Alkohole, fenole, aldehydy, ketony, kwasy karboksylowe, estry, tłuszcze – ćwiczenia

1. Poddano utlenianiu dwa związki organiczne według następujących schematów:

a)
b)
1) Podaj wzory półstrukturalne i nazwy związków A i B.
2) Zaprojektuj doświadczenie, które pozwoli Ci odróżnić związki A i B.
Przedstaw:
a) substraty potrzebne do przeprowadzenia wybranego doświadczenia oraz warunki przebiegu
reakcji,
b) schematyczny rysunek,
c) przewidywane spostrzeżenia,
d) równania reakcji.

2. Podaj wzory półstrukturalne związków:

a) 2,3-dimetylopentanal

b) pentan-1-ol

c) 2-chloropropanal

d) 4-metyloheksan-2-on

e) aceton

f) 2-metylofenol (o-krezol)

g) benzenokarboaldehyd

h) kwas 2,3-dimetylobutanowy

i) mrówczan etylu

j) benzoesan metylu

3. Uzupełnij brakujące reagenty i dobierz współczynniki stechiometryczne:

CH3COOH + .................. → CH3COOCH2CH3 + ………………

CH3COONa + NaOH → ……………... + …………………

…………………. + ………………… → C3H7COOCH3 + …………………

1
4. Dokończ podane równania reakcji oraz nazwij produkty organiczne:
a) CH3CH2OH + CuO 

b) CH3OH + HBr →

c) CH3CH2OH + Na 

d) CH3-CH(OH)-CH2-CH3 + Na →

e) CH3CH2OH

f) CH3CH2CH2Cl + KOH(r-r wodny) →

g) CH2=CH2 + H2O 

h) CH2=CHCH3 + H2O 

i) CH3CHO + Ag2O →

j) CH3CHO + Cu(OH)2 

k) CH3CH2CHO + H2 →

l) CH3COCH3 + H2 →

m) C17H35COOH + NaOH →

n) C2H5COOH + CH3OH →

o) CH3COOC2H5 + H2O →

p) CH3COOC2H5 + KOH →

4. Zapisz równania następujących reakcji:

a) utleniania metanolu za pomocą tlenku miedzi(II)

b) otrzymywania acetonu z octanu wapnia

c) otrzymywania etanalu z acetylenu

d) otrzymywania propanonu z propynu

e) fenolu z wodorotlenkiem potasu

f) bromowania fenolu

2
 g) gliceryny (glicerolu) z sodem

h) uwodornienia kwasu oleinowego

i) redukcji metanalu wodorem

j) fermentacji octowej

k) gliceryny z kwasem palmitynowym

5. Ustal masę molową i wzór n-alkanolu, wiedząc, że w reakcji 9 g tego związku z sodem wydziela się
1,68 dm3 wodoru (warunki normalne).

6. Zaprojektuj doświadczenie (schematyczny rysunek, spostrzeżenia, wniosek) w celu odróżnienia roztworu

wodnego propan-1-olu od roztworu glicerolu.

7. Zaprojektuj doświadczenie (schematyczny rysunek, spostrzeżenia, wniosek) w celu odróżnienia roztworu

wodnego butan-1-olu od roztworu fenolu.

8. W dwóch nieopisanych naczyniach znajdują się roztwory etanalu i etanolu. Stosując próbę Tollensa w celu
odróżnienia tych roztworów, podaj: schematyczny rysunek, przewidywane spostrzeżenia, równanie
uproszczone biegnącej reakcji oraz zapisz wniosek.

3
9. W dwóch nieopisanych naczyniach znajdują się roztwory acetonu i metanalu. Stosując próbę Trommera w celu
odróżnienia tych roztworów, podaj: schematyczny rysunek, przewidywane spostrzeżenia, równanie
uproszczone biegnącej reakcji oraz zapisz wniosek.

10. Ułóż równania kolejnych reakcji, jakie należy przeprowadzić, aby z metanu otrzymać aldehyd mrówkowy.

11. Hydroliza estrów. Zapisz równanie reakcji hydrolizy kwasowej i hydrolizy zasadowej octanu etylu.

12. Podaj przykład tłuszczu stałego i ciekłego. Dlaczego tłuszcze ciekłe można utwardzać oraz dlaczego
odbarwiają wodę bromową? Zapisz równania odpowiednich reakcji.

13. Hydroliza tłuszczów. Zapisz równanie reakcji hydrolizy kwasowej i hydrolizy zasadowej tristearynianu
glicerolu (gliceryny). Co to jest reakcja zmydlania tłuszczów?

14. Co to są mydła? Napisz równania reakcji wyjaśniające powstawanie osadu podczas używania mydła w twardej
wodzie.

4
15. Zapisz równania kolejnych reakcji jakie należy przeprowadzić, aby otrzymać:
a) octan etylu, mając do dyspozycji etan i dowolne odczynniki nieorganiczne
b) mrówczan potasu, mając do dyspozycji metan i dowolne substancje nieorganiczne
Ciąg przemian zapisz za pomocą schematu i podaj nazwy związków organicznych powstających w tych
reakcjach.

16. Posługując się wzorami półstrukturalnymi, ułóż równania reakcji na schemacie: