane z finansowaniem potrzeb pożyczkowych budżetu państwa;
7) dochody, o których mowa w art. 111 pkt 16.
W tym ustępie jest kryterium przedmiotowe a nie podmiotowe.
Jaki jest stopień szczegółowości budżetu na etapie uchwalania?

Na etapie uchwalania nie ma pełnej szczegółowości, czyli może nie mieć paragrafów.
Art. 116. 1. Podatkowe i niepodatkowe dochody BUDŻETU PAŃSTWA ujmuje się w załączniku do
ustawy budżetowej według:
1) źródeł dochodów;
2) części i działów klasyfikacji budżetowej. MOŻE NIE BYĆ ROZDZIAŁÓW I PARAGRAFÓW
92
2. Wydatki budżetu państwa ujmuje się w załączniku do ustawy budżetowej w podziale na części,
działy i rozdziały klasyfikacji budżetowej wydatków oraz grupy wydatków, z wyodrębnieniem
wydatków przeznaczonych na: MOŻE NIE BYĆ PARAGRAFÓW
1) realizację projektów pomocy technicznej programów finansowanych z udziałem środków
europejskich i środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 5;
2) współfinansowanie realizacji programów finansowanych z udziałem środków europejskich i wpłat
do wspólnych budżetów pomocy technicznej programów finansowanych z udziałem środków, o
których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 5;
3) realizację programów, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 5 lit. c i d.
Art. 235. 1. W planie dochodów budżetu jednostki samorządu terytorialnego wyszczególnia się, w
układzie działów klasyfikacji budżetowej, planowane kwoty dochodów bieżących i dochodów
majątkowych według ich źródeł, w tym w szczególności z tytułu dotacji i środków na finansowanie
wydatków na realizację zadań finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt
2 i 3.
Art. 236. 1. W planie wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego wyszczególnia się, w
układzie działów i rozdziałów klasyfikacji budżetowej, planowane kwoty wydatków bieżących i
wydatków majątkowych. 2
Budżet państwa- dochody do działów musi być. Wydatki do rozdziałów.

Budżet JST- wydatki do rozdziałów a dochody do działów.
***Jeżeli budżet będzie uchwalony z niepełną szczegółowością to trzeba przed jego wykonywaniem
doprowadzić do pełnej szczegółowości. Do wykonania jest zawsze pełna szczegółowość. Kto
doprowadza z niepełnej do pełnej szczegółowości? Był to układ wykonawczy budżetu. Dziś nazwy tej
się nie nazywa. Są przepisy, którymi można się posłużyć jeżeli chodzi o budżet państwa.
PAŃSTWO
Art. 146. 1. Dysponenci części budżetowych, w terminie 10 dni roboczych od dnia ogłoszenia ustawy
budżetowej, przekazują jednostkom podległym informacje o kwotach dochodów i wydatków, w tym
wynagrodzeń.
2. Jednostki, o których mowa w ust. 1, sporządzają plany finansowe celem zapewnienia ich zgodności
z ustawą budżetową.
JST
Art. 249. 1. W terminie 21 dni od dnia podjęcia uchwały budżetowej zarząd jednostki samorządu
terytorialnego:
1) przekazuje podległym jednostkom informacje o ostatecznych kwotach dochodów i wydatków tych
jednostek oraz wysokości dotacji i wpłat do budżetu.
PROBLEMATYKA REZERW BUDŻETOWYCH- są to kwoty zapisane w budżecie po stronie

wydatków, co do których na etapie uchwalania budżetu nie określono szczegółowo przeznaczenia.
Istnienie w budżecie jest wyjątkiem od szczegółowości budżetu. Ustawodawca przewiduje dwa
93
rodzaje rezerw. Jedne to rezerwy ogólne. Drugie to celowe. Te pierwsze mogą być przeznaczone na
sfinansowanie jakiegokolwiek zadania. Pryz celowych rezerw można to przekazać na określoną grupę
zadań.
15 z podatków pośrednich 26 MON

10 z podatków bezpośrednich 3 MSZ
5 z opłat 1 rezerwa
Art. 154. 7. Rezerwy celowe mogą być przeznaczone, z zastrzeżeniem ust. 9, wyłącznie na cel, na jaki
zostały utworzone oraz wykorzystane zgodnie z klasyfikacją wydatków.
9. Minister Finansów może, po uzyskaniu pozytywnej opinii sejmowej komisji właściwej do spraw
budżetu, dokonać zmiany przeznaczenia rezerwy celowej.
Jak wygląda tworzenie rezerw? Jak wygląda kwestia rozdysponowywania rezerw?
Art. 140. 1. W budżecie państwa tworzy się rezerwę ogólną nie wyższą niż 0,2% wydatków budżetu.
*jest obowiązek jej utworzenia, jest to obligatoryjne.

