EVROPSKI UNIVERZITET „KALLOS“ TUZLA

MEDICINSKI FAKULTET
INFEKTOLOGIJA

CRISPR
SEMINARSKI RAD

Mentor: Student:
Prof.dr Nedima Kapidžić – Bašić Nikola Cindrić
Tuzla, studeni 2023.
SAŽETAK

LASER je skraćenica od "light amplification by stimulated emission of radiation".

Laserska medicina je dio medicine koji se bavi dijagnostičkom, terapijskom i
znanstvenom primjenom laserske monokromatske svjetlosti. Laser je izumljen
1960. godine od strane Theodora Mainmana. Već 1961. Laser je iskorišten za
uništenje retinalnog tumora. Postupno se razvijajući je našao primjenu u mnogim
područjima medicine, uključujući oftalmologiju, gastroenterologiju, estetsku
kirurgiju i fizikalnu medicinu. Postoji nekoliko vrsta lasera, ali osnovna podjela je
na hot lasere koji su visoke snage i cold lasere koji su niske snage, cold laseri se
koriste u fizikalnoj medicini. Laser se u fizikalnoj medcini pojavio 1970-ih i jedan
je od majmlađih fizikalnih modaliteta u fizikalnoj medicini.

Ključne riječi: Laser, fizikalna medicina

I
SUMMARY

LASER stands for "light amplification by stimulated emission of radiation". Laser

medicine is a part of medicine that deals with the diagnostic, therapeutic and
scientific application of laser monochromatic light. The laser was invented in 1960
by Theodor Mainman. As early as 1961, the laser was used to destroy retinal
tumors. Gradually developing, it found application in many fields of medicine,
including ophthalmology, gastroenterology, aesthetic surgery and physical
medicine. There are several types of lasers, but the basic division is hot lasers,
which are of high power, and cold lasers, which are of low power, cold lasers are
used in physical medicine. The laser appeared in physical medicine in the 1970s
and is one of the youngest physical modalities in physical medicine.

Key words: Laser, physical medicine

II
 SADRŽAJ

SAŽETAK..........................................................................................................I
SUMMARY........................................................................................................II
SADRŽAJ...........................................................................................................III

1. UVOD..............................................................................................................1
1.1. Predmet i cilj rada............................................................................1
1.2. Izvori podataka i metode prikupljanja...........................................1
1.3. Sadržaj i struktura rada...................................................................1

2. LASER U FIZIKALNOJ MEDICINI...........................................................2

2.1. Biološko djelovanje lasera.................................................................2
2.2. Primjena lasera...................................................................................2
2.3. Terapijski aspekti...............................................................................3

3. LASER U DRUGIM GRANAMA MEDICINE...........................................4

3.1. Laser u oftalmologiji.........................................................................4
3.2. Laser u kirurgiji................................................................................4
3.3. Laser u dermatologiji.......................................................................4

3.ZAKLJUČAK.................................................................................................5
4.LITERATURA................................................................................................6

III
1. UVOD

1.1. Predmet i cilj rada

Tema seminarskog rada je „LASER“. Svrha rada je prikazati trenutne globalne i lokalne podatke
i saznanja vezane uz temu te naveden podatke prikazati na sažet i jasan način.

2.2. Izvori podataka i metode prikupljanja

Većina literature je na engleskom jeziku, s obzirom da je to jezik na kojem je dostupno najviše

podataka. S obzirom na pristupnost podatcima, većina literature je prikupljena s interneta. Kao
glavni izvor je korišten udžbenik s našeg područja.

3.3. Sadržaj i struktura rada

Seminarski rad je pisan prema uputuma za pisanje seminarskog rada akademske institucije
Evropski univezitet „Kallos“ čije upute su shodne uputama većine akademskih institucija. Iako
bi se o temi moglo napisati stotine stranica, obujam i detaljnost informacija su svedene na
potrebe za seminarski rad.

