SVEUČILIŠTE/UNIVERZITET ''VITEZ'' VITEZ

FAKULTET ZDRAVSTVENE NJEGE

STUDIJ I CIKLUSA; GODINA STUDIJA: I CIKLUS; IV godina
SMJER: SESTRINSTVO

Sterilizacija
Seminarski rad

Travnik, februar 2018.

 SVEUČILIŠTE/UNIVERZITET ''VITEZ'' VITEZ
FAKULTET ZDRAVSTVENE NJEGE
STUDIJ I CIKLUSA; GODINA STUDIJA: I CIKLUS; IV godina
SMJER: SESTRINSTVO

Sterilizacija
SEMINARSKI RAD

IZJAVA: Mi, Duro Amela i Čagalj Alma, studentice Sveučilišta/Univerziteta „Vitez“ Vitez,
Indeks broj: odgovorno i uz moralnu i akademsku odgovornost izjavljujemo da smo ovaj rad
izradile potpuno samostalno uz korištenje citirane literature i uz pomoć asistenta.

Potpis studenata:_________________
_________________

STUDENT: Duro Amela, Čagalj Alma

PREDMET: Instrumentiranje u sestrinstvu
PROFESOR: prof. dr. Amir Denjalić
ASISTENT: mr. Džemila Alibegović
Sadržaj
PREDGOVOR......................................................................................................................................... 1
1. UVOD ............................................................................................................................................. 2
1.1. PROBLEM ISTRAŽIVANJA ................................................................................................. 2
1.2. RADNA HIPOTEZA I POMOĆNE HIPOTEZE ................................................................... 2
1.3. SVRHA I CILJEVI RADA ..................................................................................................... 3
1.4. STRUČNE METODE ............................................................................................................. 3
1.5. STRUKTURA RADA ................................................................................................................... 3
2. RAZRADA TEME .......................................................................................................................... 4
3. STERILIZACIJA ............................................................................................................................ 5
3.1. PRIJE STERILIZACIJE.......................................................................................................... 8
3.2. STERILIZACIJA PAROM ..................................................................................................... 9
3.3. STERILIZACIJA VRUĆIM SUHIM ZRAKOM ................................................................. 10
3.4. STERILIZACIJA ETILEN OKSIDOM ................................................................................ 10
3.5. STERILIZACIJA FORMALDEHIDOM .............................................................................. 10
3.6. VODIKOV PEROKSID „PLAZMA“ STERILIZACIJA ..................................................... 11
3.7. BRZI STERILIZATORI ....................................................................................................... 11
4. ZAKLJUČAK ............................................................................................................................... 12
5. LITERATURA .............................................................................................................................. 13

POPIS SLIKA:
Slika 1. Razni mikroorganizmi koji uzrokuju infekcije

Slika 2. Mikroorganizmi
Slika 3. Papenov lonac
PREDGOVOR

Bolnička infekcija je svaka infekcija nastala kod pacijenata, osoblja i posjetilaca u bolnici
ili nekoj drugoj zdravstvenoj ustanovi, koja se ispoljava kao lokalno ili sistemsko oboljenje
(stanje) koje je rezultat nepoželjne reakcije organizma na prisustvo jednog ili više infektivnih
agenasa ili njihovih toksina, a koje nije bilo manifestno prisutno klinički i/ili laboratorijski i
/ili mikrobiološki, niti je pacijent bio u inkubaciji prilikom prijema u bolnicu ili neku drugu
zdravstvenu ustanovu (Ćimić, 2010).

Sterilizacija je proces kojim se potpuno odstranjuju ili uništavaju svi mikroorganizmi i

njihove spore s predmeta, instrumenata i materijala do te mjere da se na standardnim
medijima za kultiviranje ne mogu dokazati.

Najčešće se koristi u medicini, ali i u industriji hrane, odnosno konzerviranju. Ovom

metodom najčešće se konzerviraju meso i povrće u postupku konzerviranja u limenke.

1
 1. UVOD

S razvojem tehnike i drugih biomedicinskih nauka omogućen je i razvoj novih hirurških

metoda. U svrhu poboljšanja operativnih tehnika i sprečavanja nastanka hirurških infekcija
treba poštovati principe asepse i antisepse.