Jak obejść obligatoryjność? Uchwalając rezerwę w wysokości 1 zł, bo ustawodawca podał górną
granicę a nie dolną granicę. W sensie formalnym spełnia się wymów. Nie spełnia się wymogu
ekonomicznego.
Art. 140. 4. W częściach budżetu państwa, których dysponentami są poszczególni wojewodowie,

może być tworzona rezerwa w wysokości do 1% planowanych wydatków, z wyłączeniem dotacji dla
jednostek samorządu terytorialnego.
REZERWY CELOWE W BUDŻECIE PAŃSTWA
W budżecie państwa mogą być tworzone rezerwy celowe:
1) na wydatki, których szczegółowy podział na pozycje klasyfikacji budżetowej nie jest

możliwy do dokonania w okresie opracowywania projektu ustawy budżetowej;
94
2) na wydatki, których realizacja jest uwarunkowana zaciągnięciem kredytu w

międzynarodowej instytucji finansowej lub pozyskaniem środków z innych źródeł; TEGO NIE MA
PRZY JST
3) na wydatki związane z realizacją programów współfinansowanych z udziałem środków, o
4) gdy odrębne ustawy tak stanowią.
3. Suma rezerw celowych, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 4, nie może przekroczyć 5% wydatków
budżetu.
Powyżej znowu są górne granice, lecz odnosi się to tylko do punktu 2 i 3, czyli np. do tych, których
realizacja jest uzależniona od kredytu międzynarodowej instytucji finansowej.
Prawo finansowe- 9 maja 2019

Rezerwy to wyjątek od zasady szczegółowości
JST- tworzenie rezerw
Art. 222. 1. W budżecie jednostki samorządu terytorialnego tworzy się rezerwę ogólną, w
wysokości nie niższej niż 0,1% i nie wyższej niż 1% wydatków budżetu.
2. W budżecie jednostki samorządu terytorialnego mogą być tworzone rezerwy celowe:
1) na wydatki, których szczegółowy podział na pozycje klasyfikacji budżetowej nie może być
dokonany w okresie opracowywania budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
2) na wydatki związane z realizacją programów finansowanych z udziałem środków, o
3) gdy odrębne ustawy tak stanowią.
3. Suma rezerw celowych, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 3, nie może przekroczyć 5% wydatków
budżetu jednostki samorządu terytorialnego.
Rezerwy celowe można tworzyć, ale nie trzeba, ponieważ jest to fakultatywne.
W budżecie państwa i JST suma rezerw nie może przekraczać 5%.
Kto ma prawo dysponować rezerwami ogólnymi i celowymi?

BUDŻET PAŃSTWA- rezerwa ogólna art. 155
Art. 155. 1. Rezerwą ogólną dysponuje Rada Ministrów.

2. Rada Ministrów może upoważnić, w drodze rozporządzenia, Prezesa Rady Ministrów i Ministra
Finansów do dysponowania rezerwą ogólną do wysokości określonych kwot, uwzględniając
zróżnicowanie tych kwot.
95
Rezerwy celowe- art. 154
Art. 154. 1. Podziału rezerw celowych dokonuje, z zastrzeżeniem ust. 3–6, Minister Finansów w
porozumieniu z właściwymi ministrami lub innymi dysponentami części budżetowych, nie później niż
do dnia 15 października, z wyjątkiem rezerw, o których mowa w art. 140 ust. 2 pkt 2 i 3, oraz rezerw
przeznaczonych na finansowanie zobowiązań Skarbu Państwa i rezerw przeznaczonych na
przeciwdziałanie klęskom żywiołowym i usuwanie ich skutków.
4. Podziału rezerwy celowej na zwiększenie wynagrodzeń wynikających ze zmian organizacyjnych i
nowych zadań w państwowych jednostkach budżetowych dokonuje Rada Ministrów, uwzględniając
wskaźniki zatrudnienia osób niepełnosprawnych w tych jednostkach.
JST
Art.222- regulacja dotycząca rezerwy ogólnej i celowych rezerw. Zarówno jedną jak i drugą
dysponuje zarząd. Wójt/burmistrz/prezydent/zarząd powiatu/zarząd województwa.
Ary. 222. 4. Zarząd jednostki samorządu terytorialnego dokonuje podziału rezerw, o których mowa w
ust. 1 i 2.
Budżet powinien mieć optymalną szczegółowość.