1
2. KORONAVIRUSI

Koronavirusi su pleomorfni, jednolančani RNA virusi, složene simterije, veličine 120 do 160nm
u promjeru. Naziv su dobili po svom izgledu poput krune koju čine izdanci koji strše iz virusne
ovojnice. Koronavirusi inficiraju širok spektar životinjskih vrsta.

2.1. Klasifikacija i strukturne karakteristike

Koronavirusi su prvi put izolirani 1937. iz pilića. Po građi su ovijeni virusi sa pozitivnim lancem
RNA. U rodu Alfacoronavirus nalaze se ljudski koronavirusi dok se u rodu Torovirus nalaze
virusi koji pretežno inficiraju životinje, a rijetko ljude. Imaju nekoliko značajnih strukturnih
polipetida, od kojih su najznačajniji protein nukleokapside (N), matriks-protein (M), protein
ovojnice (E) i glukoprotein korona izdanaka (S). S-glikoproteini poput izdanaka strše iz ovojnice
i odgovorni su za adsorpciju na stanice domćina, vežu se preko ACE2 staničnog receptora.

Infektivnost gube na 56 °C tokom 10 minuta, a na 4 °C infektivnost može biti očuvana do

desetak dana. Osjetljivi su na formaldehid, oksidirajuća sredstva, deterdžente i eter, dok su
varijabilno osjetljivi na kisele medije.

Adhezijom na stanicu dolazi do fuzije viralne ovojnice i citoplazmatske membrane pri čemu
RNA ulazi u stanicu. U stanici RNA se translatira u protein koji se naziva „ o RNA ovisna
polimeraza“ koja kao supstrat koristi pozitivni lanac RNA kako bi sintetizirala negativni lanac
RNA. Ostale komponente se sintetiziraju iz mRNA i zajedno tvore novi virus koji pupanjem na
endoplazmatskom retikulumu te se spajanjem vezikula i stanične membrane oslobađaju iz
stanice.

2.3. Patogeneza i imunost

Infekcije koronavirusima zahvaćaju uglavnom respiratorni, a rijetko gastrointestinalni i živčani

sustav čovjeka. Inficiraju cilijarne epitlene stanice u nazofarinksu što dovodi do oštećenja
stanica, stvaranja kemokina i interleukina te pojave simptoma i znakova prehlade. Nakon

2
preboljene infekcije se stvaraju protutijela, uglavnom protiv S-glukoproteina i na nukleoprotein.
Protutijela su tipno-specifična što znači da može doći do infekciej drugim tipom neovisno o već
preboljenoj infekciji nekim drugim tipom. Protutijela relativno dugo štite od reinfekcije i težih
oblika bolesti, ali reinfekcije su moguće i unutar godinu dana od prvotne infekcije.

2.4. Klinička slika

Koronavirusi najčešće uzrokuju akutnu febrilnu bolest gornjeg dijela dišnog sustava u obliku
prehlade, ali i egzarcebacije kroničnog bronhitisa i pneumonije. Inkubacija je 3 dana. Najčešći
simptomi su hunjavica, rionoreja, kongestija nosa i grlobolja, a rijeđe kašalj, glavoboolja, vrućica
i cervikalni adenitis. Bolest prolazi nakon tjedan dana.

SARS-CoV nakon inkubacijskog razdoblja od 2 do 7 dana uzrokuje sustavnu bolest koja se u

početku očituje pojavom vrućice, općom slabošću, glavoboljom i mijalgijama,a nakon 2 do 3
dana neproduktivnim kašljem i dispnejom. U 25% bolesnika nastaje proljev. Smrt nastupa zbog
progresivnog respiratornog zatajenja uzrkovanog oštećenjem alveola. U teškim slučajevima
tokom drugog tjedna bolsti dolati do ARDS-a praćenog sa multiorganskom disfunkcijom

2.5. Epidemiologija

Infekcije koronavirusima su vrlo česte posvuda u svijetu. Pojavljuju se sezonski, sproadično i u

epidemijama u zimi i proljeće i jednako zahvaćaju sve dobne skupine i oba spola. Najčešće su
uzrokovane tipovima 229E i OC43, najčešće u zimi. Iako su rinovirusi daleko najčešći uzrok
obične prehlade, pretpostavlja se da su koronavirusi uzrok 15-30% svih prehlada. Koronavirusi
se prenose preko aerosola, a rijetko i feko-oralnim putem.