Antisepsa je postupak uništavanja prouzrukovača infekcije u tkivima organizama ili sa

instrumenata i aparata koji su zagađeni mikroorganizmima. U postupku antisepse se koriste
razne supstancije hemijskog ili biološkog porekla.

Antiseptici su sredstva koja koristimo za uništavanje mikroorganizama na koži pacijenata za

vreme pripreme pacijenta za operaciju. Nikako ne možemo reći da se koža steriliše.

Asepsa predstavlja odsustvo patogenih mikroorganizama ili infekcije u živom tkivu. Za

ostvarenje istog koriste se antiseptici. Antiseptici su najčešće razređeni dezinficijensi koji se
mogu koristiti na živom tkivu, a da ne izazivaju oštećenja. Delovanje antiseptika je fizičko i
hemijsko, a zasniva se na principima osmoze, dehidracije, adsorpcije, taloženja belančevina i
promeni pH, što neposredno utiče na život mikroorganizama te ih ubija ili umanjuje njihovu
virulence.

Sterilizacija podrazumeva uništavanje svih mikroorganizama uključujući vegetativne oblike i

spore, a sprovodi se fizikalnim i hemijskim metodama. Sterilizacija se sprovodi na
predmetima koji dolaze u kontakt sa tkivom ili ulaze u krvne sudove (instrumenti, prekrivači-
komprese, igle, kateteri).

1.1. PROBLEM ISTRAŽIVANJA

Rad na temu “Sterilizacija” problemski je usmjeren na istraživanju suzbijanja infekcija

unutar bolnice tako što se vodi velika briga oko čišćenja, dezinfekcije i sterilizacije
instrumenata, igala, veša i drugog medicinskog pribora koji dolazi u dodir sa pacijentom.
Predmet istraživanja su postupci sterilizacije.

1.2. RADNA HIPOTEZA I POMOĆNE HIPOTEZE

Za potrebe istraživanja u okviru ovog rada formulisane su sljedeće hipoteze:

1. Radna hipoteza:

2
 „U sprječavanju i suzbijanju bolničkih infekcija obavezna je uspostava odvojenog,
kružnog toka transporta u zatvorenim spremnicima za čiste i kontaminirane materijale (rublje,
instrumenti, otpad) na način da se spriječi križanje čistog i nečistog materijala.“

Pomoćne hipoteze:

a) U poštivanju mjera za sprječavanje i suzbijanje bolničkih infekcija nezaobilazna je i

provedba sanitarno-higijenskih postupaka pri radu, te ponašanje zaposlenih, pacijenta i
posjetitelja unutar zdravstvene ustanove.
b) Važna mjera za sprječavanje i suzbijanje bolničkih infekcija su pregled, trijaža i
sanitarna obrada pacijenata koja se obavlja na prijemnom odjeljenju
c) Vremenski tok, sam put kretanja, osobe odgovorne za rukovanje sa čistim i
kontaminiranim materijalima moraju se tačno precizirati, a ti podaci treba da budu
poznati i dostupni svim uposlenicima.

1.3. SVRHA I CILJEVI RADA

U skladu sa problemskom orjentacijom, svrha rada je ukazati na značaj rukovanja i

sterilizacije medicinskog pribora radi suzbijanja infekcija unutar bolnice. Ciljevi rada su
ukazati na tok kojim se vrši sterilizacija, koje imamo postupke sterilizacije i kako suzbiti
infekcije unutar bolnice.

1.4. STRUČNE METODE

Istraživanje je provedeno korištenjem metoda analize sadržaja relevantne literature i

analitičko-sintetičkog metoda. Metoda analize sadržaja literature korištena je za prikupljanje
saznanja o infekcijama unutar bolnice, njihovim suzbijanjima i sterilizaciji. Analitičko –
sintetička metoda korištena je za obradu i sintetiziranje prikupljenih saznanja i podataka.

1.5. STRUKTURA RADA

Rad čine pet poglavlja. U prvom, uvodnom poglavlju, predstavljen je kratak pregled šta je
asepsa, antisepsa i sterilizacija, te koje su njihove uloge.

