1.

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V của Đảng, bước phát triển mới về con
đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta
- Đại hội lần thứ V của Đảng tiến hành từ ngày 27-3 đến ngày 31-3-1982 tại
Thủ đô Hà Nội. Dự Đại hội có 1.033 đại biểu thay mặt cho hơn 1,7 triệu đảng viên
trong cả nước, có 47 đoàn đại biểu các đảng cộng sản và công nhân, các tổ chức
cách mạng trên thế giới.
- Đại hội đã thảo luận thông qua Báo cáo Chính trị, Báo cáo về phương hướng
nhiệm vụ và mục tiêu chủ yếu về kinh tế-xã hội trong 5 năm 1981-1985, Báo cáo
về xây dựng Đảng và bổ sung điều lệ Đảng, Bầu Ban Chấp hành Trung ương khoá
V gồm 116 ủy viên chính thức và 36 ủy viên dự khuyết. Hội nghị lần thứ nhất Ban
Chấp hành Trung ương, khoá V đã bầu ra Ban Bí thư, Tổng Bí thư và Ủy ban kiểm
tra Trung ương. Đồng chí Lê Duẩn được bầu lại làm Tổng Bí thư của Đảng.
- Đại hội đã kiểm điểm, đánh giá thành tựu, khuyết điểm, sai lầm của Đảng,
phân tích nguyên nhân thắng lợi và khó khăn của đất nước, những biến động của
tình hình thế giới; khẳng định tiếp tục thực hiện đường lối chung và đường lối kinh
tế do Đại hội lần thứ IV đề ra. Đại hội V đã có những nhận thức mới về chủ nghĩa
xã hội và con đường tiến lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta.
Thứ nhất, Đại hội đưa ra quan niệm mới về chặng đường đầu tiên của thời
kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta.
- Khẳng định nước ta đang ở chặng đường đầu tiên của thời kỳ quá độ lên chủ
nghĩa xã hội với những khó khăn về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội. Đó là thời
kỳ khó khăn, phức tạp, lâu dài, phải trải qua nhiều chặng đường. Hiện nay nước ta
đang ở chặng đường đầu tiên với nội dung kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội rất
nặng nề. Đây chính là sự nhận thức và vận dụng đúng đắn hơn quan điểm chủ
nghĩa Mác – Lênin về thời kỳ quá độ vào điều kiện thực tiễn nước ta. Đại hội xác
định: Chặng đường trước mắt bao gồm thời kỳ 5 năm 1981-1985 và kéo dài đến
những năm 1990 là khoảng thời gian có tầm quan trọng đặc biệt.
- Việc khẳng định trên thực tế cách mạng nước ta đang ở chặng đường nào trên
con đường tiến lên chủ nghĩa xã hội có ý nghĩa quyết định việc tìm ra và nắm vững
quy luật khách quan và là cơ sở để cụ thể hoá đường lối, xác định chủ trương,
chính sách phù hợp với thực tiễn cách mạng; chống chủ quan, nôn nóng, đốt cháy
giai đoạn. Đại hội V chỉ rõ: “Kinh nghiệm của 5 năm 1976 - 1980 cho thấy phải cụ
thể hoá đường lối của Đảng - đường lối chung của cách mạng xã hội chủ nghĩa và
đường lối xây dựng nền kinh tế xã hội chủ nghĩa ở nước ta, vạch ra chiến lược kinhtế,
xã hội cho chặng đường đầu tiên của quá trình công nghiệp hoá xã hội chủ
nghĩa”. Chặng đường trước mắt trong những năm 80 là ổn định và cải thiện một
bước đời sống vật chất, văn hóa của nhân dân; tiếp tục xây dựng cơ sở vật chất –
kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội, thúc đẩy sản xuất nông nghiệp, hàng tiêu dùng và
xuất khẩu; đáp ứng nhu cầu của quốc phòng, giữ vững an ninh, trật tự xã hội.