ZASADA RÓWNOWAGI BUDŻETOWEJ
D=W
D>W
D<W
Dwa ujęcia równowagi budżetowej:
a) węższe- D=W
b) szersze- W budżetu mają pełne pokrycie w jego dochodach, czyli dwie sytuacje
- D=W
- D>W, czyli
Dochody są większe lub równe wydatkom.
Kiedy zakończy się rok budżetowy i jest sprawozdanie z jego wykonania to też jest sprawdzane czy
budżet w momencie zamknięcia był zrównoważony. W każdej fazie tworzenia i wykonywania
budżetu należy przestrzegać tej zasady.
Art. 110. Budżet państwa określa:
2) kwotę planowanego deficytu budżetu państwa wraz ze źródłami jego pokrycia.
Deficyt i nadwyżka
Art. 113. 1. Różnica między dochodami a wydatkami budżetu państwa stanowi odpowiednio
nadwyżkę budżetu państwa albo deficyt budżetu państwa.
96
Art. 217. 1. Różnica między dochodami a wydatkami budżetu jednostki samorządu terytorialnego
stanowi odpowiednio nadwyżkę budżetu jednostki samorządu terytorialnego albo deficyt budżetu
jednostki samorządu terytorialnego
Ustawodawca może uchwalić budżet z deficytem- w budżecie państwa.

Konstytucja-
Art. 220. 1. Zwiększenie wydatków lub ograniczenie dochodów planowanych przez Radę Ministrów
nie może powodować ustalenia przez Sejm większego deficytu budżetowego niż przewidziany w
projekcie ustawy budżetowej.
2. Ustawa budżetowa nie może przewidywać pokrywania deficytu budżetowego przez zaciąganie
zobowiązania w centralnym banku państwa.
JST- jeżeli ma być nadwyżka to trzeba wskazać na co się ją przeznacza. Gdy jest deficyt to trzeba
wskazać źródła pokrycia deficytu.
Art. 212. 1. Uchwała budżetowa określa:

3) kwotę planowanego deficytu albo planowanej nadwyżki budżetu jednostki samorządu
terytorialnego wraz ze źródłami pokrycia deficytu albo przeznaczenia nadwyżki budżetu jednostki
samorządu terytorialnego.
Źródła pokrywania deficytu w budżecie państwa- nie jest to wyliczenie zamknięte.
Art. 113. 2. Deficyt budżetu państwa oraz inne pożyczkowe potrzeby budżetu państwa mogą być
sfinansowane przychodami pochodzącymi z:
1) sprzedaży skarbowych papierów wartościowych na rynku krajowym i zagranicznym;
2) kredytów zaciąganych w bankach krajowych i zagranicznych; NIE WOLNO W NBP, ALE
W KOMERCYJNYCH JUŻ MOŻNA
3) pożyczek;
4) prywatyzacji majątku Skarbu Państwa;
5) kwot pochodzących ze spłat udzielonych kredytów i pożyczek;
6) nadwyżki budżetu państwa z lat ubiegłych;
7) nadwyżki budżetu środków europejskich, z zastrzeżeniem art. 118 ust. 4; (4. Nadwyżka
budżetu środków europejskich jest źródłem spłaty zobowiązań budżetu państwa zaciągniętych na
pokrycie deficytu budżetu środków europejskich.)
8) innych operacji finansowych.
Art. 217. 2. Deficyt budżetu jednostki samorządu terytorialnego może być sfinansowany przychodami
pochodzącymi z:
1) sprzedaży papierów wartościowych wyemitowanych przez jednostkę samorządu
terytorialnego;
97
2) kredytów;
3) pożyczek;
4) prywatyzacji majątku jednostki samorządu terytorialnego;
5) nadwyżki budżetu jednostki samorządu terytorialnego z lat ubiegłych, pomniejszonej o
środki określone w pkt 8;
6) wolnych środków jako nadwyżki środków pieniężnych na rachunku bieżącym budżetu
jednostki samorządu terytorialnego, wynikających z rozliczeń wyemitowanych papierów
wartościowych, kredytów i pożyczek z lat ubiegłych;
7) spłaty udzielonych pożyczek w latach ubiegłych;
8) niewykorzystanych środków pieniężnych na rachunku bieżącym budżetu, wynikających z
rozliczenia dochodów i wydatków nimi finansowanych związanych ze szczególnymi zasadami
wykonywania budżetu określonymi w odrębnych ustawach oraz wynikających z rozliczenia
środków określonych w art. 5 ust. 1 pkt 2 i dotacji na realizację programu, projektu lub
zadania finansowanego z udziałem tych środków.
Można pobierać kredyty i pożyczki z banków zagranicznych. W tym przypadku są możliwe nadwyżki
z poprzednich lat.
Prawo finansowe- wykład 14 maja 2019