3
U drugom poglavlju izvršena je razrada teme, uključujući objašnjenje šta je infekcija, šta se
smatra bolničkom infekcijom i ko sve može biti uzročnik infekcija. U trećem poglavlju
izvršeno je razmatranje same sterilizacije, te postupka sterilizacije. U četvtrom poglavlju
predstavljeni su zaključci istraživanja provedenog u okviru rada. Dok je u petom poglavlju
predočena literatura koja je korištena u izradi ovog rada.

2. RAZRADA TEME

Infekcija je invazija tijela stranog organizma koji uzrokuje bolest tkiva domaćina,
uzrokujući njihovo umnožavanje i reakciju domaćina tkiva ovih organizama i na otrove koje
oni proizvode (http://medical-dictionary.thefreedictionary.com/infection).

Infektivne bolesti su poznate i kao prenosive bolesti ili zarazne bolesti, tj. bolesti koje nastaju
putem infekcija. Prema tome, pojam infekcija (zaraza) podrazumijeva štetan prodor i
multiplikaciju nekog biološkog agensa (mikroorganizma) u tijelu domaćina. Makroorganizmi
su višećelijske biljke, životinje i ljudi (Kayser, 2005).

Porijeklo riječi je od lat. infiere - umrljati, pokvariti i još od antičkih vremena je korištena pri
opisivanju bolesti. Pojam je u upotrebi otprilike od 14. stoljeća, epidemija kuge i primjene
karantene (https://bs.wikipedia.org/wiki/Infekcija).

Slika 1. Razni mikroorganizmi koji uzrokuju infekcije

(http://www.stetoskop.info/Infekcije-mokracnih-puteva-1326-c2-content.htm)
4
Borba protiv infekcije je vrlo je stara i zastupljena. Još u starom Rimu Marcus Terentius
Varro naslućuje da su mnoge bolesti uzrokovane sićušnim živim bićima. Staroperzijski
znanstvenik Rhazes otkriva svojstvo alkohola, koji, lokalno primijenjen, sprečava pojavu
bolesti.

Pravi znanstveni napredak shvaćanja borbe protiv infekcije uvodi L. Pasteur (1860).
Pastteurove spoznaje u hirurgiji primjenjuje J. Lister (1867) - ispire operacijske rane i zavoje
natapa 5% - tnim fenolom, čijem djelovanju izlaže i zrak.

I. P. Semmelweis uvodi obvezno pranje ruku osoblja u bolnici (smanjuje smrtnost

hospitaliziranih bolesnika).

S vremenom antisepsa, asepsa, dezinfekcija i sterilizacija postaju obvezni u radu medicinskih

sestara (I.G., 2011).

Intrahospitalne infekcije (IHI) ili bolničke infekcije postoje i evidentne su koliko i same
institucije bolničkog liječenja i predstavljaju značajan javnozdravstveni problem. Pouzdano se
može utvrditi da je nemoguće govoriti o iskorjenjivanju ili eliminaciji bolničkih infekcija i da
bolnice bez rizika praktično ne postoje. Međutim, dobro organizovani programi prevencije
mogu smanjiti stopu bolničkih infekcija za 1/3 što je veoma značajno, s obzirom na posljedice
sa medicinskog, ekonomskog, te pravno- etičkog aspekta.
Uzročnici bolničkih infekcija mogu biti gotovo svi mikroogranizmi: bakterije, virusi, gljivice i
paraziti. Usljed primjene novih dijagnostičko terapijskih procedura, nastajanja rezistencije na
određene vrste antibiotika kao i na dezinfekciona sredstva, spektar bolničkih infekcija se
svakodnevno mijenja i povećava.
Od bolničkih infekcija mogu da obole svi, od pacijenata, bolničkog osoblja uključujući i
osoblje zaduženo za hranu, čišćenje, posjetioci, studenti, učenici srednjeg medicinskog
usmjerenja koji obavljaju praksu u zdravstvenim ustanovama.

3. STERILIZACIJA

Sterilizacija je osnovni metod asepse kojim se postiže potpuno uklanjanje svih

mikroorganizama. To je profilaktička mjera kojom se sprječava unošenje infekcije u
organizam predmetima koji dolaze u kontakt sa krvi ili tkivima ispod nivoa epiderma.