Thứ hai, Đại hội xác định cách mạng Việt Nam trong giai đoạn mới có hai
nhiệm vụ chiến lược: xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội và sẵn sàng chiến
đấu, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
- Hai nhiệm vụ chiến lược có quan hệ mật thiết với nhau. Về xây dựng chủ
nghĩa xã hội, Đại hội đã vạch ra chiến lược kinh tế - xã hội, những kế hoạch phát
triển, những chủ trương, chính sách và biện pháp thực thi trong từng chặng
đường. Chặng đường trước mắt bao gồm những năm 1980. Những mục tiêu kinh
tế và xã hội tổng quát cho những năm đó là:
• Ổn định dần dần, tiến lên cải thiện một bước đời sống vật chất và văn
hóa của nhân dân.
• Tiếp tục xây dựng cơ sở vật chất – kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội, chủ
yếu nhằm thúc đẩy sản xuất nông nghiệp, hàng tiêu dùng và xuất
khẩu.
• Hoàn thành công cuộc cải tạo xã hội chủ nghĩa ở các tỉnh miền Nam,
hoàn thiện quan hệ xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc, củng cố quan hệ sản
xuất xã hội chủ nghĩa trong cả nước.
• Đáp ứng nhu cầu của công cuộc phòng thủ đất nước, củng cố quốc
phòng, giữ vững an ninh trật tự.
- Xây dựng chủ nghĩa xã hội đạt những kết quả thiết thực làm cho đất nước ta
mạnh lên về mọi mặt và trong mọi hoàn cảnh thì mới có đủ sức đánh thắng mọi
cuộc chiến tranh xâm lược của địch, bảo vệ vững chắc Tổ quốc. Ngược lại, bảo
vệ vững chắc Tổ quốc thì mới có điều kiện để xây dựng thành công chủ nghĩa xã
hội. Mỗi nhiệm vụ chiến lược có vị trí riêng: “Trong khi không một phút lơi lỏng
nhiệm vụ củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc, Đảng ta và nhân dân ta phải đặt
lên hàng đầu nhiệm vụ xây dựng chủ nghĩa xã hội”.
Thứ ba, Đại hội đã có những điều chỉnh về nội dung, bước đi, cách làm
của công nghiệp hoá xã hội chủ nghĩa trong chặng đường đầu tiên.
- Đại hội V xác định: Tập trung sức phát triển mạnh nông nghiệp, coi nông
nghiệp là mặt trận hàng đầu, đưa nông nghiệp một bước lên sản xuất lớn xã
hội chủ nghĩa; ra sức đẩy mạnh sản xuất hàng tiêu dùng và tiếp tục xây dựng
một số ngành công nghiệp nặng quan trọng; kết hợp nông nghiệp, công nghiệp
hàng tiêu dùng và công nghiệp nặng trong một cơ cấu công – nông nghiệp hợp
lý .
- Nội dung đó phản ánh đúng bước đi của công nghiệp hoá xã hội chủ nghĩa,
phù hợp với thực tiễn nước ta; nhằm khai thác, phát huy thế mạnh, tiềm năng
của đất nước về lao động, đất đai, ngành nghề... giải quyết đúng đắn mối quan
hệ công nghiệp với nông nghiệp làm cơ sở để thực hiện nhiệm vụ chủ yếu của
chặng đường đầu tiên, tạo ra những tiền đề cần thiết cho việc đẩy mạnh công
nghiệp hoá xã hội chủ nghĩa trong chặng đường tiếp theo.

➔ Đại hội V đã thông qua những nhiệm vụ kinh tế, văn hóa và xã hội, tăng cường
Nhà nước xã hội chủ nghĩa, chính sách đối ngoại. Tiếp tục nâng cao tính giai cấp công
nhân, tính tiên phong của Đảng, xây dựng Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng và
tổ chức, làm cho Đảng luôn giữ vững bản chất cách mạng và khoa học, một Đảng thực
sự trong sạch, có sức chiến đấu cao, gắn bó chặt chẽ với quần chúng.