Budżet ma być zrównoważony na każdej fazie: uchwalanie, przygotowywanie, wykonywanie,
sprawozdanie.
Dochody budżetu JST- przydzielone na stałe źródła dochodów, ale w stopniu niewystarczającym.
Oprócz środków własnych są też środki z budżetu państwa.
Konstytucja- art. 167. 2. Dochodami jednostek samorządu terytorialnego są ich dochody własne oraz
subwencje ogólne i dotacje celowe z budżetu państwa.
Dochody dzielą się na trzy części:

1. dochody własne (w tym udziały w rozumieniu ustawodawcy)
2. dotacje celowe z budżetu państwa
3. subwencje ogólne z budżetu państwa
Konstytucja nie przewiduje innych rodzajów obligatoryjnych dochodów, ponieważ Konstytucja tego
nie przewiduje. Odbiciem tego przepisu jest przepis ustawy o dochodach JST.
Art. 3.1. Dochodami jednostek samorządu terytorialnego są:

1) dochody własne;
2) subwencja ogólna;
3) dotacje celowe z budżetu państwa.
3. Dochodami jednostek samorządu terytorialnego mogą być:

1) środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi;
98
2) środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej;

3) inne środki określone w odrębnych przepisach.
W tym przypadku ustawodawca określił dochody fakultatywne. Środki pochodzące ze źródeł

zagranicznych to np. środki norweskie. Norwegia ma fundusz i przeznacza go w szczególności na
ochronę środowiska.
DOCHODY WŁASNE- dochody wypracowane samodzielnie przez JST.
*udziały- udział w podatkach; mowa o PIT i CIT; ale problem, bo to duże kwoty a
Konstytucja nie dopuszcza tego rodzaju dochodu; jest rozwiązanie, bo:
2. W rozumieniu ustawy dochodami własnymi jednostek samorządu terytorialnego są również udziały

we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz z podatku dochodowego od osób
prawnych.
Gdy udziały są zaliczane jako dochody to okazuje się, ze JST są samodzielne finansowo. Są to środki
przekazywane z budżetu państwa, więc trudno mówić, że JST same wygospodarowywały te środki.
Dziś udziały z tego względu definiuje się jako wpływy ze źródeł przydzielonych JST bezterminowo,
czyli na stałe. Przy takiej definicji udziały są dochodem własnym, bo nie są przydzielone na określony
rok.
Są takie dochody, które przysługują tylko gminom lub gminom i powiatom, ale są też takie, które
przysługują każdemu szczeblowi.
DOCHODY WŁASNE GMIN-
Art. 4. 1. Źródłami dochodów własnych gminy są:

1) wpływy z podatków:
a) od nieruchomości,
b) rolnego,
c) leśnego,
d) od środków transportowych,
e) dochodowego od osób fizycznych, opłacanego w formie karty podatkowej,
f) (uchylona)
g) od spadków i darowizn,
h) od czynności cywilnoprawnych;
Art. 5. 1. Źródłami dochodów własnych powiatu są:
99
1) wpływy z opłat stanowiących dochody powiatu, uiszczanych na podstawie odrębnych przepisów;

2) dochody uzyskiwane przez powiatowe jednostki budżetowe oraz wpłaty od powiatowych zakładów
budżetowych;
3) dochody z majątku powiatu;
4) spadki, zapisy i darowizny na rzecz powiatu;
5) dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych w odrębnych przepisach;
6) 5,0% dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu
administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, o ile odrębne przepisy nie stanowią
inaczej;
7) odsetki od pożyczek udzielanych przez powiat, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
8) odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody powiatu;
9) odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych powiatu, o ile odrębne
przepisy nie stanowią inaczej;
10) dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego;
11) inne dochody należne powiatowi na podstawie odrębnych przepisów.
Art. 6. 1. Źródłami dochodów własnych województwa są:

1) dochody uzyskiwane przez wojewódzkie jednostki budżetowe oraz wpłaty od wojewódzkich
zakładów budżetowych;
2) dochody z majątku województwa;
3) spadki, zapisy i darowizny na rzecz województwa;
4) dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych w odrębnych przepisach;
5) 5,0% dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu
administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, o ile odrębne przepisy nie stanowią
inaczej;
6) odsetki od pożyczek udzielanych przez województwo, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
7) odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody województwa;
8) odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych województwa, o ile
odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
9) dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego;
10) inne dochody należne województwu na podstawie odrębnych przepisów
Instytucja dodatkowego zobowiązania podatkowego-

