BÀI TẬP DỰ BÁO

Bài 1: Xí nghiệp điện cơ “Ba Đình” tiến hành thống kê số lượng bàn ủi đã bán ra trong
những tháng qua như sau:
Số lượng bán Số lượng bán thực
Tháng Tháng Số lượng bán thực tế Tháng
thực tế tế

1 1100 5 1350 9 1200

2 1300 6 1420 10 1450
3 1250 7 1510 11 1340
4 1400 8 1390 12 1420

a- Tính bình quân di động 3 tháng và 5 tháng.

 Bình quân di động 3 tháng

F4 = (1250 + 1300 + 1100) / 3 = 1216.7

F5 = (1400 + 1250 + 1300) / 3 = 1316.7
F6 = (1350 + 1400 + 1250) / 3 = 1333.3
F7 = (1420 + 1350 + 1400) / 3 = 1390.0
F8 = (1510 + 1420 + 1350) / 3 = 1426.7
F9 = (1390 + 1510 + 1420) / 3 = 1440.0
F10 = (1200 + 1390 + 1510) / 3 = 1366.7
F11 = (1450 + 1200 + 1390) / 3 = 1346.7
F12 = (1340 + 1450 + 1200) / 3 = 1330.0
F13 = (1420 + 1340 + 1450) / 3 = 1403.0

 Bình quân di động 5 tháng

F6 = (1350 + 1400 + 1250 + 1300 + 1100) / 5 = 1280.0

F7 = (1420 + 1350 + 1400 + 1250 + 1300) / 5 = 1344.0
F8 = (1510 + 1420 + 1350 + 1400 + 1250) / 5 = 1386.0
F9 = (1390 + 1510 + 1420 + 1350 + 1400) / 5 = 1414.0
F10 = (1200 + 1390 + 1510 + 1420 + 1350) / 5 = 1374.0
F11 = (1450 + 1200 + 1390 + 1510 + 1420) / 5 = 1394.0
F12 = (1340 + 1450 + 1200 + 1390 + 1510) / 5 = 1378.0
F13 = (1420 + 1340 + 1450 + 1200 + 1390) / 5 = 1360.0
b- Lựa chọn cách dự báo ít sai số nhất để dự báo: Số lượng bàn ủi điện có thể bán được
trong tháng thứ 13.
 Bình quân di động 3 tháng

MAD = ( |1100 – 1100| + |1300 – 1300| + |1250 – 1250| + |1217 – 1400| + |

1317 – 1350| + |1333 – 1420| + |1390 – 1510| + |1427 – 1390| + |1440 – 1200| + |
1367 – 1450| + |1347 – 1340| + |1330 – 1420| ) / 12 = 73.333

 Bình quân di động 5 tháng

MAD = ( |1100 – 1100| + |1300 – 1300| + |1250 – 1250| + |1400 – 1400| + |

1350 – 1350| + |1280 – 1420| + |1344 – 1510| + |1386 – 1390| + |1414 – 1200| + |
1374 – 1450| + |1394 – 1340| + |1378 – 1420| ) / 12 = 58

 Theo như 2 cách tính trên thì cách tính bình quân di động 5 tháng ít sai số hơn

 Vì vậy, số lượng bàn ủi điện có thể bán được trong tháng thứ 13 dự báo là 1360
bàn ủi

Bài 2: Doanh nghiệp “Trung Anh” thống kê số lượng máy tính đã bán trong 6 năm qua như
sau:
Năm thứ 1 2 3 4 5 6
Số máy tính đã bán 3650 4820 5710 4920 3350 3500

Hãy dự báo số lượng máy tính sẽ bán ra trong năm tiếp theo bằng phương pháp:

a- Bình quân di động 3 năm một có trọng số (1, 2, 3).

F4 = (5710*3 + 4820*2 + 3650*1) / 6 = 5070.0

F5 = (4920*3 + 5710*2 + 4820*1) / 6 = 5166.7
F6 = (3350*3 + 4920*2 + 5710*1) / 6 = 4266.7
F7 = (3500*3 + 3350*2 + 4920*1) / 6 = 3686.7

b- San bằng số mũ. Biết rằng dự báo cho năm thứ 6 là 4.500 và lấy α = 0,3

F1 = 3650 + 0.3(0 – 0 ) = 3650

F2 = 3650 + 0.3(3650 - 3650) = 3650
F3 = 3650 + 0.3(4820 - 3650) = 4001
F4 = 4001 + 0.3(5710 - 4001) = 4513.7
F5 = 4513.7 + 0.3(4920 - 4513.7) = 4635.59
F6 = 4635.59 + 0.3(3350 - 4635.59) = 4249.913

 Dự báo cho năm thứ 6 là 4500 và α =0.3 , ta có:

F7 = 4500 + 0.3(3500 - 4500) = 4200

Bài 3: Cửa hàng “Tiến Thành” chuyên cung cấp bàn ghế văn phòng đã tiến hành thống kê
số lượng bán ra trong những tháng qua như sau:

Tháng Số lượng bán ra (bộ bàn ghế) Tháng Số lượng bán ra (bộ bàn ghế)

1 150 9 330
■
2 270 10 210
3 435 11 225
4 225 12 405
5 450 13 450
6 180 14 345
7 240 15 225
8 120 16 ?
Yêu cầu:
a- Sử dụng phương pháp san bằng số mũ với α= 0,2; α= 0,3 và α = 0,4 để dự báo cho tháng
thứ 16. Giả sử dự báo cho tháng 1 là 225.