Značajna epidemija uzrokovana SARS-CoV pojavila se u kineskoj pokrajini Guangdong u

studenome 2002.godine. Vrlo vjerojatno je proizašla iz kontakta s polupripitomljenim
životinjama kao što je cibetka koja se smatra delikatesom u tom području. Tog mjeseca je u
Guangdongu bilo 792 slučaja SARS-a. Liječnik koji je iz Guangdoga putovao u Hong Kong je
vjerojatno prvi pacijent koji je proširio bolest. U ožujku 2003. je Svjetskoj Zdravstvenoj

3
Organizaciji prijavljen velik broj teške respiratorne infekcije, mnogi od bolesnika su imali
kontakt sa prethodnim liječnikom jer su odsjeli u istom hotelu, a istovremeno je zabilježen velik
broj istovjetnih slučajeva u Singapuru, Tajlandu, Vijetnamu, Tajvani i Kanadi. Konačno,
identificirana su 8422 oboljela u 28 zemalja Azije, Europe i Sjeverne Amerike.

4
3. LASER U DRUGIM GRANAMA MEDICINE

Zbog mnogobrojnih terapijskih učinaka, laser se koristi u drugim granama medicine, posebice
kod liječenja tumorskih stanja i oftalmoloških bolesti.

3.1. Laser u oftalmologiji

Laseri visoke snage se koriste za liječenje refraktornih poremećaja poput miopije, hiperopije i
astigmatizma. Najčešća procedura se naziva LASIK („laser-assisted in situ keratomileusis“), ali
postoje i drugi oblici poput LASEK („ laser-assisted sub-epithelial keratectomy“). Kod ovih
procedura laser se koristi za redomeliranje strukura ispod rožnice. Laser se koristi i za
odstranjivanje nerefrakotrnih defekata rožnice poput zamućenja i nepravilnosti površine što se
naziva fotorefraktivna keratektomija. Jedan od najviše korištenih procedura je laserska
koagualcija koja se koristi za kauterizaciju okularnih krvnih žila što spriječava krvarenje kod
dijabetičke retinopatije, ali se može koristiti i za sprječavanje ablacije mrežnice.

3.2. Laser u kirurgiji

5
Primarna upotreba lasera u kirurgiji jest rezanje, ablacija i koagulacija. Laser djeluje isto kao i
regularni skalpel, ali rezovi su uži, pravilniji, beskrvni, brže zarastaju i sterilniji su. Na temelju
toga, mogu se koristi za eksciziju ateroma, odstranjivanje benignih i malignih tumora, ablaciju
kostiju, ablcaiju zuba u stomatologiji. U pravilu, sve što se može napraviti skalpelom se može
napraviti i laserom.

3.3. Laser u dermatologiji

Laser u dermatologiji se primarno koristi za odstranjivanje tetovaža, ali se može koristiti i za

odstranjivanje dlaka, prekanceroznih i kanceroznih promjena.

4. ZAKLJUČAK

Na temelju navedenog se može zaključiti da je laser izrazito korisna procedura, ne samo u

fizikalnoj medicini već u brojim drugim granama medicine. U cilju zdravlja je više primjenjivati
laser u odnosu na konvencionalne metode zbog prednosti kod samih operativnih postupaka, ali i
postoperativnog oporavka.

6
6. LITERATURA

Kapidžić-Bašić, N. Fizikalna i rehabilitacijska medicina. Banja Luka: Primaprom.

https://implantpracticeus.com/oral-soft-tissue-laser-ablative-and-coagulative-efficiencies-spectra/

https://journals.lww.com/corneajrnl/abstract/2003/05000/
comparison_of_implantable_contact_lens_and_laser.9.aspx