Każda JST może mieć swój majątek, który może przynosić dochody.
100
101
102

Finanse Publiczne I Prawo Finansowe Wykład

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Finanse Publiczne I Prawo Finansowe Wykład

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

FINANSE PUBLICZNE I PRAWO FINANSOWE- WYKŁAD

Finanse publiczne i prawo finansowe- wykład 1; 09.10.18

PODATEK I JEGO KONSTRUKCJA

Podatek jest powszechnym, obowiązkowe, nieodpłatnym, przymusowym, pieniężnym oraz

 podmiot podatkowy (podatnik – określany tylko w ustawie)

Art. 1. 1. Ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn

1) dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;

2) darowizny, polecenia darczyńcy;

4) nieodpłatnego zniesienia współwłasności;

6) nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności

Art. 3. Podatkowi nie podlega: (jest to wyłączenie) np.

1) nabycie własności gruntów, stanowiących gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku

Sposoby powstania zobowiązania podatkowego – art. 21 § 1 Ord. Pod.

Osobliwość pojęcia „przedmiot opodatkowania” - definicji ustawowej brak. Ustawodawca określa

Podstawa opodatkowania to podstawa obliczenia podatku. Jest to ilościowo lub wartościowo

Finanse publiczne i prawo finansowe- wykład 3; 23.10.18

CHARAKTERYSTYKA STAWEK PODATKU

 Kwotowe(przy podstawie wyrażonej ilościowo, w jednostkach

 Zróżnicowane(podmiotowo lub przedmiotowo, w ramach tego samego podatku ustawodawca

Sposoby opodatkowania(przy stawce podatku wyrażonej procentowo):

Finanse publiczne i prawo finansowe- wykład 4; 30.10.18

SPOSOBY OPODATKOWANIA-PROGRESJA, REGRESJA,

- progresja odcinkowa/całościowa(podstawa obliczenia jest dzielona na odcinki i każdy odcinek jest

ORDYNACJA PODATKOWA- ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r.

Finanse publiczne i prawo finansowe- wykład 5; 06.11.18

OBOWIĄZEK PODATKOWY I ZOBOWIĄZANIE PODATKOWE

Podatki dzielimy na państwowe i samorządowe. Te pierwsze zasilają budżet państwa, a drugie w

ORGANY PODATKOWE DRUGIEJ INSTANCJI(grafy powyżej)

§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

OBOWIĄZEK PODATKOWY A ZOBOWIĄZANIE

Obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność

Zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do

Najpierw powstaje obowiązek podatkowy, a dopiero potem powstaje zobowiązanie. Ewentualnie

Finanse publiczne i prawo finansowe- wykład 6; 13.11.18

W JAKI SPOSÓB POWSTAJE ZOBOWIĄZANIE PODATKOWE?

Zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem:

1) zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania;

2) doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.

Doręczenie decyzji organu podatkowego- z dniem doręczenia powstaje zobowiązanie;

Inny sposób powstania zobowiązania-zaistnienie zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże

1) nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego,

§ 4a. Zobowiązanie podatkowe z tytułu opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych

Finanse publiczne i prawo finansowe- wykład 7; 20.11.18

WYKONYWANIE ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH

Zapłata podatków- gotówkowa zapłata podatku i bezgotówkowa zapłata podatku(szczególnie przez

Kazus: X zalegał z wieloma podatkami i otrzymał kolejną decyzję na 16 złotych. W przypływie

W związku z powyższym można spłacać zobowiązania podatkowe za członków rodziny i to bez

***Czym się różni podatek od opłaty?

a)podatek jest świadczeniem nieodpłatnym

b)opłata jest świadczeniem odpłatnym

c)istnieje szereg opłat, które są ukrytymi podatkami

-opłaty lokalne—> gminy mogą je wprowadzić lub nie (brak ekwiwalentności)

***Czym się różni podatek od cła?

a)cło spełnia wszystkie cechy podatku

-25 % dla budżetu państwa

-75 % dla budżetu UE

***Czym się różni podatek od dopłaty? *dopłat obecnie w Polsce nie ma

b)w praktyce dopłaty są nazywane opłatami—> konstrukcja teoretyczna

Elementy systemu podatkowego- podatki dochodowe(właściwie dochodowo-przychodowe), podatki majątkowe(opodatkowanie majątku, w

Interpretacje przepisów prawa podatkowego. Czym są owe interpretacje?

Kto jest zobowiązany z tytułu podatku?

5. Następcy prawni (spadkobiercy)

Finanse publiczne i prawo finansowe- wykład 8,9; 27.11.18- 04.12.18