a.

Cách mạng giải phóng dân tộc muốn thắng lợi phải đi theo con đường

cách mạng vô sản

- Rút kinh nghiệm từ sự thất bại của các phong trào yêu nước

Từ khi thực dân Pháp xâm lược lược ta, hàng loạt những phong trào yêu nước

đã nổ ra theo những khuynh hướng khác nhau. Trong đó, có các phong trào yêu

nước theo ý thức hệ phong kiến mà tiêu biểu nhất là phong trào Cần Vương

(1886- 1896) do vua Hàm Nghi và Tôn Thất Thuyết phát động. Hưởng ứng

Chiếu Cần Vương, các cuộc khởi nghĩa của nhân dân ta đã diễn ra sôi nổi

nhưng tất cả các cuộc khởi nghĩa trên đều thất bại. Điều đó chứng tỏ sự bất lực

của hệ tư tưởng phong kiến và khuynh hướng thiết lập nhà nước phong kiến

trong việc giải quyết nhiệm vụ giành độc lập dân tộc do lịch sử đặt ra.

Đầu thế kỷ XX, trước ảnh hưởng của các cuộc vận động cải cách, của cách

mạng dân chủ tư sản ở Trung Quốc và tấm gương Duy Tân Nhật Bản, ở nước ta

nhiệm vụ giành độc lập dân tộc do lịch sử đặt ra. Đầu thế kỷ XX, trước ảnh

hưởng của các cuộc vận động cải cách, của cách mạng dân chủ tư sản ở Trung

Quốc và tấm gương Duy Tân Nhật Bản, ở nước ta xuất hiện các phong trào yêu

nước theo khuynh hướng dân chủ tư sản với sự dẫn dắt của các sĩ phu yêu nước

có tinh thần cải cách. Phong trào Đông Du do Phan Bội Châu khởi xướng

(1905-1909). Phong trào Duy Tân do Phan Châu Trinh phát động năm 1906 đến

năm 1908 thì kết thúc. Phong trào Đông Kinh Nghĩa Thục do Lương Văn Can,

Nguyễn Quyền và một số nhân sĩ khác phát động từ tháng 3-1907 đến tháng 11-

1907. Phong trào chống đi phu, chống sưu thuế ở Trung kỳ năm 1908. Các
phong trào yêu nước theo khuynh hướng dân chủ tư sản nói trên đều thất bại.

Nguyên nhân sâu xa là giai cấp tư sản Việt Nam còn non yếu. Nguyên nhân trực

tiếp là các tổ chức và người lãnh đạo của các phong trào đó chưa có đường lối

và phương pháp cách mạng đúng đắn. Tinh thần yêu nước vẫn âm ỉ sục sôi

trong lòng nhân dân. Song, cuộc khủng hoảng về đường lối cứu nước diễn ra

sâu sắc. Xuất hiện câu hỏi từ thực tiễn đó đặt ra là: Cứu nước bằng con đường

nào mới có thể đi đến thắng lợi?

Từ những bài học thực tiễn của các phong trào yêu nước Việt Nam là cơ sở

quan trọng để Hồ Chí Minh hình thành một tư duy cách mạng mới là tìm kiếm

con đường cứu nước, giải phóng dân tộc mới khác với con đường cứu nước của

các vị tiền bối. Người đã nói: “Tôi muốn đi ra nước ngoài, xem nước Pháp và

các nước khác. Sau khi xem xét học làm như thế nào, tôi sẽ trở về giúp đồng

bào chúng ta”.

- Cách mạng tư sản là không triệt để

Trong những năm tháng bôn ba ở nước ngoài, Hồ Chí Minh đã có dịp khảo sát

các cuộc cách mạng điển hình trên thế giới.

Nghiên cứu về cách mạng Mỹ năm 1776, Người đi đến kết luận: “Mỹ tuy rằng

cách mệnh thành công đã hơn 150 năm nay, nhưng công nông vẫn cứ cực khổ,

vẫn cứ lo tính cách mệnh lần thứ hai, ấy là vì cách mệnh Mỹ là cách mệnh tư

bản, mà cách mệnh tư bản chưa phải là cách mệnh đến nơi?

Nghiên cứu cuộc cách mạng pháp năm 1789. Người thấy rằng: “Cách mệnh

Pháp cũng như cách mệnh Mỹ, nghĩa là cách mệnh tư bản, cách mệnh không

đến nơi, tiếng là cộng hòa và dân chủ, kỳ thực trong thì nó tước lục công nông,

ngoài thì nó áp bức thuộc địa. Cách mệnh đã bốn lần rồi, mà nay công nông
Pháp hẵng còn phải mưu cách mệnh lần nữa mới thoát khỏi vòng áp bức”. Vì

vậy, Người không chọn con đường cách mạng Việt Nam đi theo cách mạng tư

sản vì cho rằng cách mạng tư sản “không đến nơi”, “không triệt để”.

- Cách mạng giải phóng dân tộc muốn giành thắng lợi triệt để phải đi theo con

đường cách mạng vô sản

+ Cách mạng Tháng Mười Nga thành công (năm 1917) đã ảnh hưởng sâu sắc

tới Hồ Chí Minh trong việc lựa chọn con đường cứu nước, giải phóng dân tộc.

Khi nghiên cứu thành quả cách mạng tháng Mười Nga do V.I Lênin lãnh đạo,

Hồ Chí Minh rút ra kết luận quan trọng: “Trong thế giới bây giờ chỉ có cách

mệnh Nga là đã thành công, và thành công đến nơi, nghĩa là dân chúng được

hưởng cái hạnh phúc tự do, bình đẳng thật, không phải tự do và bình đẳng giả

dối như đế quốc chủ nghĩa Pháp khoe khoang bên An Nam... Nói tóm lại là phải

theo chủ nghĩa Mã Khắc Tư và Lênin”.

+ Năm 1920, sau khi đọc bản Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề

dân tộc và vấn đề thuộc địa của Lênin, Hồ Chí Minh tìm thấy ở đó con đường

cứu nước, giải phóng dân tộc: con đường cách mạng vô sản, như sau này Người

khẳng định: “Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con đường nào

khác con đường cách mạng vô sản”. Đây là con đường cách mạng triệt để nhất

phù hợp với yêu cầu của cách mạng Việt Nam và xu thế phát triển của thời đại.

Con đường cách mạng đó được Hồ Chí Minh thể hiện trên những nội dung sau:

Giải phóng dân tộc gắn với giải phóng giai cấp, trong đó giải phóng dân tộc là

trước hết, trên hết.

Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Trong Chánh cương vắn tắt của
Đảng năm 1930, Hồ Chí Minh đã ghi rõ phương hướng chiến lược cách mạng

Việt Nam: làm tư sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng để đi tới xã

hội cộng sản