5
 Slika 2. Mikroorganizmi
Usljed činjenice da u životu ništa nije apsolutno, tako i mi ne možemo tvrditi da su nam
poznate sve vrste mikroorganizama, a shodno toj činjenici, nismo u mogućnosti obezbjediti
adekvatne podloge na kojima bi se mogli kultivisati, uslovno rečeno, nepoznate vrste
mikroorganizama.

Analogno ovoj činjenici, 1971. godine Bruch i Bruch predlažu da se upotrebljava definicija
prema kojoj je sterilizacija proces kojim se živi mikroorganizmi uništavaju do te mjere da se
na raspoloživim podlogama za kultivisanje ne mogu dokazati, tj. da na raspoloživim
podlogama mikroorganizmi ne rastu.

Za sterilizaciju materijala koji se koristi u medicinske i farmaceutske svrhe, može se koristiti

definicija po kojoj je to postupak kojim se garantuje da u konačnom ishodu (nakon ciklusa
sterilizacije) neće preživjeti više od jednog mikroorganizma na jedan milion sterilisanih
proizvoda, tj. jedan mikroorganizam može biti prisutan samo na jednom predmetu od milion
ukupno sterilisanih. Drugim riječima, neki se predmet može smatrati sterilnim ako je
vjerovatnoća prisutnih živih mikroorganizama manja od 1:1.000.000. Cilj sterilizacije jeste
osigurati potpunu odsutnost živih organizama.

Metoda sterilizacije koja se koristi ovisi o vrsti materijala koji se steriliše i uslovima koje
zdravstvena ustanova posjeduje za primjenu određenih metoda sterilizacije. Sterilizacija se
može provoditi fizikalnim sredstvima i hemijskim supstancama, pa može biti:
• Suha
• Vlažna
• Hemijska
• Savremene metode sterilizacije

6
Sterilizacija se provodi:
a) Sterilizacija vodenom parom pod pritiskom u autoklavu koristi se za termostabilne
predmete koji podnose vlagu, na temperaturi od 121-134°C, pritiskom od 1 bara,
minimum 15 min zavisno od potreba i osobina sterilisanih predmeta.
b) Sterilizacija suhim zrakom se koristi za predmete koji su termostabilni ali neotporni
na vlagu, na temperaturi od 160°C u trajanju od 2 sata.
c) Žarenje se najčešće primjenjuje u mikrobiološkim laboratorijima za dekontaminaciju
bakterioloških ušica. Predmet se zagrijava nad plamenom dok se ne užari, a zatim se
hladi na zraku.
d) Sterilizacija jonizujućim zračenjem, gama zracima se koristi za predmete koji se ne
mogu izlagati visokoj temperaturi, a vrši se u specijalnim komorama.
e) Sterilizacija ultraljubičastim zračenjem - oštećuje stanične nukleinske kiseline i na taj
način djeluje germicidno. Koristi se za sterilizaciju prostorija. Štetno djeluje na vid, pa
se ne smije koristiti u prostorijama u kojima se nalaze ljudi.
f) Sterilizacija filtriranjem kao fizikalni postupak kojim se steriliziraju različiti rastvori
koji se ne smiju izlagati visokim temperaturama. Pore na filteru su manje od većine
mikrorganizama i na taj način tečnost prolazi kroz njih, a mikroorganizmi ostaju na
filteru. Provodi se u aseptičkim uvjetima na sterilnim filterima.
g) Plinska sterilizacija sa:
1. etilenoksidom koji je vrlo djelotvoran, jer u kratko vrijeme uništava sve vrste i oblike
mikroorganizama. Izrazito je toksičan i u smjesi za zrakom vrlo je eksplozivan.
Sterilizacija se provodi u specijalnim sterilizatorima na temperaturi od 45 - 60°C kroz
2 - 4 sata
2. parama formaldehida koji nije eksplozivan i manje je toksičan od etilenoksida. Proces
se odvija u sterilizatoru na temperaturi od 60 - 70°C tokom 1 – 3 sata.
3. peroksid plazmom kada se koristi vodikov peroksid i visokofrekventna električna
struja. Provodi se u specijaliziranoj sterilizacijskoj komori iz koje se evakuiše zrak.
Temperatura je 40°C i traje 60 minuta. Koristi se za sterilizaciju predmeta osjetljivih
na vlagu.
Priprema i postupci za sprovođenje sterilizacije obuhvataju sterilizaciju pribora, instrumenata
i materijala za medicinske zahvate koja se obavlja u centralnoj sterilizaciji i/ili substerilizaciji.
Sav materijal za sterilizaciju potrebno je prethodno prirediti, razvrstati i zapakirati. Prije
sterilizacije, upotrebljeni pribor i instrumente obavezno je potopiti u dezinficijens (strojno,
ručno) i mehanički očistiti pod tekućom vodom.