Dự báo, α =0.2 Dự báo, α =0.3 Dự báo, α=0.4

F1 = 225 F1 = 225 F1 = 225

F2 = 225 + 0.2(150 – 225) = F2 = 225 + 0.3(150-225) =

F2 =225+0.4(150-225) = 195
210 202.5

F3 = 210 + 0.2(270 – 210) = F3 = 202.5 + 0.3(270 - 202.5)

F3 =195 + 0.4(270-195)=225
222 = 222.75

F4 = 222 + 0.2( 435 – 222) F4 =222.75 + 0.3(435–222.75)

F4 =225 + 0.4(435-195)=309
= 264.6 = 286.43

F5 = 256.68 F5 = 268 F5 = 275.4

F6 = 295.34 F6 = 322.6 F6 = 345.24

F7 = 272.27 F7 = 279.82 F7 = 279.14

F8 = 265.82 F8 = 267.87 F8 = 263.48

F9 = 236.66 F9 = 223.51 F9 = 206.09

F10 = 255.33 F10 = 255.46 F10 = 255.65

F11 = 246.27 F11 = 241.82 F11 = 237.39

F12 = 242.02 F12 = 236.77 F12 = 232.43

F13 = 274.62 F13 = 287.24 F13 = 301.46

F14 = 309.7 F14 = 336.07 F14 = 360.88

F15 = 316.76 F15 = 338.75 F15 = 354.53

F16 = 316.76 + 0.2(225 - F16 = 338.75 + 0.3 (225 - F16 = 354 + 0.4(225-354.53)
316.76) = 298.41 338.75) = 304.63 = 302.72

b- Ứng với trị số α nào trong các trường hợp trên thì việc sử dụng phương pháp san bằng số
mũ để dự báo sẽ có độ lệch tuyệt đối trung bình nhỏ nhất.

 Trường hợpα =0.2:

MAD = ( |150 – 225| + |270 – 210| + |435 – 222| + |225 – 264.6| + |450 – 256.68| + |180 –
295.34| + |240 – 272.27| + |120 – 265.82| + |330 – 236.66| + |210 – 255.33| + |225 – 246.27|
+ |405 – 242.02| +|450 – 274.62| +|345 – 309.7| +|225 – 316.76| ) / 15 = 99.98

 Trường hợpα =0.3 :

MAD = ( |150 – 225| + |270 – 202.5| + |435 – 222.75| + |225 – 286.43| + |450 – 268| + |180 –
322.6| + |240 – 279.82| + |120 – 267.87| + |330 – 223.51| + |210 – 255.46| + |225 – 241.82| +
|405 – 236.77| +|450 – 287.24| +|345 – 336.07| +|225 – 338.75| ) / 15 = 103.39
  Trường hợpα =0.4 :
MAD = ( |150 – 225| + |270 – 195| + |435 – 225| + |225 – 309| + |450 – 275.4| + |180 –
345.24| + |240 – 279.14| + |120 – 263.48| + |330 – 206.09| + |210 – 255.65| + |225 – 237.39|
+ |405 – 232.43| +|450 – 301.46| +|345 – 360.88| +|225 – 354.53| ) / 15 = 107.66

 Vậy ứng với trị số α =0.2 thì việc sử dụng phương pháp san bằng số mũ để dự báo
sẽ có độ lệch tuyệt đối trung bình nhỏ nhất.