7
Pribor i instrumente treba složiti u setove za određene zahvate, te razvrstati ostale materijale.
Postupak pakiranja predmeta i materijala, veličina paketa i količina upakiranog materijala
određene su vrstom sterilizacije koja se primjenjuje (Ćimić, 2010).
Kontrola ispravnosti rada aparata za sterilizaciju ovisi o vrsti sterilizacije, i provodi se
sljedećim metodama:
1) fizikalnim metodama mjere se fizikalni parametri (temperatura, vrijeme, pritisak) za
svaku vrstu sterilizacije, a specifični parametri (vakuumski Bowie-Dick, koncentracija
plina, doza radiološkog zračenja) za određene vrste sterilizacije;
2) hemijskom metodom kontroliše se svaki pojedini set, a provodi se hemijskim
indikatorima, za sve vrste sterilizacija;
3) biološkom metodom, pomoću standardiziranih nosača različitih bakterijskih spora
kontroliše se efikasnost sterilizacije. Učestalost biološke kontrole ovisi o vrsti
sterilizacijskog procesa i materijala koji se sterilizira.
Knjiga evidencije o izvršenoj sterilizaciji mora se voditi za svaki sterilizator, s odgovarajućim
rubrikama u koje se dnevno unose podaci o vrsti i količini steriliziranog materijala, vremenu
početka i završetka svakog ciklusa sterilizacije, odgovornoj osobi, te nalazima kontrole
sterilizacije. Po završenom procesu sterilizacije, neophodno je osigurati skladištenje i
transport steriliziranog materijala, na higijenski način, bez mogućnosti kontaminacije,
oštećenja i mješanja sa nečistim materijalom.
Sva oprema za sterilizaciju mora biti redovno servisirana, ispravna i validno instalirana.
Sterilne šprice i kateteri za jednokratnu upotrebu se mogu koristiti isključivo do naznačenog
roka upotrebe, bez mogućnosti resterilizacije.

3.1. PRIJE STERILIZACIJE

Prije sterilizacije mora se obratiti pažnja na sljedeće pojedinosti:

 Samo se čisti medicinski pribor može sterilizirati. Ako na površinama predmeta još
uvijek ima soli ili ostataka proteina oni bi mogli djelovati kao zaštitni omotač i ometati
uništavanje mikroorganizama.
 Instrumenti i pribor koji će se sterilizirati moraju biti suhi. Vlaga na medicinskim
instrumentima i priboru, zbog isparavanja, može dovesti do rashlađivanja što može
nepovoljno utjecati na ishod sterilizacije.

8
  Medicinski instrumenti i pribor koji se steriliziraju trebaju, koliko je god moguće, biti
rastavljeni na sastavne dijelove (ako je tako odredio proizvođač) tako da svi dijelovi
budu dostupni sterilizaciji.

3.2. STERILIZACIJA PAROM

Sterilizacija parom je najpouzdaniji postupak sterilizacije i trebala bi imati prednost pred

svim drugim postupcima. Sterilizacijsko sredstvo koje se u ovoj vrsti sterilizacije koristi jest
vlažna toplina. Mehanizam uništavanja mikroorganizama temelji se na razaranju staničnih
proteina. Način rada parnog sterilizatora može se usporediti s parnim loncem za kuhanje
(Papenov lonac).
Voda se zagrijava u zatvorenom prostoru u kojem ključa dok se prostor ne ispuni zasićenom
parom. Pod normalnim atmosferskim pritiskom, para nikad ne može dostići toplinu višu od
100 °C, budući da se oslobodi i izađe van. Međutim, unutar parnog lonca para ne može izaći i
tada postiže višu temperaturu. Istovremeno s povećanjem pritiska u parnom loncu povećava
se i količina nastale zasićene pare.
Tako dobivena zasićena vodena para ima visok toplinski učinak i, kondenzujući se na
hladnijim predmetima u sterilizatoru, prenosi toplinu na njih i na taj način uništava prisutne
mikroorganizme.
Pregrijana para se stvara kad se zasićena vodena para dodatno zagrijava, ali bez dodavanja
vode. Pregrijana para je daleko manje učinkovita za sterilizaciju od zasićene pare, jer se ne
može, ili se samo djelomično može kondenzirati.

Slika 3. Papenov lonac (http://www.eoht.info/page/Papin+digester)

9
3.3. STERILIZACIJA VRUĆIM SUHIM ZRAKOM

Naravno, ne postoji samo vlažna toplina (para), nego i suha toplina (vrući zrak). Zrak je
manje učinkovit za pohranu i prijenos energije od vode. Kao primjer može poslužiti sauna.
Vrući zrak zagrijan na 90 °C nije nepodnošljiv za ljubitelje saune, ali vruća voda od 90 °C,
koja je gotovo dostigla tačku ključanja, sigurno jest! Budući da je vrući zrak manje učinkovit
od pare, za sterilizaciju suhom toplinom potrebne su više temperature i duže vrijeme
održavanja. Iz perspektive standardizacije postupaka, iz razloga što djelatnik može
posredovati u postupku u bilo koje vrijeme, ne postoji utvrđeno vrijeme uspostavljanja
ravnoteže, pogreške prilikom punjenja itd., te čestih oštećenja materijala tijekom postupka
sterilizacije, sterilizaciju suhim vrućim zrakom, općenito, treba izbjegavati za sterilizaciju
medicinskih instrumenata i pribora.

3.4. STERILIZACIJA ETILEN OKSIDOM

Pri sterilizaciji etilen oksidom instrumenti i pribor koji se sterilišu izloženi su djelovanju
gasa etilen oksida u nepropusnoj komori. U načelu etilen oksid je vrlo djelotvoran za
sterilizaciju, ali ima manu što je jako otrovan, a sterilizirane predmete treba duže vrijeme
prozračivati (desorpcija). Cijeli se postupak mora odvijati u potpuno automatizovanom etilen
oksidnom sterilizatoru. Tek nakon potpunog prozračivanja (što produžava vrijeme obrade)
sterilizator se može otvoriti i sterilni materijal sigurno izvaditi iz sterilizatora.

3.5. STERILIZACIJA FORMALDEHIDOM

Sterilizacija formaldehidom ima prednost jer parne smjese formaldehida koje se koriste u
postupku nisu ni zapaljive ni eksplozivne. Isto tako, otplinjavanje se odvija odmah nakon
sterilizacije u potpuno automatiziranom formaldehidnom sterilizatoru. Jednom kad je
sterilizacijski ciklus završen, nema potrebe za daljnjim prozračivanjem, a sterilizirani se
materijal može odmah koristiti.
Nedostaci proizlaze zbog slabog prodiranja u plastične materijale i iz određenih problema koji
se javljaju kad se koristi za sterilizaciju šupljih predmeta. Upravo kao i za etilen oksid, tako se
i u ovom slučaju mora strogo pridržavati uputa proizvođača o ponovnoj sterilizaciji.

10
3.6. VODIKOV PEROKSID „PLAZMA“ STERILIZACIJA

Za ovaj postupak koriste se visokofrekventna energetska polja u kojima se GAS (vodikov

peroksid) dovodi do stanja plazme i koristi kao sterilizacijsko sredstvo (sterilant). Nakon
korištenja vodikova peroksida u postupku sterilizacije nusproizvodi koji preostaju nakon
raspadanja su voda i kisik.