Bài 4: Một xí nghiệp sản xuất xi măng muốn hiện đại hoá dây chuyền công nghệ, nên đã
tiến hành dự báo nhu cầu xi măng trong thời gian tới căn cứ vào vào các số liệu thống kê
sau đây:
Tháng Lượng xi măng đã bán (tấn) Tháng Lượng xi măng đã bán (tấn)
1 180 6 300
2 205 7 335
3 250 8 350
4 235 9 353
5 280 10 ?
Yêu cầu:
a- Dự báo nhu cầu xi măng trong tháng 10 đối với các trường hợp: β=0,2; β=0,3 và β=0,4.
Biết hệ số san bằng mũ là α = 0,2; T1 = 0.
 Trường hợp β=0.2
Lượng điều chỉnh (Tt , Nhu cầu dự báo có
Nhu cầu dự báo (Ft , α =0.2 ¿
β=0.2 ¿ định hướng (Ft(đh))
F1 = 180 T1 = 0 F1(đh) = 180+0 = 180
F2 = 180 + 0.2(180 - 180) = 180 T2 = 0 + 0.2(180 - 180) = 0 F2(đh) = 180+0 = 180
F3 = 180 + 0.2(205 - 180) = 185 T3 = 1 F3(đh) = 185+1=186
F4 = 185 + 0.2(250 - 185) = 198 T4 = 3.6 F4(đh) = 201.6
F5 =198+0.2(235 - 198) = 205.4 T5 = 5.08 F5(đh) = 210.48
F6 =205.4+0.2(280 – 205.4)= 220.32 T6 = 8.06 F6(đh) = 228.38
F7=220.32+0.2(300-220.32)= 236.26 T7 = 11.25 F7(đh) = 247.51
F8 = 236.26+0.2(335-236.26)=256.01 T8 = 15.2 F8(đh) = 271.21
F9 =256.01+0.2(350-256.01)=274.81 T9 = 18.96 F9(đh) = 293.77
F10 =274.81+0.2(353-274.81)=290.45 T10 = 22.09 F10(đh) = 312.54
  Trường hợp β=0.3

Nhu cầu dự
Nhu cầu dự báo có định
báo (Ft , Lượng điều chỉnh (Tt , β=0.3 ¿
hướng (Ft(đh))
α =0.2 ¿
F1 = 180 T1 = 0 F1(đh) = 180 + 0 = 180
F2 = 180 T2 = 0 + 0.3(180 - 180) = 0 F2(đh) = 180 + 0 = 180
F3 = 185 T3 = 0+0.3(185-180) = 1.5 F3(đh) = 185+1.5=186.5
F4 = 198 T4 = 1.5+0.3(198-185) = 5.4 F4(đh) = 203.4
F5 = 205.4 T5 = 5.4+0.3(205.4-198) = 7.62 F5(đh) = 213.02
F6 = 220.32 T6 = 7.62+0.3(220.32-205.4) = 12.1 F6(đh) = 232.42
F7 = 236.26 T7 =12.1+0.3(236.26-220.32) = 16.88 F7(đh) = 253.14
F8 = 256.01 T8 = 16.88+0.3(256.01-236.26) = 22.81 F8(đh) = 278.82
F9 =274.81 T9 = 22.81+0.3(274.81-256.01) = 28.45 F9(đh) = 303.26
F10 = 290.45 T10 = 28.45+0.3(290.45-274.81) = 33.14 F10(đh) = 323.59

 Trường hợp β=0.3

Nhu cầu dự báo Nhu cầu dự báo có định

Lượng điều chỉnh (Tt , β=0.3 ¿
(Ft , α =0.2 ¿ hướng (Ft(đh))
F1 = 180 T1 = 0 F1(đh) = 180
F2 = 180 T2 = 0 + 0.4(180 - 180) = 0 F2(đh) = 180
F3 = 185 T3 = 2 F3(đh) = 187
F4 = 198 T4 = 7.2 F4(đh) = 205.2
F5 = 205.4 T5 = 10.16 F5(đh) = 215.56
F6 = 220.32 T6 = 16.13 F6(đh) = 236.45
F7 = 236.26 T7 = 22.51 F7(đh) = 258.77
F8 = 256.01 T8 = 30.41 F8(đh) = 286.42
F9 =274.81 T9 = 37.93 F9(đh) = 312.74
F10 = 290.45 T10 = 44.19 F10(đh) = 334.64

b- Hãy nhận xét về các trường hợp dự báo trên.

 Trường hợp β=0.2:
MAD = (|180 – 180| + |205 – 180| + |250 – 186| + |235 – 201.6| + |280 – 210.48| + |
300 – 228.38| + |335 – 247.51| + |350 – 271.21| + |353 – 293.77|) / 9 = 54.34

 Trường hợp β=0.3 :

MAD = (|180 – 180| + |205 – 180| + |250 – 186.5| + |235 – 203.4| + |280 – 213.02| + |
300 – 232.42| + |335 – 253.14| + |350 – 278.82| + |353 – 303.26|) / 9 = 50.83
  Trường hợp β=0.4 :
MAD = (|180 – 180| + |205 – 180| + |250 – 187| + |235 – 205.2| + |280 – 215.56| + |
300 – 236.45| + |335 – 258.77| + |350 – 286.42| + |353 – 312.74|) / 9 = 47.32

 Vậy trường hợp β=0.4 , với hệ số san bằng mũ là α =0.2 , T1 = 0 thì cho kết quả dự
báo ít sai số nhất.

 Dự báo nhu cầu xi măng trong tháng 10 là 334.64 (tấn)