3.7. BRZI STERILIZATORI

Korištenje "brzih sterilizatora" već dugo vremena nije u skladu sa suvremenim stanjem
tehnologije i ne ispunjava ni jedan od važećih standarda za sterilizaciju (nema vakuumske
faze, nema dokumentacije, itd.). Iako postoje argumenti da ih definitivno treba izbaciti iz
prakse, mnogi se još uvijek tome opiru i zadržavaju ih jer je to dio navike.

11
4. ZAKLJUČAK

Sve zdravstvene ustanove, ambulante primarne zdravstvene zaštite, ordinacije privatne

prakse kao i stacionarne ustanove za stare i nemoćne dužne su provoditi mjere za
sprječavanje, suzbijanje i praćenje bolničkih infekcija, te internim aktima utvrditi način na
koji se provode te mjere, uslovi koji su neophodni za sprječavanje, suzbijanje i praćenje
bolničkih infekcija.
Sterilizacija znači uništavanje svih mikroorganizama uključujući i bakterijske spore. Cilj
sterilizacije je osigurati potpunu odsutnost živih organizama (Buchrieser, 2009).
Prva mjera za sprječavanje i suzbijanje bolničkih infekcija su pregled, trijaža i sanitarna
obrada pacijenata koja se obavlja na prijemnom odjeljenju
Sanitarna obrada pacijenta obuhvata kupanje i tuširanje, oblačenje u čisto rublje,
depedikulaciju u slučaju ušljivosti, uzimanje briseva (grla, nosa, pazuha, aksile prepone…)
ukoliko je to potrebno na osnovu epidemiološke anamneze.
Odjeću pacijenta treba predati porodici.
U poštivanju mjera za sprječavanje i suzbijanje bolničkih infekcija nezaobilazna je i provedba
sanitarno-higijenskih postupaka pri radu, te ponašanje zaposlenih, pacijenta i posjetitelja
unutar zdravstvene ustanove.
Pored navedenog, u sprječavanju i suzbijanju bolničkih infekcija obavezna je uspostava
odvojenog, kružnog toka transporta u zatvorenim spremnicima za čiste i kontaminirane
materijale (rublje, instrumenti, otpad) na način da se spriječi križanje čistog i nečistog
materijala.
Vremenski tok, sam put kretanja, osobe odgovorne za rukovanje sa čistim i kontaminiranim
materijalima moraju se tačno precizirati, a ti podaci treba da budu poznati i dostupni svim
uposlenicima.

12
5. LITERATURA

Buchrieser V., Miorini T., (2009.), Osnove čišćenja i dezinfekcije, Osnovna

skripta za reprocesiranje medicinskih instrumenata i pribora
Buchrieser V., Miorini T., (2009.), Osnove sterilizacije, Osnovna skripta za
reprocesiranje medicinskih instrumenata i pribora
Ćimić Koluder N., Bungur A., Stević E., (2010.), Sprečavanje i suzbijanje
bolničkih infekcija, Institut za naučno istrazivacki rad i razvoj kliničkog centra
Univerziteta u Sarajevu, Sarajevo
I.G., (2011.), Opći postupci sprecavanja infekcija, Osnove zdravstvene njege,
Studij sestrinstva
Kayser F. H, Bienz K. A., Eckert J., Zinkernagel R. M. (2005): Medical
microbiology. Georg Thieme Verlag, Stuttgart, ISBN 3-13-131991-7
Mandić J., Hirurgija sa njegom 1 za treći razred, Priručnik za praktični dio
nastave
Švrakić S., Šemić E., Pindžo M., (2010.), Vodič za sestre i tehničare
instrumentare, , Institut za naučno istraživački rad i razvoj kliničkog centra
Univerziteta u Sarajevu, Sarajevo

WEB stranice:
http://medical-dictionary.thefreedictionary.com/infection
http://www.eoht.info/page/Papin+digester
http://www.medicinskaedukacija-timkme.com/wp-
content/uploads/2015/09/STERILIZACIJA-ON-LINE-TEST.pdf
http://www.stetoskop.info/Infekcije-mokracnih-puteva-1326-c2-content.htm
https://bs.wikipedia.org/wiki/Infekcija

13